DE EEMLANDEü
DE NOODTOESTAND DER DONAULANDEN
JOH. DEHEER
Donderdag 14 April 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30 e Jaargang No. 244
JAPAN VERDEDIGT ZIJN
STANDPUNT
LINDBERGH BEDROGEN
EEN UITEENZETTING VAN
VON BUL0W
Alle staten dienen bij
te springen
BOTSINGEN IN HET MIJN-
GEBIED VAN BRUEX
Heftige stakingsonlusten
Belao
7 uur 25 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
AANSLAG OP TREIN MET
JAPANSCHE TROEPEN
ABONNEMENTSPRIJS P* 3 oaandtn voor Amersfoort 2.IO. per maand I 0.75, per
week (mei gratis vertekering legen ongclukkenl f 0.171/,.
Blr.nenland franco per post per 3 maanden f3— Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 515
DAGBLAD
PRIJS OER AOVERTENTIEN «-« 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
regel mCer f0.25. Liefdadlghclds-advertentlëo voorde
helft ven den prijs. Kleine Advertenticn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1,—. Bewijsnummer extra f 0.05
Scherpe maatregelen tegen
de nazi's in Duitschland.
Hun militaire organisaties
verboden.
Hinde lib urg, de Duitsclie rijkspresident,
die bij de jongste verkiezingen als (belang
rijksten en te duchten candidaat Hitier,
den leider der nationaal-socialistcn, tegen
over zich zag geplaatst,- heeft gisteravond
zijn handtcekening gezet onder een nood
verordening, waardoor dc krachtigste op
positiepartij in Duitschland, de rcchls-ra-
dicale partij der Ilitlcriancn, zwaar wordt
getroffen. De voornaamste strekking der
noodverordening toch is. dat op grond van
art. iS der rijksconstitutie dc nationaal-
socialistischc Sturmabteilungcn (S.A.) cn
dc Schutzstaffclcn (S.S.J, evenals andere
organisaties der nazi's, die een militair ka
rakter dragen, voor geheel Duitschland
ontbonden worden verklaard. Dc partij
zelf is niet door het verbod getroffen,
maar het bcteckcnt reeds een aanzienlijke
verzwakking der partij, nu Hitler's parti
culiere leger zich in geheel Duitschland
Voortaan van alle activiteit moet onthou
den.
De noodverordening was de consequen
tie van een Woensdag door het rijkskabi-
nct genomen besluit, waarin de noodzaak
van do ontbinding van het rechts-radicalc
leger werd bepleit cn naar de Berlijnsche
berichten weten mede te declcn is het ver
bod vooral uitgevaardigd op aandrang van
Groener, die behalve minister van binnen-
landsche zaken minister van defensie is.
liet schijnt zelfs, dat Groener hierbij de
portcfcuillckw estic heeft gesteld. Aan den
anderen kant zal het besluit ook in be
langrijke mate zijn beïnvloed door dc soci
aal-democraten, die bij den jongstcn stem
busstrijd. door op Hindenburg te stemmen,
er in nic-t onbelangrijke mate toe hebben
bijgedragen, dat Hindenburg dc zege be
haalde. liet verbod der nationaal-socialis-
tische strijdorganisaties kan dan ook meer
of minder worden beschouwd als een bc-
looning der sociaal-democraten en der vak-»
vereenigingen, hoewel aan den anderen
kant tevens dient te worden getuigd, dat
ook de andere partijen, die zich op den
grondslag der republiek plaatsen, maat
regelen "tegen Hitler's leger noodzakelijk
achtten.
Dai thans openlijk tegen.de nazi's wprdi
opgetreden, stemt tot verheuging, daar de
militaire bedrijvigheid, die de Ilitlcriancn
aan den dag legden, niet alleen in het
buitenland een bcvreemdenden indruk
maakten, zoodat men meermalen aan de
reptiblikcinschc gezindheid van het kabi-
net-Brüning twijfelde, maar ook het gezag
van den Duitschen staat op ernstige wijze
aantastte. Niet zelden heeft men zich dan
ook afgevraagd, waarom de autoriteiten
zich niet eerder hebben gewapend tegen
het ernstige gevaar, dat in liet bestaan
van dcr militaire organisaties der natio
naal-socialistcn school. Het -woord „ge
vaar" is geenszins overdreven, wanneer
men in aanmerking neemt, dat bij de jong
ste presidentsverkiezingen millioenen hun
stem op Hitler hebben uitgebracht en zich
verder realiseert, dat Hitler's particuliere
leger beschikt over kazernes en arsenalen,
motor-, vliegdiensten, enz., enz.
De uitvoerige telegrammen hebben er
reeds over ingelicht, dat de autoriteiten,
wat dc tenuitvoerlegging dcr noodveror
dening betreft, er geen gras over hebben
laten groeien. Talrijke gebouwen der na
zi's zijn reeds gesloten, het Bruine Huis te
München is bezet cn vele huiszoekingen
hebben plaats gehad, bij welke gelegenhe
den heel wat materiaal in beslag is geno
men.
In de officieele motiveering van het ver
bod dcr stormtroepen en verwante mili
taire organisaties, wordt er terecht dc na
druk op gelegd, dat deze organisaties een
bron van voortdurende onrust der vreed
zame 'burgerij vormen; zij bcteekenen een
staal in den staat, zijn eenzijdig en partij
dig georiënteerd, waardoor het gevaar
voor botsingen cn zelfs een bloedigen bur
geroorlog zeer groot wordt en tasten de
autoriteit van den staat aan, terwijl tevens
de eerbied voor dc constitutioneele instel
lingen erdoor in het gedrang raakt.
In de motiveering wordt er tevens op ge
wezen, dat de leiders der nazi's wel-is-waar
legalitcitsverklaringcn hebben afgelegd,
maar dat dc Duitschc regeering liet be
staan der militaire organisaties der nazi's
desniettegenstaande geenszins kan ge-
doogen, omdat iedere particuliere machts
organisatie op grooto schaal uit den aard
der zaak reeds geen wettelijke instelling
is. Bovendien mag ook niet worden ver
geten, dat steeds het gevaar aanwezig is,
dat de organisatie, zooals deze bij dc
II it Ier troepen is vast tc stellen, dc partij
zelf dwingt op een kwaden dag over te
gaan tot daden, die tegen de wetten in-
diuischen.
Het behoeft geen betoog, dat alle repu
blikeinen van harte instemmen rnet Hin
dcnburg's noodverordening, doch evenmin
is het noodig uiteen te zetten, dat de Ilit-
leriancn zelf ten hevigste verstoord zijn
over de maatregelen, die de ontplooiing
van hun actie belemmeren. Vele natio
naal-socialistcn stellen de verordening
dan ook voor als een dwaze onbillijkheid,
daar zij h.i. niet ten goede komt aan de
handhaving van orde en veiligheid en bo
vendien buitengewoon onrechtvaardig is.
daar de militaire organisaties van het ijze
ren front buiten het. verbod vallen. Volg-
gens Klaggcs, den Brunswijkschcn minis
ter van binnenlandsche zaken, die zelf tot
Hitler's partij behoort en geen medewer
king wcnscht te verleencn, wat de tenuit
voerlegging der noodverordening betreft,
zijn de politieke buitensporigheden, die nu
al jaren lang in Duitschland plaats vin
den, niet het uitvloeisel van het bestaan
der nationaal-socialistischc organisaties,
maar liet gevolg van den ellendigen toe
stand, waarin zich het Duitschc volk be
vindt en die volgens hem nog wordt ver
ergerd door dc politiek, die dc Duitschc
rijksregeeringen sinds 1918 voeren.
Klaggcs vreest zelfs; dat dc vertwijfeling,
die zich van het Duitsche volk heeft mees
ter gemaakt, zich thans veel onbchcersch-
ter zal gaan uiten, nu het uitgevaardigde
verbod de straffe organisatie der nationale
oppositie heeft aangetast.
liet is echter tc hopen, dat Brüning en
zijn medeministers de spitsvondige dialec
tiek van Klaggcs cn diens geestverwanten
volkomen zullen negeeren en door zullen
aan met dc zuivering der politieke zeden
De vervulling van dezo taak is uiterst
moeilijk cn vooral daarom zal het van het
uiterste belang zijn. dat de grootc mogend
heden bij de bespreking der geweldige in
ternationale vraagstukken bijdragen tot
oplossingen, die Duitschland eindelijk eens
oulaas brengen voor geruimen tijd.
liet bereidt de mogendheden voor
op verdere actie in Aland-
sjoerije
G e n v c, 12 April. (IT. N.) Dc Japan-
sche delegatie heeft aan dc leden van den
Volkenbondsraad een uitvoerig gedocumen
teerd memorandum toegezonden over den
toestand in Mandsjocrije, waarin wordt gc
zegd, dat ook in de toskomst opnieuw ge
vaar voor het leven cn eigendom van Ja-
pansche onderdanen tc duchten is. In deze
gevallen zou een ac'iie van de Japau-
sche strijdkrachten onvermijdelijk zijn.
De Japanschc troepen van leger en vloot on
dersteunen dc nieuwe Mandsjocrijsche re
geering op vriendschappelijke wijze in haar
streven om tot meer normale toestanden te
komen. Ten slotte maakt de Japansche re
geering bezwaar tegen het feit, dat de na
tionale Chineesche rcgccring aan de organi
satie en daadwerkelijke leiding dcr ont
stane agitatie in China heeft dcelg?nomen
Daarin moet een uitgesproken vijandige
houding worden gezien.
Geen contact meer met de
ontvoerders
fS e w-Y o k, 13 April. (V.D.) Kolonel
Breckenridge, de adviseur van kolonel
Lindbergh, heeft een bezoek gebracht aan
dr. J. Condon, die als bemiddelaar is opge
treden tusschcn Lindbergh en dc ontvoer
ders. Gemeld wordt, dat Condon het con
tact met de ontvoerders heeft verloren, na
dat hij de 50.000 dollar had betaald.
SNELTREIN IN MEXICO ONTSPOORD.
Aanslag van roovers?
Londen, 12 April. (H. N.) Volgens een
bericht uit Mexico is in de republiek
Mexico een sneltrein ontspoord. De locomo
ticf sloeg om, terwijl twee wagens in brand
geraakten. Verscheidene personen werden
min of meer ernstig gewond. Men vermoedt
met een aanslag van roovers te doen te
hebben.
DE AANSLAG OP DR. LUTHER.
Berlijn, 12 April. (H. X.) Tegen de
beide daders van den aanslag op den rijks
bankpresident dr. Luther is vandaag dooi
den rechter van instructie een bevel tot ge
vangenhouding uitgevaardigd.
HET EFFECTIEF DER BRITSCHE
TROEPEN.
Londen, 12 April (V.D.). Heden werd
in liet Lagerhuis medegedeeld, dat het le
ger van het Vereenigd Koninkrijk bestaat
uit 7506 officieren en 99.831 minderen. Het
landleger bestaat uil 6799 officieren cn
124.330 minderen.
OPENING DER JAARBEURS TE MILAAN.
Rome, 12 April (V.D.). Tc Milaan is heden
de dertiende internationale jaarbeurs gc
opend. In een redevoering zcide Mussolini
o./i.: Laten in afwachting van een ophelde
ring van den internationalen politiekcn he
mel de economische krachten in Italic cn
in dc overige bevriende landen, die hier zijn
vertegenwoordigd, zich de leuze voorhou
den: Voorwaarts.
Een regiem vereischf, dat hun
economisch en financieel
bestaan waarborgt
lu dc buitengewone zitting van den Vol
kenbondsraad. gisteren belegd ter behan
deling van de Donaukwcsties, bracht de
Xoorsche minister van buitenlandsche za
ken, Braadland, rapport uit, waarbij hij
wees op de conclusies in het rapport dcr
financicclo commissie van den Volkenbond.
De rapporteur onderstreepte het feit van
de buitengewone verscherping dcr econo
mische wereldcrisis, waarbij hij er den na
druk op lcg-Jc, dat dc vier Donaulandcn
Oostenrijk, Hongarije, Griekenland cn Bul
garije thans niet meer in staat zijn hun
buitenlandsche verplichtingen na te ko
men. De Xoorsche minister wees voorts op
de grooto financieele lasten, welke de be
wapening in de meeste landen met zich
brengt en wees op de voorstellen van dc
financieele commissie om Oostenrijk on
verwijld een internationale lccning van 100
milliocn schilling cn Griekenland een lee
ning van 10 millioen te verstrekken on
der internationale garantie en contrdlc van
den Volkenbond.
Dc Franschc premier bracht vervolgens
een kort rapport uit, waarin hij wees op
den buitongewoncn noodtoestand der Do
naulandcn cn de noodzakelijkheid eencr
internationale leening en nauwere econo
mische betrekkingen tusschen de Donau-
statcn. De Fransche regeering heeft op in
stigatic der Britsche regeering voorstellen
ingediend, welke tó Londen door tic vier
mogendheden zijn bestudeerd. Er -was be
sloten allereerst door dc financieele ex
perts der vier regecringcn voorstellen te
doen uitwerken voor een definitieve op
lossing en een gemeenschappelijk optreden
van alle belanghebbende mogendheden te
overwegen. De vier regeeringen verzoeken
derhalve den Volkenbondsraad de mede
werking van dc financieele commissie cn
van de organen van don Volkenbond bij de
werkzaamheden der regeeringsdeskundigen
te verieencn.
Staatssecretaris von Bülow legde daar
na een verklaring af, waarin hij in grootc
lijnen het standpunt der Duitsche regec-
ring ten opzichte der Londensche onder
handelingen uiteenzette. Bij de besprekin
gen 1e Londen is algemeen naar voren ge
komen, dat dn noodzakelijke financieele
hulpmaatregelen voor de noodlijdende lan
den in het Donaugcbied niet het eigenlijke
doel der actie vormen, doch dat voor deze
landen een economische basis moet wor
den geschapen, waardoor hot hun mogelijk
wordt in de toekomst op eigen krachten te
bestaan. Bij deze erkenning zijn de aan de
conferentie van Londen deel genomen heb
bende landen het er over eens geworden,
dat voor de noodlijdende landen in het Do
naugcbied een economisch regiem moet
worden geschapen, dai hun economisch cn
daarmede, tegelijkertijd hun financieel be
staan op den langen duur waarborgt. Men
is het to Londen niet eens geworden over
dc methoden. Dc Duitsche regccring is be
reid mede te werken aan het tot stand ko
men van een positieve oplossing.
De financieele commissie van den Vol
kenbond wijst op de noodzakelijkheid eener
directe actie. De financieele commissie her
innert er aan, dat zij reeds in September
1931 een directe actie heeft geëischt. De
zelfde eisch werd gesteld door de Bazel-
schc commissie van deskundigen cn de
bizonderc commissie van advies inzake het
plan-Young. Helaas is de conferentie van
Lausanne uitgesteld tot Juni. De finan
cieele commissie constateert, dat do hui
dige financieele moeilijkheden der Donau-
landen niet gelegen zijn in hun begroo
tiugcn, doch in den toestand van het inter
nationale betalingsverkeer en de prijzen op
de wcrldmarktcn. Dit maakt het duidelijk,
dat bet niet-in de macht van Oostenrijk,
Hongarije, Bulgarije, Griekenland of an
dere landen ligt door eigen maatregelen
afdoende hulp le verschaffen, doch dat
alle landen moeien helpen, met name de
crediteurstaien.
De ontwikkeling van dc handelsbalan
sen der Europecsche landen gedurende ae
laatste jaren bevestigt deze op\atiing. Bij
dc onderbreking van het normale interna
tionale kapitaalverkeer hebben de handels
balansen van belangrijke landen een vol
ledige wijfciging ondergaan. Crediteursta-
ten, die vroeger actief waren, zijn thans
passief geworden cn debitcurstaten, die
vroeger passief waren, zijn actief gewor
den. Met een politiek van invoerverboden
en contingcntecring wordt het den debi-
tourstaten onmogelijk gemaakt hun ver
plichtingen na te kornen. Juist thans, nu
de ontwapeningsconferentie haar werk
zaamheden heeft hervat, is de verwijzing
van de financieele commissie van bizonderc
betcekcnis, dat uit budgetairc overwegin
gen de uitgaven voor dc bewapeningen
verlaagd moeten worden. Dc financieele
commissie is getroffen door dc hoogte der
uitgaven voor militaire doeleinden cn
wendt zich met een direct beroep tot de
ontwapeningsconferentie.
Staatssecretaris von Bülow verklaarde
zich ten slotte accoord met dc voorstellen
betreffende samenwerking tusschcn te
Londen opdracht ontvangen hebbende des
kundigen dcr vier regecringcn met dc fi
nancieele commissie cn do organen van
den Volkenbond en sprak dc hoop uit. dat
deze samonwerking op korten termijn tot
positieve oplossingen moge voeren. De
financieele commissie en dc technische or
ganen van den Volkenbond kregen op
dracht zich ter beschikking tc stellen van
de deskundigen dcr vier regecringcn. De
voorstellen der deskundigen zullen ter Mei-
confcrcntic in behandeling komen.
Aan het einde dcr zitting legde Tardieu
een verklaring af betreffende dc verdere
formeelc behandeling dcr üonauplannen,
volgens welke de betrokken regeeringen
verder volkomen vrijheid van handelen be
houden tot do beslissende onderhandelin
gen dcr conferentie van Lausanne, waarbij
alle kwesties definitief zullen worden be
handeld.
Bij een aanval van arbeiders op
militairen vallen drie dooden
en talrijke gewonden
B r u e x, 13 April (V.D.) Een gedeelte dor
stakende mijnwerkers in het mijngehied
van Bruex heeft Woensdag getracht in het
geheclc gebied een algemeenc staking door
te drijven. Voor vclo -fabrieken verzamel
den zich groepen stakers, dio do werkw illi
gen wilden bewegen den arbeid neer te leg
gen. In vele gevallen is dat gelukt.
Te Oberleutcnsdorf is liet tot botsingen
gekomen tusschcn een duizendkoppige me
nigte en gendarmerie. Militairen werden
gerequirccrd. Toen cavalerie aanrukte, werd
met stcenen geworpen, terwijl barricaden
werden opgericht, zoodat dc bereden troe
pen niet konden opdringen. Een soldaat
werd door een steenworp ernstig, drie po
litieagenten licht gewond. Toon dc gendar
merie met gevelde bajonet dc barricaden
bestormde, werden deze ontruimd. Den gc-
heelen middag door kwamen nog groepen
stakers uit de omgeving tc Bruex aan. Men
vreest dat nog meerdere botsingen zullen
plaats hebben.
Drie dooden. Talrijke gewonden.
Bij hun pogingen door tc dringen tot
de door militairen afgezette stadsdcclen
van Bruex', hebben de mijnwerkers de
gendarmerie en militaire aideclingcn aan
gevallen. Op ecnige plaatsen moesten dc
militairen van dc vuurwapenen gebruik
maken. In de Komotaucrstrasse werd een
salvo afgegeven, waarbij drie personen wer
den gedood cn li gewond. In dc stad Ko-
motau is liet eveneens tot botsingen geko
men tusschen gendarmerie en 6lakcrs. Hier
werden acht arbeiders gewond.
KASTEEL IN WURTTEMBERG
AFGEBRAND.
Stuttgart, 13 April. (II. X.) Van
nacht is brand uitgebroken in een oud slot
m het Oosten van Wurttemberg. Het slot,
dat uit dc zestiende eeuw stamt, is geheel
afgebrand. Het was een van de mooiste oude
bouwwerken van Wurttemberg.
EEN NIEUW HEMELLICHAAM.
Dc astronoom Delportc heeft op de Ber
lijnsche sterrenwacht te Ukkel een hemel
lichaam ontdekt, dat zich met buitenge
woon grootc snelheid uit het sterrebceld
van dc Maagd naar dat van den Leeuw-
spoedt. Het vertoonde binnen drie dagen
een vermindering van zijn helderheid met
3.5 grootte-klasse. Het moot derhalve onge
woon dicht bij dc aarde geweest zijn. Men
kan nog niet uitmaken, of het een komeet
dan wel een planeet is. De Konigstulil-
sterrewacht te Heidelberg hooft liet lichaam
en zijn buitengewone snelheid oók waar
genomen.
MILLIOENENTEKORT DER STAD
BERLIJN.
Berlijn. 13 April. (V.D.) Uit het finan
cieele verslag van dc stad Berlijn blijkt liet
tekort op de begrooting per 31 Maart ruim
9S?4 millioen mark te hebben bedragen. Dit
tekort wordt in hoofdzaak veroorzaakt door
dc daling van de belastingopbrengst cn van
de ontvangen gelden van het rijk cn \an
Pruisen, alsmede door de per 31 Maart tot
bijna het dubbele van het vorig jaar geste
gen crisisuitgaven voor de w erklouzen.
BUITENLAND.
De noodtoestand der Donaulandcn.
(Eerste Blad, pag. 1)
Dc aardbevingen cn vulkaanuitbarstingen
in Zuid-Amorika.
(Derde Blad, pag. 1).
Dc S.S. en S.A.-organisaties in Duitsch
land verboden.
(Derde Blad, pag. 1).
Bloedige mijnwerkersbotsingen in Bruex.
(Eerste blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Staking in het vervenersbedrijf.
(Tweede blad, pag. 2).
Geval van brandstichting te Uithoorn.
(Tweede Blad, pag. 2).
Verkorte balans van Scheurleer en Zoe
nen.
(Derde blad, pag. 2).
Memorie van Antwoord inzake het wets
ontwerp tot wijziging" dor v uur wapen w.et.
(Tweede Blad. pag. 1.)
SPORT.
De uitzending van wielrenners naai- de
Olympische Spelen.
(Eerste blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Vergadering van Het Groene Front.
(Eerste Blad, pag 2j.
Opvoering van dc kinderoperetto „Goud-
muiltje." (Eerste I3ted, pag. 3).
Lezing van Dr. v. d. Hoeve over tand-
verzorging bij kinderen.
(Eerste Blad. pag. 2).
Medegedeeld door het KïN.M.I. te Dc Bilt:
Hoogste barometerstand 772.0 te La Co
rn nha.
Laagste barometerstand 715.2 te Vcst-
mnnoer.
Verwachting: Matige tot krachtige Z.W.
tot W. of X.W. wind, zwaar bewolkt lot.
betrokken, met tijdelijk opklaring, nu én
don regen, veel zachter des nachts, over
dag waarschijnlijk iets kouder.
De gister genoemde depressie bij IJsland
heeft zich in het afgeloopen etmaal vooral
over de Britsche eilanden uitgebreid en
strekt zich thans in een langgerekte vorm
van IJsland tot Zuid-l'rankrijk uit. In onze
omgeving daalt dc barometer verder. Op
IJsland stijgt hij weer. De depressie werd
gevolgd door een uitgebreide rug van Imo
gen druk. In Engeland en aan de Fransche
kust waait het plaatselijk krachtig uit Z.
door Z.W. naar X.W. Dc depressies in liet.
Oosten vulden verder op. liet hoogc druk-
gebicd over Frankrijk verdween bijna ge
heel. Dc ochtendtcmpcratuur daalde een
weinig in onze. omgeving en Scandinavië.
Zij steeg op IJsland, in Z. Engeland. X.
Frankrijk en Midden Duitschland. Plaat
selijk was de regenval weer te zwaar. Te
ülacksod op Ierland werd 21 m.M. afgetapt.
Het is tc verwachten dat morgen het weer
wederom een buiig karakter zal verlooncn.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Wij vervaardigen
LAMPEKAPPEN
en brengen een mooie collectie
BATIK-ZIJDE, FRANJE, DRAAD-
VORMEN, Schemerdoeken.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Een go9de raad, eerst even bij ons
komen kijken.
Gliarbin, 13 April (V.D.). Tien mijlen
ten Oosten van Charbin is in don nacht
van Dinsdag op Woensdag een Japansche
troepentransporttrein ten gevolge van e«.
bomaanslag ontspoord. Er zijn elf dooden,
19 ernstig en 74 licht gewonden.
De trein word door de kracht van dc ont
ploffing uit dc rails gelicht en stortte van
den spoordijk. Men neemt aan, dat de aan
slag door communisten is geploegd,