GRASMACHINES
Slijpen en Repareeren
DÉ EEMLANDEü
Fa. R. van den BURG
■w
Woensdag 13 Juli 1332
Uitgave: VALICHOFF Co. Sureau: Amhemschepoortwal 2a
31e Jaargang Ne 11
KRITIEK VAN LL0YD
GEORGE
SCHOENFABRIKANT
OMGEKOMEN
BATA
WANNEER DUITSCHLAND
NIET RATIFICEERT
MEERDERHEID VOOR
HERRI0T
MANDSJ0ERIJE ALS
TWISTAPPEL
9 uur 49 min.
L. J. LUYCX ZOON
Arnh.straat
PIANO'S in huur verkrijgbaar
f'.
BLAD
ABONNEMENTSPHIJS pfr> maanden voor Amersfoort 2.10, per maand I 0 75, per
-=» wcck (met gratis verzekering tegen jongelukkcn) f 0.171/».
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN vau 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
eDe regel meer f0.25. Liefdadigheids-advertentlën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Bij den dood van Bala. De
millionair slachtoffer van een
vliegongeluk.
Thomas Bala, de bekende groot-indu
strieel, die als schoenfabrikant erin slaagde
millionair te worden, is gisteren, gelijk wij
meldden, in de vroegte boven zijn particu
liere vliegterrein met het toestel, waarin
hij had plaats genomen, naar beneden ge
stort en gedood.
BATA f
Bata werd in 1876 al^ zoon van een ar
men schoenmaker en handelaar in schoe
nen te Zlin (Moravië) geboren. Hij leerde,
bij zijn vader het schoenmakersvak en
stichtte in 1894 zelf een klein bedrijf. In
hoofdzaak legde hij zich toe op de vervaar
diging van met de hand gemaakte linnen
huisschoenen. Zoodra Bata daartoe in de
gelegenheid was, begaf hij zich naar
Duitscliland. om inlichtingen in te winnen
over speciale machines voor de fabricage
van schoenen. Op grond van de kennis, die
hij hierbij verwierf, werd hij tot een pionier
der mechaniseering der schoenenproductie
In 190L riep hij op het gebied der voorma
lige monarchie de eerste machinale schoen
fabriek in het leven. Do resultaten, die hij
bereikte, bevredigden hem echter niet. Hij
besloot met enkele zijner arbeiders naar
Amerika te gaan om do arbcidsmethodon
die daar werden toegepast. Ie leeren ken
nen. Als gewoon arbeider deed hij in do
Verecnigde Staten zeer belangrijke erva
ringen op. Teruggekeerd in het vaderland,
zette hij dc verworven kennis in daden
om. Weidra beheerschtc hij de Oosten-
rijksch-Hongaarsche markt. in linnen
schoenen en bovendien organiseerde hij op
grootscheepsclie wijze den uitvoer. Toen de
oorlog uitbrak, legde hij zich toe op de
prcrtluctie van leeren schoenen. Zijn be
drijven werden hoe langer hoe meer uitge
breid, zoodat hij in 1917 reeds 4000 arbei
ders aan het werk had, die dagelijks 100000
paar schoenen fabriceerden.
Door toepassing van moderne rationa-
liseeringsmethodes nam zijn bedrijf na den
oorlog een steeds grooter vlucht. Op be
wonderenswaardige wijze organiseerde 'hij
den uitvoer naar alle landen en toen hij
hierin naar wcnsch was geslaagd, richtte
hij ook in tal van staten eigen fabrieken
op. Einde 1930 bezat Bata te Zlin twee en
dertig fabrieken, waarin 10000 arbeiders
werkzaam waren, die dagelijks honderd
duizend paar schoenen vervaardigden.
Bovendien is Bata door zijn arbeidspoli
tieke methodes bekend geworden. Het. sy
steem. dat bij toepaste, is aan den oenen
kant ten zeerste opgehemeld, aan den an
deren kant fel veroordeeld. Dc arbeiders
deelden in dc winst, maar moesten ook
hard boet-cn voor fouten, die zij bij de pro
ductie maakten. Een blad als dc Kölnische
Zeitung meent echter, dat. wat men ook
kan hebben aan te merken op Bala's ar-
beidspolitiek, het niettemin onloochenbaar
is. dat hij in sociaal opzicht buitengewoon
veel heefti gepresteerd en dat velen, die in
zijn dienst waren, welvarend zijn gewor
den.
Niet alleen echter als schoenfabrikant
bezat Bata groote bekwaamheden; ook was
hij een meester in het bewerken der open
bare meening.
Niet zonder reden is hij meermalen de
Tsjechische Ford genoemd; zelfs wat de
tails betreft, geleek de Tsjech, wat zijn doen
en laten betreft, veel op den Amerikaan;
evenals de laatste was Bata een fel tegen
stander van alcoholgebruik in zijn bedrijf
HOOGWATERELLENDE IN ZUID-
DUITSCHLAND.
Augsburg, 11 Juli. (II.N.) Dc overslroo-
mingen in Zwaben hebben tengevolge van
het bezwijken van een sluis van de Wer-
tach nog grooteren omvang aangenomen.
De Augsburgschc voorstad Gocggingen werd
gedeeltelijk onder water gezet. Verscheidene
bewoners moesten per boot uit hun wonin
gen worden gehaald om in veiligheid tc
worden gebracht. Ook de stad Kaufbeurcn
wordt door het water bedreigd. T\vce spoor
dijken in de buurt van deze stad zijn door
het water onderwoeld, zoodat het verkeer
gestaakt moest worden.
Stuttgart, 11 Juli. (Y.D.) De wolkbreu
ken der laatste dagen hebben in het Wur-
tembergsche „Oberland" catastrophalc gevol
gen gehad. Te Leutkirch (Allgau) staan de
straten onder water. De huizen zijn ernstig
beschadigd. Het treinverkeer moest worden
omgelegd, aangezien de spoordijk Isny-Lcut-
kirch onderspoeld is. Talrijke bruggen zijn
weggeslagen. Het verkeer wordt met kleine
bootjes onderhouden.
Dat is nu alles wat op de
conferentie bereikt is'
Londen, 13 Juli (V.D.). Tijdens de debat
ten in het Lagerhuis, volgende op de rede
van Mac Donald, betuigde Lansbury de in
stemming van de oppositie en wees op de
noodzakelijkheid van behandeling der po
litieke kwesties. Chamberlain deelde mede,
dat de mcdedccling van het bestuur van de
B. I. B. van gisteren niet beteckende dat
Engeland tot den gouden standaard zal te-
rugkecren.
Lloyd George zette uiteen dat het doel van
Lausanne volledige zuivering is geweest.
Zou oen volledige- schrapping der oorlogs-
schulden niet mogelijk zijn geweest, zoo
vroeg spreker. Met een exemplaar van ue
gepubliceerde onderhandelingen te Lausan
ne in cle hand, riep hij uit: En dat is nu
alles wat er op de conferentie bereikt is. En
dan staat er nog niet. eens in, wat ieder
een er graag in had gezien.
I-Iet Parlement heeft er recht op te weten
wat het gcntlcmens agreement inhoudt.
Macdonald heeft gezegd dat na dc confe
rentie met een nieuw boek begonnen werd;
spreker roept uit: wij hebben alleen nog
maar het voorwoord gehad. Een nieuwe pe
riode is bij lange na nog niet ingezet. Fel
crltiseerde spreker het gentlemens agree
ment en met groote klem drong hij aan op
nadere ophelderingen.
Praag, 12 Juli. (VDJ. Hedenochtend
heeft in de nabijheid van Zlin een ernstig
vliegtuigongeluk plaats gehad, waarbij de
bekende schoenfabrikant Bata werd ge
dood.
Bata wilde naar Zwitserland liegen. Op
een hoogte van ongeveer 700 Meter stortte
het vliegtuig nabij het vliegveld in Zlin neer.
Bata en de vlieger, die het toestel bestuurde,
werden opslag gedood.
DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND.
Londen, 12 Juli. (II. N.) Het aantal
werkloozcn in Engeland is in de afgcloo-
pen rnaand iets toegenomen en bedroeg
einde Juni 2X milliocn. In economische
kringen maakt men zich over deze stij
ging bezorgd, daar in normale tijden in
.Juni steeds een ontspanning op de arbeids
markt intreedt. Dat dit ditmaal niet is ge
schied, is een bewijs voor de geringe in-
dustrieelo bedrijvigheid.
Londen, 12 Juli. (V. D.) De verbetering
in de werkloosheidscijfers gedurende Juni
kwam tot een eind door een belangrijke
toeneming in de kolenmijnindustrie, waar
het aantal tijdelijk werkloozcn steeg met
S2,S00. Het ministerie van arbeid heeft ge
publiceerd, dat op 27 Juni bijna 9,39-1,000
verzekerde personen in Engeland werk
hadden. Dit was 8000 minder dan een
maand terug. De belangrijkste verbeterin
gen toonden de katoen-, dc jute- en de tex
tielindustrie, schoon- en laarzenindustrie,
en het havenbedrijf, terwijl er ook verbete
ring was te constateeren in de ijzer- on
staalindustrie en het bouwbedrijf. Het aan
tal geheel werkloozcn bedroeg 1.9G1.769, gc-
deeltelijk-werkloozen 6SS.378 en in lossen
dienst 97,196. De toeneming van de laatste
maanden van het wcrkloozencijfer was
6037. Bij de gchcel-w erkloozen waren 67,796
jongens, 416,386 vrouwen en 46,554 meis
jes.
KLEINE BURGEROORLOG DUURT
VOORT.
ITagen, 12 Juli. (H.N.j Na afloop van een
nationaal-socialistische vergadering is liet
hier tot hotsingen gekomen. Ook de politie
werd beschoten, waarop deze eveneens van
haar vuurwapenen gebruik maakte. Onge
veer 20 personen zijn gewond, terwijl er 13
gearresteerd werden.
AMERIKA'S WERKLOOZEN BETOOGEN.
N e w -York, 12 Juli. (V.D.) Te St. Louis
in den staat Missouri kwam liet tot enorme
demonstraties van werkloozcn. De politie
dreef dc menigte met trahngasbornmen en
gummiknuppels uiteen. Bovendien moest
zij van dc vuurwapens gebruik maken. Vier
werkloozcn werden ernstig gewond.
Zullen de nazi's de autarchie
tot een ijdel idool
verheffen?
Londen, 12 Juli. (V.D. In een hoofd
artikel over de overeenkomsten van Lau
sanne verklaart de Times, dat er geen
haast is hij de ratificatie. Van belang is,
dat de openbare meening de handelingen
\an haar staatslieden goedkeurt en dat
geen debat ontstaat over een terugkeer
naar het Youngtflan, zooals te Parijs ge
schied is.
Macdonald heeft er geen twijfel over ge
laten, dat, wanneer de overeenkomst van
Lausanne niet wordt geratificeerd, geen
stappen zullen worden ondernomen zonder
voorafgaand overleg met Duitscliland op
een nieuwe conferentie. Er zou dus een
nieuwe en ernstiger toestand ontstaan, doch
het Y'oungplan zou niet weer automatisch
in werking treden.
Het blad maakt verder melding van dc
vrees, die te Londen tot uiting is gekomen
in verband met de moeilijkheden, die in
Duitscliland aan dc ratificatie van de
overeenkomst van Lausanne zijn verbon
den. De Times wendt zich tot de natio-
naal-socialisten, die, naar het schijnt, om
redenen van partijpolitiek besloten zijn dc
mogelijkheid van medewerking van
Duitscliland te verhinderen om in de plaats
daarvan dc autarchie tot een ijdel idool te
verheffen. Wanneer Duitscliland zijn mede
werking niet verleent, dan zou het zijn po
litieke en economische moeilijkheden nog
vergrooten, terwijl de overeenkomsten van
Lausanne een nieuwe basis voor een
vruchtdragende samenwerking vormen.
Het program, dat in dc bijlagen tot dc
overeenkomst van Lausanne met betrek
king tot de schadevergoeding, den weder
opbouw van Middcn-Eu rof>a en de econo
mische samenwerking is opgenomen, kan
slechts dan worden uitgpvoerd, wanneer
alle landen hun bijdragen leveren en be
zield zijn door den geest van wederzijd-
sche bereidheid tot hulpyerleening.
Ook de Morning Post betoogt, dat een
automatische terugkeer naar het. Young-
plan niet kan plaats hebben, doch dat in
geval van niet-ratificatie eerst besprekin
gen met Duitscliland moeten plaats heb
ben.
ENGELAND EN 'T VRAAGSTUK DER
OORLOGSCHULDEN
Londen. 11 Juli. (V.D.) De Engelsche
bladen bespraken uitvoerig de beteekenis
van de besluiten van de conferentie te
Lausanne en dc stappen, welke thans zul
len volgen. Algemeen wordt toegegeven, dat
het einde van de politieke herstelbetalin
gen een succes voor Duitscliland is, dat
men nauwelijks verwacht had. Wat dc be
taling van drie milliard betreft, meent Gar
vin in de Observer, dat het zeker is, dat
deze bepaling in dc eerste vijf jaar niet zal
worden toegepast.
Het is eerder aan te nemen, dat deze be
paling geheel in de vergetelheid zal raken.
Ten opzichte van de toekomst gaat de
aandacht van de bladen in twee richtin
gen. In de eerste plaats cischon de bladen
een tastbaar resultaat van dc ontwape
ningsconferentie te Genève in den herfst
en in dc tweede plaats bespreekt men de
regeling van het vraagstuk der oorlogs
schulden met Amerika.
In de Sunday Times wordt het denk
beeld van een ncutraliseering van den At-
iantischen Oceaan weer naar voren ge
bracht.
Verschillende bladen meencn, dat Enge
land een goede kans heeft op tegemoetko
ming van Amerika inzake de oorlogs
schulden.
De Rolhermerc-bladcn melden, dat Mac
donald het. voornemen heeft zicli tot Ame
rika te wenden met liet verzoek om her
ziening van de overeenkomst inzake de
ocriogsschuldon. Daartegenover wordt van
den anderen kant beweerd, dat de meer
derheid van het kabinet onder alle om
standigheden eerst liet resultaat van de
Amerikaansche verkiezingen wil afwach
ten, voordat de kwestie van de oorlogs
schulden aan de orde wordt gesteld.
De Daily Express cischt, dat Engeland tij
dig, d.w.z. reeds in September, 4 gebruik
maakt van dc clausulo in de Engelsch-
Arnerikaansche schuldenovereenkomst,
waarbij voor Engeland de mogelijkheid van
een eenjarig moratorium bestaat. Zooals
de toestand thans is, heeft Engeland door
af te zien van de schadevergoeding zonder
gelijke toezeggingen van Amerika, zich in
een moeilijken toestand gebracht. Hetzelfde
standpunt nemen de Daily Telegraph en de
Morning Post in. die echter beide op liet
verstand van Amerika hopen, dat ook in
zijn eigen belang tegemoetkoming moet
tonnen.
NIEUW INCIDENT AAN DE BERLIJNSCHE
UNIVERSITEIT.
Berlijn, 12 Juli. (V.D.) Van vijf kransen,
die Maandag bij het monument voor de ge
vallen studenten aan de universiteit waren
ne?rgclegd naar aanleiding \an de Lange-
mark-herdenking, zijn door onbekende da
ders dc linten afgerukt. De kransen waren
van den rector en den senaat der universi
teit, van den Duitschcn officiersbond, van
den nationaal-socialistischen Studcntcnbond
en van twee andere verecnigingcn.
Bij het monument verzamelden zich he
denmorgen dc Duitsch-nationale en de na-
tionaal-socialistisch-2 studenten en namen
in groote opwinding een motie aan, .die
scherpe maatregelen van den rector der uni
versiteit cischt. Daarna werd het „Deutsch-
land-lied" gezongen. De stemming onder de
studenten is zeer opgewonden, maar tot op
het oogenblik is het gjlukt de orde te be
waren. De republikein6clie studcntcnbond,
die zelf Zondag een krans liet neerleggen,
veroordeelt de gebeurtenis ten zeerste.
Opnieuw de regeerings:
kwestie gcsleld
Belastingverhooging aangenomen
Parijs, 1.2 Juli. (H.N.) In de Kamer heeft
Ilerriot vannacht bij de bestrijding van het
socialistische voorstel, om de reservisten-
oefeningen van dit jaar te laten vervallen,
de kwestie van vertrouwen gesteld. Dc Ka
mer verklaarde zich daarop met 361 tegen
179 stemmen \oor dc regecring. De gema
tigde rechtschcn stemden voor het kabinet,
de socialisten tegen. In linkschc kringen
was men cenigszins verwonderd over deze
houding van Herriot, omdat men aannam,
dat het kabinet bij de eerste ontmoeting
met de Kamer niet de kwestie van vertrou
wen zou stellen, doch zou wachten, tot dc
Senaat de noodige wijzigingen in het door
de Kamer aangenomen ontwerp zou aan
brengen.
Parijs, 12 Juli. (V. D.) Dc debatten in
de Kamer over het financiccle program der
regeering zijn eerst hedenmiddag geëindigd.
Bij de stemming stelde Hcriiot opnieuw
de kwestie van vertrouwen.
Het financieel program der regeering
werd aangenomen met 303 stemmen der
radicaal-socialisten, de links-radicalen, de
onafhankelijke linkschen en de groep-Flan-
din, tegen 172 stemmen der socialisten, on-
afhankelijk-socialisten en communisten. 125
afgevaardigden van uiterst rechts onthiel
den zich van stemming. De meerderheid
bedraagt dus 133 stemmen.
De verhooging der inkomstenbelasting
werd aangenomen met 396 tegen 101 stem
men.
BUITENLAND.
Een meerderheid voor Herriot.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Critiek van Lloyd George op Lausanne.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Macdonald over Lausanne
(Derde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Verwoestingen door het hemelvuur.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Volksbond tegen Drankmisbruik.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Medegedeeld door bet. Kon. Ned. Met.
Inst. te De Bilt.
Hoogste Barometerstand 765,7 te Thors-
havn.
Laagste Barometerstand 755,5 te Mar
seille.
Verwachting; Zwakke, verander
lijke wind, betrokken tot zwaar of half be
wolkt, waarschijnlijk nog regen- of on
weersbuien, iets koeler des nachts.
Van Finland lot het Kanaal en de Pyre-
neen ligt een uitgebreid depressiegebied
met verschillende kernen, die over een
groot gebied het weer een onweerachtig
karakter geven. De hooge druk in het N.YV.
verloor zijn samenhang met liet groote ge
bied van hoogen luchtdruk bij de Azorcn
en ligt als een geïsoleerde kern over da
Noorscho zee. Terwijl in liet W. allerwego
afkoeling intrad blijft het in het O. nog zeer
warm. In Polen was de morgentempera-
tuur boven 25 °C.
In ons land en in Z. Frankrijk vielen
zware onweersregens, hier en daar met
hagel. Uit Brabant en Noord-IIolland wor
den hoeveelheden regen boven 40 m.M. ge
meld, uit het buitenland de grootste
hoeveelheid 23 m.M. tc Toulouse.
Tokio 11 Juli. (V.D.) De Cliineesche voor
stellen betreffende bijeenroeping van een
conferentie ter behandeling van de Mand-
sjoerijsche kwestie zijn door dc Japanschc
regecring afgewezen, daar deze voorstellen
niet in overeenstemming waren met de Ja-
pansche belangen in het Verre Oosten. De
Japanschc regcering 6taat op het standpunt,
dat Mandsjoerije een onafhankelijke staat
is en stelt de Chineesche regeering voor
nieuwe onderhandelingen direct met Mand
sjoerije aan te knoop:n.
ONTPLOFFING IN EEN BRIKETTEN
FABRIEK.
Oberhauscn, 12 Juli. (V.D.) Vanmor
gen vroeg heeft in de brikettenfabriek der
firma Alstadcn een explosie plaats gevon
den, die waarschijnlijk veroorzaakt is door
de ontbranding van kolenstof. Vijf arbei
ders werden gewond, van wie er vier naar
het ziekenhuis moesten worden overge
bracht.
De matericele schade is niet groot. De
ontstane brand kon in korten tijd worden
geblusclit.
WOLKBREUKEN IN FRANKRIJK.
Parijs, 12 Juli. (IT.N.) Een hevige storm,
welke van een wolkbreuk vergezeld ging,
heeft te Parijs en in de omgeving veel
schade aangericht. Op verschillende plaat
sen drong het water de Métro binnen, zoo
dat het verkeer gedeeltelijk gestaakt moest
worden. Tallooze kelders liepen onder. Ook
uit andere deelen van Frankrijk worden
overstroomingen gemeld.
DE OUD-STRIJDERS IN WASHINGTON.
Washington, 11 Juli. (V.D.) Ofschoon
1600 oud-strijders zich Zondag nog weer bij
de reeds alhier aanwezigen gevoegd hebben,
is het leger van veteranen gisteren toch ver
minderd tot 12.000 man, daar 5000 man ge
bruik gemaakt hebben van het aanbod der
regecring inzake een voorschot van reis
geld. Dit voorschot zal in mindering worden
gebracht van de in 1945 vervallende premie.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Pracht Aanbieding
ZIJDEN KOUSEN
78 cent en 1,10
Moderne Kleuren.
IxveESi». QQJfer-280
UITVOERING VAN OPENBARE
WERKEN IN JAPAN.
Tokio, 11 Juli. (V.D.) Bij de afdeeling
openbare werken van het ministerie van
binnenlandsche zaken is een plan gereed ge
komen voor de uitvoering van groote open
bare werken, waarvoor de kosten 132 mil
liocn yen zullen bedragen. Dit geld zal wor
den opgenomen door de uitschrij\ing van
een leening tegen den parikoers. Het is de
bedoeling in het bizonder de landbouwbevol
king van deze werken te doen profiteeren.
DE OORSPRONKELIJKE ALICE EN
PETER PAN.
Bij Bimipus in Oxford Street is een ten
toonstelling geopend van de werken van
ds. Charles Lutwiagc Dodgson, beter be
kend onder zijn schuilnaam Lewis Garroll,
den schrijver van Alice's Adventures in
Wonderland. Mevrouw Hargreaves, de
oorspronkelijke Alice, droeg ze aan het pu
bliek over cn naast haar stond Peter Da-
vies, de oorspronkelijke Peter Pan. De De
ken van Christ Church is de voorzitter en
hij zcide, dat Lewis Carroll de unieke gave
bezat om meer kinderen te doen lachen
dan eenig ander op de gelniele wereld;