VOORNAAMSTE INHOUD
DE NAGEDACHTENIS VAN EDISON
F. H. LOMANS
DË ËËMLANDEü
B u item lam dsch
OverzSctnf
Buitenland
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
SOESTERWEG 107
JOH.DEKZER
ABONNEMENTSPRIJS ptl 3 "«""l" voor Amersfoort (2.10. per mound 0.75, per
Maandag 19 October 1931 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 96
THOMAS ALVA EDISON t
LICHT OP
5 uur 28 min.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
L. J. LÜYCX ZOON
PHILS PSLAEVSPEM
Electro Techn. Bureau
Piano's, Orgels, Radio
AMERSFOORTSQi DAGBLAD
week (rac, gratli verzekering legen ongelukkenl f O.I7'/P
Binnen lood fr.neo per poK per 3 matnden f3.-. Afzonderlijke eommerj f 0.05.
POil XEKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRI K nPR AnVFRTFNTIPrJ van 1-4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummw
ut" AUvtnj_crmtw elke reg€l meer f025 Llefdadighelds-advertentiên voord.
vooruitbetaling 1—5 regel»
Bewijsnummer extra f 0.05
helft van den pr:js. Kleine Advertentlën „KEITJES bij
50 cent^ elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.
De 25-jarigo Edison met zijn uitvinding, de fonograaf.
Do buitengewone verdiensten van den
grooten „toovenaar van Menlopark', zooals
men hem in Amerika bij voorkeur noemt,
zouden m.i. nog het beste uitkomen, als men
heel nuchter en zakelijk een opsomming gaf
van de dingen, die door de scheppershanden
van Edison tot stand waren gekomen, voor
het welzijn niet van hem zelf, doch van een
heel volk, van de gansche menschheid. Al
deze dingen zijn ons aller eigendom gewor
den; wij zijn er mede vertrouwd arm en
rijk zij omgeven ons en hebben hun bij
zonderheid voor ons verloren.
Doch wie van ons allen kan vermoeden
welk een geweldige en moeilijke arbeid er
te verrichten was, voordat de gramofoon, de
electrische lamp en nog vele duizenden
andore dingen nit Edison's genie ontsproten
waren. Een leven van werken en werken,
zonder één minuut tijdsvcrspilling was noo-
dig om deze dingen uit te vinden, te ver
beteren en gebruiksklaar te maken, want
het hoofddoel van Edison was 6teeds zijn
uitvindingen zoo snel mogelijk in dienst
der menschheid te kunnen stellen. Volgens
mij is Edison het prototype van den idealen
uitvinder: zelf zeer boscheiden in zijn
cischcn aan het leven, werkte hij, werkte
hij, jaren en jaren lang, tot zelfs in de jaren,
waarin men grijze haren pleegt te krijgen
en men gaat denken aan „rust nemen".
Doch dat stond niet in Edison's woorden
boek. Zoolang hij op de been kon blijven,
zoolang zijn geniale hersens helder en klaar
hun dienst deden, zoolang ook stond Edison
achter de werkbank. Edison zelf besefte
niet wat zijn werk voor de menschheid be-
tcckende. Hij is steeds een sterke tegenstel
ling gebleven van den technicus van te
genwoordig. Deze laatste werkt bijna uit
sluitend aan de ontwikkeling van reeds
bestaande dingen, aan de meclianisecring
van de maatschappij en vooral aan de ra
tionalisatie. Edison werkte ter aanvulling
van de reeds bestaande technische hulp
middelen en zijn uitvindingen stonden
in hun geheel althans in geen verband
met reeds tevoren ontdekte bijzonderheden.
Hij interesseerde zich niet voor de langza
me opbouw, maar wat hij wenschte was
een plotselinge, wereldschokkende, mis
schien gigantische daad!
Misschien zullen er thans na zijn
dood geen men6chcn meer te vinden zijn,
die zijn geweldige intuitie, zijn scheppende
kracht en zijn sterke wil tot werken be
zitten Misschien zelfs is er op de gehcele
wereld geen persoon te vinden, die in zijn
schaduw kan staan, zoowel als uitvinder als
als rnensch. Wij allen zijn slaven geworden
van ons „dagclijksch werk"; slechts een
geest als Edison kon zich daarvan vrijma
ken en zijn genie in dienst stellen van het
groote doel: de dienst der menschheid! Het
ware te wenschen, dat er zich onder de
jongere technici menschen bevonden, die
zich geheel los konden maken van hét
kleine, hat dagelijksche en die zich geheel
konden geven aan het ideaal van Edison,
een naamlooze dienaar te zijn van een
naamlooze massa. Ik ben er van overtuigd,
dat alleen zulke menschen waarvoor E-
dïson een schitterend voorbeeld kan cn
moet zijn de ware voorvechters der ont
wikkeling zijn. Het zal noodig zijn naar
zulke menschen uit te zienmaar het
zal een zware taak zijn, want men kan veirf
lig aannemen, dat zulke genieën als wij
len Thomas Alva Edison slechts eens in
de 250 jaar worden geboren
Dr. R. FREDERIKS.
Nog steeds het geschil tusschen
Japan en China. Amerika en
de Volkenbond trachten uit-,
breiding van 't geschil te voor
komen.
De bezetting van verschillende steden en
gebieden in Mandsjoerijo door Japan blijft
nog steeds beroering wekken. De Volken
bond, waarvan zoowel China als Japan
deel uitmaken, heeft wel-is-waar stappen
gedaan, teneinde te voorkomen, dat het
zeer ernstige conflict zich zou uitbreiden
tot een oorlog, doch de houding van Gcnèvc
heeft zich gekenmerkt door slapheid en
aarzeling. De treuzelpolitiek van den Vol
kenbond, die ongaarne zijn handen in een
wespennest stak, is voor Japan aanleiding
geweest te volharden in zijn afwijzende
houding ten opzichte der Volkcnbondsin-
terventie.
Zaterdag en Zondag lieeft de Volken
bondsraad opnieuw geheime zittingen ge
houden cn zich nogmaals tot de beide sta
ten, die bij het geschil zijn betrokken, ge
wend. De regeering te Nanking heeft bij
voortduring een bijzondere soepelheid aan
den dag gelegd cn steeds laten uitkomen,
dat zij zich volkomen zou schikken naar
hetgeen te Genève werd besloten, maar
Japan is aldoor in de contramine geweest.
Duidelijk gaf Tokio te verstaan, dat het
optreden van den Volkenbondsraad in-
druischtc tegen de bepalingen \an het Vol
kenbondshandvest. Vooral heeft het te To
kio een buitengewoon onaangenamen in
druk gemaakt, dat de Vcrecnigdc Staten,
die 'niet lot den Volkenbond zijn toegetrc
den, bij de besprekingen zijn betrokken.
Japan vindt dit een ontoelaatbare handel
wijze en de jongste nota, die de Volken-
bondsraad heeft gezonden, wordt door
Japan volstrekt onaanvaardbaar geacht.
Zoo denkt men er echter te Genève niet
over, waar men de handigheid heeft be
gaan om niet alleen met een beroep op het
volkcnbondsstatuut te trachten Japan tot
Inkeer te brengen, maar tevens de bemid
delingsactie rechtvaardigt op grond van
het Kellogg-pact, dat ook door Amerika is
onderteekend. Tot dit laatste heeft men te
elfder ure zijn toevlucht genomen, nadat
Japan op zeer nadrukkelijke wijze van zijn
ontstemming blijk luid gegeven, omdat de
dere mededeeling, zal onder hoogen druk
worden gewerkt, teneinde alle schepen
slagvaardig te maken. Behalve de tank
en bunkerschepen van de marine, moeten
ook een twintigtal tankbootcn van de han
delsvloot, die deel uitmaken van de re
serve, order hebben gekregen zich ter be
schikking te houden van het ministerie
van marine.
Een ander Engelsch blad, de Times,
meldt uit Sjanghai, dat de Chineesche re
geering een wetsontwerp voorbereidt, ten
einde te komen tot invoering van den al-
gemecnen dienstplicht. Men wil de wet zoo
spoedig mogelijk in werking doen treden.
Beide berichten wijzen er inmiddels op.
dat men zoowel in China als Japan ern
stig rekening begint te houden met het uit
breken van een oorlog. Ook in Amerika
acht men een dergelijk onheil niet uitge
sloten; zoo goed als zeker in verband met
het Japansch-Chineesche conflict heeft
thans een aantal vooraanstaande zakenlie
den in de Vcrecnigdc Staten een comité in
het leven geroepen, dat de mogelijkheid
wil bestudeeren om tegen een natie, die de
internationale verdragen verbreekt en
daardoor het gevaar voor een oorlog ver
groot, (bedoeld zal zijn: Japan) economi
sche dwangmaatregelen toe te passen. Eén
der leden van bedoeld comité is prof. Mur
ray Butler, die een leidende positie in
neemt bij de Columbia Universiteit.
De Volkenbondsraad blijft intusschen
vergaderen; ook heden zal weer een bij
eenkomst van dit instituut worden gehou
den, waarvan de resultaten met spanning
tegemoet worden gezien, daar men nog
steeds hoopt, dat, dank zij het bemidde
lend optreden van Genève, de spanning in
liet Verre Oosten zal verminderen.
Volkenbond Amerika heeft uitgenoodigd
aan de Raadstafel zitting te nemen. Hoe
dit ook zij, Japan lapt, populair gespro
ken, de interventie van Amerika en de Vol-
kenbondsmogendheden aan de laars. In
een omvangrijk Japansch memorandum,
dat het antwoord is op de jongste Gcnecf-
sche stappen, zijn nog eens de oorzaken
uiteengezet van het conflict met China.
Het geschil wordt geweten aan de vijande
lijke en uitdagende houding der Chineesche
overheden, wien voor de voeten wordt ge
worpen, dat zij zonder ophouden in strijd
handelen met de internationale verplich
tingen, welke de rechten cn levensbelan
gen van Japan in Mandsjoerijo waarborg
den. Bovendien wordt den Chinoeschcn
autoriteiten verweten, dat zij een stelsel
matige propaganda hebben gevoerd, die
meermalen heeft geleid tot vijandige han
delingen, waarvan Japansche onderdanen
het slachtoffer zijn geworden. Tevens
wordt in het memorandum uiteengezet,
dat de bandieten hoe langer hoe meer een
gevaarlijke actie in Mandsjoerijo gaan ont
plooien, waardoor de Japansche belangen
eveneens worden bedreigd.
Niettemin is Japan bereid al zijn troepen
uit Mandsjoerijo terug te trekken, doch,
voordat dit geschiedt, moeten bepaalde
voorwaarden zijn vervuld: de Chineesche
overheid moet zich onthouden van allo
maatregelen cn vijandelijke handelingen
tegenover de Japansche troepen; boven
dien bchooren de Japansche rechten in
Mandsjoerijo te worden erkend, zooals zij
zijn geformuleerd in de internationale ver
dragen; voorts wordt van China verlangd,
dat het de veiligheid van lijf en goed der
Japansche onderdanen waarborgt. De goe
de wil van China te dezer zake wordt door
Japan niet rechtstreeks geloochend, maar
te Tokio is men dc opvatting toegedaan,
dat de Chineesche regecring, gezien de tot
dusver opgedano ervaringen, niet bij
machte is dc uitvoering te verzekeren van
dc bevelen, welke zij uitvaardigt.
Ondertusschen ontvangen wij nog steeds
berichten, die verre van gunstig luiden.
Wanneer men mag afgaan op een medcdce-
ling van den marinedeskundige, die in do
Daily Telegraph een artikel publiceert,
wordt momenteel een deel der Japansche
vloot gemobiliseerd. Verscheidene oorlogs
schepen, die al waren opgelegd, zijn weer
in dienst gesteld en de bemanningen wor
den aangevuld uit de personeelsreserves.
Op de marinewerven, aldus een na
Een der grootste ontdekkers en
uitvinders heengegaan
„Toovenaar van Menlo Park"
N c w Y o r k, IS Ovtober (V.D.). De wereld
bekende Amerikaansche uitvinder Thomas
Alva Edison is in den leeftijd van Si jaren,
zonder tot bewustzijn te zijn weergekeerd,
hedenmorgen om 9 uur 2i M.E.T. tc West
Orange overleden.
Met Thomas Alva Edison gaat één der
grootste ontdekkers en uitvinders van de
wereld en in de geschiedenis heen. Zijn
proeven en zijn resultaten en heel zijn le
vensloop grenzen aan het wondirbaarlijke
Hij is het typische voorbeeld vin den Ame
rikaan, die, als krantenjongen begonnen,
één der grootste genieën werd, welke de
menschheid heeft aan te wijzen. Maar hij
kan ook als voorbeeld dienen voor de werk
kracht van een man. die wil. voor den on
verpoosden cn onvermoeiden arbeidvan
een mensch. die. niet tevreden met de ver-
kregen resultaten, waarop men trotsch kin
zijn. blijft voortzoeken. Hij is het voorbeeld
van een geleerde, die weet, dat nog niet
een einde is gekomen aan de ontdekkingen,
dat het laatste woord nog niet is gezegd
bij het zoeken naar nieuwe problemen, naar
nieuwe ontdekkingen en uitvindingen. De
Italiaansche dichter Carduzzi heeft eens dc
wetenschap vergeleken met den ..Gcist. der
stets verneint", die nooit stil blijft staan.
Edison werd in 1817 te Melan in Ohio
geboren Zijn jeugd bracht hij door te Port
Huron Zijn schoolsche kenni« was gering,
toen hij als krantenjongen aan den Grand
Trunk-spoorwcg het leven inging. Maar
reeds als krantenjongen voelde hij dc lust
naar onderzoek, niet alleen om het onder
zoek alleen, maar ook om geld te verdienen.
En terwijl hij zoo reisde van de eene
plaats naar dc andere, al rijdende zijn kran
ten verkoopende, richtte hij in één der ba
gagewagens een drukkerij en een chemisch
laboratorium in. Daar zette hij cn drukte
hij zijn „Weekly Herald", waarvan hij, be
halve zetter cn drukker cn verkooper, ook
uitgever en redacteur was Dat ging goed,
tot in zijn laboratorium in den bagagewa
gen een geweldige ontploffing plaats had,
die oorzaak was, dat bijna dc geheele trein
in brand geraakte
Van krantenjongen werd hij telegrafist,
maar tegelijkertijd had hij weer zijn labora
torium om proeven te kunnen nemen. En
zoo vond hij dc automatic repeater uit, een
toestel om automatisch een telegram van
cle eene leiding op de andere over te bren
gen. Dikwerf werkte hij in zijn werkplaats
meer dan achttien uur per dag
Toen kwam hij door zijn uitvinding in
dienst van dc Goldindicator Company, die
van een enkel centraal punt uit aan hon
derden kooplieden elk kwartier een tele
grafisch bericht zond omtrent het dalen
en rijzen der goudkoersen.
Hij werd superintendant van genoemde
maatschappij en begon met te zoeken naar
een goede electrische lamp. Hij vond baar
na vele mislukte proeven en nadat velen
aan de resultaten van deze proeven had-
EDISON. Y
den getwijfeld. 21 October 1879 brandde zijn
eerste gloeilamp. Een belangrijke datum in
de geschiedenis der menschheid. Wat de
gloeilamp in de wereld beteekent, behoeft
hier niet te worden uiteengezet Men heeft
dit uitvoerig gedaan in 1929, bij het vijftig
jarig jubileum van de gloeilamp.
Reeds vóór hij de gloeilamp had uitge
vonden, had hij de phonograaf vervaardigd.
Meer dan 800 patenten stonden op zijn
naam, waarvan vele eigenlijk van weinig
practisch nut zijn.
Behalve als uitvinder van dc gloeilamp
en van den phonograaf kan Edison ge
noemd worden als uitvinder van den mi
crofoon, den eléctrischen accumulator, de
kinematograaf enz.
Bij zijn bezoek aan Edison heeft M. H.
Schoop, de uitvinder van de methode der
bedekking van voorwerpen met een laagje
metaal door bespuiting, ons de volgende
beschrijving van Edison gegeven:
Krachtige kop met sneeuwwit haar, hoog
met groeven doorploegd voorhoofd, met
heldere rustige trekken op zijn baardeloos
gelaat.
Edison, eens „de Toovenaar van Menlo
Park" genoemd, was doof. Reeds in zijn
jeugd was hij doof geworden, maar dat be
lette hem niet scherp te hooren en te luis
teren
In alles wat hij aanpakte was Edison de
Amerikaan, die bij alles wat hij deed, een
bijzondere volharding toont en voor geen
moeilijkheden terug deinst.
Hij was vegetariër en geheelonthouder en
hij was de meening toegedaan, dat de
mcnsch over het algemeen veel te veel eet
cn veel te weinig werkt.
Wanneer hij een uitvinding wilde verbe
leren, zag hij niet op geld. Vaak heeft hij
daarvoor financieele offers moeten brengen
Aan de uitvinding van den nieuwen al-
calischen accumulator heeft hij tien jaar
besteed, aan de uitvinding van de mag
netischè ziftmachine acht jaar lang zonder
onderbreking.
Ontkend kan niet worden, dat van vele
uitvindingen van Edison deze zelf volstrekt
niet als de uitvinder is te beschouwen, maar
wel als degene, die de denkbeelden, welke
den grondslag van de uitvinding vormden,
practisch wist toe te passen of wist te ver
beteren.
Thomas Alvan Edison zal Maandag cn
Dinsdag in zijn aan cle hoofdstraat van
West Orange gelegen laboratorium in het
openbaar zijn opgebaard. De rouwplechtig-
heden en dc bijzetting op Woensdag a.s. zal
slechts in intiemen vrienden- en familie
kring op zijn landgoed to Glenmont, Llewel
lyn Park, plaats hebben.
BUITENLAND.
Edison overleden.
(Eerste Blad, pag. 1)
BINNENLAND.
Het drama in den Majellatoren te Am
sterdam. (Tweede Blad, pag. 1.)
SPORT.
H.V.C. wint van Watergraafsmeer met
4—1.
(Tweede Blad, pag. 3.)
Een fraaie 5—1 overwinning van Quick
op Voorwaarts.
(Tweede Blad, pag. 3.)
Overwinningen van de Amersfoortsche
Boys en Sopla.
(Tweede Blad, pag. 4.)
Veldloop van den U.P.A.B.
(Tweede Blad, pag. 4.)
Een goede dag voor de A.M.H.C.
(Eerste Blad, pag. 2.)
Afstandsrit voor dames van de R.S.V.
Eemland.
(Tweede Blad, pag. 4.)
De korfbalvcrecniging verliest met 30
van T.O.G.O.
(Tweede Blad, pag 4.)
Om het Prov. Kampioenschap wielrennen.
(Tweede Blad, pag. 4.)
STADSNIEUWS.
Het afdeelingsverslag voor de gemeente-
begrooting.
(Eerste Blad, pag. 3.)
Congres van de groep Nederland van den
Bond voor de ontwikkeling van volwasse
nen.
(Eerste Blad, pag. 3.)
PARTIJEOTSIÏJGEN TE RYSSEL.
Parijs, IS Oct. (V.D.). Zaterdagavond
is liet te Ryssel tot ernstige botsingen ge
komen tusschen de communisten en soria-
listen. Verschillende groepen sociali -> n
waren belast met de bewaking van verkie
zingsplaten, welke in verband met de a.s.
verkiezingen in alle dcelen der stad zijn
aangeplakt. Zij werden plotseling door
communisten overvallen. De socialistische
burgemeester van Ryssel, Salengo, die be-
middelend wilde optreden, werd eveneens
aangevallen en ernstig gewond. Een andere
socialist werd een oog uitgeslagen, terwijl
een derde met ernstige beenwonden in het
ziekenhuis moest worden opgenomen. De
politic is er ten slotte in geslaagd do orde
te herstellen.
Hoogste Barometerstand:
772.3 te Breslau.
Laagste Barometerstand:
756.G te Andanes.
Verwachting:
Meest matige, N. W. tot
W. wind, half tot zwaar be
wolkt, mogelijk eenigc re
gen en des nachts iets zach
ter in het Noorden, overi
gens weinig of geen regen,
en weinig verandering in
temperatuur.
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Ret gebied van hoogen druk, dat Zaterdag
van het W. naar het O. over het vveerkaar-
tje lag, heeft na het aftrekken van de de
pressie, die toen over Scandinavië was gele
gen en die over het Oostzecgebied den hoo
gen druk had aangetast, een nieuwe kor
toren aanval uit het Noorden te doorstaan,
clie iets Zuidelijker aankwam en nu aan dc
Noorsche kust opnieuw stormachtigen wind
veroorzaakt. Ofschoon de toestand hier tc
lande daarvan nog geen invloed ondervond,
zoodat een rustige straling s nachts hier
nachtvorst brengen kon, is het wel te ver
wachten, dat een secundaire aan deze
Noordelijke depressie, die nu ten W. van
de Britsche eilanden dc barometer doet da
len, in het Noorden van ons land een on
derbreking geeft in het stralings weer.
Over vrijwel het geheele vaste land
heerscht windstilte of zwakke wind. Op IJs
land herstelt zich de druk in een gebied
van hoogen druk. dat ten W. van de Brit
sche eilanden ligt, geeft de kans op een
voortzetting van het mooie weer iu Wcst-
Europa.
Langestrast 43-52 Tel. 290
Vervaardigen van
LAMPEKAPPEN
Groote keuze
SCHEMERBOEKEN
KOOPT UW
bij hei
UTRECKTSCHESTRAAT 15.
Vraagt daar advies over het verbruik.
Voor het Soesterkwartier kun
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aan ons Bijkantoor:
Varkensmarkt 5 Te!. 2309
Groote voorraad bespeelde
instrumenten.
