DE VOLKSWIL HEEFT GESPROKEN DE EEMLANDED Belangrijkste Nieews Weerbericht Licht ABONNEMENTSPRIJS pc. 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per week (met gratli vertekering tegen ongelukken) f 0.17'/,. Binnenland franco per post per 3 maan Jen f Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 57910 TELEFOON INTERG 51J Woensdag 3 Augustus 1932 Uitgave: VALXHGFF Co. v Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 29 „DUITSCHLAND NIET RIJP VOOR DE DICTATUUR Hoe het buitenland oordeelt DE POSITIE VAN VON PAPEN BECHSTEIN PIANO'S Fa. R. v. d. BURG Dr. SEIPEL OVERLEDEN 9 uur 21 min. DAGBLAD 'HIJS OER ADVFRTtJTIFN VQD 1-L regels f 1.05 met inbegrip van een tewijlUUmmef elke regel meer f0.25. Liefdadigheids-advcreent,to voorde belft van den prijs. Kleine Advertentlto „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regela 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0D5 Beiersche Volkspartij en centrum zijn tevreden M n c h e n, 2 Aug. (V. D.) De leider der Beiersche volkspartij Schaffer heeft een proclamatie uitgevaardigd, waarin wordt verklaard, dat de Beiersche volkspartij met haar 22 verwanten in den nieuw gekozen rijkedag met het versterkte centrum een achtenswaardig blok van het Christelijk conservatieve midden beteïkenen, zonder welker medewerking een wederopbouw van Duitschland niet mogelijk is. Dat Duitsch- land niet rijp is voor de dictatuur, heeft dc 31ste Juli duidelijk bewezen. Dc volkswil heeft gesproken. Deze volkswil heeft Hitler niet tot de dictatuur geroepen, doch ter ver antwoording. De Beiersche volkspartij verwacht, dat dc regeering het votum van het volk zal vol trekken. Boedapest, 1 Aug. (V. D.) Algemeen komt in de dagbladen de verwondering tot uiting over het aangroeien van den com- munistischen aanhang. Men is er van over tuigd, dat de nieuwe rijksdag onbruikbaar is, terwijl verder de overtuiging wordt uit gesproken, dat liet kabinet von Papen slechts een korten levensduur zal hebben. Voor de Pester Lloyd ligt de groote be- tcckeni6 van de rijksdagverkiezingen in hel feit, dat de meerderheid des lands gebleken is tegen Hitler te zijn. Het feit, dat de nat.- soc. de sterkste partij in den rijksdag zijn, raag echter niet worden onderschat. De liberale Esty Kurier zegt, dat het Hit- Ierisme wel-is-waar ver is doorgedrongen, maar dat ;toch de grooto partijen der de mocratie zich niet willen laten overwinnen. Brussel, 1 Aug. (V. D.) De Nation Beige schrijft over den verkiezingsuitslag, dat extreem-rechts overwonnen heeft, maar dat ook het communisme vooruit is ge gaan. De sociaal-democratie, die de eenige werkelijk republikeinsche partij is, loopt achteruit, hetgeen kenteekenend is. Ten slotte verklaart het blad nog, dat von Pa pen cn Schleicher toch den toestand mees ter blijven in Duitschland. Een artikel van Karl Radek. Moskou, 2 A u g. (V. D.) In de „Isves- tia" wijdt Karl Radek een artikel aan den uitslag der Duitsche Rijksdagverkiezingen. Deze uitslag onderscheidt zich door vier fei ten van wezenlijke beteekenis. In de eerste plaats de overwinning van de communis tische partij, die 600.000 stemmen heeft ge wonnen, ten tweede het feit dat de sociaal democraten ongeveer evenveel stemmen hebben verloren, ten derde het verdwijnen van een aantal der oudste burgerlijke par tijen en ten vierde het tot stilstand bren gen van den opmarsch der nationaal-socia- bsten. De regeering zal in den nieuwen Rijksdag door de houding van het Cen trum niet gemakkelijk een basis vinden, cn zal of in de lucht moeten blijven hangen, of op de nationaal-socialisten moeten steu nen. K e u 1 e nv 1 Aug. (V. D.) De dagelijksche voorzitter van de Duitsche centrumpartij, Joos, publiceert in de Kölnischc Volkszei- tung den volgenden oproep: Met groote genoegdoening en girechlvaar- digden trots zien wij terug op dc verkie- zingssuccessen van den 31cn Juli. Dank zij een in de geschiedenis van de Duitsche cen trumpartij weergalooze overgave cn propa- ganda-arbeid is het gelukt niet alleen den aanval op ons af te slaan, maar bovendien nog groote vorderingen te maken. De ver meerdering van onze politick-parlementaire kracht maakt het ons ook in den nieuwen rijksdag mogelijk te streven naar een poli tiek, die ons volk uit de verwarring zal leiden, het land weer orde en rust zal ver schaffen en op de basis van de grondwet een gezonde sociale, economische en natio nale ontwikkeling zal waarborgen. Het is onze plicht alle strijders, medearbeiders en vrienden te danken. Buitensporigheden te Brunswijk. B runs wijk, 1 Aug. (V.D.) Hedenmor gen ontstond te Brunswijk een vechtpartij tusschcn communisten c'n studenten van de technische lioogcschool, waarbij de leider van het studenten-stpjfrnvendel werd ge dood. Verscheidene deelnemers aan dc vechtpartij werden gewond. B r u n s w ij k, 1 Au g. (V. D.) In ver schillende deelen van de stad werden Maan dag uit auto's, waarin verschillende perso nen zaten» helschc machines geworpen, o.m. in de omgeving van een communistisch verecnigingslokaal, voor het gebouw van de ï'ijksbanier, zoomede voor de woning van burgemeester Boelime. Er werd niemand gewond. Een interview met Von Papen. Berlijn, 2 Aug. (II.N.) Rijkskanselier von Papen heeft in een interview met den Berlijnschen correspondent van de Associa ted Press verklaard, dat zijn regeering in geen enkel geval van plan is, zich met dc vorming van een coalitie in den rijksdag in te laten. Indien aan de gehouden verkie zingen eenige bijzóndere beteekenis toege kend moet worden, is het slechts, dat. het Duitsche volk liet streven van de regee ring heeft goedgekeurd, om het land van het partijwezen te bevrijden. Wat wij verlangen, aldus zeidc dc rijks kanselier, is dat ons streven, om Duitsch land van zijn moeilijkheden te bevrijden, geduld wordt. Mijn collega's en ik willen ons met ons programma voor opbouwend werk tot den rijksdag wenden om de leden voor de beslissing te stellen, of zij met het oog op de dringende behoefte aan objec tief, buiten de partijen staand werk het wa gen ons uit. het zadel te werpen. De ge dachte aan de mogelijkheid van een motie van wantrouwen scheen den rijkskanselier geheel onbewogen te laten. Von Papen .-prak de hoop uit, dat het centrum, waar toe hij behoorde, voordat hij rijkskanselier werd cn dat hem tijdens de verkiezings campagne scherp heeft bestreden, niet het odium op zich zal laden om een nieuwe ka binetscrisis te verwekken. Ook uitte hij de hoop, dat de rijksdagafgevaardigden voortaan meer individueel te werk zullen gaan. Voorts verklaarde von Papen, dat volgens zijn overtuiging het oogenblik voor de nationaal-socialisten is gekomen om practisch mede te werken aan het werk van den wederopbouw. De kwestie van den staatsyurm is op het oogenblik niet %aan de orde, aangezien deze kwestie bij de ver kiezingen in het geheel geen rol heeft ge speeld. Het Duitsche volk streeft er alleen naar, zijn huis in orde te brengen. Wij hebben thans geen tijd om aan den staats vorm te denken. B er 1 ij n, 2 Aug. (U.N.) In het interview, dat rijkskanselier von Papen met den cor respondent van de Associated Press had, heeft von Papen nader toegelicht, wat hij in zijn-radiorede met de hervorming van den staatsvorm bedoelde. Von Papen wenscht ook vo'ójj Duitschland een tweekamerstelsel, dus naast den rijksdag een lichaam in den geest van den Amerikaanschen senaat. Ook een hervorming van het tegenwoordige kiesstelsel acht hij gcwcnscht, daar het lijs- tcnstelsel, zooals dit op liet oogenblik be staat, hem niet voldoet. Hij wenscht in de verschillende kiesdistricten individueele candidaturen. Was dit bij dc jongste ver kiezingen het geval geweest, dan had hij zich zeker candidaat in zijn oude kiesdis trict gesteld cn hij twijfelt er niet aan of hij zou dan herkozen zijn. Het oordeel der Londensche pers Londen, 2 Aug. (V.D.) In hun hoofd artikelen over dc rijksdag verkiezingen zijn bijna alle Londensche bladen liet erover eens, dat dc eigenlijke overwinnaar in den verkiezingsstrijd dc rcgcering van Von Papen is. wier doeleinden m Engeland al gemeen met sympathie worden ontvangen. Den groei van het communistische ste»a- mental acht men een verrassing. Ten aai- zien van de nationaal-sbcialistische bewe ging is men van meening, dat zij haar hoogtepunt heeft bereikt. De Times schrijft, dat men geen opzien barende ontwikkeling in Duitschland be hoeft te verwachten, aangezien de regeering voorloopig ten volle wordt beziggehouden door haar werk om dc orde te herstellen In de buitenlandschc politiek zal de rc gcering streven naar gelijkheid van bewa pening en in de binncnlandschc politiek naar een herziening van het parlementaire stelsel. De jaren na den oorlog zijn niet dc juiste tijd geweest om Duitschland een nieuwe grondwet te geven en er zijn vol doende redenen aamvezig om thans wijzi ging in deze grondwet le brengen. De Morning Post schrijft, dat liet Duit sche volk niet lang meer van de parlemen taire democratie zal genieten. Deze demo cratie is door de dwaasheid van haar eigen aanhangers gedood. Dc Daily Mail verklaart: wanneer Duitschland Engeland zou zijn, dan zou Hindenburg Hitler met dc regeeringsvor- ming belasten. Aangezien echter Duitsch land Engeland niet is, is dc huidige regee ring voornemens voorloopig aan het bewind te blijven. Financial News begroet den verkiezings uitslag in zooverre, dat liet blad aanneemt, dat de zoogenaamde bevroren' credieten cr niet door in gevaar komen, wat misschien het pond sterling ten goede zal komen. Het orgaan van de Labour Partij, de Daily Ilerald, wijst op de verplichtingen, die het buitenland tegenover Duitschland heeft, opdat dit land eindelijk tot rust zal komen. Tol deze verplichtingen behoort in de eerste plaats de ontwapening der ande re mogendheden tot op het bewapenings- peil van Duitschland. De conclusie der Franscho pers. Parijs, 2 Aug. (V.D.) De Parijsche bla den bevatten eveneens nog uitvoerige be schouwingen over de Duitsche rijksdagver kiezingen, waaraan meercndccls conclusies worden verbonden, die men uit den uitslag voor de toekomstige buitenlandsche poli tiek van Duitöchland tracht te trekken. Dc rcchtschc bladen cn ook een deel der met dc regeering in relatie staande pers wijst erop, dat ten slotte de overwinning der nationaal-socialisten niet ontkend zal wor den en dat hieruit een gevaar voor do Franschc veiligheid voortvloeit, waardoor dc aaneensluiting van alle nationale krach ten in Frankrijk noodzakelijker wordt dan ooit. De Echo de Paris noemt liet standpunt ten aanzien van de buitenlandsche politiek van de 16 millioen nationale kiezers in Duitschland een van haat en vijandschap tegen Frankrijk cn Polen vervulde bewe ging. liet Journal schrijft, dal de uitslag der Duitsche verkiezingen voor Frankrijk een reden moet zijn om alle werkelijk nationale elementen te verecnigen, aangezien de Franscho regeering thans voor een ernstige cn zeer moeilijke taak staat. De in nauwe relatie met de regoering staande Ere Nouvelle constateert, dat de toekomst van het rijk thans is overgegaan in handen van den man. die nog eenige dagen geleden heeft gewezen op dc nood zakelijkheid van versterking der bewape ning. Onder deze omstandigheden moet men zich afvragen of het Duitsche leger, dat in de toekomst in dienst van de Duit sche binncnlandsche politiek gesteld be hoorde Ie worden, niet ook tot een instru ment der Duitsche diplomatic zal worden gemaakt. De uitslag van de rijksdagverkie zing is \oor de gehcslc wereld even ernstig als voor Duitschland zelf. Het ideaal van den waren muziek liefhebber. De vertegenwoordiger ARNH. STRAAT Priester'staatsman in Oostenrijk De oud-bondskanselier van Oostenrijk, de prelaat dr. Ignaz Seipel, is gistermorgen om half acht in het sanatorium Waldfrie- den in het Wienerwald na een langdurige ziekte overleden. Ignaz Seipel werd 19 Juli 1876 te Weenen geboren; hij koos den geestelijken stand en werd in 1899 tot priester gewijd. In 1908 promoveerde hij aan de Weensche univer siteit op een proefschrift over moraaltheo logie en reeds het volgende jaar werd hij als Ordnarius beroepen aan de pliiloso- pliisch-theologische hoogcschool te Salz burg, vanwaar hij in 1917 hoogleeraar werd aan de Weensche universiteit. Reeds geruimen tijd had hij zich toen al op politiek gehierl bewogen en in October 1918 trad hij als minister voor sociale zaken toe tot bet kabinet-Laramasch, terwijl hij in 1919 vice-president werd van de socia- lisatie-commissie. In 1922 werd hij bondskanselier, waar mede voor het eerst in 600 jaar een pries ter in Oostenrijk de leiding van de regee ring kreeg. In Nov. 192-4 trad hij af, doch na het aftreden van het kabinet-Ramek vormde hij in October 1926 zijn tweede ka binet. Als gevolg van de verkiezingen in April 1027 trad liij wederom af, doch reeds op 19 Mei 1927 vormde hij zijn derde kabi net. In 1929 verdween luj voorgoed van het tooneel. Zijn invloed op het politieke leven van Oostenrijk was nog zeer groot, ook toen hij in 1930 de leiding van de christelijk- sociale partij neerlegde. In 1931 verleende de Weensche universi teit hem het eere-dóetoraat in de rechten. Wat Seipel's aftreden in 1929 betreft, brengen wij in herinnering, dat reeds en kele weken tevoren meermalen geruchten de ronde deden, dat het Oostcnnjksche ka binet. aan 't hoofd waarvan Seipel als bondskanselier stond, van zins w as van het politieke terrein te verdwijnen. Toen echter door Seipel zelf, alsmede door zijn minis ters, met klem werd geloochend, dat deze bedoelingen voorzaten, aanvaardde men deze verklaringen. Op 4 April 1929 kwam echter het verrassende bericht uit Weenen. dat de bondskanselier had gemeend toch MGR. SEIPEL. te moeten aftreden met al zijn ministers, die met hem dus volkomen solidair waren. De eindelooze aanvallen, die op monseig neur Seipel waren gedaan, hadden hem er tenslotte toe genoopt zijn ambt neer te leg gen. Niet alleen zijn staatkunde vormde voortdurend een mikpunt der oppositie, doch ook zijn persoon was herhaaldelijk een voorwerp van kritiek. In rnededeelingcn, door dr. Seipel destijds afgelegd, heeft deze te verstaan gegeven, dat hij het als zijn plicht beschouwde heen te gaan, omdat de nimmer eindigende kri tiek een beletsel was voor de kalme ont wikkeling van den toestand op binncn- landsch politiek gebied. Inderdaad bestonden vooral in 1929 zeer scherpe politieke tegenstellingen in de Oostcnrijksche republiek. Fel st,onden de rcgecringscoalitie (de Christelijk-socialen, groot-Duitschers en landbond) en de soci aal-democratische opposanten, die Seipel als een vijand der arbeiders beschouwden >.n zijn priesterlijke eer soms zelfs niet nalie ten aan te tasten, tegenover elkaar; do noodzakelijk daaruit voortvloeiende mee ningsverschillen droegen niet zelden een zeer hatelijk karakter. Overigens waren de partijen, die de coalitie vormden, het ook niet steeds in elk opzicht eens. Van sociaal-democratische zijde o.a. bij monde van den gewezen bondskanselier dr. Renner is in 1929 betoogd, dat de so ciaal-democraten al lang lot overeenstem ming wcnschtcn te komen met de burger lijke partijen cn met hen verlangden ia- men te werken, doch dat dr. Seipel's poli tiek dit onmogelijk maakte. Vooral vond dr. Renner het jammer, dat het voorstel der sociaal-democraten, om allo organisa ties in Oostenrijk te ontwapenen, van (ie hand was gewezen, terwijl een vergelijk op het terrein der huurwetten evenmin tol stand kon worden gebracht. Op de eeono mische politiek van dr. Seipel had Renner ook van allerlei aan te merken en z.i. kon men alleen uit dc impasse geraken, wan neer er nieuwe verkiezingen werden ge houden. Ondertussclicn slaat men dc plank ver moedelijk niet al te ver mis, wanneer men aanneemt, dat in 1929 de crisis in het le ven werd geroepen zoowel door het syste matisch verzet der sociaal-democraten als door onecnighedon in den boezem van het kabinet, welke deels van economischcn, deels van cultureelen aard waren. In sommige kringen was men in 1929 van oordeel, dat het aftreden van Seipel alleen rnaar een manoeuvre was van den leider der Christelijk-socialen, die, wan neer de politieke toestanden weer gunsti ger mochten worden, voornemens zou zijn zijn ambtsbezigheden te hervatten. Dit is echter niet geschied. Een feit was echter, dat het heengaan van dr. Seipel de gemoe deren eenigszins heeft doen bedaren, daar niet ontkend kan worden, dat de clericale leider dikwijls tegenover zijn marxistische tegenstanders een zeer onverzoenlijke hou ding heeft aangenomen, hetgeen hem door zijn eigen partijgenooten meer dan eens euvel is geduid. Aan den anderen kant mag niet verzwegen worden, dat dr. Seipel zich groote verdiensten heeft verworven bij den wederopbouw van Oostenrijk cn dat bij veel heeft bijgedragen naar binnen en naar buiten tot de consolidatie der republiek. Weenen, 2 Aug. (V. D.) Op 4 Juli was dr. Seipel wegens een langaandoening over gebracht naar het particuliere sanatorium voor longafwijkingen te Pernitz. Nadat hij de eerste dagen van zijn verblijf aldaar eenige sporen van vooruitgang toonde, werd zijn toestand in de vorige weck weer slech ter en bleef zijn temperatuur beneden nor maal. Sedert Zaterdag had hij last van be nauwdheden, waardoor ook het hart niet goed meer werkte. In den afgeloopen nacht was hij zoo zwak, dat men zijn overlijden elk uur verwachtte. Tegen middernacht trad de doodstrijd in en om half acht van morgen constateerde de bij zijn bed waken de geneesheer den dood. Gisteren had hij nog bezoik van den secretaris-generaal van het centrale bestuur der christelijk-sociale partij, waarbij bleek, dat dr. Seipel geestelijk nog geheel bij was. Hij interesseerde zich nog voor alle poli tieke gebeurtenissen in binnen- en buiten land. hoewel hij van den ernst van zijn toe stand op de hoogte was. BUITENLAND. De politieke toestand in Duitschland* (Eerste Blad, pag. 1). Oud-bondskansclier Seipel overleden. (Eerste Blad, pag. 1). Gespannen verhouding tusschcn Bolivia en Paragua). (Eerste Blad, pag. 2.) j China's strijd tegen Japan. (Eerste Blad, pag. 2). Generaal Ma weer in het land der leven den. (Eerste Blad, pag. 2). BINNENLAND. Mr. J. A.N. Patijn over Italië (Tweede Blad, pag. 2). Congres voor vergelijkend recht. (Tweede Blad, pag. 3). SPORT. De Olympische Spelen. Mej. Schuur* man protesteert. (Derde Blad, pag. 1). Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In stituut te dc Bilt. Hoogste barometerstand: 767.3 te La Co- runa. Laagste barometerstand: 744.9 te Reykja vik. Verwachting: Zwakke lot matige Z.W« tot W. wind, meest zwaar bewolkt met tij delijke opklaringen, waarschijnlijk weinig of geen regen en iets warnier. Een secundaire van de depressie bij IJs land, heeft zich, zooals verwacht werd, naar onze omgeving verplaatst. De snelheid waar mede dit hooge drukgebied zich verplaat ste was vrij groot, zoodat de opklaring van gisteravond niet lot heden morgen bleef aanhouden, daar reeds thans de regentoe stand is ingetreden. In hel Z.W. handhaaft zich de hoogc drukking in de ondiepe de pressies over Nooid-Scandinavie en een over Oost-Duitschland en Polen, hebben weinig voor het weer ten onzent te betee- kenen. In Engeland is de barometer over het al gemeen weer stijgende, in Wesl-Skandinavié en onze omgeving weer dalende, waar schijnlijk zal de secundairereeds in den loop van den dag passeeren, zoodat mor gen het weer zal verbeteren. In onze omgeving en Duitschland daalde dc temperatuur, over de Britsche eilanden steeg zij. Yarmouth had 15 m.M. regen. DE TOESTAND TE KONINGSBERGEN. Tachtig arrestaties. De toestand te Koningsbergen is volkomen rustig. Bereden Schupo, voorzien van ka rabijnen, trekken door de straten der stad zonder dat liet tot botsingen of oploopen komt. De politie is druk bezig met het on derzoek naar de incidenten van Maandag. Er melden zich steeds weer nieuwe getui gen aan, terwijl voortdurend arrestaties plaats hebben. Het aantal in hechtenis ge stelde personen bedraagt thans 80. De poli tie is uiterst spaarzaam met het verstrek ken van inlichtingen. Het schijnt dat de toestand weer volkomen normaal is. Ordeverstoorders voor don politierechter. Koningsbergen, 2 Augustus. (V.D.) De student Renn die don diefstal heeft ge pleegd in een wapenmagazijn is door den politierechter veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf. Deze diefstal houdt ver band met de ongeregeldheden welke Maan dag hebben plaats gehad. RIJKSKANSELIER VON PAPEN MET VERLOF. Geen politieko maatregelen» Berlijn, 2 Augustus (V.D.) Rijkskanse lier von Papen is. zooals reeds gemeld, Dinsdag rnet verlof uit Berlijn vertrokken. Begin volgende week zal hij te Berlijn terug zijn. Ook de minister voor de Rijksweer is voor enkele dagen uitstedig. Te Berlijn blij ven von Gayl en von Neurath. Politieke onderhandelingen, welke in ver band met het resultaat der Rijksdagver kiezingen moeten worden gevoerd, zullen derhalve op zijn vroegst begin of midden volgende week kunnen plaats vinden, voor zoover de partijen zulks noodig achten. In kringen der Rijksregeering staat men op het standpunt, dat de Rijksregeering zelf geen aanleiding ziet een nieuwe noodver ordening of een mutatie in het kabinet door te voeren als gevolg vaQ den verkie zingsuitslag.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1