FIRMA L. v. ACHTERBERGH BOUW MODERNE SMRMNHilZEN Aan de RIJNSTRAAT en SPAARHESTRAAT BRANDSTOFFENHANDEL Koesteeg 4-5 b.d. Varkensmarkt ANTHRACiET vanaf f 1.20 tot f 2.70 per H.L. DE LANDDAG VAN „DE DAGERAAD reeds 23 op teekening zSjn verkocht, De koopprijzen bedragen slechts 3625.- tot 3700.- WAT HET VRIJ-DENKEN BETEEKENT Muziek en Declamatie BIJKANTOOR Amersfoortsch Dagblad SOESTERWEG 107 VERKEERSONGEVAL MET D00DELIJKEN AFLOOP Wolhandel „DE CONCURRENT" Advertentiën Groote belooning behangersnaaister De kok weet't.Wie'tkent.eet t! STADSNIEUWS Een drietal sprekers in het openluchttheater te Birk- hoven In liet openluchttheater „Birkhoven" wcrcl gisteren een landdag gehouden (looi de Vrijdenkcrsvereeniging „De Dageraad' Als sprekers traden op de hoeren Chr. Bos man. A. L. Constandse en J. Hoving; als declamutrice Johanna Opdam, terwijl mu zikale medewerking verleend werd door de UtrechtSchc Muzickverccniging „Door Ken- dracht Sterk", onder leiding-van den heer llollings. Dit muziekgezelschap liep ook aan het hoofd van den optocht, die gisterochtend van het Stationsplein af via het Soestcr- kwartier naar het terrein van samenkomst gehouden werd en langs den weg nogal bc langstelling trok. Naar schatting werd hieraan door 400 personen deelgenomen. Na een kort openingswoord hielden do drie sprekers hun toespraken, welke afge wisseld werden door muziek der Stichte naren en zeer verdienstelijke declamatie van mevrouw Johanna Opdam. Dc lieer Bosman behandelde het onder werp: „Ileeft dc Üageraad-slrijd nog doel?", de heer Constandso sprak over: „Spinoza en het Atheïsme", terwijl de lieer Hoving de aandacht vroeg voor hei onderwerp: „Eenheid". Rede van den heor Bosman. Heel vaak ontmoet men mcnschcn, aldus de heer Bosman, die smalend tegenover „De Dageraad" staan. Toch zal de betco- kenis van den "strijd aangetoond worden, vooral an bclayg in .deze Hiden van op komende reactie en fascistische cultuur. Door de minachting van dc vakbonden wordt do bcteckcnis van de vrijdenkers gedachte gcdisqualificocrd. Op politiek ter rein is hel ook de kerk. die grootc propa gandistische waarde heeft. De vrijdenkcrs vereeniging heeft, echter een diepere kern dan het bestrijden van enkele kerkelijke dogma's. Om een juist inzicht te verkrijgen, zal men de beteckenis van do vrije gedachte hebben te verstaan en daartoe zal spre ker conigc nadere begripsbepalingen aan zijn toehoorders voorleggen, waara; hij oen meer populaire interpretatie verbindt. Het vrij-denken is niet gebonden aan ccnig -autoritair opgelegd geloof. Taak is het nu om de dogmon op ieder levensge bied te doen verdwijnen en te vervangen door het vrije oordeel. Kr zijn lal van ge bieden; enkelen ervan worden in korte trekken geschetst, b.v. het socialisme, het kapitalisme, dc huwelijksverhoudingen. Kii steeds ontmoet men daar als belemmering voor het succes van den strijd den muur van het gebonden denken. Dc berg van vooroordeel is het stootblok voor de nieu we poging, die frisscho winden in ons le ven zou willen waaien. Wij zien dat ook, zegt dc heer Bosman, bij het onderwijs en het militairismc. Hoc is het mogelijk, dat zoovclcri moeten leven als werkloozon inct enkele guldens steun per week, terwijl nog milliocnen besteed worden aan het leger, als gevolg van het gebonden denken, hoe gaarne velen het ook anders zouden wil len. Tenslotte staat spreker nog stil bij dc verdediging der beginselen, welke taak nog grootcr is dan die van do propaganda voor dc vrije gedachte. Wordt ook deze goed verzorgd, dan zal hlijkcn, dat de strijd nog wel degelijk doel heeft en ook. dat hij. die bouwen wil, eerst moet sloopen! De heer Constandse spreekt. In het jaar 1632 werd Baruch Spinoza uit Jo'odschc familie te Amsterdam gebo ren. Zijn leven is het pionierswerk voor dc vrije gedachte en het atheïsme geweest. Aanvankelijk was zijn werk alleen maar bekend in den kring van intcliccluoclcn en toen was liet nog niet. noodig om hem en zijn arbeid te beschimpen. Later is zijn werk ook tot. de groote massa doorgedron gen en kwamen de vernietigingen los. die in hem een fel bestrijder van de kerkelijke leer zagen. De geschiedenis heeft aldus spreker geleerd, dat de godsdienst niet kon bestaan zonder vervolgingszucht, liet onvermijdelijk gevolg van bet monoteïsme. Spinoza heeft niet willen buigen voor de kerkelijke begrippen en verlaat in 1656 zijn vroegere omgeving. Uitvoerig wordt bij zijn verbanning stilgestaan. Spinoza heeft zich opgesloten met zijn boeken 011 heeft veel rijkdom uit dc literatuur opgedaan; intus- sclien leefde zijn geest verder. Onder zijn kennissen treft men staatslieden, uitgevers en artsen. In die tijden verschijnt er ook literatuur in de Nedcrlandsche taal, waarvan door de geestelijken kennis wordt genomen. Stren ge straffen worden uitgesproken togen de atheïsten, geestelijk en lichamelijk worden zij gemarteld en toch heeft Spinoza het aangedurfd om in 1670 een felle aanklacht te doen verschijnen. Weliswaar was liet geschrift ongcteckend, doch iedereen wist, dat niemand anders dan Spinoza dc schrij ver was. In 1673 werd dc grootc atheïst uitgenoo digd om naar Utrecht te komen voor het ontmoeten van daar aanwezige Fransche geestverwanten. Hij is gegaan cn toen hij huiswaarts keerde, wilde men hem te lijf gaan, daar hij zich nu toch openlijk tegen Oranje keerde cn daarmee dus, tegen de meerderheid van het volk. Het algemeen belang hoeft hij willen dienen, niets wil len herroepen van wat hij van de kerke lijke zaken gezegd en geschreven had. Vrij hcid van oordeel en vrijheid van spreken stond bij hem vóór alles; hij had den moed om dat kenbaar (e maken, zegt de heci Constandse. Ook is Spinoza voorgegaan in de critick op den bijbel; velen hebben hem later daar in gevolgd. De taal in het Oude Testament is niet onbesproken* gebleven; ook daarop is critick gevolgd. Vaak is Spinoza in zijn critick niet al leen moedig, maar ook satyrisch tc keer gegaan. Zooals bij hem. moet nu ook bij ons de wil ons bezit geworden zijn. Alleen dan zullen wij de buitenwereld van liet Dut der vrije gedachte kunnen overtuigen Do heer Heving ovor „Eenheid" Dc laatste spreker was de lieer J. Hoving, voorzitter van den lande lij-keft boml. Be gonncn wordt met de vergelijking van een redacteur van liet Zwitserscbe vrijdenkers blad, gemaakt tueschen de Joden uil do middeleeuwen en de huidige atheïsten. De middeleeuwse!) o tegenslagen werden op schuld van die Oosterschcn geschoven en thans krijgen de atheïsten de schuld van de slechte lijden. Om ons heen is een enorme werkloosheid* op de wereld zijn meer -dan 25 -milliocH wcrkloozcn. Daarin kan slechts oplossing komen door een meer rechtvaardige ver deeling der góederen. Deze remedie wordt echter tegengehouden door het faseisme en door dey kerkdijken band. Dcz«- laatste is dus een psychische beïnvloeding, die volgens spreker cellier faalt. De arbei dende 'klasse Taal zich Tla^anncdc met meer ten onder houden en dii zou moeten tocgó schreven worden aan den arbeid der athe ïsten. In Duitschland ziet spreker thans, dat dc kerk met -zachte middelen lot het beheerschen cïor arbeiders plaats gemaakt heeft voor het streng optredende nationaal socialisme. Vroeger heeft men zich niet om het athe ïsme bekommerd; het was toen maar het optreden van de enkelingen; thans zien wij het echter meer cn meer als een mas sa-beweging, ook al is zij in ons land nog tl iet zoo groot. De slechte, angstige tijden worden, vol gens den heer Hoving, toegeschreven .aan de atheïsten. Het. mcnschdom zou in dezen vorm straf ontvangen en men grijpt van hoogerhand in. Zoowel in liet buitenland als in het eigen land ziet men de vcror dcningeiv die het mes moeten zettey in die plekken, welke voor dc tegenstanders het zwakste zijn. Spreker acht het als een plicht om alle kleingeestigheden in de organisatie op zij tc zetten cn *de volle aandacht ie schen ken aan het gezamenlijk optreden. Eensge zindheid is geboden; men moet de krach ten niet tegen elkaar opzctlen, doch ze ge zamenlijk richten togen den gcinccnschap- pclijkcn vijand. Alleen dan kan er een grootsch werk verricht worden. Met een kort, sluitingswoord kwam het slot van dc bijeenkomst, welke door droog weer begunstigd werd. AMERSFOORTSCHE ZWEMSCHOOL. Water-tomperatuur. De temperatuur van liet water in de zwemschool bedroeg hedenochtend 63 gra den. Diploma's. Het diploma voor geoefendheid in het zwemmen kon worden uitgereikt, aan Notti Griessen, Ineke Boeschoten, Adri Bccrcnls, Annie Boode, Rcnny Schoffel*, Tonny Sitzon cn Corry v. d. Vat. Geeft daar uw weitje of Advertentie op Zonder prijsverliooginf ABONNEMENTSPRIJS 17]'2 CENT PER WEEK EENIGSTDAGBLAD Meest actueel blad ter plaatse OPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK Overzicht der Maand Mei 1932. Aantal uitgeleende banden; 4335. Aantal bezoekers: 1067. Enkele der nieuwe aanwinsten: Alice Berend, Die Goldcnc Traube. Marcello Capy, En menschen gingen voorbij Elizabeth Cooper, Love Lottcrs of a Chi nese lady. Elizabeth Cooper. Mvlady of the Chinese courtyard. J. F. Cli. Dix, Do verzorging van onzen tuin. M. Dvorak, Gcschichtc der Italicnischen Kunst. Fischel en von Boehn. Die Mode. II. Gobsch, AVaan Europa 1034. Paula Grogger, De stecncn poort. P. Langeveld, Het wetboek van den boe renstand. A. Latzko. In hel verloren paradijs. W. Lodder, De historische betrouwbaar heid van het nieuwe Testament. Jac. van Looy, Gedichten. J. Luger, De kleine misdauT. II. Luns, Twee der tien wandelingen in Rome. A. Munthe, Een oud boek van menschen en dieren. H. Roland Holst- v. d. Schalk, De Moe der. J. Ph. Vogel, Budcihjstiscbc kunst van Voor-Indiè. E. Wjccherl Jedcrmunn. Gcschichtc ei- nes Xamcnloscn. TWEEDE A3IERSFOORT-NUMMER. Van „Do Standaard". Het a.r.-dagbla l De Standaard" heeft in zijn editie van Vrijdag j.l. oen .1 woede Amersfoort-nummer bijgevoegd, waarop wij hier gaarne even de aandacht van het publiek vestigen. I)c heer D. Huygen. secretaris van de oudheidkundige verconigjng ..Flehito" be schrijft daarin uitvoerig dc historie onzer stad, terwijl „liet Amersfoort van Heden" door den heer J. A. C Spoel, chef van dc afdeeling Eigendommen en Grondbezit, al hier. geschilderd wordt Verder wordt in de rij!-. geïllustreerde uitgave ren aantal beschrijvingen gegeven van plaatselijke handels- en industricqlc ondcrjiemingeu. AUTOTOCHT 0UD2?f VAN DAGEN. Verantwoording van relden. Voor dc autotocht van ouden van da gen zijn de navolgende bedragen binnenge komen* Pension „St. Joseph" Tc L. B. Totaal EXAMENS. 10 5. 3.50 f 13.50 Voor het toelatingsexamen aan liet con servj tori urn tc Amsterdam is voor violon» cel geslaagd mcj. Maria van der Wees, al hier. Hedenmorgen reden twee dochtertjes van do familie G. samen op één rijwiel, komende uit dc Rootsclaarstraat naar den Leusder- weg. Zij weken uit voor een auto en zagen toen een vrachtauto niet naderen, waardoor een aanrijding plaats had, met het noodlot tig gevolg dat het oudste, 12-jarigo meisje op slag gedood werd. Haar zusje werd aan dc knie gewond en is door de politie ver bonden. Een onderzoek naar dc oorzaak van het noodlottig ongeval wordt ingesteld. OPENBARE RIJKSKWEEKSCHOOL. Examen Handenarbeid. Zaterdag werd de akte Handenarbeid be haald dooi alle candidaten, n.l. de dames A. C. Lungendonk, L. Th. L. van der Lin den on P. Veis Heijn alhictr, N. V. van der Jagt te Rhcnen, E. I. Kok' tc Leersum, M. M. Littooy te Soest. M. Lub te Socsterberg cn A. L. J. J. Schrnitz tc Lcusdcn. Dc examens zijn afgelooptn. JUBILEUM DRUKKERIJ B. KRAMER. Ondor grootc belangstelling herdacht. Zaterdag j.l. heeft' de drukkerij B. Kramer onder groote belangstelling,' vooral ook van dc zijde der clientele, het 20-jarig bestaan herdacht. Onder de aanwezigen bevon ien zich vertegenwoordigers van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor de Geldor- sclie Vallei, van dc Nedcrlandsche Verc°ni- ging van Kantoorboekhandelaren, van de Nedcrlandsche Verecnigmg van Kapiér- groolhandelaren en van hef distriet Amersi foorl van den Norlorl. Bond van'Boekdruk kerijen. Onnoodig zu\ het zijn te vernielden, dat zeer vele bloemstukken werden aangeboden. Van den burgemeester onzer gemeente cn van dien an Barnevcld werden schriftelijke gelukwcnschen cntvangeii GARNIZOEN. Aan den adjudant-onderoffïcicr-instruc- teur G. J. Smit, van het 16e Regiment In fanterie alhier, zaj op 30 luni a.s. op zijn verzoek eervol ontslag uit den militairen dienst worden verleend, onder verplichting lot het aangaan Aan een vrijwillige verbin tenis hij ho.l reserve-personeel der Konink lijke Landmacht. Op 2 Juli a.s. zullen de dienstplichtigen der 1ste ploeg lichting 1931 van dc regimen ten huzaren in hot genot van groot verlof worden gesteld. Op 4 Juli a.s zullen (Ie dienstplichtigen •ter 2de ploeg lichting 1932 van de regi menten huzaren voor eerste oefening on der de wapenen komen. ZCRG VOOR IIET ONDERHOUD UWER WONING. In het artikel ..Zorg voor' het onderhoud uwer woning" in ons blad van Zaten!.' j.l. is een fout geslopen. Er stond, dat in de maand Mei 1 van alle schilders werk loos was. Men gelieve hiervoor tc lezen 18 BURCERLIJKE STAND. 18 Juni 1932. Geboren: Johan Rudolf, z. v. Johan Rudolf Kapel en Wilhelmina Mcngelder; Johannes Hcndrikus Gcrardus.' z. v. Jo hannes Hcndrjcus Overmars en Wilhel mina Johanna van Hamersvcld. Wederom ontvangen DAMES CAMISOLES extra lang j.89, 0.69; 0.49 en 39 cent Natuurlijk LANGESTRAAT 81 AMERSFOORl D a f: e I IJ h 3 City riieater. Westsingel 7. Vertooning van „Do Vrou\vendiplomaat." Rembrandt Theater Lungestraaf Vertoo ning van „Der Draufganger" en „De Schc- delbrekcrij." Museum Flehitc. Wests'ngol. (Uitgezon derd des Zondags). Theosofische Bibliotheek. Gebouw Theos. Verconlging," Regcntessel. an. lederen dag van 63 uur. 21 Juni. Muziektent Plantsoen Zuid. Con cert Amcrsfoortsche Muziokverecniging. 8 uur. 24, 25 en 26 Juni. Terrein dc Birkt. Circus Sarrasani. 25 Juni t'm. 3 Juli. Lunapark Hoogland se hc weg. 9 Juli. Autotocht voor ouden van dagen. 1 uur 10 Juli. Hotel „Monopole." Jaarvergade ring Nederl. Korfbalbond. UTRECHT. 22 Juni. Tivoli. U. S. O.-zomerconcert on der leiding van Adolf Kienzl. S]/A uur. OMREKENINGSKOERSEN. Off. Not Ntct Off. 18 Juni 20 Juni 12 uur Londen 8.99 8 08% Berlijn 58.74 58.75 Parijs9.73% 9.7 Brusse' 34.48 24.47 Zurich48.27»; 48.27% Kopenhagen 49.30 49.10 Oslo 44.10 44.10 Stockholm 4630 4610 New York 2.475 j 2.47 Milaan 12.69 12.71 Medegedeeld door de Rolterd. Bankver'een. Wcggeloopcn, reeds cenigcn tijd, zeer groote, ruigharige, bruin hond, ïersche wolf, erg schuw, omtrek. Socster berg. Indien gezien in bosch of heide, bericht bij Amcrs- foortscheweg 122, Soestcr- berg. Voor direct gev raagd a oor los werk. Br. ondei No. 4173 bureau Amcrsf. Dagblad. W.A.SCHOLTEN S ZELFRIJZEND BAKMEEL EEN KWALITEIT DIE HET MERK WAARDIG IS i MET DEN BOUW VAM DEZE GERIEFELIJKE WONINGEN, WAARVAN ER IS HEDEN EEN AANVANG GEMAAKT DEZE WONINGEN VOLDOEN AAN ALLE EISCE-IEN, WELKE MEN AAN EEN MODERN HUIS KAN STELLEN, TERWIJL DE PRIJS IN IEDERS BEREIK LIGT. Da indecllng is ais volgt: hall, doorloopende gang naar ingebouwde keuken, ruime suite (met glazen schuifdeuren en twee schoorsteenmantels), doorgeef-loket in de keuken, W.C., kelderkast, voortuin, achtertuin met zij-ingang, schuur met kolensiio. Verdieping: drie ruime frissche slaapkamers met vaste waschbak op overloop. Inlichtingen aan do directiekeet op het werk aan de Rijnstraat van v.m. 11 tot n.m. 3 uur en van n.m, 6—8 uur.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 3