G. BROUWER
DE EEMLANDED
Beitenlaodsch
Overzicht
Buitenland
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
JOH. DE HEER
abonnementsprijs ptl 3 ma*ncltn voor Amersfoort 2.10. p«r maand 1 0.75. per
prijs der advertentien van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van ceo bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Liefoaaighcids-advertentlën voor dt
Dinsdag 19 Juli 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. «g. Bureau: Atnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 16
HERRI0T SPREEKT WEER
OVER LAUSANNE
CONFLICT IN BELGIE
OPGELOST
DYNAMSETTRE1N VLIEGT
IN DE LUCHT
Succes
Tuin
KRUISKAHP 10- AMERSF00R1
DE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE
GROOTE FABRIEKSBRAND
IN BELGIE
9 uur 47 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
i gratl» verzekering legen ongelukken) f 0.177r
Binnenland franco per post per 3 maanden f Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. Slï»
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
90 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer eatra f 0j05
De verwildering in Duitsch-
land. Een betoogingsvor-
bod algekondigd.
I Het felle oplaaien der politieke hartstoch-
Htcn, waarvan moord cn doodslag het be-
■geleidcnd verschijnsel waren, heeft de Duit-
;£gsche regcering, die blijkbaar zelf is ge-
I .schrokken van de bloedige gebeurtenissen,
f ,Jdio zich Zondag te Altona hebben afgc-
ispeeld, ertoe gebracht een einde te maken
aan de onbeperkte vrijheid om te bctoogen.
Er is, om de kansen op buitensporigheden
.te verkleinen, een demonstratieverbod af
gekondigd, maar het is zeer dc vraag of
ezc stap voel zal uitwerken, nu het den
partijen in Duitschland geoorloofd blijft in
haar uitdagende uniformen zich openlijk
e vertooncn. Blijkbaar heeft dc regcering
iVon PapenVon Gayi niet den moed beze
ten tegelijkertijd een uniformverbod af te
kondigen, daar zij dan in conflict zou gera
ken met de nationaal-socialistcn, die in
h't Duitsche rijk een geduchte macht vor
men en als de partij der toekomst kunnen
.worden aangeduid.
Ondertusschen schijnt het demonstratie-
Verbod slechts het begin te zijn eencr reeks
maatregelen: er verluidt namelijk evenzeer,
dat de Duitsche regeering voornemens is
in de naaste toekomst bovendien zeer kras
op te treden tegen personen, die worden
aangetroffen in het bezit van ontplofbare
stoffen of met de wapens in dc hand. On-
der bepaalde omstandigheden zouden dcr-
elijkc personen zelfs ter dood kunnen
worden veroordeeld. Dit alles lijkt derhalve
veel op dc instelling van een burgerlijk
standrecht.
Afgewacht moet nu worden of dc bestrij
ding der politieke terreur, waarmee nu een
bescheiden begin is goxnaakt, op rechtvaar
dige wijze zal geschieden. Immers: men
krijgt tot dusver uit de berichten den in
druk, dat de maatregelen, die zijn aange
kondigd cn die wellicht nog in de naaste
toekomst zullen worden genomen, in de
eerste plaats zullen dienen om tegen de
communisten op te treden. Tegen het op
treden dezer partij, die over het alge
meen weinig scrupules kent en die het le
ven van andersgezinden dikwijls als een
'fuantite négligeablc beschouwt, kan in
beginsel niet al te veel worden ingebracht.
Maar de nationaal-socialistcn, wier strijd-
melhodes evenmin door een groote mate
van kieschheid en zachtzinnigheid worden
ekenmerkt, mogen evenmin woidcn ge
spaard, daar men anders op een zeer ge
vaarlijke manier met twee maten meet. Dc
Duitsche rijksregeering mag niet vergeten,
dat verschillende leiders der Hitlerpartij
openlijk hebben gedreigd binnen afzicn-
baren tijd den leden der naiionaal-socialis-
t-sche partij te zullen toestaan zich naar
hartelust te bewapenen. Dc billijkheid
brengt mee, dat dc draconische strafmaat
regelen, die zullen worden toegepast op
ben, die wapens en munitie ontvreemden,
in bet bezit hebben of daarvan daadwerke
lijk gebruik maken, niet slechts de commu
nisten treffen, maar evenzeer de rechts-ra-
dicalcn, die buiten hun boekje gaan. Want
wanneer geen onpartijdigheid wordt be
tracht, is de opheffing der demonstratie
vrijheid een wassen neus ep juist een bron
voor nieuwe conflicten.
Ondertusschen verkeert de regeering-Von
kapen natuurlijk in een uiterst móeihjke
positie. Zij heeft haar politieke leven mede
te danken aan de nationaal-socialisten, zon
der wier duldingspolitiek zij al lang uit het
zadel zou zijn gewipt. Aan den ecnen kant
zou bestendiging der onbeperkte betoogings-
vrijheid het ecne conflict na het andere
hebben uitgelokt en op den duur wie
weet hoe spoedig? tot een openlijke re
volutie hebben geleid. Aan den anderen
kant zal de regeering-Von Papen met de
nazi's overhoop komen te liggen, wanneer
zij zonder onderscheid des persoons tegen
nationaal-socialistcn, die uit den band
springen, onverbiddelijk gestreng optreedt.
Be ministers zijn gevangenen van Hitler's
Partij, die straks zoo goed als zeker aan
bet bewind zal komen, dc leden van het
tegenwoordige kabinet aan den dijk zal zet
ten en misschien alleen Von Schleicher zal
handhaven, omdat deze in wezen één der
bunnen is cn dictatorneigingen bezit.
DE VERKIEZINGEN IN ROEMENIË.
Boekarest, 17 Juli. (V.D.) In Roeme
nie vonden heden dc parlementsverkiezin
gen plaats. Volgens de tot dusverre ontvan
gen berichten is de dag in het gcheelc land
lustig verloopcn. Dc juiste verkiezingsuit
slagen kunnen pas over enkele dagen mede
gedeeld worden. Gelijk echter te verwach
ten was. hebben de nationaal-tsaranistcn
overal zonder moeite de noodzakelijke meer
dorheid verkregen.
OOSTENRIJK EN DE STILLHALTE-
OVEREENKOMST.
Londen, IS Juli. (V.D.) Dc besprekin
gen te Londen ovèr de verlenging van de
Stillhalte-overcenkomst voor Oostenrijk
zijn, naar de Financial Nws* meldt, geëin
digd. De crcdietcn der Oostenrijkschc ban
ken, behalve dc Credit-Anstalt, zijn met in
gang van 19 Juli opnieuw met 6 maanden
.verlengd.,
Het vraagstuk van de herziening
der vredesverdragen aange
roerd
Parijs, 17 Juli. (V.D.) Voor de kamer
in den afgcloopen nacht op reces ging, ver
klaarde Herriot nog op een vraag van Ma
rin, dat hij steeds de leer aangehangen
had. dat de eerbied voor de verdragen den
grondslag vormde voor dc internationale
moraal. De leer verhindert evenwel niet,
dat een.revisie der verdragen na gemeen
schappelijke overeenstemming plaats kon
inden. Frankrijk is steeds van deze op
vatting geweest. Verder legde Herriot er
wederom den nadruk op, dat het accoord
van Lausanne slechts een voorlcopig ka
rakter droeg en eerst van kracht zou wor
den na dc ratificatie, die slechts clan zou
geschieden, woiinceer men van Amerika
den indruk zal hebben gekregen, dat dit
iund bereid is tol een bevredigende regeling
der schuldenkwestie. Wat de Fransch-
F.ngëïscbe overeenstemming betreft, zeide
Herriot nogmaals, dat deze overeenkomst
tegen niemand gericht was. Integendeel:
Herriot hoopt, dat ook andere mogendhe
den zich or bij zullen aansluiten, opdat de
overeenkomst kan worden tot het begin
van den wederopbouw van Europa Herriot
verklaarde ten slotte zich gelukkig te ach
ten, dat in Lausanne bevredigende resul
taten waren bereikt cn dat zonder opoffe
ring van belangen van Frankrijk gewerkt
is aan de bevestiging van den vrede.
Brussel, 16 Juli. (V.D.) Hedenmorgen
en -middag hebben de paritaire commis
sies van de metaalnijverheid cn technische
bedrijven, waarvan de werklieden een
sympathicstaking hadden aangegaan met
de mijnwerkers, vergaderd. Hoewel het
conflict met de mijnwerkers geregeld was,
werd het werk niet hervat, omdat dezen
zich op hun beurt solidair hadden ver
klaard met de metaalbewerkers, die zich
legen iedere loonsverlaging verzetten.
De eerste minister, Renkin, heeft de be
sprekingen geleid. Dc patroons gaven toe,
dat geen loonsverlaging zou worden toege
past vóór 1 November. De algemeene raad
der Belgische werkliedenpartij heeft daarop
met slechts i stemmen tegen besloten tot
hervatting van den arbeid op Maandag 18
Juli a.s. Het conflict is dus opgelost.
Kaapstad, 16 Juli. (V.D.) Omtrent de
ernstige ontploffing is een dynamiettrein
in West Transvaal wordt nader gcmel'd:
De trein vervoerde 312 ton dynamiet, wel
licht de grootste hoeveelheid, die ooit per
trein, is vervoerd. Acht personen werden
onmiddellijk gedood, terwijl cr een groot
aantal gewonden is. De gehcelc trein, be
staande uit 34 wagons, werd totaal ver
splinterd. Slechts dc locomotief bleef onbe
schadigd.
De trein was op weg van Firgrove bij
Somersetwcst, waar de dynamic-tfabriek
van Beers is gevestigd naar 't Randmijnen-
gebied. De slag van dc ontploffing werd
mijlen In den omtrek gehoord. Een gewel
dige stofwolk hing over het terrein. Op de
plaats, waar het ongeluk geschiedde, be
vindt zich thans een opening van 7 M. diep
en ongeveer 270 M. lang. Een aantal wonin
gen in den omtrek vloog in dc lucht. Dc
schade bedraagt verscheidene duizenden
ponden, liet spoorwegverkeer is omgelegd
over den Vrijstaat.
LAYTON OVER HET HERSTEL-
VRAAGSTUK.
Londen, 18 Juli. (V. D.) De Engelschc
deskundige sir Walter Layton heeft in een
radio-rede, die naar Amerika werd uitge
zonden verklaard, dat men door het
„gentlemen-agreement" de beteekenis van
de resultaten van Lausanne over het hoofd
is gaan zien. Met voorbehoud van het agree
ment staat zeker op papier. Hierdoor mag
echter geen misverstand ontstaan. Het staat
vast, dat een „terug" niet meer mogelijk is.
Wanneer de schadevergoeding weer aan dc
orde zou komen, zou het moeilijk zijn het
vertrouwen te herstellen. Zich wendende tot
Amerika, verklaarde Layton. dat hetgeen
voor de schadevergoeding geldt, ook geldt
voor de oorlogsschulden. De internationale
handel kan zich niet herstellen zoolang hij
heiast wordt door groote politieke betalin
gen, die geen verband houden met het eco
nomische leven. Op dezen grondslag zullen
de Europeesche staten met Amerika den
toestand bespreken,^,
IN DEN
MEER OVER WATERPLANTEN.
Dc vorige weck besprak ik met U het
planten van cenige waterplanten in Uw
aquarium en vermeldde erbij, dat het zoo
veel voldoening gaf. Ze groeien in de mees
te gevallen wonder snel. De cellen deelen
zich zonder einde; men heeft in korten tijd
een mooien plantentuin onder water. Wa-
tuurlijk behoeft men geen duur aquarium
aan te schaffen; het kweeken gaat in een
groote inmaakflesch ook reeds. Onder de
drijvende soorten, die hier niet thuis hooren,
maar toch overwaard zijn aangeschaft te
worden, behoort in dc eerste plaats „Sal-
vinia elegans." Elegant van groei is ze ze-
Kcr, zc vormt mooie geveerde blpadies, die
zien talrijk ontwikkelen. Ze vormt in hel
najaar sporen of wel zaadjes Ier voort-
kweeking en sterft dan af. Uit deze sporen
ontwikkelen zich in het voorjaar weer nieu
we plantjes zoodat men er spoedig weer dik
in zit.
De Pistia Straliotes met haar geel-grocn
blad, dat ana den voet verdikt is, heeft
ook zeker meerniden gezien. Ze hoort tot
de familie der Aaionskelkcn en bloeit mei
een klein bloempje, dat hieraan doet den
ken. Als men de blaadjes onder water dom
pelt, dan lijkt ze als mee kleine diamant|es
overdekt, vandaar dat men ze ook wel dia-
,uantkruid noemt. Het is de lucht üie tus-
schen <^e harige blaadies blijft hangen cn di'.
verschijnsel veroorzaakt.
Dc mooiste drijvende waterplant, die ook
m het wild in ons land voorkomt is wel de
Salvinia. Zc vormt sterk met blaadies be
zette stengels en talrijke sporen, waardoor
men ze weer vermenigvuldigen kan. Het
verdient aanbeveling bij deze waterplant een
glasplaat over de flesch te leggen cn zoo
doende de lucht boven zeer vochtig te hou
den. dan alleen worden ze mooi en groeien
sterk. Wil men nog een goede zuurslofver-
wekker kweeken, zoek dan eens m de sloot
Riccia, v/a' er mosachtig uitziet. Heeft men
visscbén met de planten gecombineerd, dan
zullen deze er van genieten, want zonder
zuurstof geen leven, ook niet voor de vis-
schen. Zei men het aquarium eens in de
zon. dan zal men talrijke belletjes lucht uit
de plantjes zien komen. Hierdoor ook blij
ven dc visschcn in leven. De gele Water
lelie, die men nu overal in de slooten ziet
bloeien, komt voor in een dwerg-soort en
men zou het hiermee ook c^ns kunnen pro-
bceren in de kamer. Om hel water schoon
te houden doet men er wel eens een paar
takjes Waterpest in. Zeker heeft deze plant
ae eigenschap de vuile beslarlddeelcn uil
het water op te nemen. Voor het schoon
houden van de ruiten kan men ecnige
walerslakken nemen, die als ware ruiten-
wisschers hun werk doen. Door het aquarium
niet te licht te zetten kan men vuil worden
voor een groot deel voorkomen. Het is
niet gewenscht het water meer dan een keer
of vier in het jaar te verschoonen. Men
brengt de boel maar in wanorde en het »s
nergens goed voor. Bijzondere liefhebbers,
die er een zeewatcraquarium op na houden
ververschen dit zelfs nooit. Door doelmati
ge planten wordt een cn ander zuiver ge
houden. Een enkele visch zal het zijne hier
toe bijdragen.
J. O. W. F. RENS.
Wenscht ge 't beste voor Uw tuin
Bloemen en ook planten, beide?
Kiest 't betrouwbaar adres
KWEEKERIJ DE „H0RSE WEIDE"
CURTISS OP VRIJE VOETEN.
New York, 18 Juli. (V. D.) De wegens
bedrog in de affaire Lindbergh gearresteer
de recdcr Curtiss, is tegen borgstelling van
10.000 dollar uit dc gevangenis van Fley-
wing in New-Jersey ontslagen.
BANDIETEN OVERVALLEN
PLANTAGES.
Acht vrouwen gedood.
NcwYork, 18 Juli. (V. D.) In dc nabij
heid, van Blue Fields in Nicaragua hebben
250 bandieten verscheidene plantages over
vallen. Zij doodden hierbij 8 vrouwen, ter
wijl zij 3 4vrouwen cn verscheidene arbei
ders ernstig verwondden. Dc bandieten
slaagden erin om met een groote buit te
ontvluchten.
AUTOBUS TEGEN HUIS.
Talrijke gewonden.
Nassau, 17 Juli. (V.D.) Op den weg
SinghofenBergnassau is een autobus met
10 passagiers, doordat plotseling de rem
men weigerden, tegen een huis aangereden.
De auto werd bezwaar beschadigd. Bijna
alle inzittenden werden gekwetst; li hun
ner moesten met min of meer zware ver
wondingen naar het ziekenhuis worden
vervoerd.
De twee huizen, die door de autobus wer
den aangereden, waren zoo zwaar bescha
digd, dat de brandweer ze moest steunen,
om_ze, yoor instorten te behoeden -v_
Dr. Benesj heeft een i'erdagings-
resolutie ingediend
De stand der onderhandelingen
Gehève, IS Juli. (V. D.) Dc Fransche
minister-president Herriot is hedenmorgen,
vergezeld door den Franschen minister van
Oorlog, Paul Boncour, den minister van Ma
rine, Leygues cn den minister voor dc
Luchtvaart Painlevó te Genève aangeko
men, om deel te nemen aan dc beraadsla
gingen op de Ontwapeningsconferentie, vóór
dat deze wordt verdaagd.
In het centrum der belangstelling staat
het ontwerp dor vcrdagingsrcsolutic, die
dr. Bcncsj Zondagavond laat aan alle dele
gaties beeft doen toekomen. IIcl ontwerp is
nog niet definitief. Het bevat geen enkel be
sluit inzake de vermindering der bewape
ning. Ook het bijeen komen der conferentie
op een volgend tijdstip wordt er niet in
vastgesteld. Alleen wordt geadviseerd de
conlercntic binnen vier maanden na het bij
een komen van het presidium, dat midden
September vergadert, bijeen te roepen.
De stand der onderhandelingen.
Genève, 18 J u 1 i. (V. D.) De Fransche
minister-president Herriot heeft hedenavond
dc Fransche pers dc volgende mcdcdcelin-
gen gedaan over den htiidigcn stand der
ontwapeningsonderhandelingen.
Bij dc laatste besprekingen tusschcn de
Fransche, .Engclsche en Amerikaansche de
legaties is in groote lijnen een principieèle
■overeenstemming lot stand gekomen, waar
bij dc toekomstige ontwapeningsovereen-
komst op het gebied van land-, lucht- en
zeeslrijdkrachten tot een belangrijke ver
mindering moet leiden, vooral tot een be
langrijke beperking der aanvalswapenen.
Op de principieele punten is een overeen
stemming bereikt, welke vérgaand rekening
houdt met het Fransche standpunt. In dc
motie van verdaging van de ontwapenings
conferentie wordt vastgesteld, dat in dc
eerste phase der conferentie een algemeene
overeenstemming is bereikt over de volgen
de punten:
1. Vermindering van dc totale tonnage
der tanks.
2. Verbod van chemische cn bacteriolo
gische wapenen.
3. Instelling van een permanente com
missie- van contróle, die toezicht zal hou
den op dc uitvoering van het toekomstige
ontwapcningsaccoord.
Verder is overeenstemming bereikt, dat
het op 22 September eindigende bewape-
mngsvacantjejaar met i maanden wordt ver
lengd. Verder is overeengekomen, dat nieu
we regels zullen worden opgesteld over bij
zondere maatregelen tegen diegenen, die in
de toekomst zich niet aan liet ontwape-
ningsaccoord houden. Ook heeft men de in
stelling van een bijzondere commissie be
reikt voor de kwestie van de particuliere
wapenfabricage cn den wapenhandel. Nog
geen overeenstemming is bereikt op de vol
gende punten:
1. Het verbod van bommenwerpers. Op dit
gebied zijn de onderhandelingen echter op
den goeden weg.
2. De beperking der effectieve troepen
sterkten. In deze kwestie stuiten de onder
handelingen met de Amerikaansche delega
tie op het oogenblik nog op groote moei
lijkheden.
3. In dc klassen kwestie is tot dusverre
nog geen beslissing genomen.
Herriot legde er verder den nadruk op,
dat men tot overeenstemming was gekomen
over een verlaging van de lcgeruitgavèn.
A n twerpon, 17 Jul i. (V.D.) In den
nacht van Zaterdag op Zondag is een ge
weldige brand uitgebroken in de fabrieken
van La Mctallo-Chimiquc te Bccrsc, niet
ver van de Ncderlandsche grens. Het vuur
moet tijdens het nachtwerk zijn ontstaan in
een kleine drogerij. Dc aanwezige arbeiders
poogden nog den brand te blusschcn, doch
mochten hierin niet meer slagen. Binnen
zeer korten tijd stond een der gebouwen, dat
125 M. lang en 50 M. breed is, in lichter
laaie. De brandweer van Turnhout kwam
die van Becrse assisteeren in de bijstrijding
van het woedende vuur.
Het gebouw der fabrieken, waar de brand
was uitgebroken, is vrijwel geheel verwoest
Naar schatting der fabriekseigenaren be
draagt dc schade ruim 7 milliocn francs.
Het is mogelijk, dat door deze brand 250
arbeiders werkloos worden.
ERNSTIG ONGELUK OP EEN OORLOGS
SCHIP.
Rome, 18 Juli (II.N.). Op een Itali-
aansch oorlogsschip zijn door het ontijdig
afgaan van een granaat tijdens eep oefe
ning met afweergeschut door vliegtuigen
drie ^ergonen gedood en dertien gewond.
BUITENLAND.
Overval op een Finsch minister*
(Eerste Blad, pag. 2.)
De Bpurgerstrijd in Brazilië.
(Eerste Blad, pag. 2).
Het consultatieve pact.
(Eersto Blad, pag. 3.)
De Duitsche regcering vaardigt een de-
monstraticverbod uit.
(Eerste Blad, pag. 2.)
De ontwapeningsconferentie; een verda-
gingsvoorstcl.
(Eerste Blad, pag. 1)*
BINNENLAND.
Begrafenis ds. Binncrts.
(Tweede Blad, pag. 3).
Minister Verschuur opent liet Congres
voor wetenschappelijke bedrijfsorganisatie
te Amsterdam.
(Tweede Blad, pag. 1).
Medegedeeld door liet K.N.M.I. te De Bilt:
Hoogste barometerstand: 770.3 te Valcn-
tia.
Laagste barometerstand: 717.3 te Ilapa-
randa.
Verwachting: Matige tot zwakke, rncest
\V. wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of
geen regen, iets warmer overdag.
De hoogc drukking bleef in beteekenis
toenemen cn breidde zich tot over ons land
uit. schijnt zich thans echter vooral boven
Frankrijk uit te breiden. De depressie is in
diepte toenemend naar de Bothnisebe gorf
getrokken en heeft in Zweden wéér on
weersregens gébracht. Op de Britsche eilan
den steeg de temperatuur en valt zeer wei
nig iepen. In Zuid-Frankrijk viel plaatse
lijk zware regen maar klaart het weer nu
op. In Oost-Duitschland blijft het vrij warm
met plaatselijk onweer. Door de uitbreiding
van de lioogo. drukking over Frankrijk en
een nieuwe depressie bij IJsland neemt de
kans op warm weer in onze omgeving toe
maar, tanzij rle barometer nog oelangrijk
stijgt, volgt daarna weer kans op onweer.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
VACANTIE
Dames! Vult nu uw Kousenvoor.
raad aan. Ze zijn nu spotgoedkoop
Kousen, Sokjes, Strandsokjes.
Varkcnsmarkt 5 Tel. 1309
Reeds 27000 instrumenten werden door
ons geleverd! Zegt U dit niets.
POOLSCH OORLOGSSCHIP
NAAR DANZIG.
Danzig, 18 Juli. (V. D.) Van offi-
cieele Danziger zijde wordt meegedeeld, dat
het Poolschc oorlogsschip Krakowiak heden
een bezoek zal brengen aan de haven van
Danzig.
De beroemde Duitsche aviatrice Marga von
Etzdorf, die per K.L.M. van haar solo.
vlucht naar Oost.Azië teruAkv&BL
