n
DE ËEMLANDEU
G. BROUWER
Buitenlandsch
Overzicht
Buitenland
DANTZIG EN POLEN
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht op
JOH. DE HEER
Dinsdag 16 Augustus 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 40
ONNATUURLIJKE HITTE
TE BERLIJN
'Cucces'T
Tuin
KRUISKAMP 10 - AMERSFOORT
DE OPSTAND IN SANTIAGO
8 uur 57 min.
Piano's, Orgels, Radio
AMER SFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 nMnd"> voor Amersfoort 2.10. per maand I 0.75, per
week (met gntl, verzeketlog tegen ongelukken) I 0.\T/r
Binnenland franco per post per 3 maanden ft-, Afionderll|ke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 511
PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsiiummef
elke regel meer f 0.25u Llefdadlghelds-advertentlên voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentiün „KEITJES" bi) vooruitbetaling 15 regela
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra i 0jO5
De conferentie te Ottawa.
In ons overzicht van Zaterdag hebben wij
eenig optimisme laten binnenvloeien met
betrekking tot de bereikte of te bereiken
resultaten in Ottawa. Het blijkt echter uit
de jongste berichten, dat er voor optimisme
niet heel ve?l plaats blijft. Er wordt welis
waar de laatste dagen koortsachtig gewerkt
omdat alles er op gespitst is Donderdag 18
dezer de conferentie te sluiten, maar dat
neemt niet weg, dat het gevoel van malaise
bij de geïnteresseerden niet weg te nemen
valt. Men voelt meer en meer, dat de Confe
rentie ook al kan men niet direct van een
échec spreken toch weinig positieve
resultaten opleveren zal en dat de beslissing
over de belangrijkste kwesties verschoven
schijnt te worden naar de Economische
Wereldconferentie. Ook Engeland moet on
dervinden (evenals trouwens Amerika) dat
het zijn economische en financicele aange
legenheden niet meer insulair, in isolement,
kan behandelen, maar dat het afhankelijk
is van de wereldmarkt.
Op het eind van de vorige week waren
Canada en Engeland over de belangrijkste
kwesties, die deze landen gescheiden hiel
den, nog niet tot overeenstemming geraakt.
De lezer weet waarover het gaat. Engeland
wil, dat Canada zijn hoogi tarieven voor
textiel ten gunste van Engeland laat vallen,
waardoor de Engelsche industrie, die door
werkloosheid en stakingen gekweld en be
dreigd wordt, weer adem kan halen en in
Canada een ruimer afzetgebied vindt.
Maar Canada is bang dat zijn eigen in
dustrie daardoor in het gedrang komt. Zij
kan blijkbaar de concurrentie met de Engel
sche nijverheid niet aan. Zoo ziet men weer,
waartoe de tariefpolitiek voert. De meest
\riendschappelijk gezinde en broederlijk ge
lieerde staten plaatst zij als vijanden tegen
over elkaar.
Canada daartegenover eischt van Engï-
lantj een verandering van zijn levensmidde-
lenpolitiek. Engeland zou invoerrechten
moeten beffen op vleesch en tarwe, die uit
andere landen worden geïmporteerd, en aan
de Canadeesche producten vrij spel geven.
Dit zal natuurlijk tot gevolg hebben, dat het
leven in Engeland aanmerkelijk duurder
wordt, en dat de arbeider (en dc werklooze!)
zich zijn goedkoope bevroren vleesch uit
Argentinië ontnomen ziet. Dc Engelsche
regiering huivert daar vooralsnog, naar 't
schijnt, eenigszins voor terug. Zij zal er bij
de bevolking ook zeker niet populairder om
worden, al zou het parlement de maatrege
len desnoods nog 6likken. Bovendien hebben
Macdonald en de zijnen rekening te houden
met de groep der onafhankelijk-socialisten,
die niets liever zou zien, dan dat deze na
tionale regeering ten val kwam, en die niet
zal nalaten om de bevolking ervan te door
dringen wie de schuld is, dat het „dage-
lijksch brood" zooveel duurder wordt. Naar
verluidt heeft Macdonald vanuit Londen de
zer dagen een langdurig telefonisch onder
houd gehad met Baldwin, die in Ottawa zit,
en al beweren sommige bladen dat deze
conferentie hoofdzakelijk liep over de
jongste rede van Hoover en de daarin ver
vatte economische desiderata het is niet
minder waarschijnlijk, dat ook de pijnlijke
situatie in Ottawa het onderwerp van 't ge
sprek is geweest.
Algemeen wordt de behoefte gevoeld aan
een verhooging van het prijsniveau. In en
kele midden-westelijke staten van Noord-
Amerika heeft een half millioen landbou
wers zich weigerachtig verklaard hun pro
ducten af te leveren, wanneer de prijs niet
stijgt. Er heerecht niet alleen in Amerika
een noodtoestand, die zich in de allereerste
plaats voor den landbouw pijnlijk open
baart. Ook Ottawa heeft over deze kwestie
gehandeld, zoomede over de daarmee ver
bonden kwestie van den gouden standaard
etc.. maar men heeft het niet verder kunnen
brengen dan tot het uitspreken van bepaal
de wenschelijkheden, die eigenlijk waarhe
den als koeien zijn. En de eigenlijke be
slissing heeft men verschoven naar de
Wereldconferentie (die, naar uit de tele
grammen blijkt, wel niet eerder zal bijeen
komen dan na de Amerikaansche presi
dentsverkiezing). De regeeringen die in
Ottawa bijeen zijn hebben verklaard, dat zij
°P dit punt samenwerking begeeren met allo
andere landen en gaarne de maatregelen,
die dc Wereldconferentie beraamt tot ver
booging der prijzen, zullen ondersteunen.
Men is tot liet gemeenschappelijk inzicht ge
komen, dat een .verhooging der prijzen niet
alleen door maatregelen met betrekking tot
den muntvoet te bereiken is, maar verlangt
daarbij dat ook geld op korten termijn te-
Sen lagj rente in groote mate beschikbaar
wordt gesteld. Uitdrukkelijk wordt g?waar-
schuud tegen het gevaarlijke hulpmiddel
van de inflatie.
Deze wenken en wenschcn worden echter
niet omgezet in concrete maatregelen. Het
zal moeten duren tot de Wereldconferentie
bijeen is, eer men op dit punt daadwerkelijk
iets te beleven krijgt
Ontspanning in de
relaties
Dantzig, 13 Aug. (V. D.) In den loop
der laatste dagen hebben onder medewer
king van den Dantziger Volkenbondscom
missaris graaf Gravina besprekingen plaats
gevonden met het doel, een ontspanning tot
stand te brengen in de betrekking tusschcn
Polen en Dantzig. Als resultaat hiervan zijn
heden drie protocollen onderteekend.
In het eerste protocol verklaart do ver
tegenwoordiger van Polen, dat de Poolschc
regeering vast besloten is op haar gebied
energiek op te treden tegen economische
propaganda, gericht tegen Dantzig en vijan
delijke handelingen of demonstraties te zul
len verhinderen.
In het tweede protocol geeft de vertegen
woordiger een gelijkluidende verklaring
voor Dantzig, terwijl in het derde de ver
tegenwoordiger voor Dantzig verklaart, dat
de Senaat den Poolschen wenschen tege
moet zal komen met betrekking tot facili
teiten voor Poolsche oorlogsschepen in de
haven van Dantzig.
B e r 1 ij n, 15 Aug. (V. D.) Ook te Ber
lijn heerscht groote hitte. Zondag bedroeg
de temperatuur 34 graden m de schaduw,
waarmede dit jaar een record is bereikt.
Hedenmiddag 2 uur was de temperatuur
reeds tot 33 graden opgeloopen. Reeds heeft
de hitte twee slachtoffers geëischt. Een man
en een vrouw vielen op straat bewusteloos
neer. De vrouw werd in ernstigen toestand
naar het ziekenhuis overgebracht, terwijl
de man, die 64 jaar oud was, is gestorven.
Overal waar maar een plekje schaduw
was, hadden de Berlijncrs zich verzameld
cm de hitte te ontvluchten. De verkeers
middelen hebben Zondag oen record aantal
personen vervoerd. De spoorwegen vervoer
den meer dan 1,5 millioen Berlijners, die
buiten de muren van de wereldstad ver
kwikking en herademing zochten. De trams
vervoerden 1.3 millioen passagiers, de on
dergrond bracht het tot ongeveer een half
millioen, terwijl de autobussen met ruim
350.000 betalende passagiers de rij sloten.
PÏCCARD VERTREKT NIET VÓÓR
WOENSDAG
Zürich, 15 Aug. (VD). In verband met
do meteorologische omstandigheden zal
Prof. Piccard niet voor Woensdagmorgen
a.6. voor zijn vlucht naar de stratosfeer kun
nen starten.
DE S.A. KRIJGT VACANTIE.
B e r 1 ij n, 14 Aug. (V. D.) Naar de Mon-
tag meldt, heeft Adolf Hitler nog voor zijn
vertrek uit Berlijn na een leidersbespreking
de S.A. e«yi verlof van 8 dagen gegeven.
GROOTE VERVALSCHING ONTDEKT.
Weenen, 13 Aug. (V.D.) De politie te de
zer stede heeft, gewaarschuwd door de poli
tie van Augsburg, den 53-jarigen Michael
Karl gearresteerd te wiens huize voor een
waarde van een millioen Schilling aan ver-
valschte stempclmerken van de sociale ver
zekering gevonden werd.
DE ZEER KORTE GOLF.
Rome, 13 Aug. (H. N.) Volgens een
mededeeling van senator Marconi van
boord van zijn jacht is het gelukt met ccn
ultrakortegolf van 57 c.M. een afstand van
270 K.M. te overbruggen, zoowel telegra
fisch als telefonisch, waardoor het bewijs
geleverd is dat ook op zeer korte golven
het radioverkeer theoretisch mogelijk is.
DRIE TOERISTEN VAN 800 METER
HOOGTE NEERGESTORT.
München, 13 A u g. (V. D.) Bij de
Grossgloeckner zijn hedenmorgen drie toe
risten van een hoogte van 800 meter neer
gestort en waarschijnlijk om het leven ge
komen. Het zijn vermoedelijk Duitschers.
Een hulpexpeditie is onderweg.
EEN SUCCES VOOR DE OPSTANDE
LINGEN IN BRAZILIë?
Buenos Aires, 15 Aug. (VD). Van de
zijde der Braziliaansche opstandelingen
wordt medegedeeld, dat zij erin zijn ge
slaagd de stad Santa Annado Paranahyba
te bezetten.
GRATIE VERLEENING AAN TWEE TER
DOOD VEROORDEELDE MOORDENAARS.
Boedapest, 15 Aug. (V.D.). De Hon-
gaarsche Rijksregent Horthy heeft Zater
dag den beiden ter dood veroordeelden
moordenaars Johan Lorincz en Joseph
Szedlacsek gratie verleend en de doodstraf
veranderd in een levenslange tuchthuis
straf.
IN DEN
1UI
OVER WILDE EN GEKWEEKTE
PLANTEN.
In het kleine Eifeldorp, waar ik zoo juist
vertoeide had een ieder zeker succes in zijn
tuin, cn wel om dc heel eenvoudige ïcden,
dat er bijna geen tuinen waren maar de gc-
hcele streek toch cén tuin leek, door dc
mooie wilde bloemplanten, die men er vond.
Bewonderenswaardig waren de planten m
hun eigen tuintjes, die, zooals ik reeds op
merkte, niet groot waren, aan dc wilde plan
ten toegepast Zoodoende kreeg men een
harmonisch geheel, wat niet gemakkelijk tc
overtrcflen was. Bij ons doet men alle moeite
veel schilderachtigs in de tuinen tot stand tc
brengen. Al te vaak wordt echter dc harmo
nie met de omgeving vergaten en is het ge
heel toch onvoldoende. In onze Amcrsfoort-
schc velden zijn toch wilde bloemen genoeg,
die het bekijken zeker waard zijn. Zoo zag ik
pas nog prachtige Theunisbloemcn, Heide
roosjes en wilde Campanulas. Ook het Dui
zendblad zag ik in meerdere verscheiden
heid. Zeer zeker, in mijn Eifeldorp was meer
verscheidenheid. Zoo zag ik cr o.a. het mooie
roode steenanjertje, en verschillende Malvas.
Ook het Schurftkruid met haar minder sma-
kelijken naam, maar des tc mooier bloem,
van een zacht lila kleur was goed vertegen
woordigd. Een aardige lint gaven nu ook de
Vogelbessen, die vol geladen waren, de wilde
aardbeien niet minder vol en de bramen. Zc
droegen alle het hunne bij, een natuurlijken
tuin te scheppen.
Laten we dus ook eens probecren iels meer
natuurlijks van onzen tuin te maken, tenmin
ste, als de ligging hiervoor geschikt is.
Een mooie aanvulling is nu ook de Stok
roos met haar enkele of dubbele bloemen in
alle mogelijke tinten. Vooral de enkele vol
doen uitstekend en kunnen ze zoo vroolijk
boven een heg komen uitkijken. Men kan zc
nu nog zaaien en heeft er dan het volgend
jaar bloei van. Ook Duizendschoon, Campa
nula medium en Vingerhoedskruid kan nu
rog gezaaid worden. Einde Maart plant men
zc dan uit op dc plaats waar men zc hebben
wil. Vooral niet tc dicht dan planten. Men
ziȕit ze nu op een beschut hoekje van den
tuin, niet dik uit en overwintert ze daar, door
er wat takjes over te leggen. De vorst doet
geen schade, daar ze dan gebroken is, zooals
men dat noemt. Een zware bedekking moet
men in ieder geval niet aanbrengen, daar ze
dan rotten.
Een pracht plan! die nu volop bloeit is
Romncya coulteri of wel de Californifche
papaver. Ze vormt een mooie brecde plant
cn vraagt goed gemesten grond, maar brengt
dan ook talrijke bloemen te voorschijn, licht
roze van kleur met vele helderoranje meel
draden. 's Winters moet men ze wat dekken
met turfmolm. Plant ook eens Lavatera, die
lot de Malvas behoort. In mijn eigen tuin heb
ik hier reeds maanden genoegen van. Ook in
afgesneden toestand blijft de bloem weken
goed. Ook 's winters wat dekken. Sidalcea
met haar rood gekleurde hloemaren hoort
ook in ons natuurtuintje thuis, en dan de
talrijke Toortsen met gele, bruine of lila
genuanceerde bloemen. Er zijn te veel soor
ten om op te noemen, om in zijn natuur tuin-
Ije te planten. Een ieder weet nu wel wat ik
bedoel en zal de geschikte aanvulling kun
nen vinden.
J. O. W. F. RENS.
Wenscht ge 't beste voor Uw tuin
Bloemen en ook planten, beide?
Kiest 't betrouwbaar adres
KWEEKERIJ DE „H0RSE WEIDE"
EEN VLIEGTUIG VERONGELUKT, DAT
GEEN ONGELUKKEN MEER ZOU
VEROORZAKEN.
Do uitvinder breekt zijn
linkerarm.
P a r ij s, 13 Aug. (V. D.) De Fransche
uitvinder Albert Sauvan, die, zooals bekend
is, een vliegtuig met dubbele cabine heeft
gebouwd, waardoor de gevaren van het
neerstorten op dc aarde volgens zijn bere
kening volkomen zouden worden vermeden,
heeft in de bergen bij Nizza bij zijn proef
nemingen ccn ongeval gehad en een arm
gebroken. Hij liet zich met zijn machine van
25 meter hoogte vallen. Door een ongeluk
kig toeval kwam het toestel ongunstig neer
cn sloeg over den kop, voordat het den
grond bereikte. In zooverre zijn dc onder
stellingen van den uitvinder uitgekomen,
dat hij zich zonder eenige hulp uit de over
blijfselen van het vliegtuig kon bevrijden.
Een dokter stelde vast, dat zijn linkerarm
gebroken was.
De voornaamste schuldigen
gearresteerd
Santiago de Chile, 13 Aug. (V.D).
Met betrekking tot de gebeurtenissen in dc
Universiteit van Santiago de Chile wordt nog
gemeld, dat studenten na do bezetting van
het universiteitsgebouw een beroep «leden
op het publiek om dc regeering omver te wer
pen. Bij de bestorming van do universiteit
door de politic, werd een student cn een uni-
vcrsiteitsbcdicndc gedood, terwijl ook twee
voorbijgangers op straat het leven lieten.
Verder is een groot aantal personen gewond.
De voornaamste schuldigen zijn gearresteerd.
Naar verluidt was deze putsch de inzet van
een grootscli opgezetten opstand.
De rust is heden in de stad weergekeerd.
Na het beëindigen van dc gevechten in de
universiteit heeft dc regeering den staat van
beleg afgekondigd, aangezien dc onlusten in
verband stonden met communistische po
gingen, om den verbannen communistischcn
overste Marmaduke Grove weer aan het be
wind tc brengen.
Volgens de laatste berichten blijken in to
taal li personen, w.o. een inspecteur van po
litie, gedood en ongeveer dertig gewond te
zijn.
JOAN MACDONALD TROUWT.
Ramsay MacDonalds tweede dochter,
Joan MacDonald, treedt de volgende maand
in het huwelijk' met dr. Alastair MacKin
non.
TRAGISCHE DOOD.
Duisburg, 13 Aug. (H. N.) Op de
schacht Westcrholt van dc mijn Dür, waar
een nieuwe installatie wordt aangelegd om
het kolenslik productief tc maken, is dc
monteur Nasse, die over een buis liep om na
to gaan welke verbeteringen nog aange
bracht moesten worden, uitgegleden en in
het 6lik geraakt, waaruit hij zich niet meer
kon bevrijden. Toen de inrichting stopgezet
was, kon nog slechts het lijk, dat ontzettend
verminkt was, geborgen worden.
EEN NIEUWE KALILAAG IN DE
LANDES.
Tengevolge van kort geleden gedane ont
dekkingen is het volgens de Journée in-
dustrielle mogelijk, dat in het gebied, ge
naamd de Landes, een tweede kali-bas6in
de ontwikkeling van de Fransche productie
komt bevorderen. Bezuiden Dax werd al
een concessie verleend ten einde de kali en
magnesiazoutcn te exploitceren. Boringen
zouden de groote capaciteit van de zout
laag hebben vastgesteld. En in dc zoutmas-
sa zou kali-chloride in flinke hoeveelheid
gevonden zijn.
Piccard is voornemens, Piccard stelt uit... Zou Piccard ook rijmen op Veraart?
Alles is gereed, naar 't schijnt, alleen de atmosfeer in de stratosfeer geeft nog
belet. Hierboven de gasbuis, waarmee de ballon gevuld zal worden, indien Pic
card het langverbeide signaal geeft.
BUITENLAND.
Het „neen" van Hitier.
(Derde Blad pag. 1).
Hoe de Rijksregeering reageort.
(Derae Blad pag. 1).
Gifslang veroorzaakt paniek op een boot
(Derde Blad, pag. 1).
Wervelstorm in Texas.
(Derde Blad, pag. 1).
Rcgener wedijvert met Piccard.
(Derde Blad, pag. 1).
Het Moezelkanaal geopend.
(Derde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Inval in een speelhol to Rotterdam
(Tweede Blad, pag. 1.)
Te Rotterdam zijn twee personen ver
dronken.
(Tweede Blad, pag. 1.)'
Bclangrijko arrestatie te den Haag.
(Tweede Blad, pag. 2).
SPORT.
De Olympische Spelen.
(Derde blad, pag. 2).
Medegedeeld door het Ned. Kon. Met. In
stituut te Dc Bilt.
Hoogste barometerstand 768.6 tc Valcntia.
Laagste barometerstand 748.0 te Jan
Mayen.
Verwachting: Zwakke tot matige
wind uit N. richtingen, gedeeltelijk bewolkt,
weinig of geen regen, warm weer.
De veranderingen bleken veel sneller te
verloopen dan dit in de vorige week het
geval was. Dc depressie bij IJsland trok
N.-O.-waarts, doch ccn secundaire heeft zich
gisteren in het Zuiden van Noorwegen ge
vormd, die tusschcn den hoogen druk over
het N.-O. cn die in het Z.-W. een scheiding
bracht, waardoor in ons land de wind onge
veer Noordelijk werd. Door de menging <an
de iets koeleren zeewind met de lucht boven
het land vormde zich vannacht nevel.
Tc De Bilt daalde de thermometer nauwe
lijks beneden 20 gr. C., hetgeen wel bewijst
dat de afkoeling nog niet veel te beteeke-
ncn had.
In het Z.-W. heeft zich nieuwe hooge druk
gevormd, die echter over dc Britsche Eilan
den nog geen barometorstijging veroor
zaakt. Verschillende Britsche stations mel
den motregens.
Over Frankrijk, waar het bijna windstil
fraai weer is, stijgt de druk geleidelijk.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
GROOTE VOORRAAD
BESPEELDE INSTR7JMENTEN.
NIEUWE VOORRADEN GEBORGEN.
Londen, 15 Aug. (H. N.) Uiv het xvrak
van de Egypt is nog 200.000 goud en zilver
geborgen.
DE PRINS VAN WALES OP CORFOE.
Athene, 15 Aug. (V.D.). De Prins van
Wales en zijn broer Prins George zijn giste
ren enthousiast ontvangen door dc bevolking
bij hun aankomst op het eiland Corfoe.
REGEERINGSCRISIS IN CHILL
De Chlleensche Minister van
Financiën afgetreden.
Santiago, 15 Aug. (V.D.). Dc Chileen-
sche Minister van Financiën Zanartu is als
gevolg van de verwerping van zijn nieuwe
valutaplannen door de overige leden van
het kabinet afgetreden. De radicale partij,
waartoe Zanartu behoort, heeft de regee
ring haar verderen steun opgezegd en
eischt de afzetting van den president der
republiek Dr. Davilla.
DE „NIOBE" WORDT GESLEEPT.
Kiel, 13 Aug. (H. N.) Het wrak van de
Niobe is in rechte positie gebracht en onder
water twee mijl in de richting van Kiel ge
sleept.
ZEVEN BADERS IN DEN RIJN
VERDRONKEN.
Dusseldorp, 15 Aug. (H.N.). Gisteren
zijn bij het baden in den Rijn zeven perso
nen verdronken-