FIRMA DUIM BURGER
uit mooi
DË ÉEMLANDEQ
Amersfoort
Licht op
JOH. DE HEER
J. J. MOLENAAR
DAMESMODEZAAK
Zaterdag 2 April 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30 e Jaargang No. 234
HET DONAUVRAAGSTUK
PUNT VAN GESCHIL
„DE VRIJHANDEL IS
NIET DOOD"
7 uur 2 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
Een elk, die een PLYMOUTH berijdt,
Blijkt op de hoogte van zijn tijd.
STATIONSPLEIN 5 - TELEPH. 1210
ARNHEMSCHE WEG 26
AMERSFOORTSOI DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 v°or Amersfoort 2.10, per maand f 0.75. per
week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.71 /j.
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 51J
PRIJS DCR AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van ceo bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llcfdadighctds-advertenticn voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlcn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1,—Bewijsnummer extra t 0.05
Opnieuw levendige verkie-
zingsactie in Duitschland.
Het aantal candidaten
voor het presidentschap tot
drie verminderd.
Dc bepalingen van dc Duitsclie wet, die
betrekking hebben op dc verkiezing van
den rijkspresident, houden in, dat op den
tiendén dag voor de verkiezing op zijn
laatst dc candidatcnlijstcn kunnen wor
den ingediend. Daar de herstemming plaats
vindt op 10 April, is dc termijn voor dc in
diening der lijsten op 31 Maart tc twaalf
uur 's nachts verstreken.
Ditmaal zijn slechts drie candidaten go-
stcld: rijkspresident Hindenburg door dc
Hindenburg-commissie, die het Duitsclie
volk als geheel vertegenwoordigt, Thal-
mann door de communisten en Hitler door
de nationaal-socialisten. Een en ander bc-
tcckent, dat twee candidaten zijn afgeval
len: Winter, de „Bctriebsanwalldie vanuil
ile strafinrichting te Bautzen liceft meege
deeld, dat li ij thans van zijn candidatuur
afzag en Diisteiberg, de candidaat der
Jjuitsch-nationalcn en den Stalen Ilelm, die
ilii 'voorbeeld eveneens heeft gevolgd. Men
/iet dus. dat dc verkiezingen daardoor
aanmerkelijk zijn vereenvoudigd.
Het hecfl de aandacht van enkele onzer
lezers getrokken, dat, sinds dc eerste
stemming' voor het presidentschap heeft
plaats gehad, men niets van de propagan
da der partijen liccft gemerkt en dat de
botsingen, die daarvan meestal het bege
leidend verschijnsel zijn, eveneens zijn uit
ecblcven. Deze stilte, die misschien aan den
storm voorafgaat, is te verklaren. Voor de
Paaschdagen toch was een zoogenaamde
godsvrede afgekondigd, gedurende welken
tijd dc partijen niet propaganda mochten
voeren, zoodat betoogingen. vergaderingen
c.d. achterwege bleven. De godsvrede ein
digt echter morgenmiddag te 12 uur, zoo-
dat van dat oogenblik af dc strijd weer in
al zijn felheid zal ontbranden. In dc „stille"
dagen heelt liet voorbereidend werk der
verschillende politieke partijen plaats ge
vonden.
Het zoogenaamde ijzeren front waar
toe dc rcpublikeinsch zich oricntcercndc
partijen bchooren is bovenal voornemens
ditmaal het platteland en dc kleine steden
intensief te bewerken, daar men deze lot
dusver nog niet voldoende liceft betrokken
in de sfeer van actie.
Zoodra dc godsvrede is afgeloopcn, zal
het ijzeren front zijn motorkolonncs in
werking stellen en duizenden vlugschriften
op hét platteland verspreiden. De rede, die
rijkspresident Hindenburg voor de radio
heeft gehouden en de rijksdagrede van
rijkskanselier Brüning, waarin deze de na
tionaal-socialisten geducht onder handen
nam, zullen door middel van luidspreker-
wagens overal in den lande worden ver
spreid. Morgen zullen duizenden men
spreekt van ongeveer 10.000 vergaderin
gen in geheel Duitschland worden gehou
den. Deze propaganda betreft echter niet
alleen de presidentsverkiezingen, maar
evenzeer de landdagverkiezingen in Prui
sen.
Inmiddels zitten de nationaal-socialisten,
zooals te begrijpen is, evenmin stil. Zij had
den liet plan opgevat hun bladen in ver
tienvoudigde oplage tc laten verschenen en
deur en deur af te geven, doch dc rijksmi
nister van buitenlandsche zaken, Groener,
beeft hier een stokje voor gestoken, daar
de voornemens der nazi's in strijd zijn met
enkele noodverordeningen, die rijkspresi
dent. Hindenburg indertijd heeft afgekon
digd. De propaganda door middel van de
krant zullen dc nazi's dus aanmerkelijk
moeten beperken, maar daar staat tegen
over, dat des te meer vergaderingen zullen
worden gehouden. Vooral Hitler zelf zal
talrijke spreekbeurten vervullen; op ver
scheidene dagen zal hij meer dan eens het
woord voeren en om voor hem dc verplaat
singsmogelijkheid grooter te maken, is
hem een vliegtuig ter beschikking ge
steld, zoodat hij op één dag lal van steden
kan „afdoen". Daar Ilitlcr zelf waarschijn
lijk niet verwacht tot president van
Duitschland te worden verkozen, is dc pro-
paganda-actie der nazi's zoodanig inge
licht, dat vooral veel aandacht wordt be
steed aan dc a.s. Pruisische verkiezingen.
Van deze laatste verwachten de Hitleïia-
nen in de eerste plaats buitengewoon veel:
>ij liop.cn n.l. in het Pruisische parlement
zoo sterk tc worden vertegenwoordigd, dat
in den vervolge dc nazi's in een rechts-
georienteerd kabinet een leidende rol zul
len kunnen spelen en dc sociaal-democra
tische invloed volkomen wordt uitgescha
keld.
EngelschsFransche tegenstellingen
Londen, 1 April. (V.D.) In bun com
mentaren op de viermogendhodenconfercn-
tic inzake liet Donau-vraagstuk wijzen dc
Engelschc bladen op de tegenstellingen,
die lusschen de Franschc en de Engelschc
opvatting bestaan.
De Daily Telépragh schrijft, dat dc Do-
naukwestio gelukkig geen levenskwestie
voor Engeland is, zoodat de Engelschc rc-
gecring zich kan veroorloven zonder hart
stocht do situatie te bcoordcclcn. Engeland
mag het doel van prefercntiècle behande
ling binnen liet wereldrijk niet uil het oog
verliezen en moet steeds van dit gezichts
punt uil zijn rechten tegenover dc Dohau-
staten handhaven. Aan een financiccle
hulpvcrlcening moet het dc voorwaarde
knoope», dat dc te leciicn gelden tcii voor
dcele van den Kngelschon handel gebruikt
worden. Algemeen is mén hot erover eens,
dat het gevaar van oen ineenstorting van
Oostenrijk bestaat en ook dc toestand van
Roemenië is ernstig.
De Daily Express schrijft, dat een econo
mische ineenstorting van Midden-Europa
een directe bedreiging van hot aanzien en
van dc linancieelc belangen van Frankrijk
betcckcnt. Tardicu's plan is er slechts op
berekend de Franschc belangen tc redden
en de positie van Frankrijk in Midden-
Europa tc handhaven. Dc kracht van En
geland, Italië en Duitschland berust hier
op, dat zonder hun medewerking geen suc
ces mogelijk is. Dc conferentie zal hebben
tc beslissen hoe de financiering zal worden
uitgevoerd en wie de politieke macht in
Midden-Europa zal hebben.
Dc Daily Herald vreest, dat het gcheele
Donauplan reeds tc laat komt en dat een
crisis zal ontstaan, wanneer Tardicu de
conferentie zijn plan wil opdwingen. Lce-
ningen, waardoor den kleineren mogend
heden slechts dc voortzetting van hun ren
tebetaling wordt mogelijk gemaakt, maken
den toestand slechter inplaats van deze te
verbeteren. In tegenstelling met Frankrijk
acht Engeland het niet wcnschelijk, dat
de .Middcn-Eurbpeesche staten aan den
gouden standaard vasthouden.
BELANGRIJKE BESPREKINGEN IN
HET CHINEESCHE KABINET.
Nanking, 1 April, (V.D.) Gisteren heeft
het Chinecschc Kabinet onder voorzitter
schap vanden President der Chineeschc
republiek Lin Sen een belangrijke bespre
king gehouden, waar o.a. ter sprake is ge
komen de verhouding lusschen Japan cn
China in verband met het mislukken der
onderhandelingen. Van Chineeschc zijrle
wordt verklaard, dat dc Chineeschc regee-
ring, indien dc onderhandelingen definitief
mislukt zullen zijn, den Chinéeschcn troe
pen bevel zal geven zich van alle vijande
lijkheden tc onthouden totdat dc Japan
ners zelf tot den aanval overgaan.
ZIJN OUDERS, BROERS EN ZUSTERS
VERMOORD.
Oslo, 1 April. (H. X.) De geneeshceren
hebben vastgesteld, dat de moordenaar
Larsen, die zijn ouders en vijf broeders en
zusters vermoordde, in zijn geestvermogens
gekrenkt is.
BOERENZOON DOODT ZEVEN
GEZINSLEDEN.
Oslo, 31 Maart. (II. N.) In het dorp
Vaerdalen bij Drónthjcm heeft Woensdag
morgen een boerenzoon zijn ouders cn vijf
broers en austers vermoord cn daarna dc
ouderlijke hofstede in brand gestoken. Dc
dader is gearresteerd cn liceft een uitvoe
rige bekentenis afgelegd.
PLANNEN VOOR EEN REUSACHTIG
LENIN-BEELD.
Moskou, 1 April. (V.D.) Naar liet voor
beeld van het bekende vrijheidsstandbceld
aan de haven van New-York is dc sovjet-
regeering voornemens aan den ingang van
dc" haven van Leningrad een reusachtig
Lenin-gedenkteekcn op te richten. Het of-
ficieele sovjct-tclcgraaf-agcntschap deelt
mede, dat tot dit doel een internationale
kunstcnaarswcdstrijd zal worden uitge
schreven. Dc leidende gedachte zal zijn de
uitbeelding van het Marxisme en de pro
letarische revolutie en de belichaming
daarvan in Lenin als overwinnaar van het
kapitalisme. Dc hoogte van het gedenktee-
ken zal 100 Meter bedragen. Voor den
bouw ervan zai dc sovjet-regeering zes
milliocn roebel ter beschikking stellen.
Zoowel organisaties als particuliere per
sonen zullen het recht hebben om aan den
wedstrijd deel te nemen. Voor het beste
ontwerp wordt een prijs van 10.000 roebel
beschikbaar gesteld.
DE GESCHIEDENIS VAN DEN GROOTEN
LIJSTER.
Met „geschiedenis" bedoel ik nu echt het
zelfde als wanneer we spreken over vader-
landsche geschiedenis, dus wel heusch en
degelijk „historie". En die lijkt me. nu ik ver
leden week uw aandacht weer eens op den
Grooten Lijster vestigde, interessant genoeg
om die als aanvulling van wat ik toen schreef
over dezen mooicn zanger aan te bieden.
Een soort chronologisch verslag zal het zijn.
Ik heb daarvoor eens gebladerd in mijn
jaargangen van „Dc Levende Natuur" waar
van ik er nu al bijna veertig in mijn kast
heb staan: een schat van populaire natuur
lijke historie
In den 4den jaargang dan (van 1900) schrijft
een onzer beste ornithologen, die de ornis
van ons land op zijn duimpje kende, Mr. R.
Baron Schouckaert van Schauburg, dat zijn
kennismaking met den vogel dateert van
18 Juli 1SS8 toen een toenmaals hem onbe
kend geluid zijn aandacht vroeg en na dien
tijd' heeft hij b ij n a elk jaar den grooten
lijster te Lissc waargenomen. Hij noemt nu
allerlei gegevens op tot 1899, welke hem
van den zanger bekend waren cn voegt erbij:
„Sedert ik te Doorn woon heb ik omtrent
dezen vogel geen enkele waarneming kun
nen doen; het schijnt, dat de soort hier niet
voorkomt
In den tienden jaargang van „De Levende
Natuur" schrijft de Heer Thijsse: „Ik twijfel
er niet aan of ge zult dezen vogel in dc
wintermaanden wel eens opmerken cn als
ge hem later broedend aantreft, dan wil ik
er gaarne bericht van hebben. Het zou vol
strekt niet te verwonderen zijn als hij over
een jaar of tien veel algemcener was dan
thans..." en in jaargang 21, „In den laatstcn
tijd is deze vogel al meer en meer in ons
land gaan broeden. Hij is in de Kenneraer
duinstreek nu zoo'n gewone vogel, dat op
sommige dagen zijn zang het ovcrheerschendc
geluid is.
Zoo blijkt ons dus duidelijk hoe dit dier
langzamerhand ons land bij het broedgebied
zijner soort heeft ingelijfd cn we hem nu niet
eens meer zeldzaam mogen noemen. Reden
te meer om eens op hem»te letten, niet
waar?
A. JOMAN.
ERNSTIGE BENZINE-ONTPLOFFING IN
ALGIERS.
Vier dooden, Zeven gewonden.
Parijs, 1 April. (V.D.) Tengevolge van
de ontploffing van een benzine-reservoir- tc
Algiers werden vier personen gedood en
zeven gewond. Een ambtenaar van de
staatsspoorwegen had twee collega's met
hun gezin uitgenoodigd lot het bijwonen
van een feest. Terwijl dc volwassenen in
de woonkamer bijeen waren, speelden de
kinderen met elkaar in do keuken, plotse
ling explodeerde een naast de keuken ge
legen benzine-reservoir. Dc woning stond
dadelijk in lichter laaie. Arbeiders uit de
omgeving verleenden de eerste hulp. De
bewoner, zijn schoonmoeder en een 14-jarig
kind overleden reeds na korten tijd tenge
volge van de opgeloopen brandwonden. Dc
vrouw des huizes overleed na aankomst in
het ziekenhuis. Zeven andere personen zijn
met ernstige brandwonden in het zieken
huis opgenomen. Eenigen hunner verkee-
ren in levensgevaar.
ROOFOVERVAL OP EEN BANKFILIAAL.
A 11 o n a, 1 April (V.D.) Hedenmiddag
drongen drie jongelui in den ouderdom van
20 tot 30 jaar de depositicbank Ottensen
van de bankverecniging Slees wijk Holstein
te Altona binnen1 en roofden achtduizend
Mark. De roovers, waarvan één gemaskerd
was, bedreigden de aanwezige employé's
met revolvers cn bevalen hen zich met de
gezichten naar den muur te draaien. De
mannen maakten zich van den inhoud van
de kas meester en wisten ongehinderd tc
ontkomen.
ELLY BEINHORN IN AUSTRALIË.
Berlijn, 1 April (V.D.) Omtrent de
luchtreis van de Duitsclie vliegstcr Elly
Beinhorn melden de bladen, dat zij na een
vlucht over de 600 K.M. brocdc Timorzee
Ie Port Darwin landde, waar zij door een
reusachtige mcnschenmenigtc stormachtig
werd toegejuicht. Na een oponthoud te Port
Darwin zette zij haar vlucht door Australië
voort. Hedenmorgen is zij gestart voor de
laatste etappe naar Sydney.
DE NOBELPRIJZEN.
Stockholm, 1 A p r i 1. (IT. N.) Het juis
te bedrag van de Nobelprijzen voor 1932 is
thans vastgesteld op 171.752 kronen, wat on
geveer 1.150 kronen lager is dan in 1931 ten
gevolge van de mindere opbrengst der fond
sen van de Nobelfundatie. De bezitttingen
van de fundatie bedragen 45.288.265 kronen,
met een opbrengst van 1.272.2-12 kronen.
Optimistische woorden \>un
Lord Snowden
Slechte ervaring met tariefrechten
Londen, 1 April. (II. X.) Itet interna
tionale vrijhandclscongrcs is vanmorgen ge
opend, met een toesprank van lord Snow
den. die verklaarde, dat do vrijhandel niet
dood is. Dat toont, ook liet overschot op dc
Engelschc begrooting, welke nog een be
groeting van den vrijhandel genoemd moet
worden. L)c ontvangsten van deze bcgroo-
ting zijn de hoogste geweest, die ooit in dc
wereld zijn voorgekomen. Onder het vrij-
handelsstelsèl heeft Engeland een zoo ge
zonde financiccle positie verworven als geen
onkel protectionistisch land ter wereld kan
aantooncn. De oorzaken van dc tegenwoor
dige wereldcrisis worden hierdoor veroor
zaakt, dat dc wereldproductie niet doelma
tig wordt verdeeld, terwijl aan den interna
tionalen handel steeds meer belemmerin
gen in den weg worden gelegd. Voor dc in
ternationale linancieelc crisis zijn de oor-
logsschulden en de schadevergoeding ver
antwoordelijk en indien deze blijven voort
bestaan, zal dc wereld binnenkort ineen
storten. Fr zijn thans in Engeland meer
vi ijhandclaars don zes maanden geleden en
dc slechte ervaringen, met. do tariefrechtcn
opgedaan, zullen het aantal vrij handelaars
steeds sneller doen toenemen. liet buiten
land moet niet gclooven, dat het protec
tionisme voor ecuwig in Engeland is inge
voerd. Dat zullen de eerstvolgende verkie
zingen duidelijk bewijzen. De vrijhandel is
dc materieele grondslag, waarop alleen de
internationale samenwerking lusschen do
volkeren tot stand kan komen.
Bunker, de voorzitter van dc Engelschc
vereeniging- voor den vrijhandel, las een
schrijven van do vereeniging van impor
teurs van Engelschc kolen te Hamburg
voor, waarin verklaard wordt, dat de Duit-
schc importeurs door dc Duitschc bepalin
gen tot beperking van den uitvoer in een
zeer moeilijke positie zijn gekomen. Bun
ker wees er op, dat dc Duitschc betalingen,
zooals de feiten duidelijk bewijzen, repre
saillemaatregelen zijn wegens dc Engelschc
invoerrechten.
Met algemeene stemmen werd een motie
aangenomen, waarin dc Engelschc rcgec-
ring er op gewezen wordt, dat de conferen
tie zich ten scherpste verzet tegen het nieu
we wapen van het contingcnteeringsstclscl,
in welken vorm ook.
Dc vertegenwoordiger van Frankrijk, do
heer Goblet, van de Franschc vereeniging
voor economische politiek, verdedigde het
Donauplan, dat hij een eersten stap op den
weg van den vrijhandel noemde. Dit werd
van Engelsche zijde bestreden.
De vertegenwoordiger van Duitschland,
dr. Dcmuth van de Bcrlijnsche Kamer van
Koophandel, verklaarde dat Duitschland
een land van gematigd protectionisme, of
wat hetzelfde is, van gematigden vrijhan
del is. Duitschland streeft naar liet verkrij
gen van gelijke rechten voor alle naties cn
algeheelo toepassing van het stelsel van in
ternationale voorkeurrechten. Voorts wees
hij op dc schulden van Duitschland, die
slechts door een uitvoeroverschot gedekt
kunnen worden. Bij den tegenwoordigen in
ternationalen tarievenoorlog en den druk-
kenden last van de schadevergoeding kan
dit echter nooit het geval zijn.
DE ENGELSCHE BEGROOTING.
Sluitend met een surplus van
364.000 Pond.
Londen, 1 April (V.D.) Met voldoening
verneemt de publieke opinie in Engeland
dat de begrooting van het jaar dat men
tegemoet ging al6 het meest critieke jaar
voor de nationale financiën, sluit rnet een
overschot van 364.000 Pond Sterling. Het
bedrag der inkomsten beliep 770.963.000 en
dc uitgaven 770.599.000.
80 RUSSISCHE VLIEGTUIGEN BIJ
WLADIWOSTOK AANGEKOMEN.
Tokio, 1 April (V.D.) Naar uit Mandsjoe-
rije wordt gemeld, zijn 80 Russische mili
taire vliegtuigen to Spass bij Wladiwostok
aangekomen. Voorts zouden in de omgeving
van Wladiwostolc uitgebreide Russische
troepenbewegingen plaats hebben.
BUITENLAND.
Dc mijnwerkersstaking in Bohcmen.
(Viordo Blad, pag. 1).
Franschc bemoeilijking van den Amcri-
kaanschen handel.
(Vierde Blad, pag. 1).
De Valera's nota aan Engeland.
(Vierde Blad, pag. 1).
Dc verwerkelijking van 't Donauplan.
(Vierde Blad, pag. 1).
Nieuwe strijd in Oost-Azië'?
(Vierde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Afscheid van rar. II. de Bic als kinder
rechter. (Tweede Blad, pag. 3).
Zitting der Eerste Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1).
Bezwaren tegen de contingenteering.
(Tweede Blad, pag. 3).
STADSNIEUWS.
Tweede Lustrum der Kamer van Koop
handel. (Eerste Blad, pag. 2).
't Nut helpt Amicitia en dc Jeugdherberg.
(Eerste Blad, pag. 3).
Vertooning van de K.R.O.-film.
(Eerste Blad, pag. 3).
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD:
Dr. Boris RaptschinskyDc nieuwe
mensch in het nieuwe Rusland.
Willy Pétillon l)c „Flat-stad" den llaag.
Horman Poort „Nederland-Frankrijk"
bestaat vijftien jaar.
Roland Kunst cn arch.U^uur in Berlijn.
Piel Tiggcrs De muziek in cl«n aether.
Medegedeeld door liet Kon. Ned. Met. In
stituut te De Bilt.
Hoogste barometerstand 765.9 tc IsafjorcL
Laagste barometerstand 735.7 tc Shields.
Verwachting; Matige lot krachtige, W. tot
Z. wind, zwaar bewolkt tot betrokken, buien
met regen of natte sneeuw, weinig verande
ring in temperatuur.
De dcpressickcrn op de Noorschc zee is
thans bezig op tc vullen. Daarentegen werd
die in het N.W. dieper en verplaatste zij zich
in O-richting naar de Noorschc zee.
In het O. en Z. is de barometer nog over
al dalende. Over geheel Europa is het weer
thans slecht. Dc groote koude in het N.W.
die hevige vorst in Schotland en matige
vorst op IJsland wekt, houdt aan en breid
de zich over ons land en Wést-Duitschland
uit, zoodat alleen nog ver in hot Oosten en
in Frankrijk cenige warmte wordt, gevon
den. Het laat zich aanzien, dat de wind
tusschen Z. en W. kust blijft en het weer
guur cn buiig met kans op buien met natte
sneeuw.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Meer dan 200 dessins
WOL MOUSSELINE
van 95 ct. tot f 1.60 per meter.
Varkensmarkt S Tel. 1309
Inruilen van instrumenten
tegen zeer hooge prijzen.
Seizoen Opening