ZOMERJAPONNEN
JOH.DE HEER
Ik_>
DE ËEMLAMDÊR
Zaterdag 18 Juni 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 298
Buiteolaaidsch
Overzicht
Buitenland
VERKLARING VAN V0N
SCHLEICHER
uit mooi
Amersfoort
HOOVER AANVAARDT ZIJN
CANDIDATUUR
Bimeolaed
DE GRAF ZEPPELIN IN
NEDERLAND
Piano's, Orgels, Radio
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht op
9 uur 55 min.
Hotel Huize Groenevelt
OPENLUCHT DANCING
L. J. LUYCX ZOON
VOILE KUNSTZIJDE GEORGETTE MOUSSELINE DAMESMODEZAAK
AMER
ABONNEMENTSPRIJS 3 maanden voor Amersfoort 2.10 per maand 0.75, per
week (met grati« verzekering tegen ongelukkeni f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
- elke regel meer f0 25 Liefdadlgheids-advertentién voorde
helft van den prijs. - Kleine Advertcntlfin „KEITJES bi) vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra f 0.05
De opheffing van het S.A.-
en uniformverbod. Ern
stige bedenkingen tegen
dezen maatregel in te
brengen.
Op 13 April j.l. werd een Duitsche rijks
verordening afgekondigd, waarbij de
stormafdeelingcn der nationaal-socialis
tische partij werden verboden. Dit gp-
schiedde tijdens het bewind van rijkskan
selier Brüning en het was rijkspresidenf
Hindenburg, die het desbetreffende stuk
onderteeker.de. Als motief voor het verbod
gold het feit, dat honderdduizenden Duit
sellers z.g. actiegroepen hadden gevormd
gedeeltelijk in kazernes waren onderge
bracht en zich verplicht hadden onver
waardelijk aan de bevelen der leiders te
gehoorzamen. Deze Duitschers zouden heel
gemakkelijk als militaire of politieman
schappen kunnen optreden; trouwens dit
is ook inderdaad reeds meermalen ge
schied. Ook zonder dat zij over zware wa
penen beschikten, aldus de gedachten-
gang, die leidde tot het verbod, kunnen
dergelijke groepen te allen tijde overgaan
tot gewelddadige handelingen en op be
paalde deelen der bevolking pressie uit
oefenen.
Nauwelijks echter had de rcgcering-Von
Papen de teugels in handen genomen, of
het S. A.-verbod werd opgeheven. Opnieuw
was het rijkspresident Hindenburg, die de
desbetreffende verordening ondcrtcekcnde.
op deze wijze een zeer recente beslissing
weer te niet doende; terecht is van ver
schillende zijden naar aanleiding van do
plotselinge herroeping van het verbod do
opmerking gemaakt, dat een en ander nu
niet bepaald bevorderlijk is voor het aan
zien van den rijkspresident.
liet is zeer de vraag, of de regeoring-Von
Papen veel plezier van haar maatregel zal
beleven. Reeds nu kan worden vastgesteld,
dat de stap een ernstig geschil in 't leven
heeft geroepen tusschcn het rijk en een
aantal Zuid-Duitsche staten, die niet bc
reid zijn te gedoogen, dat op hun gebied
het particuliere leger van Hitier weer in
heel zijn vroegere glorie uit de asch ver
rijst. Als een vogel Phoenix? Vermoedelijk
als een griffioen met scherpe sneb en klau
wen, die niet in verzuim zal. blijven prooi
te zoeken. Te vreezen is dan ook, dat het
herstel der z.g. politieke vrijheden aanlei
ding zal geven tot zeer betreurenswaardi
ge daden van terreur, die de voortzetting
van den z.g. „kleinen burgeroorlog" zullen
waarborgen. Orde en rust.kunnen thans
weer op zeer gemakkelijke wijze worden
verstoord en men dient (ton ook af te
wachten, of de regeering-Von Papen in dat
geval voldoende gezag en zedelij ken moed
bezit om legen de S. A.-formaties op le tre
den, wanneer deze wat voor de hand
ligt weer het karakter zullen aannemen
van een particulier leger, een gewapenden
slaat in dep staat. Wèï zullen de militair
georganiseerde bonden der nazi's zich in
dén vervolge evenals andere groepen aan
contrólebepalingen moeten onderwerpen,
maar het blijft de vraag, of deze clausules
voldoende waarborgen bieden, dat de S.A.
troepen in geen geval vermomde paid ij
soldaten zullen zijn.
Het conflict, dat tusschen Zuid-Duitsch-
land en het rijk is uitgebroken, toont over
duidelijk aan, da*" verschillende Duitsche
landen zeer pessimistisch zijn ten aanzien
van de vraag, of de officicele politie-orga
nen wel bij machte zullen zijn* aan even
tueele buitensporigheden der nationaal-so
cialistische stormtroepen het hoofd te bie
den.
Politieke vrijheid is een prachtig begin
sel, maar de Duitsche rijksministers heb
ben over bet hoofd gezien, dat fascistisch
georiënteerde staatslieden onder politieke
vrijheid in het algemeen slechts de politic
kc vrijheid voor zichzelf verslaan en die
van andersgericlite groepen als een te ver-
waarloozen niemendalletje beschouwen
Overigens heeft de politieke vrijheid, zoo
als die bestond, vóórdat de bovengenoem
de verordening van 13 April te niet werd
gedaan, bestaan in zeer verwerpelijke da
den van terreur, waarvoor niet alleen de
communisten, maar evenzeer de nazi's ver
antwoordelijk waren en waarvan tiental
len Duitschers het slachtoffer zijn gewor
den. De regeering-von Papen cn de rijkspre
sident spelen door de opheffing van het
S.A.-verbod dan ook een gevaarlijk spel
en veroorloven zich een optimisme, waar
van wellicht binnen afzienbaren tijd, wan
neer de politieke hartstochten weer in al
hun felheid ontwaken, de lichtvaardigheid
op droeve wijze zal worden aangetoond.
De rijksweerminister sfelf een drietal
voorwaarden inzake Fransch
Duitsche samenwerking
Parijs, 16 Juni (V.D.) Rijksweerminister
von Schleicher heeft aan een Fransch pers
vertegenwoordiger verklaard, dat hij er niet
aan denkt te streven naar dc dictatuur in
Duitschland. Een dictatuur, die uitsluitend
ti-unt op de gewapende macht, is tot een
zekere mislukking gedoemd. Zij zou alleen
mogelijk zijn onder één voorwaarde; de ge-
heele massa des volks zou haar moeten ver
langen. Dat is echter in Duitschland niet
et geval.
Energiek keerde von Schleicher zich te
en de geruchten betreffende voornemens
van Hindenburg om af te treden ten gunste
van den kroonprins. Niemand denkt aan
een dergelijke oplossing.
Betreffende do Fransch-Duitsche betrek
kingen zeide generaal von Schleicher:
.Juist de nationale partijen in Duitschland
verlangen oprecht een samenwerking met
Frankrijk. Wij zijn bereid ieder economisch
accoord te sluiten, dat Frankrijk wcnscht."
De Fransch-Duitsche samenwerking is ech
ter aan drie voorwaarden gebonden:
(1) Frankrijk moet Duitschland bevrijden
van de oorlogsschuldleugen;
2) De herstelbetalingen moeten beëindigd
werden;
(3) Dc ongelijkheid in de bewapeningen
tusschen dc beide landen moet worden op-
ehevén.
Berlijn, 10 Juni (V.D.) Van bevoegde
Berlijnsche zijde wordt betreffende de ver
klaring van den rijksweerminister von
Schleicher tegenover een Fransch persver
tegenwoordiger mcdegcdecid, dat do rijks
weerminister zich slechts gedurende twee
minuten heeft onderhouden met den Fran
schen journalist.
Op liet oogeriblik is het niet mogelijk na
te gaan, of de Fransche pers de uitlatingen
van den minister juist heeft weergegeven.
Hsrriot bij von Papen.
Lausanne, 1G Juni (V.D.) Herriot heeft
Donderdagavond in hotel Savoy rijkskanse
lier von Papen, in bijzijn van den Duit-
schen minster van buitenlo ndsche zaken,
'en contrabezoek gebracht.
Kort te voren had de rijkskanselier een
persoonlijk onderhoud, dat een uur duur-
:1e, met Macdonald inzake dc recente ge
beurtenissen in Duitschland en de binncn-
en buitonlandsche bedoelingen der rijksre-
geèring.
Von Neurath heeft .talrijke langdurige be
prekingen gehad met de Britsche politici.
Van Duitsche zij:1e wordt de meening uit
gesproken, dat de. tegenstellingen tusschen
I ngeland en Duitschland als van weinig be
tekenis zijn te boschouwen.
DE HULPVERLEENING AAN
OOSTENRIJK.
Afkondiging van een
transfermoratorium?
Lausanne, 16 Juni. (V. D.) De beraad
slagingen der financicele deskundigen be
treffende het probleem van een leening
voor Oostenrijk zijn vrijwel gereed. De
commissie zal Vrijdag een zitting houden,
waarin de president van de Oostcnrijksche
Nationale Bank een onmiddellijke beslis
sing zal eischcn in de lccningskwcstie, aan
gezien anders Oostenrijk onmiddellijk een
transfermoratorium moet afkondigen. In
verband met den buitengewonen ernst van
den toestand zijn de politieke aspecten zeer
op den achtergrond getreden. I-Ict politieke
plan van Tardieu is bij de besprekingen
niet meer vermeld.
Frankrijk sielt als eenigc voorwaarde,
dat de leening voor Oostenrijk het begin
moet worden van een gezondmaking van
alle Donaustaten.
In deskundigenkringen bestaat de opvat
ting, die thans ook gedeeld wordt door
Fransche kringen, dat een ineenstorting
van Oostenrijk zou leiden tot een hevige
ontreddering van de gebecle Europeesche
kapitaalmarkt.
NOODLOTTIGE ONTPLOFFING IN
EEN VUURWERKFABRRIEK»
Londen, 17 Juni. (H.N.) Bij een ontplof
fing in een vuurwerkfabriek zijn twee vrou
wen om het leven gekomen De ontploffing
had plaats in een loods, die in brand ge
raakte en geheel in de asch werd gelegd
Door de kracht van dde ontploffing spron
gen de ruiten van de huizen in de buurt.
ZONNEDAUW.
Niet iedereen kent ze. de kleine plantjes
die bekend staan als Vliegenvangerljes ot
Zonnedauw, al moeten we dankbaar erken
nen, dat er de laatste kwarteeuw een groo-
te verbetering kan worden geconstateerd
wat de algemeene kennis omtrent planten
en dieren betreft, dank zij natuurlijk in de
e.erstc plaats de school cn in de tweede
aan de verbreiding van allerlei natuurhisto
rische epistels. Maar dc Zonnedauwplantjes
zijn niet zóó algemeen, dat de onderwijzers
er een lesobject van kunnen maken of ze
in de school algem"cn een doos op een scho
tel met water en mos kunnen kweeken door
ze te voeden met mugjes of desnoods stuk
jes eiwit, We willen hen en anderen in de
gelegenheid stellen dit eens le doen, na
tuurlijk in het vertrouwen, dat men met
bescheidenheid optreedt, want er is een
plek niet ver van de stad, waar honder
den van die aardige vleeschetende plantjes
staan, in twee soorten nog wel. Dat is het
Hazewater. Niet iedereen weet dit tè vin
den zeker en daarom geven wc hier den
weg. Sla bij hotel Oud-Leusden het fietspad
in naar de Treek, langs het nieuwe kerkhof
dus. Zoodra ge het dennenbosch uit zijt en
den zandweg hebt gepasseerd, ziet ge links
en rechts veel berkengewas op lage gronden.
Dit is het Hazewater. Nog maar even zijt ge
er in of bij nauwlettend speuren ontdekt ge
wel dc rozetjes van kleine ronde gesleelde
olaadjes met lange haren bedekt, bijna elk
haar, voo.al als de zon schijnt, met een klein
vochtpareltje prijkend. Hoe heeler zonne
schijn, hoe meer van deze schijnbare dauw
druppels, vandaar de naam Zonnedauw. De
ze druppels zijn kleverig, waardoor de kleine
insecten er aan vist blijven zitten. Dan bui
gen de randen der blaadjes naar het midden
en het vocht, dat ongeveer werkt als het
maagzuur op ons eten, verteert, het „vleesch"
van de gevangen diertjes. En daarom zijn
het vleeschetende plantjes of Vliegenvanger-
tjes.
Ge kunt er in het Hazenv/ater 2 soorten
van vinden: die mei ronde blaadjes, die Dro-
sera rotundifolia heet en een Iangbladige, die
D. intermedia is gedoopt of in het Hóilandsch:
Rondbladige en Kleine Zonnedauw.
A. JOMAN*.
Washington, 17 Juni. (V.D.) Presi
dent Hoover heeft zijn cfmdidatuur voor
het nieuwe presidentschap der Vereenigde
Staten, welke hem door de republikeinsche
conventie te Chicago is aangeboden, aan
vaard, evenals Curtis de hem aangeboden
candidatuur voor het vico-presidentsehap.
DE DIAMANTNIJVERHEID IN
ZUID-AFRIKA.
De werkzaamheden bij
Roselaar hervat.
Kaapstad, 1G Juni. (V. D.) Als resul
taat der onderhandelingen tusschen Rose
laar en liet ministerie zullen de diamant
slijpers liet werk hervatten.
BENOEMING WATERGRAAF.
J. Knoppers te Amersfoort.
Bij K. B. is benoemd in de Provincie
Utrecht tot watergraaf van het Heemraad
schap der rivier de Eem de kom en aan
kleve van dien, J. Knoppers te Amersfoort.
Enschedé, 18 Juni. De belangstelling
voor de landing van het luchtschip Graf
Zeppelin was niet alleen te Enschedé, doch
in geheel Twente cn in nog verdere omge
ving enorm. Reeds tegen 5 uur in den och
tend begon de geweldige stroom van be
langstellenden op te trekken naar het
vliegveld Twente, dat zooals bekend, tus
schen Hengelo, Enschedé en Oldcnzaal is
gelegen. Alle auto's werden over Ensche
dé in de richting Oldenzaal geleid, waar de
file links afsloeg, om vandaar uit het vlieg
veld te bereiken. De voetgangers kwamen
langs verschillende wegen naar het vlieg
veld. Eenige extra treinen brachten nog vele
belangstellenden van nog grooter afstan
den en tegen 7 uur, het tijdstip waarop de
luchtreus werd verwacht, was een ontel
bare mcnschenmassa van naar schatting
100.000 koppen op het vliegterrein aanwe
zig.
Het weer dat in den zeer vroegen ochtend
zeer mooi was geweest, begon togen het
tijdstip, waarop de landing zou geschieden,
te betrekken. Donkere wolken trokken zich
samen, maar het weer bleef echter goed,
zoodat geen moeilijkheden bij de landing
plaats hadden. Dc Graf Zeppelin had in
den loop van den nacht naar do weerbe
richten in Twente gevraagd en ook aan
boord was men dus geheel op de hoogte.
Om 7 uur was alles voor de landing ge
reed. De gymnasten van 1G turnvereenigin-
gen uit Twente stonden klaar om als lan
dingsmanschappen dienst te doen.
Het was echter reeds 10 min. voor 8 uur
toen de „Graf Zeppelin" in het Zuiden in
het zicht kwam. Een gejuich ging reeds op
toen het luchtschip naderde. Om 8 uur was
de Graf Zeppelin in Enschedé, waar het
door met het voorschip te neigen een groet
aan dc bevolking bracht. Steeds lager vloog
het luchtschip cn om 10 min. over 8 uur
werd op het vliegveld Twente de eerste lan
ding van de Graf Zeppelin in ons land uit
gevoerd. Touwen werden uit het luchtschip
geworpen. De gymnasten trokken volgens
de ontvangen instructies cn plotseling
kwam het gevaarte, waarvan do gewel
dige afmetingen thans pas goed opvielen,
op het vliegveld naar beneden. De daarvoor
aangewezen gymnasten pakten daarop den
gondel beet en het luchtschip was gemeerd.
Do landing geschiedde in de richting O.W.
Een enthousiast gejuich ging op toen het
luchtschip op het vliegveld vlak lag. In-
tussch'en waren Z. K. IJ. Prins Hendrik, de
ministers Rcymer en Decker en een aantal
autoriteiten benevens de passagiers, die zich
voor dc rondvaart zouden inschepen op het
vliegveld aangekomen. De autoriteiten wer
den op liet vliegveld begroet door den voor
zitter van het luchtvaartterrein Twente,
den lieer Edo Bergsma, burgemeester van
Enschedé. Ilij verklaarde, dat het bezoek
van den Prins en de ministers ter gelegen
heid van de landing van dc Graf Zeppelin
op hoogen prijs wordt gesteld.
l)e commandant, van het luchtschip kap.
Lehmann en do ondercornmandant waren,
nadat douanebeambten vluchtig een kijkje
in het luchtschip hadden genomen, uitge
stegen on naar het voorste gedeelte van het
vliegveld gekomen. Bij hun aankomst speel
de het muziekkorps van dc Enscliedeschc
politie hel Duitschlandlicd.
De commandant, en zijn metgozol werden
begroet door den heer Edo Bergsma, die
zich in het Duitsch tot bon wendde.
Ilij heette hen, welkom en sprak er zijn
buitengewone verheugenis over uit, dat het
luchtschip Graf Zeppelin zijn eerste landing
ill Nederland op het vliegveld Twente
maakte.
Een gejuich ging op en daarna dankte
kapitein Lehmann hartelijk voor dc ont
vangst.
Hierna was het woord opnieuw aan bur
gemeester Bergsma, dio thans den kapitein
de geschenken' aanbood, die door de leer
lingen van de hoogero textielschool te En
schede waren vervaardigd: een hadhand
doek met een deel van de Twentsche stad
met dc Zeppelin erboven, in verwerkt, en
een damast tafellaken. Ververschingcn wer
den aangeboden.
Kapitein Lehmann dankte hartelijk voor
de geschenken cn hiermede was de offi
cicele plechtigheid geëindigd. De comman
dant en zijn metgezellen begaven zich weer
naar liet luchtschip, waarop Je inscheping
der passagiers plaats nad. Tien minuten
voor 9 uur startte het luchtschip voor dc
rondvlucht over het N.W. deel van Duitsch
land, dc Noordelijke provinciën, den af
sluitdijk van de Zuiderzee. N. en Z. Hol
land en als bestemming Rotterdam.
Een luid gejuich weerklonk toen het
luchtschip los van den grond was en spoe
dig was het in N.O. richting verdwenen.
Het duurde geruimen tijd voordat de vele
tienduizenden, die het schouwspel hadden
gadegeslagen, weer van het vliegveld, waar
ook eenige K.L.M. vliegtuigen stonden, wa
ren vertrokken.
Rotterdam in afwachting.
Er heerschte in verband met de komst
van de Zeppelin omstreeks twaalf uur te
Rotterdam reeds een geweldige drukte. Tal
van autobussen uit België en Noord-Bra
bant alsmede vele particuliere auto's kwa
men reeds aan.
De heer C. G. Kolff, voorzitter van de
Rotterdamscho Aeroclub, heeft den tocht
(Vervolg op pag. 2).
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Onze orgels, piano's zijn juist iets
beLer dan andere en goedkooper.
BUITENLAND.
„Weg met de herstelbetalingen."
(Derde Blad pag. 1).
Ernstige ontploffing in do haven van
Montreal. (Derde Blad, pag. I).
Herriot beantwoordt von Papen.
(Dorde Blad, pag. 2).
Rondom de noodverordening.
(Derde Blad, pag. 2).
Matuschka tot zes jaar veroordeeld.
(Derde Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
Reizen in het eigen land.
(Tweede Blad, pag. 1).
Zitting der Tweede Kamer.
(Tweede Blad pag. 2).
Burgemeester A. Colijn overleden.
(Vierde Blad, pag. 1).
Groote brand te Nijverdal.
(Vierde Blad, pag. 1).
Wetsontwerp inzake de lintbebouwing.
(Vierde Blad, pag. 1).
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
Vliegen op Schiphol.
Verhaal van de Week „Do ongeziene
wereld" door Ilenriëtto van Maero.
Amerikaanscbe Notities„Examentijd in
do Vereenigde Staten."
Dcngan Hormat„Dc Orang Pendekh."
Herbert R. Task „Het nieuwe Duitsche
luchtschip."
F. Primo „Zwemmen in den ouden tijd
Hoogste barometerstand 772.5 tc Thors-
havn.
Laagste barometerstand 758.7 te Ham
burg.
Verwachting: Zwakke tot matige N.-W.
tot N.-O. wind, half tot zwaar bewolkt, wei
nig of geen regen, waarschijnlijk iets war
mer.
Een waarschijnlijk korte onderbreking
van de reeks van warme dagen is inge
treden door de vorming van een ondiepe
depressie, die over het N. en O. over
Duitschland en het Z. deel der Oostzee
trekt. Het ziet er niet naar uit dat ook ons
land, de oostelijke grensstroom uitgezon
derd, misschien zijn deel zal krijgen van
den matigen regenval, die deze depressie
in Duitschland bracht, vooral in het O.,
waar ook de afkoeling het sterkst was. Nu
den hoogen druk in het N. van Scandinavië
verdwenen is en die tusschen IJsland en
Schotland vrijwel onveranderd, is voor de
eerste dagen in ons land N. tot N.-O. wind
tc verwachten, met matige warmte en wei
nig of geen neerslag.
Over Frankrijk en Zuid-Duitschland is
het luchtdrukverval zeer gering en vooral
in Frankrijk en ook in Zwitserland, waar-
het bijna overal helder is, is het weer zeer
fraai.
Zondagsmiddags van 3-6 uur.
Zondagsavonds van 8—10.45 uur.
DaBiBEBHBBasoBBBiDieaiaiBiaaus
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Elegant.
CORSELETTES
in alle prijzen
Practisch.
w-ju.-1. nu. BBB B BiB5 ajumaw umuuuaj MM it^i
