G. VAN DUIN
DE R.K. STAATSPARTIJ IN 1933
PERDOK TEGEN 'T RAPPORT WELTER
HET POSTVERVOER PER NACHTTREIN
JUWELIER
BIJ JUBILEA
BIJ VERJAARDAGEN
BIJ HUWELIJK
EDELMETAAL BLIJFT
OPTICIEN
EEN CONCEPT-PROGRAM
GEPUBLICEERD
OM DER GEVOLGEN WILLE
WETSONTWERP „GODSLASTERING"
IN DE EERSTE KAMER
In den nachtposttrein naar het Noorden; hoe de con
ducteurs zorgen dat honderdduizenden poststukken
met de eerste post hun beslemming bereiken.
r (Van onzen specialen verslaggever). 1
Het 5e perron van het Centraal-station in
Amsterdam biedt iedere nacht te omstreeks
12 uur, uitgezonderd des Zondags, hetzelfde
beeld: een lange goederentrein achter een
puffende, stoom uitstootende locomotief, en
in het donker van het lange wagen-silhouet
een paar lichte vlekken, waarin men ge-
uniformdc mannen grootc zware postzakken
aan en af ziet dragen. Het is het beeld van
den nachtposttrcin, die geladen wordt, en
die even na middernacht in de hoofdstad
zijn reis door een groot deel van ons land
begint.
Hoewel het vervoer van de post per nacht
trein niet nieuw is het dateert van Oc
tober 1930 leek het ons interessant do
nachtpost op haar route te volgen, en een
indruk op te doen van de werkzaamheden,
die in den postwagen verricht moeten wor
den om een aan de post toevertrouwd stuk
zijn bestemming to laten bereiken.
Het hoofdbestuur der posterijen verleende
ens toestemming tot een verblijf in zoo'n rij
dend postkantoor, dat zelden door een bui
tenstaander betreden wordt, en op een
avond van veel postvervoer meldden we ons
op het Amsterdamsche perron bij den com
mies, die ter voorlichting, met ons de reis
AmsterdamZwolle zou maken.
Terwijl de Amsterdamsche postmenschen
hun handwagens ledigden en een groot aan
tal postzakken in den trein deponeerden,
deelde onze begeleider een en ander over
het algemeen nachtelijk transport van de
post mede. Uit Amsterdam vertrekken des
nachts drie postwagens met de bestemmin
gen Groningen, Hengelo en Maastricht; uit
Rotterdam reist een wagen naar Leeuwar
den, en verder zijn er nog verbindingen
tusschen Noord en Zuid en tusschen Zuid
cn Noord. Het centrale punt van de nach
telijk verzendingen is het station Maliebaan
te Utrecht, waar de treinen uit de verschil
lende richtingen ongeveer gelijktijdig aan
komen, en waar verkoppeling van wagens
en overlading van postzakken plaats vindt.
In nagenoeg alle plaatsen des lands wordt
de post, die in een nachttrein is behandeld,
in de eerste bestelling opgenomen. Plaatsen,
die voor deze bestelling per trein niet tijdig
bereikt kunnen worden, worden bediend
met post-auto's, waarvan de posterijen er al
een groot aantal hebben loopen. In het Noor
den des lands b.v. is de postverbinding daar
door reeds zoo goed, dat nog slechts Uithui
zen en Delfzijl op een auto-voorziening
wachten om het voordcel van den nacht
trein deelachtig to worden. Binnenkort zal
dit stellig gebeuren. In het Zuiden is liet
Zeeland, dat met behulp van een auto-bc
stelling van den nachttrein profiteert; een
trein komt daar 'snachts niet...
Onze begeleider was nog verdiept in de
theorie over den nachtposttrein toen het
hoog tijd word den postwagen te betreden;
12.1S floot de locomotief, de postwagen werd
aan den binnenkant soliede gesloten, do
trein zette zich in beweging, onze postrcis
in den nacht had een aanvang genomen.
Het interieur van een postwagen, waarin
gewerkt wordt, zoo bleek ons dra, leent zich
niet bepaald tot een genoeglijke, comforta
ble reis. Hoewel er vrij veel ruimte is moet
rnen naar een plaatsje, waar men het zich
een beetje gemakkelijk kan maken... zoe
ken. De bodem toch wordt ingenomen door
postzakken, de tafels langs de wanden door
poststukken, do ruimte tusschen de wanden
meestentijds door zich verplaatsende pakjes
brieven cn couranten, aan welks vluchten
geoefende handen richting geven. Den toe
schouwer der werkzaamheden in een post
wagen vliegt het nieuws letterlijk om de
ooren, en hij dient zich weer tactisch cn wel
overwogen door het natuurlijk juist op on
gelegen momenten gevaarlijk schuddend
posthuis-op-wielen te bewegen om ter been
en buiten schot te blijven.
In het begin van de reis, toen nog slechts
3 conducteurs-brievenmalen zich met het
lodigen der postzakken en met het sortcc-
ren van de daaruit gekomen postbundels
bezig hielden, en toen nog slechs 3 paar
handen snelheid in pakjes brieven, couran
ten en wat dies meer zij, brachten ging het
nog, doch toen na Utrecht 14 handen zich
voerden cn naar alle richtingen wierpen
om voor het eerst volgend station dc nood
zakelijke taak beëindigd te hebben, was rle
grootst mogelijke voorzichtigheid geboden.
De conducteur-brievenmalen, dit moge
uit het bovenstaande reeds gebleken zijn, is
een naarstig werper. liet doel van zijn wor
pen wordt gevormd door een circa 1 M
hooge ijzeren stellage, waaraan 32 open ge
spannen postzakken aan haken hangen.
Door zijn werpen worden die zakken, blij
kens dc aanduidingen daarboven allen een
bepaalden bestemming hebbende, gevuld,
waarna ze dichtgebonden, van een etiket
voorzien en door een ledige zak vervangen
worden. In onzen wagen droegen de zakken
o.a. de namen Zwolle, Groningen, Kampen,
Meppel, Amersfoort, Assen, Utrecht, en an
dere droegen opschriften, waarmede geen
plaats maar de een of* andere route werd
aangeduid.
Zelfs als men van het sortceren getuige
js blijkt dit in den beginne een ingewikkel
de handeling, cn daarom lijkt het ons het
best de gang van zake hier nader uiteen te
zetten.
In Amsterdam worden in den postwagen
een aantal zakKcn geladen. Sommige van
deze zakken zijn bij het inladen elders
reeds dermate gesorteerd cn geetiketteerd.
dat er in den trein niets meer aan te doen
is dan ze op het aangegeven station uit te
laden. Andere daarentegen bevatten een
aantal met touw te samen gebonden bun
deltjes, die blijkens de daarop bevestigde
geleidebricfjes bestemd zijn voor allerlei
richtingen, Het is zaak deze bundeltjes
voordat dc trein in een station stopt te sor
teer en in postzakken te bergen, opdat ze
zoonoodig op de stopplaats overgeladen of
door de plaatselijke post-beambten in ont
vangst genomen kunnen worden. Alle bun
dels voor het Zuiden b.v. moeten vóór
Utrecht gedeponeerd zijn in de postzakken,
die in Utrecht in den trein voor het Zuiden
gebracht worden.
Dit lijkt wellicht eenvoudig, maar in wer
kelijkheid is liet dat toch niet, want er zijn
ontelbare bundels, vele richtingen en ovcr-
laad-stations, cn in elke richting ligt een
root aantal gemeenten met postkantoren.
Vooral na Utrecht hebben dc conduc
teurs, wier aantal dan tot 7 is opgevoerd,
de handen vol. Temoer omdat op dc lijn
Utrecht—Zwolle de richting-bundels nog
maals onder-gesorteerd worden in plaats-
bundels of in begrensde routebundels.
Zakken, oorspronkelijk aangegeven met het
opschrift Zwolle worden b.v. weer verdeeld
over zakken, die den volgenden ochtend
met den eersten trein uit Zwolle verder ge-
expediteerd worden, o.a. naar dc stations
aan de lijn Amersfoort—Zwolle, waar dc
nachttrein niet stopt.
Ieder poststuk komt zoodoende door heel
wat handen alvorens het, zelfs in den
nachttrein, zijn bestemming bereikt, en
aangezien menigmaal een GO-tal zakken ie
der bevattend duizenden stukken verwerkt
worden, laat het zich verstaan, dat de bun
dels met groote snelheid van dc sortecrla-
fcls naar de boven beschreven metalen 32-
zakkcn-inrichting vliegen. Het is dan voor
den toeschouwer, die met bewondering het
werk-tempo der conducteurs en de onfeil
baarheid hunner worpen gade slaat, zaak
zich veilig te stellen.
Het best nog kan hij in de woede van
den sortecr-arbeid verwijlen aan de tafel
voor de aangeteekende stukken, waar het
rustiger en voorzichtiger toegaat. De dé-
pcchc-vcrzorgor vindt bovendien nog wel
tijd voor een praatje. Terwijl de trein rate
lend door den donkeren nacht en langs de
doode huizenoogen der steden reed, hoor
den we van hem, dat dc nachtpost van
Donderdag cn Vrijdag het zwaarst is door
de periodieken, die hun bestemming moe
ten hebben. „Als ik het van de kalender
niet wist. dat het vandaag Vrijdag is," zei
hij, „dan zou ik het aan de weekbladen
zien."
En zoo was het ook. Al wat Nederland
aan tijdschriften en weekbladen te bieden
heeft kwam ons in den postwagen onder
oogen.
„Vacantie-tijd herkonnen we aan de ge
weldige hoeveelheden prentbriefkaarten,"
vervolgde onze zegsman; „Sinterklaas cn
Kerstmis aan de pakjes."
Na Amersfoort, het inlaad-station voor
do ochtendbladen, hadden we gelegenheid
te consateercn, dat de couranten een aan
merkelijk deel van de taak der nachtcon
ducteurs uitmaken. Tusschen de brievon,
briefkaarten, drukwerken, hoopten de cou
ranten zich op, en van Amersfoort tot
Zwolle waren het vooral couranten, die tus
schen liet postzakken-rek en dc sortcerta-
fels heen en weer vlogen. Veilig in ons
hoekje gedoken kregen we een indruk van
de kaart-kennis der conducteurs, van hun
handvastheid, van hun balancccrvcrmogcn
in een schuddcnden sneltrein en van hun
werk-tempo, dat vooral in een warmen zo
mernacht lot waardeering stemt. Door de
wijze waarop zij hun werk verzetten doen
zij denken aan koks in dc keuken van een
groot hotel. Een brief is in den postwagen
werk-materiaal zooals in de hotel-keuken
het fijnste hapje slechts werk-materiaal is,
Evenals in de hotel-keuken ontbreekt in
den postwagen de koesterende toewijding
voor het onderdeel, die een biefstuk tot een
gerecht, een poststuk tot een vorm van ge
dachten kan verheffen. In den postwagen
reizend moet men zich eenig geweld aan
doen om te kunnen beseffen, dat menig
stuk in de oogcnschijnlijk ruw geworpen
bundels woorden bevatten, die den een tot
verrukking, den ander tot wanhoop zullen
brengen, dat men ecnige uren vertoeft in
een wereld van persoonlijke uitingen, van
persoonlijke gedachten
De posttrein ratelt door den nacht; hij is
een brokje licht in een wereld van duister
nis; binnen zijn wanden gooien haastige
mannen bundels in steden en dorpen, voor
gesteld door gelijkvormige zakken.
Morgen met de eerste post ligt er, in wel
ken uithoek ge ook woont, door hun toe
doen en dank zij hun zekerheid, vermoede
lijk iets uit den nachttrein in Uw bus.
ZIJN VROUW MET EEN MES
GESTOKEN.
Te Nijmegen heeft op klaarlichten dag
de 27-jarige werklooze metselaar G. A. S
uit Schiedam, zijn vrouw met een zakmes
in den linkerarm gestoken en haar nog
twee verwondingen aan het hoofd toege
bracht. Zij had Woensdag te Schiedam
haar man verlaten en verbleef sedert bij
haar moeder, op wier verzoek S. Zaterdag
was overgekomen. Gistermorgen kregen
man en vrouw, op weg naar het station om
huisraad in ontvangst te nemen, een woor
denwisseling, met het vermelde gevolg. De
wonden zouden niet gevaarlijk zijn. S. heeft
zich bij de politie aangemeld.
TRAGISCHE VACANTIE.
Rotterdam, 19 Juli. Hedenmorgen is
het 6-jarig jongetje Valkenier uit de Van
Sittorsstraat te Rotterdam, die logeerde aan
boord van het schip „Dageraad", over boord
gevallen en verdronken.
De schipper zag het ongeval gebeuren,
maar daar hij niet zwemmen kon, zag hij
geen kans het kind te redden. Het kind
was gisteravond door de vrouw van den
schipper van de ouderlijke woning afge
haald om een paar vacantieweken aan
boord van het schip door te brengen.
ALTIJD IETS
IN GOUD OF
ZILVER
TELEPHOON 898.
Crisisbeleid en opbouw
der toekomst
ZAKKENROLLER VOOR DE RECHTBANK.
Twee Jaar tegen hem geëischt.
Amsterdam, 19 Juli. Voor do Vacan-
tickaracr van do Arr. Rechtbank alhier
stond een internationale Belgische zakken
roller terecht. Hij wordt er van vordacht
zijn handwerk ook in do Amstolstad to
hebben uitgeoefend. Op 80 Mei hield een
tweetal mannen zich op verdachte wijze
op hij een tramhalte. Verschillende koeren
wilden zij op een doorrijdende tram stap
pen, doch op het laatste moment bedach
ten zij zich. Dit was voor een rechercheur
het tceken, dat hij een paar zakkenrollers
voor zich had.
Hij volgde hen en arresteerde de „hee-
ren" in dc Kalverstraat. Op een van hen
werd een aantal papieren gevonden. Het
bleek, dat ze afkomstig waren uit een
portefeuille, van een bewoner van de Rijn
straat. Deze was zijn portefeuillo den vori-
gen avond op onnaspeurlijke wijze kwijt
geraakt.
Voor de rechtbank ontkende dc Belg ooit
de portefeuille te hebben gezien, dc papio
ren had hij gevonden.
Do officier van justitie mr. dc Blécourt
hechtte weinig geloof aan het verhaal van
nzen zuidelijken nabuur. Er is, aldus spr.,
diefstal ten laste gelegd, deze is in. ieder
geval bewezen. Bij de papieren, die verd.
z.g.n. heeft gevonden, waren twee onge
bruikte briefkaarten. Hij verklaarde zelf,
dat hij niet het plan heeft gehad ze terug
to govon.
Het O.M. requircerde tenslotte wegens
diefstal een gevangenisstraf van twee jaar.
Vonnis 26 Juli.
ONEERLIJK PROCURATIE.
HOUDER.
's-Gravenliage, 19 Juli. Dc 46-jarige
gewezen procuratiehouder der N.V. hout
handel K. Dekker, J. van der L., dia te
recht had gestaan wegens verduistering
van 111.000 ton nadcele zijner firma, is
lieden door de rechtbank veroordeeld tot
een jaar en zes maanden gevangenisstraf.
Geëischt was twee jaar en zes maanden.
De R.-K. Staatspartij heeft haar concept-
jiuogramma voor 1933 gepubliceerd. Omtrent
dit programma, dat wij in dc Msb. opgeno
men vonden, zij hier het volgende mede
gedeeld
Met betrekking tot het crisisbeleid worden
allereerst de volgende punten als noodzake
lijk opgesteld
1. dat de Staat zorgvuldig waakt voor hot
behoud en dc versterking van het finan
cieel evenwicht in zijn eigen huishouding en
in die van zijn doelen, en dat hij zijn eigen
werkzaamheid doeltreffend organisccre.
b. Bij het opleggen van nicuwo lasten,
rechtstreeks of zijdelings, worde oen recht-
vaardigo verdeeling daarvan nagestreefd.
Wanneer aan deze hoofdvoorwaarden
word voldaan, komen ccnigc punten van
actueel crisisbeleid op den voorgrond, waar
bij in het oog moet worden gehouden, dat
het program nimmer do bcteckenis kan
hebben van een beperking der politieke
activiteit, zeker niet in crisistijd mot zijn
telkens wisselende omstandigheden.
3. Krachtige maatregelen ten behoeve
van den Ncdcrlandschcn Landbouw cn de
Nijverheid den Handel cn de Scheepvaart,
tot behoud en vorruiming van den afzet in
het binnenland cn tot bescherming van den
export.
4. Voorzoover anders dan door de
maatregelen onder 3 nationaal werkloos
heid kan worden tegengegaan, dient voorop
te staan:
a. het bevorderen met alle dienstig
middelon van oen geregeld overleg tusschen
do organisaties van werkgevers cn werkne
mers tot werkbehoud;
b. werkverruiming, zoo noodig ook doov
het verschaffen van werkgelegenheid bij
nioiaanstonds-producticvc werken.
5. Waar werkgelegenheid ontbreekt, aan
passing der werkloosheidsverzekering aan
dc nooden van den crisistijd, in overleg met
de botrokken organisaties en dc gemeente
besturen; bevordering, zoo noodig door wet
telijke maatregelen, van de totstandkoming
van bohoorlijkc aansluitende steunregelin
gen in de gemeenten.
Aangaande de werkzaamheid voor den op
bouw der toekomst stelt het program de vol
gende punten op den voorgrond
1. Krachtige medewerking aan iedere po
ging om de internationale samenwerking
op economisch gebied vooral in Europa te
herstellen en te bevorderen, met inachtnc
ming van gelijkberechtigdhcid van alle, dus
ook de kleine Staten. Onderwijl, hij geleide
lijken terugkeer van meer normaio toestan
den, bijzondere concessies verlcenen aan
Staten, die medewerken aan maatregelen
tot herstel vnn een vrijer ruilvorkeer.
2. Krachtigo bevordering in den geest der
Vredesnota van Benedietus XV, van een
zoodanige werkzaamheid van den Volken
bond, dat de stoffelijke macht der wapenen
worde vervangen door dc zedelijke macht
van het recht, waartoe gelijktijdige en we-
dorzijdscho vermindering der bewapening
onmisbare voorwaarde is.
3. Bij dc regeling van dc verhouding van
Ncdcrlund tot Bclgio worden voorgesteld:
erkenning van do culturceïe bandon tus
schen bcido volken; ccrbicdigo van (io sou-
vcrcinitcit van elk dor heide staten over
eigen gebied; geleidelijke ontplooiing van
dc mogelijkheden tot wcderzijdscho aanvul
ling op economisch terrein.
Verbetering, van onderlinge verkeerswe
gen worde mede dienstbaar gemaakt aan dc
ontwikkeling binnen het eigen staatsver
band, van die gcbiedsdeclen wclko bij de
totstandkoming ervan meer in het bijzonder
zijn betrokken.
4. Wettelijke regeling van gelioelc of ge
deeltelijke verbindendverklaring van collec
tieve arbeidsovereenkomsten.
Vcrdcro uitbouw van do organische sa
menwerking in bedrijf en onderneming.
5. Regeling van het Pachtvraagstuk on
der volledige erkenning van hot sociale ka
rakter van den grondeigendom.
0. Zoodanige invloed van den Staat op
het beleid der centrale Circulatiebank, dat
dit blijvend gericht zij op het algemeen wel
zijn. Daarbij tevens versterking van dc posi
tie van dc centrale Circulatiebank in haar
verhouding tot de crediptbanken.
Wettelijke bepalingen omtrent de uitoefe
ning van het bankbedrijf, in het bijzonder
ten aanzien van do openbaarheid.
7. Wettelijke regeling, zooveel mogelijk
op internationalen grondslag, van do open
baarheid ten aanzien van concerns, trust9
en kartels.
Zorg voor dc vergrooting der ontwikke
lingsmogelijkheden van het in zich gezonde
kleinbedrijf.
8. Ook bij verlaging van belasting worde
gestreefd naar een rechtvaardige verhou
ding tusschen directe en indirccto belastin
gen.
Met behoud van zelfstandige, gelijkbe
rechtigde omroeporganisaties wordo op bet.
gebied van dc radio gestreefd naar samen
werking zoowel op het gebied van het pro
gramma als op dat dor techniek.
Het Rijkspersoneel heeft genoeg
aan de crisis betaald'
Maandag is het algmiccn bestuur van de
Centrale van vereenigiilgcn van personeel in
's Rijks dienst in vergadering bijeen geko
men voor de regeling van huishoudelijke
zaken en bespreking van di afweermiddelen
„tegen de gevaren, welke het Rijkspersoneel
bedreigen".
Do voorzitter, de heer F. Perdok Hzn.,
heeft de bijeenkomst geopend met een uit
voerige rede, waarin hij het rapport der
commissie-Wclter besprak.
Om der gevolgen wille kunnen wij, zoo
z^ide hij o.m., het rapport niet als basis van
bezuiniging aanvaarden.
De commissie gaat bij haar berekening uit
van een salarislast (salaris en pensioen)
van 256.5 milliocn gulden. Spr. botoogde, dat
de salarislast in 1930 nog geen 220 milliocn
gulden bedro?g en dat daardoor aan het sa-
neeringsplan van de commissie de basis ont
valt. Hij stelde den thesaurier-generaal, mr.
dr. A. van Doornick verantwoordelijk voor
dit cijfer en noodigdc de regeering uit, nog
voor de heropening van do Tweede Kamer
in September de uitkomst van dc Ambtena-
renstatistiek openbaar te maken, althans
een nauwkeurig overzicht te verstrekken
van hot aantal Rijksambtenaren in den
ruimston zin en hun salarisbedrag. Bij de
laatste onderhandelingen in de centrale
commissie over de thans bestaande salaris
kortingen heeft de minister van financièn
dit denkbeeld in overweging genomen.
Spr. zeide verder o.m., der regeering het
volgende te hebben aangeboden:
Het totale salarisbedrag zal moeten dalen
tot 205 milliocn gulden, waarbij de eerstko
mende jaren ten minste komt een bedrag
van 15 millioen aan wachtgelden. Wij zijn
bereid, met intactlating van het corps rijks
ambtenaren op een bedrag van een totale
salarislast van 220 millioen gulden tegen 1
November 1932 con nieuwe bezoldigingsre-
gcling te ontwerpen. Over het tijdvak 1933—
19336 zal geen enkele nieuwo ambtenaar
meer mogen worden aangenomen, wat
neerkomt op een besluit, dat bet personeel
langs normale mutatiëu vermindering on
dergaat en geen nieuw personeel zal wor
den aangenomen dan bij heel hooge nood
zakelijkheid. Door op- cn verschuiving zal
in een doelmatige personeelsbezetting wor
den voorzien.
Het vastgestelde salarisbedrag van 220
millioon gulden zal daardoor de eerste drie
komende jaren elk jaar met 5 millioen wor
den verminderd en daardoor geleidelijk da
len tot 205 millioen.
Indien begin 193(3 langs den gewonen weg
geen personeelsinkrimping van 10 pet. heeft
plaats gehad, zal zoo noodig ccn personoels-
afvlociing plaats vinden, waardoor de sterk
te wordt gebracht op 90 pet. van 1930. Deze
inkrimping van personeel zal alleen plaats
hebben, indien uit het salarisbedrag van 205
millioen gulden een personcelsterkte van
1930 niet meer bekostigd kan worden over
eenkomstig de geldende salarisregeling.
Door ons voorstel wordt bereikt, vervolg
de spr.
a. dat de Staat de eerstaankomende jaren
per jaar ruim 3 millioen meer bespaart op
de salarislast, die de commissie-Weltcr ;,oir-
baar" acht, dan de commissie zelf wil berei
ken;
b. dat geen enkele ambtenaar of rijkswerk
man afvloeit en het leger werkzoekenden
daardoor vrij is van de concurrcerende
wachtgelders;
c. dat op het Rijkspersoneel geen salaris
verlaging wordt toegepast.
Wij zijn bereid, met de regeering een even
tueele bindende overeenkomst aan te gaan.
Spr. behandelde daarna nog verscheidene
andero kwesties. Aan het slot van zijn rede
zeide hij:
Het rijkspersoneel heeft genoeg aan do
crisis betaald. Als het hcele Nederlandsche
volk naar evenredigheid in crisismaatrcge
len had bijgedragen, had dc schatkist sedert
1926 jaarlijks ongeveer 300 millioen gulden
meer inkomen gehad, waardoor minister Dc
Geer 1500 millioen gulden van onze staats
schuld had kunnen aflossen, wat hem 65
millioen op de staatsbegrooting had ge
scheeld.
Nu wil men ons volgens Welter 50—15
35 millioen laten betalen, welk bpdrag in
werkelijkheid, indien de voorgestelde pro-
ccntiöchc inkrimping van personeel en sala
risverlaging zou worden doorgevoerd, neer
komt op een aderlating van 28 millioen gul
don. Als heel ons volk een extra-last werd
opgelegd, zou Neerlands thesaurier 560 mil
lioen aan inkomsten meer kunnen boeken.
Scherpe kritiek in het Voorloopig
Verslag naast instemming met
het pleidooi van wijlen
mr. Heemskerk
Aan het Voorloopig Verslag over het
wetsontwerp tot aanvulling van het Wet
boek van Strafrecht met voorzieningen be-
troffende bepaalde voor Godsdienstige ge
voelens krenkende uitingen is het volgen
de ontleend:
De openbare beraadslaging over dit wets
ontwerp in de Tweede Kamer had enkelen
leden don indruk gegeven, dat niet in do
laatste plaats politieke overwegingen van
invloed zijn gc-wcesl op dc indiening er
van.
Vclo andere leden kwamen met klem to
gen deze voorstelling van zaken op.
Ecnige leden stelden bij hun critiek op
het onderhavige wetsontwerp op den voor
grond, dat ook zij elke uiting in woord of
geschrift, waardoor dc godsdienstigo gevoe
lens van anderen worden gekwetst, ten
sterkste afkeuren. Hieruit trokken zij even
wel niet do conclusie, dat aanvaarding dezer
voordracht mitsdien geboden is. Dczo le
den toch waren van oordcel, dat het niet
op den weg van den Staat ligt met behulp
der strafwet dergelijke uitingen to verhin
deren, cn voorts meenden zij, dat men. bij
ccnc wettelijke omschrijving van do kren
king der godsdienstige gevoelens, welke in
Godslastering is gelegen, op dusdanige
moeilijkheden stuit, dat toepassing dier
wet met groote bezwaren gepaard zal gaan.
Het voornaamsto bezwaar, door cenige
andere leden legen dit wetsontwerp aange
voerd, gold het feit, dat zij liet in strijd
achtten met de hier te lande gewaarborgde
vrijheid op godsdienstig gebied.
De beschouwingen, hierboven weergege
ven, vonden van verschillende zijden
krachtige tegenspraak. Alvorens te treden
in een bcoordceling van het onderhavige
wetsontwerp wensehten vele leden in her
innering to brengen, dat de laotsto rede,
door mr. Th. Heemskerk in de Tweede Ka
mer der Statsn-Gcneraal gehouden, aan dit
ontwerp was gewijd cn terecht door den
minister van justitie als oen hoogtepunt
der discussie was gekenschetst.
Deze leden betuigden hun instemming
met het uitnemende betoog, door den se
dert overleden Staatsman gehouden ter
verdediging van dit ontwerp van wet.
Verscheidene leden brachten den minis
ter huldo voor hot bevorderen der indie
ning en voor dc uitstekende verdediging
van dit wetsontwerp.
De indiening achtten ook zij volkomen
gerechtvaardigd door dc uitwassen, waar
neembaar op het gebied van kwetsing van
godsdienstige gevoelens, aan welko een
van Rusland uit geregeerde politieke par
tij, kennelijk met de bedoeling dc christe
lijke grondslagen der rechts- en zedelijke
orde te vernietigen, zich stelselmatig schul
dig maakt.
DE PROVINCIE GRONINGEN GAAT
EEN LEENING AAN.
Een bedrog van zes millioen*
Groningen, 19 Juli. Do Provinciale
Staten van Groningen hebben in hun zit
ting van heden besloten over te gaan tot het
aangaan van een lccning van één of meer
gedeelten voor buitengewone uitgaven, tot
het maximum van een zoodanig bedrag als
noodig is om een som van zes milliocn gul
den te verkrijgen tegen een reëcie^^10-11**
lea honaste .zes jwocenL
