AME0SF00HT5C1H DAGMAD 30e Jaargang No. 139
WILLEM DE ZWIJGER-HERDENKING
Sport
Dinsdag 8 December 1931
.DE EEMLANDER"
HET VIERDE EEUWFEEST
ZIJNER GEBOORTE
Plannen van het Uitvoerend
Comité
Rauchen. verboten i
HOLLAND—ENGELAND
NIEUWE TOLACTIE TE
MAARTENSDIJK
Twee processen verbaal
Brieven en biographie. Gedenk-
I boek. Beknopt populair boek
je. Tentoonstelling.
Ramen te Delft
Het Uitvoerend Comité voor de viering
van het vierde eeuwfeest der geboorte van
Prins Willem van Oranje heeft de navol
gende plannen uitgewerkt:
J Met toestemming van II. M. de Koningin
zal in de publicaties van het Koninklijk
Huisarchief een aantal tot dusver onuitge
geven brieven aan en van den Prins liet
licht zien. Dr. N. Japiksc, directeur van het
Koninklijk Huisarchief, heeft deze in ver
schillende archieven gevonden en zich met
de verzorging der publicatie belast, liet
teerste deel zal loopen tot 1567.
Prof. dr. A. A. van Schelven heeft onze
uitnoodiging aanvaard een biographic van
den Prins van Oranje te schrijven. Het zoek
zal circa 250 bladzijden beslaan en voor
matigen prijs in den handel worden ge
bracht.
'Voor de samenstelling van een Gedenk
boek is een 6ubsornmissie in het leven ge
roepen, bestaande uit do heeren jhr. mr. B.
C. de Savornin Lohman. voorzitter; jhr. dr.
W. A. Bcelaerls van Blokland, dr. Th. Goos-
sens, dr. A. A. van Schelven, dr. J. S. Theis-
sen, mr. G. L. de Vries Feijens, secretaris.
Deze subcommissie denkt zich een Gedenk
boek als een' aanvulling van de Biographic.
In de laatste worden in grootc lijnen het
leven, de werkzaamheid en de beteekenis
van de persoon van den Prins geschetst,
het standpunt uiteengezet, dat hij tegen
over de vraagstukken van zijn tijd heeft
ingenomen. Het Gedenkboek zal zijn een
verzameling opstellen over bizondere onder
werpen, die meer den uitwendigen kant
van 's Prinsen bestaan raken: zijn familie,
zijn medewerkers, zijn woonplaatsen, zijn
reizen enz.
Het comité overweegt de mogelijkheid om
naast deze publicaties een beknopt populair
boekje over den Prin6 uit te geven, zoomede
een plaat in kleurendruk, meer in het bij
zonder bestemd voor de schooljeugd.
Er heeft zich een subcommissie gevormd,
die ccn plan ontworpen heeft voor een in
April en Mei 1033 in het Rijksmuseum te
Amsterdam te houden tentoonstelling. Als
kern zullen worden genomen een aantal
beroemde schilderijen van den Prins en zijn
tijdgenootcn, welke in buitenlandschc Mu
séa zijn te vinden. Daaromheen zal'zich
groepeeren een expositie van documenten,
schilderijen, prenten enz. Gedacht is daarbij
aan de voorouders van den Prins, zijn vrou
wen, kinderen, afstarnmeliingen voor zoover
zij een rol hebben gespeeld, aan gebeurte
nissen en toestanden in des Prinsen leven
van belang, aan zijn woonplaatsen.
Een subcommissie heeft zich gevormd,
'die te Delft heeft vergaderd en het volgende
advies uitgebracht. Ecii ramcn-commissie,
voortgekomen uit de jubileumfeesten van
1923. heeft reeds een plan uitgewerkt, dat
een begin van uitvoering heeft gekregen. Er
zijn 1 grootc en 3 kleine ramen in het koor
der kerk, rondom de graftombe van den
Prins. Men wil van de 11 grootc ramen er 3
bestemmen voor voorstellingen, die betrek
king hebben op het Huis Oranje, -I voor
tafereelen uit het Oude Testament en 4 voor
tafereelen uit het Nieuwe Testament, ter
wijl de 3 kleine ramen opgevuld zouden
worden met ornamentale figuren. Een van
de grootc rapicn is reeds gereed en op 7
Juli 1.1. onthuld. Voor het maken van een
ontwerp voor een der kleine ramen is op
dracht gegeven. De middelen daarvoor wa
ren uit de fondsen van 1923 aanwezig. De
subcommissie adviseert nu dit plan over le
nemen en verder zooveel mogelijk te ver
wezenlijken. Een groot raarn kost 10.000,
een klein 4000. Voor ol dc resteerende
ramen zou dus 10S.000 noodig zijn.
Aangezien op een zoo groot bedrag niet
valt te rekenen, zou het Uitvoerend Comité
voorloopig slechts opdracht willen geven
tot het ontwerpen cn uitvoeren van dc drie
ramen bestemd voor het Huis Oranje, waar
mede een bedrag van 30.000 gemoeid is.
Bij tijdige bestelling zouden deze drie
ramen op 24 April 1933 gereed en geplaatst
kunnen zijn en omstreeks dien datum kun
nen onthuld worden. Verdere opdrachten
kunnen eerst worden gegeven, wanneer de
middelen ruimer vloeien dan thans ver
wacht kan worden.
Het Uitvoerend Comité heeft bij dc uit
werking der aanvankelijk grootscher ge
dachte plannen, waarvoor het meende, dat
in den lande wel 300.000 bijeen te bren
gen zouden zijn, dc meest mogelijke sober
heid betracht, omdat de tijden te ongunstig
zijn om een zoo belangrijk bedrag tc mogen
verwachten. Het meent echter het eens be
gonnen werk door tc moeten zetten en een
waardige, herdenking van den geboortedag
van den Prins van Oranje voor tc bereiden.
Het hoopt dan ook, dat te zijner tijd een
beroep op algemeen© medewerking om de
benoodigdc som, waarvan de raming met
inbegrip van de drie gedenkramen thans
op 80.000 is teruggebracht, bijeen te bren
gen een.gunstig onthaal zal vinden.
Het dagelijksclï bestuur van liet Uitvoe
rend Comité voor de viering van dit vierde
eeuwfeest der geboorte van Prins Willem
van Oranje bo&taat uit: Jhr. mr. d. A. Röcll,
voorzitter; mr. G. L. dc Vries Feijens, secre
taris; mr. Chr. P. van Ecgbcn, penning
meester, p.a. Ncderl. Indische Handelsbank,
Amsterdam; G. C. Vattier Kraanc.
Tot dc verdere leden behoort o.a. dc
Utrcchtschc hooglccraar prof. Dc Savornin
Lobman.
FRAUDE DOOR EEN POSTAMBTENAAR.
Den Bosch, 7 December. F. K. ten H.
spoorconducteur te Den Bosch werd al ge-
ruimen tijd verdacht van fraude. Om ter
zake zekerheid to krijgen, werden speciaal
verzonden brieven nagegaan en bleek dat
dze mt den inhoud aan zilverbons verdwe
nen waren, toen de trein in Utrecht aan
kwam, waarmede do brieven met gelds
waarde verzonden waren. Verdachte werd
daarop uit zijn betrekkinjg ontslagen.
De Rechtbank te Den Bosch veroordeelde
hem voorwaardelijk tot vier jaar gevange
nisstraf. Uit het verhoor van getuige Sand-
berg, van de directie der Posterijen bleek,
dat er enorm veel ontvreemd en verduisterd
werd bij de Posterijen. Telkens weer wor-
d enstukken vermistt. Verdachte genoot
3000.salaris. De advocaat-generaal oor
deelde bij de behandeling der strafzaak
voor bet Gerechtshof, dat fraude door amb
tenaren bij de Posterijen te ernstiger was,
omdat het. publiek in vertrouwen allerlei
stukken aan dit bedrijf toevertrouwt. De
cisch luidde zes maanden gevangenisstraf.
De verdediger Jhr. Mr. C. Nispen tot Seve-
naer pleitte voorwaardelijke veroordeeling.
Uitspraak 21 December a.s.
J
2
WÊt*
Berlljnsche taxichauffeurs oefenen zich in zelfverdediging in verband met de vele
roofovervallen. Bovenstaande foto Is genomen bij een oefening in jiu-jitsu.
LAWN TENNIS
KAASMARKT.
Aangevoerd 57 wagens bevattende 14500
Kilo. Pr-s 26—32 per 50 kilo. Handel traag
FRUIT- EN GROENTENVEILING.
Velling van 7 December.
Lof 2—9 ct. per pond.'Goudrcinetten 25—
29 ct Bellefleuren 7—11 ct. Uien 6 ct. Wor
teltjes 6 ct Spruiten 810 ct. Bieten 4—5
ct. alles per K.G. Knolseldery 25 ct. Gele
kool 25 ct. Roodc kool 67 ct alles per
stuk.Prei 814 ct. Boerenkool 10—24 ct
Groene kool 15—39 ct. Andijvie 723 ct. al
les per 10 stuks. Radijs 10—12 ct. per 10
bos.
DUITSCHE LANDBOUWMARKTEN.
Berlijn, 7 December. Aardappelen: Hei
vorstweer van de vorige week, gevolgd
door een regenperiode, veroorzaakte stil
le op de aardappelmarkt. Ondanks het ge
ringe aanbod liep de prijs niet op. Veel
materiaal blijkt vorstschadc opgeloopen tc
hebben en de arbitragecommissies hebben
weèr veel te doen gehad. Ook voeraardap-
pelen werden weinig verhandeld. De kou
de werkte eveneens remmend op den ex
port. De fabrieksaardappelenmarkt blijft
onveranderd; verschillende fabrieken be
schikken op het oogenblik over te weinig
materiaal; opnieuw moesten enkele fabrie
ken sluiten. De prognose van den Land-
wirtschaftsrat luidt: bij nieuwe koude, hoo-
gere prijzen voor consumptie-aardappelen;
voor fabrieksaardappelen geen hoogere
prijzen. Den boeren wordt aangeraden, de
fabrieken )van meer materiaal te voorzien
De nieuwe week opende heden: Berlijn:
blanke 1.40—1.50 (onv.); roode 1.50—1.80
(1.50—1.70); blauwe ƒ1.701.90 (onv.); gecl-
vleezigc 1.90—2.30 (1.90—2.20); Breslau:
blanko 1.30 (onv.); roode 1.50 (onv.); geel-
vleezige 1.70 (onv.).
Groenten: Berlijn: Dc nieuwe week zette
goed in. Prijzen niet hooger, maar omzet
bevredigend, wat in langen tijd niet het
geval is geweest. Het feit van den dag
voor ons Hollanders was de eerst Noord-
Hollandsche savoyc kool, die 4.50 deed;
hij liep, al was het dan ook niet vlug;
Hollandsche bloemkool speelde geen rol,
Italiaansclie 14—33 per 100; ITollandscho
spruiten 10—14 officieel, meest 1213;
Hollandsche sla 3.50, Fransche 4.50 per 30;
IToll. schorseneeren 1825, vast; Holl. kom
kommers 40—80; Duitschc uit Wiesmoor,
eveneens mooi, 70. Wcst-Duitschland:
meest kalme stemming. Hier cn daar een
wagon Hollandsche winterkool, roodc of
savoye, meest 6000/7000er. mooi gesorteer
de waar, maar voorloopig nog te duur;
Holl. spruiten nauwelijks prijshoudend;
Holl. sla langzaam maar stabiel; Holl.
schorseneeren hooger.
Fruit: Appelen in Midden- en West-
Duitschland nauwelijks prijshoudend. Hol
landsche druiven, alicanten, bij kalmen
handel, vast. In Berlijn 5565, in het Wes
ten 4860.
De Engelschen winnen den
strijd met 50
Den Haag, 7 Dec. Hedenavond wer
den de laatste partijen van de ontmoeting
Holland—Engeland op de overdekte banen
van Marlot gespeeld. Ook nu liet Timmer
verstek gaan en viel Knottenbelt voor
hem in.
Er werden gespeeld de partijen van der
Heide—Hughes en Knottebelt—Perry. De
uitslagen waren als volgt: Hughes slaat
v. d. Heido 3—6, 6-2, 6—0, 6-0. Perry
slaat Knottebelt met 6—3, 8—6, 6—4. Het
eindresultaat was, dat Engeland won met
o—0.
Gisteravond is weer een
aanval op den tol gedaan
KON. NED. JACHTVEREENIGING.
Slipjacht op Donderdag 10
December.
Op Donderdag 10 dezer wordt door de
K'X.J.V. weder een slipjacht georganiseerd
in dc naaste omgeving van onze stad.
Dc mert van deze jacht zal n.l. plaats
vinden bij de schijvenloods op dc Lcus-
denschc Heide en.wel ten 14 uur.
Vermoedelijk staat den deelnemers een
parcours door de weilanden van Oud-Leus
den en Ba voort tc wachten.
PAARDENSPORT
RONDRITTEN EN AFSTANDS-
RITTEN TE PAARD.
Toekenning van zilveren bekers.
De A.N.W.B. meldt:
De Commissie voor het Ruitertoerisme
heeft den zilveren beker, welke ieder jaar
wordt uitgeloofd voor het militaire korps,
dat zich bij den door den A.N.W.B. uitge
schreven Rondrit te paard door Nederland
het meest heeft onderscheiden, voor 1931
toegekend aan het tweede halfregiment
huzaren te Breda
Vorige winners waren: in 1929 het derde
halfregiment huzaren te 'sGravenhagë en
in 1930 het depót Kon. Marechaussée te
Apeldoorn.
Voorts heeft de Commissie besloten een
zilveren beker aan tc bieden aan mevrouw
L. Kaars Sypesteyn te Krommenie en aan
den heer P. de Jager Pzn. te Ileilo, ter
waardeering van hun afstandsrit te paard
van Amsterdam naar Berlijn. alsrneJp aan
mej. J. S. R. van Stolk ie Huis ter Ilp'de,
voor haar rit door België en Frank
rijk.
De uitreiking van deze bekers zal ge
schieden» op Zaterdag 12 December a.s. te
half drie in het American Hotel te Am
sterdam.
Dammen.
A.D.V. I—SOEST I 8—6.
De eerste overwinning.
Wederom heeft de A.D.V. gisteravond in
Sociëteit „Concorlia" haar competitiewed
strijd voor de eerste klass U.P.D.B. tegen
Soest met invallers moeten spelers. Thans
ontbraken de heeren Etlekoven en Smei-
tink, die vervangen werden door de heeren
Ploeg on Stappersroef. Niet dat dc resewes
onverdienstelijk hebben gespeeld, integen
deel: zij vergaarden minstens drie van dc
vier punten, doch er ontslaat altijd het na
deel, wij wezen er reeds een vorige maal
op, van opschuiving aan dc borden. Soest
was geheel volledig cn dientengevolge zou
het niet gemakkelijk worden een zege te
behalen legen de ploeg, die sinds de opna
me der drie familieleden Bakker belangrijk
in kracht is toegenomen. Builongcwoon
spannend is het dan ook van begin tot ein
de geweest. Do voorloopigc uitslag is 8—6
voor dc A.D.V., terwijl om half twaalf nog
drie partijen afgebroken moesten worden
ter arbitraire beslissing. Waarschijnlijk zal
de totaal-uitslag 119 voor de A.D.V. wor
den, waarmee onze stadgenooten dan na
haald hebben cn naar wij hopen daaraan
meerdere het volgend jaar het was de
laatste wedstrijd van het eerste tiental in
1931 zullen toevoegen. Als eerste eisch
geldt hiervoor echt'cr,dat er volledig uitge
komen wordt. Dc heeren v. d. Wart, v. d.
Bent en Ploeg wisten hun partijen tc win
nen, terwijl remise gemaakt werd door dc
A.D.V.-'ei'S Beij cn Bcrkenbósch.
De persoonlijke resultaten zijn:
A.D.V. Soest.
1. E. Kroes—H. Bakker Sr. afgebr.
2. J. Horsmeier—D. Staal 02
3. A. P. Beij—H; Bakker Jr. 1—1
4. Ph. RintelS. de Zoete afgebr.
5^ J. v. d. VeldenCh. Bakker 0—2
6. C. BerkenboschJ. de Boer 11
7. E. v. d. WartD. F. Voigt 20
8. C. B. v. d. BentD. Waal 2-M)
9 A. PloegP. Floor 2—0
10. G. StappershocfP. Rccringh afgebr.
Maartensdijk, 7 Dec. Hedenavond
omstreeks 9 uur heeft zich te dezer plaatse
ccn nieuw tolincident voorgedaan. Tegen
dat tijdstip namelijk verschenen wederom
een aantal personen- en vrachtauto's voor
den tol. Daar de chauffeurs weigerden het
verschuldigde tolgeld te betalen, werd poli
tichulp gerequircerd; ook dc Burgemeester
was spoedig ter plaatse. Aangezien de
chauffeurs weigerden het tolgeld te betalen,
en dus de tolboom niet werd geopend, ont
stond er weer een danige verkeersstagna-
lie. De politie heeft toen, geholpen door
c-enigo omstanders, de wagens aan den kant
van den weg gezet. De chauffeurs bleken
nifet van zins zelf hun wagens opzij te zet
ten. ook niet na herhaald politiebevel, zoo
dat de politie het zelf moest doen, teneinde
het overige verkeer gelegenheid tot doorrij
den te geven
Deze maatregelen gaven nog tot eenige
incidenten aanleiding. Twee autobestuur
ders moesten namelijk naar het Gemeente
huis worden overgebracht, waar proces
verbaal tegen hen werd opgemaakt, tegen
één wegens verzet tegen de politie, tegen
den ander wegens het niet opvolgen van
de hevelen der politie.
Te ongeveer elf uur was alles weer rustig.
De demonstreerende auto's waren toen weer
in de richting Hilversum verdwenen.
Hilversum, 7 Dec. De heer Jac. Doets,
wonende te Hilversum, heeft aan de Minis
ters van Binnenlandscho Zaken en Land
bouw en van Justitie een telegram gezon
den, waarin hij mededeelt, dat hij zich ern
stig geschaad acht doo het gesloten houden
van den tolboom te Maartensdijk in den
nacht van 5 op 6 December, ondanks zijn
bereidverklaring om het verschuldigde lol
geld te betalen. De gemeenteveldwachter
heeft geweigerd hiervan proces-verbaal op
te maken. De heer Doets dringt aan op
maatregelen van de Ministers om herhaling
te voorkomen.
Do A.N.W.B en de K.N.A.C. hebben zich
gewend tot de Provinciale Staten van de
provincie Utrecht, waarin zij mcdedeelen,
lat zij kennis hebben genomen van de ook
in de dagbladen bekend gemaakte mis
lukte pogingen van Gedeputeerde Staten
van de provincie Utrecht om te geraken tot
opheffing van de tollen in den weg van
Utrecht naar Hilversum in de gemeente
Maartensdijk, waarbij teven9 werd gepubli
ceerd. dat Gedeputeerde Staten van mee
ning zijn, dat zij hun pogincen om tot een
spoedige opheffing van deze tollen te ko
men, moeten opgeven en zij derhalve voor
stellen dezen weg van h^t provinciaal we-
gnnplan af te voeren, welk voorstel betee-
kent, dat de eerste 5 A 6 jaar tolgeldheffing
>p den wpg. die Utrecht met het Gooi ver
bindt. zal blijven bestaan
Blijkens genoemde publicatie ziin de on-
lerhandeJingcn met betrekking tot deze tol-
'cn afgestuit op een bedrag van 16500,
•lat de gemeente Maartensdijk bij opruiming
van de tollen jaarlijks aan inkomsten zou
Ier ven
Naar do meening van genoemde vereeni-
-'ingen mogen de tollen in de gemeente
Maatensdijk tot de hinderlijkste verkeers
obstakels in het land worden gerekend, zoo-
dat een spoedige opheffing daarvan een ver-
keersbelang van de eerste orde zal betee-
kcncn.
Bij behoud van deze tollen en een gv
sohatte jaarlijksche opbrengst van 80.000
zou in zes jaren door de weggebruikers een
bedrag van bijna Y millioen gulden moeten
worden opgebracht, welk niet onaanzien
lijk bedrag in hoofdzaak door de betrek
ken streek zal moeten worden opgebracht.
De opheffing van deze tollen komt der
hal ye voor de provincie van de hoogste
waarde voor, mede omdat in deze provin
ce. met het kleinste oppervlak, nog d«
meeste tollen (weg- cn brugtollen) aanwez«g
zijn (n.l. 25 tegenover 11 in Groningen, 12
in Friesland. 11 in Drenthe. 10 in Overijs
sel, 7 in Gelderland. 11 in Noord-Holland,
20 in Zuid-Holland, 8 in Zeeland, geen en
kele in Noord-Brabant en 3 in Limburg.
In vc-rband li iermede hebben den A N.
W.B. en de K.N.A.C. aan de Staten der
provincie Utrecht verzocht in het belang
van het algemeen en van het verkeer in het
bijzonder, het daarheen te leiden. Jat de
onderhandelingen met betrekking tot de
mhcffing van de tollen op den weg Utreeht-
Hilversum onder de gemeente Maartensdijk
niet worden afgebroken
Aan B. en W. van Maartensdijk is een der
gelijk verzoek gericht, terwijl ook aan de
gemeenten Utrecht en Hilversum nogmaals
verzocht is een spoedige opheffing van deze
hinderlijke verkeersobstakels zooveel mo-
dijk, Tuinwijk, Lagedijk, enz zijn behoor
lijk verlicht. Dc ezeldijk cn Geniekade zijn
wel in onderhoud bij de Genie, doch de ver
lichting behoort te geschieden door de ge
meente waartoe de weg behoort. Zoo wordt
door Maartensdlijk cn Achtienhoven de
Gagcldijk, welke ook 'n genieweg is. ver
licht cn daarom menen requcslranten dat
Utrecht de Geniekade en Ezeldijk in het be
lang van de aanwonenden en andere ge
bruikers moet verlichten en hiervan niet
langer do verantwoordelijkheid op zich
kan nemen, daar deze wegen onder de
gemeente Utrecht behooren.
EEN VERLOREN DUO-PASSAGIER.
Ede. Zondagavond vervoegd© zich aan
het politiebureau alhier iemand uit Rotter
dam, die als duopassagier bij zijn broer
achter op de motor een tochtje had gemaakt
naar Hoenderloo. Daar was hij van de duo
gevallen, zonder dat zijn broer het bemerkt
had. Deze was doorgereden om nog een
bezoek te brengen aan Zetten, waar zij een
paar Sint-Nicolaascadeautjes zouden bren
gen aan een meisje, die hij, n.l de duo
passagiers, nog in zijn rugzak had.
De man was nu van Hoenderloo komen
lcopen en wilde van hier per trein naar
Rotterdam terugkceren, daar het nu voor
hem toch te laat was geworden, om ook
naar Zetten te gaan. Ilij had evenwel geen
geld genoeg bij zich. De politie paste nu
hij, zoodat de man althans weer thuis kon
komen.
ANNA SLUYTER.
L a r e n, 7 Dec. Hedennacht is in den
ouderdom van ruim 60 jaar plotseling over
leden de kunstschilderes Anna Sluyter.
Ook Frankrijk heelt thans een millioen
die voor een volksgaarkeuken wachten
werkloozen. Hierboven Parijsche werkloozen
op de uitde$ling van warm eten»
