Amersfoort
FIRMA DUIM BURGER
DE EEMLANDEB
JOH. DE HEER
J. J. MOLENAAR
ROKKEN
BLOUSES
MANTELCOSTUMES
DAMESMODEZAAK
Zaterdag 23 April 1932 j Uitgave: VALKHOFF Co. «s» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 252
ERNSTIG TREINONGEVAL
TE PARIJS
UIT MOOI
Dr. K. J. PEN f
BRAND TEISTERT EEN
JAPANSCHE STAD
Piano's, Orgels, Radio
Lacht op
7 uur 42 min.
L. J. LUYCX ZOON
VOSSEN vanaf f 16.50
ZILVERVOSSEN vanaf f70.—
Een elk, die een PLYMOUTH berijdt,
Blijkt op de hoogte van zijn tijd.
STATIONSPLEIN 5 TELEPH. 1210
ARNHEMSCHE WEG 26
ABONNEMENTSPRIJS
pc. 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 1 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongc ukken) i 0.17Vj»
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
DAGBLAD
PRIJS OER AOVERIENTIEH van 1—4 regels f 1.05 mei Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25 Llefdadigheids-advertentiëo voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES' bij vooruitbetaling 15 regel»
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
De ontwapeningsstrijd te Genève.
Een compromis, dat de wereld
niet verder brengt.
Hel had cr aanvankelijk den schijn van,
dat de ontwapeningsconferentie op weg was
vorderingen tc maken, die naam mochten
hebben. Verheugend was vooral, dat van
J.ngelschen kant een lans werd gebroken
voor kwalitatieve ontwapening en dat van
deze zijde bijgevolg werd aangedrongen op
de afschaffing van zware aanvalswapenen.
Van vele zijden vond het Britsche voorstel
instemming en de toestand was zoo, dat
Frankrijk en zijn vazalstaten een vrijwel
geïsoleerde positie innamen.
Overigens werden deze denkbeelden be
lichaamd in oen zeer voorzichtig geredi
geerde resolutie van sir John Simon, den
F.ngclschen minister van buitenlandsc.be
zaken, die geen enkelen staat feitelijk bond,
daar slechts een principicele instemming
met het denkbeeld der kwalitatieve ontwa
pening werd betuigd en waarvan de ver
werkelijking de realisatie der Fransche op
vattingen dan ook geenszins definitief uit
schakelde.
Niettemin stonden de Franschen op hun
achterste becnen en hun minister-president,
Tardieu, zag zich, tegen zijn oorspronkelijke
bedoeling in, genoodzaakt weer overhaast
naar Genève tc vertrekken en met nadruk
voor de Fransche stelling op te komen. De
ontstemming van Parijs heeft blijkbaar oen
geweldigen indruk op sir John Simon ge
maakt, ilic onmiddellijk al zijn best deed
een vergelijk tot stand te brengen tussclien
dc Engelsche en Fransche inzichten en
hierin ook inderdaad slaagde. Dit kon ech
ter slechts geschieden door een wijziging
van zijn toch reeds weinig forschc resolu
tie, die na de verandering te kennen gaf,
dat de conferentie haar goedkeuring hcclit
aan het principe der kwalitatieve ontwape
ning, hetgeen, volgens den verderen tekst
der motie, hierop neerkomt, dat bepaalde
categorieën of typen van wapenen door een
nlgemeene conventie hetzij absoluut verbo
den, hetzij geïnternationaliseerd dienen te
worden. Met andere woorden: de motie laat
nu zoowel aan het Engelsche als aan het
Fransche Standpunt recht wedervaren, zoo
dat dc herziene resolutie dc beteekenis
heeft van een uitstel van behandeling der
geschilpunten.
Terwijl dc motie dus de idee wokt, dat er
een vergelijk tot ^tand is gekomen, is do
strekking ervan juist, dat beide partijen
nog even ver van elkaar af staan als tot
dusver. Litwinof, dc Russische vertegen
woordiger, heeft gisteren niet nagelaten
hierop te wijzen en zeer terecht heeft hij
zich geenszins aangesloten bij het koor der
juichenden, die het hebben laten voorko
men, alsof een bemoedigende eensgezind
heid tot stand was gebracht. Dc motie
heeft de mccningsverschillcn integendeel
slechts geaccentueerd.
Ondertusschen is Tardieu nu als een
'triomfator naar Parijs terug kunnen kceren
en kan hij den volke verkonden vooral in
verband met den verkiezingsstrijd in
Frankrijk komt hem dit prachtig te pas
dat hij de Fransche kanonnen en tanks
beeft kunnen redden, die niet alleen de An
gelsaksische staten wilden vernietigen,
maar evenzeer de Duitschers, Russen en Ita
lianen. Frankrijk toch is op de ontwape
ningsconferentie steeds een voorstander ge-
.weest van de internationaliseering der zware
aanvalswapens, die het aan de landen, die
er thans over beschikken, wilde laten, niet
natuurlijk om er zelf gebruik van te maken
Frankrijk is een hyper-vredelievend
land maar om ze ter beschikking van
den Volkenbond tc stellen, wanneer een of
ander boosaardig land Duitschland?
het eens in zijn hoofd mocht krijgen een gc-
wapenden aanval op een anderen staat te
ondernemen.
Te Genève is dus thans wederom niets
bereikt, zoodat het to hopen is, dat in den
loop der verdere discussies de Engelschen
er hun medestanders het terrein zullen her
winnen, dat zij, verschrikt door het mis
baar der Franschen, zich een oogcnbiik
hebben laten ontfutselen.
AFNEMENDE WERKLOOSHEID
IN DUITSCHLAND.
B c r 1 ij n2 1 A p r i 1. (H. N.) In de eerste
helft van April is het aantal wcrkloozcn in
Duitschland verder gedaald en rnet 97.000
afgenomen. Op 15 April waren bij de ar
beidsbeurzen 5.934.000 werkloozen ingeschre
ven. In de verzekering tegen de werkloos
heid is het aantal werkloozc kostwinners in
de eerste helft van April met 231.000 gedaald
tot 1.317.000. Ook wat den crisissteun betreft,
is voor het eerst sedert den tijd van een
jaar een vermindering van het aantal^on-
dersteunden merkbaar en wfel met 23.000
tot 1.721.000.
Ruim twintig gewonden
P a r ij s, 2 2 April. (V. D.) Gisteravond
vond op een station in de banlieuc van Pa
rijs een spoorwegongeval plaats, waarbij 23
personen min of meer ernstig werden ge
wond. Vijf hunner verkaeren in levensge
vaar. Een electrische trein moest aan hot
stationnetje stoppen cn de machine van den
volgenden trein merkte te laat, dat de baan
niet vrij was. Met vrij groote snelheid reeds
hij op den stilstaanden trein. De eerste wa
gen van den binnenkomenden trein schoof
lot bijna op bet dak van den stilstaanden
(rein en werd ernstig beschadigd. Ook de vol
gende wagens werden beschadigd cn de
meeste reizigers werden door glassplinters
gewond.
OPNIEUW 36 BANDIETEN GE-
EXECUTEERD.
Mexico City 22 April (V.D.). Tc Hua-
tusco werden Vrijdag 3G leden der roover-
bende welke indertijd de stad Paso del
Macho, zoomede een naar Vera Cruz rijden
den spoortrein had overvallen gefusileerd
Direct na het vonnis werden de bandieten
een voor een tegen den muur gezet en neer
geschoten. Tot nu toe zijn in totaal 61 ben
deleden geëxecuteerd.
DE VOLKENBONDSCOMMISSIE TE
MOEKDEN.
Charbin, 22 April (V.D.). Dc door den
Volkenbond ingestelde cnquete-commissie
voor Mandsjoerije is te Moekdcn aangeko
men.
NIET LANGER EEN GOUDBASIS VOOR
DE DRACHME?
Athene, 21 A p r i 1. (V. D.) Onder voor
zitterschap van minister-president Venize-
los cn in aanwezigheid van vooraanstaan
de financiers heeft een conferentie plaals
gehad ter behandeling van valuta- en fi-
nahcfeclc kwesties. De beslissing over de to
nemen maatregelen wordt den ministerraad
voorbehouden.
In welingelichte kringen wordt liet even
wel waarschijnlijk geacht, dat dc goudbasis
voor dc drachme zal worden opgeheven.
Bij de besprekingen zou het tot oneenig-
heid tussclien Venizelos cn den minister
van financiën Maris zijn gekomen.
Verwacht wordt, dat de minister van fi
nanciën zal aftreden, zoodat een reg?erings-
rcconstructic noodzakelijk zal worden.
Uit Athene wordt nader gemeld, dat de
Gricksche minister van financiën Maris is
afgetreden cn dat dit geschiedde na een
kabinetszitting, waarin de financiecle nood
toestand van Griekenland ter sprake was
gekomen cn men tot de overtuiging zou zijn
gekomen, dat dc afschaffing van den gou
den standaard binnen kort noodzakelijk zou
zijn. i
VIER SKILOOPERS VERONGELUKT.
Weenen,' 22 A p r i 1. (II. N.) In de
Oostcnrijksche Alpen heeft een ernstig la
wine-ongeluk plaats gehad. In het gebied
Hohentauern zijn vier skiloopers uit Wee
nen tijdens een toer door een lawine bedol
ven. Dc uitgezonden reddingsexpeditie
moest onverrichterzak 3 terugkeeren, daar
er groot gevaar bestond, dat verdere lawi
nes naar beneden zouden komen. Aange
zien de verongelukten 6cdcrt Maandag be
dolven zijn, is kans op redding uitgesloten.
CYCLOON OP SCHIEREILAND
YUCATAN.
200 huizen verwoest.
N e w Y 0 r k, 22 April (V.D.). Naar uit
Merida (Yucutan, een Mcxicaansch schier
eiland, dat een oppervlak liccft van 3S.500
K.M.2) wordt gemeld, heeft Vrijdag op liet
schiereiland een cycloon gewoed, welke 200
huizen volkomen verwoestte en de tele
foon- en telegraaflijnen vernielde. II et
spoorwegstation Tekax werd door den cy
cloon letterlijk weggevaagd. Behalve dc
stad Tekax hebben nog drie andere steden
buitengewone schade geleden. De cycloon
ging gepaard met een hevigen hagelstorm.
VERDAGING JAPANSCH-CHINEESCHE
ONDERHANDELINGEN.
P a r ij s, 2 1 April. (II. N.) Naar het
agentschap Indopacifiquc uit Sjanghai ver
neemt, zijn de onderhandelingen over den
Chincesch-Japanschen wapenstilstand voor
onbcpaaldcn lijd verdaagd. Dc vertegen
woordigers der mogendheden vreezen, dat
Japan de volmachten, welke de commissie
van 19 van den Volkenbond aan de ge
mengde commissie heeft verleend, niet zal
erkennen.
GULDEN BOTERBLOEM-EXIT.
In mijn Mooi-Amcrsfoortje van 28 April
'28 vertelde ik van een aardige vondst in
onze mooie omstreken, dc zeldzame ontmoe
ting" met Jen Gulden Boterbloem, de eerste
boterbloem, die in het voorjaar bloeit en
al reeds daarom de aandacht trekt in April,
als geen andere onzer Ranunkels zich nog
aan bloemontwikkeling wagen, ja zelfs nog
maar heel weinig stengel verloonen. Hoe ik
aan het restant van het eenmaal zoo lieve
Dorresleinsche steegje de bloemen toevallig
ontdekte, vertelde ik toen cn.... verder
duidde ik de vindplaats niet al tc nauw
keurig aan. Maar nu dreigt er zeer intens
gevaar, dat de toen nogal geheim gehouden
vindplaats te loor zal gaan onder een laag
bergzand; die langzaam maar zeker ook
daarheen schuift.
En nu bestaat cr voor geheimhouding
heelemaal geen reden meer. Integendeel, nu
is er alle aanleiding tot publiciteit, opdat
elk, die belang stelt in zoo'n aardig zeld
zaam plantje, mee kan werken het elders
te bezwaren 11c roep dus nu alle liefheb
bers van botanische zeldzaamheden te wa
pen om naar de Gulden boterbloemen te
trekken met een flinke schop cn er een stuk
van weg te halen, opdat ze dan tenminste
nog aan echte beminnaars van wat aardjgs
pleizier kunnen geven. Dus: alstublieft
haal een brokje weg, desnoods voor uw
tuin, maar liever nog vóór een geheim
plaatsje in de vrije natuur, opdat ze op
nieuw kan uitgroeien cn een verrassing kan
vormen voor botanici in de toekomst.
De vindplaats is gemakkelijk te ontdek
ken tusschen Randenbroek en het Oude
Dorresteinsche steegje, nu de Vermeer-
straat. Als u van Metgensbleek naar de stad
gaat door de laan, die naar de Gasthuis
laan leid, dan hebt ge aan uw rechterhand
eerst weiland, dan bouwland achter een
boschwal. Op dat bouwland volgt naar de
stad toe een laag weiland, waardoor een
pas gedempte greppel loopt (richting Ran
denbroek). Aan de Noordzijde van dit wei
land staat wat houtgewas en daarbij vindt
ge de nu reeds bloeiende boterbloemen. Ik
heb er zelf ook wat weggehaald.
A. JOMAN.
Belangrijke figuur in de
Hegeliaanse/te beweging
in Nederland
's-G 1' a v 0 u U a g c22 April. Gistermid
dag is hier ter stede op 56-jarigen leeftijd
overleden dr. K. J. Pen, die een belangrijke
rol liccft gespeeld in do Hegeliaanschc be
weging in Nederland. Voortgekomen zoo
deelt liet Vaderlan d over hem medo
ui tde school van Bolland, die met het Ilege-
lianismc een wedergeboorte van de wijsbe
geerte wist te verwekken al ging zijn in
vloed meer in de breedte dan voor do filo
sofische wetenschap cn voor het juiste be
grip van den grooten Duitschen wijsgeer
wenschehjk was is het Pen geweest, die
voor het eerst met strenge wetenschappe
lijkheid de Hegeliaanschc wijsbegeerte heeft
beoefend. Hij heeft dat gedaan met een
tegenover zijn leermeester Bolland zelf toe
gespitsten polemischen toon in een geschrift
waarop hij, als doctorandus in Nederland
sche letteren cn doctorandus in dc wijsbe
geerte tc Leiden bij zijn leermeester Bolland
zelf hooft willen promoveeren. Toen deze
hierin niet wilde treden, liceft Pen zijn dis
sertatie in 1915 onder den titel „Het onder
scheid tusschen do wetenschap van Hegel
en dc wijsheid van Bolland", in welken titel
reeds dc critick op de wetenschappelijke op
vattingen in Bolland ligt, uitgegeven. Later,
na den dood van Bolland, is Pen toch op het
zelfde work, waarin slechts kleine verandc
ringen zijn aangebracht, gepromoveerd, met
prof. Rocssingb, den theoloog, als promotor
Honderden huizen verwoest
Tokio, 22 Sept. (V. D.) In do Japan-
sche stad Omiya heeft, een geweldige brand
gewoed, waardoor 1300 huizen in de asch
werden gelegd. Verscheidene mcnschcnle-
vens gingen verloren en talrijke personen
werden gewond. Dc materieelc schade
wordt geschat op ongeveer IV» milliocn dol
lars.
DE GESTOORDE BRUILOFT.
Bruiloitsgczelschap stort in
een kelder.
Parijs, 22 April (V.D.). Terwijl een ge
zelschap van ongeveer 40 personen tc Alen-
ton, dat bruiloft vierde, in het huis van du
bruid aan liet dansen was, stortte plotseling
de vloer van het vertrek in cn kwamen
alle gasten alsmede de meubelen cn het
servies, dat op de tafel stond, in den kel
der terecht, waar het water een halve me
ter hoog stond. Gelukkig kwamen alle aan
wezigen cr met eenige schrammen cn een
onvrijwillig bad af.
ERNSTIG AUTOBUS-ONGELUK.
Praag, 22 April (V.D.). Op den straat
weg tusschen Bodcnbach cn Praag kwam
een autobus in botsing met een wagen,
waarvan de koetsier cn zijn begeleider ern
stig gewond werden. Tengevolge van de
botsing reed de autobus door bet hek, dat
langs den straatweg liep, stortte van een
hoogte van 5 Meter naar beneden cn sloeg
over den kop. Met uitzondering van den
chauffeur werden alle 15 inzittenden ge
wond, waarvan vier doodelijk. Ook eenige
andere inzittenden werden zoo ernstig ge
wond, dat direct operatief ingrijpen nood
zakelijk was.
BRIEF VAN CHARLES DARWIN
ONTDEKT TE LENINGRAD.
Moskou, 22 April (V.D.) Uit Leningrad
wordt gemeld, dat in het archief van de
academie van wetenschappen aldaar een
tot. nog toe niet gepubliceerde brief is ont
dekt van Charles Darwin aan den Russi-
schen professor Kowalewski. Dc brief is
gedateerd 21 Mei 1873 en handelt over de
palaeontologie der zoogdieren.
DE GESTAAKTE TREINDIENST
KAMPEN-HATTEM
Het proces tusschen de gemeente
Kampen en de Lokaal Spoorweg
Maatschappij
Z u t p h e n, 21 April. Do Officier van
Justitie bij de Arrondissömcnts Rechtbank
tc Zutphen heeft heden zijn conclusie geno
men inzake de voor dc Rechtbank aanhangi
e bekende procedure tussclien de gemeente
Kampen cn dc N.V. Kon Ned. Lokaal Spoor
wegen o\er het niet meer laten loopen van
treinen op hel traject Kampcn-Hattcm.
De schade actie in deze wordt in tweeën
gesplitst n.l.:
Ie. vraagt dc gemeente Kampen vergoe
ding van dc schade, die tot op heden reed:
is geleden, en die nader bij staat zal worden
opgemaakt, cn 2e. vergoeding" van schade,
die de gemeente nog lijden zal, doordat dc
maatschappij hare verplichting nog niet zal
nakomen cn welke zij stelt op 100.per
dag.
Na deze vordering in de hoofdzaak in een
in den breeden omschreven conclusie to heb
ben verwerkt, concludeert dc Officier van
Justitie tenslotte tot toewijzing der ingestel
de vordering van de gemeente Kampen,
voorzoover die betreft liet weder in dienst
stellen van den gemelden spoorweg met ver
goeding van de reeds geleden schade, die 11a
liet vonnis nog geleden zal worden en welke*
de gemeente stelde op 100.per dag, als
zijnde dit geen schade, doch een dwangsom,
welke dc wet immers niet kent.
Verder zegt de Officier van Justitie rnet
betrekking tot de procedure in dc vrijwi
ring, dat de gemeente Kampen daarin geen
partij is, zoodat hij ten deze opzichte zich
van het nemen van een conclusie onthoudt
Dc Rechtbank heeft dc vrijspraak van het
vonnis hierin bepaald op 30 Juni e.k.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Onze orgels-piano's zijn juist iets beter
dan andere en goedkooper.
BUITENLAND.
Ontwapeningsstrijd te Genève.
(Derde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Mishandeling door een officier.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Zitting der Tweede Kamer.
(Tw.ecdo Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Maandag a s. wordt, de broodprijs verhoogd.
(Vierde Blad, pag. 2).
Dc hoer G. Goorhuis spreekt voor dc Ver*
7 Verkeek;
(Vierde Blad, pag. 1).
eeniging voor Veilig Verkeeig
BI;
Wegenaanleg in het Soesterkwartier.
(Ecrsto Blad, pag. 3).
Dc aanleg van een zwaaihavcn.
(Eerste Blad, pag. 2.)
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
Prof. Dr. II. E. Winlock Onze Excursie
in Egypte. II.
Londcnschc Brieven Motor of Locomo
tief.
Henriettc van Maere Dc Waarschuw ing.
Dr. Boris RaptschinskyHet Russisch
Experiment.
Paul WhitemanDc toekomst van de
Radio.
Ina DorlagcnGeef kinderen niet te
veel.
H. G. CanncgieterTrouw aan de eigen
wot.
Piet Tiggcrs Dc muziek in den Actlicr.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Inst.
te Do Bilt:
Hoogste barometerstand 7G5.G te La Co-
runa.
Laagste barometerstand 747.0 te Larwick.
Verwachting: Meest matigo Z.W. tot W.
wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen
regen, weinig verandering in temperatuur.
Dc depressie blijft stationair, do kern
ligt thans op de Noordzee. In het kanaal
ligt nog een secundaire, die hier to lando
na den helderen nacht weer botrokken
weer, met lage wolken geeft; daarachter
stijgt dc barometer cn zijn de winden in
kracht toegenomen.
Dc depressio blijft opgesloten tusschen
gebieden van hooge luchtdruk in de Pool-
zee, Lapland on in het Z.W., doch houdt
nog verbinding met een depressiegebied
verder in het W. op den Oceaan. Dit blijft
oorzaak, dat dc koude stroom over IJsland
in het Noorden blijft cn de Westelijke stroo-
ming over do Britsche eilanden wellicht
eenige afkoeling, doch geen Poolsche koude
zal brengen. Niettemin is met dezo lucbt-
drukverdeeling te rekenen met aanhouden
van het bewolkte weer, met nu cn dan lichte
regen in bet Westen, terwijl in Centraal
Europa voorjaarswarmtc wordt gevonden.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190