DÉ ËÉMLANDËQ
R0UWZITTING VAN DEN NAT. RAAD
Maandag 22 Augustus 1932
Uitgave: VALKHQFF Co. «g. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 45
ERNSTIG SPOORWEG
ONGELUK
DE IJZERBEDEVAART
200.000 deelnemers
AARDBEVING EISCHT
TALRIJKE D00DEN
RENNER HERDENKT
SCKOBER
De bijzetting op Dinsdag bepaald
8 uur 45 min.
PIANO'S-VLEUGELS
Fa. R. VAN DEN BURG
PRUISISCHE LANDDAG
Cli DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS
pc. 3 maanden vooi Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
«eek (met gratli verrekering tegen ongelukken! I O.I7'/r
Binnenland franco per post per 3 maanden 13-, Afzonderlijke nummers f 0 05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 5IJ
PRIJS DER ADVERTENTIEN van re9c,smet ,nbe9rtP vao eeD bewijsuummef
elke regel meer f 0.25 Ltefdadlgheids-advertentlën voor dt
helft van den prijs. Kleine AdvertentHSn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.— Bewijsnummer eatra 1 0.05
Von Papen stelt elschen. Hoe
mon in Frankrijk reageert.
Von Papen, de Duitschc rijkskanselier,
heeft tegenover het persagentschap Reuter
verklaringen afgelegd, ten aanzien waar
van de Temps op zeer besliste wijze zijn
standpunt bepaalt. Het blad begint met cp
te merken, dat tot dusver van Duitschc
zijde noch rechtstreeks, noch middellijk
eenigerlci stap bij de Fransche of een an
dere belanghebbende regeering is gedaan
en dat Duitschland nog niet officieel in
militair opzicht gelijke rechten heeft ge-
eischt of de teruggave der koloniën heeft
gevraagd. Waarschijnlijk wordt het geacht,
dat rijkskanselier Von Papen zal afwach
ten, totdat 'de toestand in zijn eigen land
is opgehelderd, voordat hij tot zoo'n ge
wichtige handeling overgaat. Dat de dé
marche in den herfst zal plaats vinden,
wordt ook op den Quai d' Orsay niet be
twijfeld.
Natuurlijk acht het officicuse blad het,
dat Von Papen in de mate, dat de binnen-
landsch-politicko moeilijkheden zich voor
bem opstapelen, zal trachten alle aan
dacht te laten uitgaan naar de buitenland-
sche politiek en zich daarbij zal bedienen
van formules, waaromtrent alle Duitsehe
partijen het eens zijn. Deze tactiek is niet
moeilijk. Het is echter een andere vraag,
of zij de resultaten zal opleveren, die het
Duitsehe kabinet schijnt te verwachten.
Do eischen van Von Papen liggen in de
lijn der Duitsehe diplomatie om de gevol
gen van den verloren oorlog zooveel mo
gelijk te niet te doen. Telkenkccr, wanneer
Duitschland concessies werden gedaan om
de verzoening te vergemakkelijken, doken
nieuwe eischen op, die aan het einddoel,
de vernietiging van het te Versailles geslo
ten verdrag, niet deden twijfelen. Nadat
tenslotte de overeenkomst van Lausanne
Duitschland een voordeelige regeling van
het herstel vraagstuk verzekerde, verlangt
het gelijke rechten op militair gebied en
noch voordat deze eischen zijn ingewilligd,
werpt de rijkskanselier reeds de kwestie
van de teruggave der koloniën op. Zoo
doende zou er niets anders meer overblij
ven, dan de territoriale wijzigingen, door 't
verdrag van Versailles in 't leven geroe
pen, ongedaan te maken, zoodat dan de
laatste sporen van de Duitsehe nederlaag
zouden zijn uitgewischt.
Do Temps meent, dat de openbare mee
ning tegen dc gevaren van een dergelijke
politiek mobiel moet worden gemaakt. De
beginselen, welke te Gcnèvc zijn aanvaard,
bewijzen aldus het Fransche blad
dat de andere mogendheden bereid zijn
hun beloften gestand te doen en op den
grondslag van artikel 8 van het pact te
ontwapenen in de mate, die in overeen
stemming is met haar veiligheid en haar
internationale verplichtingen. Wat Duitsch
land betreft, dit werd ontwapend op grond
van het vredesverdrag, welks militaire be
palingen in al haar kracht blijven bestaan
en niet eenvoudigweg door de besluiten van
een algemccne conferentie kunnen worden
opgeheven. Hieruit blijkt aldus het Fran
sche standpunt dat voor den desbetref-
fenden eisch der rijksregeering elke rechts
grond ontbreekt
Tot dusver is, gelijk boven werd geno-
teerd, nog geen officieele stap gedaan,
maar wanneer do rijkskanselier zooiets
niettemin durft bestaan, dan doet hij er
volgens de Temps goed aan niet al te zeer
te vertrouwen op de oneenigheid der ge
allieerden. Het is geen geheim, aldus wordt
eraan toegevoegd, dat do Duitschers te Lau
sanne het vraagstuk der particuliere schul
den onbesproken hebben gelaten in de
hoop, dat Engeland zich aan Duitschlands
zijde zou scharen, wat de militaire gelijk
berechtiging aangaat. Dit kan echter op
een misrekening uitloopcn. De Duitsehe
cisch is, van juridisch standpunt bekeken,
onaannemelijk (non recevable cn droit).- Er
zou voor de Duitsehe rcgcering dus slechts
overblijven het vraagstuk op politiek ge
bied over te brengen en in dat geval zou
men dienen te vragen tot welke contrapres
tatie Duitschland bereid is. Maar bier komt
men op het terrein der algemeene veilig
heidswaarborgen, een uiterst moeilijk op te
lossen probleem. Men kent tegenwoordig,
zoo merkt de Temps naar aanleiding hier
van op, maar al te goed het streven van
het kabinet Von PapenVon Schleicher om
van Duitschland een militairen staat naar
het voorbeeld van het oude Pruisen te ma
ken, om zich door diplomatieke manoeu
vres te laten overreden.
Wat de zinspeling van Ven Papen op dc
teruggave der koloniën betreft, meent het
Fransche blad een onjuiste opvatting, die
gemeen goed is geworden, tc moeten cor-
rigecren. Een desbetreffende cisch, zoo
wordt betoogd, kan niet volgens de gewo
ne procedure bij den Volkenbond worden
ingediend. Nietdo Volkenbond heeft de
mandaten verdeeld, maar dit geschiedde als
uitvloeisel van ccn rechtstreeksch overleg
tusschen de mogendheden. Het Genecfsche
organisme dient als controle-orgaan voor
het koloniale mandaatsbchcer. De verdee
ling der mandaten draagt ccn zuiver poli
tick karakter; het behoort niet tot dc be
voegdheden van den Volkenbond eenigcr-
lei wijziging tot stand te brengen. Met an
dere woerden: Duitschland kan ook, wat
net opwerpen der koloniale kwestie be
treft, geen juridische aanspraken laten gel
den; het moet te deze zake politieke be
sprekingeri inleiden, die echter, volgens de
Temps, weinig succes beloven, gezien de
stemming, die in Engeland liecrscht.
Dvie-en^dertig gewonden
ie Stralsund
Stralsund, 20 Aug. (V.D.) Heden
middag tegen zes uur is op het station al
hier een spoorwegongeluk gebeurd. Een
voortrein van den Eerlijnschen sneltrein
E 129 botste tegen een op het station staan
de rangccrlocomotief aan. De schok was
zoo hevig dat beide locomotieven aanzien
lijk werden beschadigd en dat van den
voortrein vele vensterglazen kapot- spron
gen. De machinist en de stoker van de ran
geerlocomotief werden met zware verwon
dingen naar het ziekenhuis gebracht. Van
den voortrein worden 31 personen licht ge
wond.
OOK TURKIJE BEPERKT DEN INVÓER.
B e r 1 ij n, 19 Aug. (H.N.) Uit Angora
wordt gemeld, dat do Turksche regeoring
besloten beeft tot beperking van den in
voer over te gaan. Met ingang van 1 Jan.
1933 zullen landen, die met Turkije han
delen, slechts zooveel mogen uitvoeren, als
de betrokken landen zelf uit Turkije in-
voeren-
De toekomstige ontwapening neemt steeds concreter vormen aan. Hierboven de
ji. r.nSanil iii zijn leger natunrbjk voor vredesdoeleinden
nebraikt Aan de manoeuvres, die ginds plaats hebben, nemen liefst 250 van znlke
Mv™rton deeL H™t bovensle plaatje geeft ze in opmarsch; het onderste bij het
overtrekken van de Avon, het riviertje waaraan ook de geboorteplaats van
Shakespeare ligt.
Bijzetting van Vlaamsche
gesneuvelden
Antwerpen, 21 Aug. (V.D.). De dertien
de jaarlijksche Ijzerbedevaart naar het
Vlaamsche monument nabij Dixmuiden
beeft een rustig verloop gehad. De Vlaam
sche oud-frontstrijders hebben de lijken
van acht gesneuvelde Vlaamsche soldaten
in aanwezigheid van ruim 200.000 toeschou
wers in den IJzer-toren bijgezet.
De gchcclc stad was met tallooze vlag
gen versierd. Behalve van de in den oor
log bekend geworden en aan het Departe
ment van Oorlog behoorende Meelfabriek
cn van het Stadhuis, vanwaar de nationale
rood-gccl-zwarte Belgische vlag was uitge
stoken, wapperden overal dc zwart-gcel-
Vlaamsche kleuren. Vertegenwoordigers
van Belgische organisaties ontbraken, zoo
dat de plechtigheid een zuiver Vlaamsch
karakter droeg.
Het hoogtepunt van de plechtigheid was
dc bijzetting van het stoffelijk overschot
van dc Vlaamsche gesneuvelden. Het was
een plechtig oogenblik toen de versierde
kisten op de door zes paarden getrokken
omfloerste wagens het monument nader
den. Een katholiek priester, een broer van
één der gesneuvelden, las de Doodcnmis,
waarna dc bijzetting geschiedde.
Dc gedenkrede werd hierna uitgespro
ken door prof. Daels, waarna vertegenwoor
digers van Dietschc organisaties uit Ne
derland en uit Zuid-Afrika het woord voer
den.
Na beëindiging der redevoeringen werden
twee resoluties voorgelezen, één voor ont
wapening en één voor amnestic-verleening
aan de Vlaamsche activisten.
Tal van kransen werden aan het Monu
ment gehangen, o.a. van frontstrijders uit
Waalsch België, Frankrijk, de Vereenigde
Staten, Ierland en door een Duitsehe dele
gatie uit Aken. Tenslotte werd door dui
zenden de eed van trouw aan Vlaanderen
gezworen en klonk het gemeenschappelijk
gezongen lied „De Vlaamsche Leeuw".
Incidenten hebben zich ditmaal in het
geheel niet voorgedaan. In -den afgeloopcn
nacht hebbën gendarmes Vlaamsche stu
denten, die zich op ecnige plaatsen verza
meld hadden en rumoerig waren, uiteen
gedreven, maar eenige beteckenis had dit
optreden niet.
MOEILIJKHEDEN BIJ DE RUSSISCH-
AMERIKAANSCHE BESPREKINGEN.
M o 6 k o u, 21 Aug. (V. D.) Naar van wel
ingelichte zijde verluidt, zijn bij de onder
handelingen tusschen Moskou en Washing
ton ernstige moeilijkheden gerezen. In Rus
sische politieke kringen heeft dc reis van
den chef van den Amerikaanschcn genera-
len staf, generaal MacArthur, naar de Rand
staten, Polen cn Roemenië groote ontstem
ming gewekt.
Ernstige ramp in den
Kaukasus
Moskou, 21 Aug. (V. D.) Uit Nasjitsjo-
wan in den Kaukasus wordt gemeld, dat
daar gisteren een zeer sterke aardbeving
werd gevoeld, die ook in het district Ordoc-
bad is waargenomen. Talrijke huizen wer
den vernield en het aantal dooden bedraagt
naar schatting vier cn twintig. Het oprui-
mingswerk is nog in gang.
In het district Karaklissa werden even
eens aardschokken waargenomen, waar
door eenige huizen instortten.
BRANDSTICHTING IN EEN COLLECTIEF
LANDBOUWBEDRIJF.
Moskou, 21 Aug. (V. -D.) In een collec
tief landbouwbedrijf heeft een boer uit
wraak een der bedrijfsgebouwen in brand
gestoken. Het vuur sloeg over naar het nabij
Oifa gelegen dorp, waardoor 42 woonhuizen
werden vernield cn vier andere gemeen
schappelijke gebouwen. De brandstichter
werd gearresteerd en ter beschikking van de
G.P.OE. gesteld.
TBEIN OP STOOTBLOK.
P a r ij s, 21 Aug. (V. D.) Op het Gare de
l'Est te Parijs reed ccn binnenkomende
trein, waarvan de meeste roizigors zich ge
reed maakten oin uit tc stappen, door het
weigeren van dc remmen met vrij groote
vaart op een stootblok. Een veertigtal passa
giers werd min of meer ernstig gewond.
Ecnigen hunner liepen arm- of heenfractu
ren od.
De Weensche pers roemt de ver
diensten van den overledene
ten tijde der om wem
teling
De plotselinge dood van dr. Scliobcr heeft
in het parlement een diepen indruk ge
maakt. In den Bondsraad heeft de presi
dente, mevr. Rudcl-Zegnek een herden
kingsrede uitgesproken. In de vergader
zaal van den Nationalen Raad lag op de
ledige plaats van dr. Schober een prach
tige lauwerkrans met een zwart-rood-gou-
den en rood-wit lint. In de rouwzitting, die
om 10 uur begon, sprak de voorzitter van
den Nationalen Raad, dr. Renner, een her
denkingsrede, waarin hij er aan herinner
de, dat dr. Schober meegewerkt heeft aan
de stichting van den Oostenrijkschen staat
en herhaaldelijk in zijn lotsbepaling inge
grepen heeft. Schober is vervuld geweest
van de idee van den staat en heeft de
overtuiging gehad, dat Oostenrijk een
zuivere Duitschc nationale staat is.
Hij heeft allo onwettige middelen van
geweld verworpen cn er steeds aan vast
gehouden, dat de staat slechts in de
rechtsorde kan leven.
Schobers overtuiging, dat Oostenrijk een^
zuiver Duitsehe nationale staat is, ver
klaart zijn actie op de economische wereld
conferentie te Genève in 1922, waar hij het
herstelwerk heeft voorbereid. Verder ver
klaart zij zijn succes in Den Haag, waar het
lukte Oostenrijk van den schadevcrgoe-
dingslast te bevrijden. Ten slotte is ook uit
dezen karaktertrek het plan van een doua-
neverbond tusschen Duitschland en Oosten
rijk voortgekomen. Ofschoon het plan niet
verwezenlijkt is kunnen worden, is toch
ook het échec voor Schober een persoon
lijke eer.
Rouw in de Weensche pers.
Alle Weensche bladen geven uitdrukking
aan hun droefheid om den dood van den
oud-bondskanselier en politie-chef, dr.
Schober en erkennen zijn groote verdien
sten voor Oostenrijk, speciaal in den tijd
der omwenteling.
I)e Wiener Neuesten Nachrichten schrijft:
Een groot Duitschcr is met Schober heen
gegaan. Lausanne heeft hem den doodsteek
gegeven. Als buitcnlandsche politicus is hij
de vertegenwoordiger geweest van de ac
tieve Duitschers. Den door Schober inge
slagen Duitschen koers in de buitcnland
sche politiek hoeft Oostenrijk niet laten
varen.
De Reichspost wijst op het tragisch toe
val, dat Schober nauwelijks veertien da
gen na Seipel is gestorven. Tot aan zijn in
treden in de partijpolitiek in den herfst van
1930 is Schober eon Oostenrijksche reserve
van groote autoriteit geweest, wiens hulp
steeds kon worden ingeroepen, wanneer de
aanstelling van een hoogste autoriteit op
parlementairen grondslag niet mogelijk
was.
Het plan van een tolunie heeft ccn te
vroeg einde gemaakt aan Schober's poli-
tieken en publiekcn arbeid.
Wellicht zou het hem vergund geweest
zijn onder andere omstandigheden weer
beslissenden invloed te verkrijgen op de
leiding van Oostenrijks lot.
De Neue Freie Presse spreekt over een
onherstelbaar verlies voor Oostenrijk.
Eigenaardig is de tegenstelling geweest
tusschen Schober en Seipel cn wellicht was
het. het grootste ongeluk voor de republiek,
dat deze twee mannen elkaar niet hebben
verstaan.
De nationaal-socialistische Dcutsch-Oes-
terreichische Tageszeitung schrijft: Schober
is een slachtoffer geworden van zijn poli
tieke werkzaamheid.
De Arbeiterszcitung legt er den nadruk
op, dat Schober, bij al zijn vijandschap te
genover «Ie sociaal-democraten, toch geen
man van de geweldadige contra-revolutie
geworden is. Sinds hij in 1929 en '30 in de
fascisten zoo sterk teleurgesteld is, zijn
talrijke intriges tegen hem ontstaan. Het
plan voor een tolunie is op het meest on
gelegen oogenblik gekomen.
Bijzetting op Dinsdag a.s.
De bijzetting van den overleden voorma-
ligcn bondskanselier dr. Schober is vast
gesteld op Dinsdagmiddag a.s
Het stoffelijk overschot zal worden op
gebaard in de groote zaai van het bureau
van de directie der politie, waar een reus
achtige catafalk is opgericht. Deze zaal zal
Zondag en Maandag voor het publiek toe
gankelijk zijn. De kerkelijke rouwplechtig-
heid zal plaats vinden in d« Votivkerk, van
waar de stoet zich naar het parlement zal
begeven, waar een parlementaire rouw-
plechtigheid zal worden gehouden.
BUITENLAND.
Aardbeving in den Kaukasus eischt tal
rijke dooden.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Ernstig spoorwegongeluk bij Stralsund.
(Eerste Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
Hotelbrand te Amsterdam.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Uitvoering van dc crisiszuivelwet.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Op do Waal bij Nijmegen is een roei
boot omgeslagen. Twco dooden.
(Tweede Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Voordracht van Mr. Boasson in de Int,
School voor Wijsbegeerte.
(Ecrsto Bind, pag. 3)»
SPORT.
ITet Ned. Waterpolo-zevental met 5—
door de Belgen geslagen.
(Tweede Blad, pag. 3).
Climax-springconcours bij do Leusdojv
heide.
(Eerste Blad, pag. 3).
Van Egmond terug van de Olympisch f
spelen.
(Tweede Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Met. Inst.
te Dc Bilt.
Hoogste Barometerstand 770.4 tc Thors-
havn.
Laagste Barometerstand 753.8 te Vardö.
Verwachting: Meest matige wind
uit W. richtingen zwaar bewolkt met tij
delijke opklaringen waarschijnlijk regen
buien met kans op onweer aanvankelijk
koeler.
Een van IJsland gekomen hoogo druk-
gebied heeft zich in beteekenis toenemend
naar de Faróer verplaatst. Een ondiepe de
pressie uit het Kanaal trok naar Noord cn
Oostzee en daarbij ontwikkelde zich sinds
gisteren hooge drukking over midden-
Europa. Daardooor ligt ons land nu dicht
bij de laagste barometerstanden en op de
grens van ccn warme Z.W. en een vrij
koele N.O. strooming. Hoewel daardoor
voor het volgende etmaal de kans op re
gen cn onweer vrij groot is en dc tempe
ratuur nog wel verdgr zal dalen, heeft do
algemeene stijging van den barometer el
ders den indruk, dat terugkeer van fraai
ofschoon iets koeler weer binnen enkele
dagen niet uitgesloten is. Plaatselijk vielen
onweersbuien in Engeland, Noord-Zweden,
Noord-West-Duitschland en België, ook
hier te lande. De afkoeling is het sterkst
in INoord-Duitschland. Daarentegen fctecg
dc temperatuur vrij sterk op IJsland. In
Zuid-Duitschland en Zuid-Frankrijk zal
het heden weer zeer warm worden. Aan
gezien gisteren de temperatuur hier te lan
de weer boven 25° steeg, is met een reeks
van 12 zomerdagen dc langste van vroeger
bekende reeks zomerdagen overtroffen.
Arnh.straat.
Importeurs van:
Bechstein Blüthner -
Steinweg.
Grotrlan
Komt Donderdag 1 Sep
iember bijeen
Berlijn, 20 Aug. (V.D.) De Pruisische
landdag is op Donderdag 1 Sopt. a.s. des
middags te 1 uur bijeengeroepen. Aan de
orde komen de verschillende voorstellen in
verband met de benoeming van een rijks*
commissaris voor Pruisen, tal van voor
stellen betreftendc de politieke terreur,
zoomede een voorstel tot ontbinding van
de S.A.-formatie.
WEER SPRINGSTOFFEN GESTOLEN.
Trier, 19 Aug. (H.N.) In het naburig.
Zemmer is uit het magazijn van den ver
tegenwoordiger van een fabfiek van ont
plofbare stoften te Essen 62 K.G. amm®.
niet en 52 K.G. zwartkruit gestolen,
