DE EEMLANDEü 1 BRIEVEN VAN EEN 3 BRABANTSCHEN BOER JOH. DE HEER Maandag 15 Februari 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 195 SNEEUWSTORMEN EN KOUDE IN AMERIKA Piano's Orgels, Radio L.J. LUYCX ZOON PIANO'S VLEUGELS Fa.R. van den BURG KIESRECHTSTRIJD IN FRANKRIJK 5 uur 39 min. DOOR A. A. L. GRAUMANS AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMEN FSPRIJS Pcr maandeD voor Amersfoort 2.10. per maand 1 0.75, per wcctc (me» gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17J/r Binnenland franco per post per 3 maanden f X-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513 PRIJS DER ADVERTENTIEN van l~*re9c,s l-05 met inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer f0.25. Llefdadlghclds-advertentién voorde helft van den prijs. - Kleine Advertcntlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regelt 50 «ent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05 NOBILE. Nobile in dienst der sovjetauto- liteiten. Voorbereiding van een nieuwe Poolexpeditie. Aan do buitcnlandschc pers ontlccncn vvii. dat Nobile, die een tijdlang in Rusland heeft vertoefd, op zijn terugreis naar Rome te Berlijn dc mededeel ing heeft verstrek!, clat liij met de Russische luchtvaart-autoritei ten een contract voor vier jaren heeft gesloten, wat dc constructie van luchtschepen be tref I. Mussolini heeft aan een ander zijn goedkeu ring gehecht en in April a s. zal Nohilo naar Moskou verhuizen om daar zijn werk lo beginnen. Men is overeengekomen, dat Nobile in den zomer mui dit jaar aan ceu Poolexpc- •liiio. naar Noordlanrl (Nicolaas II-land") zal deelnemen, welke wordt voorbereid door bet instituut van Poolonderzock te Lenin grad Nicolaas U-land was licT eerste doel, dut de tocht van bet verongelukte lucht schip Italia gold, waarmee Nobile in liet voorjaar van 1928 van Spitsbergen uit was v erf rokken. Ingenieur Xobilc's leven beeft hoogte- en laagtepunten gekend. In 1926 is hij, een vaardig constructeur van luchtschepen, met Amundsen over de Noordpool gevlogen. Vele ouderscheidingen vielen Nobile van Italiuanscbc zijde bij deze gelegenheid ten deel. Van niet minder dan \ijf en twintig steden werd hij eereburger en bovendien weid hij tot generaal benoemd. Zijn presta tie werd zelfs geprezen m een dagorder, een eerbewijs, dat tot dusver, naar de Vos sisclie Zeitung meldt, aan slechts vijf Ita lianen ten deel was gevallen. Op het Kapi- tool werd zelfs een gedenksteen te zijner cere opgericht. Ondcrtiisscjieii ging Nobile ijverig dooi met het construeeron van luchtschepen: zoo bouwde bij er onder meer ook één cle Norgc voor Amundsen en- E llsworth voor bun Noordpool expeditie, die ook dooi' No- bilt; als gezagvoerder werd meegemaakt. Toen kwam liet jaar 1928. Men herinnert zich, dat Nobile toen met dc Italia zelf naar dc Noordpool trok, een reis, die bui tengewoon noodlottig afliep. liet luchtschip werd vernietigd en verschillende leden dei expeditie kwamen om het leven. Kr werd in Italië een officieel onderzoek naar dc ramp ingesteld en de desbetreffende com missie, die liaar meaning te kennen moest geven over liet ongeluk in lietr hooge Noor den, kv am tot dc vernietigende gevolgtrek king, dat Nobile niet alleen een karakter lia'd, waarop men niet slaat kon maken, maar tevens de geschiktheid miste om een luchtschip te besturen. Zoo viel de held van het voetstuk en bij, die eens eershalvc tot generaal was verhe ven, zag zich genoodzaakt ontslag te ne men uit den dienst. Hij heeft nog wel in een document zijn houding trachten tc ver dedigen, maar tic censuur in Italië heeft ervoor gezorgd, dat de inhoud van zijn ge schrift den Italianen werd onthouden. In 1930 bevindt Nobile zicli in Rusland, van waaruit een tocht werd ondernomen naar het Frans lozefsland; doel van deze reis was onder meer te trachten iets te we ten te komen van dc verongelukte Italia, doch overblijfselen van het vergane lucht schip werden niet gevonden cn evenmin sporen van dc bemanning der Italia. Toen in 1981 de Graf Zeppelin een geslaagden Noordpooltocht ondernam, vertoefde ook Nobile in liet arctisch gebied en wel op den Russischen ïjsbreker Malegin. Bij deze gelegenheid behoorde tut hen, dienaar den gondel van den neergestreken Zeppelin roeiden, ook Nobile. Door velen is Nobile zoo voor en na ver oordeeld, maar buiten Italië hebben ook vele deskundigen het voor den Italiaan- sclien luchtvaarder en luchticiiipconstruc- teur geestdriftig opgenomen. Tot hen be- lioorou ook de Russische professor Samoi- lowitsj, die de reddingscxpcdilic naar de gestrande bemanning d?r Italia heeft door gezet dr. Eckcncr, professor Bernson en andere autoriteiten op 1 iel. gebied van luchtvaart cn Poolonderzock. Nobile be vindt zich dus niet in slecht gezelschap en het zal thans slcllig een groolc voldoening voor hem zijn, dat de Russen zijn talenten zoozeer waardeeren. Terwijl de sovjelauto- riteiten, die zeer kranig werk verrichten op het gebied van 't Poolonderzock, hiervoor reeds geruimen tijd vliegtuigen gebruikten, zullen stellig de diensten, die Nobile den Russen zal bewijzen, dezen m staat stellen voortaan do arctische expedities met nog meer kans op succes te organiseeren, daar zij in den vervolge stellig ook met lucht schepen liet gebied der witte woestijnen systematisch zullen onderzoeken. St. Paul (Minnesota), 13 Febr. D.) Hevige sneeuwstormen hebben de wegen geblokkeerd. Vele verbindingen in Minneso ta en Dakota waren Vrijdag verbroken. Met treinverkeer had zeer veel vertraging. Dc temperatuur daalde lot vijftien graden vorst. Chicago, 13 F e b r. (V. D.) Een hevige koudegolf woedde Vrijdag in het Midden westen na een record hooge temperatuur en onweer als in midden zomer. Tengevolge van de sneeuwstormen zijn drie personen gedood en vele anderen gewond. Er is be langrijke schade aangericht. De storm was zeer hevig. In Chicago bereikte de wind een snelheid van 65 mijl. Men verwacht nog strenger vorst. NIEUWE TARIEFMAATREGELEN IN POLEN? arscliau, 13 Febr. Van welingelichte zijde wordt vernomen, dat de Poolsche re geering voornemens is reeds binnen enkele dagen nieuwe tarlefverhoogingen af te kon digen cn voor bepaalde waren tc besluiten tot een invoerverbod. Dit verbod zou be trekking hebben op alle in Polen in te voe ren goederen, die in Polen zeif vervaardigd worden, of die om verschillende redenen niet onontbeerlijk zijn. BRANDSTICHTINGEN VAN SYNDICALISTEN IN SPANJE. Madrid, 13 Febr. (V.D.) Te Granada hebben stakende syndicalisten talrijke po gingen tot brandstichting gedaan. O.a. heb ben zij gepoogd twee volle bioscopen, een fabriek, twee kloosters eu een kerk te doen afbranden. Overal werd eroote schade aan gericht. Door tijdig ingrijpen kon echter een om zich hcengrijpen van het vuur steeds voorkomen worden. HEVIGE STORM BOVEN DE ZWARTE ZEE. Negen visschersbooten vermist. Moscou, It Febr. (V.D.). Volgens een bericht uit Sebastopol woedt aldaar sinds enkele dagen een hevige storm. De scheep vaartverbindingen tusschcn Sebastopol en ile andere havens zijn onderbroken. De Rus sische radiostations ontvangen voortdurend S.O.S.-seinen. Eenige oorlogsschepen zijn uit gevaren ter assistentie van de bedreigfle schepen. Negen visschersbooten, welke Se bastopol reeds 10 dezer hebben verlaten, worden vermist. Varkensmarkt S Tel. 1303 Ook voor Piano's het goedkoopste adres. lANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 191 FEBRUARI RECLAME Extra koopjes in de KOUSENAFOEELING 15 korting in de Lingerie afdeeling. ARNH.STRAAT Importeurs van BECHSTEIN - BLUTHNER GROTRIAN STEINWEG. De oppositie verlaat de Kamer Parijs, 12 Februari. (V.D.) Dc Vrijdag morgen om vijf uur aangevangen kamer debatten over de kiesrechthervorming duur den bijna zonder onderbreking door tot hedenmiddag 1 uur. Na talloozc stemmin gen kon liet Huis om 11 uur hedenmorgen overgaan tot do definitieve stemming over liet eerste artikel van bet voorstel kies recht hervorming." Op aandringen van den leider der rad.- soc. partij, ITerriot, verliet de oppositie op dat oogenblik als één man demonstratief de zaal. I-Iet artikel werd daarna niet 311 stemmen van dc meerderheidspartijen aan genomen. De tekst van het artikel luidt: De leden der Kamer worden bij enkele verkiezing gekozen. Dc enndidaat die de moeste stemmen op zich vcreenigt, wordt als gekozen beschouwd. Ingeval a an gelijk heid van stemmen, wordt de oudste candi- daat gekozen verklaard. Voorts nam de Kamer met 319 stemmen legen 1 stem een motie aan van afgevaar digde de Monzic, waarbij vrouwen actief en passief kiesrecht verkrijgen. De 612 kies districten, welke tot nu toe bestaan, werden door de Kamer bevestigd en uitgebreid met den kieskring Sedan. Tenslotte weid een motie aangenomen, waarbij voorzien wordt in herstemming, a oor het geval geen enkele candidaat '25 van liet aantal uitgebrachte stemmen op zicli vereenigd heeft. Het aldus uitgebreide eu gecompleteerde \oorstel is aangenomen met 322 tegen 4 stemmen bij afwezigheid van dc leden der oppositie. ROOFOVERVALLEN. Opladen, 12 Febr. (V. D.) Hedenmid dag tegen half drie is een kasloopcr van dc Stadthauptkasse aan den rand van de stad door verschillende mannen overval len, die hem tegen den grond sloegen en hem beroofden van een actentasch met '2000 Mark in zilvergeld, die bestemd- wa ren voor uitbetaling aan wcrkloozcn. Keulen, 12 Febr. (V. D.) Hedenavond om half drongen chic gemaskerde jonge lieden dc Rheinische Energie A. G. te Kculen-Deutz binnen. Met pistolen bedreig den zij den alleen aanwezigen kassier, bon den cn blinddoekten hem, waarna zij hem dwongen in een boek te blijven liggen. Ver volgens beroofden zij cle kas van een be drag van ongeveer 15,000 Mark. Over dc daders is tot dusverre nog niets bekend. JOHN D. ROCKEFELLER HERSTELD. Na een ziekte var; tien dagen is John D. Rockefeller Sr. weer geheel hersteld en beeft hij zijn dagclijkschc bezigheden her vat. Hij heeft Vrijdag voor het eerst weer golf gespeeld. BUITENLAND. üe kiesre ebt strijd in Frankrijk. (Eerste Blad, pag. 1)# Het uitstel der herslclconfcrentic. (Eerste Blad, pag. 2.) BINNENLAND. Vier menschen door het ijs gezakt cn verdronken te Ilaalderen. (Tweede Blad, pag. *2). STADSNIEUWS. Priesterjubileum van kapelaan v. Strnelen. (Eerste Blad, pag. 3). SPORT. De voetbalwedstrijd Nederland—België. (Tweede Blad, pag. 3). Hoogste stand 780.0 to Malinheacl. Laagste stand 749.9 te Ingö. Verwachting: Zwakke tot matige wind uit N. richtingen, tijdelijk opklarend, wei nig of geen neerslag, temperatuur om het vriespunt tot lichte vorst clcs nechts; over dag lichte dooi. In den algemcencn toestand kwam nog weinig verandering; dc hooge drukking in liet westen verplaatste haar kern weer wat noordwaarts en breidt zich over Skancli- navie uit, maar over N.O. Skandinavio blij ven depressies zich bewegen. Dc N.M luchtstroom!ng wordt weer wat koudei toenemen van de thans in onze omgeving ingevallen dooi is daarom niet te wachten en bij opklaring zal 's nachts weer liclUo vorst voorkomen. In Z.-Frankrijk en Z.- Duilschland bleef dc vorst streng, in Skan dinavio nam dc vorst weer iets toe, cn valt weer sneeuw, echter niet in.^ioote hoeveel heden. Alleen llaparanda meldt 7 m.M. Aan de Noorschc kust waaien sneeuwstormen, in de Middellandsche Zee waait een NAV. storm, op dc Britschc eilanden en in Mid den-Europa hcerscht kalm weer. KLEIN LUCHTSCHIP NEERGESTORT. Een doode en een gewonde. New York, 13 Februari. (V.D.) Het klei ne luchtschip Columbia van do Goocl Year- maatschappij is hedenmiddag neergestort, nadat het in een zwaren storm was geraak!. Daarbij werd de mecanicien gedood en do piloot zwaar gewond. Het lol van den der don opvarende is niet bekend- L'lvchhoul, 10 Februari 1932. Menier, t Js mee 't weer nog zon bietje halen en brengen, 'n Paar nachtjes vorst, dan weer dooi en zocht vcurjaarswirke maar laankzomkesaaii weckt d n winter toch van ons los. Eiken dag zakt "t. zonnckc weer wa later cn rossiger deur d'n ender, rekken de schaduws langer en later over de eerde en gloeit Y 'n minuutje nacht van d'n dag af. D'n winterzaai staat 'r gééf bij, maar oclièrme, wa zal ons weer opleveren? 't Kan d'r allegaar zoow prontjes nie bij slaan, dc oogsten kunnen zoow overdadig nie zijn of l brengt de kosten meniecr op, nog nie as g'oew zweetdruppels nie mee rekent! Wa-d-op cle lange baan 'n zuur bestaan wordt, amico. Of ge'r nouw veul, weinig of niks veur trugkrijgt, 't werk mol toch gebeuren; oew menschen motten d'rcn kost cn d'r centen ommen; ge mot evenveul zurg, moeite cn zwaren arbeid in "t bedrijf steken! As ik da nouw cn dan "s nagaaï, dan denk 'k wel 's, as ik lees hoc veul menschen hemel cn èèrde perbeeren tc bewegen leu gen 10, 5, ja teugen 3 percenten afslag van d'r inkomen, as ik lees hoe ze op ver gaderingen soms tc keer gaan daarover, - ja, dan denk ik dikkels: guilie moesten 's in d'n boer z'n klompkes staan! De grenzen gaan dichter en dichter. D'r blijft gin gotje meer open om 'r 'nen krul- •tècrt of "nen boerenkool deur tc laten krui pen. Starker: do wcrcld-grcnzen zijn nog naamver gcvvoiTen as 'n kiepegat, waant gin cike kan d'r nicer deur. En 'k zo uw m'ncii kop daar nouw nog rustig bij neer kunnen leggen, wemmen 1 zoow veul over onzen kaant laten gaan, as '1 dicht metselen \an die grenzen mee duuzenden Chinoesche muren, waar heel de wearcld allij om gelachen en gegibbercl lice! as mee 't optrekken van al die grensmuren, op d'n duur alles meer weer op z'n pooten terechte kwam! Maar da-d-is heclcgaar nie zoow. De geleerdste menschen en wij, me vuulcn 't allegaar wel. zeggen dat da sluiten van grenzen eigenlijk de zaak nog maar slechter mokt. Da-d-el allegaar heel zware, starke stukken zijn, in 'n ouwe, lot. op d'n draad versleten broek! Zooda 'k maar zeggen wil: d'r is gin end Ie zien aan deuzen toestaand, zoowlaank as ze zoow leggen te knoeien en te sallemaanderen. 't Is op stuk van zaken mcc cle grootc, ingew ikkeld-in -mekaar-gedraaide wcareld, persies eender gesteld as mcc 'n mcnschen- iichaam. As 'nen mensch ziek is. b.v. as deur d'ecn or aanderc oorzaak z'n bloed nie deur z'n zielcment cirkelt zooas da mot, dan kunde tien dokters balen, om 'm nouw 's kwiek op tc kallefatercn en veur elk deel van 't lichaam zo'ncn aspirienist aanwijzen, maar of cl'n pasjent daar mee op zal schieten, da's 'n grootc vraag. Ge kunt er éénen aan de ripperatie van cl'n kop zetten, éénen aan d'n linkcrèrm, éénen 't rechterbeen, nummer drie aan d'n buik, nummer vier aan eb d'n achter gevel za k maar zeggen, enz. enz. (tcuges- vvoorig ommen icvoraans spcsjnlistcn veur, veur ooren, neuzen, vvenkbraauw cn, grootc Icèijen, kalknagcls, hazelippen '-n weel ik veul), maar as gc de kcarels clan zoow aan d'n gaank zouw zetten, gcleuft dan maar zekers, clat d'n timmerman gaauw zouw motten komen, om 't ver knoeide werk op te meten. En zoow dokteren ze toch aan cle zieke wearcld. D'n éénc aan dit slultske, d'n aanderc aan 'n tweede deeltje. D'n écne zee: d'n pasjent mag gin liol- laandsch verkciisvlccsch cmraen, aanders gaat z'n „open been" nie dicht; cl'n aan derc zee: d'n pasjent kan niet genogt eiers eten, ging ei mag meer de deur uit, aan ders wordt z'n bloed te zwak; nummer drie schrijft veur om z'n slagajcrs af te binden en alles cn alles bij mekaren is 't vvoch- ten op d'n dokter, die zee; „gift 'm maar n sjHitje, dan is ie uit z'n lijen!" In Genève zeggen cle dokters: „oorlog mag ie nie meer emmen, waant daar licent ie al vuls tc veul van gad,"' en nouw geven z'm in Japan en China van 't zelfste flcschke; maar op 't etiketje sta-d-in plak van „oorlog", nouw n pampierkc mee: „conflict" d'r op en ze geven d'n vveareld- pasjenl d'r zooveul mcugelijk van te slik ken! Nie zoowlaank gclcjcn, 'n jorke omtrent, toen docht ik in dc kraanten 'n beweging 1c bespeuren teugen 't ongeloof in d'n Vol kerenbond. Van alle ka anten wier gesebreven, da! dieën bond 'l vertrouwen noodig bad van de wcareld, waant dat ie aanders niks be ginnen kon veur d'n vrede! Maar impersaant is dc waereld, mee toestemming van dicen bond, nog nooit zoow zwaar bewapend gewiest as vandaag. Eén cling is waar: oorlog wordt er nie gevoerd! Ze noemen 'l nouw conflict, ver schil van meen ing, maar Trui «zouw zeg gen: of gc nouw van d'n bond of van do kaf gebeten wordt, ge kun 'l maar emmen! 't Is er net eender mee gesteld, as da-d-ik teugen Trui zouw zeggen: „Trui, kek 's, laten me nouw gin ruzie meer maken, 't kost ons geregeld al onze bordjes en kom- mekes" en da zij me, mee 'n lief toetje zou beloven da-d-et nie meer gebeuren zouw, maar as ik thuiskwam "n servies van emalje veur m'n neus zouw zetten en /.eg- ecu: ..kek 's Dré, da kan "r beier leugen. jong!" En zekers zouweii die ijzeren kom mekes veul beter teugen onze „verschillen van mcening" kunnen, zekers maar m'ncn kop zou er veul slechter teugen kun nen cn zouw ik mee die „Genecfsclie op lossing" van Trui eigenlijk moer achter- as veuruit gaan! Ja, daar lachte nouw misscliicnt om, maar daar in Geneve is 't toch nie aanders. Keb b.v. gebeurd da ze in Engeland per ge zin honderdachl-en-tw intig gulden belas ting per jaar opbrengen veur bewapening. In Frankrijk ok zooicis, Amerika van 't zelfste, Italië zestig gulden en as gc da-cl- allemaal licurt, clan zoude 'r werendig n gewetenszaak van gaan maken om belas ting tc betalen Daar zit aan clic centen dikkels maai al te veul zweet, amico, om zc of te geven veur 't laten doodmaken van ocw eigen kinders dikkels! Aan d'n cenen kaant zoude nie weten wa ge doen cn ploeteren zul! om veur ocw kinders later goed wa na te laten, zooda zc na oewen dood nog 'n goeie hulp van d'r ouwers meekrijgen deur de vveareld en on- dertusschen werkte 'r aan mee, om zc la ter „humaan te laten gassen". Ja, dc weareld is wel lillijk ziek. En veur n'n cenvoudigen boercmenscb, die altij gewénd is gewiest mee haard wer ken en bidden op klèère en begrijpelijke manier vrucht en zegen op z'nen akker te krijgen; die geloof bee g'ad in z'n grotsige veurgaaugers, die alles zoow goed schenen te weten: die deftige kvvaanton mee z'n centjes ziet schuiven, centjes waarvan 'i gin centje gestolen was, maar verdiend mee krakenden arbeid en vertrouwen op d'n bemel; veur 'nen eenvoudigen boerc- mensch die duuzenden waarheden waar ie op gezworen zouw emmen ziet. vcrgruzelen in harige knusten, veur zo'nen mensch wordt de wearcld op d'n duur 'n hel. Amico, keb 't ocw al "s meer geschreven g'ad: d'n crisis is er ginnen van wa na- oorlogsche-malaisc; ok nie van tijdelijke inzinking, zooas ik da-d-al meer mccmok- te, (deur slechte oogsten of 't vastloopen van "n belaangrijk onderdeel van cle wc rcldmacjïicii, da-d-op ripperasic wochlte),/ d'n crisis zit veul dieper- In cle leugenachtigheid en 't slechtsle-ii- in cl'n mensch da vandaag baas is. 'Nen moord is ginnen moord meer, maar 'ii auto-ongeluk of 'n ziekteverschijnsel (waar 'n aander aan doodgaat Verwaandheid, middelmatigheid, egoïs me da regeert de wearcld, deur middel van reclame. Zc leggen balken op dc spoorrils, om d'rcn naam of d'r heldendaad in dc kraant ie zien staan. Veur dc rcchtbaank staan ze te vertel len; ,,"l is jammer dat dicen kearel gestikt is, waant nouw kan ik gin geld meer van 'm lecnen; 5k wouw 'rn „alleen maar" bij nu dood laten gaan, om 'm baang te ma ken." Da vertelde 'n modern moorclenèrkc deus week veur de Ilaagschc rcchtbaank, as.... hekskuus! Nen dokter hec *11 uilvinding gedaan 0111 zieken te genezen mee verschillende mop- kes muziek op de grarurncfoon. Hoofdpijn? Nen Fokst-rot". Kiespijn? „En van jc bela-hola houd er d'n moed maar in. Slechte stoelgaauk? „Turf in je ransel Enzoovoorts. Deuze kacrcl, gcprommevccrd kwakzal ver, zal 'l vvijcl brengen. Vruuger wieren zulke lui opgevangen en in 'n gekappitoneerde cel gezet tot ze weer genezen waren. Nouw komt d'r portret in de kraant! Ik kan 'r mcc m'n pet niet meer bij, amico. Gij? t Eenige wak er van begrijp is ditie- de wcareld zal heel, heel veul èrcmoei motten ervaren om uit de malaise ie ge raken. Laangsl èremoei cn gebrek naar inkeer en deemoed en zoow weer naar vvelstaand: „Wij eisch cn", mot uitslijten. „Werken en bidden", da's 't resept vdl- logens mijn boereverstaand, 'n Waarheid die veur mijn nog niet vcrgruzeld is Amico, ik srfiei d'r af. Veul groeten van Trui en as altij giiig horkc minder van oewen loet a VJ9 UK*.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1