DE EEMLANDEü
fm
A l ,1
Woensdag 1 Juni 1S32
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30 e Jaargang No. 283
DE SPANNING TUSSCHEN
JAPAN EN RUSLAND
R0EMEENSCHE KABINET
AFGETREDEN
ERNSTIGE BOTSINGEN
TUSSCHEN STUDENTEN
WAT GEBEURT ER IN
CHINA?
9 uur 41 min.
L. J. LUYCX ZOON
ZOMERSTOFJES
MANNBORG ORGELS
Fa. R. VAN DEN BURG
AMERIKA GAAT NIET NAAR
LAUSANNE
ABONNEMENTSPRIJS P* 3 maandtn voor Amersfoort 2.10, per maand I 0.75. per
week (mei gratli verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/*.
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 51J
PRIJS DER ADVERTENTIEN vao 1—4 regels f J.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadighclds-ndvertentiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.— Bewijsnummer extra f 0.05
Op weg naar een oplossing der
Duitsche kabinetscrisis? Een
reactionair ministerie te ver
wachten.
Zooals men weet, heeft, nadat rijkspresi
dent von Hindenburg van front is veran
derd en zich van Brüning als rijkskanselier
heeft „bevrijd", de opdracht, om een nieu
we regeering samen te stellen, verstrekt
aan Von Papen, die tot den rechtervleugel
van het centrum behoorde en deze partij
thans volkomen den rug heeft toegekeerd;
hij gaat door voor een zeer reactionair man,
die het oude, militaristische Duitschland
vertegenwoordigt. Bovendien heeft hij een
beroep gedaan op von Schleicher, den gene
raal, aan wiens ijveren liet is te danken,
dat Groener uit het kabinet werd wegge
werkt, om minister van defensie te worden,
terwijl von Papen blijkbaar, wat de bezet
ting van het departement van builenland-
sclic zaken betreft, zijn oog heeft laten val
len op von Neurath, den ambassadeur te
Londen, die eveneens bekend staat als een
anti-rcpublikeinsche persoonlijkheid. Kort
samengevat, kan men zeggen, dat liet mi
nisterie, waaraan von Papen het aanzijn
tracht te geven, van republikcinsche smet
ten vrij is, hetgeen beteekont, dat alle voor
uitstrevende, in wezen liberale, elementen
eruit zullen worden geweerd.
Het doet wel een beetje komisch aan,
wanneer het nieuwe kabinet zich aandient
als een ministerie der nationale concen
tratie. Eerder zou de naam „nationalistische
concentratie" op zijn plaats zijn, daar aile
personen, die de democratie in meerdere
of mindere mate zouden kunnen verte
genwoordigen, stelselmatig buiten liet ka
binet zijn gehouden. Toch nemen degenen,
die betrokken zijn bij de samenstelling der
regeering, in zekeren zin de allures aan
van „redders van het Duitsche volk", daar
eij de opheffing der noodverordeningen en
een aanmerkelijke verlaging der belastingen
aankondigen. Maar, zoo is men geneigd te
vragen, hoe kan zonder hoogc belastingen
het begrootingstekort te niet worden ge
daan?
Vooral de Duitsche sociaal-democraten
zien den toestand donker in, daar zij vrce-
zen, dat de nieuwe Duitsche regcering een
inflatiepolitiek zal voeren, de sociale wet
geving tot een caricatuur zal maken en op
buitenlandsch-politiek gebied ernstige con
flicten in het leven zal roepen. De arbei
dende bevolking, aldus het algemccne ge
voelen, zal het slachtoffer worden van dc
regeerings wisseling.
Overigens neemt men aan, dat het mi
nisterie-von Papen slechts een overgangs
kabinet zal zijn, dat maar gedurende een
korten tijd in functie zal blijven. Verwacht
wordt, dat, zoodra de rijksdag bijeen is ge
roepen, of althans binnen zeer afzienbaren
tijd, het parlement zal worden ontbonden
en nieuwe verkiezingen zullen worden ge
houden, waarvan het uitvloeisel zal zijn
een rijksdag, die, wat de politieke samen
stelling ervan betreft, op den tegenwoor-
digen in dc verste verte niet meer zal lij
ken. De jongste verkiezingen in Pruisen
hebben meer dan voldoende aangetoond,
dat er over Duitschland een nationaal-so-
cialistische vloedgolf slaat, hetgeen bctcc-
kent, dat nieuws rijksdag verkiezingen den
rechfs-radicalen de macht in handen zullen
spelen. De regeering-von Papen, militaris
tisch en reactionair van aard, zal zoodoen
de fungeeren als gangmaakstcr voor Hitler,
die, vóór het jaar ten einde is, rijkskanse
lier zal zijn of althans de persoon, die heel
de Duitsche binnen- en buitcnlandsche po
litiek beïnvloedt.
Zeer waarschijnlijk is het dan ook. dat
'één der eerste daden van het kabinct-von
Papen izal zijn de opheffing van het verbod,
waardoor Hitler's particuliere leger werd
getroffen, toen Groener nog aan bet be
wind was. Bovendien zullen ongetwijfeld
ten spoedigste die noodverordeningen on
gedaan worden gemaakt, waardoor aan bet
al te buitensporig ijveren der rcchtsradica-
len paal en perk werd gesteld. Onder deze
omstandigheden behoeft het niet te verba
zen, dat de nationaal-socialisten vol groote
verwachtingen de toekomst tegemoet zien,
die hun slechts de macht kan bezorgen.
Frankrijk zal dus binnenkort moeten on
derhandelen met Hitier en diens geestver
wanten, hetgeen voor dit land niet bijster
prettig is, doch dc l^ranschen mogen niet
vergeten, dat het "juist het verdrag van Ver
sailles is geweest, hetwelk de groote
ontreddering op duizenderlei gebied in
Duitschland teweeg heeft gebracht, of in dc
hand gewerkt.
Frankrijk heeft verzuimd te juister tijd
en in het juiste tempo het verdrag te ver
zachten, waardoor een wanhoopsstemming
in Duitschland ontstond, die het den
rechtsradicalen mogelijk maakte vat te
krijgen op de groote massa van het Duit
sche volk. Wanneer Parijs een soepeler po
litiek tegenover Duitschland had toegepast,
zou de wereld ontzaglijk veel ellende zijn
bespaard en zou Hitler geen kans hebben
gfthad.
beraadslaagd over de financieele positie van
Oostenrijk, zonder tot eenig resultaat te
kernen. De zitting wordt hedenmiddag
voortgezet cn wei met een rapport van sir
Lcith Ross over dc positie van Oostenrijk.
Men verwacht dat de vertegenwoordiger
van Engeland zal voorstellen Oostenrijk
terstond ccn leening te verstrekken teneinde
de afkondiging van een buitcnlandsch mo
ratorium te voorkomen.
Verscherping van den
toestand
Moskou, 31 M o i. (V D.) De sponning
tusschen Moskou en Tokio heeft na de arti
kelen van ecnige Japansche bladen tegen
de sovjet-unie een nieuwen graad van
scherpte bereikt. Zoowel de officieele Is-
wcslia als het orgaan van de Komintern,
de Prawda, publiceeren artikelen, waarin
de Japansche aanvallen op scherpe wijze
worden afgewezen.
De Iswestia citeer? ccn artikel uit hel
Japansche dagblad Nitsji-Nitsji, waarin de
Japansche publieke opinie wordt opgehitst
tegen de sovjet-unie cn een artikel uit het
dagblad Nihon, waarin openlijk het sluiten
van een overeenkomst met dc Verccnigde
Sloten tegen de Sovjet-unie wordt gepro
pageerd. Het blad ontvouwt een plan, dal
volgens de Jswestia neerkomt op het an-
ncxeeren van Oost-Siberic door een Ja-
pansch-Amerikaanschc combinatie tot aan
het gebied van liet Baikal-meer. Hol offi
cieele sovjet-orgaan schrijft, dat de sovjet
unie van Japan niets anders verlangt dan
eerbiediging van haar grenzen en van de
belangen van sovjet-Rusland. Moskou
streeft voortdurend naai* het onderhouden
var. vriendschappelijke betrekkingen mot
Japan en ook het geschreeuw der imperia
listische pers in Japan boezemt sovjet-Rus
land /een vrees in. Wanneer bet Japansche
volk tot een nieuw avontuur zou worden
opgehitst, zou Japan zich aan Siberië de
tanden stuk bijten. Japan overschat zijn
krachten en een inval in het Russische
Verre Oosten zou liet duur Ie staan komen.
Siberië is geen publieke verkeersweg, waai
de Japansche militaristen ongestraft wan
deltochten kunnen maken.
F EEN LEENING AAN OOSTENRIJK?
Parijs, 31 Mei. (V.D.) De te Parijs ver
gaderende subcommissie van de financieels
Xolkenbondscommissie heeft hedenmorgen
Door de crisis ontvingen de lands
dienaren geen salaris meer
Titulescu kabinetsformateur
Boedapest, 31 Mei. (V.D.) Naar de
L>onaupost uit Boekarest meldt, heeft mi
nister president Jorga Dinsdagavond na een
ministerraad koning Carol de ontslagaan
vrage van het kabinet overhandigd. De ko
ning heeft de demissie aanvaard.
Naar verluidt zal hij Titulescu met de
vorming eener nieuwe regeering belasten.
De oorzaak voor bet aftreden van Jorga
is de moeilijke financieele crisis, die er toe
heeft geleid dat dc landsdienaren sinds
maanden geen salaris meer ontvingen.
Titulescu is telegrafisch uit Londen, waar
hij Roemeensch gezant is, naar Boekarest
ontboden.
Opwindingen in Boekarest.
Het aftreden van de regcering Jorga
heeft in Boekarest ontzaggelijke opwinding
doen ontstaan. Groote menschenmenigten
verdringen zich om het regeeringsgebouw.
Dc toestand wordt algemeen buitengewoon
ernstig geacht, In laatste instantie zou, naar
alhier verkondigd wordt, het aftreden van
Jorga, geschied zijn op aandringen van
Frankrijk, dat tegen de agrarische conver
sie wet was.
Als motief voor het aftreden van Jorga
wordt medegedeeld, dat dc regeering niet
beschikte over voldoende middelen om den
achterstand in dc salarissen en schulden
te betalen. Bovendien bestaat er op bet
oogenblik geen kans in het buitenland ccn
leening te krijgen. Jorga was van mcening.
dat alleen Titulescu een leening tot stand
zou kunnen brengen.
Aan den kroonraad, waarin besloten werd
tot de demissie, is ook deelgenomen, dooi
den directeur van de Nationale Bank. Naar
verluidt zou een salarisverlaging met 50
pet. noodzakelijk zijn om uit de financieele
crisis te geraken.
DE INTERNATIONALE DER
GODLOOZEN.
Berlijn, 31 Mei. (H.N.) Dc internatio
nale der godloozen, die tot nu toe haar zetel
Ig Berlijn had, doch door de noodverorde
ning gedwongen was haar bureaux in
Duitschland te sluiten, is thans naar Mos
kou overgeplaatst. Zij wil echter later haar
zetel naar Londen of naar Praag over
brengen, indien de regeeringen dezer lan
den dit tenminste toelaten.
DE EERSTE TOTO VAN DE RAMP VAN DE „GEORGES PHILIPPAR".
Bovenstaande foto werd genomen aan boord van één der schepen, die tc hulp
waren gesneld en die dc passagiers voor 't grootste deel mochten redden. Het
schip zelf, één der schoonste ter wereld, brandde in dc Golf van Aden totaal uit
cn verdween 111 dc golven.
Sluiting eener Hoogeschool
We en en, 30 Mei. (V.D.) In de hooge
school voor den wereldhandel is het heden
tot botsingen gekomen tusschen nat.-soc. en
Juodsche, resp. soc.-dem. studenten. IIet
rectoraat voerde hierop verplichte legitima
tie in. Ook aan de universiteit is het tot
dergelijke vechtpartijen gékomen. die tij
dens de colleges van twee Joodsche profes
soren begonnen. Volgens een mcdcdeeling
van dc politie zijn in-totaal negen personen
gewond.
De diepere oorzaak van de onregelmatig
heden ligt, naar het schijnt, in het feit, dat
een aantal rijks-Duitschc studenten de ge
vraagde gelijkstelling met betrekking tot de
collegegelden niet heeft gekregen, terwijl
andere nationale hoógescboolstu denten der
gelijke gunstbewijzen wel hadden gekregen.
In verband met de gebeurtenissen heeft het
rectoraat van de universiteit zich gedwon
gen gezien dc universiteit tot nader order
tc 6luiten.
In het Joden-kwartier is het tot een hand
gemeen gekomon, waarbij ccn student door
een Joodsch koopman werd' neergeslagen.
De koopman is gearresteerd.
NA ZESTIEN JAREN IN HET
VADERLAND TERUG.
Oskar Daubmann, dien men gedurende
zestien jaar dood waande, is thans in
Duitschland teruggekeerd. Daubmann had
op negentienjarigen leeftijd als vrijwilliger
dienst genomen; in 191G werd hij aan dc
Sommc gevangen genomen en tot twintig
jaar kerker veroordeeld, daar hij bij ccn
ontvluchtingspoging een schildwacht zou
hebben gedood. In den afgeloopen winter
wist hij uit een deportatie-oord in Afrika
te ontkomen cn de wijk te nemen naar Ita
lië, vanwaar uit hij thans in het vaderland
is teruggekeerd.
DE VOORTDURENDE ONRUST IN
SPANJE.
Parijs, 30 Mei. (H.N.) Volgens berichten
uit Madrid zijn de betoogingen, welke dc
radicale elementen voor Zondag aangekon
digd hadden, overal onderdrukt. In de groo
te steden trad de politic zeer scherp op. Bij
de botsingen te Valencia werden twee per
sonen gedood en 10 gewond .Tc Madrid is
één persoon gedood, terwijl ei talrijke ge
wond werden, waaronder ook twee agenten.
Te Bilbao werden 10 personen gewond. Tc
Scvilla zijn 50. tc Bilbao 20, te Barcelona
100 en te Madrid 20 personen gearresteerd.
MACDONALD OVER DE CONFERENTIE
VAN LAUSANNE.
Londen, 30 Mei. (H. N.) In een onder
houd met een redacteur van de Daily Mail
verklaarde Macdonald, dat het gewcnscht
zou zijn het doel van de conferentie van
Lausanne uit tc breiden en ook de vra
gen betreffende den internationalen han
del bij cle conferentie tc betrekken. In het
bizonder het valuta-vraagstuk zou behan
deld moeien worden. Men ziet hierin een
aanwijzing, dat Macdonald ook de Vercc
nigde Staten bij de onderhandelingen wil
betrekken. Het telefonische gesprek, dat
Macdonald Vrijdag met staatssecretaris
Stimson heeft gehad moet hierop betrek
king hebben gehad. Ook de Amerikaan-
sclic gezant (c Londen, Mellon, moet zich
veel moeite hebben gegeven om zijn regce
ring lot deelneming aan de conferentie van
Lausanne te bewegen. Wellicht zou op
de conferentie van Lausanne besloten wor
den een conferentie tot regeling van het
geldwezen te Gcnève. Parijs nf Londen bij
een tc roepen.
Merkwaardige onthullingen over een
vergelijk tusschen Tokio
en Nanking
Moskou, 30 Mei. (V. D.) Naar uit
Sjanghai gemeld wordt, heeft een bekend
politicus, die kort geleden een belangrijke
functie békieed heeft in het ministerie van
de regcering te Nanking en die op het
oogenblik tegen Nanking in de oppositie is,
aan een correspondent van het Tass-agérit-
schap verklaard, dat tusschen Nanking en
de Japansche militaire kliek overeenkom
sten gesloten zijn over kwesties betreffende
Mandsjocrijj, de anti-Japanschc beweging
in China cn met betrekking tot Sjanghai.
In deze overeenkomsten worden regelingen
getroffen betreffende dc onderteekening
door Japan van een formeel verdrag, waar
bij het hoofd van den Mandsjoestaat, Poe Ji,
zijn functie zal neerleggen cn dc Mandsjoc-
rijsche regeering zal verklaren deel uit te
maken van China, op voorwaarde, dat de
reeds gesloten verdragen zullen worden
erkend en nagekomen.
Dc verantwoordelijkheid voor dc onder
teekening van deze verdragen zal op Poe Ji
rusten en Nanking zal victorie kunnen
kraaien, hoewel Japan in feite in Mandsjoc-
rijc zijn zin zal hebben doorgedreven. Ten
einde den strijd van Nanking tegen dc anti-
Japanschc beweging te vergemakkelijken,
zal de Volkenbond dan uiting geven aan de
verwachting, dat China zal afzien van alle
anti-Japansche handelingen, waarop Nan
king een oproep tot het volk zal richten met
den raad gevolg tc gaven aan den vrienden
raad van den Volkenbond.
Wat Sjanghai betreft. Nanking zal zich
niet verzetten tegen het voornemen van
Sjanghai een „vrije stad" te maken.
Verder verklaarde de zegsman van hel
Tass-agentschap nog, dat in verband hier
mede de strijd van het volk tegen de Japan
ners waarschijnlijk nog feller zal worden
cn den vorm zal aannemen van een strijd
tegen de Xankingregcering. Nanking zou
zijn gebukt voor invloed van Engeland. In
feite zou reeds een En'gclsch Japansche
alliantie weer in het leven zijn geroepen
Een wijziging in de beslaande orde in China
is onvermijdelijk geworden cn zal waar
schijnlijk nog voor het einde van den zoiner
plaats vinden. Deze wijziging zal worden
begunstigd door Amerika, dat ontevreden is
over de positie van Nanking.
POLITIEKE HARTSTOCHTEN IN
DUITSCHLAND.
Remscheid, 31 Mei. (V. D.) In den af
geloopen nacht ontstond te Hilden een
vechtpartij tusschen nationaal-socialisten en
communisten. De vechtenden maakten van
vuurwapens gebruik, waardoor een natio-
naal-socialist in het hoofd werd geraakt
en terstond dood was, ttervvijl drie andere
nazi's zwaar werden gewond. Twee bekende
communisten, die onder verdenking staan
aan de vechtpartij tc hebben deelgenomen,
zijn later in den nacht van hun bed gelicht.
Zij ontkennen echter aan den overval
schuldig te zijn.
BUITENLAND.
Dc heer von Papen Duitschlands kabi
netsformateur.
(Derde Blad, pag. 1).
Ernstige instorting to Marseille.
(Derde Blad, pag. 1)< j
Het Rocmeenscbo kabinet afgetreden.
(Eerste Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
Het drama te Putbroek voor dc rechtbank.
(Tweedo Blad, pag. 2.)
Moeilijkheden bij do werkverschaffing
onder Hellendoorn.
(Tweedo Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Inst.
tc De Bilt.
Hoogste barometerstand 7G5.8 te Isafjord.
Laagste barometerstand 752.3 te Memel.
Verwachting: Zwakke tot matigo N. tot
O. wind, betrokken tot zwaar bewolkt,
later opklarend, weinig of geen regen, wei
nig verandering in temperatuur.
In dc luchtdrukyordeeling komt weinig
verandering. Do beide depressies in het O.
cn Z.W. worden niet dieper en verplaatsten
zich zeer langzaam. Ons land blijft in het
zadelgebied tusschen de twe3 depressies cn
ccn gebied van hoogen luchtdruk in het N.
cn een in de Middellandschc Zee, waarvan
het laatste zich naar het Z.O. terugtrekt. In
dit zadelgebied blijft het weer uiterst on
zeker. De hoogc temperaturen komen voor
in het W. en in Z. Zweden en verder in Z.O.
Frankrijk. In Lapland komt nog vorst en
sneeuw voor. liet laat zich aanzien dat in
de eerstvolgende dagen dc wind uit N. rich
tingen zal waaien met opklaring en vrij
koel weer.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Voordeelige
Verlaagde prijzen.
Het toonaangevende fabrikaat
complete collectie.
Arnh.straat. Gevestigd sedert 1887.
Washington, 31 Mei. (V.D.) Omtrent
dc weigering van de Amerikaansche regee
ring om deel te nemen aan de conferentie
van Lausanne wordt medegedeeld, dat 6e-<
dert Vrijdag j.l. Macdonald bijna dagelijks
in telefonische verbinding heeft gestaan met
den Amcrikaanschen staatssecretaris Stim
son wien hij heeft voorgesteld de conferentie
van Lausanne door economische bespreking
gen, voornamelijk over tarief- en embargo-
kwesties, op een breeders basis te stellen,
teneinde te trachten een oplossing van den
internationalen handel te bewerkstelligen
met deelneming van Amerika. Na het laat*
sle telefoongesprek van gistermiddag heeft
Stimson een langdurige bespreking gehou
den met president Hoover, die het voorstel
van Macdonald afwees. Deze beslissing werd
gemotiveerd met de verklaring, da/t de con
ferentie van Lausanne een herstel-conferen
tie was tusschen Duitschland en zijn credi
teuren. De kwestie betreffende den wereld
handel en douane- en embargo-kwesties
achtte men tc Washington te onwezenlijk^
om in Lausanne aan dc orde te stellen.
ARRESTATIES IN BRAZILIË.
Par ij s, 30 Mei. (H.N.) Naar Le Journal
uit Rio de Janeiro meldt, maakt de Brazi-
liaansche minister van binnenlandscho za
ken bekend, dat acht oud-ministers en ver
schillende vliegers gearresteerd zijn, onder
verdenking van deelneming aan een com
plot tegen de veiligheid van den 6taat. Zij
zijn aan boord gebracht van den kruiser
Don Pedro I, die op de hoogte van Maura
ligt. Er worden nog meer arrestaties ver
wacht.