DE EEMLANDEQ
DE BRITSCHE REGEERING STELT EISCHEN
JOH. DE HEER
Woensdag 3 Februari 1932
Uitgave: VALKHOFF Sc Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaarganq No. 185
EEN VERKLARING VAN
MINISTER THOMAS
JAPANSCHE AANVAL TOT
STAAN GEBRACHT
Piano's Orgels, Radio
5 uur 16 min.
L.J. LUYCX ZOON
BUIKBANDEN
Fa. K. van den Burg
AMEKSFOGR
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f X-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 513
PRIJS DER AOVERTENTIEN van I—1 regels f J.05 met inbegrip van een bewijsnummer
- elke regel meer f0.25 Llefdadlghclds-adverienticn voorde
helft van deo prijs. Kleine Advertentlün „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 oent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra i 0.05
De mogendheden worden
actiever. Een Engelsch-
Amcrikaansch initiatief,
waarbij verschillende sta
ten zich aansluiten.
.Gisteren, op den historischen dag, dut dc
Engclsche oudministcr Henderson bij de
opening van dc ontwapeningsconferentie de
gedenkwaardige woorden sprak: „Iïct is
aan ons dc volken binnen te leiden in het
beloofde land" heeft dc staat, die Hen
derson onder zijn burgers telt, een bemoe
digend initiatief genomen, liet was op aan
drang \an Engeland, dat een dringende zit
ting van den Yolkcnbondsraad werd belegd
en het is bij deze gelegenheid geweest, dut
Thomas, dc Britschc minister voor de do
minions, duidelijk liet uitkomen, dat de
toestand in het Verre Oosten zich derwijze
heeft verscherpt, dat feitelijk een oorlogs
toestand is ingetreden. Bestendiging dezer
situatie zou \olgens Thomas onherroepe
lijk het gezag van liet Volkenbondshand
vest, het pact van Kellogg cn het negen-
niogendlicdenverdrag aantasten. Daar bo-
bovendien alle pogingen, om don toestand
te verbeteren, dat dusver hadden gefaald,
meende Thomas, dat thans het oogenblik
was aangebroken om nu tot beslissende
stappen o\cr te gaan. De minister liet te
vens uitkomen, dat het Britsche initiatief
vooraf was goedgekeurd door dc Voreenig-
de Staten en hierin bestond, dat de beide
Angelsaksische landen zoowel tot China
als Japan het verzoek hebben gericht in
den vervolge af te zien van elke geweld
dadige handeling cn niet langer vijandig
heden voor te bereiden. Tevens hebben Lon
den en Washington geéischt, dat dc troc-
pen Sjanghai zullen verlaten, dat een on
zijdige zone in het leven wordt geroepen cn
dat de beide partijen, die met elkaar over
hoop liggen, onverwijld voeling met elkaar
zoeken, teneinde te trachten het ernstige
geschil, hetwelk tusschenbeide landen be
staat. in den geest van 't Kelloggpact cn
de jongste Volkeubondsbcsluiten uit den
.weg te ruimen.
Een bemoedigend feit was het, dat aan
dc aansporing, welke Thomas iiel11te tot de
vertegenwoordigers der groote mogendhe
den, om zich bij - de-Angelsaksische actie
aan te sluiten, onmiddellijk gevolg werd
gegeven door Frankrijk cn Italië, terwijl
dit naderhand eveneens is geschied door
Duitsehland. Het afzonderlijk optreden van
Engeland en Amerika moge, strikt geno
men, aanvankelijk een zuiver particulier
karakter hebben gedragen, maar dc ad-
hacsie, die de andere leden van den Vol
kenbondsraad inet het initiatief betuigden,
hebben de kwestie lot een Volkenbonds-
aangelegcnheid gemaakt. De stap is des te
belangrijker, daar bet. Tokio thans duide
lijker kan worden, dat de mogendheden
niet langer van zins zijn Japan ongestoord
zijn gang te laten gaan.
Afgewacht moet inmiddels worden, of de
pacificatie-actie, die de Weslersche mo
gendheden in het belang van den vrede
hebben ingeleid, ook werkelijk succes zal
hebben, daar bet nog do vraag is, of dc
regcering le Tokio voldoende zelfstandig
heid bezit om zich te bevrijden uit den
greep der militaristen en machtige leiders
van het Japansclie bedrijfsleven, die hol
liefst een „sla-raak"-politiek willen blijven
voeren.
Dat dc houding van Amerika, dat het
eerste land is geweest, hetwelk op nadruk
kelijke wijze legen het Japansclie optreden
Leeft geprotesteerd, le Tokio groote ont
stemming heeft gewekt, behoeft geen be
loog, daar het Japansclie imperialistische
streven erdoor wordt gedwarsboomd. Het
jongste initiatief, bet samengaan van En
geland cn Amerika, heeft dc maat doen
overloopen, zoodat dc regeering der Ver
een igde Staten zich reeds genoodzaakt heeft
gezien verklaringen te lancccrcn, waarvan
het doel is, de Japanners, wier verontwaar
diging voortdurend toeneemt, een weinig
te kalmeercn. Vandaar, dat van Amcrikaan
sche zijde thans wordt betoogd, dat de En-
gelsch-Amorikaansclie stap geen ultïuiaticr
karakter draagt en dat geen eiscben zijn
gesteld, docli slechts wenken gegeven.
Men ziet hieruit, dat Japan's groote mond
zelfs in staat is een machtig land als Ame
rika nog ccnigszins te intimidccren.
Te Washington beseft men zeer goed, dat
met dc regcering te Tokio misschien nog
wel zou zijn te praten, doch men dient te
vens rekening te houden met het feit, dat.
dc militaire en maritieme machthebbers
een staat in den slaat vormen cn er des
noods niet tegen op zullen zien alle wen
schen en bevelen van Tokio volkomen te
negceren.
GROOTE BRAND AAN DE GALICISCHE
GRENS.
Berlijn, 2 Febr. (H.N.) Te Üielitz-Biala
aan de Galicische gren6 heeft een groote
brand gewoed. Het vuur ontstond Maan
dagavond in een schoenenfabriek, die In
korten tijd geheel in de asch werd gelegd.
Door den vonkenregen vatte ook een tex
tielfabriek vuur, die eveneens grootendeels
verwoest werd. Behalve dc machinerieën
zijn ook groote voor-rndcn xroederen verlo
ren gegaan-
MINISTER J. H. THOMAS.
uitsluitend het gevolg van do aanvallen,
van de zijde van China en de voortdurend'
druk door do Chincesclie regeering op alle
overeenkomsten.
Algcmccnc hilariteit werd verwekt toen
de Japansclie ambassadeur voorstelde on
verwijld de oorzaken van de Chincesclie
aanvallen op de .Tapanscbo troepen na te
gaan. De Japansclie ambassadeur gaf ver
volgens een lezing van het bombardement
van Nanking, welke geheel afwijkt van de
vroegere medcdcelïngcn. Hij verklaarde dat
hiervoor slechts de verantwoordelijkheid
berust bij China.
De Japansclie ambassadeur doolde ver
volgens mede, dat dc Japansclie regeering
een Engclsch voorstel, een neutrale zóne
te scheppen, accepteert.,1 Dc besprekingen
werden hierna door Tardicu besloten- rhet
de mededceling dat di^, Volkenbondsraad
opnieuw zal bijeenkomen, zoodra rapport
zal zijn ontvangen van de enquétecónimis
sic, welk rapport dezer dagen te verwach
ten is.
Tegenover den toestand in het
Oosten kunnen de leden
van den Volkenbond
niet onverschillig
blijven
De Volkenbondsraad bijeen
Gene v e, 2 F e b r. (V. D.) De Raad van
den Volkenbond is Dinsdagmiddag onder
voorzitterschap van den Franschen minis
ter van Oorlog, Tardicu, bijeen gekomen.
Aan de zitting namen o. a. de Italiaan-
schc minister van builenlandschc zaken,
Grandi, dc Engelsche mnistcr van koloniën,
Thomas, en dc vertegenwoordiger van
Duitsehland, de gezant Von Wciszaecker.
deel.
Tardieu opende do zitting met de mede
dceling, dat Paul Boncour ziek is en dat
de zitting op voorstel van dc Engelsche de
legatie is bijeen geroepen.
De Engclsche minister van Koloniën,
Thomas, las daarop een verklaring voor.
waarin wordt gezegd:
„De Britsche regeering acht het onmoge
lijk, dat de huidige toestand in het Verre
Oosten langer voortduurt. Elke dag brengt
nieuwe botsingen van steeds ernstiger
draagwijdte. De vijandelijkheden duren
nog steeds voort. Sjanhai is liet tooneel
van een buitengewoon ernstig conflict ge
worden, waaraan zware artillerie, machine
geweren en vliegtuigen deelnemen. Hier
mede is practiscli de oorlogstoestand inge
treden. Tegenover zulk een toestand kun
nen de leden van den Volkenbond niet on
verschillig blijven staan. De wereld zou an
ders het vertrouwen in het pact van den
Volkenbond, liet Kelloggpact en het Negen
Mogendheden Verdrag verliezen. liet is niet
zonder beteckenis, dat do Amcrikaansche
regeering- den toestand geheel op dezelfde
wijze beoordeelt. De Amcrikaansche regee
ring lieeft baar volle sympathie en steun te
kennen gegeven voor de gedurende de la.it
ste vier maanden door den Volkenbond ge
dane pogingen tot het handhaven van den
vrede. De leden van den Raad van den Vol
kenbond hebben zich thans bereid ver
klaard, den Raad van den Volkenbond in
kennis te stellen van bun diplomatieke
stappen. De Engelsche cn Amcrikaansche
regcering hebben gezamenlijk pogingen ge
daan, doch deze zijn tot dusver zonder re
sultaat gebleven. De Engelsche regeering
heeft daarom in samenwerking met de an
dere regeering besloten, nieuwe stappen tc
doen ter verzekering van den vrede. Ge
hoopt wordt, dat verdere regeeringen zicb
bij dezen stap zullen aansluiten. De En
gelsche regeering heeft daarom Maandag de
volgende eisclien aan dc regeeringen te To
kio cn Nanking gesteld.
le. Staking van alle vijandelijkheden en
alle voorbereidingen voor den oorlog;
2e. wederzijdschc terugtrekking van de
troepen in Sjanghai;
3c. bescherming der internationale con
cessie en het scheppen van een neutrale
zóne in Sjanghai;
le. onmiddellijke opening van onderhan
delingen om het conflict in den geest van
het Kelloggpact cn het besluit van den
Raad van den Volkenbond van 9 Deccmbe»
van liet vorige jaar tc regelen.
Thomas heeft daarop dc lieden door de
Engelsche regeering iu het Lagerhuis af
gelegde verklaring inzake het Chincesch-
Japanschc conflict ter kennis van den Raad
van den Volkenbond gebracht.
G c n v e, 2 Febr. (V. D.) De zitting van
den raad van den Volkenbond van Dinsdag
droeg liet karakter van een politieke de
monstratie der Europccsclic Groote Mo
gendheden. tegenover het Japansch-Chi-
nccsche confiicl.
Tardicu deelde mede, dat de Frunsclie re
geering op grond van dc mededeelingcn dei
Engelsche regcering onverwijld haar diplo
matieke vertegenwoordigers te Tokio en
Nanking heeft opgedragen op dezelfde wijze
bij dc regecringen, w*ar zij geaccrediteerd
zijn, stappen te doen. De Fransclic marine
strijdkrachten zijn op weg naar Sjanghai.
De Italiaanschc minister van builenland
schc zaken, Grandi, verklaarde dat ook dc
Ituliaansche regeenng op dezelfde wijze als
dc Engelsche te Tokio cn Nanking stappen
heeft ondernomen.
Vervolgens deelde de Duitsche vertegen
woordiger Von Weiszaecker mede, dat hij
zijn regcering onverwijld op do hoogte zal
stellen van dc verklaringen der vertegen
woordigers van Engeland, Frankrijk cn Ita
lië. opdat dc Duitsche rcgecring ook harer
zijds op de beide belangrijkste punten op
gelijke wijze zal kunnen optreden.
De Chincesclie gezant Jen beperkte zich
ertoe mede te dcelen, dat hij zijn regeering
rapport zal uitbrengen over dc onderbande
lingen van den Volkenbondsraad.
De Japansclie ambassadeur Salo juichte
het optreden der Engelsche regcering toe
In verband met den buitengewonen ernst
van den toestand heeft de Japansclie rcgec
ring harerzijds verzocht onverwijld buiten
gewone maatregelen tc nemen.
IIct optreden der Japansclie troepen ia
De bezetting van Chineesche havens
gaat echter voort
Incident in het Lagerhuis
Sjanghai, 2 Febr. (V. D.) Ue Japan-
schc aanval, waaraan werd deelgenomen
door 2000 man, werd na een gevecht ilat
3'/2 uur duurde door dc Chineezen Lot
staan gebracht voor het Xoorderstation.
De Japansclie verliezen tijdens dit gevecht
bedroegen tot nu toe 23 dooden, Si fcwaar-
en 75 lichtgewonden. Vier burgers werden
gedood, 9 gewond. Tien, naar het schijnt
Chiiicesehc granaten zijn in dc internatio
nale nederzetting terecht gekomen. Nie
mand werd bij hun ontploffing gedood of
gewond.
De bezetting van Chineesche
havens gaat voort.
Tokio, 2 Febr. (V. D.) Naar officieel
wordt medegedeeld, zijn Dinsdag twee
torpedojagers tc Tschifoe (tegenover Port
Arthur gelegen), binncngeloopen „ter be
scherming van dc Japansclie belangen".
Bovendien zijn, naar het ministerie van
marine mededeelt, drie mijncnleggcrs uit-
gcloopcn naar Arnoy (tegenover Formosa).
liet Japansclie kabinet heeft Dinsdag de
diplomatieke slappen van Engeland cn de
Vcreenigde Staten besproken. Iïct kabinet
heeft 12 millioen Yen gevoteerd voor dc
operatics rlcr Japansclie troepen in China.
Indien dc Volkenbond de p«ir. 15 en 10
van het Yolkenbondsvcrdrag tegen Japan
zou toepassen, aldus verluidt, zal de Ja
pansclie vertegenwoordiger zoo noodig ver
klaren dat Japan uit den Volkenbond
treedt.
Het Engelsche parlement en tie
Japansclie actie.
Londen. 2 Febr. (V. D.) Dé Britsche
minister van builenlandschc zaken heeft
in het Lagerhuis verklaringen afgelegd
over dc Engelsche politiek in Oost-Azië,
Varkensmarkt 5 Tel. 1.309
Recils 27000 instrumenten werden
door ons geleverd! Zegt U dit niets!
den toestand in Sjanghai en de laatste be
middelingsvoorstellen der mogendheden.
Deze verklaringen komen overeen met de
mededceling van minister Thomas heden
middag voor den Volkenbondsraad afge
legd.
De eisch van den leider der oppositie
Lansbury le dcbattcercn over den toestand
tc Sjanghai werd verworpen met dc moti-
vooring, dat het niet doenlijk is. Er ont
stond eenig rumoer.
Lansbury sprong op cn riep: Tot dit
oogenblik hebben de Japanners zich schul
dig gemaakt aan een staaltje van interna
tionale piraterij."
Deze woorden brachten oen geweldige
opschudding teweeg.
Dc speaker verklaarde, dat deze uitdruk
kingen niet veroorloofd zijn jegens een
bevriende mogendheid. „Ik ken mijn ver
antwoordelijkheid", antwoordde Lansbury.
Onder bijval van het Huis werd Lansbury
het woord ontnomen.
Rome, 2 Febr. (V. D.) Mussolini heeft
bevel gegeven, dat dc kruiser „Trento" cn
de destroyer „Espero" zich met troepen
naar Sjanghai moeten begeven.
De Chineesch-Japansche span
ning en do ontwapeningsconfe
rentie.
Parijs, 2 Febr (V. D.) Verschillende
Fransclic bladen wijden hedenmorgen be
schouwingen aan het conflict in het Verre
Oosten in verhand niet de opening van de
ontwapeningsconferentie. Sommige recht-
sche bladen leiden er uit af, dat dc vrede
in voldoende mate georganiseerd moet zijn,
alvorens men tot ontwapening kan over
gaan. In dc Matin schrijft Stephan Lauzan-
nc een artikel, dat liij eindigt met de op
merking, dat dc wereld zich eerst bevrijd
moet hebben van zelfzucht cn huichelarij,
alvorens lot werkelijke ontwapening kan
worden overgegaan.
Londen, 2 Febr. (V. D.) De gehcele
Engelsche pers schrijft thans in scherpe
bewoordingen tegen Japan. Algemeen acht
men den toestand te Sjanghai zeer ernstig.
De Times hoopt, dat een form.ee]e oorlog
tussclien Japan, en China nog vermeden
kan worden. De „barbaarsche beschieting"
op bevel van admiraal Sjiosawa heeft het
buitenland van Japan vervreemd. De Times
stelt voor dc internationale strijdkrachten
tc Sjanghai onder één opperbevel te stellen.
De Morning Post wijst erop, dat door de
vermindering der Britsche vloot het nemen
van maatregelen tegen Japan onmogelijk
is geworden. Het blad leidt hieruit af, dat
verdere ontwapening ter zee voor Engeland
onmogelijk is.
WAPENSTILSTAND VOOR SJANGHAI.
Tokio, Fpbr. (V. D.) Dc Engclsche en
Amerikaanschc ambassadeurs hebben he
den met den minister van buitenlandsche
zaken onderhandelingen gevoerd met re
sultaat, dat een wapenstilstand voor Sjang
hai is verkregen, welke heden zes uur is
ingegaan.
Hier ter slede ontslaan minder vriende
lijke gevoelens tegenover Amerika, omdat
men gclgoft, dat dit Engeland cn Frankrijk
tegen Japan opzet.
DE BANKEN TE NEW YORK
STAKEN DEN GOUDUITVOER.
N c w -York, 2 Febr. (V.D.) Particuliere
bahkinslellngcn tc New York hebben beslo
ten den verderen goudexport naar Europa
tc weigeren. De Federal Reserve bank doei
niet mede aan dezen stap.
BUITENLAND.
Dc gespannen toestand in Ivt Verre Oos
ten. (Eerste Blad, pag. 1).
Dc ontwapeningsconferentie geopend.
(Eerste Blad, pag. 2).
De Ooslcrschc kwestie in den Volken
bondsraad behandeld.
(Eerste blad. pag. 1.)
Japansclie aanvallen tot stand gebracht
(Eerste blad, pag. 1.)
Engeland voor schrapping van de oor
logsschulden.
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
De loonsverlaging in dc havens; een ma
nifest der werkgevers.
(Tweede Blad, pag. 2).
Dc gefingeerde roofoverval te Den Ifaag;
ecu gevolg van speculecren.
(Tweede blad, pag. 1).
Roofoverval op het postkantoor te Stads
kanaal.
(Tweede Blad, pag.
Dc N.V. Paleis voor Volksvlijt failliet ver
klaard. (Tweede Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Iïct zilveren jubileum van het Algemeen
Militair Tehuis.
(Eerste Blad, pag. 3).
Do stellingen welke Ds. Eldering op de
debatavond van „Kerk cn Vrede" zal ver
dedigen.
(Eerste Blad, pag. 3).
Hoogste barometerstand 779.6 te Blacksod.
Laagste barometerstand 749.8 tc Andaues.
Verwachting: Zwakke tot matige wellicht
lijdelijk toenemende Noordelijke tot Noord-
Westelijke vind, meestzwaar bewolkt of
betrokken, waarschijnlijk enkele regen
buien, weinig verandering in temperatuur.
Do afnemende kern van het gebied van
hoogen druk, die boven Ierland lag ligt
nog daar ter plaatse. Intusschen breidde
zich in de richting van IJsland een nieuwe
drukstijging uit, die voor het oogenblik nog
aanhoudt, doch die niet spoedig tot staan
zal komen door dc nadering van de diepe
depressie op den Oceaan, die door een uit
gebreid stormgebied omringd is. Tegelijk
is in liet N.O. van liet gebied onder snelle
drukdnling een nieuwe depressie ingedron
gen, die wel den weg der vorige over do
Bothnische Golf en Finland zal volgen. Van
deze barometerverandering is in don toe
stand van het weer in onze omgeving geen
dadelijke sterke invloed tc verwachten. In
het Noorden van Scandinavië en in Fin
land is de vorst nog streng doch verder is
met uitzondering van een gebied in Zuid-
Frankrijk cn in het Z.W. van Engeland
dc temperatuur nog steeds bóven de nor
male.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Velerlei Modellen' Voor iedere figuur
Arnh. straat
BECHTSTEiN VLEUGELS
GROTRIAN-STEINWEG PIANO'S
MANNBORG ORGELS
Vraagt Catalogi en condities aan.
Pantserwagens van de troepen tier vreem.iz mogendheden patrouilleeren dnn^ do
straten van Sjanghai.