JOH. DE HEER DË ËÊMLANDEB Donderdag 2 Juni 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 284 DE COMMUNISTEN ROEREN ZICH DERTIG JAAR VREDE IN ZUID-AFRIKA GEEN S0C. SAMENWERKING MET HERRI0T DE PRUISISCHE LANDDAG BIJEEN Licht op 9 uur 42 min. L. J. LUYCX ZOON Piano's, Orgels, Radio AMERSFOGRTStïi ABONNEMENTSPRIJS pc' 3 maandeQ v°°' Amersfoort 2.10. per maand 1 0.75. per week (met gratie verzekering tegen oogclukkenl I 0.17'/* Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer f0.25. Llcfdadighelds-advertentlcn voorde helft van den prijs. Kleine Advertcntlön „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.— Bewijsnummer extra f 0.05 Loopt de Spaansche regeering gevaar? Het Catalaansche vraagstuk kan een crisis in het leven roepen. Einde Mei heeft in het Spaansche parle ment de minister-president, Azana, tijdens •de algemeenc besprekingen over liet Cata laansche vraagstuk, een rede gehouden, die drie uren duurde en die met groote span ning werd aangehoord, aangezien de re geering tot dusver angstvallig had verme den haar 6tandpunt duidelijk uiteen te zetten. De beschouwingen, die Azana ten beste gaf. toonden aan, dat hij bêgrip en sym pathie bleek te bezitten voor de autonomis tische stroomingen in Catalonié. welke Azana, met een beroep op de historische ontwikkeling van Spanje, rechtvaardigde. Een zeer dringend beroep deed de minister president op de volks\ ertegenwoordiging, om het werk der binncnlandsche pacificatie te bevorderen, door op zeer gulle wijze te gemoet te komen aan de wenschcn van Ca talonié. In hoofdzaak 6cheen het parlement het eens te zijn met deze grondgedachte. Toen de minister-president nochtans liet uitkomen tot welke buitengewone conces sies aan Catalonié de regeering op belang rijke, speciale gebieden bereid was, ging de suggestieve werking van zijn beschouwingen weer volkomen te loor. Vooral werden be zwaren geuit in verband met het feit, dat de staat voornemens 6chijnt te zijn de hand having der openbare orde in handen van bet Catalaansche zelfbestuur te leggen. De Madrilecnsche correspondent van do Frankfurter Zeitung noemt dit een gewaagd begin, daar Catalonié met zijn machtige anarcho-syndicalistischc arbeidersorganisa ties de hoofdzetel is van alle revolutionaire bewegingen in den jongsten tijd. De uiteen zettingen van den minister-president geven wel-is-waar het standpunt der regeering weer, maar zij verplichten natuurlijk tot niets; het zijn slechts voorstellen, die als grondslag kunnen dienen voor do verdere behandeling in het parlement van het auto- riorniestatuut. Het kan ook zeer goed zijn, dat dc regeermg aan de e'schen der Cata lanen op zoo overdreven wijze tegemocl kwam, omdat zij bang was, dat de Catala nen baar niet verder zouden willen steunen. Dit stemmenverlies heeft Azana blijkbaar niet durven riskccren. De minister-president, die de zaken an ders zoo koel kan berekenen, heeft, naar het schijnt, ditmaal een leelijkc vergissing begaan: om dc fractie der 42 Catalanen op zijn hand le krijgen, heeft hij alle tcc- kenen wijzen daar tenminste op de groot ste burgerlijk-republikeinsche partij, de z.g j*adicale republikeinen, waarvan ongeveer honderd afgevaardigden deel uitmaken, van zich vervreemd. Lcrroux, de handige tegenspeler van Aza na, die nog maar kort geleden in liet parle ment heeft laten weten, dat hij de regeering met betrekking tot het Catalaansche vraag stuk zou steunen, is na dc rede van den minister-president van koers veranderd. 11 ij verklaarde slechts zijn goedkeuring aan hel Catalaansche statuut tc hechten, voor zoo- xcr dc nationale eenheid en de soevereini teit van den staat er niet door werden be dreigd. Lcrroux bad tot dusver verschil lende gelegenheden voorbij laten gaan om zich op tc werpen als leider der oppositie tegen de regeering. Deze zwakheid van hem was tot nog toe uitgelegd als loyauteit en een bewijs van zijn goede republikeinschc gezindheid. Thans schijnt de leider der ra dicale republikeinen van oordeel tc zijn, dat het oogenblik is aangebroken, om open lijk aan te sturen op den val der regeering- 'Azana. Een einde der regecring-Azana zou onder dc gegeven omstandigheden meer beteckc- 3)en dan een rcgeeringscrisis. Het Catalaan sche vraagstuk heeft een keer genomen, die voor de republiek in meer dan één rich ting noodlottige gevolgen kan hebben. Relletjes in Duitsche sleden Duisburg, 31 Mei. (V.D.) In de z.g. Gocthe-buurt is het hedenmiddag tot ern stige onlusten gekomen, d'c, veroorzaakt zijn door communistische verspreiders van vlug schriften. Voorafgegaan door kinderen, poogden de communisten een levensmidde lenwinkel binnen te dringen Toen hun dit belet werd, maakten zij van vuurwapenen gebruik. Hierbij werd een 71-jarig arbeider m dc borst getroffen, waardoor hij 6pocdig overleed. Drie belhamels werden gearres teerd. Ook in het stadsdeel Marxioh poogde een vrij groote menigte een levensmiddelenwin kel binnen te dringen. Toen de politie in greep, werd zij met stecncr. bekogeld. Toen uit dc menigte geschoten werd, beantwoord de de politie het vuur. Ook in andere deelcn van de stad hebben onlusten plaats gevonden. Hier slaagde de politie er echter spoedig in de rust te her stellen. B e r 1 ij n, 31 Mei. (V.D.) Hedenavond kort voor den aanvang van een communistische vergadering in het Oosten van Berlijn is een botsing ontstaan tusschen verscheidene hon derden nat.-soc. en verscheidene honderden communisten. Een ernstige vechtpartij ont stond. die zich voortplantte in de zalen, waar de vergadering zou worden gehouden. Met meubilair van de vergaderingszaal werd gedeeltelijk vernield. Een persoon werd zwaar, vier licht gewond. De politie arres teerde 10 belhamels. Keulen, 31 Mei. (H.N.) Vannacht om 1 uur werden nationaal-socialisten, die van een vergadering terugkeerden, te Hilnten door communisten beschoicii. De nationaal- socialist en vroegere politic-ambtenaar Kehrer werd gedood, terwijl drie nat ionaal- socialisten ernstig gewond werden. De da ders namen daarop de vlucht. Dc politie heeft echter toch enkele personen gearres teerd. Kaapstad, 31 Mei. (V. D.) Ter gelegen i :id van den dertigsten verjaardag van den vrede te Vereeniging wijst Die Burger op den grootcn economischer! vooruitgang van de Zuid-Afrikaansche natie sindsdien. Zuid-Afrika kan vandaag den toets der ver gelijking met andere naties met voldoening doorstaan en in menig opzicht geeft de ver gelijking, sedert de beëindiging van den wereldoorlog, reden tot tevredenheid. De vrede, in 1902 tc Vereeniging geslo ten, gaf in de toekomst een harde beproe ving en een moeilijken wederopbouw der Zuid-Afrikaansche natie. Vandaag herdenkt liet Afrikaansche volk feestelijk mannen als Botha, De Wet, Stcyn enz., die den twij fel en wanhoop verdreven en het volk ver trouwen gaven in een hoopvolle toekomst Acht jaar na den vrede te Vereeniging, zegt Die Burger, ontstond de Unie. Dat was de eerste stap naar grooter onafhankelijkheid. Op een conferentie met liet Britsche rijk in 1926 word Zuid-Afrika grondwettelijk op gelijken voet geplaatst. Vandaag, ofschoon overal wolken dreigen, is Zuid-Afrika's toekomst economisch en cultureel vol be loften. Zuid-Afrika, bezield van kracht, is sedert 1902 den opwaartschen weg ingesla gen om voort te gaan bet land economisch met alle ten dienste staande middelen tol grooter bloei te brengen, het culturcele niveau tc verhoogen en de politieke rech ten te handhaven. t ink, de nieuwe minister-president Papanastasioe. Rechts pantserwagens in de graten van Athene, in verhand met mogelijke onlusten. Een mogelijkheid opengelaten tot steun aan een radicaal soc. regeering Parijs, 1 Juni (V.D.) liet congres van de socialistische partij is gesloten, nadat de volgende resolutie werd aangenomen: „Het, congres neernt kennis van het ant woord, dat Ilerriot gisteren op zijn voor stel heeft gegeven cn van dc resolutie, die is aangenomen door het bestuur van dc radicaal socialisten. Hef congres stelt vast dat de besprekingen, welke het uitgangs punt hebben gevormd voor het congres van dc socialistische partij zijn geëindigd. De practischc beteckenis van deze beslis sing is de afwijzing van een deelneming aan dc regcering. Daarentegen beeft de socia listische partij de mogelijkheid tot steun aan dc radicaal-socialistische regeering opengelaten. ROEMEENSCH VLIEGER DOOD GEVONDEN. PRINS GHIKA. Boekarest. 30 Mei. (V.D) De bekende Roemeensche vlieger Ghika. die kort gele den een nonstop\ lucht Boekarest—Saigocn heeft gemaakt, is lieden dood in zijn auto op een landweg gevonden. Naar het schijnt, heeft hij door vergif een eind aan zijn leven gemaakt. Over de motieven is niets bekend. ROOFOVERVAL OP BANKFILIAAL. Wandsbek, 31 Mei. (V.D.) Op het filiaal van dc bankvereeniging voor Slees wijk— Holstein werd hedenmorgen een drieste roofoverval gepleegd. Kort na 11 uur dron gen drie gewapende bandieten binnen, be dreigden de aanwezige employé's met revol vers cn roofden ongeveer 3000 R.M. in baar. Voor dc employé's goed en wel van den schrik bekomen waren en de politie konden waarschuwen, hadden de movers het geld reeds bijeen gegaard en hei gebouw verla ten. Zij zijn in een gereedstaande auto ont komen. DE ONTVLUCHTE KRIJGSGEVANGENE. Karlsruhe, 31 Mei. (V. D.) In den toe stand van den ontvluchten krijgsgevangene Oskar Daubmann is in den loop van den dag wederom verbetering gekomen. Rijks- president von Hindenburg heeft heden per soonlijk telefonisch geïnformeerd naar zijn gezondheidstoestand. Hindenburg schijnt hem ook een brief te hebben geschreven. COMMUNISTISCHE ONLUSTEN TE WUPPERTAL. W upper tal, 1 Juni (V.D.). Gisteravond ontstonden te Wuppertal communistische onlusten naar aanleiding van een natio- naal-socialistischc vergadering. Een groo te mcnschcnmenigtc wilde de zaal, waarin de Nazi's vergaderden, binnendringen, waarop de politic een charge uitvoerde. Uit dc menigte werd op dc politie geschoten, zoodat de politie het vuur beantwoordde, waarbij één persoon ernstig gewond werd. Er werden 96 personen m arrest gesteld. Door tot nog toe-onbekenden zijn 15 straat lantaarns in de nabijheid van Barmen ver nield. OPENING VAN DEN BEIERSCHEN LANDDAG. Zeer groote belangstelling. München, 31 Mei. (H.N.) Voor dc opc- ningsziting van den nieuwen Beierschen landdag, die om 11 uur begon, bestond bui tengewone belangstelling van de zijde der nationaal-socialisten. Beeds om 9 uur had den zich talrijke jeugdige nazi's voor het gebouw van den landdag verzameld, zoodat de politie versterkt moest worden om dc orde te bewaren. Toen een uur voor liet be gin van de zitting dc toegang tot de tribune vrij gegeven wérd, volgde een ware storm loop, zoodat de boden slechts met moeite dc orde konde4n bandhaven. De zitting van he den heeft slechts de verkiezing van het pre sidium ten doel. Daarna wordt de zitting tot liet begin van de volgende weck verdaagd. Bij de veiikiezing van hot presidium zijn geen verrassingen tc verwachten. De Bcier- schc volkspartij zal met hei voorzitterschap, de nazi's den post van eersten voorzitter cn de sociaal-democraten die van tweeden voorzitter bezetten. De vroegere voorzitter zal dus herkozen worden. De sociaaldemo cratische fractie heeft besloten bij de ver kiezing van den nationaal-socialistischen eersten voorzitter blanco te 6tommen. Volgens een V.D.-bericht riepen de com munisten bij de opening in spreekkoor: „Wij strijden voor dc wereld-revolutie". Dr. Wohlrnuth, het oudste lid, hield een uitvoerige openingsrede, waarna tot verkie zing van ccn voorzitter werd overgegaun. Met 120 stemmen werd de afgevaardigde Stang van de Beiersche Volkspartij tot voorzitter van den Beierschen Landdag her kozen. De verkiezing van den minister president valt na 21 Juni Een rustig verloop Berlijn, 1 Juni (V.D.). De opening van dc zitting van heden van den Pruisischen Landdag is in volledige orde en rust ge schied. Zoowel dc zaal als de tribunes wa ren dicht bezet, doch do regeeringsbanken zijn loog. Verscheidene ministers hebben in dc zaal bij hun fractie plaats genomen. De hij de vechtpartij van 25 Mei j.l. ernstig ge wonde afgevaardigden waren niet aanwe zig. De verkiezing van den Prui sischen minister-president. Het Senioren Convent van den Pruisi schen Landdag heeft zich hedenmorgen be ziggehouden met de verkiezing van den president van den Pruisischen Landdag cn met het verdere werkprogram van den Landdag. President Kerrl deed den afge vaardigden mededeeling van de maatre gelen, die hij tot handhaving van de orde in het Muis getroffen heeft. Hij 6prak de hoon uit, dat deze maatregelen voldoende zullen zijn. Verder deelde dc president me de, dat in de toekomst applaus in het Huis niet zal worden toegestaan. De verkiezing van den minister-president zou naar gemeld wordt op voorstel der nationaal-socialisten eerst na de ver kiezingen in Hessen, dus na 21 Juni plaats hebben. BRANDSTICHTING. Twee dooden. Nuernberg, 1 Juni (V.D.). Tc Loesten bij Muenchberg (Boven Franken) is heden morgen in een boerenschuur brand ont staan, naar later is komen vast te staan, vermoedelijk ten gevolge van boos opzet. Met groote snelheid greep bet vuur om zich heen. De landbouwer en diens li-jarige zoon kwamen in de vlammen om. Een 17-jarige zoon bekwam zulke ernstige brandwonden, dat hij in een ziekenhuis moest worden op genomen. DUBBELE ZELFMOORD. Berlijn, 31 Mei. (H.N.) Vandaag zijn dc lijken opgehaald van den te Charlotten- burg wonenden Russischcn emigrant Doe- benof cn zijn 21-jarige te Safat geboren vrouw Zara. Dc lijken waren met touwen aan elkaar gebonden. Wat de aanleiding let dezen dubbelen zelfmoord is geweest, is nog niet bekend. BUITENLAND. Geen soc. samenwerking met Ilerriot. (Eerste Blad, pag. 1). Het nieuwe Rijkskabinet, benoemd. (Derde Blad, pag. 1). BINNENLAND. Tegen de verdachten in do moordzaak Putbroek is levenslang (tegen den vader) cn 12 jaar (tegen den zoon) gcöischt. (Derde Blad, pag. 2). Waarheen met vacant ie of weekend? (Derde Blad, pag. 3). UIT DEN OMTREK. Hoc dc „Georges Philippar" verging. (Tweede Blad, pag. 2.) Hoogste barometerstand 770.6 te Jan Mayen. Laagste barometerstand: 754.0 te Stenselc. Verwachting: Zwakke tot matige, O. lot N". wind, half tot zwaar bewolkt, aanvan kelijk droog weer, later cenigc kans op re genbuitjes, iets koclcr.i Een langgerekte rug van hoogc lucht druk strekt zich van N.W.Z O. richting uit van do Poolzce tot den Balkan en vormt dc scheiding tusschen liet gebied van lagen luchtdruk in hot Z.-W. en dat in het N O. Het laatste vormde in den nacht 'n nieuwe kern over Midden-Zweden, die nog bezig is zich uit tc diepen cn de wind hier weer naar Noord terug zal brengen met koeler weer cn wellicht weer regenbuitjes. In N.- Zvveden komt nog vorst voor. In ons land is de ochtcndtempcratuur iets lioogcr. Ech te zomerwarmte wordt echter nergens in het waarnemingsgebied aangetroffen. In Frankrijk cn Oost-Duitschland viel nog on weersregen. LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 GOLDFISCH BADCOSTUUMS Het beste voor den minsten prijs. Varkensmarkt 5 Tel. 1309 Een goede raad, eerst even bij ons komen kijken. DE BOTSINGEN IN SPANJE. P a r ij s31 Mei. (H.N.) Bij dc botsingen in Spanje zijn gisteren elf personen gedood cn ruim 50 gewond. Nog een foto van de Wllhelmstrasse in Berlijn tijdens de kabinetscrisis. Een groote menigte kijkt naar de politici, die bij den president op bezoek gaan.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1