DE EEMLANDEÜ Beursoverzicht Licht op JOH. DEHEER Donderdag 7 April 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30 e Jaargang No. 238 ERNSTIGE RELLETJES IN NEWFOUNDLAND Regeeringsgebouwen belegerd HOOVER DRINGT AAN OP ONTWAPENING 7 uur 12 min. L. J. LUYCX ZOON Piano's, Orgels, Radio DE ONDERHANDELINGEN TE SJANGHAI AMERSFOORTSCï I DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS **"'r 3 maandcn voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per ■- week (me» gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17l/i« Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 515 PRIJS DER ADVERTENTIES van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer f0.25. Liefdadighelds-advertentiën voorde helft van den prijs. Kleine Advertentlén „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen i 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05 De terdoodveroordeeling van Stern en Wasiljef. De poli tieke achtergrond van het pro ces. Er is reeds gemeld, dat Stern, die te Moskou een aanslag pleegde op den Duit- êchen gezahtschapsraad Von Twardowski, maar dezen niet doodde, doch slechts ver wondde, door hel opperste staatsgerechts- hof der sovjet-unie ter dood is veroordeeld. Hetzelfde geschiedde met Wasiljef, die als de auctor intellectualis wordt voorgesteld. Voor Iïusland behoorde eigenlijk de aanslag op een diplomaat van een land, waarmee het vriendschappelijke betrekkin gen onderhoudt, een onaangenaam inci dent te zijn. maar de sovjetautoriteiten heb ben gretig de gelegenheid aangegrepen om uit liet proces politieke munt te slaan. Wasiljef heeft toegegeven vriendschappe lijk tc hebben omgegaan met een Poolsche mouw, die in 1928 wegens het vermoorden van een hooggeplaatst sovjetambtenaar is doodgeschoten en wier groep ook voorne mens moet zijn geweest een aanslag te ple gen op Kalinin. Deze Poolsche op haar beurt moït door haar broeder in nauwe relatie hebben gestaan met een witgardisti sciïe terreurgroep tc Warschau, waaruit de Russische rechters zeer boud en brutaal hebben geconcludeerd, dat de voornaamste man achter de schermen dc leider van de witgardisten tijdens den burgeroorlog, Üenikin, is gjweest. Deze wordt ervan be schuldigd door den voorgenomen moord op den Duitsclien gezant Von Dirksen de Miendschappclijkc betrekkingen tusschcn de sovjet-unie en Duitschland te hebben willen verstoren en zoodoende het pad tc willen hebben effenen voor een internatio nale interventie der kapitalistische landen. Generaal Dcnikin is tegenwoordig dc eigenlijke leider der rechtschc organisatie onder de Russische uitgewekenen, die van Parijs en Londen uit belangstelling tracht te wekken voor een militaire interventie, maar ook dikwijls in de westelijke grens landen der sovjet-unie is opgedoken. In verband met het conflict in het Verre Oosten is de aandacht der-Russische staats lieden weer in jrei^terktc mate op de activi teit van Denikiifs organisatie gevestigd en de z.g. plannen der wit-gardistcn, om in Oost-Azie een bufferstaat tusschcn Mandsjocrlje en de sovjet-Russische repu bliek van het Verre Oosten in het leven te roepen, hebben tc Moskou een zenuwach tige stemming in het leven geroepen. Een feit is, dat volgens dc plannen van Dcni- kin's aanhangers een val van het bolsje wisme slechts mogelijk is, wanneer Rusland in buitenlandsch-politick: verwikkelingen wordt betrokken. Een medewerker der Vossischc Zeitung herinnert eraan, dat de werkelijke krachten der witgardisten, die op interventie belust zijn, zich in hoofdzaak beperken tot de aan hangers, die aan den burgeroorlog hebben deelgenomen; een sterke georganiseerde groep van hen bevindt zich nog in Joego slavië. Maar ook de agitatie der aanhan gers van Dcnikin in Polen en de Oekraine vinden de bolsjewisten een onaangenaam iets, zoodat zij van het pas gevoerde proces met grootc voortvarendheid gebruik heb ben gemaakt om de boosaardig voorne mens der witgardisten op dc kaak tc stel len. Hoezeer het de sovjetregeering ernst is, om de witgardistisciïe plannen te verijde len, kan voorts worden afgeleid uit een rede van den voorzitter van het uitvoerend comité van het volkscommissariaat, Molo tof, die een paar dagen geleden in den ccn- tralen raad van de Osoaviachim (de groote burgerlijke organisatie voor dc landsverde diging) op het witgardistisciïe gevaar den nadruk heeft gelegd. Hij wees erop, dat de Wit-Russen, in ver band met liet Jupansch-Chineesche con flict, voornemens waren liet kustg?bicd in het Verre Oosten van dc sovjet-unie los te scheuren en een witgardistischcn buffer staat te stichten, om van daaruit, met be hulp van buitciilands.chc imperialisten, Rusland te bestoken. Volgens Molotof zijn er onder de „witgardistisciïe avonturiers" twee groepen; één daarvan is voor eiken snijd tegen de sovjetunie tc vinden en be leid welk buitenlandsch kapitaal ook tc dienen; de aanhangers van deze groep zou den gaarne met behulp van buitenlandsche bajonetten zich in een oorlog tegen Rusland storten. De andere groep ziet volgens hem reeds nu het hopelooze in van een dergelijk avontuur, maar ook deze lieden zijn er volgens Molotof niet afkeerig van aan een „juiste" interventie te denken, n.l. voor het geval er een w ïjziging in de oriën tatie der mogendheden zou intreden. Van daar dat dc volkscommissaris er toe aan spoorde steeds waakzaam te zijn en klaar te staan om het land tc verdedigen. De correspondent der Vossischc Zeitung maakt naar aanleiding hiervan dc opmer ^ing, dat buiten Rusland niemand aan een uitgardistisch givaar gelooft, daar tot dus- ver de pogingen der aanhangers van Deni kin, om financicelen steun voor bun Avontuurlijke plannen te vinden, geen noe menswaard succes hebben gehad. Ook Japan kan geen belang hebben bij een witgardis- tischen bufferstaat, zoolang Rusland met zulk een buitengewone gereserveerdheid den loop der zaken in Manclsjoerije volgt. HET LOT VAN STERN EN WASILJEF. Moskou, 6 Apri I. (V. D.) Het opperste gerechtshof van de sovjet-unie heeft lieden het presidium van liet centraal executief comité der sovjet-unie alle acten inzake het proces tegen Stern en Wasiljef toegezon den, alsmede het vonnis, dat door het presi dium bekrachtigd moet worden. Indien het presidium geen gebruik maakt van het recht tot gratieverlecning, zal liet vonnis binnen 72 uur door de Gepeoe worden uit- gcvo?rd. Gisteravond vond nog een besloten zit ting plaats, waarin de betrekkingen, die tus schcn Stern en Wasiljef en hun buitenland sche opdrachtgevers hebben bestaan, bespro ken werden. Aan dc hierop volgende open bare zitting werd deelgenomen door verte genwoordigers van de Duitsche ambassade en het Poolsche gezantschap. De werkloozen nemen een uiterst dreigende houding aan New York, (i April. (V. D.) In de hoofdstad van New Foundland, St. Johns, waar reeds eenigc weken geleden ernstige werkloosheidsonlustcn plaats vonden, waar bij de minister-president door werkloozen mishandeld dreigde te worden, zijn thans opnieuw onlusten van veel grooter en ern stiger aard uitgebroken. Een menigte van 15.000 mcnschcn heeft gisteren het parle mentsgebouw en de regeeringsgebouwen be stormd, een groot deel van den inventaris vernield en de meeste leden der regeering en--bijna de-gebeole politiemacht van St. Johns in het gebouwencomplex ingesloten. De menigte barricadeerde het gebouw en ook gedurende den afgcloopen nacht hield oen menigte van 4000 menschen het parle mentsgebouw belegerd. De ontevredenheid is ontstaan door de groote werkloosheid, die op New Foundland heerscht en waar tegen door de regeering onvoldoende maat regelen worden genomen, terwijl dc werk- looshcidsuitkccring zeer onvoldoende is. Gedurende liet gisteren gevoerde werk- loosheidsdcbat in het parlement, bood een delegatie van burgers en werkloozen de rc- gecring een petitie aan. Uit den gang der debatten bleek echter, dat dc regecring geen bijzondere maatregelen zou nemen, waarop de menigte in woede ontstak en het gebouw bestormde. Gecischt werd, dat op heldering gegeven zou worden omtrent ver schillende beschuldigingen tegen den minis ter-president sir Richard Squires en tegen eenigc ministers, die documenten van ka- binctszittingeïi zouden hebben vervalscht. Inmiddels was dc menigte uit het parle mentsgebouw in dc regeeringsgebouwen doorgedrongen, waar vensters en deuren werden ingeslagen en uitroepen werden ge boord als: „Weg met dc regecring", „Dc regeering moet aftreden" en „Smijt den minister-president in de haven". Bijna ter stond na dc bestorming was zoo goed als dc gehecle politiemacht van St. Johns ge- larmeerd en ontstond een gevecht tus- schen de politie en de' menigte, waarbij dc politie het onderspit moest delven en in het gebouw vluchten, evenals een aantal minis ters. Alle uitgangen van het parlementsge bouw werden gebarricadeerd en een menig te van 4000 menschen hield den gcheclen nacht het gebouw in staat van beleg. Bij dc schermutseling met de politie wer den 20 burgers en 5 politic-agenten gew-ond, waarvan één politic-agent ernstig. 'Alleen dan kan de wereld er boven op komen Ne w-York, 5 April. (H. N.) Op de persconferentie in het Witte Huis heeft president Hoover naar aanleiding van do reis van staatssecretaris Stimson naar Ge- nève verklaard, dat deze reis alleen de ontwapeningsconferentie geldt en het niet in liet voornemen ligt liet vraagstuk der oorlogsschulden aan de orde tc stellen. In dc laatste maanden zijn de militaire las ten, die op alle landen drukken, nog toe genomen. evenals dc bedreiging van den wereldvrede. Dc wereld heeft een vermin dering van deze uitgaven en een bevorde ring van den geest van vrede noodig. Dit is van de ontwapeningsconferentie te ver wachten. President IToover heeft daarom staatssecretaris Stimson verzocht naar Ge neve te gaan om daar met de Amerikaan- sche en cle overige gedelegeerden de moge lijkheid van beslissende stappen in deze richting te bcstudecrcn. Dc Vereenigdc Staten wenschen, dat tastbare resultaten zullen worden bereikt, ook al zouden deze geen algehcelc omwenteling ie weeg bren gen. Dc wereld heeft zoowel om economi sche als om psychische redenen een ver lichting van de lasten noodig. Hieraan me de te werken, is het uitsluitende doel van Stimson's reis. Het departement van bui tenlandsche zaken voegt aan deze verkla ring nog toe, dal. Stimson er tc Gcnèvo op zal aandringen, dat de aanvalswapenen zooveel mogelijk .zullen worden afgeschaft, waartoe vooral duikbooten, groote en lichte gepantserde auto's, gemakkelijk .te vervoe ren zware kanonnen, bombardeervliegtui gen en vergiftigde gassen gerekend wor den. Hij zal verder trachten tc bereiken, dat zoowel de uitgaven voor oorlogsmate riaal als dc stcikte der troepen verminderd of beperkt zullen worden. Dc uitlatingen van de Amerikaansche bladen, dat Stimson ook besprekingen over dc oorlogsschulden zal voeren, werden zeer inopportuun ge noemd. Dergelijke geruchten dragen er al leen toe bij het veijzet van het congres te stijven en dc taak van den staatssecretaris te Genèvc belangrijk te verzwaren. Presi dent Hoover streeft vooral naar een ver mindering van de uitgaven voor de bewa pening van cle gehcelc wereld, aangezien deze uitgaven de voornaamste belemme ring voor het herstel van de wereld van dc crisis vormen. CHILI HEFT DEN GOUDEN STANDAARD OP. New York, 6 Sept. (V. D.j De Chileen- schc Senaat en de Kamer hebben beiden liet wetsontwerp inzake dc opheffing van ilholni Ostwald, wiens docd wij meldden, wijdde zich aan vankelijk aan chemische vraag stukken en trad in het begin dezer eeuw op den voorgrond als stichter van het „energetisch monisme" en als leider der mo nistische beweging in 't alge meen. In dc laatste jaren werkte hij op het gebied clcj* kleuren leer, die hij door omvangrijke studiën zoowel in natuurkundig, technisch, aesthiesch als psycho logisch opziicht trachtte tc ver nieuwen. In 1909 werd jjem cle Nobelprijs voor oheinie toegekend. den gouden standaard aangenomen. De wet moet thans nog slechts door den president onderteckencl worden, orn in werking te kunnen treden. I Het is geen opwekkende bezigheid de fi- nancieele pagina's onzer dagbladen te lezen. Welke onderneming, welken staat we bij den kop pakken, het is er overal even treu- rig gesteld. Iedere onderneming, iedere slaat doet elk voor zich alle mogelijke moeite om het hoofd boven water tc houden. Van win sten maken, wordt niet eens meer gespro ken. Dat deed men eens in een ver verle den. Nu rationaliseert, nu bekrimpt meu zooveel mogelijk, aan uitbreiding wordt niet gedacht. Ja toch, aan een uitbreiding wel, aan die van de werkloozenverzorging, want het groote leger werkloozen, dat over de geheele wereld in dc tientallen milliocnen loopt, groeit nog steeds. Het Internationaal Arbeidsbeurs te Genèvc heeft er dezer dagen weer een statisch boekje over open gedaan. In het eerste kwartaal van 1932 is de werkloosheid in alle landen, op een tweetal kleine uitzonderingen na, weer toe genomen. In Italië bedraagt het meer dan een milliocn en ook Frankrijk wordt op eenzelfde cijfer geschat. Duitschland para deert met een cijfer, dat de zes millioen overtreft. In de Donaulanden, lezen we elders, dreigt een financieelc ineenstorting als er niet spoedig hulp wordt geboden. Doch wie zal die hulp moeten bieden? De geheele wereld is berooid. En in Amerika woont niet meer de legendarische rijke oom. Ook in het eens zoo rijke Amerika heerscht thans geldnood. Amerika heeft reeds lang de trotsche vlag der prosperity moeten strij ken. Met den voorspoed is het er maar treurig gesteld. En het kan geen hooge borst meer opzetten en smalend op het oude Europa afgeven. Integendeel zelfs. Hoe lan ger hoe meer begint het besef door tc drin gen, dat hetgeen we in Amerika als het toppunt van zakelijkheid aanzagen niets meer is dan een verblindend kunst cn vlieg werk. Amerika heeft gefaald, het is niet bij machte gebleken de wereld er bovenop te helpen. Men heeft van al de geneesmidde len, die de Yankee-dokter voorschreef, veel verwacht. Doch het bleken niet anders te zijn dan kwakzalvers-zalfjes en poedertjes zonder eenige uitwerking. Amerika heeft de wereld willen genezen, maar het is niet in staat gebleken zichzelf te genezen. Het geheele bedrijfsleven is er vastgeloopen, de spoorwegen en de openbare bedrijven als electriciteits- en waterleidingondernemingen zitten aan den grond. Er zijn zelfs gemeen ten, die geen geld meer hebben om de vas te lasten en salarissen te betalen. En het zijn heusch niet de kleinste gemeenten, die aan dit euvel laboreeren. De groote steden New York en Chicago staan vooraan wat dit betreft! Het loopende Amerikaansche begrootings- iaar zal met een deficit van niet minder dan 2 milliard dollar tekort sluiten, terwijl het budget voor hèt komende begrootingsjaar zelfs ccn verlies van 2.5 milliard dollar zal aanwijzen! Hoover heeft weer eens één van die economische raadgevingen, die we van hem gewend zijn. ten beste gegeven. We moeten automobielen koopen. Als we auto mobielen koopen kan de Amerikaansche automobielindustrie weer aan den gang en dan zullen de andere industrieën vanzelf wel volgen! Het aantal werkloozen in de Ver. Staten bedraagt volgens particuliere schattingen er is geen werkloosheidszorg van overheidswege, dus ook geen werkloos- heidsstatistiek 8 millioen.... Dit alles in het land van vrijheid en voorspoed. Uit Engeland wordt gemeld, dat de werk loosheid daar aan hel afnemen is. Met aan tal werkloozen was in de laatste week van Maart 133.841 lager dan een maand vroe ger en 12.786 lager dan een jaar geleden. Een lichtstraaltje, dat door dc wolken heen- gluurt. Maar elders pakken zich de wolken v/eer te vaster tezamen, zoodat dit voor een algemeenen toestand bitter weinig zegt. Neen, een 2waluw maakt nog geen lente! En men zal aanstonds erkennen, dat het er met de opleving in de economische wereld nog maar treurig uitziet, als we de beurs- thermoraeler raadplegen in den vorm van den loop der indexcijfers der wereldbeurzcn, waarbij het einde van 1927 als norm (lOüj werd aangenomen. Nemen we dezen keer in zijn geheel hét desbetreffende lijstje over: Bcg. 1929 Beg. Beg. April 1932 1932 Amsterdam 104.5 26 5 24.8 Londen 102.6 35.1 38.1 Parijs 156.8 47.8 62.5 Brussel 133.8 31.0 30.62 Stockholm 109.5 26.1 10.0 Zurich 101.0 38.8 42.0 Weenen 91.4 41.6 37.0 Praag 108.3 55.6 49.7 Milaan 124.0 60.2 5S.3 New York 137.3 44.6 39.3 Het gemiddelde v. 10 beurzen 116.9 40.7 39.3 Hel gemiddelde v. 9 beurzen 117.7 42.4 42.5 zonder^Stockholm. De effectenbeurzen waren weer flauw ge stemd. Wanneer zal de tijd eens komen, dat we een greep in onze andere waardebepa- lende woorden kunnen doen? We zijn al blij als we zien dat er sinds Januari ten minste geen teruggang is, dat we hetzelfde indexcijfer als bij de jaarswisseling kunnen vermelden, ofschoon dc debacle van het Kreuger Toll-concern de lichtelijk her stellende patiënt weer een flinke klap heeft gegeven. Het ziet er met zijn algeheel herstel nog slecht uit. En hoe heeft onze beurs zich gehouden bij deze onheilstijdingen uit alle oorden, vanaf de spreekwoordelijk „verarmde Do naulanden" met de in armoe verkeerende sprookjesstad Weenen, waarvan de lieder- dichters zongen: „dass es erst schón wird bei Nacht", maar waar het in dezen donke ren nacht met de schoonheid van de Mar- chenstadt droevig gesteld is, tot dc spreek woordelijken rijkdom van Amerika, die sneller dan hij ontstaan is, dreigt onder te gaan? Natuurlijk was ook onze beurs, die zich nog steeds naar Wallstreet schijnt te rich ten, alsof het wereldherstel van die plaats moest komen, ongeanimeerd. De omzetten v/aren zeer gering. Er was wat meer aan dacht in den petroleumhoek, deels ontstaan door de geruchten dat er met Rusland weer onderhandelingen gevoerd worden. De prijs der ruwe petroleum is eenigszins gestegen. Niet onmogelijk wordt hel echter geacht, dat deze verhooging in verband staat met het afsluiten van de kwartaalsbalansen der petroleumproducten. Dc toestand op de Europeesche benzinemarkt blijft slecht. In Industriëelen was weinig verandering. De stemming was van flauw tot prijshou dend. Voor cultuurfondsen bestond niet de minste belangstelling. Tabaksaandeelen, evenals rubberaandeelen waren weinig ver anderd. Het spreekt vanzelf, dat er bij de sombe re berichten van den overkant voor Ameri kaansche aandeelen niet de minste liefheb berij was. En zoo hebben wij dan weer voor de zoo- veelste maal een treurmarsch samengesteld. Toch kunnen we ondanks al deze treurnis met Johnny Walker zeggen, dat de beurzen „still going" zijn, al is het „strong" hier min der van pas. Ph. STRAETMANS. BUITENLAND. De vier mogendheden conferocren. (Derde blad, pag. 1). BINNENLAND. De groote leger-promoties. (Tweede Blad, pag. 1). SPORT. Ncdcrl. proefelftal stelt teleur. (Derde Blad, pag. 3). STADSNIEUWS. William Booth-avond in dc Lutlïcrsche Kerk. (Eerste Blad, pag. 3). Mcdogcdeeld door het Kon. Ned. Met. Inst. te Dc Bilt. Hoogste barometerstand 770.3 te La Co- runlia. Laagste barometerstand 727.0 te Lerwick. Verwachting: Matige tot krachtige, tijde lijk stormachtige. Z.W. tot N.W. wind, zwaar bewolkt tot betrokken, met tijdelijke Opklaringen, waarschijnlijk regen met ha gelbuien, iets kouder. Daar de depressie zich van bonoorden Schotland slechts langzaam Z.O.-waarts bleef bewegen, in diepte nog toenemend, terwijl in het W. en Z.W. en ook in Z.- Frankrijk dc druk stand hield, vormde zich een uitgebreid gebied van stormachtigen wind uit N.W., op do Britsche eilanden uit W. of W.Z.W., in ons land, N. Frankrijk en Duitschland. Do temperatuur is aan den Noordkant van het groote depressiegebied, dat behalve den genoemden kern ook die ever Finland bevat, zeer laag, zoodat dc krachtige luchtstroom ook aan de Zuid zijde van dit gebied, dat is over de Britsche eilanden en het vaste land tot. op meerdere K.M. hoogte koud is, waardoor voor morgen in onze streken nog conige daling in tem peratuur waarschijnlijk is. De regen en ha gelbuien, die aan den achterkant van deze depressie zijn tc verwachten, zullen wel tot deze afkoeling bijdragen. Tc De Bilt daalde hedenochtend dc luchttemperatuur gedu rende cenige korte hagelbuien tot (5° C. LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 KINDER KOUSEN Lange in macco en fil d'écosse, zeer voordeelig. Groote keuze wollen en katoenen sportkousen en sokjes. Varkensmarkt 5 Tel. 1309 Alleen betere merken. Tokio, 5 April. (V. D.) In officieele kringen ziet men thans, naar verluidt, in, dat er geen hoop is op het bereiken van een overeenstemming met de Chineezen, die ieder middel aangrijpen om de onder handelingen voor binnenlandsch politieke doeleinden te traineeren. In verband hier mede overweegt Japan een verklaring, in houdende, dat de wapenstilstand thans de facto werkelijkheid is geworden, spijts de Chinecsche houding. Japan zou dan zonder verwijl overgaan tot een conferentie met de mogendheden, teneinde de permanente veiligheid te verkrijgen van de internatio nale nederzetting in Sjanghai. MASSAONTSLAG IN DE SILEZISCHE ZINKINDUSTRIE. Kattowitz, 5 April. (V. D.) De werk. gevers in de zinkindustrie in Oost Opper- Silozic hebben alle arbeiders in hun bedrij ven collectief ontslagen en medegedeeld, dat zij weer te werk gesteld kunnen wor den, wanneer zij zich accoord verklaren met een loonsverlaging yan 12 procent. Indien deze loonsverlaging wordt afg*. wezen, zullen de bedrijven op 20 April alle gesloten worden. Deze maatregel treft oft- geveer 10,000 arbeiders. De afkondiging er van heeft onder de arbeiders groote op winding veroorzaakt.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1