6. BROUWER
DÊ ËEMLANDEQ
DE JAPANSCHE PREMIER VERMOORD
Dinsdag 17 Mei 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 270
Buitenlandsch
Overzicht
NEERGESCHOTEN IN ZIJN
WONING
KRUISKAMP 10 - AMERSFOORT
Weerbericht
Licht
3 uur 18 min.
L. J. LUYCX ZOON
JOS-S. DE HEER
Piano's, Orgels, Radio
AMERSFOORTSCK DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 maandcn v°°' Amersfoort 2.10, per maand I 0.75, per
week (met gratia verzekering legen ongelukken) f 0.17'/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 51J
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Liefdadlghelds-advertentlën voorde
helft van deD prijs. Kleine Ad\ertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
De Japansche minister-president
vermoord? Wat was de aan
leiding tot deze wandaad?
t)e zeer bejaarde eerste minister van
Japan, Inockai, is gevallen als slachtoffer
van een laffen moordaanslag. Ilij is niet de
eerste geweest, wien dit lot de laatste tijden
trof. Twee jaar geleden werd de gewezen
Japansche minister-president Hamagoetsj:
om het leven gebracht, voor enkele maan
den geschiedde hetzelfde met Inoeye, die
dc functie van minister van financiën heeft
vervuld, terwijl ook nog vcrsch in ieders
geheugen ligt, dat de vermaarde en gezag
hebbende financier baron Takoemadan
nauwelijks twee maanden gileden door
moordenaarshanden viel.
Deze aanslagen vormen een betreurens
waardige reeks van buitensporigheden,
waarvan men aanneemt, dat zij niet op zich
zelf staan, docli het uitvloeisel zijn eener
stelselmatige agitatie van reactionairen, die
door schrikaanjaging in de politiek, die dc
Japansche regeering op het oogenblik voert,
wijziging trachten te brengen, liet is wel
een merkwaardige samenloop van omstan
digheden, dat juist op het oogenblik, dat
Japan erin heeft toegestemd Sjanghai te
ontruimen, niet alleen de Japansche mi
nister-president werd doodgeschoten, maar
tevens bomaanslagen werden gepleegd op
de vooraanstaande centrale punten van het
politieke leven in Japan.
JnukaT, de vermoorde Japansche
Japansche minister-president.
Wie heeft hij dit alles de hand in liet
spel? Zijn het- communisten, die verwarring
trachten te stichten en een poging willen
doen om door het plegen van terroristische
daden de revolutie in Japan in het leven te
roepen?
Op een afstand valt dit natuurlijk moei
lijk te beoordeelen, doch wel is het een feit,
dat in de internationale pers algemeen dc
opvatting tot uiting komt, dat de hyper-
nationalisten in Japan verantwoordelijk
moeten worden gesteld voor dc niet genoeg
te laken wandaden. Het heeft namelijk dc
aandacht getrokken, dat de daders, die on
dertusschen reeds hebben hekend, dc uni
form van den keizer droegen, m.a.w.: offi
cieren waren, die blijkbaar lid waren van
het bekende geheime genootschap „de
zwarte draak". Deze vcrecniging wordt
samengesteld door lieden van zeer chauvi-
nistischen huize, welke vooral uix die krin-
ben van leger en marine, welke voorstan
ders zijn van een politiek der sterke vuist,
zijn garecruteerd. Het is aan de leden van
bedoeld genootschap, dat de jongste reeks
.van moorden wordt toegeschreven.
Zij zijn het ook, die bij voortduring en
zeer nadrukkelijk een pleidooi hebben ge
houden voor dc annexatie van Mandsjoe-
rije door Japan. Het ligt derhalve voor de
hand, dat zij het niet hebben kunnen ver
kroppen, dat de Japansche regecring enkele
dagen geleden heeft toegestemd in dc
ontruiming van Sjanghai, een besluit, dat
de „patriotten" hebben voorgesteld als een
laffe handelwijze, omdat deze h. i. gelijk
staat met een capitulatie van Japan voor
China en den Volkenbond. Dit zwichten
achten zij des te verwerpelijker, daar dc
actie rondom Sjanghai den Japanners niet
alleen veel geld heeft gekost, maar evenzeer
het leven van vele landgcnooten heeft ge-
eischt.
Ondertusschen hellen Engelsclie kenners
van den toestand in Oosl-Azie de frank
furter Zeitung maakte er vanochtend ter
loops melding van over tol de mcening,
dat het bij de nationalistische explosies in
Japan om iets nog veel ernstigers gaat: het
vermoeden wordt n.l. uitgesproken, dat de
Japansche „diehards" aansturen op een
oorlog tegen sovjet-Rusland, maar onder
tusschen is nog niet heelernaal duidelijk,
waarom de Japansche chauvinisten zoo be-
gecrig zijn naar een gewapend conflict met
den "grooten Europceschen buurstaat. De
Engelsclie berichten verspreiden dienaan
gaande nog niet op bevredigende wijze
licht. Ondertusschen is het een niet te loo
chenen l'eit, dat de toestand, dien Japan in
Noord-Mandsjoerije in het leven heeft ge
roepen, aanleiding kan geven tot de ern
stigste conflicten en dat slechts, wanneer
beide partijen de grootste voorzichtigheid
betrachten, een ernstig3 botsing van belan-
geen achterwege kan blijven.
Te Londen he3ft men het gevoel, dat dc
Japansche kroon^ die in het eilandenrijk de
machtigste factor is, niet van zins is al te
avontuurlijke wegen in te slaan, daar zij
inziet, dat het met betrekking tot alle inter
nationale vraagstukken beter is op ontspan
ning aan tc sturen dan den boog te strak te
spannen, daar de economische toestand van
Japan geen buitensporigheden kan verdra
gen. Hier staat tegenover, dat het in be
ginsel niet is uitgesloten, dat dc Japansche
regeering, geterroriseerd door den jongsten
moordaanslag evenals door dc vroegere
moordaanslagen, wel eens uit den koer
kan worden geslagen. Ook te Londen uit
men tc dezen aanzien reeds zijn beducht
heid.
Een demonstratie van onte=
vreden fascisten?
Tal van aanslagen te Tokio
Tokio, 15 Mei (V.D.). Vijf mannen, ver
moedelijk fascisten, zijn binnengedrongen
in het ol'ficieele verblijf van den Japanschen
premier Inükai. Zij scholen op hom. Daar
na stelden zij zich ter beschikking van de
politie.
De toestand van den minister-president is
hopeloos.
Tokio, 15 Mei (V.D.). De Japansche mi
nister-president Inukai is tengevolge van
den op hem gepleegden aanslag overleden.
Nog meer aanslagen.
De aanslag op den Japanschen minister
president Inukai had Zondagnamiddag te
half zes plaats. De vijf jeugdige militairis-
ten, die den aanslag pleegden, drongen in
de officiecle woning van don premier. Toen
zij in zijn kamer waren gekomen, zcide
Inukai tot hen:„Schiet niet, ik zal uw
eischcn aanhooren". De mannen losten ech
ter een aantal schoten, die Inukai in het
hoofd troffen. De getroffene viel onmiddel
lijk op den vloer. Zondagavond tegen half
twaalf is hij overleden.
De aanvallers begaven zich na het ple-
en van den aanslag onmiddellijk naar het
hoofdbureau van poli lie, waar zij in arrest
werden gesteld.
Aan liet doodsbed van Inukai werd een
met spoed bijeengeroepen kabinetszilting
ehouden. Besloten werd, dat de minister
van financiën Takaliashi voorloopig de
functie van Inukai zal overnemen.
De aanslag op den premier blijkt een on
derdeel van een samenzwering te zijn, want
tegelijkertijd werden in Tokio op verschei
dene groote gebouwen bomaanslagen ge
pleegd. Voor zoover bekend, hebben deze
bomaanslagen weinig schade aangericht.
Op verschillende punten der stad werd ge
schoten, waarbij personen gewond werden.
Een groot aantal personen werd gearres
teerd.
Het doel van den aanslag.
In verband met den aanslag op den Ja
panschen minister-president Inukai wordt
uit Tokio gemeld, dat de aanslag op den
premier en de tegelijkertijd plaats gehad
hebbende bomaanslagen bedoeld zouden
zijn als een demonstratie der fascisten, die
ontevreden zijn over de politiek der regee
ring in China en in Man dsjoerije. Deze aan
slagen, die een onderdeel zouden uitma
ken van een fascistische campagne, vormen
de climax van een aantal gedurende den
laalston tijd plaats gehad hebbende aansla-
_en, o.a. op den vroegeren premier Hama-
gucbi, den oud-minisler van financiën
Mouye en don bekenden bankier Baron Ta-
kumadan.
De diplomatieke medewerker van de Daily
Telegraph veronderstelt, dat de aanslag op
Inukai is uitgegaan van de reactionnaire
_ehcimc verecniging „Dc zwarte draak", die
ook verantwoordelijk is voor den moord op
den bankier Mouye.
Tal van militairen gearres
teerd.
Nader meldt men ons:
De aanslag op den minister-president Inu
kai is gepleegd door een vijftal in militaire
uniformen geklcede personen. Toen zij aan
de woning van den minister-president kwa
men, verzochten zij tot Inukai toegelaten te
worden. Vier politieagenten en een bedien
de, die ben wilden tegenhouden, kregen bij
de schietpartij, welke toen ontstond, schot
wonden. Ook een zesde persoon, die wacht
te om door Inukai in audiëntie te worden
ontvangen, werd gewond.
Toen de aanvallers in de kamer van den
premier waren doorgedrongen, grepen twee
van hen, gekleed in officiersuniform, licm
bij de schouders. De andereh losten daarop
eenige schoten, die Inukai in het hoofd trof
fen. Een kogel drong bij de neus en een an
dere bij den rechterslaap in liet hoofd. Inu
kai stortte onmiddellijk neer.
Dc doktoren, die in allerijl werden ont
boden, verklaarden na hun onderzoek, dat
de toestand hopeloos was en nog voor mid
dernacht is Inukai overleden.
Tot dusver zijn achttien personen, onder
wie vijf marine-officieren gearresteerd.
Een andere aanslag heeft bijna tegelijker
tijd plaats gehad. Een man, eveneens in
uniform gekleed, drong met geweld in dc
woning van den vroegeren officier Nishida.
Deze werd ernstig gewond.
De aanslagen op dc gebouwen
De bomaanslagen op verschillende gebou
wen werden gepleegd op het bureau van de
Seiyukai-partij, waartoe Inukai behoorde,
het hoofdbureau van politie, de woning van
baron Makino, den minister van justitie, op
do Japansche Bank en op de bank Mitsu-
bischi.
De aanslagen schijnen goed voorbereid tc
zijn. De aanvallers arriveerden voor elk ge
bouw in een auto.
ITet is de politieke politic gelukt nog tij
dig een nieuwen aanslag op hot spoor te
komen. Onder de transformatoren van de
electriciteitsccntrale werd dynamiet gevon
den. Naar het schijnt was het de bedoeling
de centrale in de lucht tc laten vliegen, ten
einde de lichtvoorziening onmogelijk te
maken.
De Japansche keizer heeft zijn deelne
ming uitgesproken met de familie van den
vermoorden premier.
Tegelijkertijd heeft liet corps diplomat!
que de Japansche regcei ing sympathiebe
tuigingen overhandigd. In buitcnlandsche
kringen wordt er dc nadruk op gelegd,
dat Inukai een aanhanger van verzoenings
politiek is geweest.
Vóór den aanslag op Inukai.
De schoondochter van Inukai deelt nog
de volgende bizonderhcdeii mede. Zij be
vond zich buiten liet Iiin.sT toen de plegers
van den aanslag binnendrongen. Pogingen
van bedienden en eenige politiebeambten
de mannen tegen te houden, waren ver
geefse!). Inukai bevond zich met een ander
kabinctslid in zijn kamer. Do schoondoch
ter snelde tot hem en verzocht hem te
vluchten. Inukai weigerde evenwel cn trad
op de indringers toe. waarbij li ij hun toe
riep: „Schiet niet op mij Ik zal Uw cischcn
aanhooren. AVaagt hel niet oj> mij tc schie
ten".
De leider der indringers ging evenwel
niet op de voorstellen van Inukai in. doch
bcwal vuur te geven Dooi- talrijke kogels
getroffen, stortte Inukai ineen.
Naar nog bekend wordt, droeg Inukai
sinds eenige maanden een stalen vest ten
einde zicli tegen evenluccle aanslagen te
beschermen. Als gevolg hiervan mikten dc
daders op zijn hoofd. Nishida, de officier,
die bij den aanslag werd gewond, is inmid
dels overleden. TI ij werd beschouwd als een
verrader van de zaak van „De Zwarte
Draak" Ilij was leerling van den priester
Inouye, die in verband met een aanslag op
een minister in een gevangenis zijn straf
yitzit.
Een der politie-agenlen over
leden.
Een der politie agenten, die gewond werd,
toen hij mede trachtte de militaire indrin
gers in de woning van Inukai tegen te
houden, is aan de bekomen verwondingen
bezweken.
Naar het Russische telegraaf agentschap
meldt, heeft Molotow, dc voorzitter van
den raad van volkscomiïi'ssarissön, in een
rede verklaard, dat het oorlogsgevaar in
het Verre Oosten zeer ernstig is. Men wil
Rusland in zijn werk voor den wederop
bouw storen, doch de. Russische regecring
zal dit niet toelaten. Z;j zal van haar kant
alles doen om een nieuwen oorlog te ver
mijden.
Mocht het echter ondanks alles tot een
oorlog komen, dan zal het Russische leger
zijn plicht doen.
De diplomatieke betrekkin
gen tusschen China en Rus
land.
In verband met de Cliineesche berichten,
waarin gesproken wordt over de noodzake
lijkheid van een herstel der diplomatieke
betrekkingen tussclien sovjet-Rusland en
China verklaren de officicele Russische
kringen, dat de Russische regeer ing bereid
is de diplomatieke betrekkingen met Nan
king tc hervatten, natuurlijk echter zonder
eenige voorwaarde.
De voorstellen der Chineesche regeering,
dat Rusland zich zal verplichten geen
communistische propaganda in China te
voeren, wordt afgewezen onder verwijzing
naar het feit, dat de sovjet-regeering zich
principieel onthoudt van alle stappen, die
beschouwd moeten worden als eon inbreuk
op de binncnlandsche politiek van een an
der land. De sovjet-regeering staat op het
standpunt, dat bet hervatton der diploma
tieke betrekkingen kan geschieden zonder
eenige bemiddeling.
WERKZAAMHEDEN IN DE TWEEDE
HELFT VAN MEI.
Nu eindelijk het warmerde weer begonnen
is, kunnen we er aan beginnen tc denken de
kamerplanten, die ervoor in aanmerking ko
men, buiten te brengen. De buitenlucht doet
menige plant als het ware herleven; men
ziet ze met den dag beter worden. Fijnere
palmen, tcerc varens en bladplanten, die in
de warme kas thuis hooren, zooals o.a, Cala-
diums, blijven den geheelen zomer binnen
Men zette ze echter des zomers in een ver
trek, dal veel gelucht kan worden, door b.v.
ramen of nog beter bovenraampjes. Tegen te
sterk licht, vooral tegen de zon, moeten ze
geschermd worden. De overige planten plant
men buiten op een beschut plekje uit. Men
doet dit met pot en al, zoodat deze even
onder den grond komt Men dient zc nu wat
zeer verdunde koemest toe en herhaalt dit
iedere maand. Met droog weer wordt flink
gegoten. Planten, die in dc natuur gewend
zijn aan weinig zon, zooals bijv. Palmen en
varens, zet men in de schaduw. Een der
weinige palmen die wc met succes buiten
zetten in de zomermaanden is de Phoenix-
palm, vooral de variëteit „Canadensis" is
hier zeer dankbaar voor Zooals ik reeds
schreef, zet men ook alleen dc sterkere va
rens bulten. Dus o.a. de „Mediola" soorten
niet. De vclplanten cn sterkere Cactussen zet
men builen in dc zon; men zal ze dan zien
groeien en in vele gevallen ook zien bloeien.
De koudekas planten, als Citroenboompje,
Evonymus, Lourier, enz. zijn zoo sterk, dat
ze zoowel op een zonnig, als op een meer
beschaduwd plekje, builen hunnen staan.
Ook deze gedijen beter, als ze met den pot
cn al ingegraven worden. Ook door het be
dekken der potten of kuipen met mos of
turfmolm, bereikt men hetzelfde. Onze kamer-
azabca's en dergelijke planten, die nu be
ginner. nieuwe scheutjes te maken, worden
nu builen gezet. Dc Azalealakjcs worden een
klein stukje ingekort; er moet vooral voor
gezorgd worden, zc op tijd gier en water tc
geven Planten die er zeer onderkomen uit
zien, haalt men uit den pot en geeft men
nieuwe aarde onder het uitplanlen. Dit uit-
planten geschiedt dan het best zonder pot,
zoodat ze zich geheel herstellen kunnen. In
hel najaar worden ze dan met kluit en al
weer in de pot gezet en dan nog een paar
weken met pol cn al ingegraven, alvorens
men zc binnen haalt. Natuurlijk geschiedt
het ontpotten dan ongeveer eind September,
zooda-t zc nog lijd hebben vóór de vorst bin
nen te zijn. Bij het binnenbrengen zorgt men
ervoor, ze eerst koel te houden en dan lang
zamerhand in een warmer verjrek, maar hier
kom ik voor eenige soorten nog nader op
terug.
Zoowel buiten als binnen wordt in dc zo
mermaanden veel gegoten, vooral bij warm
weer, daar de groei dan nlaats heeft cn ze
vec-1 verdampen Men denke erom, dat nu
krachten voor de slechtere maanden worden
opgedaan.
Voor menschen zonder tuin kan b v. die
nen een kist met turfmolm gevuld, op platje
of balcon geplaatst cn hier dc planten in
gezet, die ervoor in aanmerking komen, met
pot cn al. Dezelfde regels, als buiten, gelden
natuurlijk ook hiervoor, wal licht, bemes
ting enz. betreft.
Cielen cloet men steeds beter 's avonds
dan 's ochtends daar de plant cr dan langer
van geniet.
J. O. W. F RENS.
Wenscht ge 't beste voor Uw tuin
Bloemen en ook planten, beide?
Kiest 't betrouwbaar adres
KWEEKERIJ DE „H0RSE WEIDE"
INUKAI'S LEVENSLOOP
De machtigste politieke
figuur in Japan
De lieer Inukai, die op 77-jarigen leef
tijd viel als slachtoffer van een brutalen
moordaanslag, was sinds December van bet
vorig jaar minister-president van Japan.
Op II December bood baron Wakatsuki
bet ontslag van bet gelieele kabinet aan
den keizer aan. Deze minister-crisis vloeide
voort uit binnenlandsche politieke moei
lijkheden cn hield geen verband met de
politiek in Mandsjoerije.
Op 13 December kwam Inukai aan het
bewind met een kabinet, dat voornamelijk
bestond uit leden van de (conservatieve)
Seiyukai-partij.
De eerste daad der nieuwe regecring was
bet afkondigen van bet embargo op goud.
De beer Inukai nam zelf de portefeuille
van buitcnlandsche zaken, die bij behield
tot Januari, toen bij haar overgaf aan
Jöhsizawa, zijn schoonzoon, die tot dusver
Japansch ambassadeur te Parijs was en
die ook te Genève Japan meermalen heeft
vertegenwoordigd.
Inukai werd in 1855 te Okayama geboren
BUITENLAND.
De Japansche premier vermoord.
(Eerste Blad, pag. IJ
BINNENLAND.
Felle heidebrand bij Vuglit.
(Tweede Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Muziekconcours van Bravo.
(Eerste Blad, pag. 3J
Voordracht over do opvoeding in liet
onderwijsmilieu in de School voor Wijsbe
geerte. (Eerste Blad, pag. 3).
SPORT.
H.V.C. slaat Amsvorde met 81.
(Derde Blad, pag. 1).
Voetbaltournooi van den Chr. Ned. Voet
balbond op Birkhoven.
(Derde Blad, pag. 1).
De Ncd. Ilockeyploeg wint van Denemar
ken. (Derde Blad, pag. 2).
Ajax wint van P.S.V,
(Derde Blad, pag. 2).
Feyenoord slaat Veendnm niet 5—2.
(Derde Blad, pag. 1).
Medegedeeld door het K.N.M I. tc de Bilt.
Hoogste barometerstand 771.7 te Hapa-
randa.
Laagste barometerstand 75G.9 te Sey-
disfjord.
Verwachting: Matige Z.W. lot Z. wind,
gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen regen,
wariïier.
Zweden cn O.-Duitschland zijn nog onder
invloed van een belangrijke hooge drukge-
bied, dat bij Z.O.-winden zeer hooge dag
temperaturen meebrengt. Een lage drukgp-
bied, dat sterk in diepte afneemt, trekt
Oostwaarts cn wordt door een rug van
hooge drukking gevolgd, die in onze omge
ving in dc onderste luchtlagen een sterke
afkoeling bracht. Van do Oceaan nadert
een diepe depressie, zoodat de wind weer
naar liet Z. zal loopen en de temperatuur
opnieuw zal gaan stijgen.
Dc Brilscho eilanden en W. Frankrijk
hebben na een helderen nacht zeer lago
och tend tempera turen. Midden-Frankrijk
beeft fraai weer. In Duitschland is plaat
selijk onweer tc wachten. Aan de lerscho
kust begint bet uit bet Zuiden hard te
waaien.
LRHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
NATUREL SHANTUNG
vanaf 54 ct. p. m.
ECHTE HONAN IN ALLE KLEUREN
f 1.75 per meter.
Varkensmarfct 5 Tel. 1309
Billijke stemabonnementen.
Vakkundig', stemmen.
cn ging reeds op jeugdigen leeftijd in do
politiek. Hij was in dienstjaren bet oudste
parlementslid. Verscheidene malen was hij
minister, voor liet eerst in 1898 minister
van onderwijs.
In 1929 werd bij gekozen tot leider van
de Seiyukai-partij, welke functie vacanü
was gekomen door het overlijden van baron
Ta na ka.
Inukai werd beschouwd als de machtig
ste politieke figuur in Japan. Hij was een
van de leden, die sinds de stichting van het
parlement daarin zitting hebben.
Toen in Maart j.l. dertien leden van de
geheimzinnige organisatie dc Zwarte Draak
werden terecht gesteld, werd gemeld, dat
de heer Inukai een dergenen was, die op
de lijst stond om vermoord te worden. Zijn
ambtsvoorganger baren Wakatsuki was een
der anderen.
BELGIÊ'S ZIELENTAL.
Brussel, 14 Mei. (V. D.) Volgens de of-
ficieele Moniteur bedraagt het totaal aan
tal inwoners van België, zooals bij de volks
telling van 31 December 1931 is komen vast
te staan, 8,092,004, waarvan 4,007,418 man-
n enen 4,084,586 vrouwen. - -
