DÉ ËÊMLANDEÜ
JOH. DE HEER
Donderdag 9 Juni 1932
Uitgave: VAIKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 290
DE NIEUWE PRUISISCHE
NOODVERORDENING
AMERIKA HANDHAAFT DE
00RLCGSSCHULDEN
VERHOUDING TUSSCHEN
RIJK EN PRUISEN
ONDERHANDELINGEN OVER
HERSTEL EN ONTWAPENING
9 uur 48 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
TSCH
ABONNEMENTSPRIJS
pc. 3 maanden voor Amersfoort 2,10, per maand 0.75, per
week (met grati» verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN "9* f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25 Liefdadlghelds-advertentlën voor df
helft vmn den prijs. Kleine Advertentifcn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Eerstel der monarchie in
Duitschland? De geruch
ten blijven voortduren.
Zelfs heel gemoedelijken Engelschon, het
zij liberalen of conservatieven, die uit den
aard der zaak het een gewenschten toestand
achten, dat aan het hoofd van hun land een
koning staat, slaat de schrik om het hart,
wanneer zij hooren reppen van de mogelijk
heid, dat in Duitschland de monarchie zal
worden hersteld. Het is niet tegen de mo
narchie op zich zelf, dat hun bezwaren
zich richten, maar wel tegen het feit, dat
één der Hohenzollcrn weer aan het hoofd
van het Duitsclie rijk zou kunnen worden
geplaatst.
De krachtige propaganda, die tijdens den
oorlog is gevoerd en waaraan dc liberalen
en conservatieven braaf hebben meegedaan,
doet nog steeds zijn invloed gelden: de
Hohenzollcrn zijn tijdens den volkerenkrijg
duizenden en nog eens duizenden koeren
voorgesteld als de verwekkers van de
ramp, die in 1914 over dc wereld kwam.
Men heeft hen voorgesteld als oorlogszuch
tige barbaren, die in hun gewetenloosheid
er niet voor terugschrikten de wereld in
brand te zetten en honderdduizenden per
sonen op to offer n aan hun imperialistisch
en hcerschzuchtig streven. Van deze opvat
tingen kunnen, overigens uiterst nuchtere,
Engelschen zich heden ten dage nog steeds
niet los maken, zoodat hot te begrijpen is,
dat de talrijke geruchten, die de laatste da
gen de ronde doen en welke behelzen, dat
de zetel van don rijkspresident spoedig za!
worden ingenomen door één der Hohenzol
lcrn, in breede kringen grif worden ge
loofd.
Dit behoeft niet heelcmaal te bevreem
den. Er hebben zich in Duitschland gewel
dige veranderingen voltrokken. Rijkskan
selier Brüning, aan wiens republikeinsche
gezindheid men niet behoefde te twijfelden,
is vervangen door Von Papen en deze heeft
zich omringd met ministers, die, evenals
hij, de republikeinsche denkbeelden in
wezen verwerpen en aanhangers zijn der
monarchie. Het jonkerselement is in de
nieuwe Duitschc rogcering sterk vertegen
woordigd, zoodat het verklaarbaar is, dat
rncn dc huidige bewindslieden in het rijk
ervan verdenkt aan tc sturen op het her
stel der monarchie eri weer een Hohenzol
lcrn op den troon te willen plaatsen. Rijks
president Hindenburg heeft wel-is-waar of
ficieel geloochend, dat er dergelijke plan
nen zouden bestaan, maar de sensationeele
berichten hebben hun uitwerking intus-
schcn niet gemist, zoodat in sommige En-
gelsche kringen een zekere nervositeit is
ontstaan. Dat een deel der Franschen in
verband met de bovengeschetste eventuali
teit nog schriller angst- en alarmkreten
slaakt, behoefte niet uitvoering uiteen te
worden gezet. Hierbij komt nog, dat de En-
gelschc krantenkoning lord Rothermcrc
eveneens zijn best doet een soort paniek
slemming in liet leven te roepen. Hij ver
toeft op het oogenblik te Berlijn en van dc
Duitsclie hoofdstad uit heeft hij der wereld
kond gedaan, dat vermoedelijk binnen acht
tien maanden Duitschland weer een kei
zerrijk zal zijn.
Ofschoon niet alle Engelsche bladen de
meest sensationeele berichten voor hun re
kening willen nemen, kan niettemin wor
den vastgesteld, dat van uitgebreide krin
gen in Engeland, die anders steeds op de
hand van Duitschland waren, zich nu 'n ze
kere mate van wantrouwen heeft meester
gemaak t. Volkomen uitgesloten
achten zij hot niet, dat Pruisen de Hohen
zollcrn zal rehabiliteeren en wanneer deze
eventualiteit werkelijkheid zou worden,
duchten zij, dat Beieren en andere Zuid-
Duitsche staten misschien hun eigen weg
zouden gaan, d.w.z. een separatistische po
litiek zouden gaan voeren, hetgeen de ver
warring in Duitschland slechts zou doen
toenemen.
Inmiddels heeft liet blad der officicelc En
gelsche arbeiderspartij in Engeland, de
Daily Herald, ex-kroonprins Wilhelm uit
zijn tent trachten te lokken door hem tele
grafisch te vragen, of hij er voor te vin
den zou zijn zich te ccniger tijd candidaat
to laten stellen voor het presidentschap in
Duitschland en of hij j a zou zeggen, wan
neer de jonkers en militairen hem hot kei
zerschap offreerden. Op deze vraag heeft
de vroegere balling van Wicringen het
diplomatieke antwoord gegeven, dat hij
zijn land zou dienen, zoolang hij leefde. Dit
antwoord is nog al vaag, maar in elk ge
val is het niet negatief uitgevallen en bo
vendien was het telegram nadrukkelijk on
derteekend: „Wilhelm, kroonprins", waar
uit zou kunnen worden opgemaakt, dat dc
ex-kroonprins van geen zijner rechten defi
nitief afstand heeft gedaan cn zijn kansen
zal waarnemen, wanneer daarvoor dc gele
genheid gunstig is. Vooral de Duitsclie so
cialisten en andere democratische elemen
ten zijn niet volkomen gerust en vreezen,
dat Von Papen en Von Schleicher als gang
makers voor een nieuwen Duitschen mo
narch zullen optreden.
ACHT DOODEN EN VIJFTIEN
GEWONDEN BIJ ONTPLOFFING.
C 1 e e 1 a n d 8 Juni. (V.D.). Te Cleveland
in Ohio vond in een hotel een hevige ont
ploffing plaats, die gevolgd werd door een
grooten brand, waarbij acht personen vver
den gedood en vijftien gewond.
Een salariskorting, die na 1937
terugbetaald zal worden
Berlijn, 8 Juni. (WD.). De nieuwe Prui
sische noodverordening is nog niet gereed.
.Naar de Pruisische minister van finan
ciën Klepper hedenavond laat in een pers
conferentie mededeelde, zal de noodveror
dening do volgende bepalingen bevatten:
1. Een verandering van de verordening
inzake huurbelasting, zoo. dat de gemeen
ten 160 millioen Mark krijgen toegewezen,
waarmede zij hunnerzijds behoeftige huur
ders ondersteunen. Dit betcekent een be
zuiniging voor dc staatsfinanciën, aange
zien in de toekomst alleen ondersteunden
met een bestaansminimum van 700 tot 800
Mark jaarlijks deze toelage bekomen, wel
ke tot dusverre werd verstrekt tot ben be
staansminimum van 1200 Mark.
2. Invoering van belasting op geslacht
met ingang van 1 Juli. Daardoor wordt het
tekort op de begrooting, dat ontstaan was
door het. uitblijven van de evcnwichtsbij-
dragen van het rijk, goed gemaakt.
3. Salarisverlaging voor alle Pruisische
ambtenaren cn employés. Deze zal bedra
gen 2*/s voor ambtenaren met vrouw en
kinderen, 5 voor kinderlooze en onge
huwde ambtenaren. Deze korting is zoo ge
dacht, dat dc aanspraken op het salaris in
stand worden gehouden. De ingehouden be
dragen zullen maandciijks met ingang van
1 Juli 1937 worden terugbetaald, dus in
dien vorm, dat het bedrag, dat op 1 Juli
1932 ingehouden is, op 1 Juli 1937 zal wor
den terugbetaald. Teneinde den ambtena
ren een garantie tc geven is voor geval van
overlijden vastgesteld, dat dan het totale
bedrag onmiddellijk terugbetaald zal wor
den. Bij employés wordt het totale bedrag
uitbetaald, wanneer hij voor het verstrijken
van deze 5 jaar uit zijn dienst treedt cn
eveneens onmiddellijk, wanneer hij uit den
dienst treedt, zonder aanspraken te hebben
op verzorging
Overdracht van deze aanspraken der
ambtenaren voor den tijd dezer vijf jaren
is uitgesloten. Door deze salariskorling zul
len 20 millioen rijksmark bespaard wor
den.
JVlixu.stcr Klepper berekent liet nog blij
vende deficit op 24 niillioon R.M.. dat door
nieuwe bezuinigingen op de begroeting zal
moeten worden gedekt.
Ten slotte verklaarde de minister van fi
nanciën, dat de kaspositic van Pruisen
voor langen tijd veilig gesteld is. Wanneer
niet volkomen onvoorziene veranderingen
in den algemeonen económischen toestand
komen, kan men dc kaspositic voor den
duur van het begrootingsjaar als veilig be
schouwen.
Opwinding onder ambtenaren.
Berlijn, 8 Juni. (Y.D.) Dc plotseling
door Pruisen aangekondigde salarisver-
mindering heeft onder de ambtenaren groo-
le opwinding veroorzaakt. De rijksbond
van hoogerc ambtenaren die reeds voor
ccriige dagen <le bescherming van de rijks-
regeering heeft ingeroepen tegen dc steeds
meer „om zich hoen grijpende willekeur en
ongelijkheid in dc bezoldiging der anibte
naren" cischt in een telegram aan den
rijkskanselier ingrijpen tegen de voorne
mens van de rijksregcering. Ook de land-
bond van dc hoogerc ambtenaren van
Pruisen wil een beroep doen op alle frac
ties van den landdag om het achterstellen
van de Pruisische ambtenaren door on
middellijke voorstellen tot opheffing van
deze noodverordening te voorkomen.
DE WERKLOOSHEID IN HET
DUITSCHE RIJK.
Neg 5.583.000 wsrkloozen.
Berlijn, 8 Juni. (V.D.) Volgens mede-
deeling van het Rijksbureau voor werkver
schaffing stonden per 31 Mei j 1. bij de ver
schillende arbeidsbeurzen .">.583.000 perso
nen als werkloos ingeschreven, d i. 92.000
minder dan per 15 Mei.
HITLER SPREEKT VOOR DE RADIO.
Berlijn, S Juni. (V.D.) Naar verluidt
staat op liet radioprogramma van Dinsdag
een redevoering van Adolf I-Iitler.
DEVIEZENSr.IOKKELAAR ZWAAR
GESTRAFT.
IC refold, 7 Juni. (II. X.) De vroegere
directeur der Barmerhank, Walter Schiiec-
wind, die thans voor eigen rekening zaken
doet, is wegens het over de grens brengen
van deviezen tot een bedrag van ruim
100,000 mark tot zes maanden gevangenis
straf en een boete van 10,000 mark veroor
deeld.
HET VERWEER VAN BRÜNING.
Dc tegeering-Von Papen ant
woordt niet.
Berlijn. 7 Juni. (V.D.) Naar van goed
ingelichte zijde verluidt, is de regeering-Von
Papen niet voornemens te antwoorden op
dc verklaring van de vroegere regcering-
Brüning.
Van bevoegde zijde wordt erop gewezen,
dot het een ongewone daad is, wanneer een
afgetreden regeering als geheel haar
standpunt ten opzichte van de gebeurtenis
sen bekend maakt.
OSKAR DAUBMANN DOOR ZIJN DORPSGENOOTEN GEHULDIGD.
De doodgewaande Oskar Daabmann, die, na 16 jaren in krijgsgevangenschap
to hebben doorgebracht, onverwacht in zijn geboortepaats (Endingen om Kai-
serstuhl in Baden) is teruggekeerd, werd op grootsche wijze door zijn dorps-
genooten gehuldigd. Zoodanig was de belangstelling, dat het met bloemen
versierde rijtuig, waarin Daubmann met zijn onders had plaats genomen,
nauwelijks vooruitkwam, terwijl van alle openbare gebouwen de vlag wapperde
W a s h i li g t o n, 8 Juni. (V.D.) Het
staatsdepartcment wendt zicli in een ver
klaring opnieuw tegen de schrapping der
oorlogsschulden. Er wordt verklaard dat
de Amerikaansche regcering nljt bereid is
voorstellen der Europccsche naties aan te
nemen inzake schrapping der oorlogs- en
herstelschulden. Het Amerikaansche stand
punt komt hier op neer dat een schrapping
der herstelbetalingen door de Europecschc
stalen de Amerikaansche regcering niet
verplicht ook de schulden te schrappen
Door liet staatsdepartcment wordt er dc
nadruk op gelegd dat dit standpunt ter
kennis is gebracht van alle bij de confe
rentie van Lausanne geïnteresseerde regee-
cingeii.
Om de vervroegde bijeen
roeping van den
landdag
B e r 1 ij n, 7 Juni. (V. D.) In den brief
van den rijkskanselier aan den president
van den Pruisischen landdag, Kerrl, ver
zoekt de kanselier den president ervoor te
willen zorgen, dat de Pruisische landdag,
die volgens dc genomen besluiten pas op
22 Juni zou vergaderen, vroeger bijeen
komt.
President Kerrl heeft zich met de voor
naamste vertegenwoordigers van de frac
ties in verbinding gesteld. De beslissing
van den president kan hedenmiddag ver
wacht worden. De oorspronkelijk vastge
stelde verdaging van den Pruisischen land
dag voor zoo geruiinen tijd was geschied
op verzoek van verschillende partijen, die
de gelegenheid wenschten te hebben dee»
te nemen aan den verkiezingsstrijd in Hes
sen. In verband met de spoedig te ver
wachten verkiezingscampagne voor de
rijksdagverkiezing neemt men in parle
mentaire kringen in Pruisen aan, dat ook
de tweede Juni-zitting van den Pruisische#
landdag slechts van korten duur zal zijn.
B e r 1 ij n, 7 J u n i. (V. D.) De president
van den Pruisischen landdag. Kerrl, heeft
den rijkskanselier geantwoord, dat het se
niorenconvent van den landdag tegen Vrij
dag is bijeengeroepen, ten einde zijn hou
ding te bepalen nopens de brief van rijks
kanselier von Papen. Een zakelijk positie
kiezen van den landdagpresident is niet
in het antwoord vervat.
Beii ij n, 7 Juni. (V. D.) Het Pruisische
staatsministerie heeft hedenavond een be
raadslaging van verscheidene uren gehou
den, welke betrekking had op het misluk
ken van de financieele onderhandelingen
tusschen Pruisen cn het rijk en de daaruit
voortvloeiende situatie. De besprekingen
duurden tot laat in den avond en zullen
Woensdag worden voortgezet.
Afkondiging van de Pruisische
begrooting bij noodverordening?
B e r 1 ij n, 7 Juni. (V. D.) In Pruisische
regeeringskringen zou, naar verluidt, het
plan bestaan om de nieuwe Pruisische be
grooting bij noodverordening af te kon
digen.
Het verlof van Otto Braun.
B e r 1 ij n, 7 Juni. (V. D.) In strijd met
berichten in de bladen, dat de Pruisische
ministerpresident dr. Braun reeds met ver
lof is vertrokken en de regecringszaken
heeft overgedragen aan den minister van
het centrum, dr. Hirtsiefer, wordt thans
gemeld, dat deze berichten niet juist zijn
Dr. Braun bevindt zich nog te Berlijn en
zal eerst heden de noodige stappen doen
De officieele Pruisische persdienst zal nog
heden een tegenspraak publiceercn.
Genève, 7 Juni. (V.D.) De president der
ontwapeningsconferentie, Henderson, is
voornemens het presidium der conferentie
op 13 of li Juni, derhalve direct voor de
hcrstelconferentie van Lausanne, bijeen te
roepen. Men verwacht, dat behalve Herriot,
Grandi cn Simon, ook de Duitsclie minister
van buitenlandschc zaken, Freiherr von
Neurath, kort voor dc herstclcooferentic aan
de besprekingen te Genève zal deelnemen,
waaraan met het oog op den huldigen stand
der ontwapeningsconferentie vérgaande bc-
teekenis wordt gehecht. Voorts bestaat het
voornemen tegelijk met de conferentie van
Lausanne binnen het kadei der ontwape
ningsconferentie in de hoofdcommissie de
groote ontwapeningskwesties in behandeling
te nemen
Onder deze omstandigheden zou des mor
gens te Genève en des morgens te Lausanne
worden onderhandeld Op deze wijze zou
practisch een gelijktijdige behandeling
plaats hebben van ontwapenings- en her
stelkwesties. De internationale pers zal der
halve waarschijnlijk gedwongen zijn voort
durend tusschen Genève en Lausanne heen
en weer te reizen.
Het offensieve karakter der
militaire vliegtuigen.
Genève, 7 Juni. (V.D.) De luchtvaart
commissie der ontwapeningsconferentie
heeft heden het rapport over de door de
Fransche delegatie voorgestelde resolutie
betreffende do voorwaarden en mogelijkhe
den van het gebruik van militaire vliegtui
gen goedgekeurd. Het rapport werd door
den Italiaanschcn gedelegeerde generaal
Piccio scherp bestreden. Hij verklaarde, dat
het rapport in strijd was met dc door tal
rijke delegaties bij den aanvang der confe
rentie afgelegde principieele verklaringen.
Frankrijk 6chijnt voornemens te zijn ook
een groote bewapening in de lucht tegen
over den Volkenbond te rechtvaardigen. Ook
de vertegenwoordigers van Duitschland,
Hongarije, Oostenrijk, Bulgarije en sovjet-
Rusland legden verklaringen af, waarin zij
wezen op het offensieve karakter van alle
militaire vliegtuigen.
Duitschlands vertegenwoordigers
in Lausanne. Von Papen gaat
mea.
Berlijn, 7 Juni. (V.D.) Naar wij verne
men, zal Duitschland op de op 16 Juni a.s.
beginnende conferentie van Lausanne verte
genwoordigd worden door den rijkskanselier
Von Papen, den rijksminister van buiten-
landsche zaken Von Neurath, den rijksmi
nister van financiën Von Schwerin Krosigk
en den rijksminister voor economische za
ken Warmbold.
Of de rijkskanselier voor den geheelen
duur der conferentie te Lausanne zal blij
ven, kan nog niet worden medegedeeld.
Behalve de genoemde ministers zullen
waarschijnlijk de staatssecretaris Von Bü-
low en Trendelenburg naar Lausanne gaan.
In politieke kringen verluidt, dat de presi
dent van de rijksbank, dr. Luther, is uit-
genoodigd zich te Lausanne als deskundige
ter beschikking te stellen.
BUITENLAND.
Onderhandelingen over herstelbetalingen
on ontwapening.
(Eerste Blad, pag. 1).
De verhouding tusschen Pruisen en het
rijk.
(Eerste Blad, pag. 1).
Herriot's regeerlngsvorklarlng.
(Eerste Blad, pag. 2.)
De nieuwe Pruisische noodverordening.
(Eerste Blad, pag. 1).
Amerika handhaaft de oorlogsschulden.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Dc Ned. Toonkunstenaarsbond over do
werkloosheid onder de musici.
(Derde Blad, pag. 1).
Het jubileum der ITeldring-gestichtcn.
(Derde Blad, pag. 1).
Benoeming van Dr. F. W. A. Korff tot
kerkelijk hooglecraar te Leiden
(Derde Blad, pag. 1).
Het jaarverslag van den Radioraad.
(Tweede Blad, pag. 2).
Ernstige werkloozcnrellctjes te Boskoop
Een demonstrant aan de bekomen ver-
wondingen overleden.
(Tweede Blad, pag. 1.)
„De Tribune" voor de Amsterdamscho
rechtbank.
(Tweede Blad, pag. 2).
Zitting der Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
De crisis en het rechtsleven. (Vergadering
der Calv. Juristen-Vcroeniging).
(Eerste Blad, pag. 3).
Tentoonstelling van een miniatuurstad
in Amicitia.
(Eerste Blad, pag. 3).
Hoogste barometerstand: 770.4 te Le Havre.
Laagste barometerstand: 754.0 te Haparanda.
Verwachting: Zwakke tot matige,
W. tot Z. wind, meest licht tot half bewolkt,
weinig of geen regen, vooral overdag war
mer.
Tiet gebied van hooge luchtdruk, dat gis
teren over de Golf van Biscaye lag, heeft
zich Oostwaarts naar Midden-Frankrijk ver
plaatst. Het depressie-systeem over Scan
dinavië vuldo op. De reeds gisteren ge
noemde depressie in het W. doet thans op
IJsland de barometerstand flink dalen. De
geschetste luchtdrukverdeeling en haar ver
andering maken een omslag naar zachter
weer waarschijnlijk. Men mag verwachten
dat de wind tc onzent tot Z. zal krimpen,
zoodat het regime van de koude N. winden
geëindigd is. De regenkanscn zijn klein.
Behalve aan de Oostzee, waar nog krachtige
winden waaien met hier cn daar zelfs nog
sneeuwbuien, is het weer over West-Europa
vrij rustig met zwakke tot matige winden.
Alleen in Ierland viel eenige neerslag van
beteekenis.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Deze week COUPONS
Zomer stofjes,
Georgettes, Zijden Stoffen.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Koopt bij een vertrouwd adres.
„Duitschland kan niet betalen".
Londen, 8 Juni. (V.D.) De nieuwe Duit-
sche rijksminister van buitenlandsche za
ken en oud-ambassadeur te Londen, Frei
herr von Neurath, heeft gisteren op het
Foreign Office te Londen een memorandum
overhandigd over de komende conferentie
te Lausanne. In het memorandum worden
de oorzaiken uiteengezet, waardoor Duitsch
land niet in staat is zijn heretelbetalingen
te verrichten.