AMËRSFOOOÜTSCH DAGBLAD
Woensdag 27 Juli 1932
.DE EEMLANDEET
31e Jaargang No. 23
TWEEDE BLAD
NIEUWE FOKKERS VAN DE
K.L.M. TE LONDEN
ECONOMISCHE TOESTAND
IN INDIE
DE B0TERINV0ER IN
DUITSCHLAND
EEN BELANGRIJKE
CONFERENTIE
Een bedrag klaar als bouw-
crediet
Fortinbras' Toovenaseiit
Open cour op het vliegt
terrein te Croydon
Tochtjes over de stad
Uit Londen wordt aan de N.R.Ct. ge
meld:
Zaterdagmiddag hebben de twee nieuwe
Fokkers der K.L.M. op het vliegterrein te
Croydon receptie of open cour gehouden.
De laatste uitdrukking lijkt misschien wat
overdreven, maar de Pelikaan en de Oehoe
zijn dan ook inderdaad koninklijke vlieg
tuigen en als zij met recht den naam van
wesp dragen, dan zijn zij in elk geval wes
penkoninginnen. Een talrijk gezelschap
had zich in de bussen der K.L.M. naar
Croydon begeven. Vele bekende leden onzer
kolonie, onder hen de consul-generaal, de
heer de Meester, en de gczantschaps-secro-
taris, de heer Bosch van Rosenthal, maar
ook talrijke Engelschen kwamen met be
langstelling de verdiensten van de Peli
kaan bezichtigen en die van de Oehoe pro-
boeren. Vele korte vluchten waren noodig,
om al de genoodigden in de slechts elf
plaatsen tellende, maar machtig vliegendo
Oehoe, hun beurt te geven. Jonge en oude
leden der kolonie maakten van de gele
genheid voor een tochtje over Londen met
grooto voldoening gebruik. De lof was al
gemeen. Nog een bijzonder genoegen le
verde het op, deze betrekkelijk kleine, maar
met drie motoren van tusschen de 450 en
500 P.K. toegeruste Fokker naast de reus
achtige maar weinig-elegante tweedekkers
van de Imperial Airways te zien. Het was
een geanimeerde middag, waarmee de
K.L.M. te Londen ook Zaterdag op het
vliegveld door den heer Kaufmann verte-
gezellige thee in het Aerodrome Hotel ein-
genwoordigd, eer inlegde, en die met een
digde.
ALGEMEENE BOETE. EN BEDEDAG.
Eon verzoek van de Gerei.
Ter. voor Daadwerkelijke
Vredesactie.
Het bestuur der Gereformeerde V crecni-
ging voor Daadwerkelijke Vredesactie, heeft
aan de Kerken in Nederland het verzoek
gericht, „ziende op de moeilijkheden, die
zoowel de Ontwapeningsconferentie te Ge
neve als de Herstelconferentie te Lausanne
wat deze laatste betreft, gelet op liet
voorbehoud van sommige der verdragslui
tende Staten met volstrekte mislukking
bedreigen en zich bewust zijnde, dat door
een eventucele mislukking dezer conferen
ties het toekomstbeeld in schier de geheclc
wereld somberder dan ooit zal worden en
volkomen ondergang onzer beschaving gaat
dreigen" dat zij in gemeenschappelijk over
leg eon algemeenen Boete- en Bededag zul
len uitschrijven.
DOOR SPECULATIE TOT MISDRIJF.
Oplichting van 14.000.
Den 11 a a g, 26 Juli. Ter zake van op
lichting stond hedenmiddag voor de recht
bank terecht de kantoorbediende A. W.,
wicn ten laste is gelegd, dat hij in het tijd
vak van 1 Aug. 1929 tot Januari 1930, met
het oogmerk zich wederrechtelijk te be-
voordeelen, eenige personen, behoorende
tot. de directie en administratie der C. V.
Bezuidenhoutsche Bankvereeniging alhier
zou hebben bewogen tot afgifte \an effec
ten voor een bedrag van ongeveer 14.000
door het valschelijk te doen voorkomen,
dat hem door een of meer gefingeerde per
sonen opdrachten waren gegeven om ef
fecten voor hen te koopen, daarbij voor
gevende, dat deze personen stortingen op
hun rekening hadden gedaan.
Verdachte legde een volledige bekente
nis af. Door speculatie was hij tot het mis
drijf gekomen.
Na getuigenverhoor eischte het O. M. 1
jaar en 6 maanden gevangenisstraf.
Mr. van Nouhuys verzocht oplegging van
een zoo clement mogelijk straf.
Vonnis 9 Augustus.
Onderhoud met ir. D. de Jongh,
directeur van de Ned.dnd.
gouvernement sbedrijven
Den Haag. Ancta-Holland heeft een
onderhoud gehad met ir. D. de Jong h,
directeur der gouvernementsbedrijven in
Ned. .Indië, die Zaterdag j.l. met het vlieg
tuig „Kkster" uit Ned. Indie in ons land is
aangekomen.
Toen het gesprek kwam op den alge
meenen economischen toestand in Ned. In-
die zei de heer de Jongh:
„Wij hebben voedsel, woning en warmte
genoeg, maar geld te w e i n i g."
Bepaalde lichtpunten aan den economi
schen horizont van Indié kon ir. de Jongh
niet ontdekken. Men kan niet ontkennen,
dat de huidige crisis de hevigste is, welke
Indie sinds 18S0 heeft ondervonden. Wij
hebben meermalen perioden meegemaakt
van lage prijzen, maar konden toch steeds
full speed blijven doorwerken. Maar nu
zijn on/.e producten onverkoopbaar, en dat
is nog heel wat erger dan slechte prijzen.
Op de vraag hoe de inlandsche maat
schappij het reusachhg aantal wcrkloozen
opnam, antwoordde hij: „Bij de Inlandsche
maatschappij bestaat een geneigdheid om
alles samen te deelen. Daarom zijn do
schokken minder groot dan in Europa.
Bovendien hebben de slechte economi
sche toestanden geleid tot. een politieke
p a c i f i e a t i e."
DR. J. KUIPER ZEVENTIG JAAR.
Zes en dertig jaar leider
van het Wilhelmina-Gast-
huis.
Donderdag 2S Juli wordt, zoo meldt het
Hbid., dr. J. Kuiper, oud-directeur van liet
Wilhelmina-Gasthuis, zeventig jaar. Drie
jaren geleden heeft hij het directeurschap,
dat hij met groote liefde had bekleed, neer
gelegd, maar hij bleef te Amsterdam woon
achtig en nog vaak worclt hij als consultee-
rend geneesheer te hulp geroepen. Lector
is hij in de leer der infectieziekten aan do
universiteit te Amsterdam, welke functie
hij in September a.s., wegens zijn leeftijd,
zal neerleggen.
BIJTIJDS GERED.
Avontuur van vacantiegangers.
S c h e 11 i n g w o u d e, 26 Juli. Door het
motorschip „IToop op behoud", is een klein
zeiljacht „Xeptuun" genaamd, binuenge
bracht. Het scheepje, dat met twee vaeantie
gangers bemand was, was bij den vuurto
ren buiten het IJ in zinkenden toestand
aangetroffen. Vanmorgen had het zee ge
kozen. De opvarenden zijn met den schrik
en een nat pak \njgekomen.
Dc nieuwe stroomlijn-rcnauto van den coureur von Brauchitsch in een bocht op
dc renbaan van Berlijn.
Binnenkort onderhandelingen over
een nieuwe regeling
Naar het „B. T." volgens het Handels
blad \ernecmt, zullen binnenkort onder
handelingen' met de meostbclanghebbende
landen, te weten Nederland en Denemar
ken, over een nieuwe regeling van den
Duitschen boterinvoer beginnen.
Naar men zicli herinnert, was het kabi-
net-Brüning voornemens deze besprekin
gen te hervatten, maar als gevolg van de
regeeringswisseling en dc conferentie van
Lausanne moesten ze uitgesteld worden,
wat er toe geleid heeft, dat verschillende
landen, waaronder in do eerste plaats De
nemarken, zich als afnemer steeds meer
van Duilschland hebben afgewend.
Tusschen den Duitschen landbouw cn de
Duitsche industrie schijnt men het inmid
dels eens te zijn geworden over een basis
voor deze onderhandelingen.
Het beruchte contingent van 5000 ton zal
verdwijnen. Weliswaar Joout het Finsclie
handelsverdrag, waarin dit contingent is
vastgesteld, nog tot einde 1933, maar men
neemt hier aan, dat hot niet al te veel
moeite zal kosten om Finland tot tegemoet-
keming te bewogen, daa«* het noch in 1931,
noch in 1932 zijn contingent geheel heeft
bei-eik t'.
De overeenstemming tusschen landbouw
en industrie komt in hoofdzaak neer op het
feit, dat men bij den boterinvoer rekening
zal houden met do beteckenis van liet des
betreffende land voor den buitcnlandsehen
handel van Duitschland', alsmede met de
boterlevoringen van deze landen in de laat
ste jan; ii.
Concrete cijfers omtrent d^ioogle van
don toekomstigon boterinvoer der verschil
lende landen konden natuurlijk tot dusver
nog niet gefixeer 1 worden, daar men eerst
dc meaning der boter-e.vportecrende landen
over deze regeling wi! hooren. Het schijnt
echter in de bedoeling te liggen den in
voer van de verschillende landen op twee
derde van hun boterexport naar Duilsch
land in hot voorgaande jaar vast te stellen
en dan geen valuta bijslagen meer te hef
fen. Ook de verscheidenheid van autono
me en meestbcgunstigingstarieven zal ver
dwijnen en daarvoor zal oen imiformtarief
in de plaats komen.
Van de zijde van de industrie liacl men
een tarief van 75 m. voorgesteld. De land
bouw wenscht echter een tarief van 100 m.
per centenaar.
In dit verband verdient het vermelding,
dat bepaalde landen hun boter op de Duit
sche markt zoodanig hebben gedumpt, dat
in de eerste helft van het loopende jaar
zelfs het tarief van 13G m. voor ruim 22000
centenaars moest worden toegepast. Men
heeft hierbij hoofdzakelijk tc doen met le
veringen uit Nieuw-Zeeland, dat den laat-
slen tijd zijn boterexport naar Duitschland
aanzienlijk heeft uitgebreid.
Blijkens een tabelletje, dat het „B. T."
aan zijn mcdedcelingcn toevoegt, is de
Nieuw-Zeelandsche boteruitvoer naar
Duitschland, die in 1931 slechts 1000 cen
tenaars ter waarde van 180.000 m. had be
dragen, in de eerste helft van het loopende
jaar gestegen tot 10 000 centenaars ter
waarde v. 1.700.000 m.
Daarentegen is de invoer uit Polen, als
gevolg van het nog steeds aanhoudende
handelspolitieke conflict, tot een minimum
geda-nld. Polen exporteerde in de eerste
1 elft van dit jaar nog slechts, 6000 cen
tenaars tegen 72.000 centenaars in het ge-
heelé voorgaande jaar.
De boterinvoer uit Nederland is van
163.000 centenaar ter waarde v. 38.800.000
m. in 1931 gedaald lot 39.000 centenaar ter
waarde \un 7.200.000 m. in dc eerste zes
maanden van 1932.
Do Deensclie boterinvoer van 306.000 cen
tenaars ter waarde van 71.7000 rn. in 1931
tot 91.000.000 ter waarde van 6.000.000 m.
in dc eerste helft van het. loopende jaar.
De Finschc boterinvoer bedroeg in 1931
11.000 centenaars, in de eerste helft van
dit jaar slechts 18.000 centenaars.
Ten slotte zij gemeld, dat een geringe
hoeveelheid boter zelfs tegen het strijdtaricf
van 170 m. is geïmporteerd.
DEENSCH ZEILJACHT GESTRAND.
Vijf personen aan boord.
Oostm ahorn, 26 Juli. Hedenmiddag is
tijdens oen zsvare bui een Deensch zeil
jacht, een tweemaster, welke gesleept werd,
losgeslagen doordat de tros brak. Het schip,
aan boord waarvan zich vijf personen be
vinden, is in hel. Pinkcgat op de Engelsch-
manplaat gestrand, en ligt vrijwel droog.
Er bestaat groot gevaar, dat het jacht bij
hoog water vol zal loopen. De reddingboot
Insulinde van Oostmahorii is tegen zes uit
gevaren cn blijft in de nabijheid. Waar
schijnlijk zal een bergingsvaartuig uit
Zoutkamp eveneens assistentie verleenen.
De sleepboot, die het jacht op sleeptouw
had, is doorgevaren naar Terschelling,
waar het ongeval werd gerapporteerd.
H. WEBER, t
's-Gravenhage, 26 Juli. Op 62-jarigen
leeftijd is heden overleden de heer H. We
ber, candidaat-notaris hier ter stede en
oud-administrateur van de Cultuur-Maat
schappij „Gemampir" op Java.
De Minister verzoekt werkgevers ci\
werknemers in het bouwvak een
verlaging van het loonpeil
te bevorderen
's-Gravenhage, 26 Juli. Hedenmiddag
is door liet departement van binnenland-»
sche zaken de conferentie met de vertegen
woordigers van de werkgeversorganisaties
in het bouwbedrijf cn met de vertegenwoor
diger der moderne, christelijke en R.K.
bouwvakarbeiders gehouden, ter bespreking
van eenige vraagstukken, rakende de wo-
ningbouwcredieten, de collectieve arbeids-t
overeenkomst en dc looncn in de bouw
vakken.
Dc conferentie werd geopend door don
minister van binnenlandsche zaken, die
o.rn. mcdeeclde, welke overwegingen hem
tol deze bijeenroeping geleid, cn er de aan
dacht op vestigde, dat een bepaald bedrag
klaar ligt om als bouwcrediet te worden
verstrekt, dat met. wiskundige zekerheid
zal toenemen, wanneer het werk weder op
gang is gebracht cn het vertrouwen her
kregen.
In de onder leiding van den secretaris
generaal, mr. dr. K. J. Frcderiks, voortge
zette conferentie welke van 3 uur tot
kwart voor zes duurde zal de verschil
lende vraagstukken van alle zijden bespro
ken.
Aan beide partijen (werkgevers en werk
nemers) wordt van regecringswege ver
zocht, een herziening van de collectieve
overeenkomst met een verlaging van het
loonpeil in de bouwvakken te bevorderen.
Na" kennisneming van het resultaat hiervan
zal de minister de partijen weder bijeenroe
pen.
VOORKOMING VAN LINTBEBOUWING.
Een voorstel aan de DrentschQ
Staten.
Naar aanleiding van een door den A.N",
W. B. en de K. N. A. C. aan het Collego van
Gedeputeerde Staten van verschillende pro
vinciën gericht verzoek het daarheen te
willen leiden, dat voor de provinciale plan-
wegen een beperking c.q. voorkoming van
dc lintbebouwing kan worden verkregen,
door de totstandkoming te bevorderen van
een provinciale verordening in den geest
van die, welke voor Noord-Holland en
Utrecht thans reeds van kracht, is, ontvin
gen genoemde Vereenigingcn van Gcd. Sta
ten van Drente bericht van een voorstel aan
de Staten tot vaststelling van een verorde
ning tegen bebouwing op te korten afstand
van wegen en wijziging van het reglement
op de wegen en voetpaden in de provincie
Drente, waaruit blijkt, dat bij aanneming
van dit voorstel het verboden is binnen een
afstand van 16 meter de. as van een weg
(provinciale planwegen en door Ged. Staten
aangewezen wegen) eenig gebouw of ge
timmerte op te richten, geheel te vernieu
wen of uit te breiden.
BLIKSEM INGESLAGEN.
Bath men, 26 Juli. Hedenavond is tij
dens een hevige onweersbui de bliksem ge
slagen in do boerderij „Haarbrink" te Oxe,
bewoond door de twee gezinnen van de
gebr. Harmsen. ITct huis en zoo goed als
de geheele inboedel werden door hef vuur
vernield. De varkens en een paard konden'
worden gered. Het vee liep tijdens den
brand in Kle weide. Huis en inboedel waren
verzekerd.
Een rnensch zonder wil gelijkt een stukje
hout, dat in het kabbelend water gevtorpen
als draaiend nu in deze dan in gene rich
ting wegdrijft.
naar hel Engelsch van William Locke
door J. E. d. B. K.
32
Hij behoorde bij de Engelschen, Engelsch
was hij. Dat zijn moeder een Zwitserschc
was, was toeval. Hij behoorde lol h<H ras
van zijn vader. Hij erkende Zwitserland
niet als een invloed hebbende natie. Hij
wilde Engelsch zijn en blijven cn zou geen
Franschman worden, geen Périgordicn.
Maar om als Engelschman en dan nog wel
als Engelschman, die in dienstbetrekking
is, te worden opgenomen in een provincie
van het oude Frankrijk,'ja, daar kon je
trotsch op zijn. In den vroegen morgen,
om vier uur, dacht hij mei intense opge
wondenheid er aan, hoe hij Frankrijk kon
toonen, waf Engeland vermocht, 't Is een
zeldzame kans. Ik hen een Engelschman, die
een tehuis heeft gevonden in Frankrijk, ik
ben een verbindingsteeken tusschen de (wee
landen.
Dit uitgemaakt hebbende, draaide hij zich
om, rolde zich lekker in zijn deken en viel
in diepen slaap.
HOOFDSTUK X.
Eenige avonden daarna gaf Bigourdin
een groot diner ter eere van de Viriots en
een groot diner in de Fransche provincies
is een zeer ingewikkelde en moeilijke zaak!
Den geheèlen dag waren er ernstige voorbe
reidselen gemaakt. Félise liet de fabrique
in den steek cn was vol ijver in de keu
ken aan den arbeid met Kuphémie, ter
wijl Bigourdin, die, als alle goede hotel
houders. een bedreven chef was. overal al
les controleerde en naging. Het diner zou
om half acht beginnen, dat gekke, late uur
was gekozen omdat dc 'handelsreizigers
dan den aftocht zouden hebben geblazen.
Dc lange tafel in het miden was vervan
gen door een ronde tafel, kwistig versierd
met bloemen cn met vier driekleurige lin
ten, elk zooals het ordclint van Monsieur le
Maire, te \oorschijn komende van onder
een zilveren middenstuk, beladen met
fruit, waarvan een ananas de kroon vorm
de. Een verwarrend aantal glazen stond
voor ieder bord om ter zijnertijd gevuld te
worden met den wijn, die bij eiken gang
behoorde. Martin moest telkens voor Bi
gourdin de volgorde van de wijnen her
halen. Bigourdin had iets plechtigs over
zich. Als een adjudant had Martin zich toe
gevoegd gekregen den glazen- en borden-
wasscher uit 't. Café de 1" Univers, een \ol-
ijverigen nieuweling, die roet spanning het
fijnere werk van zijn beroep ging beoefe
nen.
Gastheer en genoodigden waren in groot
toilet.Bigourdin en vader Viriot werden
gesmoord in dichtgeknoopte gekleedc jas
sen van ecrwaardigen en slechten snit; Lu-
cicn zag er zwieriger uit in een jacquet ('t
laatste snufje van Bondstree.t) kort gele
den gekocht in het High-Life Warenhuis
to Pariis; de drie heeren droegen gele lee-
ren handschoenen, die ze aanhielden totdat
zc aan tafel zaten. Madame Viriot, gezet
en rustig, droeg haar beste zijden ïapon
met een kraag van oude kant, cn haar bes
ten hoed, waarop haar beste struisveer,
bevestigd met een ouden diamant van liaar
overgrootmoeder, en die in liet hoele Dor-
dognedal beroemd was; en Félise droeg
<*en rein* wit japonnetje,-waartegen haar
fijn bruin gezichtje aardig zou hebben af
gestoken, had ze niet bijzonder bleek ge
zien.
Bigourdin had Madame Viriot aan zijn
rechterhand, links van hem zat Monsieur
Viriot en Félise zat tusschen Monsieur Vi
riot cn Lucicn. Ieder was even deftig be
leefd. Het was „mon chcr Viriot" en „mon
cher Bigourdin" cn her. deftige „u" inplaats
van „mon vieux" en liet „jij" van liet Café
en van het gewone leven. En het was ook
„Chère Madame" en „Monsieur Lucien" en
„Mademoiselle Félise" en „ma mère". En
ofschoon Lucien en Felise elkaar hun hce-
lc leven bij den naam had ien genoemd,
was het nu „Monsieur" cn „Mademoiselle",
't Huwelijk is in Frankrijk een lieele cere
monie, die al begint maand m, voordat de
torenklok wordt geluid. Dit deftige diner
was hot eerste tooneel van het eerste be
drijf van hei uitgesponnen drama, dat zou
eindigen, als hel gordijn werd neergelaten,
hij liet luiden van de trouwklokkcn Ja, als
men zich verdiept in de questie, hoeveel
hindernissen van prikkeldraad dc Fran
sche wet en de Fransche gewoonten op
werpen voor jonge menschen die man en
vrouw w illen worden, dan vraagt men zich
af hoe het mogelijk is, dat allemaal te slik
ken en toch te trouwen: dan krijgt men de
overtuiging dat Frankrijk het moreelste
land van de. wereld is, wat ook inderdaad
dc waarheid is.
't Was een lang diner met vele gangen.
Martin, bijgestaan door den glazen- cn bor-
denwasscher, sloeg er zich kranig doorheen.
Zijn bescheiden aard en dc drukte van het
tafeldienen beletten hem om acht te slaan
op de conversatie. Maar wat hij te hooi en
te gras opving, trof hem niet als geestig
of aardig. Het kleine gezelschap was zeer
met zichzeif vervuld. Men had het, druk
over den truffeloogst cn haalde er zelfs sta
tistieke gegevans bij; men luisterde naar
Lucien's tamme anecdotcn over don dienst;
rncn maakte uit, dat de Parijzenaars zeer
te beklagen war an, omdat ze moesten wo
nen in Parijs en niet in Brantómc. Zelfs
do smakelijke gerechten konden het gezel
schap niet op vroolijker po.M krijgen. En
dat kwam misschien door de weinige toe
schietelijkheid van een der hoofdpersonen.
Houdt u van honden, Mademoiselle?
vroeg Lucicn, die dapper met een praatje
van wal stak
Ta mijnheer, antwoordde Félise.
Hebt u er een, Mademoiselle?
Non, Monsieur, antwoordde Félise.
Die mooie poedel, die zoo knap was
rnet zijn kunstjes, is dood geloof ik, zei Ma
dame Viriot, haar zoon te hulp snellend.
Oui, Madame, antwoordde Félise.
Hoe verlokkend beschroomde onschuld
met neergeslagen oogen ook moge. zijn voor
den jongen l ianschman, die aan trouwen
denk, als die onschuld zoo niet te zeggen
heeft, wordi liet gesprek er niet levendiger
op.
Martin, gewend haar aardig te hooren
babbelen, verbaasde zich over haar stil
zwijgen. Wat voor aantrekkelijker metgezel
kon ze wenschen, dan dien knappe soldaat,
die naast, haar zat. En ze at zoo goed als
niets. Toen zc bedankte voor snip met. truf
fels en champignons) een gerecht, dat Eu-
phémie bij het braden nartkloppingen had
bezorgd, fluisterde hij haar in het oor.
Kom, neem nu een klein stukje. Toe.
En toen zc zich bediende, zag hij hoe een
roode blos over haar halsie toog. Hij was
blij dat liij er in geslaagd wat haar wat
aan het eten te krijgen.
Hoe liet na het diner was gegaan in den
salon, waar Félise volgens oud gebruik,
koffie cn likeur aan de gasten presenteer
de, wist Martin niet.
I-lij had het veel te druk met Euphémi©
en het kamermeisje en Baptiste en den
glazen- cn bordenwasscher om alles van
het diner op te ruimen. En, buitendien, wat
zou hij, als hotelbediende, daar binnen in
dien deftigen kring hebben gedaan?
Toen het werk af was geloopen en de res
ten van de schotels cn de halfvolle fles-
schen verorberd en opgedronken waren, in
formeerde Euphémie zeker voor dc hon
derdste maal, wat Monsieur en Madame Vi
riot wel van eiken schotel hadden gezegd.
Dc maag van Monsieur was het cen
trale punt van den heelcn middag. Ik ken
de maag van Monsieur Viriot nu al twintig
jaar, ook de maag van Madame Viriot, want
oude dames weten meer dan je denkt.
En toen dc moede en ijverige dienstbo
den naar bed waren gegaan, sloot Martin
overal en de gezellige warmte in de keuken
ontvliedend, ging hij naar de weinig ver
lichte hall om daar nog, voor hij naar bed
ging, een sigaret te rooken.
Daar vond hij Bigourdin, die op een rie
ten ruststoel lag.
(Wordt vervolge^
