AMERS
ZOMERÜAPONNEN SKtJSSL
Amersfoort
DÉ EÉMLANDEü
Buiiteolaodseh
Overzicht
Buitenland
Binnenland
UIT MCDI
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht op
JOH. DEHEER
Zaterdag 4 Juni 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 286
OUD-STRIJDERS KOMEN OP
VOOR HUN RECHTEN
DE NAT. SCHEEPVAART-
BELANGEN
9 uur 44 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
VOILE KUNSTZIJDE*"— GEORGETTE MOUSSELINE WÊË DAMESMODEZAAK
ABONNEMENTSPRIJS pe" 3 nlaandcn voor Amersfoort 2.10. per maand i 0.75, per
-week (met gratia verzekering tegen ongclukkcnl f 0.171/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer 10.25. Llcfdadlghclds-odvertentlên voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05
_L
De Duitsche rijksdag wordt
ontbonden. Verkiezingen in
den loop der volgende maand.
liet kabinet-Von Papen, nauwelijks aan
het bewind, heeft reeds gisteren besloten
dén rijkspresident voor te stellen het parle
ment te ontbinden. Tot deze oplossing moes
ten de ministers wel bun toevlucht nemen,
daar zij zich misrekend hadden, wat de
gezindheid der beide katholieke politieke
groepen in Duitschland, het centrum en de
Beiersche Volkspartij, betreft. Von Papen
en de zijnen hadden gehoopt dezo partijen
op hun hand te krijgen cn zoodoende te be
werken, dat hun regeering een behoorlijk
stevigen parlementairen grondslag kreeg.
De partij van Brüning, die op weinig sier
lijke wijze van zijn kanselierspost werd g>-
stooten, zei echter resoluut neen cn de
Beiersche Volkspartij voelde er ook niets
voor zich solidair te verklaren met de con
servatieve ministers. Het gevolg hiervan
was, dat de nieuwe regeering niet op vol
doenden steun van den rijksdag zou kun
nen rekenen en hier ongetwijfeld reeds ter
stond een nederlaag zou lijden. Om dit
échec te voorkomen, werd bot besluit tot
ontbinding van den rijksdag genomen,
waaruit tevens voortvloeit, dat binnn af-
zienbaren tijd, vermoedelijk in den loop
van Juli, verkiezingen zullen worden ge
houden.
Hoe zullen deze uitvallen? Een voorspel
ling, die voor honderd procent aan de
feiten beantwoordt, kan natuurlijk niet met
absolute zekerheid worden g?daan, maar
wel kan men tennaastebij bepalen hoe de
resultaten zullen zijn. Voldoende aanwijzin
gen verschaffen de jongste verkiezingen,
die voor verschillende landdagen zijn ge
houden en die op duidelijke wijze de hui
dige politieke opvattingen der Duitschers
weerspiegelen.
De rijksdagverkiczingen zullen den
Ilitlcrianen dan ook geweldigo successen
bezorgen, terwijl het even zeker is, dat tal
van burgerlijke partijen leelijk gepluk
haard uit den stembusstrijd zullen treden
en tevens mag worden aangenomen, dat ook
de sociaal-democraten een aantal zetels
zullen verliezen. Vermoedelijk is het cen
trum de eenige partij, die zich zal weten te
handhaven.
De vraag is inmiddels, of bet,bewind van
Von Papen na de rijksdagverkiczingen kan
of zal worden voortgezet. Dat zal er voor
namelijk van afbangen, of na den electora-
len veldtocht een regcering in bet leven
kan worden geroepen, die door bet parle
ment voldoende wordt gesteund. Dit zou
het geval zijn, wanneer de nat ionaal-socia
listen de volstrekte meerderheid behalen of
wanneer de natlonaal-soeialistcn een coali
tie aangaan met bet landvolk of de
Duitsch-nationalen, die nog het dichtst bij
de. nazi's staan. In dat g3val zou, mensche-
lijkerwijze gesproken, de regeering-Von
Papen een roemloos einde vinden. Er
wordt echter rekening gehouden met de
eventualiteit, dat genoemde rechtsclie groe
pen, die wij zooeven noemden, het onder
ling niet eens kunnen worden en daar het
bovendien tot de onmogelijkheden behoort,
dat de partijen, die de rcgeering-Brüning
steunden, bij den stembusstrijd een redelijk
figuur maken, is het niet uitgesloten, dat
het nöcli tot een op de rechtsclie overwin
ningspartijen gebaseerde, nóch tot een
linksche reg seringscombinatie komt. In dat
geval zou het kabinet-Von Papen cn
misschien voor zeer geruimen tijd kun
nen worden gehandhaafd.
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
„Zij moet goed werk verrichten."
Londen, 3 Juni. (II. X.) De Engelscho
volkenbondsvereeniging schrijft in een
brief aan de Times, welke door tal van
bekende personen, o.a. door Au&ten Cham
berlain, lord Robert Cecil cn den voorzit
ter Gilbert Murray onderteekend is, dat de-
vrij algemeene overtuiging, dat de bescha
ving van de gcheelc wereld voor een groot
gevaar staat, door de jengste gebeurtenis
sen in Duitschland bevestigd wordt. De
toestand is echter niet hopeloos. Noodig is
echter, dat de ontwapeningsconferentie-
goed werk' verricht.
BOTSINGEN TUSSCHEN POLITIE EN
COMMUNISTEN.
Emden, 2 Juni (V.D.) Toon een gezin te
dezer stede uit zijn huis gezet zou worden,
waren verscheidene honderden communis
ten samengeschoold, tcneindo de uitzetting
tc verhinderen. Ten slotte ging de menigte
cr toe over de politic, die de straat moest
ontruimen, met steenen te gooien. Ofschoon
de agenten gebruik maakten van den gum
mistok, werden zij zoozeer in liet nauw ge
dreven, dat zij tot schieten gedwongen wa
ren. Hierbij werd een arbeider in de borst
getroffen.
Een marsch naar Washington
Washington, 3 Juni (V.D.) Uit ver
schillende deelen der W. staten zijn gis
teren ongeveer 4000 oudstrijders, die naar
Washington optrekken om bij de regcering
nan te dringen op uitbetaling van de toe
gezegde pensioenpremie, in de omgeving
van Chicago aangekomen. Op allerlei ma
nieren weten zij in de meest noodzakelijke
levensbehoeften te voorzien. Hun voedsel
krijgen zij grootendeels van de bevolking
•ier plaatsen, waar zij doortrekken en van
»Jf- organisaties van oud-strijders in deze
plaatsen. 1-Iet. geduld der autoriteiten raakt
langzamerhand uitgeput en op allerlei wij
zen tracht men den oud-strijders to belet
ten den tocht naar Washington voort tc
zetten. Niettemin neemt hun aantal voort
durend toe en meestal vormen zich in do
steden, waar zij doortrekken, terstond co-
mité's die soortgelijke niarchcn naar Was
hington organiseeren. Hot aantal deelne
mers bedraagt thans reeds veel meer dan
waarop de organisatoren zelf hebben gere
kend.
NOODWEER IN EEN HAVENSTAD.
Acht personen verongelukt.
13 o e k a r cs t, 3 Juni. (II. X.) In de Roe-
meensche havenstad Ismail heeft eèn he
vige storm veel schade aangericht. De ha
venwerken hebben zeer geleden. Acht per
sonen zijn om het leven gekomen
DE IERSCHE SENAAT EN DE EED
VAN TROUW.
Londen, 3 Juni. (11.X.) De Icrschc
senaat heeft de wet tot afschaffing van den
eed van trouw aan den Kngelschen koning
in tweede lezing met 21 tegen 8 stemmen
aangenomen. De wet moet thans in dorde
lezing nog behandeld worden.
ENGELSCHE KOLENWET AANVAARD.
Londen, 3 Juni. (II.X.) Do kolenwet \->
gisteren door het Lagerhuis met groote
meerderheid aangenomen. De wet bepaalt,
dat het tegenwoordige systeem van produc
tie en verkoop tot 1937 gehandhaafd zal 'olij
ven. De 7% -urige werkdag zal zoolang van
kracht blijven, totdat de volkenbondsover
cenkomst voor een internationale regeling
van den arbeidstijd in den mijnbouw alge
meen ingevoerd zal worden. Dc wet bevat
geen bepalingen voor een regeling der
looncn.
NEEERLANCSCH VEREENIGINGS-
LEVEN TE BRUSSEL.
Ons Vaderland" herleefd.
De correspondent te Brussel der N. R. Ct.
meldt:
Oj) aanstichting van den Bond van Nedor-
landscho verecnigingen en lichamen in Bel
gië is Zondag j.l. in dc lokalen van de Ned.
verceniging „Club Jubileum 1923" een bij
eenkomst gehouden met het dool. de vóór
den oorlog zoo bloeiende verceniging „Ons
Vaderland" te doen herleven.
Vele Nederlanders bleken aan den eersten
oproep gehoor te hebben gegeven. Na een
toespraak door de hecrcn Haverkamp en
W. Rijgersberg, de eerste als voorzitter van
„Ons Vaderland", de tweede als voorzitter
van den Bond van Nederlandsche verceni-
gingen en lichamen in België, is besloten
morgen een officieele vergadering te hou
den, waar tot de wederoprichtiing van „Ons
Vaderland", de samenstelling van het be
stuur, enz. zal worden overgegaan. Alle te
Brussel cn omstreken wonende Nederlan
ders zijn er van harte welkom.
BESLAG GELEGD OP EEN TENT VAN
SARRASANI.
Groningen, 3 Juni. Een leverancier
van het circus Sarrasani heeft over een
kwestie in verband mot dc betaling onder
meer van een deel der fouragekosten en de
waarborgsom, beslag laten leggen op de
voor verzending naar Meppel gereed lig
gende tent. De menagerie van het circus
valt hier niet onder. Dc voorstelling in
Leeuwarden gaat dus door.
Alsnog zal getracht worden een regeling
te troffen.
BLADROLLERS.
Tweemaal deze week werd me gevraagd
hoe de eigenaardig gevormde bladrolletjes
ontstonden, welke aan de berkenboompjes
hangen. Ze schijnen erg algemeen te zijn en
ik heb er toen de berkenboompjes eens op
aangekeken en hcusch. het is zoo. Ik zag ze
bij de excursie naar de Lecrsumsche plassen
ook aan elzen tn vandaag zelfs aan beuk.
Maar de uitverkoren boomen zijn de berken
Daaraan hangen soms wel honderd kleine
sigaartjes te bungelen
Dit is hel werk van een ke\ertje, dat wc
den Berkenbladroller zouden kunnen noe
men, ware het niet, dat we onder de blad
rollers een soort van vlinders hebben te
verstaan Misschien was „Berkenbladsnijdcr
beter De Duitschers noemen het „Blattrol-
lcnder Trichter-wickler, wat wc dus zouden
kunnen vertalen door Bladrollende Trech-
terwikkelaar; het ontstane resultaat der rol-
lerij heeft namelijk wel wat van een omge
keerden trechter, of een „peperhuisje". Dc
wetenschappelijke naam is Rhynchites of
Deporaus betulae
Het diertje is een maar enkele millimeters
groot kevertje, dat in de berkenblaadjcs
twee sneden bijt, dc eerste (meestal de lin
ker) meer liggend, de andere meer staand
S-vormig. Zij komen zoowel aan den blad
rand als aan den middelnerf op verschillen
de hoogte uit. Wiskundige berekening heelt
geleerd, dat de vorm aan de op te rollen
bladgedeelten bijzondere voordeelen waar
borgt en dat daarin als het ware een zeer
ingewikkeld meetkundig probleem is opge
lost. De middelnerf wordt niet doorgebeten,
wel aangevreten en daaraan blijft het peper
huisje hangen. Bij het oprollen wordt eerst
dc eene bladhelft opgerold cn daarna dc
andere in tegengestelde lichting er om heen.
Dan worden er meestal 2 eieren ingelegd en
wel in zakvormige holten onder de opper
huid. Eindelijk wordt het trechtertje van
onder en van boven toegevouwen.
Me dunkt, dat U dit alles wel wonderlijk
genoeg vindt om er eens op te letten. Ik
wou, dat U het trof, dat een kevertje aan
den arbeid was. Tk heb het wel eens beleefd.
A JOMAN.
Dr. ZEIJLMANS VAN EMMICHOVEN
NAAR INDIË.
Dr. F. W. Zeijlmans van Emmichovcn,
secretarisgeneraal van dc Anthroposo-
phisclie Vereeniging in Nederland, is uitgo-
noodigd tot het houden \an een reeks le
zingen in de hoofdplaatsen van Java cn
Sumatra, over anthroposophische, me
dische en paedagogischc onderwerpen.
Medan, Padang, Batavia, Buitenzorg,
Bandoeng, Semarang, Soerabnja cn ver
schillende andere plaatsen zullen worden
bezocht.
PRIJSVRAAG VAN EEN
VREDESPOSTZEGEL.
Drie ontwerpen bekroond.
De door den minister van Waterstaat aan
gewezen jury ter beoordeeling van de ont
werpen voor een vredespostzcgel heeft be
sloten drie ontwerpen elk te waardeeren
met een premie van f 200. Deze premies
zijn toegekend aan P. Determeijer te Loe-
ncn aan de Vecht, aan A. van der Valk en
R. A. II. Hofman, beiden te 's-Gravenhage.
TEGEN WERKZOEKENDE
VREEMDELINGEN.
Een comité van actie.
Men verzoekt ons mede tc doelen dat het
voornemen bestaat om een comité van ac
tie op te richten voor het weren van werk
zoekende vreemdelingen. Ieder, die van
meening is, dat er een einde moet komen
aan de onbelemmerde toelating van werk
zoekende vreemdelingen in ons land, kan
hiervan doen blijken aan het voorloopig
adres van het comité, O.Z. Achterburgwal
225 tc* Amsterdam.
Ter voorkoming van misverstand kan
nog worden medegedeeld, dat het hier niet
raat tegen alhier gevestigde buitenlanders,
loch dat de actie enkel betreft oen kwes
tie van zelfbehoud voor de vele landgenoo-
ten, die steeds meer door buitenlanders
worden verdrongen.
LEGATEN.
Wijlen de heer D. Meulcnberg te Oudc-
lande heeft 3100 gelegateerd, waarvan
1000 voor do Gcr. kerk van Baarland;
1000 voor de zending te Ma geland, het
zendingsvcld van de Zeeuwsche Ger. ker
ken; 500 voor do Diaconie van de Ger.
kerk van Baarland; 300 voor de Vrije uni
versiteit en voor de Chr. school te Oudc-
iande; voor dc Ver. tot Chr. verzorging van
krankzinnigen in Zeeland en voor de Theol.
school te Kampen elk 200.
'Adres van de Reedersvereenb
ging aan de Tweede
Kamer
Do Nederlandsche Reedersverccniging
heeft aan de Tweede Kamer der Staten-
Gcncraal een adres gericht betreffende hot
ingediende wetsontwerp tot behartiging van
dc Nationale Schccpvaartbelangcn.
In dit adres deelt de vereeniging mede,
dat do buitengewoon ongunstige toestand
waarin het scheepvaartbedrijf verkeert cn
de overtuiging, dat allo mogelijke maatre
gelen genomen moeten worden om een tak
van bedrijf, die sinds eeuwen een onzer be
langrijkste bronnen van volkswelvaart
vormt, voor ondergang te behoeden, voor
eenigen tijd de Vereeniging bewogen beeft,
énkele voorstellen, beoogend het verlecncn
van crisisstcun aan onze koopvaardij, aan
dc Regeoring voor te leggen.
Ten einde te verhinderen dat Nederland
sche recderijcn, die al sedert geruimen tijd
zoor belangrijke verliezen lijden, ten slotte
genoodzaakt zullen worden haar waarde
volle schepen onder vreemde vlag te bren
gen, of tegen de huidige afbraakprijzen naar
liet buitenland te verknopen om haar. ver
plichtingen te kunnen nakomen, werd aan
de regeering voorgesteld om tenminste het
dagelijks toenemen van verliezen tegen te
gaan door aan de Nederlandsche recderijcn
een vergoeding te geven op grondslag van
de oplegkosten.
Aangezien bovenbedoeld voorstel echter
het voortbestaan van verschillende reede-
rijen nog niet voldoende zou verzekeren,
werd daarnevens verzocht de mogelijkheid
open te stellen voor de reederijen, die zou
den kunnen aantooncn daaraan behoefte
tc hebben, bovendien een speciale steunre
geling met dc Regeering te treffen.
De regeering heeft gemeend zonder over
leg met dc vereeniging en zonder deze met
haar voornemen in kennis te stellen, een
wetsontwerp te moeten indienen, dat naai
de meening van adressante aan de Neder
landsche scheepvaart in het algemeen geen
uilkomst biedt uit de ernstige moeilijkhe
den, waarin zij zich thans bevindt.
Het heeft teleurstelling gewekt, dat dc
regeering hij de behandclibg van de meest
vitale belangen der reederijen de vereeni
ging, op wier adviezen dc regeering her
haaldelijk heeft verklaard prijs te 6tellen
cn welke vrijwel alle Nederlandsche ren
ders vertegenwoordigt is voorbijgegaan.
Wat dc voorgestelde steunregeling in den
in dc ontwerp-acfe der financieringsmaat
schappij neergelcgdcn vorm betreft, cnnsla
teert de verceniging, clat deze in enkele ge
vallen tegemoet komt aan de behoeften van
reederijen, omdat zij het verleencn van cre-
dieten afhankelijk stelt van eischen, waar
van de noodzakelijkheid in geen onkel op
zicht is aangetoond en voorts daarbij voor
waarden worden gesteld inzake onderpand
en rentevergoeding, waaraan een groot deel
der steunbehoevende reederijen niet kan
voldoen
Worden evenwel deze beperkingen aan
de steunregeling ontnomen, blijven de voor
waarden, waarop geldlecningen kunnen
worden verstrekt, niet aan zoo enge gren
zen gebonden en wordt aan de beheerders
der financieringsmaatschappij meer vrij
heid van beweging toegekend dan zullen
langs dezen weg wellicht verscheidene ree
derijen gedurende dc crisisperiode in stand
gehouden kunnen worden.
Het groote bezwaar zal ecliter blijven be
staan, dat in tegenstelling met de crisis
steunregelingen aan andere takken van be-
diijf, waarvan de kosten op de gemeenschap
worden afgewenteld de lasten van deze
steunvcrleening gedragen moeten worden
door de steuntrekkenden zelf en dat zoo
doende nieuwe zware verplichtingen op de
door de crisis reeds zoo verzwakte reede
rijen worden gelegd, welke menigmaal niet
te dragen zullen blijken.
Slechts middelen in den geest van die,
welke door de vereeniging aan de regeering
werden voorgelegd, zouden behoud van het
Nederlandsche reederijbedrijf kunnen ver
zekeren.
INBRAAK IN EEN KERKGEBOUW.
Rotterdam, 2 Juni. De 29-jariige tim
merman T. J. S. en de 31-jarige isoleerder
J. C. v. H. beiden uit anderen hoofde gede
tineerd in het Huis van bewaring te 's-IIcr-
togenbosch, die zich hadden schuldig ge
maakt aan een inbraak in de kerk van dc
Ned. Herv. Gemeente te Ovcrschie en daar
een bedrag van ongeveer 90.uit de col
lectebussen hadden weggenomen, werden
door de Rotterdamsche rechtbank veroor
deeld tot een jaar en zes maanden gevan
genisstraf. De rechtbank hield bij dc opleg
ging van deze straf rekening met de zware
i-traffen waartoe tic verdachten door de
rechtbank te Breda waren veroordeeld in
verband met een inbraak in een kerk te
Standaard Guiten.
BUITENLAND.
Dc onlwapenings-ideo van Italië. "3
(Dorde Blad, pag. 1)'.
Herriot zal een kabinet vormen.
(Dorde Blad, pag. 1)\
BINNENLAND.
Zitting Eerste en Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 2.)
SPORT. 1
De wedstrijden van de Koninklijke.
(Vierde Blad, pag. 2)t
STADSNIEUWS.
Na vele maanden in dc val geloopon.
(Eerste Blad. pag. 3J
De beslissing van Gcd. Staten inzake het
raadsbesluit tot vorhooging der presentie
gelden. (Eerste Blad, pag. 3).
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
Anton E. Ziogfield„Parijscho Extra
vaganties."
Dr. R. Iluhner „Weg mot do bril."
Norman T. Searlow „Dc Wereldtentoon
stelling 1933 te Chicago."
Karl Figdor„10.000 mcnschen schrijven
voor de film."
Fannv Ilurst„De nieuwe tijd van sovjet-
Rusland."
Verhaal van dc Week „De mysterieuze
waarschuwing."
Medegedeeld door het K. N. M. I. tc Do
Bilt.
Hoogste barometerstand 770.2 te Vest-
manoer.
Laagste barometerstand 752.3 to Stock
holm.
Verwachting: Zwakke tot matige N. tot
W. wind, half tot zwaar bewolkt, weinig
of geen regen, weinig verandering in tem
peratuur.
Ons land blijft bij voortduring in bet
zadelgebied tusschen de beide depressies
in het N.-O. en Z.-W. en de gebieden van
hoogen luchtdruk in het N.-W. en Z. De
beide laatsten nemen in beteekenis toe cn
vcrloonen een neiging om over het Kanaal
een verbinding te vormen. Het gebied van
koude dringt vorder naar het Zuiden door;
langs do begrenzing van de koelere stroo
ming uit het Noorden en de warme uit het
Westen over Frankrijk en Duitschland vie
len nog plaatselijk zware regens en blijft
dc lucht betrokken. Het is te verwachten
dal do Noordelijke strooming nog eenigen
tijd zal blijven aanhouden met koel en be
wolkt weer en wellicht nu cn dan liclito
regenbuitjes.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Moderne Kragen, Ceintuurs,
Fleurige Sjaals. Chique Gespen.
Steeds iets nieuws.
Altijd groote keus
Varkonsmarkt 5 Tel. 1309
Franco levering huis.
DE ELECTRISCHE STROOM.
Emmen, 3 Juni. Heden morgen werd
te Amsterdamsche veld de 18-jarige H.
Sieben bewusteloos gevonden in de dakgoot
van de boerderij van den heer Akkerman,
waar hij aan het werk was. Do jongen is
waarschijnlijk met de clectrische stroom in
aanraking gikomen. Toen dr. Lodewijks,
van Nieuw-Amsterdam, arriveerde bleek hij
reeds te zijn overleden.