DE BEGROOTING AAN DE ORDE
DE OORZAKEN VAN DE
M MASSA'S SLIJTERIJ
a
HOE DEZE OP TE HEFFEN
SCHERPE WOORDEN VAN
LIBERALE ZIJDE
Onze Postvliegers
onderweg
De Fa. M. R. N. Oosterveen
Prijscourant °-t- (ombstthee) f i.tó
OM EEN PAGEKOPJE
TE KRIJGEN
Het „drama" te Woudrichem
Ons ontbreekt het circulaties
overschot dat er vroe
ger was
door Int'. A. TEN BOSCH.
Zoolang grondstoffen In do.aarde of in
het water liggen zijn zij voor de mcnscli
heid waardeloos. Die stoffen krijgen voor
no menscliheid eersf waarde, wanneer zij
(rechtstreeks of indirect, bijv. door machi
nes) door den mensch op verstandige wij
ze worden aangeraakt.
Bruikbaar waardebezit is dus grondstof
met de daaraan verbonden menschelijke
anergic.
In den loop der eeuwen heeft de
menscliheid door verwerking van grond
stoffen veel waarde gebracht, of als de
grondstoffen reeds waarde verkregen had
den, heeft de mensch de waarde verhoogd,
die mcnschheid heeft echter tevens 'n dcol
van zijn tijd benut, om „waardevolle din
gen" tot minder waardevolle terug ie
brengen.
Men kan dus zeggen, dat de monschlieid
door zijn daden steeds de waarde der din
gen in positieven of negatieven zin veran
dert.
En klein voorbeeld moge dit duidelijk
maken
En meDsch nam water en zeep; „zeep"
bestaat uit olie en loog. Door het ver
mengen van water met zeep kreeg hij
zeepwater, waal-mede hij kleeren kon rei
nigen; na gebruik goot hij hot zeepwater
weg; do scheikundige stoffen, die in hot
zeepwater zaten, bleven wel bestaan, maar
vermoedelijk heeft het langen tijd ge
duurd. aleer het zeepwater getransfor
meerd was in zuiver water on de schei
kundige stoffen weer gediend hadden tot
het opbouwen van zeep, waaruit zeepwa
ter kon worden gemaakt.
Gedurende den omlooptijd, dat het zeep
water weer rein water werd en de schei
kundige stoffen weer tot zeep konden wor
den gemaakt, waren do beide stoffen wa
ter cn zeep voor den mensch niet bruik
baar. dus tijdelijk verloren. De mensch
heeft eerst waarde fzeepwator) gemaakt cn
deze weer waardeloos gemaakt.
In den loop der eeuwen heeft de mensch-
Iieid door haar werkkracht „overschot"
aan waardebezit verworven, welk over
schot kon dienen, om de „verschillen" in
toename cn afname van liet waardebezit
te vereffenen Dit overschot was bij .de
centrale geldinstellingen en de andere fi
nanciers die als circulatie-inrichtingen
dienen en gedeeltelijk hij het publiek aan
wezig. De grootte van het overschot veran
'tiert, naarmate de mcnschheid in een tijd
perk meer'of minder positieve waarde
maakt en meer of minder waarde omzet
in negatieve.
Iu dc oorlogsjaren 1914—1918 is het in
1914 aanwezige waardeoverschot grooten-
deels aan het bezit der menschheid ont
trokken, daar dc oorlogvoerenden een
groot deel van liet bezit geheel of gedeel
telijk tot grondstoffen hebben terugge
bracht en minder positieve waarden heb
ben geproduceerd; deze verandering be
liep uitgedrukt iu Nederlandsch geld, vol
gens veler meöning een bedrag van 600
milliard gulden, terwijl onlangs van Amc-
likaanscho zijde i6 beweerd, dat voor een
waarde van 400 milliard dollar (1 biliiocn
gulden) aan de circulatie is onttrokken.
Bedenkt men, dat in de oorlogsjaren 20
millioen menschen soldaat zijn geweest en
60 millioen menschen thuis hebben ge
werkt, om aan de legers de noodigc
stoffen to bezorgen, dan kan men zeggen,
dat er 80 millioen menschen van 1914
1918 negatief werk hebben verricht, het
geen dus overeen komt met 160 millioen
menschen. die niets hebben gedaan. Had
den die 160 millioen menschen positief
werk verricht, dan hadden zij door hun
werkkracht een waarde van misschien ge
middeld 1500 per jaar opgeleverd of te
zamen por jaar 210 milliard gulden, dus
in 4 jaren 960 milliard gulden. Met het
oog op deze redeneering is misschien een
taxatie van 1 billioen gulden niet onjuist,
Men kan zich voorstellen, dat het be
schikbaar overschot aan waardobczit der
menschheid in 1914 in een groot reservoir
zat en dit overschot juist voldoende was,
om de circulatie aan den gang te houden
en dat in de oorlogsjaren het niveau in
dat reservoir gezakt is met de hoogte, die
gerepresenteerd wordt door dc waarde van
1 billioen gulden. De regeeringen liebhen
wel schuldbrieven geschreven en deze in
bet reservoir geworpen, maar daardoor
hebben zij het niveau niet veranderd. Zij
hebben deze schuldbrieven weliswaar ge
deeltelijk ingelost, maar zij deden dit door
de daarvoor noodige waard en op een ande
re plaats uit de zakken van het publiek en
de bankiers to halen Het voor de circulatie
benoodigde overschot word daardoor niet
veranderd Wel kreeg liet publiek daardoor
minder koopkracht.
Na den oorlog lieeft de menschheid niet
gezegd, nu wij zoo dwaas zijn geweest, liet
waardebezit, dat in 1914 beschikbaar wae,
om dc verschillen tusschen de waardever
meerdering en vermindering te vereffenen,
met 1 billioen gulden Ic verminderen, zul
len wij móór uren per d£g moeten werken,
om het overschot, dat voor de circulatie
noodig is weer op de gróótte van 1914 te
brengen; wij zullen zoo weinig mogelijk uit
het reservoir moeten halen en er zooveel
mogelijk inbrengen, neen, een groot deel
der rnensfh'np.id heeft gezegd: teftvijl wij
vroeger 10 a 12 uien por dag waarde ill
bet reservoir wierpen cn cr 6 4 uren per
dag waarde ontnamen, om gedurende do
rust van 8 uren per etmaal noch het een
uuch het ander to doen. zullen wij nu
voortaan niet meer dan 8 uren per etmaal
waarde in het reservoir werpen en er ook
gedurende S uren in plaats van de vroege
re 4 uren waarde aan ontnemen; men heelt
•net begrepen, dat liet reservoir door zuik
oen handelwijze geheel on al leeg moest go
raken en er vau een overschot, dat veref
fening der fluctuaties mogelijk maakt, geen
sprake meer zou Runfi'èn zijn.
Toen do wereld zag aankomen, dat het
reservoir leeg zou worden, ging iedere Staat
trachten een zoo groot mogelijk deel van
het waardebezit, dat voor de circulatie noo
dig is, binnen haar grenzen te halen on to
behouden, wat reeds bij hen aanwezig was.
Men eischto buitendien, dat de verliezende
partij (de Centrale landen) haar bezit zou
den afstaan aan de partij, die gewonnen
had en begreep niet. dat door een eenzijdi
ge opeonhooping het gelicele distributie
stelsel in do war moest geraken.
Na den oorlog hebben de Regccringen in
Jo verschillende landen cr voorts niet aan
eedacht, dat men bij gebrek aan het voor
de circulatie noodige waardebezit moet zor
gen, dat een zoo gering mogelijk deel van
het waardebezit. immobiel wordt cn er op
uit moet zijn, om de snelheid der circula-
tiemiddcien zoo groot mogelijk te houden,
hot tegenovergestelde werd gedaan; men
bouwde tariefmuren en besteedt, per jaar
10 000 millioen gulden voor bewapening.
Het publiek, vreezend, dat het op een
kritisch moment niet voldoende ruilmidde
len in ziju bezit zou liebbeu. begrijpend, dat
hot vroegere circulatie-overschot verloren
was gegaan, begon haar bezit aan den cir
cula lie voorraad te ontrekken en iu eigen
schatkamers (safe en dergelijke; op tc ber
gen, zoodat het beetje nog voor de circu
latie beschikbaar zijnde bezit, der mensch
heid in sterke male verminderde.
De werknemers, die voor 1914 op den
Maandagmorgen geen cent meer in huis
hadden, behielden door dc lioogere loonen,
die zij na 1914 ontvingen, elke week een
overschot in huis, dat zij in de linnenkast
legden, zoodat er ook door hen- een vrij
groot deel van de voor de circulatie be
schikbare middelen werd en wordt vast
gehouden.
Do gemeentebesturen gingen veel cn be
tere woningen bouwen met „waarden", die
zij niet hadden, maar die zij meenden wel
to kunnen halen (leenon) uit 'n reservoir,
waai-?an zij niet beseften, dat het nagenoeg
leeg was en steeds leeger moest, worden.
Zij verhoogden de salarissen en Iconen,
zonder dat zij do zekerheid hadden, dat de
tegenprestatie (waardevermeerdering) even
veel zou toenemen. Nu kunnen zij uit het
iceggoloopen reservoir niet voldoende ont
vangen en zijn vastgcloopcn.
De circulatie kan men dus alleen weer
in het reine brengm. indien men meer ar
beidt eu minder waarde negatief maakt,
bovendien minder m linnenkast en safe op
bergt en buiten de circulatie houdt.
Menigeen zal geneigd zijn op te merken,
dat, de goederenproductio na den oorlog zoo
sterk is toegenomen, dat het reservoir nu
toch wel overvol moet zijn geraakt. Men
moet clan echter bedenken, dat:
ten 1ste, die overproductie, die van ver
schillende artikelen bestaat, alleen in som
mige; landen cn lang niet overal aanwezig
is;
ten 2de. men liet woord overproductie
menigmaal misbruikt, omdat een productie
die bij de producenten blijft, nog geep ge
bruikswaarde heeft doch deze eerst krijgt,
wanneer zij in de circulatie is gekomen en
dat er op dit oogenblik geen voldoende cir
cula ticoverschot is, waardoor een groot
deel der menschheid niet beschikt over de
middelen, clic noodig zijn, om de steeds nog
"PnopocTEn on ftmot
g.r\ HCT VJprra^ nyr
CemnMX •g.Arwe.n-
tc dure producleu ia koopen; cr is bij bet
publick gebrek aan tegenwaarde;
ten 3de, de lariefniuren. die vele landen
hebben opgericht, verhinderen, dat do pro
ducten aan andere landen worden overgo*
daan. Ieder land wil zijn reservoir vol hou
den, doch kan dit alleen doen door tarief-
muren te bouwen: door tarief muren blij
ven do producten in eigen land duur, om
dat de producenten in dat land gebruik
maken van hot gebrek aan concurrentie
duro producten kan men moeilijk verkoo-
pon, zoolang het ïneerendcel van het pu
bliek gebrek aan het circulaticmiddel beeft
en zij die wel over middelen beschikken, le
ven nu steeds ln dc vrees, dat zij dat bezit
kwijt zullen rakori. Alleen dalende prijzen
kunnen in bet land van. ooi-sprong de be
staande overproductie verminderen en af
braak der tariefmuren in vreemde landen
uunnen mits alles goedkooper wordt
de geheelo overproductie ophotten, vooral
'ndien de landen wier circulatie reservoir
leeg of bijna leeg is. uit du landen met go-
vulde reservoirs voldoende kunnen leencn,
cm hun circulatiestroom weer op gang te
brengen. Zij zullon echter kunnen leonen.
als „de anderen" het vertrouwen bobben,
dat do geleende middelen verstandig zui
len worden besteed. Bedacht moet ook wor
den, dat bet circulatiereservoir niet vol
wordt, als er evenveel wordt uitgehaald ais
er m wordt gebracht.
Ons ontbreekt bet circuiatieovorsahot. dat
cr vroeger was; zonder circulatie-overschot
HAAGSCHE RAAD
De heer Vliegen verdedigt
de gemeenten
's-G r a v e li li a g c, 2 December. Heden
morgen is de gemeenteraad bijeengekomen
in vergadering onder voorzitterschap van
burgemeester Bosch ridder vail llosontlial
ter voortzetting van dc algcmecnc beschou
wingen over do bcgrooting voor .1932,
De lieer S11 o e c k Hcnkc m a n s (C.H.)
acht ondanks beginsclversoliil met de so
ciaaldemocraten samenwerking ook op bet
gebied van grond- en woningpoïitick niet
uitgesloten. Het bij de wotboudersverkie-
zing gebeurde bcrliale zich nooit, want bet
6chuadt bet aanzien van den Raad en aan
het compromis gevoelt toch niemand zich
gebonden. Vinden B. cn \V. aanleiding, in
bet georganiseerd overleg aan dc orde te
stellen de vraag van ccn verhooging van
den pensioenaftrek voor liet gcinecntepei-
sonecl?
De heer Vliegen (S.D.) komt op tegen
de Hetze, in Kamer en pers tegen do go-
meenten gevoerd Hij beeft een balans van
de gemeente Den Haag opgesteld, waarop
activa en passiva reeds in evenwicht zijn,
als hij sommige activa nog niet eens in aan
merking neemt. Moreel ontoelaatbaar, want
woordbreuk, is de korting op dc uitkcc-
rittgen aan do gemeenten.
Spr. verwijl don katbobekeu, zich bij do
raadsverkiezingen over dc grondpolitiek
niet to hebben uitgesproken, en betoogt, dal
in het algemeen de kiezers geen duidelijke
uitspraak in dit vraagstuk hebben gedaan
Inzake de wethoudersyerkiezing keurt litj
af dc incousequeutie der katholieken en als
moreel ontoelaatbaar beschouwt hij, dat de
beer van der Bilt eerst zijn woord aan
bet compromis heeft verbonden, cn thans
zegt, vrij te staan, nu liet lot den heer
Marcliant bi plaats van item tot wethouder
heelt gemaakt.
Spr. betoogt voorts, dat do anti-revolu-
tionnairen zich aan het compromis gebon
den behooren te gevoelen, en stelt in bet
licht bet verschil tusschen de communis
ten die willen 6loopcn, en de sociaaldemo
craten, die willen ombouwen.
De heer van der Bilt (lib,) zegt, dat
het te ver gaat om van den Vrijheidsbond
te verlangen, dat bet compromis zou her
leven. Het doel daarbij is alleen, do libera
len in gebreke te stellen. Wij zijn alleen
bereid, bet compromis mede uit to voeren
als mon dus een plaats in bet collego van
B. cn W. inruimt, op welke plaats onze
fractie aanspraak kan maken uit hoofde
van baar talrijkheid. Spr. is het eens met
wat de lieer Snocck Henkomans gezegd
beeft over de loonen van bet gemeentoper-
soneel. Moge bot bier niet gaan als in de
andere groote steden, waar do sociaal-de
mocraten, door anderen geholpen, dc fi
nanciën in de war hebben gestuurd. Spr.'s
fractie zal de daden van dit college van
B. cn W. afwachten.
Dc beer Joéls (V.D.) vertrouwt de por
tefeuille van Financiën gaarne toe aan den
beer Drees, een nauwgezet en zuinig man
Zeer onaangenaam treft de korting op de
Rijksuitkeeringen aan do gemeonten, een
straf op ons efficiënte beheer, dat ons in
staat heeft gesteld, de opcenten op de gc-
moenlefo.. .«belasting niet hooger vast te
stollen. Juist omdat zij niet hooger zijn,
worden wij nu gekort.
De beer Hartman» (C.H.) zegt, dat men
den lieer Droos als wethouder van f inan
ciën kan vertrouwen, omdat hij beeft ver
klaard, bet tot dusver gevoerde financieel
beleid goed te keuren. Spr. maant tol voor
zichtigheid aan.
is con regelmatige distributie, 'waarbij
ieder zijn doel kan ontvangen niet mogelijk.
Daarom moet de menschheid een tijd lang
minder bezit vastleggen in dingen, wier be
zit wel wcnschelijk dooh niet noodzakelijk
is en bet door arbeid verkregen overschot
in de circulatie geven.
Men moet nalaten te Irachton door het
aangaan van leoningen de beschikking te
krijgen over hetgeen men nog niet bezit,
doch nog hoopt .tc gaan bezitten en daar
door middelen aan bet circulatieoverschol
to ontnemen, door ze to leenen van ben,
-Ho nog geen teel van bet weinige, dal voor
de circulatie beschikbaar is, bezitten.
Daar ieder mensch in do eerste plaats
-.oor-zijn eigen belangen opkomt, zullon ve
le bezitters hun'waardebezit, niét eerder iu
het circulatie reservoir storten, dsn wan
neer verwacht kan worden, dat de mensch-
beid in haar geheel wil medewerken, om
den inhoud van het circulatie-reservoir
weer op peil te brengen. Wil men dat re
servoir weer op peil brongen, dan moet er
door „iedereen" meer en harder wordon ge
werkt cn tevens minder „waarde" tot en
bruikbare waarde worden gemaakt. Stijgt
bet niveau van het circulatiereservoir en
daarmede bet wederzijdscb vertrouwen, Jat
nu verloren is, dan kan ieder zijn deel
krijgen dan houdt de werkloosheid van
zelf op, omdat iederweer kan koopen en
dan zullyn er weer nieuwe werkkrachten
noodig zijn. om de verkochte producten
door nieuwe te vervangen. Zoolang bet
cvcnscliot reservoir onvoldoende gevuld is,
zal dc circulatie gebrekkig zijn; bijvullen
van hot reservoir is alleen mogelijk door
do menschelijke energie, want „waarde" Is:
energie van dc menschheid. die gebruikt
wordt, om aan grondstoffen „gebruiks
waarde" te geven
Tariefmuren belemmeren do circulatie
betzelfde doet hij. die zijn bezit aan de cir
culatie onttrekt, door bet in linnenkast, of
safe op te sluiten
Ten slotte een onkel eenvoudig voorbeeld,
dat met vele voorbeelden zou kunnen wor
den aangevuld, waren velo rookers royaal
met sigaren; nu diezelfde sigaren in cent
per stuk kosten, daar do ioonen gestegen
ziju en er belasting geheven wordt, is dc
rooker zuinig met. zijn 6igaartje; dus be
hoeven er minder sigaren te worden ge
maakt on vandaar is er werkloosheid in
de slgarenindustric
Gebruikt de staat minder waarde voor
doeleinden, die niet voor de productie die
nen, don behoeft, zij minder belasting, dus
ook geen tabaksbelasting te heffCD, werken
bovendien do sigarenmakers voor hctzblfdo
loon langer, dan nu geschiedt, dan worden
dc, sigaren goedkooper en de werkloosheid
in dien lak van industrie eindigt.
Deze uiteenzetting worde besloten met
de opmerking, dat de mensch van zijn gc-
boorto tot ongeveer zijn 21ste jaar groeit en
van zijn 21sto tot zijn 50ste of 150ste jaar
voorui(streeft; na dien tijd gaat hij het le-
von meer bespiegelend beschouwen.
Daarom moeten do leiders der mcnsch
heid gekozen worden uit iiea die nog in
het volle loven s'taan cn nog een loven voor
zich zien en vooruit willen streven Dc
ouderen niet bun bospiegclcndo levensbe
schouwing moeten meer toezichthoudende
fucties vervullen en togen excessen waken
De Volkenbond brengt weinig tot 6tand.
omdat de vergaderzalen voor een veel te
groot deel gevuld worden met Heercn, die
op een afgclegden levensweg terugzien, in
plaats van mot krachtige, van levenslust
tintelende mannen, die nog een groot stuk
levensweg vóór zich zien. Dit inzicht is ook
vau betc-ekenis bij de keuze van Regec-
rlngspersonon.
A. TEN BOSCH Ing.
SINT NICOLAAS
Dit jaar iels zéér bijzonders.
Origineel - Smakelijk Niet duur.
IJmulder Vlscllbaudel.
Ulr. straal 50 Telel 92
26—1-1
26—11
27—11
29—11
30-11
1—12
2-12
Amsterdam
Boedapest
Belgrado
of
Amsterdam
Parijs
Marseille
Romo
Brtndi6i
Athene
Mersamtruh
Cairo
Ghaza
Rutbawells
Bagdad
Basra
Boeshir
Dj ask
Karachi
Jodpoer
Allahabad
Calcutta
Ahyab
Rangoon
Bangkok
Kolilak
Petiang
Medan
Palembang
Ba tavia
Bandoeng
2—12
115=
30—1]
29—li
28—11
27—11
27—1J
Iu Europa kan thans uit twee routes ge
kozen worden. Beiden zijn achtereenvol
gons in bovenstaand staatje opgenomen
Vertrek vau het eerstvolgende postvlieg
tuig van Amsterdam 3 December 1931
ENAK SEKALI
Telefoon 77
heeft de alleen
verkoop van onze
heerlijke thee
Melange's
volgens o.a.
J U N.T. (Namidt.) -1.90
E.F. (China Congo) - 240
Java Assam thee f 1.80
Java Grove thee - 1.70
Jave Gebr thee - 1.60
Aanbevellend:
HOLLANDSCHE THEEVERBRUIK
VEREENIGING
AMSTERDAM OPGERICHT 1881
Imperial f 2.50
Fijne Ccylonf - 2.10
Ceylon Pccco f 1.90
Britsch-Ind.
Pecco. - 1.80
zijn nog steeds verkrijgbaar
BOERENMEISJES
BOERENJONGENS
VOORBÜRGH
PRIMA ADVOCAAT
cn het bekende S. H. M. „Schilletje"
diverse merken „OUDE KLARE"
enz.
HAVIK 41. TeL 292.
Een goed geslaagde vrouwelijke
list
ln ons blad garen we het verbaal van
een dame, die tc Oudendijk, gemeente
Woudrichem, terwijl zo alleen thuis was,
's morgens am half tien cloor een mail
werd overvallen, die baat dwong de plaats
van het. geld aan tc wijzen. Toen de kor
date domo dit weigerde sneed do man haal
bot baar af, ging op zoek naar het geld oil
maakte zich met 25 uit de voeten.
De politie word met. hot geval in kennis
gesteld en ging op onderzoek uit.
Naar dc Maasbode verneemt berust
heel dit vrcesclijko verhaal, en do moedige
houding van de dame en het optreden van
c-cn kwaden „bandiot" op fantasie.
IIoo de vork in de steel zit?
Do domo uit het. verhaal verlangde a!
langen tijd met ongeduld naar het oogen-
blik, dat zij haar lange vlechten zou kwijt
raken en een snoezig pagekopjo zou krij
gen. Er was één onoverkomelijk bezwaar:
manlief verzette zich er pertinent tegen
en bleek onvermurwbaar ondanks smee-
ken en tranen zijner wederhelft. Dan uanS
tie dame een kloek besluit. Een kappersbe
diende werd in het complot genomen, het
„drama." werd in elkaar gezet en do vrouw
triomfeerde.
Haat- list is gelukt en ze heeft baar pa
gekopje.
Of cr op dit gefantaseerde drama, nog
en echt drama, is gevolgd, weten we niet.'
PROF. VAN HOLK.
Naar gemold wordt, zal prof. Jr. L. J. van
Holk, als president optreden der vereeni-
ging tot propageering der Europeesche sa
menwerking. Binnenkort zal prof. van Holk
ju den Haag ccn rede houdcu.
