DE EEMLANDEIÏ HERRÏOT'S REGEERINGS VERKLARING Woensdag 8 Juni 1932 Uitgave: VAIHHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 289 ENGELAND ONDERHANDELT ERNSTIGE FINANCIEELE TOESTAND De kamerdebatten NIEUWE ONLUSTEN TE BOMBAY OTTO BRAUN GAAT MET VERLOF FRANSCHE LEENING AAN MANDSJOERIJE? Nieuws Licht op 9 uur 47 min. L. J. LUYCX ZOON IBACH PIANO'S Fa. R. van dien BURG HEVIGE AARDSCHOKKEN IN CALIF0RNIE ABONNEMENTSPRIJS pe. 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per week (met gratig verzekering tegen ongelukken) f 0.171/* Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een oewijsnummer elke regel meer f 0.25 Llefdadlghelds-advertentiën voor dc helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05 £en revolutie der wanhoop. Beschouwingen naar aan- /eiding van de jongste om wenteling in Chili. Een zeer belangrijk artikel komen wij tegen in de Vossische Zeitung, dat wij on zen lezers niet mogen onthouden. Er wordt in vastgesteld, dat do revolatiegolf, die de laatste anderhalfjaar met elementaire kracht van Bolivic en Peru over de Cordil leras naar Argentinië en Brazilië oversloeg, het eerst in het straf bestuurde Chili op den val van 't systeem is uitgeloopcn. Terwijl in de andere republieken de belanghebben den nieuwe mannen op den voorgrond scho ven, hebben in Chili de inzinking op econo misch gebied, het verval der financiën en de onmogelijkheid, om voor do werkloozen te zorgen, tot een „omwenteling der wan hoop" geleid. Alle wapens der oude regee ring in den strijd tegen de economische cri sis waren stomp geworden. Het buitcnland- sche moratorium heeft den handel nog ineer doen inschrompelen. Telkens opnieuw moesten salpeter- en kopermijnen worden gesloten. Het stilleggen der handelsvloot beteekende de ondergang van de kolen mijnen. Daar geen agrarische voortbrengselen konden worden uitgevoerd, geraakte de landbouw in oen allerhachelijkste positie, die ook niet door het moratorium van het staats hypotheekinstituut kon worden ver beterd. De staats'nkomsten verminderden op een rampspoedige wijze en dc tenslotto door dc regeering ter bestrijding van dc werkloosheid uitgegeven schatkistbiljetten ten bedrage van 200 millioen dollar vonden geen koopers. Daar het hopeloos was uit eigen kracht de gevolgen der ontreddering van het economisch leven der wereld te be strijden, heeft men thans zijn toevlucht ge nomen tot een proefneming, die slechts den nood socialiseert, maar niet den weg baant naar het herstel. President Ibanez had indertijd de laatste krachten van het land gemobiliseerd om de staatsfinanciën in orde to brengen en te vens door sociale hervormingen den erg- sten nood der bevolking to lenigen. Maar ook de Mussolini van Latijnsch Amerika leed een échec, daar het onmogelijk was den welstand van het land te herstellen, dat van den verkoop op de wereldmarkt leeft en dat dubbel tengevolge van do cri sis lijdt, omdat zijn voornaamste bron van inkomsten, de salpeterexport, door do mede dinging van de synthetische stikstof en de internationale agrarische crisis hoe langer hoe meer begon op te drogen. Nadat Ibanez in den zomer van 1931, verborgen in een ambulancewagcn, uit de hoofdstad was ont snapt en over de Argcntijnsche grens ge vlucht, werd getracht de massa's door be loften te kalmeeren. De thans ten val gebrachte president iMontero was ongetwijfeld van goeden willo en deed zijn best de werkloozen te helpen, maar alle plannen mislukten, omdat zij niet gefinancierd konden worden. Op bui- tenlandsche hulp was na het moratorium niet meer te rekenen en terwijl Montero het leger voor zich trachtte te winnen door traktementsverhoogingen, kon de links-ra - 'dicale propaganda, die steun ontving van Jeen belangrijk deel der intellectueelen, steed3 meer om zich heen grijpen. Monte- ro's tragiek is het, dat hij juist ten val .■werd gebracht door de krachten, voor wie hij het meest heeft gedaan. De economische crisis in Chili is door de moeilijkheden der Cosacli, de onder leiding 'der Amerikaansche Guggenheimgroep staande staats-salpetertrust, buitengewoon verscherpt. De Guggenheimgroep probeerde zich door rationaliseering der productiekos ten aan te passen bij do snel dalende prij zen op dc wereldmarkt en legde daarom dc kleinere bedrijven stil. Desniettegenstaande is de salpeteruitvoer*trct laatste jaar met een vierde achteruitgegaan, terwijl de pro ductie meer dan de helft achteruitging. Op 30 September 1931 moest dc Cosacli verkla ren, dat haar verdere productie door Ame rikaansche en Engelsclie banken moest .worden gefinancierd. Uit deze afhankelijkheid der nationale 6leutelindustrie is te verklaren, dat dc Chi- lecnsche. openbare meening scherp positie heeft gekozen tegen Noord-Amerika. Niet veel gunstiger ontwikkelde zich dc koper- uitvoer, waarmee alleen nog dc grootere maatschappijen konden doorgaan, daar de prijs per ton fijn koper ondanks de depre ciatie van het. pond verleden jaar van 46^ tot 3S3/i0 pond sterling daalde. Dc waarde van den ijzerertsuitvoer is met de helft achteruitgegaan, terwijl de kolenproductie met een zesde verminderde. Een krasse be perking van den invoer kon, in verband rnet deze ontwikkeling, evenmin redding brengen. Niet alleen de verhooging der in voerrechten, maar vooral het gebrek aan deviezen heeft den Chileenschen invoer in bet laatste jaar met de helft verminderd. r Hierbij komt, dat het Chilcensche volk met zijn 4.5 millioen inwoners 4.5 millarcl dollar directe en indirecte leeningen, die door den staat zijn gegarandeerd, heeft op genomen. Aanvankelijk zag de staat zich genoodzaakt den dienst der buitenlandschc schuld voor den duur van twee jaren stop U zetten. De fipanciccle onmacht was te- Carlos Davila, de vroegere Chileensche ge- zant in Washington, leider der revolutie. vens oorzaak, dat dc publieke bouwwerk zaamheden ten gunste van de werkloozen geen voortgang konden vinden. De goud voorraad van de Banco Central is, met in begrip van dc in het buitenland berustende depots, zoo achteruitgegaan, dat de bank- biljettendekking verleden jaar van 87.19 tot 47.58 procent is verminderd. In April van dit jaar werd door een nieuwe, valutawet de verplichting, om goud in te leveren, op geheven en een verscherpte dcviezencon- tróle bevolen. In heel de wereld zal de omwenteling in Chili een waarschuwend teeken zijn. Voor Noord-Amerika bestaat er alle aanleiding zich ernstig bezorgd te maken, liet heeft van Chili een bedrag van ongeveer één millard dollar te vorderen en liet is te vreczen, dat hiervan niet veel terecht zal komen, daar de revolutairc regeering een vijandige houding aanneemt tegenover den dollar. Niet het bolsjewisme hoeft in Chili oen overwinning behaald, maar hof poli tieke gewold der wereldeconomie en do onmacht der regccringen, om de stoornis sen in den goederenruil op te heffen, heb ben een slachtoffer geëischt. Chili's financieele kracht is dcor de uit schakeling van de wereldmarkt, als gevolg van de crisis, vernietigd en daar or goon hoop bestond, dat het gezonde verstand op internationaal economisch gebied terug zou keeren, waardoor nieuwe welvaart mogelijk zou worden, w.erd'Chili op den weg van revolutionaire economische .experimenten gedrongen. De besprekingen van Thomas en Lord Hailsham in Ierland Instemming in Londen en Dublin Londen, 7 Juni. (V.D.) De minister voor dc Dominions Thomas en zijn collega mi nister Lord Hailsham zijn hedenmorgen vroeg te Dublin aangekomen en later zijn de voorloopige besprekingen over dc hui dige moeilijkheden tusschen beide landen in verband met de conferentie te Ottawa met den president van den Raad van den Icrschen Vrijstaat De Valera, od wiens uit- noodiging de Britsche ministers naar Du blin zijn gegaan, begonnen. De commissaris van den Ierschen Vrij staat te Londen, J. du Lanty, die de uitnoo- diging van De Valera overbracht en de per manente onderstaatssecretaris voor de Do minions Sir Edward Harding vergezelden de Britsche ministers. Dc geestesgesteldheid in Ierland wordt gunstig geacht voor de voorloopige bespre kingen. die Vrijdag door De Valera te Lon den zullen worden voortgezet. De Iersclie bladen, w.o. ook het orgaan van Dc Valera, hebben de mededeeling van dc onderhandelingen begroet en verklaren dat zij een oplossing zullen toejuichen. Met uitzondering van de „Morning Post" juichen de Londsche bladen eveneens den gang van zaken toe. De „Daily Herald" wenscht de regeering van den vrijstaat geluk met het verzenden der uitnoodiging en de Britsche regeering met een zoo bereidwillige aanvaarding. Er wordt algemeen dc nadruk op gelegd dat de Britsche regeering door in overleg te treden geen wijziging heeft gebracht in haar politiek. De „Times" zegt dal er van de zijde van de Britsche regeering nimmer de wensch heeft bestaan de collega's van De Valera uit te sluiten van dc conferentie te Ottawa. Dat is niet hun zaak. De besluiten van de conferentie moeten echter gebaseerd zijn op het vertrouwen, dat dc leden tegenover elkaar hebben en een duidelijke, plotselin ge en eenzijdige verbreking van een be langrijk verdrag kan nauwelijks een her haling van een dergelijk experiment doen verwachten. Het is waarschijnlijk juist, wanneer men beweert dat deze krachtige houding van Thomas wordt gesteund door het geheele Lagerhuis. Men behoeft niet te vreezen dat hij deze bij zijn besprekingen met De Valera zal laten varen. Frankrijk kan zich haar rechten in de herstelkwestie niet laten ontnemen Parijs, 7 Juni. (V.D.) In zijn Dinsdag middag afgelegde rcgccringsvorklaring, zeide Herriot o.m.: „Wat de binncnlanasche politiek betreft, staat de regeering voor een ernstigen fi nancieelen toestand. De methode van af wachten moet worden vervangen door een van handelen. Zoowel do financieele toe stand moet worden verbeterd als het ge heele Fransche bedrijfsleven. Dc regeering zal in dc naaste toekomst een in bizon- derheden gaand rapport uitwerken en de Kamer een wetsontwerp voorleggen waar bij een groot aantal bezuinigingen zal wor den voorgesteld. De afhandeling van dit voorstel zal in het land het vertrouwen doen tcrugkecrcn en den kapitaals-omloop bevorderen. Voorts ligt het in het voorne men een grootsch werkprogram op te stel len ten einde de werkloosheid te beperken. De spaarders, die dikwijls gedupeerd en ontgoocheld zijn, zullen van de regcenng gelegenheid krijgen hun inlagen veilig te deponeeren. Het verkeerssysteem moet grondig worden herzien ten einde in over censtcmming to worden gebracht met dc ontwikkeling der moderne techniek en an derzijds de noodigc besparingen mogelijk te maken. Wij zullen van allen een zekere inspanning vereischen. Wij zullen allen evenwel ook rechtvaardig behandelen, liet is te hopen, dat deze maatregelen dc uit werking van de economische crisis zullen beperken. De tot nu toe voor het Fransche bedrijfsleven getroffen beschermingsmaat regelen moesten verbonden worden met een uitgebreid systeem van internationale verdragen en wederzijdsche betrekkingen. Zoowel uit economisch als uit buiten- tandsch politiek standpunt dwingen de wetten der geciviliseerde wereld tot een in ternationale samenwerking. Een isolatie van het nationale bedrijfsleven door het Fransche koloniale rijk is onmogelijk. Wij willen een economisch en financieel systeem scheppen, dat het mogelijk zal ma ken het land wederom het normale en ge zonde leven te geven. Wij waarborgen de arbeider zijn recht en houden ons streng aan dc eerbiediging der vakvereenigings- recliten en aan het werk van een Waldeck- Rousseau. De internationale organisatie van den arbeid heeft behoefte aan verbetering. Wij zullen de principes van de sociale verzeke ring niet laten aantasten, doch trachten re kening te houden met de geoefende critiek. Wij hebben reeds thans besloten het gra tis onderwijs uit te breiden. In het belang van een algemecnc pacificatie zal de re geering voorts een wetsontwerp indienen betreffende amnestie voor politieke vergrij pen. Nopens dc buitenlandschc politiek ver klaarde Herriot dat zijn regeering alles zal doen ter bevordering van de politieke ont spanning, het economisch begrip en de moreele ontwapening. Wat dc herstelkwes- tic betreft, aldus Herriot, kan Frankrijk zich niet de rechten ïaten ontnemen, welke niet alleen uit de verdragen voortvloeien, doch ook in het wcderzijdsch verdrag door het belang en de eer der handtcekeningen zijn beschermd. Een wereld welke zich onttrekt aan den invloed van het recht, zal vroeg of laat vallen onder de macht van liet geweld. De Fransche regeering, welke principes verde digt is zich er van bewust, geen zelfzuchti ge privilegies, maar internationale belan- cn te dienen. Zij is bovendien bereid over ieder voorstel en ieder initiatief te onder handelen, dat geschikt schijnt den wereld- toestand te verbeteren of een oprecht be grip in den zin van den vrede mogelijk te maken. In overeenstemming met het V.B.- pact zullen wij de veiligheid niet alleen voor ons, doch voor alle groote en kleine staten zoeken, welke in onze oogen de zelf de aanspraken hebben. Krachtige pogingen zullen ten minste de moreele onrust beper ken. Voor dit werk bieden wij onze mede werking aan. De Kamerdebatten. Parijs, 7 Juni. (V.D.) In het verder ver loop der algemecnc beschouwingen in de Kamer wekte de vroegere minister van Luchtvaart Laurent Eynac ertoe op, dat men zich gesloten achter de regeering zou stel len en haar het noodige aanzien zou ver schaffen dat zij bij de a.s. internationale besprekingen behoeft. Dc leider der socialisten, Léon Blum, verklaarde welke motieven zijn partij heeft voor de regeering te stemmen. Al bestaan op verschillende punten nog meeningsver- schillen, aldus Blum, zoo bestaat niette min de hoop dat deze in den loop van den tiid zullen worden bijgelegd. Zijn partij behoudt zich voor in de toekomst dc volle vrijheid van handelen. Tardieu, aan het woord komend, waar schuwde de huidige meerderheid er voor de regccring geen wissel op te langen ter mijn te laten trekken, aangezien sinds het einde van den oorlog op een verkiezings overwinning der radicalen steeds een der rcchtschc groepen is gevolgd. Tardieu werd voortdurend door de radicaal socialisten en socialisten geïnterrumpeerd. Hij legde er ten slotte den nadruk op. dat de houding van zijn partij bij de stemming over de vertrouwenskwestie af zal handen van ze kere garanties van Herriot ten aanzien van de ontwapcningskwestic. Herriot interrumpeerde hierop dat hij geen bedelaar is. Tardieu richtte ten slotte tot Herriot rechtstreeks de vraag: Hebt U de bedoeling het door mij te Gcnève verdedigde ontwa peningsstandpunt te handhaven of te wij zigen. Herriot beantwoordde do verschillende sprekers en dankte den socialisten voor den door hen toegezegden steun. Zijn partij moet zich evenwel iedere vrijheid van handelen voorbehouden. Wat dc vraag van Tardieu betreft, verklaarde Herriot dat zijn opvat ting inzake ontwapening in de regeerings- verklaring is uiteengezet. Hij zal de tot nu toe gevolgde houding der Fransche regee ring, zoowel dio van Tardieu, als die van Briand trouw blijven. Meer kan hij op het oogenblik zelf niet zeggen op gevaar af den steun van de groep-Tardieu te moeten mis sen. Hij bedelt evenwel niet om stemmen en denkt er slechts aan zijn land te dienen. Wie hem wil volgen, kan hem volgen. Bij de gehouden stemming bleef dc re- geering-IIerriot met 390 tegen 152 stem men, die der rechterzijde, in de meerder heid. De groep Tardieu heeft tegen de regee ring Herriot gestemd. Bombay, 7 Juni. (V.D.) Te Bombay zijn nieuwe ernstige onlusten uitgebroken, waar door de normale gang van het bedrijfsleven opnieuw wordt bedreigd. Gisteren zou de textielmarkt ie Bombay heropend worden. Hierbij bleek, dat de boycotbeweging nog lang niet dood is en het aantal posters zoo groot was, dat de politie de menigte uiteen moest drijven en tal van personen arresteer de. Zij kon echter niet voorkomen, dat er druk werd gepost, zoodat ten slotte de markt toch gesloten moest worden. B e r 1 ij n, G Juni. (V. D.) De Pruisische minister-president, Otto Braun, is heden, naar de Vossische Zeitung meldt, met ver lof gegaan. Tot zijn plaatsvervanger heeft hij den minister voor welvaart I-ïirtsiefer (centrum) benoemd. Deze zal van nu af aan als oudste minister het presidium van het kabinet voeren. Het afscheid van Braun uit het huis van het Pruisische staatsmi- nistcrie is definitief. Zijn desbetreffend be sluit is mede bepaald door zijn gezond heidstoestand, maar Braun had reeds voor het bijeenkomen van den landdag ver klaard, dat hij niet voornemens was maan den lang te fungeeren als premier voor het afwikkelen der zaken. Oorspronkelijk hadden de beide andere sociaal-democratische ministers van het kabinet, n.l. de minister van binnenland- sche zaken. Severing, en de minister van onderwijs, Grimme, het voornemen gïhad het voorbeeld van Braun te volgen. Hun medeministers hebben hun echter dringend verzocht nog op hun post te willen blijven. Tokio, 7 Juni. (V.D.) Onlangs heeft de Japansclie regeering een bedrag van twee millioen pond sterling tijdelijk ter beschik king gesteld van de regeering der nieuwe republiek Mandsjoerije, teneinde een centrale circulatiebank te kunnen vestigen. Naar verluidt worden thans te Tokio nieuwe be sprekingen gevoerd tusschen Japansche en Fransche bankiers ter verstrekking van een nieuw crediet van 2.400.000 pond sterling kan Mandsjoerije. De Fransche bankiers zijn bereid een groot gedeelte van deze lee ning voor hun rekening te nemen, mits de Japansche regeering voor de aflossing ga rant wil blijven. BUITENLAND. Re regceringsverklaring van Herriot. (Eerste blad, pag. 1J< De opmarsch der oud-strijders. (Eerste Blad, pag. 2). Engeland onderhandelt met Ierland. (Eerste blad, pag. 1). BINNENLAND. Het bezoek van de Zeppelin. (Tweede Blad, pag. 3). Zitting dor Tweede Kamer. (Tweede blad, pag. 1). Groote brand te Maassluis. (Tweede blad, pag. 1). Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Instituut te Do Bilt: Hoogste barometerstand: 771.5 te Scilly. Laagste barometerstand 753.5 te Karl- stadt. Verwachting: Zwakke tot matige N.W. tot Z.W. wind, meest gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen neerslag, iets warmer. Ofschoon de druksteiging op IJsland nog eenigen tijd heeft aangehouden schijnt daaraan nu een einde te zijn gekomen. Ter wijl dc depressie op den Oceaan nader kwam. Het is nu wel wat waarschijnlijker geworden dat deze depressie haar weg verder Oostwaatsch zal nemen, zoodat in onze streken de wind, die aanvankelijk N. W. of YV. is naar Z.YV. zal terugloopen is naar Z.W. zal terugloopen. In de eerste ki lometers boven de grond is sinds gister een stijging van temperatuur ingetreden die aan het oppervlak plm. 2 gr. bedraagt en boven Soesterberg op 1000 M. hoogte ongeveer 5 gr. Ofschoon bij deze luchtdruk- verdeeling normaler wijze enkele regen buien niet onwaarschijnlijk zouden zijn is het bij dc nog bestaande temporatuur- omkeering op 2 a 2>s K.M., de vraag of zij zich kunnen ontwikkelen en de te verwach ten verandering maken do kansen op re genval van bctoekenis gering. Zware regen (12 m.M.) viel alleen in Skrna (Zweden.) Verder had geen der stations meer dan 4 m.M. LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 Deze week COUPONS Zomer stofjes, Georgettes, Zijden Stoffen. Voortreffelijk in elk opzicht. Vraagt catalogus en condities aan bij den vertegenwoordiger Arnh.s'.raat. Gevestigd sedert 1887. San Francisco, 7 Juni. (V.D.) Giste ren werden langs de kust van Noord-Cali- fornië en Oregon eenige zeer krachtige aardschokken waargenomen, waardoor rcote materiecle schade werd aangericht. Te Eureka in Californtë werd een vrouw gedood en werden twee mannen gewond. Over een afstand van 300 mijl van Del Norte en Humbold in Californië tot Rose- burg werden vier schokken waargenomen even krachtig als die tijdens de bekende aardbeving van 190G. TYPHOON AAN DE OOSTKUST VAN KAMTSJATKA. Ruim driehonderd vermisten. Londen, 7 Juni. (V.D.) Volgens hier ontvangen berichten heeft een typhoon de Oostkust van het schiereiland Ivamtsjat- ka geteisterd. Driehonderd visschers en veertig leden van de bemanning van het gestrande Japansche stoomschip „Gensan Maroe", die het schip in booten verlaten hebben, worden vermist. MACDONALD NAAR LONDEN TERUG. Londen, 6 Juni. (V.D.) De premier is heden per specialen trein uit Lossiemouth naar Londen teruggekeerd. Macdonald ver klaarde, dat zijn verlof hem goed heeft ge daan.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1