AM EKSFOOD.T5 €H DAGBLAD
rv~i
TWIST EN TWEESPALT IN DEN RIJKSDAG
Donderdag 25 Februari 1932
.DE EEMLANDER-
30e Jaargang No. 204
DERDE BLAD
TARDIEU NAAR GENEVE
VERTROKKEN
ZESTAL ARBEIDERS
BEDOLVEN
BOTTCHER NEEMT ZIJN
ONTSLAG
DE PRESIDENTSVERKIEZING
IN DUITSCHLAND
DE NIEUWE FRANSCHE
LEGERBEGROOTING
ONGEREGELDHEDEN
IN BRISTOL
DE ZITTING TWEEMAAL
GESCHORST
Vijf hunner omgekomen
Parijs, 2i Fobr. (V. D.) Bij bet verbote
ren van een weg in de nabijheid van Nice
vond gisteren een ernstig ongeluk plaats
Nadat arbeiders een gedeelte van een rots.
die langs den te verbeteren weg liep, had
den laten springen, kwam de grond plotse
ling in beweging en werden zes arbeiders
door een aardverschuiving bedolven; vijf
hunner werden gedood en óén zwaar ge
wond.
M emel, 2 3 Fobr. (V. D.) Dr. Bóllcher
beeft heden in een brief aan gouverneur
Merkys ontslag genomen uit zijn functie,
aangezien hij van oordeel is, dat het nog
maanden kan duren, vóór de Volkenbonds-
raad een beslissing neemt, of de gouver
neur het recht bad den voorzitter van aet
directorium af te zetten, of niet. Het is in
het belang van bot Meinelgebied, dat zoo
spoedig mogelijk weer een met het statuut
in overeenstemming zijnd directorium zijn
werkzaamheden voortzet. Aangezien Bott
elier persoonlijk geen hinderpaal wil vor
men voor eventucele onderhandelingen der
meerderheidspartijen over een nieuw direc
torium, meent hij het beste te kunnen han
delen door zijn ambt van voorzitter neer
te leggen.
Geen radio in den strijd?
B er 1 ij n2 3 Febr. (V. D.) De natio-
naal-socialisten hebben bij den rijksdag een
voorstel ingediend, behelzende het verzoek
de radio niet te gebruiken bij den komen
den strijd voor de presidentsverkiezingen en
ook niet toe te staan, dat candidatcn voor
de radio spreken.
Indien dit voorstel verworpen wordt,
eischen dc nationaal-socialisten, dat alle
candidatcn zonder aanzien van partij of
persoon gelijk recht zullen hebben om bij
de propaganda ven dc radio gebruik te
mogen maken.
TOESTAND VAN BRIAND PLOTSELING
VERERGERD?
Parijs, 24 Febr. (V. D.) De Figaro bevat
een tegen twee uur in den afgeloopen nacht
ontvangen bericht, dat in geen enkel ander
Parijsch ochtendblad voorkomt, dat de ge
zondheidstoestand van Briand, die zich op
zijn buitengoed te Cocherel bevindt en die
reeds in dc afgeloopn week eenmaal onwel
is geworden, plotseling zeer verergerd zou
zijn. In verband met het late uur was het
niet mogelijk een bevestiging van het be
richt te krijgen, dat dan ook met het noo-
dige voorbehoud aangenomen moet worden.
DE POLITIEKE BOTSINGEN IN
DUITSCHLAND.
Oppenheim, 24 Febr. (V. D.) In den
afgeloopen nacht is een tuinhuis, in den
tuin van den leider der Rcichsbanner te
Oppenheim, het soc.-dem. landdaglid Stef
fan, door een dynamietaanslag geheel ver
nield. De politie heeft een aantal verdachte
personen gearresteerd, waarbij het tot een
vechtpartij kwam tusschen nat.-socialisten
en politieke tegenstanders. Een nat.-socia
list werd door een messteek levensgevaar
lijk gewond.
WERKLOOZENRELLETJES.
Berlijn, 2 3 Febr. (II. N.) In enkele
straten bij het Stettiner station hebben
werkloozen, klaarblijkelijk van communis
tische zijde daartoe aangespoord,getracht
stoeten te vormen om naar den rijksdag te
trekken, teneinde aldaar te betoogen. De
politie slaagde er zonder vee] moeite in dc
betoogers uiteen te drijven en naar do zij
straten te dringen. Af en toe moest van
den gummistok, in een enkel geval ook van
de vuurwapenen, gebruik worden gemaakt.
Een betooger werd door een schot Ln het
dijbeen getroffen, terwijl enkele andere
door slagen met den gummistok vorwondin-
gen opliepen. Een politieauto, waarvan de
manschappen bezig waren dc menigte uit
een te drijven, werd omgegooid. Tegen tal
rijke personen is proces-verbaal opgemaakt.
Parijs, 23 Febr. (V. D.) Het rapport
der financicele commissie inzake de Fran-
scho logerbegrooting is Dinsdag bij de Ka
mer ingediend. De legeruitgaven worden
hierin voor het tijdvak April—December
(negen maanden) geschat op 3929 millioen
franken, hetgeen tegenover de begrooting
voor 1931 een verhooging betoekent van 150
millioen franken. Voor de Fransche kolo
niale gebieden wordt 1331 millioen moer uit
getrokken, welko raming evenwel slechts
betrekking beeft op het onderhoud van
troepen in Algeriè, Tunis, Marokko cd
Klein-Azie. Het effectief wordt, met uitzon
dering van de koloniale troepen, vastgesteld
op 454.000 man, waarbij dan ongeveer 40.000
man komen voor dc luchtstrijdkrachten.
Londen, 23 Febr. (V.D.) Te Bristol is
het heden tot ernstige ongeregeldheden ge
komen, toen 6000 werkloozen in een heftige
botsing kwamen met de politie op de oude
markt. Dertig personen, waaronder een po
litieagent en een vrouw, werden licht ge-
vond. De eerste botsing had plaats nabij
Kingsleyhall, waar de politie de geweldige
betooging niet wilde doorlaten naar het
raadhuis, waar de gemeenteraad zitting
hield.
Te Liverpool arresteerde de politie bij een
werkloozendemonstratie 21 personen.
Ook te Londen kwam bet tot onlusten
na afloop van een grootc werkloozen -
bclooging in het Hydepark. Op een signaal
van de politie verschenen detectives, bere
den politie en een hulpbrigade, die de
menigte uiteen dreef. Een delegatie van
acht werkloozen werd tenslotte tot het
Lagerhuis toegelaten, waar zij een bespre
king had met den leider der oppositie, oud
minister George Lansbury en met een der af
gevaardigden der onafhankelijke arbeiders
partij, lord Buchanan.
HERVORMING VAN HET JAPANSCHE
KABINET?
Tokio, 24 Febr. (V. D.) Naar verluidt,
is dezer dagen een belangrijke wijziging te
wachten van bet kabiuet-Inoekai. Ondanks
de overweldigende verkiezingsoverwinning
der regeeringspartij zal klaarblijkelijk een
soort coalitiekabinet worden gevormd.
Tokio, 24 Febr. (V. D.) In verband met
de berichten over te verwachten wijzigin
gen in het Japansche kabinet wordt mede
gedeeld, dat de minister van financiën Ta-
kahasji in elk geval tot dc ministers zal
behooren, die uit het kabinettreden, aan
gezien hij zich herhaaldelijk heeft verzet
tegen het zenden van nieuwe troepen naai'
China,
GRANDI WEER NAAR GENÈVE.
Rome, 2-1 Febr. (V. D.) De Italiaansche
minister van buitenlandsche zaken Grandi
is gisteravond ter bijwoning van de ontwa
peningsconferentie naar Genèvc vertrok
ken.
VADER EN ZUSTER VERMOORD.
B a z e 1, 2 3 Febr. (V. D.) Te Neuenstadi
in Noord-Zwitserland heeft Charles Schenck
na een hevige woordentwist zijn oudste
zuster en zijn vader neergeschoten. Met nog
drie schoten verwondde hij zijn broer. Dq
moordenaar kon gearresteerd wordeik
Scheldwoorden en bedreigingen
bij gebreke van argumenten
Een stroom van interrupties
Berlijn, 2 4 Febr. (V. D.) Hedenmid
dag om twaalf uur werd de vergadering van
den rijksdag geopend door president Loebe,
die verklaarde dat gisteren leden van ver
schillende partijeü getracht hadden spre
kers bij het afleggen van hun verklaringen
te hinderen. Van nu af aan zal hij derge
lijke ordeverstoorders voor geruimen tijd
van de zittingen uitsluiten.
Dc rijksminister van binncnlandsche za
ken en voor de rijksweor Groener kreeg het
eerst het woord om terug te komen op de
incidenten van gisteren. Groener herinner
de aan dr. Goebbels' uitlatingen ten aan
zien van rijkspresident Von Hindenburg;
bet geheele Duitsche volk zou het zeker als
iets ongehoords opvatten, aldus de minister,
dat men den naam van den hoogsten sol
daat gedurende den oorlog, van den over
winnaar van Tannenberg, van den man, die
"het vaandel ook niet verliet, toen 'alles in
eenstortte, in eenigerlei verband heeft dur
ven brengen met het woord deserteur. Dr.
Goebbels interrumpeert: „Dat is niet go-
beurd", waarop Groener vervolgt, dat de
gene, die deze beschuldiging on beleediging
durfde uitspreken, een man is, die den oor
log slechts van hooren zeggen kent. Als
vertegenwoordiger van de rijksregpering en
van de rijksweer gaf spr. de opdracht deze
ongehoorde uitlating van Goebbels af te
wijzen niet slecht6 als een beleediging van
den rijkspresident, doch als een beleediging
aan het geheele Duitsche volk.
De woorden van den minister worden ge
volgd door een stormachtig applaus van
bet centrum en van de linkscho partijen,
terwijl van rechts wordt geroepen: „Deze
voorstelling is geheel onjuist" en tal van
andere interrupties, tengevolge waarvan de
nationaal-socialist dr. Ley en de Duitsch-
natjonale afgevaardigde Kleiner wegens het
roepen van bclecdigingen worden uitgeslo
ten.
Namens de nationaal-socialisten legt dr.
Fr rek een korte verklaring af, waarin hij
nadrukkelijk protesteert tegen dc verklarin
gen van den minister. Dc feiten zijn hier
volkomen onjuist en uit hun verband ge
rukt voorgesteld.
B c r 1 ij n, 24 Febr. (V.D.). Na de verkla
ring van rijksminister Groener sprak de
Wurtembergsche staatspresident Bolz
(Centrum). Spr. stelde de vraag waarom
de rechterzijde Brüning wilde ten val bren
gen. Het doel zijner buitenlandsche poli
tiek kan daarvoor geen motief zijn. Inzake
de herstelpolitiek becrscht bij het geheele
volk slechts een meening. Dc rechterzijde
zou het niet boter kunnen doen. Onder den
firmanaam „nationale oppositie" valt men
de regeonuk* bij de belangrijkste beslissin
gen in den rug aan. Het Centrum, aldus
Boiz, wensebt dat ten slotte een einde
wordt gemaakt aan de verlaging der loo
nen, salarissen on sociale verplichtingen
Spr. beëindigde zijn redevoering met do
verkluring dat het Centrum vertrouwen
genoeg heeft in de bezonnenheid van het
parlement om te verwachten dat de vcree
nigde oppositie van rechts en links aan
het einde der week niet zal overwinnen en
dat de 13e Maart haar een nog grooter ne
derlaag zal brengen.
Voor de Duitsch-nationalc fractie sprak
prof. v. Freitagh-Loririghoven. Spr. ver
klaarde, dat hoe vernietigend het huidig
systeem op het gebied van binnen- en bui
tenlandsche politiek ook gewerkt heeft, hel
in de eerste plaats bestreden moet worden
met het oog op zijn buitonlandscho poli
tiek. Deze vormt een keten van misgrepen
en nederlagen. In de kwestie der tolunie is
alleen dr. Curtius het bcsch in gestuurd,
hoewel de rijkskanselier voor deze actie op
zijn minst gelijke verantwoordelijkheid
moet dragen. Bij de Iloover-actie beeft
Brüning de Fransche sabotago niet alleen
geen tegenstand geboden, doch Frankrijks
isöleering zelfs ter zijde gesteld cn hier
mede Hoover voor het hoofd gestooten. De
Memelputsch is een vuistslag in bet ge
zicht van Duitschland. De aanklacht te
Genèvc is volkomen mislukt. Het is een
geheel ondenkbare toestand Duitschers in
het Memeiland weerloos uit te levgren aan
de heerschappij van vreemden. Het meest
dreigende is evenwel de houding ten op
zichte van Polen. Doch ook een wapenloos
Duitschland zal het zich niet laten welge
vallen dat Poolsche benden Duitschland
binnenvallen. De eerste eisch voor een
krachtigen tegenstand is de vorming cener
nationale rcgcering. Ook do a.s. verkie
zingsstrijd geldt het Novcmbersysteem. Met
is de tragische schuld van Hindenburg dat
hij dit systeem heeft gesteund en bcroid i?
hei verder te steunen.
In het verder verloop van do rijksdagdo
hatten nam dr. Bredt het woord namens
de economische partij. Spr. verweet den
Duitscb-nationalen woordvoerder, dat hij,
in het geheel niet was ingegaan op de kern
der dingen. Aan den huidigen nood zijn
noch de regeering noch het kapitalistische
economische systeem schuld. Dezelfde
kringen uit het bedrijfsleven, die steeds
weer hulp van de regeering oischen, be
strijden haar voortdurend. Spr. had moeite
zich boven de interrupties der rechterzijde
uit verstaanbaar te maken. Hij verklaarde
ten slotte dat de economische partij slechts
haar geweten volgt, indien zij ook thans
nog eens voor dc regeering stemt,
Breitscheid aan het woord.
De sociaal-democratische afgevaardigde
dr. Rudolf Breitscheid constateerde, dat de
parlementariërs door de nationaal-socialis
ten en bun pers voortdurend beschimpt
worden. Men spreekt van parlementaire
struikroovers enz. De sociaal-democraten
hebben zeven jaar geleden dc candidatuur
van Hindenburg be-
pi tsident Ebcrt
van liet hcerscbcn-
BREITSCHEiD. de systeem. De
spreker, die gisteren het woord voerde,
heeft hij een vroegere gelegenheid eens
gezegd: „Wilt gij onze waren, geeft ons dan
uw geld". Breitscheid sprak de vrees uit.
dat met deze uitlating de Joodsche han
delsgeest zich van dc nationaal-socialisten
had meester gemaakt. Wat nu de Candida
tuur van hot nationale front en speciaal
van do nationaal-socialisten betreft- „Wij
verheugen ons over dc gelegenheid dat wij
nu eens den heer Hitier zelf cn niet een
luitenant van Hitier een nederlaag kun
nen bezorgen", aldus Breitscheid, die on
der groot rumoer van rechts zijn rede kan
voortzetten. Een overwinning .van Hitier
bij de verkiezingen voor het rijkspresident
schap zou de val van dc grondwet van
Weimar en de dictatuur betcokenen. De
nationaal-socialisten beloven een ieder in
geval van hun overwinning een sterk en
bevrijd Duitschland Het is nog de vraag
welk deel van het Duitsche volk achter den
heer Goebbels stoat. Of gelooft Goebbels
tot ccn betere verhouding met Frankrijk
te komen wanneer hij dit lami een schurk
achtige nabuur noemt. Bij de stemming
over het communistische voorstel om de
herstelbetalingen to schrappen, hebben de
nationaal-socialisten zich van stemming
onthouden. Men kan zeggen dat dc natio
naai-socialisten weliswaar hun verkie
zingsbeloften niet zijn nagekomen, doch
dat zulks strikt vertrouwelijk is geschied.
Het rumoer, dat reeds zeer hevig was,
wordt nog versterkt door het gelach, dat
bij deze woorden van Breitscheid bij de
linkschen uitbreekt. Do nationaal socialist
Vetter, die door luid voorlezen uit de ver
slagen van den rijksdag den spreker tracht
tc hinderen, wordt door Loebe geschorst.
Onder geroep van de rechtsche afgevaar
digden verlaten de nationaal-socialisten en
een deel der Duitsch-nationale fractie met
den uitroep. „Bedriegers" de zaal.
Incidenten.
Bij de revoering van Dr. Wcber (Staats
partij) moest de zitting worden geschorst.
Dr. Webor sprak van politieke moorddaden
en verklaarde op ccn interruptie van natio-
naal-socialistische zijde, dat hij het be-
treurdo dat een 10 jarige Hitler-,jongen"
vermoord werd, doch merkte daarbij op dat
een zestienjarig jongmensch niet aan den
politieken strijd moet deelnemen. Overigens
verklaarde spr. dat dc nationaal-socialisten
voorgegaan zijn op den weg der politieke
moorden.
Bij deze woorden ontstond aan de rcch
terzijde, in het bizonder bij de nationaal-
socialisten, geweldige verontrusting, welke
minutenlang duurde, pc nationaal-socialis
ten stormden op het spreekgestoelte af.
doch werden door afgevaardigde Strasser
(nat. soc.) tegengehouden. Voortdurend
werd geroepen: „Aftreden". „Wij hebben in
-den politieken strijd 240 dooden verloren"
Aangezien het den president niet gelukte
de orde tc herstellen, schorste hij de zitting.
Nadat de zitting heropend was, verklaar
de do vice-president dat hij Dr. Webor ver
zocht heeft do opmerking, welke aanleiding
werd tot de schorsing van de zitting terua
te nomen. Dr. Webér heeft geantwoord dat
hij zijn opmerking wil motiveeren en ver
volgons op verzoek van den vice-presidènt
cr van afgezien deze motiveering heden te
geven.
Afgevaardigde Simpfendorfcr (Chr. Socia
lf Volksdienst) botreurdo dat de candt
daatstelling van Hindenburg niet geleid
heeft tot ccn machtige en gesloten uit
spraak van den Rijksdag. Do houding der
radicale rechterzijde is een rechtstreeksche
zondiging tegen de nationale leidersidee cn
de conservatieve slaatsgedacbte.
De nationaal-socialistische afgevaardigde
Rosenberg besprak de buitenlandsche poll
tick. Hij legde cr daarbij den nadruk op.
dat het fiasco der Rijksregeering In-de Me
melkvvestie eveneens het gevolg is van hel
falen der buitenlandsche politiek. Tot het
personeel van het Duitsche gezantschap te
Kofno behooren 30 a 10 pet. vreem
delingen, waaronder ook Lithaucrs (geroep
rechts: boort). Spreker wendde zich ver
volgens tegen Polen, welks minister von
buitenlandsche zaken openlijk verklaard
heeft, dat daar een geheel normaal „out
duitschingsproces" plaats hoeft.
Tijdens de uiteenzettingen van Rosen
berg kwam het opnieuw tot een incident
Allereerst eischte een lid der linkerzijde
per interruptie een tolk, aangezien het Bal
tische dialect van Rosenberg niet tc ver
staan is. Hierop antwoordde Rosenborg: U
kunt toch naar Galicié paan om jiddisch te
spreken". Er volgden hierop steeds meer
interrupties, waarbij Rosenberg den com
raunist Heuck het woord „Jude" toeriep.
Rosenberg bood een anderen communist
eenige oorvijgen aan. Communisten en na
tionaal-socialisten drongen dreigend op
rondom de sprekerstribune. President Loe
be wees Rosenberg er op dat het woord
..Judo" een onparlementaire uitdrukking is.
Door bovendien een mede-lid oorvijgen aan
te bieden heeft Rosenberg, aldus Loebe,
zich dermate te buiten gegaan, dat hij hem
bet woord moot ontnemen.
Het kabaal duurde nog eenige minuten
voort, zoodat de president de zitting ton
tweeden male schorste.
Na een onderbreking van meer dan ander
half uur, werd de Rijksdagzitting heropend
President Loebe deelde mede dat afge
vaardigde Rosenberg (Nat.-Soc.) zijn be
dreiging een lid, dat geinterrumpeerd had,
oorvijgen te zullen geven, terug heeft ge
nomen, nadat was vastgesteld dat de belee
digende interruptie in het algemeen rumoer
was ondergegaan cn derhalve niet berispt
is.
De president berispte vervolgens den
communist die geinterrumpeerd had. Ove
rigens verzocht liij in dc toekomst alle be
schimpingen, bclecdigingen cn bedrcigln
gen met de vuist, zooals herhaaldelijk door
het presidium waren geconstateerd, na te
laten en steeds op de plaatsen te blijven
ten einde den toestand door samcnklittin
gen niet onnoodig te verscherpen.
Voorts doelde de president mede, dat hij
de schorsing van afgevaardigde Sprenger
intrekt, omdat de bestrafte verzekerd heeft
dat hij de hand niet dreigend heeft opge
heven tegen den president.
Hierna mocht afgevaardigde Rosenberg
zijn redevoering vervolgen.
De zitting wordt dan verdaagd tot Don
derdagmiddag 12 uur.
Parijs, 24 Febr. (V. D.) Tardicu, de af
getreden minister van koloniën Reynaud
en dc ex-minister voor dc luchtvaart Dumes
nil zijn gisteravond uit Parijs vertrokken
om naar Genèvc terug te keeren. Op bet
station bad zich een grootc menschenme-
nigte opgesteld, die den minister-president
enthousiast begroette. Tardicu is voorne
mens Vrijdagmorgen weer naar Parijs te
rug te keeren.
Oe verwoeste terreinen bij het Noordstation te Sjanghai, die door oen Japanschen lucht
aanval veel te lijden hadden.
DE SPAANSCHE MIJNWERKERS
WORDEN RADICAAL.
Bov3n links: De brandende voorstad Tsjapci; onder: Vluchtelingen overstroomen de
straten van Tsjapei. dat door het Japansche bombardement bijna volledig verwoest
werd. Rechts: Barricaden van zandzakken met Japansche marinesoldaten aan ac
grens van Tsjapei en de internationale concessie.
Madrid, 23 Febr. (V.D.) De mijnwer
kers van het kolenbekken in Asturic heb
ben met 10.000 stemmen meerderheid be
sloten zich aan te sluiten bij de Interna
tionale. Zij eischen van de regeering werk-
loozenstcun, ouderdomsrente en het recht
op medezeggenschap in de bedrijven.
