J. A. SCHOTERMAN ST. EMIL1 life 1928 Doorzitten PUROL OPKLAPBED, MET OMBOUW, KAPOKMATRAS, KUSSEN EN GORDIJNTJES VANAF f 42.50 WIJNHANDEL FREDERIK VAN EEDEN „AANSCHOUWELIJK ONDERWIJS" Ir. J. C. RAMAERt Onze Postvliegers onderweg A. H. V. NIEÖWKERK MEUBELFABRIEK N.V. HU^ORHOEKJE GEVESTIGD 1878 UTR.STRAAT 17 TEL. 145 per flesch f 1.45, per anker f 58.50 Een herinnering aan verre jarentoen hij streed voor schoonheid en kunst in eigen woningin welken strijd hij in die dagen maar door weinigen is begrepen. Hen van onze medewerkers schrijft ons: Vanmiddag wordt hij tennist gedragen in de. ceuwighcids-stiltc. Frederik van Eeden. Er is in z'n leven een merkwaardige pe riode geweest en uit dien tijd bewaar ik aan hem ccn sterke herinnering. In die dagen het is zeker al nicer dan dertig jaar geleden! heelt van Eeden mij een theetafel verkocht en dat meubel doet in mijn huiskamer nog iedcren dag z'n dienst. Wie nu een thee-tafel koopt, spreekt a an een „thee-meubel," cn ziet zich model len voorgezet, waarbij de thee-tafel \an Frederik van Eeden als een exemplaar van grootmoeders-stijl in een hoek wordt ge schoven. Maar bij al wat in mijn huisgezin vernieuwd werd en veranderd, bijgckocht en geruild, heb ik de theetafel die van Eeden mij leverde, altoos gehouden. Ik kan er geen afstand van doen cn ze zal ook wel nooit uit nnin huiselijk gedoe verdwijnen. Dertig jaar geleden dan, misschien wel drieëndertig, woonde ik in Amsterdam. In de Vijzelstraat, rechts als je ian de Munt kwam. stond een groot winkelpand, met for- sclien ingang cn breede. imposante, ramen. Het heette, als ik mij niet vergis, de Zon. I-Iet was op dat groote magazijn dat Frede rik van Eeden beslag had gelegd; van onder tot hoven was het ingericht met „modelka mers", het stond vol met allerlei meubelen, buffetten, stoelen, kabinetten, boekenkas ten, tafels, commodes, waschtnfels, linnen kast en en wat verder ter keuze aanwezig behoort te zijn in een wél gesorteerde zaak. waar men het interieur voor z'n woning begeert uit te zoeken. Aan hef hoofd van dat groote meubel magazijn stond Frederik Aan Eeden. Als jong journalist die trouwplannen koesterde, stond ik kwartie ren lang voor die geweldige uitstal-kasten ju de Vijzelstraat cn combineerde ik kleur van gordijnen met vorm van meubeltjes. F.n velen deden desgelijks. Velen, van zéér uit- ecnloopcndc standing. Daar stond de con ducteur te. kijken, die mij 's morgens en s middags op z'n tramwagen meenam daar kéék ook de bankdirecteur, als hij op aa eg was naar de Beurs. Het was een lióél merkwaardige mcubileer-inrichting daar in de Zon, de zaak van Frederik van Eeden. Hij, die de Kleine Johannqs geschreven bad in de ontroerende rust van ecu stil Gooisch dorpje ge moet denken: het is méér dan dertig jaar geleden! -- m Amsterdam de beheerder van ccn winkel, waar ge terecht Kon voor uw stoel, cn uw tafel, cn uw ledi kant. De menschen hadden het natuurlijk ge hooid: de m'nhcer, die in den winkel stond w as een groot letterkundige cn die verkocht je nu meubelen en alles wat daarbij annex was. Je kon er ook schilderijen krijgen en schoorstccngarni turen» Dc heclc inrichting voor jc huis werd je in de Zon geleverd, door dien m'nhcer die „dokter' was. Van Eeden had in die dagen ccn nieuw ideaal. Droomde van opvoeding in kunst zin cn goede smaak. Hoopte de menschen tc kunnen winnen voor het schoonc cn ze af tc brengen van het leelijkc en het wan staltige, het niet harmonieerendc; cn ze to Acrovcren voor stemming in kleur en ver hevenheid in vorm. Dc menschen smeten tientjes neer voor afgrijslijke dingen cn kon den voor enkele guldens dezelfde artikelen koopen, maar dan artistiek ontworpen cn naar eisch Aan degelijkheid gemaakt. Van die klungels moesten zc af cn naar het betere worden toegebracht. Was het 'n voorloopèr van schoonheid in opvoeding? Van Eeden gloeide ook weer voor d i t ideaal. Toen ik op ccn gooien middag door hem in de Zon werd rondgeleid, vertelde hij me enthousiast, Avat hij er mee bedoelde, vast overtuigd, dat hij slagen zou. En daar om wilde hij met de menschen, die hij te winnen dacht, zelf praten; cn daarom ont- ving hij dc koopers die binnen kwamen, ook zélf. Zélf wilde bij hen leiden op den Aveg die opwaarts ging. niet met speeches en colleges, maar met het eenvoudige voor beeld van Icclijk cn mooi direct naast cl kander cn 'n heel eenvoudig, gemoedelijk woord daar bij lk heb hem in de Zon zelf aan het werk gezien. Dat ging zóó: binnen stapte 'n werkman, of 'n kantoor bediende, of 'n beambte van een fabriek, gewoonlijk in gezelschap van de vrouw, ol de aanstaande cchtgenootc. Dc vraag was naar n ameublement, of enkele stukken daarvoor, of naar een wand-versiering. La ten wij zeggen dat het ging om dc inlich ting van ccn huiskamer. Van Eeden ontving liet jonge paar cn leidde rond. Bracht de menschen in een model-kamer van het toen zéér gangbare t>pe: vier stoelen met zéér kleurig trijp, bij-behoorend buffet met over vloedig lofwerk, fameuze spiegel met kolos saal véél verguld en gordijnen in sterk do- mineerendc tinten, drukke figuren cn zwaar wan franje. Aan den wand dc traclitionccle voorstellingen, up plaat „Liefue heelt alles' of „Verlaten weezen." En op den schoor steen klok met pompeuze candelabres van steen in felle kleuren. Dc kamer was zéér vol cn zéér Icclijk. Man en vrouw tooncn zich verrukt. Wat is dat alles prachtig' Juist Avat ze zich had den voorgesteld. Wat 'n rijke stoelen cn Avat 'n beelderige schilderijen. Prijs? Deze ka mer kost f 150.— Van Eeden gaat vóór, haar n andere mo delkamer. Rustiger van kleur. Eenvoudiger van vormen. Niet zooveel lawaaiige zwie righeid en niet zooveel druk gedoe, stem miger. Ook wat hangt aan de muren. Van Eeden zegt niets. Laat alleen zien. Man cn vrouw kijken elkander aan. Zwij gen eerst. Dan komen, voorzichtig, do eer ste woorden Heel wat anders, deze kamer. Ook wel mooi. Eigenlijk avcI héél mooi. Als de ongewone' sfeer op hen heeft ingeweekt, vinden man cn vrouw beiden, dat deze ka mer het zelfs wint van de kamer, die zij eerst hebben gezien. Zc noemen haar def tiger.' Maar natuurlijk zal zo véél duur der zijn' Prijs? Deze kamer kost f 125.—. Van Eeden is doorgeloopcn naar een derde kamer. Dood-ecnvoudig \an inrichting. Nóg weer rustiger dan de vorige. Maar eveneens: Aéél gezelliger nog. Stoel-bcklceding cn gor dijnen in warme harmonie van kleur. Aan den wand 'n enkele els. Anders niet Een kamer van voorname stemming Van intieme huiselijkheid. Dc schoorsteen is be kleed. Vrijwel niets er op. In dc kamer staat niet veel, eerder weinig, maar w a t er staat, is mooi. Man en vrouw kunnen dc stilte niet lang bewaren. Uiten hun bewondering direct Tooncn zich ontvankelijk voor den invloed, die van dit milieu op hen uitgaat. Een aar dig hockskc; 'n sierlijk fauteuiltje i:i eiken met donkcr-paars; geen prullaria als pronk, maar wat klein koper-werk: niels over dadigs in deze kamer en toch alles wat men zou verlangen: niets geweldigs cn toch het kleine, dat men merkt Zc staren rond ja, zoo n kamer! Maar wie zal dat kunnen be talen! Prijs? Deze kamer kost lift Zoo ging het verder. Van Eeden bouwde óp. liet mooie vol strekt niet het duurdere van het leelijkc, Gewoonlijk zelfs het goedkoopera Van Eeden leerde dc menschen zien, Riep in hen gevoel op voor het schoonc Wees liet hun met 'n enkel woord; Omring de hen plotseling met het mooie, na hen eerst in hot tegengestelde te hebben ondei gedompeld. Eu als zij zich aan het contrast hadden gcslooten, nam van Eeden hen bij dc hand en ging met hen een trede verder, omhoog. Tot zij het mooie niet meer konden loslaten cn het hegeerden voor eigen woning. Zoo deed hij met de groote dingen cn met dc kleine. Zoo deed hij met meubels zoo deed luj niet ornamentjes. Hij zette hot al- gemccne voor, liet gangbare, het door ieder een gewilde en daar vlak naast het bijzon dere, het voor velen ongewone, het niet- gezochte, hot slechts door den enkeling be- grepene. Bleek ci „anklang" tc zijn. begin van contact met het boogere, dan wist van Eeden de draad wel voorzichtig verder te spinnen. Was dc eerste reactie der bezoe kers al: 'n schampere lach, ccn domme hoon, dan kregen de koopers onmiddellijk liet vurig-gcwcnschte artikel. En van een zelfde hoffelijkheid was het uitgeleide naar dc winkeldeur, als ten deel viel aan den ander, die zich door Van Eeden had laten wijzen, omdat hij diens aanraking had g e- v o c 1 d. De Zon heeft geen lange levensduur ge had. Het idéaal bleek voor die dagen te hoog gesteld. Er waren wel „bereikten", maar de o n bereikbaren waren talrijker. Van Eeden heeft het magazijn moeten sluiten. Een ver loren illusie. Het groote huis in dc Vijzel straat is niet meer te vinden. Al lang niet meer. Afgebroken voor wcg-verbrecding. Van Eeden koesterde het vertrouwen dat hij dc eenvoudigen zou kunnen ontsluiten voor het leven in schoonheid en meende dat men de eerste stap die daartoe moest wor den gedaan, moest zetten in dc huiskamer van dc menschen, om hen daar tc omrin gen met de sfeer die hen zou opwekken tot sterker verlangens. Ilij geloofde dc men schen ervan te kunnen overtuigen, met sprekende voorbeelden, aan dingen die zc n o o d i g hadden, niet voor weelde maar voor dagclijkscj,i gebruik, dat het leelijkc in de wereld te duur betaald wordt en het mooie gekocht kan worden aoor minder geld. Hij heeft er maar klein resultaat van ge zien. Do intcllectueel-aangelegdcn, de men schen in wie de fijne zin aanwezig was, maar in wie het wachtte op !cvon-wckkcnde adem hen heelt liij tot hot mooiere inge leid. Maar wie van ander innerlijk waren, die hebben om hem geglimlacht. En niets van hem begrepen. Uit de Zon is onze thcc-tafcl afkomstig. Ik zie Van Eeden nog staan, toen hij in een der modelkamers die tafel met vreugde in stem cn gebaar aanwees als pas gemaakt door een van zijn schrijnwerkers. Toen een thee-tafel van nieuw type, strakke lijn, strengen eenvoud, afwijkend in alles, wat destijds voor dit doel vervaardigd word. Een thee-tafel van eikenhout, in elkaar gezet door een vakman, die rnct smaak en talent wist te werken in den geest van Van Eeden Twaalf gulden vijftig. Met haast kinderlijk genoegen zette Van Eeden de tafel apart, als stuk, dat verkocht was. Blij, dat weer iemand begrepen had. wat hij beoogde- Blij, zooals men 'n andor maar zelden ziet. Menschen als Van Eeden zijn zeldzaam In uiizc wereld. In dc gewijde stilte van den Zondagmiddag heb ik gedacht aan den man, die zoo groot was van idéalisme en'telkens zoo sterk van vertrouwen! De middeleeuwsche inquisiteurs en de godloochenaars. In liet Algemeen W eekblad voor Christen dom en Cultuur vonden wij onder dc ru briek ..Oog en Oor" de volgende opmerking. ..In Anton van Duin kerke u's „Katholiek Verzet" uitgegeven hij de N'.Y. Faul Brand's Uitgeversbedrijf tc Hilversum, in bet jaar 1 9 3 2 slaat op bl. 16- „En als iemand met geen geweld wil gc- looven, dat er :en God bestaat, zit daar niets anders op dan dien man te brengen op het punt, waar de rodenccring over God wijkt voor het heldere zien der evidentie van het Eerste Beginsel. Dit punt is de eeu wigheid'. En dan volgt men leze aandachtig letterlijk: ..het was dus gevolg van een barmhartige logica, dat dc middeleeuwsche inquisiteurs dc godloochenaars eenvoudig genveg ter dood veroordeelden. Dit was wel dc oorspronkelijkste vorm van hetzelfde aanschouwelijk onderwijs, dat thans een schoolmeester beweegt om zijn klas jongens naar den dierentuin tc sturen, ten einde tc zien wat een leeuw is. Als iedere uitleg faalt, is de evidentie dc eenigc ovortuigings- kans Toen de „Dageraad" Limburg b.v.ocht, stond in een dagblad de vrome wensch, dat oen twintigtal vrome jonge kerels met knuppels gereed zou staan om de god loochenaars te ontvangen. Ook aanschou wel ijk onderwijs! Men kan dc zaak echter ook van een an deren kant beschouwen, en dan ziet men een heel wond iron vorm van Christendom „in het jaar 1 9 32'. HET DRAMA TE PUTBROEK. Nieuw onderzoek. Men meldt uit Roermond aan de N.R.Ct. Er is thans een nieuw onderzoek begon ncn omtrent de verdwijning van \V. Rou brooks, wiens lijk op 5 December vorig jaar in dc bosschcn van Putbrock werd gevon den of opgegraven. Het moet gebleken zijn, dat zeer kort na do verdwijning van Rou brocks. behalve Wehrcns nog meer perso nen uit dc Waldfcucliterbaan in dc nabij heid van den tuin, waarin Roubrocks werd begraven, bloedplassen hebben opgemerkt. Deze personen hadden het niet van belang geacht dit eerder bekend te maken. Met assistentievan d.c politic uit den omtrek wordt nogmaals een onderzoek in gesteld naar het rijwiel dat Roubrocks op den dag van zijn verdwijning heeft gebruikt, doch zonder resultaat. Donderdagmiddag kwam ook het parket uit Roermond ter plaatse. Bij de plek waar in het begin van Augustus vorig jaar bloed is gevonden, werden opgravingen verricht. HOFBERICHT. Z.K.If. de Prins is voornemens Maandag ?0 dezer zich naar Vlissiilgon te begeven, teneinde de doopplechtigheid te verrichten van dc „Prins Hendrik", de nieuwe provin ciale Zccwsche veerboot, bestemd voor het irajcct Walsoorden— IInnswcert. IIET DRAMA TE KERKDRIEL. Verdediging teekent hooger bc- rcop aan. Arnhem, 19 Juni. Naar wij vernemen is door den verdediger mr. Roobol cassatio aangctcckend in de zaak tegen de drie ge broeders R. uit Kerkdricl, die door liet ge rechtshof te Arnhem, wegens den moord op den rijksveldwachter Tap, aldaar op Oude jaarsavond 1931 gepleegd, veroordeeld wa ren: dc eerste tot 13 jaar, de beide anderen tot 10 jaar gevangenisstraf. WIELRIJDER BEKNELD. Delft, 18 Juni. Hedenmiddag omstreeks half zes fietsten twee jongelui van uit Rot terdam in dc richting Delft. Ter hoogte van de zandlossing van de Amsterdamschc Bal- lastmaatschappij wilden zij oversteken naar het fietspad; door een vrachtauto, die voor hen reed. werd hun echter het uitzicht be nomen. De 18-jarige J. Bom geraakte be kneld tusschen twee auto's, die elkaar uit tegenovergestelde richting naderden. Hij werd zoo ernstig gewond, dat hij spoedig overleed. BIJ HET ZWEMMEN VERDRONKEN. Tilburg, IS Juni. Vrijdagavond om strecks half negen is de 20-jarige J. Domen, wonende in de Vijverstraat te Tilburg, bij het zwemmen in het Wilhelminakanaal on der deze gemeente, verdronken. Hot lijk is opgehaald on naar dc ouder lijke woning overgebracht BOERDERIJ AFGEBRAND. Zondagmiddaf, terwijl dc bewoners aan tafel waren, brak tc Grocsbcek een lievige brand uit in dc kapitale boerderij van den landbouwer W. Wijers. In een ommezien stond de gehcele boerderij, die met riet be dekt was, in lichterlaaie.. Het voe was mcc- vendcols buitenshuis. Een aantal varkens kon nog gered worden. Ook het eigendom van een paar ouden van dagen, die in dc boerderij inwoonden, ging in de vlammen verloren en was niet verzekerd. Overigons was dc inboedel verzekerd. Dc brandweer, die spoedig ter plaatse was en krachtig optrad, kon uitbreiding voor komen. Dc hulpspuit van de N'.V. Water leiding Berg cn Dal heeft, nog hulp ver leend. De oorzaak is onbekend. Oud:lnspecleur:generaal van den Rijkswaterstaat jG ru va n h age, JS Juni. I-Iier ter sh de is op SO-jarigcn leeftijd overleden ir J c. Ramaer, oud-hoofdinspecteur-genorau den rijkswaterstaat. Omtrent zijn Ie vensloop kan het- volgende worden mede cdccld In 1870 begon hij zijn studie aan de toen maligo polytechnische school te Delft. Hij interesseerde zich tooi. reed- speciaal voor de geschiedkundige geografie en bodem kunde. Zijn promotie tot civiel ingenieur had plaats in O tobcr 187*. In datzelfde jaar nog werd ir. Ramaer benoemd lot ads pirant-lngenieur van den rijkswaterstaat Als. zoodanig had hij reeds aandeel in de verbetering van het Mcnvedèkanaal cn de intwerpen voor een kanaal van Amster dam door le Gclclersche Vallei en dc Bctu wo naar dc Waal. Toen -Ramaer bevorderd was tot inge incur 3e klasse, werkte hij o.a. onder Ca land aan de verbetering van den Rotter damschen Waterweg Ramaer werd om strecks 1S83 geplaatst als ingenieur in het 7e rivier-arrondissement te Kampen. Dc Uvcrijsselschc rivieren en dc Geldcrsche IJscl vroegen toen zijn aandacht. Toen m 18S~. in welk jaar ir. Ramaer benoemd werd lol sectio-ingenieur, het Menvedoka naai werd aangelegd, was hij niet, een moeilijk gedeelte van dien aanleg belast. Aan zijn takt en bekwaamheid was het te danken, dat velerlei moeilijkheden en te genwerking van dijkbesturen overwonnen v\ orden Vervolgens leidde ir Ramaer talloozc be langrijke waterstaatswerken, o.a. verbete ring va den Rotfcerdamschen Waterweg de verlegging van de Bcrgsche Maas, waar bij 22 polders bemaald moesten worden. Zijn groote gaven cn kwaliteiten maak ten, dat hij in 190i bevorderd tot hoofd ingen tur en slechts twee jaren later tol hoofdingenieur directeur in algemcenen dienst, achtereenvolgens to 's-Gravcnhage en Middelburg. In 1912 volgde zijn benoeming tot inspee tour-generaal. Wegens het bereiken van den C5-jarigcn leeftijd werd hem 1 October 1913 eervol jiiislag verleend. Ir. Rai aer was commandeur in do orde van Oranje Nassau, cn ridder in dc orde van den Nod. Leeuw. Bij dc viering van zijn SOstcn verjaardag, begin Mei van dit jaar, was dc thans ontslapene benoemd tot cere lid van het Kon. Instituut van Ingenieurs De begrafenis heeft plaats Dinsdag a.s half 12 van het Roodc Kruis-Ziekenhuis naar Oud Eik cn Duinen. In aansluiting hierop kan nog worden meegedeeld, dat ir. Ramaer achtercenvol gens zitting had in onderscheidene staats commissies op het gebied van wegenvraag stukken, afwatering van de Maas, aanleg van kanalen cn spoorwegen, drinkwater voorziening enz. Hij trad als arbiter op in buitcnlandsche waterstaatsaaiigclegenhc- den. Na clon dood van dr. Lely volgde hij dezen op als voorzitter der commissie van toezicht op den gcologischen dienst. Van zijn hand verschenen talloozc wel ken op waterstaatsgebied. Vele bijdragen verschenen van hem in „Dc Ingenieur", orgaan van het Kon. Instituut. O.m. heeft ir. Ramaer op technische gronden in 1925 het toen voorgestelde verdrag met België fel bestreden. Zonnebrand en Stuktoopen van Huid en Voeten verzacht on geneest ^Dooj 30. TubeftOct. Bi) Apoth 6 Drogisten Al» resultaat van zijn geschiedkundig- geografische studies zagen onderscheidene publicaties van zijn hand het licht. Bekend is o.m. een werk van hem. uitgegeven dooi de Kon. Academie van Wetenschappen, waarin hij belangrijke beschouwingen le verde over do geografische geschiedenis van ons land cn onze rivicron cn dc wor ding van onzen bodem. In het Ned. Aardrijkskundig Genoot schap heeft ir. Ramaer onderscheidene be stuursfuncties bekleed. NOODLOTTIG ONGEVAL. Boxtel, IS Juni. Hedenmorgen heeft op dc exportslagcrij van dc firma Wijnber gen een ernstig ongeluk plaats gehad. Toon de slager J. Fooien bezig Avas met het uil- beenen van koppen, schoot zijn mes uit, waardoor dit in do lies terecht kwam. De man werd naar het ziekenhuis tc Boxtel overgebracht, waar onmiddellijk operatief moest worden ingegrepen. Zijn toestand is zorgelijk. ibis 16—6 16—6 17—6 18—6 19—6 Amsterdam Budapest Weenen of Amsterdam Parijs Marseille Rome Bnndisi Athene Mcrsamtruh Cairo Chaza Rutbawells Bagdad Basra Boeshir Dj ask Karachi Jodpoer Allahabad Calcutta Akvab Rangoon Bangkok Kohlak Penang Medan Palembang Batavia Bandoeng (Jii IJtvogei 18—6 17—6 19—6 17—6 17—6 17—6 16—6 15—6 14—6 13—6 12—6 11— 10t 10—6 In Europa kan thans uit twee routes gekozen worden. Beide zijn achtereen volgens in bovenstaand staatje opgeno men. Vertrek van 't eerstvolgende postvlieg tuig van Amsterdam 16 .l,uni 1932. 3. BEEKSTRAAT 6. BEZOEKT ONZE 18 MODELKAMERS. TEL. 543 AMERSFOORT. MOTOR-ONGEVAL BIJ BUSSUM. Buss u m18 Juni. Vanmorgen om strecks 9 uur iccd op den Rijksweg lus schen Crailo cn Bussum een motorrijder die uit dc richting Laren kwam. Voor hem reed oen out die naar links uitweek, om dat uit den Nieuwen Blaricumménveg twee automobielen naderden: dc motorrijder wilde de voor hém rijdende auto's passee ren cn week hierdoor zoover naar links uit, dat hij in den muilen berm terecht kwam cn vervolgens over don kop sloeg. Hij moest naar de Majcllc-stichting worden vervoerd, waar een ernstige schedelbreuk werd ge constateerd. Ilct bleek te zijn dc 30-jarige M. Kammcren uit Amsterdam. ROOFOVERVAL. Mot een bezemsteel afgeranseld. Heerlen, IS Juni. In den afgcloopcn nacht zijn vermoedelijk twee vreemdelin gen dc woning van den boer K. op Heerier gaan binnengedrongen. Nadat zij beneden allcvs overhoop hadden gehaald, gingen zii naar boven waar de landbouwer K. sliep. Waarschijnlijk heeft deze onraad bemerkt cn is wakker geworden. De beide indrin gers hebben hem toen met een bezemsteel afgeranseld, waarna zij de vlucht namen. De 70-jarige K. is naar hot raam gekro pen en heeft om hulp geroepen. De politic stelt een uitgebreid onderzoek in. Van dc ders, die rnct cenigo klecdingstukkcn ver dwenen zijn, ontbreekt lot nu toe elk spoor. ?oV Vrouw van den duiker: „Je kunt we! een" afleggertje van mijn_inan krijgen." (Life).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 6