Bimrmverzich t
DE EEMLANDEü
Vrijdag 27 Mei 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30 e Jaargang No. 279
Boiteolairacllsch
Overzicht
Buitenland
DE TERUGBETALING DER
SCHULDEN
DE KLOPPARTIJ IN PRUISEN
DIRECTORIUM SIMAIT1S
AFGETREDEN
EÉÉ
HET PONDENVERLIES DER
NED. BANK
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht op
9 uur 35 min.
L. J. LUYCX ZOON
Fa. R. VAN DEN BURG
TUINGEREEDSCHAPPEN
iwrnrrrra
AMER SFOORT5GH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 maandtn v°°' Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
weelc (me, gratli verzekering tegen ongelukken! f 0.17J/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers I 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
1ejj(€ regCj mecr f0 25. Llcfdadlghelds-advertcntien voor de
helft van den prijs. Kleine Advcrtentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Engaland bereid zijn schulden
aan Amerika te betalen. Ver
wacht het niets van de confe
rentie van Lausanne?
Zooals men zich herinnert, heeft de En-
gelsche ambassadeur te Washington van
zijn regeering de opdracht ontvangen, om
in de komende dagen een overeenkomst
met de Verecnigde Staten tc tcekenen, wel-
ike behelst, dat Engeland de betaling van
zijn schulden aan de Vereenigdc Staten,
die als gevolg van het door Hoover aan
de crediteuren van Amerika verleende mo
ratorium was opgeschort, zal hervatten.
Deze aankondiging heeft in de Londen-
sche city het grootste opzien gewekt.
Wel zijn, toen Hoover toestemde in het
naar hem genoemde moratorium, terugbe
talingsvoorwaarden gesteld, maar niette
min had men in de city verwacht, dat
Engeland zijn bereidheid, om weer een be
gin te maken met de betaling der achter
stallige schuld, pas te kennen zou hebben
gegeven, nadat de scliuldenaarsstaten eerst
gemeenschappelijk te Washington een stap
zouden hebben ondernomen, teneinde te be
reiken, dat de schuldbedragen werden ver
minderd. In elk geval had men erop ge
rekend, dat Engeland eerst zou hebben af
gewacht, wat de resultaten waren der con
ferentie van Lausanne.
De ontsteltenis in de city houdt, naar dc
Londensche correspondent van de Vossi-
sche Zeitung bericht, in de eerste plaats
verband met het feit, dat door Engeland's
stap in het eenheidsfront der Europeesc.he
schuldenaars van Amerika een bres is ge
slagen en de vooruitzichten met betrekking
tot het succes der conferentie van Lausan
ne, die toch al niet bijster gunstig waren,
nog slechter zijn geworden.
Men mag namelijk aannemen, dat het
voor Italië en Frankrijk in dit geval nog
moeilijker zal worden hun goedkeuring tc
hechten aan een vermindering der Duit-
eclie betalingen. Wanneer Engeland ervoor
te vinden is zijn schuldverplichtingen aan
Amerika weer in geheel haar omvang na
te komen. dan. verdwijnt, naar men in dc
kringen der city van gevoelen is, ook dc
mogelijkheid, dat - de Vereenigde Staten
Italië of Frankrijk eenigerlei conccssio zal
doen.
Wanneet* d.c betaling der Engelsche schul
den en de terugbetaling der bedragen, waar
voor tijdens het moratorium van Hoover
uitstel is verleend, hervat worden in vol
len omvang, dan zou Engeland in dit jaar,
in ronde cijfers, 55.7 millioen pond ster
ling tegen den koers van 3.70 aan de Ver
eenigde Staten moeten afdragen. Zelfs wan
neer de dominions, Frankrijk en Italië dc
sommen gelds, waarvoor zij bij Engeland
in het krijt staan, betalen, dan zou En
geland toch nog een bedrag van ruim 10
niillioen pond, waarmee in de loopende
Brilsche begrooting geen rekening is ge
houden, -moeten opbrengen.
Men begrijpt in dc Londensche city nu
achteraf do zinspelingen van verschillende
(ministers in de laatste weken, dat het op
brengen van nieuwe belastingen en ver
dere belangrijke bezuinigingsmaatregelen
noodzakelijk zijn en dat men zich moet
voorbereiden op een nieuwe, tweede nood-
ibegrooting.
Dat onder deze omstandigheden te .Lon
den allerlei panickgeruchten de ronde heb
ben gedaan, behoeft geenszins tc verbazen.
Wel heeft Baldwin Woensdag in liet La
gerhuis de verklaring afgelegd, dat de
financieele toestand van Engeland wel-is-
waar nog steeds ernstig is, doch dat er
géén reden bestaat, voor de hysterie, die
in enkele kringen aan den dag is getreden,
maar deze verklaring heeft niet kunnen
verhinderen, dat de openbare meening ten
hevigste is ontstemd, daar. de Engelsche
stap ertoe heeft ^bijgedragen, dat de con
ferentie van Lausanne tot mislukking is
gedoemd en de economische gevolgen daar
van, die het karakter van een catastrophe
kunnen aannemen, niet te overzien zullen
zijn.
Duitschland teekent het
voorloopig accoord
Washington, 26 Mei (V.D.). De Duit-
sche ambassadeur von Prittwitz heeft he
den in het ministerie van financiën de
schuldbekentenissen geteekend voor de
door het moratoriumjaar uitgestelde bedra
gen, groot 6 millioen dollar. De schulden
moeten binnen 10 jaar worden terugbetaald.
Finland en Griekenland hebben eveneens
een dergelijk accoord onderteekend. De ove
rige landen zullen in den loop van de vol
gende week onderteekenen.
Wie is het eerst begonnen
Berlijn, 25 Mei. (V.D.) De communisti
sche fractie van den Pruisischen landdag
publiceert een verklaring, waarin ook ge
sproken wordt over de zitting van het se
niorenconvent. Verklaard wordt, dat dc af
gevaardigde Steger in het seniorenconvent
dc verklaring heeft afgelegd, dat zijn frac
tie de heftigste verontwaardiging tot uiting
heeft gebracht over de houding der nat.-
soc.
Daartegenover heeft de sociaal-democra
tische afgevaardigde Heilmann gepoogd
den communisten de schuld te geven door
te beweren, dat de communisten het eerst
hebben geslagen. Dat de nat.-soc. aanval
georganiseerd en voorbereid was, blijkt uit
een uitlating van Ivube en uit den Angriff,
die in het. nummer van heden aankondigt,
dat de nat.-soc. fractie tot terreurmethodes
zal overgaan. De communisten hebben met
hun in het seniorenconvent tot uiting ge-
brachten eisch tot onmiddellijk hervatten
der onderhandelingen uitgesproken, dat zij
vastbesloten zijn in opdracht van hun poli
tieke kiezersmnssa's de fascistische ter
reur ook in het parlement te bestrijden.
Nat.-soc. persverklaring over
het gebeurde.
Berlijn, 25 Mei (V.D.). Dc Pruisische
persdienst van de nat.-soc. landdagfractie
heeft tegen middernacht een verklaring ge
publiceerd betreffende dc gebeurtenissen in
den Pruisischen landdag. Hierin wordt ver
klaard, dat hët onmiddellijk begonnen on
derzoek der fractie een overvloed van be
wijsmateriaal beeft opgeleverd tegen afge
vaardigde van den linkervleugel betreffende
hun deelneming aan gewelddaden. Hiervoor
staan dozijnen getuigenverklaringen ook
van niet-nat.-soc. en van neutrale tribunebe
zoekers ter beschikking. IIet stenogram
toont volkomen aan, dat de Marxistische af
gevaardigden dc schuld dragen. Vervolgens
worden een groot aantal getuigenverklarin
gen vermeld. Herhaaldelijk wordt verklaard
dat de communistische afgevaardigde Pieck
van de ministerstribune een zwaren minis
terstoel naar dc rijen van centrum en so
ciaal-democraten heeft geworpen, ofschoon
daar geen handgemeen heerschte. Door de
zen worp is waarschijnlijk een afgevaardig
de van één dezer fracties gewond. De frac
tie zal nog een nauwkeurig verslag van het
gebeurde publicecren.
Communistische betoogingen
in Berlijn.
Berlijn, 25 Mei (V.D.). Naar aanleiding
van de voorvallen in den Pruisischen land
dag hebben de communisten heden gepoogd
<'ns avonds in verschillende deelen van de
.ad demonstratieoptochten te formeeren.
Do politie was gedwongen in verscheidene
gevallen gebruik te maken van den gummi
stok. Een politieagent werd ceri oogenblik
zoo in het nauw gedreven, dat hij, door
cenige keeren in de lucht te schieten, ruim
baan moest maken. Veertien personen wer
den gearresteerd.
B e r 1 ij n, 2 G Mei. (V. D.) Naar aanlei
ding van de gebeurtenissen in den Pruisi
schen. landdag schrijft de Germania, dat bij
velen het geloof, dat deze landdag zich op
het peil zou weten te houden van zakclij-
ken, objectieven arbeid, door liet, geweld
dadig einde van de zitting van gisteren een
hevigen schok heeft gekregen.
D Deutsche Allgemeine Zeitung schrijft,
dat in zulke gevallen bet gchcQle Duitsche
volk het gelag moet betalen, want het bui
tenland zal ongetwijfeld do conclusie trek
ken, dat tegenwoordig in Duitschland alles
op deze manier geschiedt en dat Duitsch
land naar buiten niet in staat is om actie
te voeren.
Dc Borscnzeitung constateert, dat dc hou
ding der'nationaal-sociali3tcn tegenover de
zwakke leiding .van den centrum-vice-pre-
sident en tegenover de ongehoorde provoca
tie der communisten te begrijpen is, al is
cok het parlement niet de plaats voor der
gelijke mceningsverschillen.
De Börscnkurier erkent, dat de nazi's in
den landdag zicli zeer gedisciplineerd ge
dragen hebben, totdat zij door dc hevige
communistische provocaties tot het uiterste
geprikkeld wérden.
De Vossisehe Zeitung is van meening, dat
de schuld bij beide partijen ligt. Het tooneel
van den strijd geeft het gevecht direct poli
tieke beteekenis.
De VorwUrts is van meening, dat het door
Gregor Strasser geproclameerde vuistrecht
door de nntionaal-socialisten is uitverkoren
om het parlementaire recht en dc parlemen
taire gebruiken tc vervangen.
Na de vechtpartij in den Pruisischen
landdag hebben talrijke bezoekers van de
publieke tribune zicli als getuige gemeld
bij de politie. De politie president heeft het
verhoor dezer getuigen doen afnemen en de
protocollen ter beschikking gesteld van het
O. M
Memel, 2 6 Mei. (V. D.) De president
van het Litausche directorium, Simaitis,
heeft den nieuwen gouverneur Gylys een
schrijven gezonden, waarin hij mededeelt
dat het directorium met het oog op dc ver
kiezingen in Memeiland aftreedt.
Gylys heeft het ontslag verleend en Si
maitis verzocht de loopende zaken te willen
afwikkelen tot een nieuw directorium zal
zijn samengesteld.
Voorts heeft Gylys den nieuwen Landdag
per -4 Juni a.s. des morgens 10 uur bijeen
geroepen.
Er is waarschijnlijk geen andere instelling,
die zoo internationaal is als de geld- en ef
fectenhandel. De internationale samenwer
king op dit terrein v/as enkele jaren geleden
beter dan welke arbeiders-internationale.
Groote industrieele ondernemingen sloten
zich al jaren geleden aaneen buiten de re
geeringen van de landen, waar zij geves
tigd waren om. Maar deze internationale sa
menwerking was nog niet zoover gevorderd,
dat zij een doelmatig internationaal wer
kend productiesysteem wist op te bouwen,
een systeem, dat overproductie zou uitscha
kelen en nieuwe afzetgebieden zou weten te
vormen. De steeds toenemende productie
ging in een sneller tempo als de bevolkings
aanwas en de civilisatie van gebieden, die
slechts zeer kleine behoeften hebben, is niet
zoo vlug in zijn werk gegaan, als de indu
strie wel gehoont had. Daarbij komt dat de
civilisatie van Rusland wel in een snel tem
po gcchiedt, doch de hierdoor ontstane
behoeften worden voor het grootste gedeel
te door de Russische industrie zelf bevre
digd. Het So\jel Rijk heeft niet alleen bijna
onmetelijke gebieden, maar ook onmetelijke
rijkdommen in den bodem aanwezig. Rus
land is op de wereldmarkt uitgeschakeld
als invoerend land. Daarentegen is de Rus
sische uitvoer de laatste jaren enorm toege
nomen. Doch het andere Rijk met een enor
me bevolking, die grootendeels nog op zeer
lagen trap staat, China, vertoont nog weinig
ontwikkeling, dus weinig behoeften. Als de
Chineesche bevolking tot afneemster van de
industrieproducten kon worden gewonnen,
dan zou de wereldcrisis opgelost zijn. Doch
dit is geen kwestie van enkele maanden.
Voordat het zoover met China zal zijn geko
men, zal er nog heel wat water door de
Ganges gsetroomd zijn, zal er ook nog heel
wat bloed vergoten zijn.
En hiermede zijn we dan aangeland bij
het groote gevaar, dat den wereldvrede be
dreigt. Japan in de eerste plaats is er op uit
om het Chineesche afzetgebied te verove
ren, nu het niet met vreedzame middelen
gelukt is, met middelen van geweld. De ge
beurtenissen in Japan moet men niet enkel
zien als een drijven van den militairen stand.
Achter dezen militairen stand staan de Ja-
pansche industrieele ondernemingen, al be
merkt het groote publiek hier weinig van.
Het is ook niet meer dan begrijpelijk dat
er tusschen Japan en Rusland spanning
heerscht, want ook Rusland wil graag de
Chineesche markt en politiek en de Chi
neesche mentaliteit veroveren, het eerste
waarschijnlijk als doel, het tweede als mid
del. Aanleidingen om tot zulk een oorlog
over te gaan zijn er te over; M^ndsjoerije
is bijv. erg vruchtbaar aan geschillen. Een
oorlog Japan-Rusland behoort niet tot de
onmogelijkheden en dan is het alleen nog
maar de vraag of die tusschen deze beide
landen beperkt zal blijven.
In Europa is het politiek-economisch be
zien maar treurig gesteld. De landen, die
het nog betrekkelijk goed hebben, zijn op
de vingers van een hand te tellen. De Do-
naustaten verkceren voortdurend in den
toestand van een stervende, die nog niet
uit het leven wil scheiden. Vanwaar moet
hulp komen? Nu behoeft men niet meer als
enkele jaren geleden bij Amerika aan te
kloppen, dat heeft zelf geen cent meer te
missen en ziet zich voortdurend goud afge
tapt.
Wat zal straks de herstelconferentie te
Lausanne voor resultaten brengen? Nie
mand gelooft meer aan resultaten, aan in
ternationale samenwerking en toch zou
slechts die uitkomst kunnen brengen. Van
regeling, laat staan van terugbetaling van
internationale herstel- of oorlogsschulden
zal geen sprake zijn. Die zal men maar rus
tig moeten afschrijven, hoe onaangenaam
dit ook moge zijn, vooral voor Amerika,
die zoo best wat geld kan gebruiken, bijv.
om ziin begrooting in evenwicht te brengen
of zijn werkloozen in het leven te houden.
Het is dus over de geneele wereld overal
even somber gestemd en het spreekt dus
vanzelf, dat de internationale beurzen, de
Amsterdamsche incluis hier niet oplimis-
'isclv op kunnen reageeren. Van eenigen be
langrijken handel is derhalve geen sprake
en opleving is in de verste verte niet te
bespeuren. De fluctuaties ziin dan ook vrij
onbelangrijk, een percen'je naar beneden,
een percentje naar boven. De koersl"sten
zouden anders even eentonig worden als de
beursoverzichten het nu reeds maanden,
helaas, moeten zijn.
Geen voorkeursbehandeling
door Engeland
Londen, 26 Mei. (V. D.) De onder
staatssecretaris van Financiën, majoor El
liot, zeide in het Lagerhuis, dat de Ncder-
landsche regeering er van in kennis is ge
steld, dat, de Britsche regcering het ten
zeerste betreurt, dat de Nederlandscbe Bank
een verlies heeft geleden tengevolge van het
verlaten van den gouden standaard door
Engeland, doch dat het haar onmogelijk
voorkomt ten opzichte van de Ncderland-
sche Bank een voorkeursbehandeling to
vcrlccncn.
De Vereenigde Staten tegen onder
breking van de conferentie
in den zomer
G e n v e, 25 Mei. (V.D.) Van Amcrikaan-
sche zijde is aan den voorzitter der ontwa
peningsconferentie de wensch tc kennen
gegeven de werkzaamheden in den zomer
niet te onderbreken, voordat practischc re
sultaten zullen zijn bereikt. De Japanschc
delegatie heeft zich met dit voorstel vcr-
ccnigü. Tot nu toe lag het in dc bedoeling
de werkzaamheden der conferentie midden
Juli te onderbreken en in verband met de
in September te houden Volkenbondsverga
dering eerst half October do conferentie te
hervatten. Van grooten invloed op dezën
stap van do zijde der Vereenigde Staten
moet dc overweging zijn, dat, voor dat de
presidentsverkiezingen in den herfst worden
gehouden, onvoorwaardelijk practische re
sultaten ter ontwapeningsconferentie be
reikt moeten zijn. De buitengewoon criti-
scho houding van het congres en van de
Amerikaansche publieke opinie ten aanzien
van het huidige verloop van dc besprekin
gen te Gcnève maken een onderbreking van
de conferentie onmogelijk, terwijl het ge
vaar bestaat, dat anders door bet congres
geen nieuwe credieten voor de Amerikaan-
sche delegatie zullen worden verstrekt.
In de commissie inzake chemische en bac
teriologische oorlogsmiddelen is door een
subcommissie dc tekst uitgewerkt voor be
handeling in dc gehcclé commissie, waarbij
de volgende wapenen als uitgesproken aan
valswapenen worden verklaard, zoomede als
een bedreiging voor de burgerbevolking en
voor de nationale verdediging. Als zoodanig
zullen zij voorgesteld worden voor de kwa
litatieve ontwapening.
1) Alle brandmiddelen.
2) Alle apparaten cn subsantics, welke
door middel van vuur verwoestend kunnen
werken.
Uitgezonderd worden evenwel die oor
logsmaterialen, welke al9 nevenbewerking
vuur voortbrengen, zoomede de pyrotechnl
sche wapenen, zooals raketten, luchtgrana-
ten e.d. Deze wapenen zullen niet als aan
valswapenen worden beschouwd. De verte
gen woordigers der Engelsche en Australi
sche regeering maakten op dezen tekst een
algemecnc reserve, aangezien dc houding
hunner regccringen nog niet bekend is.
De Engelsche vertegenwoordiger stelde de
vraag of technische brandw apenen, die voor
het afweren van luchtaanvallen worden ge
bruikt, als aanvalswapenen moeten worden
beschouwd.
Onder voorzitterschap van den Italiaan-
schen gedelegeerde Pilotti vergaderde he
denmorgen de commissie voor het verbod
van den chemischcn en bacteriologischen
oorlog. De commissie besloot, dat behalve
het gebruik van gifgassen ook het gebruik
van vloeistoffen en andere middelen, die
vergiftigingen veroorzaken, verboden dient
te worden.
SJIROKAWA NADERHAND TOCH
NOG OVERLEDEN.
Tokio, 26 Mei. (V. D.) Het Japansche
telegraafagcntschap Sjimbocu Rengo deelt
officieel mede, dat het eenige dagen gele
den verspreide bericht van het overlijden
van generaal Sjirokavva op oen misverstand
berustte.
Generaal Sjirokavva is echter in den afge-
loopen nacht aan dc gevolgen van de ver
wonding, die hij bij den bomaanslag te
Sjanghai opliep, overleden.
STRIJD OM EEN GOUDMIJN.
N e \v Y o r k, 25 Mei (V.D.). Naar uit Blue-
fields gemeld wordt, heeft een sterke groep
Nicaraguaansche vrijheidsstrijders de in
Amerikaansch bezit zijnde goudmijn Nep-
tuno overvallen. Amerikaansche vliegtui
gen bombardeerden de aanvallers. Na een
gevecht, dat een volle dag duurde, slaagde
de nationale garde er in de aanvallers te
verslaan, die aftrokken met achterlating
van 17 dooden.
BUITENLAND.
Geen Engelsche dekking van het Pon
den verlies der Ncdcrl. Bank.
(Eerste blad, pag. 1).
De kloppartij in den Pruisischen landdag.
(Eerste Blad, pag. 1).
De ontwapeningsconferentie.
(Eerste blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Het Godslasteringsontvverp in de Tweede
Kamer.
(Tvvcodo Blad, pag. 1).
Vergadering der Vereen, tot bev. der ho-
mocopathie.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Een mr. Smeengc-avond te Amsterdam.
(Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Gevaarlijk autorijden. (Kantongerecht).
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het K. N. M. I. te Do
Bilt:
Hoogste barometerstand: 769.6
te Hernösand.
Laagste barometerstand: 751.2 te Stettin.
Verwachting: Zwakke tot matige Z.W. tot
N.W. wind, zwaar bewolkt tot betrokken,
waarschijnlijk eenige regen, weinig veran
dering in temperatuur.
In het waarnemingsgebied ten Z. van ons
gelegen is de barometer flink gestegen.
Over de Oostzee bleef de depressie-achtige
toestand aanhouden. Van do hoofddepres
sie sjdi ij oen kleine kern af die zich
W.-wnan d> Noordzee bewoog. In
N.-Scandinav i- daalde do luchtdruk. Bij
IJsland kwam weinig verandering tenge
volge van den drukafzot in het Z. cn bet
O cn dc aanwezigheid van de depressie-
kem op de Noordzee is bij ons dc wind
sterk gekrompen en de regenkans weer toe
genomen. Over het gcheelc gebied is op een
kleine uitzondering na de temperatuur ge
stegen, doch steeds is zij echter beneden
haar normale waarde. Vooral in Z.-Scan-
dinavië viel zware neerslag. Stockholm
meldt 20 m.M., Skagen 16 m.M.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
CORSETTEN,
CORSELETTES,
BUSTE-HOUDERS
BUIKBANDEN
Deskundige Bediening.
PIANO'S, ORGELS, VLEUGELS
bezoekt onze magazijnen; wij bieden
U een enorme keuze zoowel in liet een
voudige als in het meest luxe genre
Betaling vanaf f 4.per maand.
Grasmachines, scharen, tuinslang
e. a. sproeiartikelen.
Slijpen en repareeren van gras
machines.
ERNSTIGE BOTSINGEN IN NICARAGUA.
Washington, 26 Mei. (V. D.) De
Amerikaansche commandant van het deta
chement nationale garde in Nicaragua heeft
het departement van marine te Washington
medegedeeld, dat in een schermutseling
tusschen de nationale garde en een groep
opstandelingen in den W. sector van de
provincie Jinotega 17 opstandelingen wer
den gedood na een gevecht van een half
uur met een patroeille, bestaande uit een
marine-onderofficier en 20 man der natio
nale garde. Bombardementsvliegtuigen heb
ben boven de schuilplaatsen dei- opstande
lingen eenige bommen laten vallen om ver
dere aanvallen op de marinebarakken te
voorkomen. De garde he2ft geen ernstige
verliezen geleden.
