Waschbenzine per liter 30 ct.
AMBRSFÖOKT5CH DAGBLAD
NIEUW PARIJS
Nieuwe Hoeden
Fa. B. KRAAL
Zaterdag 17 October 1931
-DE EEMIANDER"
30e Jaargang No. 95
TWEEDE BLAD
DE CRISISINTERPELLATIE
VAN DEN TEMPEL
Extra steun aan de
werkloozenkassen
WILLEM GROENHUIZEN
Eet-, Ontbijt- en
Theeserviezen
SPLITSING VAN STREEK-
NETTEN
OOK BORSALINO
LANGESTRAAT 26
Lijstenmakerij en Kunsthandel
EEN VERBODEN OPTOCHT
De heer Moller stelt den
minister vragen
A. v. d. WEG
LANGESTRAAT 23
TEL. 217
Het Kostbare Meesterstukje
TWEEDE KAMER
Minister Ruys de Beerenbrouck
doet verschillende
toezeggingen
Hedenmiddag is de behandeling der in
terpellatie v. d. Tempel over do econo
mische crisis voortgezet.
Minister Ruys vervolgde zijn gister af
gebroken rede.
Hij wijst er op, dat de internationale sa
menwerking op economisch gebied verder
dan ooit verwijderd schijnt.
Interpcllant noemde als oorzaak der cri
sis bet kapitalisme. Maar er zijn tal van
oorzaken die ieder ander stelsel ook in Je
war zou hebben gestuurd.
Spr. deelt verder mede, dat binnenkort te
verwachten is een wetsontwerp dat verband
houdt met de vraagstukken die zich in den
allerlaatsten tijd hebben, voorgedaan met
betrekking lot den invoer. Voor exportge-
bieden is thans een commissie werkzaam.
Overleg met do bedrijven is gaande.
Algemcenc loonsverlaging is daarbij geens
zins de opzet.
De regeering is niet bereid de 40-urige
arbeidsweek internationaal aanhangig lo
maken, al zal zij bevorderen dat de arbeids
tijd vrijwillig wordt bekort.
De regeering is bereid over 1932 meer
extra steun te verleenen aan de werkloo
zenkassen, maar alleen als do leden niet in
staat zijn het tekort zelf aan te vullen.
De regeering zal daarbij gaan tot 300 pCt
van de bijdragen der leden.
De steunnormen kunnen niet worden
verhoogd, zelfs kan er een tijd komen, waar
op de huidige normen niet kunnen worden
gehandhaafd.
De minister geeft tenslotte een overzicht
van de in 1931 uit te geven bedragen voor
werkverschaffing en werkloozenstcun.
Van der Tempel repliceert hierna.
Ten slotte dient de intcrpcilant twee mo
ties in. de eeiste de regeering uitnoodigende
te bevorderen, dat de werkloozen-uitkeering
door de gemeenten worde verhoogd van
13.50 tot 15 voor gehuwden zonder kin
deren, naar evenredigheid te verlagen door
kleine gemeenten en met uitbreiding tot die
bedrijven, die tot nu toe niet met crisis
werkloosheid hadden te kampen. De tweede
motie vraact maatregelen te treffen, opdat
de werkloozenkassen in het verzekcrings
jaar, dat op 1 Januari 1932 begint, de nor
male uitkceringen nog zes weken voort
zetten na den rcglementairen termijn en
deze uit te strekken tot alle werkloozen
kassen, die zich daarvoor aanmelden.
Voorts dient hij nog een derde motie in.
ZENTRA HORLOGES.
3000 horlogemakers in Duitschland, Oosten
rijk, Nederland en Koloniën verkoopen en
garandeeren Zen tra uurwerken.
Voor Amersfoort
Langestraat 43.
Gevestigd 1885. Tel. 852.
Gedipt. horlogemaker
verzoekende de 40-urige arbeidsweek te Ge
neve aanhangig te maken.
De heer Kortcnhorst constateert, dat
de interpcllant geen enkelen uitweg heeft
aangewezen uit dezen chaos. Spreker be
schouwt als de kern der kwestie, de in
ternationale betalingsbalans, waaruit blijkt,
dat vcrerooting der productie op ongezonde
wijze is gefinancierd, n.l. door gouduitvoer
en geleend geld. Nederland heeft hiermede
niet meegedaan en staat er daarom niet
hopeloos voor. Spreker wil de handelsba
lans weer in evenwicht brengen door groote
bezuiniging, bevordering der export cn be
perking der invoer. Ten aanzien der loonen
zegt 6prckcr, dat Nederland zich moet aan
passen aan het verlaagde prijsniveau.
De heer Schouten beschouwt al6 oor
zaak der crisis de groote vernietiging in
den oorlog cn het niet erkennen daarvan
na den oorlog. Spr. bestrijdt zeer uitvoerig
de sociaal-democratie en haar ontwerp
voor een internationale „Planwcitschaft".
De heer Hiemstra pleit voor meer
werkverruiming, o.a. in de voortzetting der
Zuiderzeewerken.
De heer B r a a t wenscht de loonen ver
laagd te zien. De koopkracht zal niet ver
minderen, doordat de prijzen ook lager wor
den.
De vergadering wordt verdaagd.
LANGESTR. 35 TEL. 308
Wordt pas toegepast na nauw
gezette overwegingen
Betreffende een voornemen tot splitsing
van streeknetten had de heer Van den Heu
vel den minister Van waterstaat gevraagd:
Is de minister bereid mede te deelen of
hij voornemens is steun te geven aan het
blijkbaar bij het bestuur der posterijen en
telegrafie bestaande voornemen om streek
netten, o.a. die te Arnhem en in de Bloem
bollenstreek, in kleinere netten te sjlitsen?
Minister Rcymer antwoordt hierop:
Indien in een bepaald geval uit een oog
punt van goed telcfoonbeheer in het alge
meen belang do wcnschclijkhoid zich voor
doet in een bestaande groepeering van aan
sluitingen verandering te brengen, wordl
daartoe niet besloten en wordt geen goed
keuring daaraan verleend, dan nadat, in
aanraking met de daarvoor aangewezen
organen, de belangen der aangeslotenen
nauwgezet zijn overwogen cn ae Poslraad
met de uitkomsten daarvan in kennis is ge
steld en ter zake is gehoord.
Op deze wijze is gehandeld te Arnhem
Ofschoon aldaar geen 6trecknet in den ge-
bruikelijken zin gevestigd was, waren er op
het net Arnhem aangeslotenen, o.m. geves
tigd te Oosterbeek en Velp. die zich onder
ling en tot de andere aangeslotenen op ge
noemd net in een overeenkomstige ver
houding bevonden als aangeslotenen op een
streeknet. De bcdragslijn, volgens welke in
die verhouding met het oog op de automa
ti6eering verandering werd gebracht, heeft
aldaar een bevredigend resultaat gehad.
Een zelfde gedragslijn wordt ook ten op
zichte van het net Wageningcn (waarop
wellicht in de vragen gedoeld wordt) cn het
net in de bloembollenstreek toegepast.
HET KAMERLID Ds. J. L. FABER.
Ds. J. L. Faber, Ncd. Herv. predikant te
Zutphen, heeft zijn benoeming tot lid van
de Tweede Kamer aangenomen. Hij zal pro
becrcn om bij de uitoefening daarvan in
Zutphen te blijven wonen cn zoodoende het
contact met de provincie Gelderland be
waren.
Al zal hij zich los moeten maken van de
Hervormde Gemeente te Zutphen, het is
hem vergund, waar hij grooten prijs op stelt,
om door het vervullen van ecnigc preek
beurten, waar dan ook, den band met de
kerk aan té houden
Arnh. we? 32 Tel. 1069
•Het adres van cadeaux
Steeds iets aparts tegen
billijke prijzen.
AFSCHEID COMMISSARIS PATEER.
Donderdagmiddag heeft de heer E. J. Pa
teer, commissaris van politie aan het hoofd
bureau te Amsterdam, die met ingang van
heden den politiedienst verlaat, afscheid
van het politiecorps genomen.
De hoofdcommissaris, de heer II. J. Ver
steeg, memoreerde de buitongewone ver
diensten van don hcej Pateer op velerlei
gebied en bood hem, méde namens de aan
wezigen een els aan, voorstellende een be
kend stadsgezicht van Amsterdam.
Vervolgens werd het woord gevoerd door
den substituut-officier van justitie, den heer
mr. dr. J. A. van Thiel, waarnemend hoofd
van het parket van den officier van justitie
De heer Pateer dankte daarna de aanwe
zigen voor het aangeboden geschenk, en de
sprekers voor hun zeer waardeerende
woorden.
Na deze plechtigheid begaf zich de heer
Pateer naar een der andere lokaliteiten van
het hoofdbureau, alwaar talrijke recher
cheurs zich hdden verccnigd. De heer Pa
teer dankte lien voor de aangename wijze,
waarop zij hem bij voortduring hadden ter
zijde gestaan, waarna hij met een handdruk
van allen persoonlijk afscheid nam.
Ir. F. H. VAN DEN BROEK d'OBRENAN. t
Delft. 16 Oct. Op 45-jarigen leeftijd is
alhier overleden ir. F. II. van den Broek
d'Obrenan, scheikundig ingenieur bij de
oliefabrieken Calvé tc Delft.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot heeft plaats a.s. Maandag om 12
uur op de begraafplaats Oud Eik cn Duinen
te 's Gravenhagc.
DE CRISIS IN DE TUINBOUW.
Het Bestuur van de Nederlandsche Vak
centrale vestigde dezer dagen de aandacht
van de Rcegering op den nood in het Wcst-
Friesehc tuinbouwbedrijf. Na de mislukking
van dc aardappelenoogst wordt het bedrijf
opnieuw zwaar getroffen doordat de oogst
van bloemkool cn andere stapclgroenten ten
dcele onverkoopbaar blijkt, ten decle zulke
lage prijzen opbrengt, dat de kosten niet
meer behoorlijk worden gedekt.
Desondanks blijven de prijzen in den
kleinhandel op een te hoog peil.
liet Bestuur van dc Ned. Vakcentrale is
van oordeel dat een regeling tot stand moet
komen, waarbij de aangevoerde groenten ter
veiling in opdracht van de Regeering tegen
een redelijken prijs worden aangekocht.
Wanneer dc Regeering met de Directie
der Ned. Spoorwegen overeenkomt dat het
vervoer naar de groote gemeenten geschiedt
tegen zeer sterk verlaagde vervoerkosten,
kunnen dc gemeentebesturen maatregelen
nemen om een goedkoope distributie ter
plaatse te bevorderen.
Hoewel de voorgestelde regeling herinnert
aan het distributiesysteem uit de oorlogs
jaren, meent het bestuur dat dc bijzondere
tijdsomstandigheden deze maatregelen wet
tigen, waarbij zoowel producent als consu
ment worden gebaat en een belangrijke lak
van landbouw voor ondergang wordt behoed.
ZUID-AFRIKAANSCHE TENTOON
STELLING.
De heer Frcd. Oudschans Dentz deelt ons
mede, dat, in verband met den grouten toe
loop, de tentoonstelling van herinneringen,
bestemd om naar het Oorlogsmuseum ie
Bloemfontein tc worden opgezonden, noz
open zal blijven Zaterdag van 105 cn van
half acht tot 10 uur en Zondagmiddag van
half twee tot 5 uur.
De tentoonstelling is ondergebracht in het
Stadsmuseum van liet Algemeen Neder
landsch Verbond, Laan 34, 's-Gravenhage
AUTOBESTUURDER OTïDEK
DEN INVLOED.
Voorwaardelijke gevangenisstraf.
Leeuwarden, 15 Oct, Het gerechtshof
tc Leeuwarden heeft heden arrest gewezen
in de zaak van den boekhouder R. B., te
Drachten, die er van was beschuldigd ou
de.- den invloed van sterken drank en zon
der daartoe bevoegd te zijn met een auto te
hebben gereden. De auto kreeg een botsin
tengevolge waarvan een zekere W. V. vrij
ernstig werd gewond.
Het hof veroordeelde hem tot 3 maanden
gevangenisstraf voorwaardelijk met ontzeg
ging van het recht een motorrijtuig te be
sturen voor den tijd van een jaar cn 10
maanden.
Dé cisch was 3 maanden hechtenis voor
waardeïijk, welke 6traf door de rechtbank
werd opgelegd.
KAMER VAN KOOPHANDEL
TE AMSTERDAM.
Dc heer Heldring treedt als
voorzitter af.
A msterdam, 16 Oct. Naar wij verne
men, heeft de heer E. Heldring, voorzitter
der Kamer van Koophandel cn Fabrieken
voor Amsterdam, bij schrijven van 1 Sep
tcmber 1931 de Kamer in kennis gesteld
met zijn voornemen om zich bij zijn perio
dieke aftreding als lid aan het einde van
dit jaar, niet meer als zoodanig herkies
haar te stellen, zulks uit hoofde van de
zware belasting, welke de aan het voorzit
lerschap verbonden werkzaamheden, ge
vocgd bij die, welke de heer Heldring uit
anderen hoofde tc verrichten heeft, voor
hem vormen
De burgemeester van Baarle Nassau
buiten zijn boekje gegaan?
Door den Voorzitter der Tweede Kamet
zijn aan de Regeering medegedeeld de vol
gende ingediende vragen van den heer Mo!
Ier aan den Minister van Binnenlandscho
Zaken en Landbouw:
1. Is aan den Minister bekend, dat op Zon
dag 9 Augustus j.l., bij gelegenheid van Jen
landdag van het Brabants 6tudentengilde
van Onze Lieve Vrouw, gehouden te Baarle-
Nassau, de studenten een folkloristischKD
optocht wilden houden, met als eindpunt het
terrein van de nieuwe St. Salvatorkapel, to
Baarle-Nassau, cn zij daarna op dat terrein
een openluchtspel zouden opvoeren9
2. Is aan den minister verder bekend-
a. dat dc burgemeester van Baarle Nassau
dezen optocht verboden heeft en dit we1
onder aanvoering van zijn meening, dat zuik
een optocht naar den kapelakker een ver
momde processie zou zijn, althans dat hij»
wanneer in de toekomst uit dergelijke op
tochten misschien een processie zou groeien
het verwijt wilde voorkomen, alsof hij zich
in het begin niet voldoende daartegen zou
hebben verzet;
b. dat voornoemde burgemeester weder
om uit vrees voor naar zijn mcening toe
kostige mogelijkheden, den 6ludenten ver
bood het openluchtspel op den kapelakker
up te voeren;
c. dat dezelfde burgemeester, altijd uit
dezelfde vrees, de 6tudenten liet weten dat
wanneer zij hun kamp in de buurt van de
kapel opsloegen, hij zelfs alle verdere ver
gunningen voor liet houden van hun larid-
dag zou weigeren, als Brabantsche koffie
tafel op de markt, het maken van muziek,
enz.;
d. dat, ten gevolge van dit optreden van
den burgemeester, in het geheel geen op
tocht gehouden is, omdat ook de plaatse
lijke Commissie van voorbereiding n;et
meer wilde meewerken aan een folklorist'
schen optocht naar een ander eindpunt tc.)
einde geen voet te geven aan wiivkt-urigc
verklaringen van de bepalingen, neergelegd
in art. 171 van de Grondwet?
3. Is dc Minister niet van oordeel dat het
optreden van voornoemden burgemeest^i
blijk geeft van een geheel onjuiste ODvnl
ting omtrent zijn taak van het handhavn
der openbare orde, en een ernstig machts
misbruik is, en dat met name diens cigi-n
aardige opvattingen en uitleggingen van
art. 171 van de Grondwet in geen geval mo
gen worden aanaard?
MINISTER REYMER NAAR HAARLEM.
Bezoek aan de drukkerij-
Enschedé.
's-G ravenliag -a, 16 October. De minis
ter van Waterstaat zal morgen een bezoek
brengen aan het drukkersbedrijf van de ia.
Enschede te Haarlem cn aan de aldaar ge
vestigde controledienst der P.T.T. ter ver
vaardiging van post waarden en geldswaar
dige formulieren.
Hij zal hierbij worden vcrgazeld door d jn
directeur-generaal der P.T.T. en den algo-
meencn secretaris der P.T.T. Mr. J. F. van
Roijcn.
Uit het Engelsch door Mej. C. M. G. de W.
Intusschcn begon ze het souper klaar te
maken; dat was niet omslachtig: broocl en
kaas en een kan bier, dat zc moest aftap
pen uit het vat in de provisiekamer. Er
werd pas gesoupeerd om kwart over nege
nen, toen S. Gedge uit Clerkenwell terug
kwam. Dc oude man was best in zijn hu
meur; haast op de grens van het buiten
sporige. Het was hem gelukt de sofa van
deKoningin voor 48 gulden te koopen.
Dat is een buitenkansje voor u, mijn
heer, zei Willem. WiUcra was het geweest,
die dc sofa ontdekt had cn licm st?rk had
aangeraden liem te koopen.
Dat zal nog moeten blijken, zei zijn
baas, voor wicn het een groote teleurstel
ling geweest zou zijn te moeten denken, dat
hst geen buitenkansje was
Na het avondeten, toen de oude man zijn
pantoffels had aangetrokken cn een oude
rookpet of muts had opgezet, waarmee hij
wel een Turksche pacha leek, nam hij een
pijp en een tabakspot van den schoorsteen
mantel, trok den gcmakkalijkcn stoel bij
het vuur cn begon bet avondblad van de
courant to lézen.
A propos, vriend, zei hij schertsend,
ben je nog bezig geweest met dat merk
waardige 6tuk, dat je zoo slim bent ge
weest te Ipswich te koopen?
Op de markt te Crowdon, mijnheer.
O, was het te Crowdon?, Mijn vader
n.
placht te zeggen, dat een dwaas gauw af
scheid nemit van zijn geld.
Julie was bezig de tafel af te nemen cn
kon niet nalaten den jongen man een tri
omfeerenden blik toe te werpen. Het was
duidelijk, dat Oom Si niet meer geloofde
aan den windmolen, om niet to spreken
van de boomen en het water dan zij zelf.
Hij schrikte er even van, maar Willem
bekende, dat het een liccl werk zou wezen
om het 6choon te krijgen. Het zou lang
duren.
En als je het schoon hebt, zei zijn baas,
wat vermoedt je dan te zullen vinden
als je tenminste zoo gelukkig bent iets te
vinden.
Ja, dat wset ik nog niet, zei Willem
openhartig.
Ik ook niet, S. Gedge wreef op zijn
wang en keek den jongen man 6pottend
lachend aan. En in zijn vroolijkc bui knip
oogde hij tot zijn nichtjs. Misschien vindt
je dat schilderstuk van „Van Roon" wel,
dat in het Louvrc uit de lijst werd gesne
den cn waarvan men nooit moer niets ge
zien of gehoord heeft.
Wat was dat, mijnheer?, vroeg Willem
met de grootste belangstelling.
De oude man nam het Avondblad op cn
begon te lezen.
Een doek, groot zestien of twaalf
juist ongBvecr de grootte van dit stukje,
hè? Een van de grootste meesterstukken,
die er op de wereld bestaan. Een groote
belooning voor den vinder werd reeds meer
dan vijf-en-twintig jaar gslcden door het
Fransche gouvernement uitgeloofd... maar
het schijnt tot nu toe niet terug gevonden
te zijn. Men noemt het hot schoonste schil
derstuk van Van Roon, dat er op de we
reld bestaat. Nu lieb jij kans, jongen. Voor
den tweeden kBer knipoogde S. Gedge te
gen zijn nichtje; toen vouwde hij het blad
dicht en reikte het Willem toe met een ge
zicht van een heel slimmen hond.
Kijk zelf maar eens. Geheim van het
beroemde schilderstuk. Als je dB ondertee-
kening van „mijnheer van Roon" in een
hoekje van dit meesterstuk vindt, dan zou
het mij niet verwonderen of je kon zelf een
zaak opzatten En zeer tevreden over zijn
eigen vernuft wierp hij zijn nichtje voor
den derden keer een knipoogje toe.
HOOFDSTUK VI.
Den volgenden morgen aanschouwde men
het begin van een aaneenschakeling van
belangrijke gebeurtenissen in de gBschicdc-
nis van S. Gedge.
Even voor achten keerde vrouw Ranci-
man van haar uitstapje terug. Zij had een
dag vrij genomen. Zij kreeg echter met ba-
kwamen spoed haar congé. Daar hij
voortaan haar diensten niet meer noodig
had. was het bepaald een pleziertje voor
Oom Si haar „op te zeggen", zooals hij het
noemde. Menigmaal had hij haar al ge
waarschuwd dat zij die streek niet tc dik
wijls moest uithalen. Maar nu was zijn
voorspelling dan toch uitgekomen en nu
mocht hij haar ook eens precies vertellen
hoe hij over haar dacht, van haar afkomst
en van haar sexe over het algemeen. Ze
zou hem veel genoegen doen hem haar ge
zicht nooit meer te vertoonen.
En vrouw Ranciman was zoo opgewekt
als het maar kon bij deze tijding en toon
de groote bereidwilligheid haar haas aan
zijn woord te houden. Er was werk genoeg
voor haar te krijgen en vertrok met een
toon van waardigheid, die zij wist tc be
waren door hem op luiden toon toe te voe
gen, zoodat ook de buren het hooren kon
den, dat hij een gierigaard was cn een oude
knul, cn dat hij een vloo zou villen voor
zijn vel.
Na dit onderhoud met zijn werkster had
de oude man een gesprek met zijn nichtje.
Julie was heel goed begonnen, en als zij
zoo voortging de6 morgens opstond zonder
geroepen tc worden, niet bang was voor
hard werken cn om kwart voor achten met
het ontbijt klaar was, dan zou ze, behalve
kost cn inwoning, 1,20 in dB week krijgen
voor zakgeld en misschien een klein pre
sentje met Kerstmis.
Dit was alles goed cn wel. Maar, zei Julie,
en mijn kleeren dan, Oom Si?
Kleeren? De oude man wreef aan zijn
wang. Jb hebt geld van je zelf, niet waar?
Niet meer dan tweehonderd veertig
gulden.
We zullen over kleeren denken als de
tijd komt dat je zo noodig hebt.
Maar toen hij met Willem alleen was,
gaf hij hem toe, dat hij veel van het mBisje
verwachtte. Maar laat ik je één ding zeg
gen, mijn jongen, een jong meisje in huis
hebben, dag cn nacht, dat geeft heel wat
onrust. Een oude vrouw is kwaad genoeg,
zelfs al slaapt ze buiten het huis, maar een
jong meisjB in huis kan heel wat onrust
geven.
Do oude man meende verstandig te zijn
als hij deze opmerkingen door een plechtige
waarschuwing versterkte. Begrijp goed, jon
genlief, dat er geen omgang mag wszen
tusschcn jullie tweeën.
Omgang mijnheer. Zulk een onschul
dige vraag zou zelfs Koning Herodes ge
troffen hebben.
Ja, dat heb ik gezegd. Ik kan j-s ver
trouwen; in sommige opzichten weet je
nauwelijks dat jc op do wereld gekomen
bent Maar met een vrouw, en dan zulk
een jong ding, is het wat anders. Vrouwen
zijn soms achte duivels.
Op het donkere gelaat van Willem ver
toonde zich een rood plekjB. Maar toch
ging de eigenlijke beteekenis van deze woor
den voor den jongen man verloren en bij
krseg een standje, omdat bij een domoor
was in dingen, die er veel op aankwamen.
Maar de tegenwoordige schikking was mis
schien maar tijdelijk. Indien bet meisje,
zich in allo opzichten goed hield, dan kon
zij blijven, zoo niet dan ging ze het huis
uit, al was zo zijn nichtje! Maar tot nu
too was er niets om ovbi* te klagen.
Hierover was Willem het geheel met licm
eci)6, ofschoon hij dit niet tot zijn Daas
durfde te zeggen. Naar zijn meening was
er geen reden om vergelijkingen te maken
lus6chen dB onttroonde koningin, waar
voor hij altijd ontzag had gehad in zijn
gedachten, cn alt jonge meisje, zoo bekoor
lijk en lief, zoo vlug van begrip, zoo vol
vrouwelijke lieftalligheid, dat sliep aan den
anderen kant van zijn atsliermuur.
Maar één ding was er toch in deki ge
beden toestand waar hij zich wel wat orn
bekommerde.
Juffrouw Julie, zei hij op den avond
van den tweeden dag, kan het u schelen
als ik morgen wat vroeg op sta en enkele
kleine karweitjes in het huishouden doe?
Wat voor karweitjes? Julie keek wat
heel ernstig bij die vraag. Nu zij het be
stuur uit. vrouw Ranciman's handen li ad
overgenomen, voelde zij zich wel wat f
wichtig.
Wordt vervolgd.
