Stadsnieuws
Compote scheien
ONTZAGGELIJKE DUURTE
IN RUSLAND
Uiteenzetting van J. W.
Matthijsen
DE VLUCHT VAN MATTERN
EN GRIFFIN
LAATSTE BERICHTEN
ANTI-OORLOGS-COMITE
De beteekenis van
Sovjet-Rusland
NIEUW PARIJS
LANGESTRAAT 35
Kristal
Het brood tekort draagt overal
een nijpend karakter.
J. W. M a 11 h ij s e npartijbestuurder cloj
iS.D.A.P., maakt voor de tweede maal een
reis door Rusland en schreef daarover reeds
eenigc brieven in Het Volk. Het vol
gende, op lil Juni te Charkof geschreven,
gaat over de prijzen en loonen
Gisteravond noodigde ik een Duitscher en
zijn vrouw bij me aan tafel. Zij kwamen uit
liet Zuiden, waar ik heen ga. Voor het
fleschje bier en het. glas thee. dat ze dron
ken onder het vertollen van hun indruk
ken. betaalde ik 3 roebel 30. Dat is. inge
volge den prijs, dien de sovjet-regeering mij
voor haar roebels in rekening bracht
4.20.
Het leven is hier duur.. Zelfs het onont
beerlijke boven het te kleine minimum, dat
den loonarbeider toegemeten wordt, is
peperduur, en luxe dit is al het. niet-
onontbeerlijke is extra gepeperd van prijs
en daarna verdubbeld.
„Intoerist" (Russisch toeristenbureau) ver
schaft deze „luxe" voor zeer schappelijken
prijs. De service in aanmerking genomen,
reist men nergens ter wereld goedkooper
dan met „Intoerist" door Rusland Daarbij
is men allerminst karig bij de bepaling van
wat al of niet tot de verplichtingen van de
overeenkomst behoort. Toch vloeit het geld
als water tusschen de vingers door. Schoen
poetsen doet men in geen enkel hotel. De
schoenpoetser op straat schijnt behalve op
zijn bankje op zware lasten to zitten. Hij
vraagt een roebel, maar neemt het karwei
tje ook aan voor een halven roebel. Dit is
64 cent. Een doosje sigaretten, do helft nol
mondstuk, verder een dun pijpje, 2% c M
lang tabak, 96 cent. En wat ik voor een
ons tabak heb betaald, verraad ik niet, om
mijn hartstochtelijke gehechtheid aan do
pijp niet belachelijk te maken. Het porto
voor een brief is 44 ct.
De clandestine geldhandel to Charkof
heeft dan ook een gansch andere opvatting
omtrent de waarde van den roebel dan de
Russische Staatsbank. Niet 2 roebels geeft
men er voor één dollar, maar 25. Het is
evenwel verstandig, deze mogelijkheid om
zijn roebel-kapitaal met. 1100 pet. te ver-
grooten. ongebruikt te laten.
Wat kan de arbeider nu onder deze om
standigheden voor zijn loon koopen?
Hij verdient in de hoofdsteden 150 roebel
per maand. Dat geldt voor de goed-betaal-
den onder de gewone arbeiders. Per werk
dag is het loon dus 6 roebels, per uur 75
kopeken. Een overeenkomstig Nederland^ch
arbeider ontvangt even vaak 60 cent, een
werkloozc in de stad 30 cent.
Wittebrood is luxe. Dat krijgt de arbeider
niet. Een puntbroodje, dat bij ons een paar
centen kost, kan voor een uur-loon niet
worden gekocht. Onder den roebel is het
niet to verwerven.
Het roggebrood kost 17% cent het K.G.
Het nominaal-hoogcro uurloon in aanmer
king genomen, scheelt dat niet zooveel met
den Hollandschen prijs. Al hebben wij voor
minder geld goed tarwebrood.
Het groote verschil zit hierin, dat de Hol-
landsche arbeider zooveel brood kan koo
pen als zijn geld toereikt, en dat de Russi
sche gerantsoeneerd wordt. Wat des te
erger is, daar de mogelijkheid om het tekort
met ander voedsel aan te vullen, heel ge
ring is. Aardappels zijn heel schaarsch, vet
ook; van vleosch, melk, boter en margarine
is geen sprake.
Werkt de man in de zware industrie, dan
gaat het nog. Hij krijgt 800 gram per dag
toegewezen. Maar zijn huisgenooten, vrouw,
zoons en dochters, ontvangen niet meer dan
200 gram. Dus moet uit den vrijen handel
liet tekort worden aangevuld. Hier echter
kost het roggebrood ten minste 4 roebel het
K.G. Vijf zes uur loon van een volslagen
arbeider voor ccn portie, die gemakkelijk
bij een maaltijd zou verdwijnen, als de men-
schen zich zat konden eten.
Door de schrale rantsocneering en de
schreeuwende duurte van andere levensmid
delen is het broodtekort nijpend in dit land,
dat tarwe en rogge bij scheepsladingen
exporteert. In den straathandel worden
hompen brood van een pond, zelfs sneden
van een half pond te koop aangeboden. In
een aantal straten van Kief en Charkof
staan op een rijtje boerenvrouwen met een
voorraad van vijf of zes pond roggebrood
uit het dorp. Op de markt ziet men nog
grootere partijen aangevoerd. Ook staan er
mannen en vrouwen, die ccn stuk te koop
aanbieden.
Een vrouw zag ik zoo'n hompje, dat een
flinke jongen best op kan, licfkoozend
streelcn, terwijl zij op een kooper stond te
wachten. Misschien uit den eigen mond
gespard. Daar scharrelon huismoeders langs
en ook arbeiders, die wij geneigd zouden
zijn tot. het lompenproletariaat te rekenen.
Zij doen een bod op een portie, die met hun
behoeftes of betaalkracht overeenkomt, Is
hot al te weinig, drie kwartjes of een gul
den om het in Hollandsch uurloon uit te
drukken voor een stuk van een pond. dan
is de kooper lucht voor de koopvrouw. Van
een bod van vijf kwartjes neemt zij vol
doende notitie om twee gulden of zeven
kwartjes te vragen. Ten slotte wordt men
het op 1.60 A 1.70 eens.
Een onoogelijk stuk toiletzeep kost in alle
winkels 1.20 roebel, ruim anderhalf uur
loon. Voor een gulden koopt men in Hol
land gemakkelijk vijf of zes betere.
De tram is goedkoop, 15 kopeken, een
vijfde van een uur loon: en de wagens zijn
dan ook altijd vol. Vol is een Russische
tram niet, als er zes staanplaatsen in den
wagen en negen op het achtcrbalcon zijn
ingenomen. Vol beteekent. dat er niet meer
bij kan, nadat een dubbele rij aan de lus
van vóór- tot acbterbalcon op elkaar pc-
perst staat en de drie laatstkomenden op
de treeplank van het achterbalcon als bet
ware tegen den wagen aankleven. Conduc
teurs zijn er niet. Hun dienst, die onnoe
melijk veel onaangenamer is dan op een
Amsterdamsche tram, wordt door een
vrouw waargenomen. Zeer vaak is ook de
wagenbestuurder een -ster. Het gaat er
niet minder goed om
Nog ccn goedkoop artikel heb ik ontdekt:
lucifers. Twee kopeken het doosje. Wel
niet noemenswaard duurder dan in Hol
land, maar veel slechter.
Eieren zijn op een hoogst enkel uitzon
deringsgeval na voor arbeiders alleen in
den straathandel verkrijgbaar10 stuks
voor 7 roebel. Bijna een uur-loon per stuk.
Boter verkoopt de coöperatieve winkel
der bedrijven niet, de staatswinkel even
min. Op den Bazar kost zij 3035 roebel
liet K.G.; bijna ccn weck loon. De bevoor
rechte groepen, die hun inkoopen in de Sof-
narkom mogen doen. betalen er 5 roebel
het K.G.
Suiker kost 64 kopeken het K.G. bet
loon voor 50 minuten werk. Maar do win
kels zijn gauw uitverkocht. Do aanvulling
op dc markt moet met 10 roebel het K.G., 13
uur loon. worden betaald.
Een kip kost 10 tot 18 roebels in den
vrijen handel. In de. officieel toegelaten
wiukels is het artikel niet te koop, evenmin
als vloescb.
Daar in do woningen der gewone arbei
ders gas ontbreekt, moet op petroleum wor
den gekookt. Iedere familie krijgt 10 kan
per maand. Degenen, die niets te koken
hebben, verknopen hun kaart en zoo komt
de petroleum op de vrije markt. Te Kief
zag ik een koopvrouw, die er twee flcsschen
van een hal ven meter hoog van had. Een
kubieke meter hout kost in den winter 75
tot 80 roebel, 14 dagen loon. Kolen zijn heel
schaarsch. In den winter wordt kou ere
leden.
Kleeren en schoenen zijn haast niet te l e
talen. Uit de étalage van een coöperatieven
winkel noteerde ik de volgende prijzen
een vrouwenmantel, zooals in Amsterdam
geen arbeidersvrouw zou willen dragen.
113.50 roebel;
een japon van crêpe de chine 195.65 roe
bel;
vrouwenhoedjes, zooals ze bij ons op de
markt verkoopen, 27.20 roebel en 30.60 roe
bel, het weekloon van een arbeidster;
een halfzijden blouse 61.50 roebel.
De gelukkigen, die een bon bemachtigen,
betalen voor grove werkschoenen 10 roebel.
Buiten d cnbon- 25 h 30 roebel.
De huren zijn laag. In een der nieuwe
fabriokswoningen dc. eenige, die naar
onze begrippen bewoonbaar zijn betaalt
een arbeider voor twee kamers en een keu
ken 10 roebel. Dat is de helft van de huur
ocner (maar dan grootere) arbeiderswoning
in ccn Hollandscho stad. De overgroote
meerderheid verwoont nog iets minder,
maar woont dan ook zeer hekrompen en
slecht.
Tegenover dit voordeel staat een nadeel.
Op het oogenblik is de actie voor een
nieuwe leening aan den gang. Do trams
zijn met roodc strooken behangen, waarop
de aansporing staat bij het ingaan van het
vierde jaar waarin het vijfjarenplan ge
heel tot uitvoering komt op de leening
in te teekenen. Verwacht wordt, dat ieder
arbeider, die een loon van 150 roebel ver
dient en zich dit waardig wil betooncn,
voor een maand loon inteekent. Hij kan dit
in 10 maanden afbetalen. Dan verschijnt
namelijk weer een nieuwe leening: voor het
tweede vijfjarenplan.
Stellig zullen velen het offer met liefde
brengen. Velen zullen het alleen doen,
zwichtende voor den moreelen druk. Hoe
dan ook. een twaalfde van het loon moet
aan wat beschikbaar is voor het levens
onderhoud, worden onttrokken.
Het deel. dat voor klceding en voeding
beschikbaar blijft, is dus niet grooter dan
in Holland. En voor dit deel koopt de Hol-
landschc arbeider een veelvoud van wat de
Russische arbeider krijgt. Terwijl zijn
vrouw en hij er geen uren voor in de rij
behoeven to staan.
Sinds ik in 1926 in Rusland was, zijn de
loonen verdubbeld. Wat mij niet verwon
dert. Want herhaaldelijk heb ik van loons-
verhoogingen van 10 en 25 pet. gelezen.
Maar de prijs der waren is misschien drie
of viermaal zoo hoog geworden. Het is veel
bezwaarlijker geworden, deze waren te koo
pen. Dc verscheidenheid van artikelen is
met meer dan dc helft verminderd.
Materieel had de Russische arbeider het
toen niet beter dan onze werkloozen. Nu
heeft hij het veel slechter.
Dit is nog geen vonnis.
Er is wat anders in de plaats gekomen
van wat aan dc nooddruft werd onttrok
ken de mogelijkheid van het in de toe
komst beter te hebben.
Laten wij niet oordcelen, vóór deze wis
sel op de toekomst op zijn waarde is
onderzocht.
UIT DB GEPEOEGEVANGENIS TE MINSK
ONTSNAPT,
Warschau, 6 Juli. (V. D.) Aan
de Poolsch-Russische grens van het
Wilna-g?bied werden door Poolsche grens
posten twee Duitsche vluchtelingen uit
Rusland nangchoudcn. Het. bleken twee
Duitsche communisten te zijn. die ontsnapt
waren uit de Gepeoegevangcnis tc Minsk,
waar zij sinds een half jaar vastgehouden
werden. Zij hadden het vorige jaar vergun
ning gekregen de feesten ter cere van de
Octoberrcvolutio te Moskou bij te wonen.
Op dc terugreis waren zij in Polozk uitge
stapt om daar eenige bekenden uit den tijd
van den wereldoorlog te bezosken. Zij wer
den gearresteerd en in dc gevangenis opge
sloten. Een onderzoek wordt ingesteld.
ONGEREGELDHEDEN TE GÖTTINGEN.
Gö'tingcn, 5 Juli. (V. D.) Het Duit
sche vakverbond, de rijksbanier en de K. P.
D. hielden met toestemming van de politie
een gemeenschappelijke demonstratie dpor
de stad. Tijdens de demonstratie kwam het
tot ongeregeldheden, waarbij, volgens de
politie, nationaal-socialistische studenten en
politiebeambten door dc communisten wer-
d%n aangevallen cn gewond. Toen politie
agenten eenige door communisten aange
vallen nationaol-socialisten te hulp snel
den, werden ook zij aangevallen en gesla
gen, zoodat andere agenten hen uit hun ge
vaarlijke positie moesten bevrijden. Door
de communisten werd herhaalde malen op
de politie geschoten. Drie politiebeambten
werden ernstig gewond.
De Amerikanen om 9.22 van Berlijn
naar Moskou vertrokken
Bremen. 6 Juli. (V. D.) De vliegers
Mattern en Griffin. die gisteren in Amerika
zijn gestart voor een vlucht om de wereld,
vlogen hedenmiddag te 14.20 uur (14.40 uur
Amsterdamsche tijd) over Bremen.
Zij zijn op weg naar Berlijn.
H a n n o v c r. 6 Juli. iV. D.) De vliegers
Mattern cn Griffin vlogen hedenmiddag om
15.15 (15.35 Amsterdamsche tijd) boven Han
nover. Alles is wel nan boord Zij zijn op
wee naar Berlijn
MATTERN (rechts) en GRIFFIN (links).
De Amerikaansche vliegers te
Berlijn geland.
B e r 1 ij n, 6 J u 1 i. (V. D.) De Amerikaan
sche Oceaanvliegers James Mattern en Ben
net Griffin zijn hedenavond om 6 uur Am-
sterdamschen Zomertijd op het vliegveld
Tempelhof vlot geland
Het vliegtuig „Century of Progress" had
voor de landing nog een ronde boven het
terrein gemaakt, waar het door de duizen
den wachtende belangstellenden luide werd
toegejuicht. Op het oogenblik der landing
werd de Amerikaansche vlag geheschcn.
Het Amerikaansche volkslied werd gespeeld.
Met vergenoegde gezichten stapten de koene
Oceaanvliegers uit hun toestel.
Bij hun aankomst op Tempelhof maakte
luitenant Mattern een bijna nog frisschcr
indruk dan captain Griffin. Beiden waren
slechts spaarzaam met hun mededeclingcn,
aangezien zij zich eerst wenschten te vcr-
frisschen. Zij verklaarden slechts boven
den Oceaan zeer slecht weer te hebben ge
had. Aan het einde van den tocht hadden
zij hevigen honger, aangezien hun pro
viand voor den toch', wat schaarsch was ge
weest.
Bij aankomst der piloten waren nog
slechts weinig officieel'? personen aanwezig,
aangezien men reeds lang dc hoop had op
gegeven dat de Amerikanen te Berlijn zou
den landen.
De Amerikanen naar Moskou.
De Amerikaansche piloten Griffin cn
Mattern zijn reeds om 9 uur 22 A.Z.T.
hedenavond van Tempelhof vertrokken, om
door te vliegen naar Moskou.
BERTRAM EN KLAUSMANN NAAR HET
ZIEKENHUIS.
B e r 1 ij n. 5 Juli. (V. D.) Volgens een be
richt in dc Bcrlijnsche bladen uit Sydney
zijn de geredde Duitsche vliegers Bertram
en Klausmann heden met een motorboot
naar Wyndham gevaren. Hun toestand is,
de omstandigheden in aanmerking geno
men, vrij goed, alhoewel zij door de vree-
selijko vermoeienissen van hun marscb
zeer uitgeput zijn. Voorts lijden zij aan
hongerfantasiecn. Zij gebruiken momen
teel slechts vloeibaar eten en water. Te
Wyndham zullen zij nog verscheidene we
ken in het ziekenhuis moeten blijven, al
vorens zij weer volkomen hersteld zijn.
Volgens een nader bericht uit Wyndham
is Bertram tamelijk frisch, maar Klauss-
mann moet zeer ziek zijn.
Berlijn, 5 Juli. (V. D.) De Duitsche
rijksregeering heeft den consul-generaal te
Sydney verzocht der Australische bonds-
regeering den dank van de rijksregeering
over te brengen wegens de krachtige hulp,
welke bij dc gelukkige redding der beide
Australië-vliegers Bertram en Klausmann.
is verleend
ZOMERTIJD ALS BEZUINIGINGS
MAATREGEL.
Athene, 5 Juli. (V. D.) De Grieksche
regecring heeft besloten in den nacht van
5 op 6 Juli den zomertijd in te voeren. De
maatregel wordt, getroffen, opdat minder
electri6ch licht zal worden verbruikt.
EEN VIERDE SLACHTOFFER TE ESSEN
Essen, 5 Juli. (V. D.) Vanmorgen is
één der Zondag bij een vechtpartij met dc
politie gewonde betoogers overleden. In to
taal zijn dus reeds vier personen bij deze
botsing om het leven gekomen.
SLAGERSSTAKING TE BERLIJN.
B e r 1 Ij n, 5 Juli. (H. N.) Als protest te
gen de belasting op het geslacht is van
morgen een staking onder de slagers uit
gebroken. Van de 600 groote slagers zijn er
vanmorgen slechts 5 of 6 op het abattoir
gekomen. Ook de toevoer was zeer klein.
ENGELSCHE INVOERRECHTEN.
Londen, 6 Juli (V. D.) Het Lager
huis heeft Dinsdag het voorstel aangeno
men, waarbij dc geldigheidsduur van de be
staande invoerrechten op ijzer en staal ter
hoogte van 33Va met drie maanden wordt
verlengd.
STAD DCOR ONTPLOFFING VERNIETIGD
C h a r b i n, 5 Juli. (V. D.) De stad Dsjoe-
bai (Mandsjocrije), is door een ontploffing
volkomen vernietigd. Het munitiedepót to
Dsjoebai is, naar liet .schijnt, door een mis-
dadigen aanslag tot ontploffing gebracht,
waarna dc gchecle stad plat is gebrand.
Door den brand cn dc ontploffing zouden
in totaal meer dan 200 personen om het lc
ven zijn gekomen, o.rn. eenige Japanners.
Het Japansche hoofdkwartier heeft maat
regelen getroffen, ten einde den Japan
schen onderdanen hulp to bieden.
NIEUWE OMWENTELING IN CHILI?
Londen, 5 Juli. (V. D.) Uit Santiago
ie Chili wordt gemeld, dat een nieuwe mi-
itaire junta zich van dc regeering heeft
meester gemaakt. Deze beweging zou door
dc burgerij worden srestound
GROOTE BRAND IN DE
GOLF VAN RIO.
Opleidingsschool voor dc marine
vernietigd.
New Y o r k6 Juli. (V- D.) Volgens een
bericht uit Rio de Janeiro is de oplciding-
«chool voor de marine op het eiland Encha-
las in de golf van Rio tengevolge van een
-rooten brand vernietigd.
Vergeefs trachtte de brandweer van Rio
de Janeiro, welke met al het beschikbare
materiaal aanwezig was, het vuur te be
strijden.
De oorzaak van den brand is onbekend.
Bizonderheden ontbreken nog.
DE POSTVLUCHTEN NAAR INDIË.
Amsterdam, 7 Juli. Hedenmorgen te
4.20 uur is het vliegtuig de „Uil" naar Indië
vertrokken. De bemanning bestaat uit de
heoren G. M. H. Frijns, eerste bestuurder,
Th. W. von Weirothcr, 2c bestuurder, L. D
Stolk, mecanicien, G. v. Zadelhoff, marco
nist. Twee passagiers maken dc reis moe
naar Budapest. Het toestel heeft aan boord
230.26 K.G. post cn 16,36 K.G. lading.
MOTOR RIJDT OP EEN AUTO.
Twee gewondon.
De landbouwer De V., uit Helmond, die
met zijn luxe auto uit dc richting Eindho
ven kwam, wilde van don Boschdijk de
Rijnstraat te Acht indraaien, toen juist uit
de richting Best een motorrijder naderde
met op do duo een dame. De motorrijder,
ziende dat do auto van richting wilde ver
anderen, gooido zijn stuur om. doch op
hetzelfde moment veranderde dc autobe
stuurder nogmaals van richting, om den
motorrijder voorrang bij het passeeren te
geven. Daardoor werd ccn aanrijding ver
oorzaakt, waarbij de motorrijders kwamen
te vallen en de duorijdster haar bovenbeen
brak; de motorrijder liep ernstige verwon
dingen aan het linkerbeen op. Per zieken
auto werden beiden naar het Groot-Gast
huis te Eindhoven vervoerd.
Dc verongelukten bleken te zijn het echt
paar v. d. P., uit Amsterdam, op weg naar
familie tc Eindhoven.
Dc autorijder bekwam geen letsel.
(Msb.)
Openbare vergadering met twee
sprekers gisteravond in de
Keizerskroon
Gisteravond werd in de benedenzaal van
„Dc Keizerskroon" een openbare bijeen
komst gehouden van het plaatselijk Anti-
Oorlogs-Comité, waar het woord gevoerd
werd door mevrouw dc Wcerdt en den beer
v. Netelen.
Mevrouw D c W e e r d t sprak over: „De
Vrouwen en onze Anti-Oorlogsactic". Met
dit onderwerp echter niet bedoeld, dat dc
vrouwen een afzonderlijke actio zouden
moeten voeren; zij vormen ccn belangrijke
groep en kunnen op den maatschappclij-
ken strijd grootcn invloed uitoefenen.
Spreekster haalt hierbij een persoonlijke
ervaring nan uit het begin van den oorlog,
toen Duitsche soldaten hun vaderland ver
lieten cn versierd waren met bloemen, het
geen geschied was door hun vrouwen en
zusters. Beter zou het geweest zijn, wan
neer dio soldaten niet de wapens opgevat
hadden tegen hun klassebrocders, maar te
gen hun klassevijanden, zegt spreekster.
Het inzicht zal moeten komen, dat iedere
oorlog, welke door de kapitalistische klas
se gevoerd wordt, tegen het belang van de
arbeidersklasse ingaat en daarom niet ge
steund worden raag. En nu dreigt er op
nieuw oorlog uit te breken, waarvan de we
reldcrisis als eerste oorzaak moet worden
aangegeven. Men ziet geen oplossing meer
en nu duiken er stemmen op. die den oor
log als den cenigen uitweg zien, waardoor
het menschcnaantal en de goederenvoor
raad besnoeid kunnen worden.
i' waviMfcg;
ettGnrns-rvv-t-* >-■ ggg—IIIII—
Als tweede oorzaak moet do hoogcon
junctuur in Sovjet-Rusland worden gezien,
die door de kapitalistische klasse met
angst wordt aanschouwd. Japan bereidt
thans reeds den aanval op Rusland voor,
maar ook aan den Westkant is dit het ge
val. Ook in Roemcniö en Polen wordt het
oorlogskamp klaar gemaakt. Nederland
blijft, volgens mevrouw De Wecrdt, niet
achter, in de eerste plaats is ons land aan
gesloten bij den Volkenbond en k&n dus
bij oen eventueelen oorlog niet achterblij
ven. In meerdere fabrieken wordt hard ge
werkt aan dc fabricatie van oorlogsmate
riaal. En nog zoo veel feiten zou spreek
ster kunnen noemen, die toch allen wel de.
oogen der arbeidersklasse moeten openen
cn leiden tot oen daadwerkelijke voorberei
ding van do oorlogsverhindering. Daartoe
zal in de eerste plaats organisatie noodig
zijn, aansluiting bij de Anti-Oorlogs-Comi-
té's, die in alle plaatsen zullen moeten
komen. Het zullen dc organen moeten zijn
die het onverbiddelijk verzet tegen den
oorlog moeten uitspreken. In de ontwape-
ningsleuzc der S. D. A. P. kunnen de revo
lutionaire Anti-Oorlogscomité's geen ver
trouwen hebben, wél in het instinct van do
arbeiders zelf. doch niet in hun leiders, die
zich tc veel aan de zijde van do bour
geoisie hebben geschaard! Het zal plicht
zijn dc arbeiders in een nieuwe anti-oor-
logsorganisatic te brengen.
Een ander gevaar is het anarchistische.
In het program zijn dc anarchisten wel re
volutionair, maar ze zijn voorstanders van
de geweldloosheid. Maar daarmee kan men
er in deze tijden niet komen. De eenige weg
is oen massa-organisatie, door het omzet
ten van oen impcrialistischen oorlog in een
burgeroorlog! De arbeidersklasse moet nu
reeds zich oefenen in het plegen van ver
zet: de ellende in do huizen moet naar
buiten uit gedragen worden, volgens me
vrouw Dc Weerdt. Ook dc vrouwen zullen
hierbij moeten optrekken, want alleen voor
het massaal verzet zal bij dc heerschcnde
klasse angst kunnen worden opgewekt.
De heer v. Netelen sprak over de te be
palen houding tegenover den oorlog, dio
momentcel reeds in Mandsjocrije woedt.
Uit vclo landen, ook uit het onze, gaan we
kelijks wapentransporten naar het verre
Oosten. Ook de heer van Netelon wees op
de verscherpte politiek ten opzichte van
Sovjet-rusland. Het is historisch onmoge
lijk, dat twee geheel van elkaar afwijken
de productiesystemen naast elkaar kunnen
blijven voortbestaan. Het eene toch is geba
seerd op dc uitbuiting van den oenen
mcnsch door den anderen; het andere
maakt zich productief voor dc geheelc ge
meenschap.
Uitvoerig werd stilgestaan bij hot Japan
sche conflict, dat ontstaan is door den
moord op een Japanscb generaal. Do Vol
kenbond bracht het onder bij locale con
flicten .maar dan was toch wel merkwaar
dig, volgens spreker, hoe dc Japansche
troepen op dat moment een algemeenen
aanval alleszins goed voorbereid hadden
en dc belangrijkste strategische punten in
Mandsjoerije onmiddellijk wisten tc bezet
ten. Uiteengezet wordt hoe meerdere staten
wel degelijk belang hebben bij het Ooster-
sche conflict.
Ook hel Hoover-plan met betrekking lot
dc ontwapening wordt als weinig doeltref
fend gezien. Wel wordt er voorgesteld do
ontwapening met Yz gedeelte, doch prac-
tisch kom het hierop neer, dat de tegen
standers moeten ontwapenen, doch de
Vcreenigdc Staten zelf niet, wat moge blij
ken uit dc reserves, die bij het voorstel
gemaakt worden. Het is niet alleen een
buitcnlandsche politieke manoeuvre ge
weest, doch ook ccn binncnlandschc, want
dc presidentsverkiezing staat in de Veree-
nig'de Staten voor do deur cn Hoover heeft
er mogelijk ccn doeltreffende reclame voor
eigen candidatuur in gevonden.
Spreker beeft deze uiteenzetting gegeven
om de gespannen toestand, waarin Europa
zich momenteel bevindt, en waarvoor het
proletariaat de oogen open hebben moet.
Geen herhaling van 1914 mag plaats vin
den, toen de oorlog uitbrak cn de arbeiders
absoluut verrast werden. Het verzet moet
dus daadwerkelijk voorbereid worden,
waartoe een zoo breed mogelijk anti-oor
logsfront gevormd moet worden in den
vorm van anti-oorlogscomité's. Bovendien
zal de fabricatie van alle oorlogsmateriaal
onmiddellijk moeten worden stopgezet en
verder moeten de militaire troepen uit dc
koloniën worden teruggetrokken. En ten
slotte het wereldcongres: vele groepen uit
alle landen ook uit ons land hebben
zich reeds aangesloten. Een geweldige ac
tie bestaat reeds voor het congres op 16 en
17 Juli a.s. cn nog steeds breidt zij zich uit.
Met een propagandistisch woord voor
aansluiting bij het Anti-oorlogscomité be
sluit dc spreker tenslotte zijn toespraak.
Na dc pauze bestond gelegenheid tot de
bat, waarvan enkelen der aanwezigen ge
bruik maakten.
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Een vlugschrift.
Een doelmatig vlugschriftje wordt door
de Kamer van Koophandel cn Fabrieken
voor de Geldersche Vallei verspreid. Wij
maken er gaarne even melding van en
vooral daarom, omdat er in herinnerd
wordt, dat do liandelslecszaal eiken Woens
dagavond van 810 uur (naast de gewon#
dagelijksche uren) voor liet publiek toegan
kelijk is.
