AMBE5SF00KTSCH DAGBLAD
BEELD VAN DEN ZACHTEN HEELMEESTER
Feuilleton
Dinsdag 12 Juli 1932
.DE EEMlANDür
31e Jaargang No. 10
HET RAPPORT-WELTER
Geen partij-politiek
TWEEDE BLAD
RAADSLEDEN GESCHORST
DE STADHUISBOUW TE
LEIDEN
DE WERKTIJDEN VAN DE
CHAUFFEURS
Fortinbras' Toovermacht
PERSOVERZICHT
De Standaard spreekt van
uitdunningsbezui'
nigingen
Naar aanleiding van het verschijnen van
het rapport-Weiter, schrijft de Stan
daard (a.r.) o.m.:
Voor wat de eindcijfers aangaat, brengt
het geen verrassing. Op een tekort van een
dikke honderd millioen gulden voor het
jaar 1933 werd algemeen gerekend. Zoo
doet ook de Commissie. Echter laat zij de
mogelijkheid open van nog nadere voorzie
ningen; acht zij een tweede bezuiniging van
nog eens 100 millioen niet uitgesloten.
Wij durven het wel wat sterker zeggen.
Met een 100 millioen is het budget niet vol
doende gesaneerd. Op een cijfer van 150 mil
lioen moet o.i. worden gerekend. We hebben
daarmee niet het jaar 1933 op het oog, doch
spreken in het algemeen over de toekomst
der e.v. jaren.
En in dit verband veroorloven we ons een
critische opmerking. Het rapport handhaaft
over het algemeen den tegenwoordigen om
vang van ons Staatsbestel. Dc voorgestelde
bezuinigingen zijn z.g. uitdunningsbezuini
gingen. D.vv.z. wc houden alles wat we heb
ben in stand; we verzorgen dat voortaan
echter op de armoedigst denkbare wijze;
we gaan niet in een kleiner huis wonen en
schaffen de auto af, doch zoeken het op de
boter, de kaas, de suiker, het rookvleesch
bij de boterham.
Dit woord van critiek bedoelt intusschen
allerminst iets af te dingen op den arbeid
der commissie. Zij kon moeilijk anders hqn
delen dan ze deed. Want zoodra dieper in
grijpende maatregelen aan de orde komen,
zoodra over de verhuizing, over het verla
ten der grootere en het betrekken der klei
nere woning moet worden beslist, komen
anderen aan het woord. De commissie moest
zich wel in hoofdzaak bij het bestaande aan
sluiten. Dat kon niet anders. Maar daarom
zullen haar voorstellen geen algemeene be
vrediging kunnen wekken.
Het Handelsblad (lib.) beperkt zich
nog tot enkele opmerkingen over de spheer,
waarin dit rapport naar zijn meening moet
worden behandeld. Waarbij het uitgangs
punt moet zijn: het verwachte tekort van
43.4 millioen op dc rijksbegrooting van 1932
het geraamde tekort van 65.1 millioen op
die van 1933, en de zekerheid dat de rijks
inkomsten uit de thans bestaande bronnen
in de eerstvolgende jaren zoodanig zullen
dalen en dat het belastbaar inkomen zoo
danig is verminderd, dat met de nu voor
gestelde bezuinigingsmaatregelen niet zal
kunnen worden volstaan,
liet blad zegt dan o.m.:
Men moge bezwaar hebben tegen de m i d-
delen waarmede de commissie-Weiter het
tekort wil aanvullen door de uitgaven te
verminderen. Maar de cijfers betreffende
den financieelen toestand zijn onverbidde
lijk, en plaatsen de noodzakelijkheid van
versobering en bezuiniging boven eiken
twijfel. Het vraagstuk wordt dan om de
offers die gebracht moeten worden zoo bil
lijk mogelijk te verdeden, en de nationale
kern-organisatie, die straks, in betere tij
den, weer aan gunstiger omstandigheden
van ons volk kan worden aangepast, zoo
paraat mogelijk in stand te houden.
Zóó moet dc zaak naar onze overtuiging
worden gezien! Voor partij-politiek behoort
daarbij geen plaats te zijn, al vreezen wij
dat, zóó kort voor de verkiezingen slechts
weinigen bij de beoordeeling van dit rap
port de stembus durven vergeten. Toch zal
dat noodig zijn, wanneer men positieve be
sparingen tijdig wil verwezenlijken. De
commissie-Weiter heeft daarbij haar pen
nog met zachte hand gevoerd. Zij berekent
dat in het gunstigste geval de daling van
het belastbaar inkomen in dc naaste toe
komst wel niet minder dan 30 zal bedra
gen, en dat, wanneer het uitgavenpeil naar
verhouding moest dalen, de bezuiniging
veeleer 200 millioen zou moeten zijn in-
plaats van de 100 millioen, waarin het rap
port ditmaal heeft voorzien. Het beeld rijst
van den zachtcn heelmeester!
IN DE VAL GELOOPEN.
Toen bet personeel van de firma Brackel
en Broermann, die haar kantoren en winkel
aan de Hoofdsteeg 31 te Rotterdam heeft,
zich Vrijdagmorgen door de achteruitgang
aan de Nieuwe Haven6lecg naar binnen
wilde begeven, bleek dat do deuren aan de
binnenzijde op de knip zaten.
Men trachtte zich met geweld toegang te
verschaffen cn terwijl men daarmee bezig
was werden de knippen aan de binnenzijde
teruggeschoven.
In dc vestibule stond een man, die zich
later ontpopte als de 26-jarige werkloo-
zen schilder H. J. en die vertelde, dat hij
den avond te voren het pand was binnen-
geloopen en opgesloten wa6 door iemand,
die het pand verlaten had.
Men waarschuwde de politie, die T. arres
teerde en naar het politiebureau aan den
Oppert overbracht.
In het pand werd een onderzoek inge
steld en daarbij bleek, volgens de „Maasb.",
dat een tusschendeur, die naar den winkel
van dc firma B. cn W. voert, met een
breekijzer was geforceerd. In den winkel
was alles doorzocht. In het kasregister
wordt nooit geld achtergelaten en daar had
de inbreker dus slip gevangen.
Op den zolder werd een tasch gevonden,
waarin sigaren en sigaretten zaten, die ont
vreemd bleken te zijn uit het op dc tweede
étage gelegen kantoor van dc firma V. en
Co. Voorts trof men op den zolder een
breekijzer, gummi-handschoenen en een stel
loopers aan, 'waarmee verschillende kan
toordeuren geopend waren. Daar in het kan
toor 's nachts geen geld wordt achtergela
ten, heeft J. niets van zijn gading gevonden.
De man schijnt zich den avond te voren
te hebben laten insluiten, doch daar dc bui
tendeuren van een zeer stevige makelij zijn
en dc Lips-sloten aan alle pogingen om te
forceèren weerstand boden, zag J. geen
kans om naar buiten te komen. Ook over
de aangrenzende daken bleek ontsnappen
niet mogelijk te zijn, daar deze zeer hoog
zijn.
J. is in bewaring gesteld.
Communistische herrie in den
gemeenteraad van
Arnhem
Arnhem, 11 Juli. In den gemeenteraad
van Arnhem is het hedenmiddag tot en
kele heftige incidenten gekomen. Door het
communistische raadslid Brugman, werd
reeds bij dc eerste agendapunten obstructie
gevoerd, daar een verzoek der communis
tische fractie, om een advies betreffende
verbetering der positie der werkloozcn,
thans aan de orde te stellen, verworpen
werd.
De voorzitter stelde daarop voor den
spreektijd over de eerste acht onbelangrijke
agendapunten te bepalen op 1 minuut,
welk voorstel werd aangenomen. De com
munist, die over elk voorstel het woord
vroeg, hield zich echter niet aan den spreek
tijd, en bleef onder groot rumoer doorpra
ten. Dc raad besloot hierop op voorstel van
den voorzitter den heer Brugman te schor
sen van deze zitting. De communist wilde
de zaal echter niet verlaten, waarom hij
door de politie onder groot tumult uit de
zaak gezet werd, niet dan na heftig tegen
weer te hebben geboden. Dc obstructie werd
hierop voortgezet door het communistischs
raadslid Derchs, die na een heftige woor
denwisseling met den burgemeester, mr. S.
J. R. de Monchy, eveneens geschorst werd
en kalm de zaal verliet De vergadering
verliep verder zonder incidenten.
NOG EEN SLACHTOFFER VAN
HET BADEN?
's Graven h age, 11 Juli. Vermoedelijk
heeft de zee nabij Scheveningen gisteren,
behalve den 17-jar. J. D., nog een tweede
slachtoffer geèischk De 13-jar. J. M., ook
hier ter stede woonachtig, die in zee bij
het Stille Strand was gaan zwemmen, het
geen door andere knapen is opgemerkt, is
sedert nog niet thuis teruggekeerd.
Nieuwe discussies in den
gemeenteraad
Lenden, 11 Juli. Dc gemeenteraad heeft
vanmiddag vergaderd over het voorstel
van B. en W., om inzake den stadhuis
bouw aan de architecten De Blaauw te
Haarlem, Kropholler te Wassenaar en Mor
tens te Bilthovcn op te dragen, plannen te
ontwerpen over den bouw van het nieuwe
stadhuis en tevens om een commissie van
advies in het leven te roepen.
Dc heer Huurman stelde voor ook dc
Leidsche architecten Buurman cn Van der
Laan met het ontworpen van plannen te
belasten, welk voorstel bij zeer vele leden
steun vond. Dr. Knuttel daarentegen voel
de hiervoor weinig, omdat men z.i. zich al
leen tot vooraanstaande architecten in den
lande moest bepalen. Voorts wcnschte hij
den hoer Kropholler, den man van de
nco-gothick cn imitatie van middelceuw-
schen kloosterbouw, vervangen te zien
door iemand van de ultra-moderne rich
ting, als hoedanig hij voorstelde den
heer Van der Vlugt te Rotterdam of den
heer F ried kof f, bouwmeester van het stad
huis te Enschede. Dc plaats van den heer
Driessen in de commissie van advies wilde
hij zien ingenomen door ir. Plantcnga, te
's-Gravenhage.
Van verschillende zijden werd dc onwen-
schelijkhcid betoogd van een winkelgalerij,
zooals B. en W. voorstelden.
De wethouder van fabricage, dc heer
Splinter, verdedigde de voorstellen van B.
cn W. Ilij zou er ook voor zijn Leidsche
architecten uit te noodigen, doch B. en W.
meenden met het oog op de kosten zich
slechts tot drie te moeten bepalen.
Tegen opneming van ir. Plantenga had
hij geen bezwaar, maar dan moest toch
aan den heer Driessen worden vastgehou
den, waardoor de commissie van advies
zou worden gebracht van vijf op zes leden.
De wethouder van financiën, de heer
Goslinga, verdedigde de winkelgalerij op
financieele gronden. Wcnscht de raad deze
galerij niet, dan zou hij moeten voorstel
len de bouwkosten van 1.250.000 tot
1.000.000 te verminderen.
Hierna werd de vergadering geschorst.
In de avondzitting van den gemeenteraad
is het voorstel aangenomen om de architec
ten Ch. J. Blaauw te Haarlem, A. J. Klop-
holler te Wassenaar en H. F. Mertens te
Bilthovcn uit te noodigen plannen te ont
werpen voor den bouw van een nieuw raad
huis met behoud van den ouden gevel op
het terrein aan dc Breestraat. Bij amende
ment zijn aan bovengenoemd drietal nog
toegevoegd do Leidsche architecten van der
Laan en Buurman. Als maximum bouwsom
voor het nieuwe raadhuis is bepaald een
bedrag van 1.250.000 exclusief restaura
tie van den gevel. Tevens werd besloten tot
het instellen van een deskundige commis
sie van advies, teneinde B. en W. in de ge
legenheid te stellen met haar het program
van eischen te bespreken cn na overleg vast
te stellen, terwijl na indiening van de plan
nen aan de commissie zal worden gevraagd
daaromtrent advies uit te brengen, alsmede
omtrent het bestaande plan-Dudok haar
meaning te doen kennen, terwijl dc uitein
delijke beslissing aan deu gemeenteraad zal
blijven.
DE A.X.W.B. en dc K.X.A.C. hebben zich
met een adres gewend tot den minister
van economischo zaken en arbeid, waarin
zij mcdedcolcn, dat hunne vercenigingen
herhaaldelijk klachten, waaronder zeer
ernstige, bereiken over de onbehoorlijk eu
ontoelaatbaar lange werktijden van be
stuurders van motorrijtuigen, vooral van
groote en kleine lastwagens, verhuiswagens
enz.
Het komt niet zelden voor, dat als ge
volg van deze lange rijtijden do bestuur
ders oververmoeid worden cn zelfs door
slaap worden overmand, waardoor niet al
leen gevaar ontstaat voor henzelf cn do
medepassagiers van het vervoermiddel,
doch ook de veiligheid van het verkeer op
den weg in hoogo mate in gevaar wordt
gebracht.
Uit dien hoofde hebben reeds een aantal
ernstigo verkeersongelukken plaats gehad
cn het laat zich aanzien, dat het aantal
van dergelijke betreurenswaardige voor
vallen, gelet ook op de weinig gunstigo
economische omstandigheden, stellig nog
zal toenemen cn belangrijk zal bijdragen
tot dc onrustbarend toenemende verkeers
ongevallen.
In verband hiermede komt het genoem
de vercenigingen urgent voor, dat ten
spoedigste zal worden overgegaan tot een
regeling met betrekking tot de maximum
rijtijden van bestuurders van die motor
rijtuigen, waarbij zich vorenbedoeld euvel
kennelijk het meest voordoet.
De moeilijkheden verbonden aan een
doelmatige contróle op do naleving van
gebeurlijke ter zake uitgegeven voor
schriften ontveinzen zij zich niet, vooral
ook omdat om verschillende redenen van
de bestuurders zeiven niet immer medewer
king wordt verkregen, doch wellicht zou
door dc invoering van voorgeschreven ver
voersdocumenten, gepaard aan een con-
tróle op deze nieuwe voorschriften door de
thans reeds controlccrendc instanties (de
contróle op de openbare middelen van
vervoer, dc contróle van do inspectie vol
gens de arbeidswet, dc contrólo op de we
genbelasting, de rijks- en gemeentelijke po
litie enz.), een bevredigende oplossing kun
nen worden verkregen.
Om al deze redenen hebben de A.N.VV.B.
en do K.N.A.C. verzocht het daarheen te
willen leiden, dat in het belang van de vei
ligheid voor het verkeer spoedig maatre
gelen zullen worden getroffen, waardoor
een maximum rijtijd wordt ingesteld voor
bestuurders van die categoricn van motor
rijtuigen.
De heiligheid, waaraan kleine zielen zich
te goed doen, is dikwijls gebrek aan gelegen
heid om de fouten van anderen te begaan.
naar het Engelsch van William Locke
door J. E. d. B. K.
19
Ja, ja. U kent het gezegde: Alles gaat
voorbij, alles valt uiteen, alles verveelt. Dat
is nu eenmaal 's werelds loop, 's menschen
lot. Wij zeggen, dat wij 't ons steeds zullen
Mijvcn herinneren, maar er gebeuren aller
lei dingen, die de herinnering doen verflau
wen. 't gevoel afstompen; enfin, we verge
ten, niet omdat we dat willen, maar omdat
we dat moeten.
Als we dat moeten, lachte Corinna,
dan zult u onze vriendschap ook vergeten
en dan zijn we dus quitte.
Nooit, Mademoiselle, zei hij heel onlo
gisch. Uw vriendschap zal me altijd dier
baar zijn. U kwam in dit sombere huis, met
uw frischheid. uw geest, uw charme, u, zoo
geheel anders dan de gewone hotelgasten;
u bent opgenomen in mijn intiemen kleinen
familiekring. Félisc is doodelijk van u; u
zoudt haar ideaal zijn, zoo ze niet.haar
moeder had en ik
En u, Monsieur Bigourdin?
Haar stem klonk als dc slag van een hou
ten hamer op een spijker. De kolossale man
boog met veel waardigheid.
Al wat u in mijn leven hebt gebracht,
zal ik zeer ontberen, Mademoiselle.
Corinna begon spotachtig te lachen.
Fortinbras heeft ons gewaarschuwd,
dat u een dichter waart. Monsieur Bigour
din.
Ieder eerlijk man, die oog heeft voor
de schoonheid in liet leven, moet een soort
dichter zijn. Daar hoeft men geen verzen
voor te krabbelen.
Doet u dat, maakt u verzen
Nooit van mijn leven, zei hij houtweg.
Een hotelier als ik en dan de woordjes op
zijn vingers natellen? Ah non! Ik kan heer
lijke pate de foie gras maken. Niemand in
Périgord kan me dat verbeteren, maar ik
zou afschuwelijke verzen maken! Ik zou je
bedanken!
Hij lachte vroolijk en Corinna lachte ook
en Martin, die op de veranda kwam, m*oeg
naar dc rc^on Van hun vroolijkheid. Na een
paar woorden verliet hun gastheer hen, zich
koelte toewuivend met zijn hoed.
Wat kwam je eigenlijk hier doen?
vroeg Corinna. Ik was juist voor het eerst
van mijn leven echt aan het flirten.
HOOFDSTUK VI.
Er ging een week voorbij en Fortinbras
kwam niet. Corinna schreef hem een brief.
Heb geduld, ontwikkel Martin's ge
voel voor humor, en laat Félise je onder
richten, hoc je zuinig een huishouding moet
beheeren. De keukenmeid kan je verschil
lende lekkere eiergerechten leeren maken
en je kunt ook de behandeling leeren van
de fijne wascli. Ik ben bang, dat je den tijd
verspilt. Denk er toch aan, dat het met jou
niet is als met Martin, die deze rust noodig
heeft voor zijn zielstoestand. Zoodra ik met
het oog op mijn zaken verantwoord ben, zal
ik komen, waarheen mijn hart mij trekt,
want ik snak naar mijn kleine Félise.
Woedend gaf Corinna dezen brief aan
Martin ter lezing, met de vraag, wat hij er
van dacht. Hij antwoordde, dat volgens zijn
oordeel dc raad van Fortinbras uitstekend
was. Corinna maakte Fortinbras uit voor
een aanmatigenden, sarcastischen ouden ke
rel en gaf Martin een standje, dat hij zien
niet boos maakte over dc beleediging,
haar aangedaan.
.Te hebt hem vijf francs gegeven, om
dat hij je op den weg naar het geluk zou
brengen, zei hij. Hij heeft zijn best gedaan
cn is van plan dat te blijven doen, zonder er
iets meer voor te rekenen. Ik vind dat je
hem dankbaar moogt zijn. Wat hij aanraadt
is heel vcrsiandig.
Laat hij met zijn raad naar de maan
loopen, riep Corinna.
Ik crcloof dat onze vriend Bigourdin
heel blij zal zijn, als je zijn raad volgt.
Wat heeft onze vriend Bigourdin er
mee te maken?
Zooveel hij kon zou hij je met alles
helpen. Een Franschman houdt ei* van, dat
de vrouwen weten hoe ze een zaak moeten
aanpakken.
Ik ben niet van plan klccrcn te gaan
wasschen, riep ze uitdagend.
Je zou met een stuk zeep wonderen
kunnen verrichten, gaf Martin terug.
Ze draaide hem den rug toe en ging
baars weegs. Zijn grof gevoel voor humor
hoefde heusch niet ontwikkeld te worden,
't Was giftig onkruid. En wat bedoelde hij
met die zinspeling op Bigourdin? Na deze
hatelijke toespeling zou ze niet meer met
Martin praten, 't Ontnam al het prettige
aan dc sympathieke verhouding, die tus-
schen haar gastheer en haar in de laatste
week ontstaan was. Haar geweten knaagde
haar een beetje en dat maakte haar nog
boozer op Martin. Zeker, ze had de vriend
schapsbetuigingen van Bigourdin veel meer
aanmoediging geschonken dan gebruikelijk
is tusschen gastheer cn gast. De frissche
bloemen, die bij iederen maaltijd naast haar
bord lagen, had ze altijd op haar japon ge
stoken.
Den vorigen avond nog had ze een
kleinen wenk gegeven, dat Martin wel zon
der begeleider naar het Café de 1' Univers
kon gaan cn de kolossale, dichterlijk aan
gelegde man had naast haar gezeten in den
maneschijn cn had haar in juiste, wijsgec-
rigo woorden de eenzaamheid van zijn ziel
geschilderd. Ze had erg van dien avond ge
noten cn zag vele even genotvolle avonden
in het verschiet. En nu had Martin alles
bedorven. In*haar binnenste wierp ze hem
scheldwoorden naar het hoofd, die haa*-
moeder zouden gcéergcrd hebben cn haar
vader zouden noodzaken haar te gedenken
in het avondgebed.
Toen begon zij zich zelve te verdedigen.
Met wien kon men in dit kleine, onbedui
dende nest nu in 's hemelsnaam praten?
Dc conversatie van Félise was even opwek
kend als die van een kind van tien jaa«.
En in hun samenzijn, zeven weken achter
een, waren Martin cn zij totaal uitgepraat.
Natuurlijk kon hij zitten zwammen met de
mannen uit het café. Hij had c-cn allergrap
pigst mengelmoes van kennissen, zoowel
mannelijke als vrouwelijke, in de stad op
gepikt en had een zekeren slag om met hen
om te gaan.
Een paar dagen geleden had zij hem aan
getroffen in een van de rotswoningen, waar
hij. over politiek zat te praten met een
aartsschooier, die in de zandsteengroeve
werkte, terwijl de slordige vrouw des hui
zes hem overlaadde met haar lachjes cn
met den afschuwelijkcn lichten landwijn,
dien hij dronk uit een kommetje. Zij, Co
rinna, had geen café om te bezoeken; ook
kon zc geen punten van aanraking vinden
met bandieten of steenkloppers en hun vie
ze vrouwen; het gaf het air van armen
bezoek als men hun woningen binnen ging,
philantropisch werk, dat zij, ais opstandige
predikantsdochter, verafschuwde. Waar
heen moest zij zich wenden voor gczelligcn
omgang met hair medemenschen? Ze wist
genoeg van de manieren van den Fran
sehen middenstand om te beseffen, dat zij
duizend jaar in Brantómc kon wonen, eer
een dame haar zo-j komen bezoeken, een
quaeslie van locaio gebruiken, waarover zij
zich niet beklagen kon. Maar zij had be
hoefte aan het stimulecrcndc van aardige,
pittige gesprekken, zooals ze die in Parijs
dc laatste drie jaren dagelijks had gevoerd.
Kolossaal, cn volstrekt niet alledaags, was
Bigourdin aan haar horizont verschenen.
Zijn oerste handsch kennis van menschen
en dingen bepaalde zich tot Brantóme en
Lyon. Maar hij had een diepen cn broeden
kijk. Hij had weinig gelezen, maar dat wei
nige heel grondig Van Europeesche, ja
zelfs van Engclscha politiek wist hij heel
veel, wat Corinna in het nauw bracht,
want ze had hem heel luchtigjes daar eens
wat van willen vertellen. In twee tijdper
ken van de Fransche letterkunde was hij
volmaakt thuis, hij kende de schrijvers
van de vijftiende eeuw over liefdesavontu
ren, en de latere romantici op zijn
duimpje.
'Wordt vervolgd).
