LETTERKUNDIGE KRONIEK
'e Kijk jevanaf „Laege J aai55
ZOO KWAM IK BIJ
DE FILM
HOE BEGIET IK 'sWINTERS MIJN CACTUSSEN?
Maurice Hindus.
Ontredderde Wereld.
vertaald door Mr. 1. E. Pi ins
Willckes Macdonald. Met i-cn
inleiding van dr. J. Romein.
(Eni. Querido, Amsterdam).
Nimmer tevoren, zelfs niet in de tijdm
van renaissance, Aufklarung of o"™"'
ié de West-Europcesclic mensch bestotmd
en bedreigd door een zóó gewelddadige
maclit van problemen als tc,ciiw ,oit
En het zijn niet alleen pronlomen. die mj.
geestelijk of zedelijk, in zijn binnenkannn
heeft uit te vechten, die dus aPeen ïaken
aan zijne persoonlijke levenshouding of zijn
moreel evenwicht, maar ze
ook diep en duister, het gemeenschappelijk
leven, - het genieenscliappzhjk .even van
staat, kerk. familie en gezin. Hel ligt al
lerminst in mijne bedoeling noch in mijn.
potentie hier driest-weg uit te maken of d.t
ontwortelen een vernielen is zonder mo<.
of dat de e ronden onzer mcnschelijkheicl ai-
dus worden omgewoeld cngezuiverdvoor
ontvangen van nieuw zaad. W„ kan ze. fa
de oppervlakkige toeschouwer met „oeüe
redenen lot de conclusie komen dat he.
totaal dezer problemen en verschijnselen
maar één naam draagt: Rusland en
daarom lijkt voor den Westerschen '«e"""
van tegenwoordig niets interessanter en ook
niets noodzakelijker dan ie weten pi'-cie»
te weten, hoe Rusland er uit ziet, hoe liet in
werkelijkheid is en wat het wi Dat dez
behoefte wijd-en-zijd en ook zter dup ge
voeld wordt, blijkt overdurle. Ik uit den
stortvloed van papieren vaorliciitmg welke
vooral in de groote centraals
Berlijn bijna dagelijks uit do Peilen
breekt: bet is niet alleen de lnilchtge
ving. de correspondentie en Je essayistiscli-
kritick van dag-, week- en maandblade
maar het is ook een berg van i.fzondei lijk^
uitgaven, die eenvoudig niet necibij te
houden zijn. Nu wil ik u ccr.ter corltlkb-
kennen, dat ik stellig driokwart van al eze
„voorlichting" op de meest afsahuwc^<®
wijze wantrouw. Ik wantrouw liet, omdat
er op dit oogenblik bijna niet zonder \ooi-
keur of tegenzin over Rusland gespt k
kan worden, - maar ik wantrouw het ook
omdat die enkelen onder ons die het
geheimzinnige land bezochten zmn Plegen
te tooien met een journalistieke binourc
en eon reizigorsbluf die even bemmne k
als onwaarschijnlijk is. Bovendien sChU»
men in Rusland nog al voorzichtig tv zijn
met wat men den officieclan vreemdeling
laat zien, en ook is lfet land zóó groot en
zijn de nieuwe toestanden er zóó nigewik-
keld en voor ons zóó vreemd, dat trien me
ecu beetje rondkijken alleen er zich onnjo-
gelijk een oordeel kan vormen, max
staan dat men liet zou moeten ondcl"
men om dat oordeel, zonder te blozen, aan
de.thuisblijvers op te dringen. u.
Zoodat ik maar geioof tlat wij 111 Wcst-
Europa nog heel weinig mct zckcrlialdove-
ten van wat er zedelijk, geestclnk cn maat
schappelijk. in Rusland gaande is. - Jg
daarom doet men goed te grijpen naai een
boek als het hierboven genoemde tan
Maurice Hindus.. De doorsnee-lezer heeft
natuurlijk geen enkel middcl om dc waar-
hcid zijner voorstellingswijze ie conti olce
ren maar de schrijver wekt vertrouwen, en
dat is in deze duistere materie al heel vee
Hii wekt bovenal vertrouwen doordat hl)
geen partij kiest; hij matigt zich geen oor-
deel aan. hij dringt geen bepaalde voorstel
ling der zaken op, en hij laat het a"'*0®1*
op de vragen, welke de geschiedenis in het
moderne Rusland stelt, aan den lezer zelf
over. Daarbij is Hindus een geboren Rus,
maar een, die ook da Westerschc wereld
door langdurig verblijf kent, en die tenge
volge van een eigenaardige levensloop bui
tengewoon goed in staat is het verschil te
constateeren tusschcn liet „oude en het
„nieuwe" Rusland. In het oude Rusland
werd hij geboren, maar op zijn veertien Je
jaar trok hij naar Ameika. om pas na
vele jaren, in 1923, terug te keeren En
toen reisde hij op zijn gemak doorSherié
en door dc Ivaukasus, door dc Wol0astice.„
rie Oekraïne, de Ivrini en het hooge Noor
den zoodat hij wezennjk het gchééle Rus
land onder dc nieuwe maatschappelijke ai
occonomischc verhoudingen nee.t lecrcn
kennen Van wat hij op deze reizen zag en
beleefde, geeft hij een getrouw verslag in
dit merkwaardige boek. welks oorspion-
keliike titel ..Humanity Uprooted
niet geheel zuiver in het Ncderlandsch ver
taald werd. Hij „geeft verslag" zeg ik, en
dat is inderdaad het juiste woord voor wat
hij doet maar men vatte deze kenschetsing
niet minachtend of klcinecrend op; inte
gendeel, juist door de objectiviteit als van
een zakelijk verslag krijgt zijn werk een bij
zondere waarde voor ons. En het is deson
danks toch zóó interessant, dat gc aan het
slot cr van niet weet welk van de vele
hoofdstukken u het meest heeft geboeid. Hij
begint met het verval van den godsdienst
te teekenen. de oorzaken van dit verval aan
te geven cn ook te vertellen wat er voor in
dc plaats gekomen. Dat dc Bolsjewilri vij
anden zijn van den godsdienst cn dat zij
tenslotte alles wat kerk en alles wat geloof
is, hopen te doen verdwijnen geven zij
openlijk cn vol trots toe, zegt Hindus I. n
gcloovigo wordt niet aangenomen als lid
van dc Communistische Partij cn indien
een lid religieuze neigingen vertoont, al is
liet slechts uit consideratie voor zijn vromv
of moeder, dan wordt hij er onmiddellijk
uitgezet. Zoo is het tegenwoordige Rusiand
(en" dat wisten we reeds) zeer ongods
dienstig, maar voegt Hindus er aan toe
(en dat is een verrassende nieuwheid voor
ons) de Russische boer was ook vOór do
revolutie een beiden. Het Christendom ts
nooit één geworden met het innerlijk leven
van den Rtissischen boer en was zelden een
bron van inspiratie. Den Bijhei kende hij
ternauwernood, want liij was meestal anal-
phabcet. Dc bewijzen van zijn godsdienst-
Kin kwamen neer op een berekende xor-
rnendienst en dc kerkelijke overheden wa-
icn tevreden met deze louter mechanische
opvatting van de religie. „Dc Rus onder
nam lange bedevaarten naar verre kloos
ters cn naar hot Heilige Land, niet zoo
zeer om geestelijken troost te zoeken als
wel om een bepaalde belooning te verdie
nen. De vraag naar de moraal of naar dc
rcclitvaardfghoid was van geen belang Er
zijn boeren geweest, die Gods hulp inrie
pen als zij gingen rooven, brandstichten of
moorden."
Ik haal deze woorden van Maurice Hin
dus letterlijk aan. omdat ze mode in staat
zijn ccn stcvigen knauw te geven aan onze
dwazo West-Europeesche verheerlijking
voor heihge boeren-figuron als van Dosto-
jewsky, en omdat ik overtuigd hen, dat
wij die knauw noodlg hebben. Wat Hin
dus hier zegt. herinnert mij speciaal aan
liet verhaal uit „De Idioot": Twee Rus
sische boeren, goede vrienden, zijn met
elkaar op reis en slapen des nachts in één
kamer. Een der twee wil liet mooie gou
den horloge van zijn siapenden makker ste
len en besluit zijn reisgenoot daarvoor
maar eemt te doodon: hij trekt zijn mes
nadert den slapende, maar zinkt eerst op
zijn knieën en bidt God's zegen af voor
wat hij gaat ondernemen; na het gebed
vermoordt hij zijn vriend mat één mes-
stoot en steelt het horloge. Dit lugubere
rerhaal wordt door Gide in zijn monogra
fie over Dostojcwsky gebruikt om zooge
naamd do geheel aparte religiositeit vair
den llus te demonslreeron en hij suggereert
ons tot het aanvaarden van Dostojewsky's
jedoeling, dal deze moordenaar zóó diep
cn zeker aan God gelooft ,,qu' il fait une
prière avant d assassiner los gons Naar
aanleiding van Gidcs boek heb ik inder
tijd (men zie mijn „Opstellen en Lezingen".
Noordhoff, Groningen) principieel stelling
genomen tegen deze immorcclc dwaasheid
en tegen deze Westorscb© veroering van
een zonderlinge Russische religiositeit.
Maurice Hindus komt nu met dc nuch
tere feiten mijn mooning versterken cn
zegt eenvoudig, dat ook vóór de revolutie
de godsdienstige Russische boer „alleen be
staan heeft in de overspannen verbeolding
van romanschrijvers" en dat „liet Heilige
Rusland een scniimenlcole legende Is."
Zoo is er dus eigenlijk, beweert Hindus,
ten aanzien van don godsdienst weinig
xeianderd in Rusland; wat er verdwenen
is. was een ledige vormendienst, maar geen
geloof. Wezenlijk „geloof" heeft de massa
van hot Russische boerenvolk nooit gekend,
nóch vóór noch na de revolutie.
Lang niet zoo groot als ze lijken zijn ook
de veranderingen, die er ontstaan zijn in
dc verhouding tusschcn de geslachten, in
liefde- cn huwelijksleven. Dat wil zoggen:
vergeleken met West-Europa is het verschil
Wél zeer groot, maar liet is \an veel min
der beteekenis als men het ziet in dc tegen
stelling van Rusland vóór cn nè 1917. Naast
do man heeft ook de vrouw in Rusland al
tijd een zeer groote mate van sexueelc vrij
heid bezeten. Do Russen hebben nooit hun
ne vrouwen omringd met de hoogc muren,
die in csténschc landen onontbeerlijk
lieetten te zijn voor de veiligheid van de
vrouwelijke deugd. En al was de man ab
soluut heer-on-rnecster in het gezin, toch is
daardoor nimmer 'n duidelijke kloof, op
maatschapjrclijk gebied tusscben de beide
geslachten te weeg gebracht, vooral niet hij
de groote massa van het volk de boeren.
Misschien is dc voornaamste oorzaak van
dezen toestand het feit, dat noch de ridder-
moraal, noch het puritanisme vat hebben
gekregen op Rusland, zooals in de andere
Europeesclic landen liet geval was; het
Russische volk heeft altijd de sexueelc
kwesties met onverholen openhartigheid be
schouwd en behandeld, zonder de nieuws
gierige galanterie van den riddertijd en
zonder den afschuw van de -zonde, welke
het puritanisme eigen is. Hieruit is tliaus
ccn sexueelc vrijheid gegroeid, welke mis
schien het meerondeel der West-Europea
nen met afgrijzen zal vervullen, maar die
toch den Rus niet ontheft van zijn per
soonlijke verantwoordelijkheid voor do
maatschappelijke gevolgen. Senrnsjko. do
Commissaris voor Gezondheid, zegt: „Gaal
samenwonen en gaat uit elkaar, precies
zooals jullie zelf wilt, maar vergeet jullie
kleine kinderen niet, cn als jc het toch
doet, nu dan zull-n wij jullie hij een
oor voor de rechtbank van het volk slee
pen En dat doen ze dan ook, niet alleen
hij één oor, maar bij alle twee cn zelfs
bij de haren. Do wet is onmeedoogend in
het afdwingen van verantwoordelijkheid
voor liet nageslacht.
De Westerschc mcnsch, die liier even
een nieuwe Russische ber rediging van zijn
moreel gevoel meent tc vinden, wordt ech
ter onmiddellijk weer teleurgesteld. Want
Hindus laat er op volgen: „Deze wet is
een noodmaatregel. Het is een tijdelijke
regeling, die geboJen is door het geldge
brek van den staat en van de nieuwe sa
menleving. Wanneer het Rusland in de
toekomst goed gaat, zullen er tehuizen zijn
voor alle kinderen wier ouders ze daar
wenschcn te plaatsen".
Hoogst interessant is liet bock ook wan
neer dc schrijver vertelt van de Russische
jeugd en liaar grooicn invloed op het
geestesleven en het staatsbestuur. Het
hoofdstuk over den Russischcn hoer en de
agrarische locstanden is in den tweeden
druk (waarnaar deze Hollandsche vertaling
bewerkt werd) aanmerkelijk uitgebreid, cn
rneri vindt het alles nog uitvoeriger be
handeld in het laatste werk van Hindus
dat nog onvertaald bleef; „Red Bread".
En dan zijn er nog de hoofdstukken over
liet bezit, over den Kozak en over de Rus-
sische betrekkingen met bet buitenland.
Wie iels van het moderne Rusland wil lec
rcn kennen, moet. dunkt me, dit hoek ne
men. Nogmaals: middelen ter contróle ont
breken ons allemaal. maar de schrijver
lijkt betrouwbaar.
herman poort.
FILM
door
Maurice Chevalier.
Ik had eigenlijk nooit ambitio om „bij do
film" to gaan. Dc stomme tilm trok mij
niet aan, omdat ik van rneoning was, dat
mijn kunst zonder mijn stom niet veel be-
teekondc. Eenmaal was ik dat principe
echter toch bijna ontrouw geworden. Eon
Amcrikaansche filmproducent, Irving
Thalberg on zijn schoon© vrouw, Norma
Shearer, kwamen toen bij mij op bezoek.
Beiden bestormden mij met verzoeken om
toch ook eens voor de film to gaan wcr
ken en eindelijk liet ik mij overredon en
or werden ocnigc proefopnamen gemaakt.
Over dc resultaten waren zij enthousiast
(evenals ik) Thalberg wilde mij dudelijk
engageeren, maar do gage, dio hij mij bood,
was niet zoo hoog als 't geen ik verdiende
bil liet'Casino dc Paris, waar ik destijds
optrad.
Daarom weigerde ik cn zei bij mezelf:
„Deze keer, waarde Maurice, moet jc de
film vaarwel zeggen. Je zal Hollywood wel
nooit tc zien krijgen".
Hollywood niet ziendat scheen m© nog
niet eens zoo n onoverkomelijk ongeluk toe
want in die heelc film had ik maar bitter
weinig vertrouwen. Thalberg had het erg
mooi gevonden en ik, nu ja, ik had me niet
zoo heclemaal op m'n gemak gevoeld voor
dc camera. Maar toch had ik eigenlijk geen
enkelo reden om ontevreden tc zijn. Ik had
op het tooneel het mooisto succes dat met:
zich denken kan. Buitendien had ik een
reeks van de meest verlokkelijke aanbie
dingen voor de toekomst in mijn zak. Dat
alles laten varen om de onbekende film
wereld in te stappen? Ik voelde er bitter
weinig voor.
Eenigc jaren later nadat Douglas Fair
banks mij had verzekerd, dat ik er verkeerd
aan deed de film den rug toe te keeren,
daar ik cr zeker een geweldig succes zou
hebben kwam Jesse L. Lasky naar Pa
rijs. Do vice-president van dc Paramount
sprak den wensch uit mij tc zien spelen.
Hij kwam in het Casino de Paris en in de
pauze bracht hij een bezoek aan mijn kleed
kamer.
Onze eerste ontmoeting was nog al lauw
Ik geloofde niet meer in Amerika.
Lasky ging dadelijk op zijn doel af. ,.U
hebt een manier van zingen die u een groo-
ten naam kan bezorgen bij de film. Ik zou
graag nog een procfopname van u maken
Veel tijd heb ik niet. Ik moet morgen weer
naar Amerika terug. U moet dus dadelijk
In liet atelier komen".
„Dat is niet noodig,", antwoordde ik. „Ik
bezit reeds een procfopname van mij. Daar
op kunt u alles zien wat u denkt noodig to
hebben
„Goed, wanneer kan ik die proefopname
zien?"
Het was 10 uur in den avond en een bel
letje kondigde het einde van d© pauze aan.
Daarom sprak ik kort: „Bel dc Paramount
op en laat dc mcnsclien bij mij komen. Mid
dernacht kan ik u de opname laten zien".
Deze manier om de zaken aan te pakken
scheen Lasky tc waardeeren.
„U bevalt me, meneer Chevalier, u kent
de waarde van den tijd. Ik zal u aan het
einde van dc voorstelling met mijn eigen
auto afhalen. En dan zullen wé die opna
me eens bekijken".
Als ik zeg dat ik het laatste gedeelte van
de revue volkomen rustig speelde, zou dat
een leugen zijn. Mijn hart klopte daarvoor
veel te heftig. Ik zag den man, waarvan
mijn lot afhing, opmerkzaam in zijn loge
zitten, en ik kon het niet laten aan de ge
weldige toekomst te denken, die me wacht
te, wanneer het plan van Lasky doorging
En middernacht bekeken Lasky cn zij»*
begeleider mijn proefopname. Om half twee
In den morgen lag het onderteekende con
tract voor mijEen maand later reis
de ik naar Amerika. De eerste film die
lk moest maken was: „Het lied van Parijs*
Daarna volgden: „Liefdesparade",. „De
groote vijver", „Paramount op parade", „Het
Cafótje" en mijn nieuwste film „Dc lachen
de luitenunt", die weer door Ernst Lubitsch
is geënsceneerd.
Nu. cn liet is nog lang m'n laatste
niet.
door GROEGROE.
Om onze goede stad nóg beter to bekijken,
Klom ik op zeekren dag omhoog bij „Lange Jan";
Omdat men daar zoo stil en rustig uit do hoogte
Het Keientrekkcrsdom er observeeren kan!
Ik zag er dan ook veel wat 'k nog niet wist. 'k Notecrdo
Een heclo massa nieuws wat ik daarboven zag.
En 'k zeg het U direct: ik, die-steods jaag naar nieuwtjes
llad daar op d'oudo „Jan" een extra goeden dag.
liet eersto viel me op 't Utreohtschestraatschc jammer
't Verkeer liep steods muurvast, 't zat knusjes in de knoop
Want auto's motorfietsen naast krui- en and're wagens
Ze lagen vaak getrouw op cenen grootcn hoop!
Wat zich per schoen bewoog, leek af en toe verdwenen
Toch kwam het steods terecht, al was ik ook benauwd
Dat zoo een ouderwets 011 voorhistorisch wezen
Door 't woelig groot-verkeer afd/icndo was geknauwd
Vandaar viel er m'rj oog figuurlijk dan gesproken
Van boven van den trans zoo op dc Korte gracht
Een auto wildo daar posseeren net zoo'n 'meubel.
En heeft het inderdaad cr ook zoo ver gebracht!
Het ging op 't kantje of dus 't ging r.,iot over 't kantje
Omdat cr de chauffeur bleek auto-acrobuat
Die liever over alles 't vehikel laat vooruitgaan
Don kalm te dulden dat z'n wagen even staat!
Ik hield mijn hartje vast daar boven op don toren
Want werklijk leek dit feit daarboven allermalst
En 'k moest of 'k wou of niet. tweeledig constateeren,
Dit was nou Amersfoort, onz' veste op z'n smalst!
Ook zag ik daar een man. dio schijnbaar liep te zoeken
Met doodsverachting schier negeerde hij zelfs knus
liet krakende verkeer! En zie, ten slotte bleek mij
Hij was ecri week op zoek daar naar de brievenbus!
Al is daar 't. jiostkantoor: niot ieder is zoo handig
En zoo geraffineerd dat hij dat ding ontdekt
Te meer waar Tante Pos, dit deel van haar bedrijf Iiler
Met knap jrostaal beleid aan 's vreemden oog onttrekt!
Toen 't Spui! Net zoo'n verkeer Ook daar was recht gezellig.
't Leek mii ook daar tc smal, voor wat er rijdt niet pluis.
En als deez' smalle gracht, daar lang nog wordt bestendigd
Houwt onze stad heel gauw een derde ziekenhuis!
Daar bij de Koppclpoort stoof uit het smalle poortje
Een auto komend uit do Schimmelpcnninckstraat
(Signalen hoortl' ik niet, dat scheen daar overbodig)
En kreeg het op dien hoek met '11 paard en kar tc kwaad.
Wat of ik daarvan dacht, durf ik U niet te zeggen
Alleen bleek me heslist; '11 chauffeur dio reed daar niet
Zoo op ccn afstand leek, de mar, die aan het. stuur zat
Een auto-maniak, 'n veredelde bandiet!
Zoo merkt U zeker wel: Er i3 veel te beleven
Heel aardig vond ik ook onz' mooie Langcstraat!
Waar blijkens wat ik zag men gaarne met een rijwiel
Alleeen op het trottoir eens aan 't flaneercn gaat!
Wat leken daar ook grootse): die kcur'ge winkelzaken
't Was echt dc moeite waard! Er., zio het viel me op
Dat alles nog floreert. Want kijkers, koopers plenty
Een grootstads druk gedoo ondanks malais' cn strop!
Zeer tegen viel 't publick. wat zich por beenenwagon
Verplaatst door deze straat, 't Is wat te denken geeft
Wanneer men duid'lijk ziet, hoe men aan 't „rechts" te houden
In dit zoo druk vertier, nadrukk'lijk maling heeft
Bij zoo'n waaghalzerij want is dal soms iets anders
Neuriede „Lange Jan", van onoprechtheid wars
Toepasslijk in zichzelf, als heerlijke ironie
Met een sonoor geluid Chopin z'n Doodenmarsch
ik wendde toen m'n Wik: De Eem lag in de verte
Die goedige rivier, waar soms geen water slaat,
En, 'k dacht op dat moment aan 't Vrouwtje van Stavoren
Waarvan- 't is te bekend de .peach' legende gaat.
Dat zo voor eeuwen her het eetbaar"graan liet storten.
I11 d'havens van de stad waardoor li;t water vloei
En d' haven werd onbruikbaar cn aan dc scheepvaart destijds
Geen doorgang meer ja zelfs niet meer een ligplaats bood!
Had Amersfoort missohicn ooit 't Amersfoortschc vrouwtje?
Die in een malle bui ook zooiets heeft gedaan?
Dar, heeft ze er beslist wat „Keien in geslingerd
Die zijn hier meer present, dan 't -dikwijls dure graan!
'k Heb 't Lange Jan gevraagd. Hij trok wat met z'n schouders
Beschouwde g loof 'k m'n vraag als reine apekool
Hij zei: „Ja, iioor eens vriend je moet niet zooveel vragen!
Vertel me liever wat! Ik klap niet uit de school!"
Zoo werd ik naar U ziet. daardoor ook niet veel wijzer
lk keek weer eens in, 't rond! Het veld in frank en vrij.
Wat zag ik toch daar ginds, daar in d.o verre verte?
Een lieele massa volk. Politic was er hij
't Was aan d' Hooglandsche weg en vlak bij onze stadsgrens
't Leek me een erg geval, 'k zag blanke sabels daar
'k Verwachtte een heslist' Amersfoortschc veldslag
Men stond vol mannenmoed en zwaar gewapend klaar!
Er .kivam beweging. Brr!lk kon 't niet langer houden
Ik stormde naar benoélk greep m'n fiets en ging
Direct richting Hooglandcn toen ik arriveerde
Zag ik bij al dat volk een eigenaardig ding
Daar stond nei op de grens van ons wellevend stadje
Ken prachtig pierement. Tot d'aanval snood gereed
Men zou in onze stad zoowaar gaan orgcldraaien
Maar zio met mannenmoed pakt' ik den snoodaard heet!
En met. vereende kracht, heeft men den rustverstoorder
De orgeldraaier fijn, over do grens gezet
E11 was daardoor voor goed, ons ingetogen stadje
Van zeek'rcn ondergang door burgerij gered
Toen 'k weer bij Lange Jan kwam om hem te bedanken
Voor al hetgeen hij straks aan mij vriend schapp'Iijk bood
Riep hij: O, droge, taaie, saaie Amersfoorlcr
lij mot je pierement! Ik lach me bijna dood!"
En toen ik weg wou gaan, lag er een man te huilen
Beneden hii 't gebouw, in een vergeten hoek.
Die stakker had zich hier zoo goed als doodgcloopcn
En was nog altijd naar de brievenbus op zoek!!
(Alle rechten voorbehouden.)
HOE BEGIET IK 'SWINTERS MIJN
CACTUSSEN?
Bij dc wintcrbohandcling van onze cac
tussen is het gieten een pont, waarover dc
mceningen zeer uitecnloopcn. De een zegt:
geen vocht, cactussen moeten volkomen
droog slaan, de ander vindt matig begie
ten het meest doelmatige, daar dc (eere
wortels door droogstaan veel van hun
zuigworteltjcs moeten missen, die ver
schrompelen en afvallen.
De een meent, dat het nieuwe vormen
van bijwortels in het voorjaar voor de
planten te inspannend ls, de ander meent
dat deze inspanning Juist van voordeel voor
de plant is. In zooverre hebben de eersten
gelijk, dat drooggehouden cactussen nooit
zoo spoedig rottingsvcrschijnselen gaan
vertoonen, als begoten planten. Tegen vol
ledig uitdrogen zijn do cactuseen vrijwel
volkomen gevrijwaard, Het zijn de wocs-
tijnplantcn bij uitstek.
v001- den cactuevriciid is liet daarom van
belang iets te weten tc komen omtrent den
gulden middenweg: liet gaat cr dus om
hoe dc planten in den winter onderge
bracht moeten worden. Wie zijn planten
111 de verwarmde kamer in dc droge lucht
laat overwinteren, zal ze niet zonder wa
ter kunnen laten. Maar dc grootste voor
zichtigheid is vereisclH.
Cactussen mogen slechts 'smorgens of 's
middags begoten worden, wanneer de ka
mer goed verwarmd is. Het is dan ook
goed, de 'cactussen licht af tc sponzen en
anders tc begieten met wat'lauwwarm wa
ter, waardoor het stof ervan wordt afge
spoeld.
Bi) cacteeén in gesloten glazen kastjes
kan men zich de moeite echter besparen,
omdat do lucht daarin vochtig genoeg is
om het uitdrogen der wortels te voorko
men. Dit geldt voor cchinopois cn do ma-
millaria en ook voor de z.g. vctplantjes.
die niet tot dc familie der Cacteeën be
lmoren. Geoculeerde planten, hebben in al
le gevallen een grootcro behoefte aan wa
ter. Men kan deze daarom het'beste met
pot en al plaatsen op een met lauwwarm
water gevuld schoteltje of soepbord, tot
dat do aarde het water zooveel mogelijk
opgezogen heeft. Dan hebben ze weer
vocht genoog voor eenige weken. Ook epi-
phyllum-, phyllocactus- cn rhipsalisoorton
hebben door hun grootcr verdampend op
pervlak meer behoefte aan water dan do
hol- of zuilvormige cactussen. Do cpiphyl-
Icn groeien boyendien juist in den winter,
aangezien zij reeds in December bloeien.
Deze moeten dus geregeld water krijgen
en hebben ook een lioogëre temperatuur
noodig, dan de overige cacteeén. Het is
zeer goed ze dikwijls af te spoelen, wan'
in de droge lucht laten zij stukjes groen
cn knopjes afvallen. Zoodra do eerste knop
pen te zien zijn, moeten de planten op de
zelfde plaats gelalen worden. Do phyllo-
cacteeén beginnen ongoveer in Januari te
groeien. Dc knoppen ontwikkelen zich
zeer langzaam en vormen zich bij het eer
ste begin van de lente. Zij moeten den ge
beden winter zoo hoog mogelijk geplaatst
worden op een zonnige plek en moeten ge
regeld water krijgen.
