AM0JSFOOKTSCH DAGBLAD
LAVAL TE NEW-YORK AANGEKOMEN
Vrijdag 23 October 1931
.DE EEMLANDER-
30e Jaargang No. 100
CONFETTI-REGEN BOVEN
BROADWAY
EEN WAARSCHUWING
VAN PROF. CASSEL
OPSTAND OP CYPRUS
DE STRIJD TUSSCHEN
FRANC EN DOLLAR
VIERDE BLAD
AMERIKA DOOFT ZIJN
LICHTEN
JAPANNERS EN CHINEEZEN
SLAAGS
Frankrijk streeft niet naar de
hegemonie in Europa
Rede ten stadhuize
NcwYor k, 22 Oct. (V.D.). Precies op den
vostgcstclden tijd stoomde de rijkelijk met
Franschc en Amerikaanschc vlaggen gepa-
voiseorde static-barkas van de stad New
York „Macon" naar het quarantaine-station
op Ellis Island, om Laval en zijn gezelschap
van boord van de „Ile de Franco" te halen.
Aan boord van de „Macon" bevond zich de
New Yorksche commissie van ontvangst, on
der leiding van den president van de Chase
National Bank, Wiggin, en verder een groot
aantal journalisten en persfotografen. In
verband met het vroege ochtenduur bevond
zich slechts een betrekkelijk aantal belang
stellenden bij de Batterij, waar de barkas,
nadat het gezelschap zich aan boord had
begeven, zou landen. Stimson en de Fran-
scho ambassadeur Claudcl, alsmede verte
genwoordigers van het Amerikaanschc le
ger en marine werden tegen acht uur ver
wacht om de gasten naar hot New Yorksche
raadhuis te begeleiden.
LAVAL.
Te acht uur in den morgen (2.20 uur
Amst. lijd) betrad Laval met zijn gezelschap
den vasten wal. In het Batterij Park werd
hij officieel begroet door den staatssecreta
ris Stimson, waarna langs Broadway naar
de City Hall werd gereden.
Een lange rij automobielen, aan den kop
de auto's van de Franscho gasten en de
Arnerikaansche regecringsvcrtegcnwoordi-
gers, reed langs Broadway, waar een en
thousiaste menigte het gezelschap toejuich
te en serpentines en confetti rijkelijk op de
gasten gestrooid werden.
Redevoering op het Stadhuis.
De kotter „Macon" waarmede Laval aan
land werd gebracht, werd door een groot
aantal vliegtuigen van legor en vloot ge
ëscorteerd. Alle in de haven gelegen stoom
schepen begroetten
het vaartuig met si
rencngeloei, terwij!
de batterij op het
gouverneurciland 19
saluutschoten loste.
Bij de daarop vol
gende opvangst ten
raadhuize sprak La
val jegens burge
meester Walker zijn
bewondering uit
over de stad New
York, waarna hij na
der op zijn bezoek
inging, dat via Lon-
WALKER den en Berlijn plaats
heeft. Laval verklaarde daarbij steeds op
het oog te hebben gehad bij te dragen tot
de opheffing van de wereld-crisis. Frankrijk
aldus Laval, is vredelievend en de bewering
dat het streeft naar de hegemonie in Euro
pa is onjuist. De geschiedenis van zijn ver
leden maant Frankrijk evenwel tot voor
zichtigheid en dwingt het zeer bizondere
waarde toe le kennen aan zijn veiligheid
Deze veiligheid mag evenwel niet alleen in
woorden tot uitdrukking komen, maar moet
programmatisch worden georganiseerd.
Amerika heeft de internationale verbonden
heid op grootsche wijze gediend. Zijn ont
wikkeling evenwel is net zoo als die van de
andere volkeren door een ernstigo crisis on
derbroken. ,,In een door wanhoop verscheur
de wereld moeten onze beide groote demo
cratieën gemeenschappelijk zoeken naar
methoden welke de rust en het evenwicht
herstellen en moeten deze methoden ener
giek worden toegepast. Met gerustheid on
vertrouwen wensch ik in enger contact te
komen met het Arnerikaansche volk. Ik ken
zijn enthousiasme en weet, dat liet in staat
is tot grootmoedige handelingen. Met zijn
werkelijkheidszin en zijn edel idealisme zal
het, indien het noodzakelijk is den roep be
antwoorden, welke van do oudo wereld
klinkt. Ik spreek uit naam van een land dat
welbesloten is zijn bemoeiingen met doe van
Amerika te verbinden ten einde het hoofd
te bieden aan de gevaren, welke onze cul
tuur bedreigen".
Om half twaalf plaatselljkcn tijd zette La-
val de reis naar Washington voort, waar hij
hedenmiddag tegen 5 uur zal aankomen en
des avonds zal deelnemen aan een galadiner
tn het Witte Huis.
Te Washington heeft Laval opnieuw de
persvertegenwoordigers ontvangen. De
Franscho premier verzocht hun niet door
geruchten over besluiten welke genomen
zullen worden do wereld in opwinding te
brengen, wanneer feitelijk nog geen be
slissingen ztjn genomen.
Laval verklaarde voornemens te zijn met
Hoover openlijk alle kwesties te bespreken
welke momenteel do publieke opinie be-
heerschen. Vervolgens trok I-aval zich met
Stimson in diens privévertrekken terug,
waar dan een aanvang werd gemaakt met
de Amerikaansch-Fransche besprekingen.
Volgens hem is Duitschland
vooreerst niet tot betalen
in staat
Zullen Laval en Hoover dit
inzien?
Stockholm, 22 Oct (V.D.) In een
hoofdartikel in Svenska Dagbladet be
spreekt prof. Gustav Casscl het bezoek van
don Franschen minister-president aan
Washington. Hij schrijft o.a.:
Hebben Laval en Hoovpr begrepen waar
om het gaat? Hebben zij zich zoozeer van
de oorlogstradities en economische waan
voorstellingen kunnen losmaken, dat zij
radicaal kunnen breken met de politiek,
die het economische leven van de wereld
tot den rand van den afgrond gebracht
heeft?
Prof Cassel constateert dat de jaarlijk-
scho schadovergoedingsbetalingen, zonder
het minst rekening te houden met de beta
lingsmoeilijkheden van Duitschland, fijn
vastgesteld. Ondanks de catastrophe, die
thans over de wereld losgebroken is, heeft
men zich nog niet de vraag gesteld of het
voor Duitschland mogelijk is ook slechte
een klein gedeelte van de schadevergoe
ding te betalen. Men vreest, dat Duitsch
land door economischen bloei weer zal ver
sterken en eischt de jaarlijksche betalin-
om het klein te houden. Duitschland is niet
in 6taat geweest ook slechte een pfennig
der schadevergoeding zelf te betalen. De
buitenlandschc schuld van Duitschland is
tot 18.2 milliard mark gestegen. Than6 kan
Duitschland niet meer leenen. Integendeel:
bet buitenland trekt de credieten op korten
termijn terug. Nu stelt men zich de vraag,
wat dan eigenlijk moet gebeuren, als het
moratorium afloopt. Het is voor Duitsch
land onmogelijk in do naaste toekomst
ecnige betaling te doen. Frankrijk komt
echter niet naar Washington met een pro
gram, waarmede met dit feit rekening ge
houden wordt. Er is geen enkele aanwij
zing, dat de staatslieden, die elkaar thans
te Washington zullen ontmoeten, do eenzij
dige verdeeling van het goud goed bewust
zijn. Een vermindering van de oorlogs
schulden is in werkelijkheid geen offer.
In Washington zal men over onwezen
lijke dingen spreken en verder handelen
zooals tot dusver. Men zal zich op alle ma
nieren goud toecigencn, het prijsniveau
drukken en de laatste resten van vertrou
wen en de mogelijkheid van betalen ver
nietigen. Daarop zal men zich de handen
in onschuld wasschen. Het heeft geen zin
te trachten Frankrijk en Amerika er van
te overtuigen, dat zij verkeerd handelen.
Doch do algemecnc achteruitgang zal ook
hen spoedig bereiken. De vraag is slechte
of do waarheid zal worden erkend, voordat
het te laat is. Begrijpen Laval en Hoover,
dat het antwoord op deze vragen van hen
afhangt?
doodelijk ongeval in een
stikstoffabriek.
Drie arbeiden gedood.
Trostdorf, 22 Oei, (V.D.) Hedenmor
gen zijn in de Beiersclie stikstoffabriek te
Trostdorf in Ober-Bayem drie arbeiders
door gasverstikking om het leven gekomen.
Zij daalden af in een kalkbunker en vielen
een voor een bewusteloos neer. De vierde
arbeider, die eveneens in den bunker wilde
afdalen, merkte tijdig het gevaar en alar
meerde de reddingsbrigade. De pogingen
c-m de levensgeesten van de slachtoffers op
te wekken, faalden.
een record van de „aquitania".
Na IS sur weer retosr.
Londen, 22 Oct. (V.D.). Hot mailschip
„Aquitania"' van de Cunard Line heeft gis
teren weliswaar geen snelheidsrecord gesla
gen, doch niettemin een bijzonder record
gevestigd door vijftien uur na aankomst uit
New York weer voor de nieuwe reis naar
New York uit Southampton te vertrekken
Gedurende de vijftien uur, dat de „Aquita
nia" aan de kade te Southampton lag, moes
ten de passagiers ontscheept worden, de la
ding moest worden gelost, waarbij een zen
ding zilver en goud met bijzondere zorg
moest worden behandeld, het schip moest
worden schoon gemaakt en opnieuw van
voorraden worden voorzien, waarna zeshon
derd nieuwe passagiers aan boord kwamen,
nieuwe lading werd Ingenomen en de muil,
bestaande uit 2500 colli aan boord genomen
werd. Bovendien moest men in dien tijd
nog achthonderd ton stookolie en vijftig
duizend gallon water aan boord nemen.
Regeeringsgebouwen
in brand
Londen, 22 October. (V.D.) Donderdag
Is in de Engelsche kroonkolonie Cyprus een
opstand uitgebroken. Een groote menschen-
menigte deed een aanval op de gebouwen
der regeering, welke zij in brand stak. De
gebouwen werden geheel in asch gelegd. De
politie zag zich genoodzaakt van de vuur
wapenen gebruik te maken, waardoor 11
personen werden verwond. Een van hen is
aan do gevolgen overleden. De Britscbe
gouverneur heeft den gouverneur van Malta
verzocht oorlogsschepen te zenden. Het mi
nisterie van koloniën deelde Donderdag
middag mede dat de Britsche autoriteiten
den toestand meester zijn.
Omtrent de onlusten op het eiland Cyprus
wordt nader gemeld, dat deze het gevolg
zijn van het jarenlange streven der over
wegend Grieksche bevolking van het eiland
om het eiland met Griekenland te vereeni
gen. De onmiddellijke aanleiding schijnt te
zijn de proclamatie van den Grieksch Ka
tholieken aartsbisschop van Cyprus, waar
in de vereeniging van het eiland met Grie
kenland werd uitgeroepen.
De admiraliteit te Londen deelt mede, dat
ter onderdrukking van den opstand op het
eiland Cyprus de beide kruisers „London
en „Shropshire", zoomede twee moderne
torpedojagers uit Engeland naar Cyprus
zijn gezonden.
Volgens de laatste berichten uit Nicosia
zijn ter versterking van het garnizoen
reed6 50 man per vliegtuig, naar het schijnt
van een vliegtuigmoederschip, aangeko
men.
Verdero versterkingen zullen Vrijdagmor
gen per vliegtuig uit Alèxandrië 'worden
gezonden.
LAVAL VOOR DEN AHERIKAAN6CHEN
SENAAT.
Parijs, 22. Oct. (V.D.) Gemeld-wordt, dat
do minister-president Laval zich op uitnoo-
diging van twee senatoren bereid ver
klaard heeft op 20 October voor de commis
sie van buitenlandschc zaken van den Ame-
rikaanschen Senaat een verklaring over de
Fransche buitenlandschc politiek af te
loggen.
RUSSISCHE POLOTE-AMBTENAREN
VOOR DEN RECHTER.
Moskou, 21 Oct. (V. Te Stallpgrad
Is een proces begonnen tegen 14 beambten
der crimineele politie, die beschuldigd wor
den gevangenen in vrijheid te hebben ge
steld. Verwacht wordt, dat het proces on
geveer 10 dagen zal duren.
INVAL VAN WAHABIETEN IN
TRAN3JORDANIË?
Londen, 21 Oct. (V. D.) In verband met
geruchten inzake een te verwachten inval
van Wahabieten worden in Transjordanlë
met grootcn spoed troepen gemobiliseerd
om tijdig weerstand te kunnen bieden. Een
bijeenkomst van koning Ibn Saoed en ko
ning FeisaI van Irak. waarin gesproken
zou worden over een bijlegging van eenige
grensgeschillen, is, naar. gemeld wordt, al-
gelast.
FRANSCHE LEENING VOOR
ZU1D.SLAVIE.
Belgrado, 21 Oct. (V. D.) Naar van
toonaangevende zijde wordt medegedeeld,
heeft de Zuid-Slavische minister van linan-
ciën te Parijs een leeningeovereenkomsl ten
bedrage van 300 millioen Fransche franken
afgesloten.
In bankkringen wordt verklaard, dat hier
sprake is van een leoning, zooals in het ver
drag tusschen Laval en Mellon Is bedoeld
voor die kleine staten, welke door hot plan
Hoover aanzienlijke nadoelen ondervinden.
JAPANSCH VLIEGTUIG BESCHOTEN
DOOR CHINEEZEN.
Londen, 22 Oct. (H.N.) Uit Tokio word!
gemeld, dat een Japansch vliegtuig, dat een
verkenningsvlucht deed, door Chineesche
troepen is beschoten De vlieger wierp daar
op bommen uit en opende ook het vuur uit
een machinegeweer. Na zijn terugkeet
bracht hij rapport uit, waarop een expe
ditie werd uitgezonden om de Chineescne
soldaten, wier aantal op 800 werd geschat
le entwapenen. Het voorval heeft zich on
geveer 100 K.M. van Moekden afgespeeld.
GANDHI IN NOVF*'p»;!I TERUG NAAR
INDIfi?
Hij acht de conferentie mislukt.
Londen, 22 Oct. (V.D.) Naar vernomen
wordt, heeft Gandhi, In de overtuiging, dat
de ronde tafelconferentie tot mislukking
gedoemd is en dat hij er niets positiefs
voor Indié zal kunnen bereiken, reeds pas
sage on een «toomschin gereserveerd om de
volgende maand naar Bombay terug te kee-
ren. i
Zal Amerika zwichten
voor den druk?
Parijs, 22 Oct. (V.D.) Het besluit van de
groote New Yorksche banken om den ren
tevoet der Franscho deposito's in Amerika
niet te vCrhoogen, schijnt de onlangs tot
stand gekomen overeenkomst tusschen de
Bank van Frankrijk en de Federal Deserve
Banken ernstig in gevaar te brengen.
Do onder-gouverneur van de Bank van
Frankrijk zou deze renteverhooging als
voorwaarde hebben gesteld voor het in
Amerika laten van 200 millioen dollar.
In nauw met de Bank van Frankrijk ver
wante kringen laat men zich op het oogen-
blik nog slechts met zeer groote terughou
dendheid uit, aangezien men 6chijnt te ver
onderstellen. dat de Fransche onderhande
laars er toch nog in zullen slagen een ver
hooging van den rentevoet te verkrijgen.
Indien zulks niet )iet geval zou zijn. schijnt
het niet uitgesloten te zijn, dat de Bank
van Frankrijk haar geld uit Amerika te
rugtrekt, wat natuurlijk tengevolge zou
hebben, dat ook de overige Franscho ban
ken hun deposito's naar Frankrijk terug
zouden nemen.
Londen. 22 Oct. (V.D.) Inzako den
Franschen cisch tot renteverhooging voor
de Franschc depoeito'6 te New-York meldt
de Parlj6che correspondent van de Daily
Herald, dat dit ultimatum van do Bank
van Frankrijk door de Fransche particu
liere banken, welker bckmmpenheid bij In
ternationale transacties hij karakteristiek
noemt, van harte wordt gesteund. Op bet
oogenbllk houden de Franscho zakenlie
den zich slechts met twee kwesties bezig en
we! in de eerste plaats met de vraag:
Wanneer valt de dollar, en ten tweede: hoe
diep zal hij vallen? Dat de Vêreenigde Sta
ten den gouden standaard zullen loslaten,
acht men te Parijs een vaststaand feit. In
zekere Fransche kringen noemt men als re
den voor het ultimatum aan de Arnerikaan
sche banken, dat het het zwaard van Da
mocles is, dat boven hot hoofd van presi
dent Hoover hangt aan den vooravond van
zijn besprekingen met Laval. De Engelsche
correspondent voegt eraan toe. dat Laval
naar den wereldvrec streeft, maar in Fran
schen zin en de franc is de knuppel, waar
mee hij de Fransche vertaling van het
woord „veiligheid" in het hoofd van den
Amerikaanschen president wil timmeren.
Financial News schrijft, dat men moet
afwachten of Amerika zich zal buigen voor
den met financieolen middelen uitgeoofen
den politicken druk. In dit geval zal hot
prestige van Amerika nog aanmerkelijk
meer te lijden hebben dan wanneer do Ver-
eenigde Stalen den gouden 6tandaard los
laten. w-at weer niet met de belangen van
Frankrijk strookt.
GEARRESTEERD EN IN VRIJHEID
GESTELD.
Berlijn, 21 Oct. (V. D.) Tijdens de mid
dagzitting van den Pruisischcn landdag
werd de nationaal-socialistische landdagaf
gevaardigde Hinkler uit Halle bij het veria
ten van het landdaggebouw in de Prins Al
brechl3trasse goarresteerd. De arrestatie ge
schiedde op grond van een overtreding van
de wet tot bescherming der republiek.
De vice-president van den landdag, dr
von Kries, heeft bij den Pruislschen minis
ter van financiën tegen de arrestatie gepro
testeerd en de invrijheidstelling van Hinkler
geëischt in verband met een belangrijke
stemming in den landdag op morgen, Don
derdag.
Berlijn, 21 Oct. (V. D.) De nationaal
socialistische landdagafgevaardigde Hinkler
is Woensdagavond om half tien uit de hech
tenis ontslagon.
OVERVAL OP NATION A AL-SOCIALISTEN'
Frankfort a.d Main, 22 Oei. (V.D.)
In den afgeloopen nacht werden ongeveer
vijftien notions al-socialisten uit Lorsch op
den weg van Hepponheim naar Lorscb
door een groep van ongeveer zeventig com
munisten overvallen. Er werden ongeveer
veertig schoten op de nationaal socialisten
gelost. Er zlln verscheidene ernstig- en
licht-gewonden.
HET CALMETTE.PROCES.
Lü beek, 22 Oct. fV.D.l Heden heeft de
verdediging in het Calmetto-proces ver
schillende voorstellen gedaan, die opzien
gebaard hebben. De verdediger van prof.
Deycke heeft verzocht een Bulgaarschon
arts te hooren over zijn ervaringen bij het
gebruik van het serum.
De verdediger van dr. Alstaedt heeft ver
zocht prof. Colmette zelf te hooren. Hij
deed modcdecling van een verklaring van
den Franschen minister Loucheur, die zich
voor Calmctte heeft uitgesproken.
AARDAPPELSCHILLEN ALS
DAGELIJKSCH VOEDSEL.
Broodkaarten in Dortmnnd
ingevoerd,
Dortmund, 22 Oct. (H.N.) Vandaag is
voor het eeret voor de winterhulp het z.g.
grauw brood beschikbaar gesteld, dat te
gen den prijs van 45 pfennig per 3 pond
wordt verkocht. In de winkels, waar dit
brood verkocht wordt, wordt slechts een
brood aan een persoon tegen contante be
taling verstrekt.
Het brood wordt slechts op broodkaarten
verstrekt. Op deze kaarten kunnen weke
lijks vier bronden gekocht w-orden.
Uit het rapport van den «tedelijken ge
zondheidsdienst en verschillende rappor-
ten van ambtenaren, die bij maatschappe
lijk hulpbetoon werkzaam zijn, worden ge
vallen gepubliceerd, waaruit blijkt, dat de
nood zeer hoog is gestegen. Een 16-jarige
jongen stal in een bakkerswinkel een brood
cn werd na een langdurige achtervolging
door een agent gearresteerd". De jongen
bleek geheel uitgehongerd en ten gevolge
van de opwinding begon hij over te geven,
waarbij bleek, dat zijn voedsel uit aardap
pelschillen had bestaan. Ook een 50-jarige
weduwe viel op straat neer van uitputting.
Het bleek, dat zij vier weken lang aardap
pelschillen had gegeten Dergelijke gevallen
2ljn herhaaldelijk vastgesteld.
De uitvaart van Edison
New-York, 2 2 Oct. (V. D) Gisteravond
om 10 uur presie6 doofden in de gehecle
Ver. Staten gedurende één minuut alle lich
ten, waarin Amerika het overlijden van
Edison herdacht Op het oogenblik, dat in
alle steden de lichten uit gingen, werd ook
overal de electrische stroom verbroken. De
radio uitzendingen werden onderbroken en
het stralende licht van den top van het
Vrijheidsbeeld aan de New-Yorksche haven
doofde voor de eerste maal, sedert het voor
het eerst werd ontstoken.
De begrafenisplechtigheid zelf geschied
de met stille waardigheid. De uitvaart
dienst werd geleid door den geestelijke
Herben, sedert jaren een vriend van F.dison.
President Hoover was op het laatste
oogenblik verhinderd de plechtigheid bij te
wonen. Jn zijn plaatst was mevr. Hoover
g»komen. Voorts waren er de twee in
tiemste vrienden van den uitvinder: de
autokoning Henry Ford en de mbbermag-
naat Firestone Talrijke personen ook uit
het buitenland woonden den uitvaartdieni*
bij.
Hevig gevecht bij Tiehling
Londen. 22 Oct. (V. D.) Uit Moekden
wordt gemeld, dat te Tiehling ten Noorden
van Moekden aan den Zuid-Mandsjoerij-
schen spoorweg een hevig gevecht heeft
plaats gehad tusschen het Japansche gar
nizoen en 2000 Chineezen. Uit do Japansche
zóne zijn versterkingen naar Tiehling ge
stuurd.
China schikt zich naar de
Volkenbondsbeslniten.
Londen, 22 Oct. (V. D.) In antwoord
op do nota der mogendheden, waarin dezen
de Chineesche regiering opmerkzaam ma
ken op het Iielloggpact, heelt de Chinee
sche minister van buitenlandsche zaken,
naar uit Nanking wordt gemeld, gelijklui
dende nota's aan de betrokken regceringen
gezonden. Daarin word verklaard, dat China
ervan heeft afgezien de offensieve maat
regelen van Japan met geweld te beant
woorden en dat het zijn lot in handen van
den Volkenbond heeft gegeven in de hoop
op een rechtvaardige en vreedzame rege
ling. De Chineescho regeering zal ook in do
toekomst blijven streven naar een regeling,
die met vreedzame middelen wordt verkre
gen.
Openbare zitting van den
Volkenbondsraad.
Genêve, 22 Oct (V. D.) Tegen heden
avond is een openbare plenaire zitting van
den raad van den volkenbond bijeengeroj-
pen, waaraan een voorloopig besluit in
zake het Chineesch-Japanscho conflict zal
worden voorgelegd. Men verwacht, dat Ja
pan en China zich bij de stemming over dit
besluit van stemming zullen onthouden.
JAPAN HANDHAAFT DEN GOUDEN
STANDAARD.
New-York, 22 Oct (V. D.) De Japan
sche financleole deskundige J Tsushima,
die als leider van een financieele com
missie te San Francisco arriveerde, ver
klaarde dat er niet de geringste waar
schijnlijkheid is, dat Japan den gouden
standaard zal opgeven.
DE GRAF ZEPPELIN IN ZUID-AMERIKA,
Friedrichshafen, 22 Oct. (H.N.) Do
Graf Zeppelin is op zijn rondvaart gister
middag (5 uur M.E.T. boven Rio de Jancinro
aangekomen eit heeft vervolgens de terug
reis naar Pornambuco aanvaard. Het lucht
schip zal waarschijnlijk Zondagochtend
voor de terugreis naar Europa starten.
3008 AMBTENAREN IN STAKING.
Warschau, 22 October. t'V.D.) 3000 be
ambten van de s'ad Warschau zijn als tee-
ken van protest tegen de onregelmatige v ij-
7.9 waarop de salarissen en Iconen worden
uitbetaald, zoomede uit protest tegen eenigo
dienstopzeggingen Donderdagmorgen in sta
king gegaan.
