J. A. Schoterman Zn.
DE KASPOSITIES DER GEMEENTEN
A. H. VAN NIEUWKERK N.V.
Cognac Vieux XXX per flesch f3.85
Wijnhandel
GEEN LEENINGEN TE
KRIJGEN
Onderhoud m*t Mr. A. Jonker
VERDUISTERING VAN F 6QC0
STRIJD TUSSCHEN WET
EN GEWETEN
DE MOORD TF. SASSENHEIM
VOOR HET BEHOUD VAN
DE ZUIDERZEE
Onze Postvliegers
onderweg
DE STAATSCOMMISSIE
AD HOC
Zwaareikensiaapksmerameublementmetspisgelkastf 143.5^
Beekstraat
Tel. 543
Beekensteinschelaan
HUMORHOEKJE
Utr.straat 17 Gevestigd 1878 Telefoon I4g
De regeering overweegt maatregelen
ter voorziening in de impasse
'sGra venhage, 29 Oct. Naar aanlei
ding van de moeilijkheden, welke verschil
lende gemeenten op hst oogenblik ondsr
vinden bij het aangaan en consolideeren
van kasgeldh-eningen. heeft het Neder
landsch Correspondentiebureau zich met
'een verzoek om inlichtingen gewend tot
den directeur van de Vereeniging van Ne
derlandscho Gemeenten te 's Gravenhage,
mr A Jonker.
Dj heer Jonker was gaarne bereid een:
ge nadere gegevens te verschaffen, doch
wenschte zich daarbij op het standpunt ie
plaatsen, dat zijn mededeelingen en be
schouwingen betrekking hebben op de Ni-
derlandsch* gemeenten en niet slechts op
enkele daarvan.
„Het heeft mij eigenlijk verbaasd, dat
liet nog zoo lang rustig is gebleven", aldus
mr. Jonker, „want in de laatst* weken heb
ben alle gemeenten m?t de grootste moei
lijkheden in hun kasnositie te worstelen.
Ik maak daarbij dadeliik ?en groot onder
scheid tusschen kaspositie en begrooting6
positie. De laatste wensch ik onbesproken
te laten. De moeilijkheden voor de kaspo
sitie geldbn echUr niet «Heen voor de
groote gemeenten, doch in ivën sterke maté
voor de kleinere en-zeker niet.minder voor
de allerkleinst* in ons land.
In normale tijdon plegen in dé gemeen
teüjkc huishouding de inkomsten trager t?
vloeien dhn de benodigde uitgaven ver
eischen. Elke gern?ente heeft clus behoefte
aan kasgjèld. In die volkomen.morma'.i? en
regi Irnatige behoefte wordt in den regel
voorzien door kasgeldfcëniripeq. of credie-
ton voor jangevcn of korjeren -tïfd. Op een.
bepaald opgenblik wordm dan dip ka-sgel I
l*en:ngen'geconsolideerd. En met die ron-
solidatie is men thans vastgeloppen. D<* da
ling van het Engclsche pond en de bewe
ging van de geldmarkt hebban de banken
in een positi? gebracht, dat zij zich zoo
ruim mogelijk van vlottende middelen wil
len voorzien.
De banken mobiliseeren zich. verstrek
ken g*en kasgeïdleeningoif meer en zetten
de continu gering van loopende credicten
stop Dit geldt ook voor banken, die ruim
in hun middelen zitten, maar op eventu
cele gebeurtenissen wenschen voorbereid
te zijn. Hier en daar kwamen nog wel 20
vallen voor, dat een kasgddleenmg g^con
tinueerd werd. wanneer een gemeente kon
aantoonen. dat het geld dringend noodig
■was voor uitbetaling van salarissen en an
dere noodzakelijke uitgaven, maar in de
meeste gevallen werd »n de leeningen en
credicten door; de banken opgezegd.
Ging de gemeent? naar een andere bank
om een leening te sluiten en vernam Wc.
dat 1.et geld diende om een kasgellloening
af te lossen, dan kreeg mm veelal een
weigerend antwoord, omdat in deze om
standigheden een bank er niet gemakko
lijk toe zal overgaan ten koste van eigen
middelen de linuïde positie van een anderp
financieels instelling te versterken.
Toen kwamen dj gemeenten bij de Bank
voor Nederlandsrhe Gemeenten. Maar van
die zijde was ook weinig of geen hulp te
verwacht?n. daar de liquiditeit van deze
instelling natuurlijk ook geleden had door
bef oozoggen van deposito's en andere om
standigheden
Benige dagen geloden Is dan ook een
circulaire van de bank uitgegaan naar de
gemeenten, die rnel haar in rekening-cop
rant stonden en. waarin medegedeeld werd.
dat over de credicten niet in dezelfde mate
beschikt zou kunnen worden als vroeger
bet geval was.
Nog een andere bron voor gemeentelijke
kastel dl een ingen was gesloten. De ver
schillende fondsen, als het Algemeen Bur
gerlijk Pensioenfonds, zijn grootend iels rit
geput, doordat bat Rijk over de gelden be
schikt heeft. Zoo '/ijn alle bronnen voor <le
gome.-ntcn afgesloten en daardoor zijn er
in de laatste dagen verschillend* ver/.o*
kon tot onze vereeniging en tot de bank
gericht om hulp D? gemeenten moesten
dan op zeer korten termijn eeniee tonnpn
gouds aflossen, welke zij natuurlijk niet in
kas hadden. Daze acute moeilijkheden heb
ben geleid tot vele conferenties met de
Ministers van Binnenlandscho Zaken en
Landbouw en van Financiën, met de ge
nerale Thesaurie en m*t de directie van
dp Nederlandse Ij* Bnnk
Hoewel ik niet op de gebeurtenissen
vooruit wil loooon, weet. ik toch. dat de Bp
geering de oosren ntet sluit voor de moei
liikhederi d?r gemeenten en ik meen te
weten, dat er b..inen enkel-: lagfn m—u<
regelen te verwachten zijn ter voorziening
In deze impasse.
Wat det algemeen? politiek der banken
betreft, m?on ik dat het geenszins uitge
sloten is, dat de sreldwereld -ommige ge
meenten gemakkelijker helpen zal dan an- 1
dere. Vast staat echter, dat 1a moeilijkh*
den galden ook voor die gemeenten, wel
ko in financieel gunstige omstandigheden
verkeeren.
Een belangrijk moment in Ij ontwikke
ling dor moeilijkheden is voorts de politiek
der Niderlandsche Bank De Neder'.and-
sche Bank stelt zich op het stmlpunt.
dat promessen tot een bedrag van 10 pet
der gewone gemeentelijke inkomsten op de
goedgekeurde begrooting discontabel zijn
Natuurlijk kan de bank de promessen niet
ongelimiteerd discontabel verklaren. Tien
procent is echter een heel gering bidrag
en in deze omstandigheden wreekt zich het
starre systeem wel heel scherp, ook op ge
meenten. die onafhankelijk van hun toe
doen in moeilijkheden verkeeren Kenige
vïrrruiming zou hier wjliswaar geen op
lossine brengen, maar de toestand zou er
toch minder scherp door zijn."'
Vervolgens kwam het gesprek op ie ver
schillende oorzaken, welke «K» gemeenten
in d1 huidigi moeilijkheden hadden ge
bracht.
„Een belangrijk feit is hierbij" aldus mr.
Jonker, „dat de gemeenten be'arurrijke be
dragen vóór zijn wat betreft 1c rijksbij Ira
gen voor de werkloosheidssteun. Aan de
gempontcn is in uitzicht gestald ien z>k^r
percentage van het Rijk terug te zul'.on
krijgen, maar ben ik juist ingelicht, dar»
hebben verschillende gemeenten sinds het
betriff?nde rondschrijven van het Blik nog
verschillende bedragen te goed. Natuurlijk
staan hier vaste, termijnen voor. maar ju?<=t
daardoor verkeeren de gpmeenten in moei
lijkheid. Zoo is ?r een kleine gemunte in
ons land, welke slechts d.» beschikking
heeft over ongeveer ƒ20.000 kasgeld, maar
rpeds ƒ170000 heeft uitbetaald aan lonnen
voor \verkv?rschaffing. En zoo zijn er vele
gemeenten. Nu zijn er gelukkig ook wel
gevallen, dat van riikswege gemeenten in
de laatste dagen geholpen zijn door het
verschaffen van bedragen, welke eerst
nv>r »enigen tiid betaald moesten worden
Zoo ziin enkele gemeenten, welke in de
groots moeiliikheden \erkceren, nogceni
gen tijd gered."
De dader meldt zich bij
de politie aan
Rotterdam. 29 Oct. Bij de politie te
Rotterdam heeft zich aangemeld de 30
jarige reiziger J. C. v. d. S., woonachtig te
Rotterdam, die in verband met een door
hem gepleegde verduistering tot een be
drag van (>000. eenigen tijd voortvluchtig
is geweest. De man was in betrekking ge
weest bij de afbetalingsmaatschappij waar
voor hij als colporteur werkte. Door middel
van gefungeerde contracten wiet hij goede
ren los te krijgen, die hij dan ten eigen
bate verkocht. Hij is in het klein begonnen,
maar omdat hij elke week de ofbetalincs
termijn moest voldoen, werd er telkens
meer door hem verduisterd, zoodat hij ten
slotte, na acht maanden In betrekking te
zijn geweest, voor ongeveer ƒ0000 had ver
dulsferd. Toen hij zag dat het gat niet
meer te stoppen viel, heeft hij vrouw en
zes kinderen in den steek gelaten en da
vlucht naar België genomen Hier was hij
ook als colporteur werkzaam, maar daar
hij van het verdiende geld niet rond kon
komen, keerde hij naar Rotterdam terug.
Hier had de politic reeds langen tiid naar
hem gezocht, zoodat hij bij aanmelding op
het politiebureau dadelijk in verzekerd*
hewaring is gestild. Onvoldoende contróle
is de oorzaak geweest, dat hij zoo lansen
tijd met gefingeerde contracten verduiste-
ring heeft kunnen plegen.
DOOR DEN BLIKSEM GETROFFEN
EN GEDOOD.
Iersëke, 29 Oct. Bij een kort, doch he
vig on weder, dat hedenmorgen boven Jor-
seke woedde* werd de 64-jariga landarbei
der J. de Rijder, die op het land van den
heer de Rijke in de St. Pietersnolder te
Ierscke werkzaamheden verrichtte, door
den bliksem getroffen en gedood.
De man laat een vrouw achter.
BRAND TE ENSCHEDE.
Enschedé. 29 Oct. Vanmorgen In de
vroegte werd brand ondekt In d* sigaren
en comestibleszaok van den hepr S. Kijl
stra aan de Lage Bothofstraat. Toen de
bewoners door een hond ie w?rden gewikt,
bleek het dat het geheele pand reeds in
lichter laaie stond. Slechts met groote
moeite kon men zich In nachtgewaad in
veiligheid stillen. De brandweer moest
zich beperken tot het beschermen der be
lendende gehouwen
Het pand branddi totaal uit. Niets kon
worden gered. Alles was verzekerd.
Mevrouwt
VOOR DE KOFFIETAFEL
S2n bliklo hn^llike kreeft of crab
vorss^e garnalen of garnalen in
n-ïlsi hot fiinst9 ln don IJmuidei
Vlsebhandel. Utrechtschestraat 40
TM. 92
De zaafaDs. Faber voor het
Zutphensche kanton
gerecht
Wij hebben gisteravond reeds meege
deeld, dat ds. Eaber, predikant bij de Ned.
Ilerv. Kerk te Zutphon en Tweede Kamer
lid, gisterochtend voor het kantongerecht
te Zutphon terecht heeft gestaan, daar hij
tijdens de jongste manoeuvres inkwartie
ring weigerde aan een officier. Tegen be
klaagde werd een boete van j 75, subs. 75
Jagen hechtenis, geëischt.
Ds. F. begon blijkens het verslag in
Je Zutphensche Courant zijn verdedi
ging met de mededeelmg. dat hij zich er
van bewust was een stap te hebben gedaan
op een bedenkelijke!) weg Kr waren men
schen, die hem n<>g \erder wilden drin
gen. maar hij wcnschtc zulks niet te doen,
wanneer dat niet dringend werd bevolen
d 'or zijn geweten. Het was niet zijn bedoe
dHg geweest om zich te onttrekken aan
'Un gemeenschapspUcht. Er is nog nooit
ten inkwartiering geweest of spr. stelde
zich con amore beschikbaar. Er kan hem
ook nooit worden verweten, dat hij niet
zastvrlj zou zijn.
Ook wensehte verdachte geen Inbreuk op
*e staatsorde Het is de eerste inanl. dat
hij in conflict is gekomen met de overheid
en hij ho-»pt van harte, dat het ook de laat
stc maal is Spr Is geen Tolstoïaan Hij
gelooft nan de noodzakelijkheid van een
goed geschoolde, krachtige politiemacht cn
het moet al heel dringend noodig wezen
>m 7.ich hiertegen te verzetten In 1914
heeft snr. zich ook tegenover de «iienetwei
gering gesteld, omdat-men zich nooit mag
richten tegen de rechtsorde van den 6taat.
Sedert dien is echter heel wat veranderd,
•ok In de wetgeving.
Tolsfoï hatl gelijk, toen hij zei. dat de
menschheid op een keerpunt zal komen te
staan en zal moeten kiezen óf om onder te
gaan in bloedvzen strijd, óf de geboden van
Christus navolgen Spr gelooft, dat we
thans op dat keerpunt staan
Waar men nu allerwege wordt opgeroe
pen om het vredeswerk te steunen, dan
heeft men zich een houding te kiezen. De
oude leuze ..wil men den vrede, dan moet
men zich tot den oorlog voorbereiden" i6
oud en leugenachtig, We moeten ons in
stellen op den vrpdo
Wanneer men echter ziet. dat manoeu
vres gehouden worden als een oorlogsvoor
bereiding en men wordt gevraagd daaraan
mee te doen dan kan het gebeuren, dat
men den heelen toestand als een bliksem
flits voor zich ziet: dan voelt men: „dat
gaat tegen God* draad in". Dan denkt men:
ik kan het niet.
Do gedachte aan onnuttige geldverspil
ling in dezen tijd kprpt dan op de tweede
j)la_a t s t ,7
Spr. gaf toe. dat van overmacht niet kan
worden gesproken, d.w.z. men kon nog
kiezen
Psychische overmacht was niet aanwe
zig. Er Is echter op een zeker oogenblik
nog iets van goddelijke overmacht on een
hoogere wil een andere macht dan die
van de logica der feiten Uit iets daarvan
is mijn daad voortgekomen, zoo zei spr., en
daarom voelt hij zich Vrij. Toch is het hem
niet onverschillig, welke straf hem opge
legd wordt. Spr. merkte op, dat de alge
meene opvatting en rechtsorde wijst In de
richting van gehoorzamen. We hebben ech
ter te doen met een uiting van 1SG5. Se
dert dezen tijd is er veel gebeurd. In 1922
is in onze Grondwet een nieuw beginsel
gebracht. Bij de wet worden voorwaarden
genoemd, waarop vrijstelling van den
kriigsdicnst kan worden verleend.
Dit is oen groot beginsel, dat is uitge
werkt in de wet van 1923. Tn die wet is de
weg gewezen en 6pr. meende, dat hier ook
voor hem een uitweg zou zijn. Hij hccfr ge
probeerd dien uitweg te vinden, door zijn
brief aan den burgemeester.
In het betrokken artikel wordt de souve-
rciniteit van den Staat pritegegevcn voor
bet individueel geweten. Wanneer werke
lijk ernstig de consciëntie spreekt, dan
meent spr. dat de Staat daarvoor in eer
bied terzijde heeft te gaan. Wanneer die
van een jongen man van 20 jaar worden
gerespecteerd, dan mag toch ook rekening
gehouden worden met mijn gemoedsbe
zwaren. 7.00 zei spr.
Hij wilde verklaren, dat hij wel in zijn
recht was, maar zijn fout was, dat hij
eigendunkelijk heeft gehandeld.
Hij heeft zijn recht genomen, maar spr.
verhaalde, dat hij niet anders kon, omdat
anders zijn geweten werd bezwaard. H>r
was sprake van een noodgeval tengevolge
van den innerlljken wenk.
Bovendien merkte ds. F op, dat alle
b'-iiitzucht uitgesloten was. Er was een zui
ver motief en alles werd gedaan uit inner-
'ijken drang.
Spr. juicht toe. dat zooveel wordt gedaan
aan den vredesarbeid, maar alle hoogere
arbeid zal falen, wanneer daar niet een
sterke volksovertuiging achter staat. Spr.
meende dat zijn daad in die richting wijst.
Het was hem allereerst te doen om het heil
van ons eigen volk en dat van de wereld.
Komt een nieuwe oorlog, dan zal de hel
over ons losbarsten Daartegen zich zoo-
lane mo.geliik verzetten met redelijke en
Zedelijke middelen, dat was spr.'s doel. Hij
kon zich voorstellen, dat zijn handelwijze
niet kon worden toegelaten, maar hij hoop
te. dat men in het door hem gesprokene
eenige aanleiding zou vinden om niet de
hoogste boete te geven.
ïn zijn repliek betwistte de ambtenaar
van het O. M. dot bier van een noodgeval
sprake is; verd had zich alleen kunnen
beroepen op de Tnkwsrtiering'3wet. maar
deze was niet gewllzVrd. de Dierstweige-
n'nTflwet te hier plet van toepassing.
Ds. F. gaf In z"n renR«k toe. dat de ïn-
kwartierin^swet hier eold maar de gec6t
van het grondivetsn»-tike1 steunt hem.
De kanfo^re^Mer bepaalde, dat de uit-
snrank schriftelijk zal geschiedon over 8
dagen.
ERNSTIGE AANRIJDING.
Lis8e, 29 Oct. IJjdenavond te omstreeks
8 uur heeft op den Rijksstraatweg nabij
restaurant „De Nachtegaal" son ernstige
aanrijding plaats gehad. Do motorriJd"r R.
uit Lisse reed aldaar in d* richting Uil
legom en kwam In botsing met twee mels
jes, die daar met elkaar stonden ta pra
ten, vermoedelijk doordat hij te weinig acht
op den weg slojg. Een der meisjes werd
met zware verwondingen opgenomen on is
naar het ziekenhuis te Leiden vervoerd.
De motorrijder zelf, die tegen dan grond
geslingerd werd, werd evcnanns, echter
minder ernstig, gewond. Het andere meisje
bhef ongedeerd.
De rechtbank gelast plaatsing
in een krankzinnigen
gesticht.
De Rechtbank te Den Haag heeft .uitspraak
gedaan in de zaak tegen den 47 jarigen
bloembollenkwceker P. do Rte Sassen
heim, thans gedetineerd, die op 15 dezer te
recht heeft gestaan, wegens moord op den
landlooper Van Kcssel, gepleegd in den
avond van 28 Augustus j.l. Zooals bekend
heeft Dc R. den man. die zich in zijn schuur
te slapen had gelegd, met een bijl de her
«ons ingeslagen.
Overeenkomstig den eisch van het Open
baar Minis'crie. dat op grond van een door
den psychiater Dr. Schol ten uitgebracht
rapport, waarbU verdachte ontoerekenbaar
was verklaard, ontslag van rechtsvervolging
en plaatsing in een gesticht had gevorderd,
heeft de Rechtbank plaatsing van De R ge
last voor den tijd van hoogstens één jaar
in een krankzinnigengesticht cn zijn ter be
schikkingstelling van do Regecring.
Een nieuw adres aan de
Staten--Gencraal
Aan dc leden van de Staten-Gcneraal Is
het volgende adres gezonden:
Het landelijk comi 6 tot behoud van de
Zuiderzee, gevestigd te Harderwijk, vindt in
de sterk gewijzigde tijdsomstandigheden de
vrijheid, zich nogmaals tot u te wenden, om
met den mecsten ernst uw steun en mede
werking in te roepen, teneinde te voorko
men, dat thans een van weinige rendeeren-
do bedrijven, do Zuiderzeevisscherij, ten
grónde wordt gericht en ten minste tien
duizend gezinnen in do grootste zorgen
worden gedompeld.
Ruim tienduizend gezinnen van visschers
en houders van nevenbedrijven vinden nog
in do Zuiderzee-visscherij een zeer behoor
lijk bestaan.
Waarom toch moet die afsluitdijk geheol
worden voltooid, nu er den eersien tijd van
\erdere inpoldering geen sprake zal zijn"
Waarom moet een belangrijk deel van ons
volk, zonder eenige noodzaak het leger van
werkeloozen thans vergroojten? Welk lands
belang is er mede gemoeid om de afslui
ting van de zee ten koste van alles voort
te zetten? Waarom moet toch die afsluiting
zijn als een niet te keeren noodlot, dat over
meer dan tienduizend gezinnen onafwend
baar komen gaat?
De. voordeden van de afgesloten zee we
gen bij lange niet na op tegen het behoud
van de Zuiderzee. Een onderzoek in de
om de zee liggende provinciën zal dit be
vestigen.
In naam van tienduizend gezinnen van
visschers en houders van nevenbedrijven
vragen wij, om zoolang de verdere inoolde-
ring geen voortgang heeft, de Zuiderzee
open te laten. Hetgeen ons comité ook acht
in het volstrekte belang van het vaderland.
22-10
29-10
•:D - J0
Specht
23—10
24—10
25—10
26—10
27—10
23—10
23-10
Amsterdam
Boedapest
Belgrado
of
Amsterdam
Parijs
Marseillo
Rome
Athene
Mei-snmtruh
Ciïro
Ghaz.a
nufhawells
Bagdad
Rasra
Bofshir
Djask
Karachi
Jodpoer
Alla'iahad
Calcutta
Akvab
Rangoon
Bangkok
Kohlak
Periang
M°dan
Palemhana
Batavia
Bandoeno
29-10
28—10
27- 10
26—10
25-10
24—10
23— 10
23— 10
In Europa kan thans uit twee routes ge
kozen worden. Beiden zijn achtereenvol
gens in bovenstaand staatje opgenomen
Vertrek van het eerstvolgende postvlleg
tuig van Amsterdam 5 November 1931
Haar samenstelling
Thans is ingesteld een Staatscommissie
ad hoe, aan welke wordt opgedragen bin
nen zoo kort mogelijken termijn zoodanige
voorstellen te doen, als in verband met do
noodzakelijkheid van een blijvende en aan
zienlijke verlaging van het peil der Rijks
uitgaven dienstig zullen zijn te achten.
In d?ze commissie zijn benoemd tot lid
en voorzitter Ch. J I. M. Weiter, oud vice-
president van den Raad van Indië t3
's Gravcnhage; en tot leden prof L. A. van
Royen, hoogleeraar aan de Technische Hoo-
geschool te Wassenaar; prof. I P. d* Vooys
hoogleeraar aan de Technisch* Hooge-
school te Delft; E P. Westcrveld, algemeen
secretaries van het Koloniaal Instituut, te
Amsterdam; F. H Fentener van Vli=tsin-
gen, industrieel te Utrecht; dr. W M. Wes
terman. chef van het kabinet van den Bur
gemeester van 's' Gravenhage; mr. A. van
Doorninck. thesaurier generaal van Finin-
ciën; ir. M IT Damme, dirïcteur-generaal
der Posterijen, Telegrafie en Telefonte: C.
J. Ph Zaalberg, directeur-generaal van den
Arbeid; dr. J. H. R Sinninehe Damsté, di
recteur-generaal der belastingen, en mr.
J. Wolfman, s*cretaris generaal van het
Departement van Defensie.
Aan d *ze commissie is de bevoegdheid
toegekend om alle Rijksambtenaren te hoo-
ren, dan wel van hen schriftilijkc advie
zen in te winnen.
Voorts is de bij Kon. besluit van 20 De
cember 1920. laatst?liik gewijzigd bij K. B.
van 22 Juni 1929. ingestelde commissie
(Be7uinigings-commtesie) opgeheven, met
dankbetuiging aan den voorzitter, de leden
en den secretaris voor d* door hen bewe
zen diensten.
VRAAGT UWENMUc<^/ W1NKELIER
OF N.V HULSKO TCL-iabo AMER5FOORT
Heden geëtaleerd
Uw adres voor complete menblleoricg Denkt U om onze rooktafel reclame?
De eerste het-heele-jaar-door-swemmer: „Hoe ls de zea
vanochtend. Georne?"
Tweede en nog stoutmoediger het-heele-Jaar-door-zwem-
mer„Lekker. Precies als van den zomer." (Humorist)
