MANNB0RG ORGELS
DE ËEMLANDEü
Maandag 29 Augustus 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwai 2a 31e Jaargang No. 51
WERKNEEBLEGSSNG EN
LANCASHIRE
Buitenland
WARSCHAU ZIT Z0NDZR
GELD
OM 'T PRESIDIUM VAN
DEN RIJKSDAG
BESTRIJDING VAN DE
WERELDCRISIS
DUITSCHE MINISTERS NAAR
HINDENBURG
STRIJD OM DE MACHT IN
DUITSCHLAND
NORMAN'S GEHEIMZINNIG
BEZOEK
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht op
8 uur 31 min.
AMEKSF00RTSCI1 DAGBLAD
fcBONNEMEN fSPRIJ.S 3 "aand" voo. Amcrstoon 2.10 pt, aand 0.75, per
week (met pratte verzekertpg tegen ongelukken' I 0.17'/r
B Inn e n^landfranco per po„ per 3 mannden IJ.. Afrondt,hike nummers 10.05
POSTREKENING 47910
TEIEFOON 1NTERC 513
PRIJS [)ER ADVFRTFNT1FN vaD t—Lreflela 1.05 mei inbegrip vaD een Dewtjsiiummef
elke regel mee» f0 25 Llefdadigheldsadvertentlto voord,
helft vin den prijs. - Kletoe Ad^erteotiCo ..KEITJES bij vooruitbetaling 1—5 regcla
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.— Bewijsnummer entm I 0D5
De algemeene slaking in
Lancashire een icit gewor
den. Tweehonderdduizend
man hebben 't werk neerge
legd.
Tezelfdertijd, dat het Britsche kabinet
voor de eerste maal sinds verscheiden we
ken weer eenigszins volledig bijeenkwam
om over de uitkomsten der conferentie van
Ottawa te beraadslagen, is de algemeens
6taking der Engclsche katoenwevers bo
gonncn. Zaterdag te twaalf uur zijn alle
weefstoelen in Lancashire stil gezet, doch
dc eigenlijke stuking is pas na het week
ond, d.w.z. vandaag, begonnen.
Het is een betrekkelijk onbeteekenende
iwestie, die tenslotte na onderhandelingen
)ver loonen en arbeidstijden, die weken
:iebbcn geduurd, tot het groptc conflict
nebben geleid, waardoor Engelands ind-j
strieele evenwicht op een ernstige wijze
kan worden geschokt. De vakvcrecnigin
gen stonden erop, dat de patroons de onge
veer drieduizend wevers, die in Burnley
het werk reeds eenigen lijd geleden had
den neergelegd, weer in het bedrijf zouden
opnemen. Deze cisch was, op zich zelf be
6chouwd, niet onbillijk, daar de partieele
staking het antwoord was op een contract
breuk, waaraan de werkgevers zich had
den bezondigd. Dezen hadden voor den af
loop der tariefovcreenkomst op 11 Juni de
loonen verlaagd en de fabrieken gesloten,
nadat dc arbeiders de loonskorting, die in-
druischte tegen het contract, hadden bc
antwoord met het neerleggen van het werk.
Ook de verecniging van werkgevers had
het optreden der betrokken ondernemers
principieel afgekeurd cn den vakvereeni
gingen voorgesteld de ontslagenen binnen
een half jaar weer tc werk te stellen.
In den loop der besprekingen, die de
laatste dagen op instigatie van den waar-
nemenden burgemeester van Manchester
werden gehouden, kwamen de partijen
reeds dichter tot elkaar; de werkgevers
waren bereid de ontslagenen binnen zes
weken weer aan te nemen, terwijl dc vak
vereenigingen verder 6lrekkende eischen
stelden. Zij verlangden n.l. bepaalde, con
trolemaatregelen voor de tenuitvoerlegging
der verplichtingen, waarmee dc verecni
ging van patroons geen genoegen wilde ne
men. Zoodoende kwam het tot. een breuk,
die een definitief karakter droeg, vooral na
dat de minister van arbeid had verklaard,
dat dc regeering in het tegenwoordige sta
dium van het conflict geen succes ver
wachtte van een bemiddelingsactic.
De houding van don minister verbaast
eenigszins, aldus de Londensche corerspon-
dent der Deutsche Allgemeinc Zeitung,
daar de regeering op grond van de in
dustriewet het recht heeft in dergelijke ge
vallen enquêtecommissies in te 6tellen. Dc
oppositiepers betreurt het dan ook, dat mi
nisterpresident Macdonald niet heeft inge
grepen, zooals bij het vorige textielconflic»
nu drie jaar geleden.
Bij de staking der wevers zijn, gelijk men
weet, tweehonderdduizend arbeiders be
trokken. Bovendien bestaat het groote ge
vaar, dat de staking zich tevens zal uit
breiden tot dc andere takken van liet tex
tielbedrijf. Bij de spinnerijen, waarin ruim
tweehonderdduizend man werkzaam zijn.
zal het gevaar reeds in de eerstvolgende
dagen acuut worden, daar in dit seizoen
door de patroons loonsverlagingen van 2,3
shillingen per pond zijn aangekondigd. Of
schoon bij de onderhandelingen dienaan
gaande de laatste dagen vorderingen zijn
bereikt, is een solidaritcitsstaking niet bui
tengesloten. Wanneer het daartoe inder
daad mocht komen, dan valt met inbegrip
der nevenbedrijven, ie rekenen op een vol
ledige werkneerlegging in Lancashire en
Lancaster door bijna een half millioen ar
beiders.
JODEN TE LEIPZIG LASTIG GEVALLEN?
Het iaarbeursbestuur ont
kent dit.
L c i p z i g, 27 Aug. (V.D.) Naar aanleiding
van eenige eenigszins alarmeei ende be
richten in sommige bladen deelt het be
stuur der Leipzigcr Messe mede, dat tot
nog toe in Leipzig geen Joodsche personen,
in het bedrijfsleven werkzaam, of voor za
ken aldaar vertoevend, wegens hun Jood-
sohe afkomst zijn lastg gevallen. Er is
geen enkele reden voor de vrees, dat de
bezoekers van de najaaröbeurs te Leipzig
op ecnigerlei wijze l3st zullen hebben van
politieke demonstratie*
Een paar honderdduizend man
erbij betrokken
Londen, 27 Aug. (V. D.) Na de mis
lukking van de bemiddelingsconfcrentie te
Manchester heeft de Noord-Engelschc tcx-
lielarbcidersbond zijn aangesloten 200.000
wevers opgeroepen om met ingang van
hedenmiddag het werk neer tc leggen. De
spinners zullen zich waarschijnlijk later bij
de staking aansluiten.
In*?en brief aan het Lagerhuislid Campbell
deelde de Engelschc minister van arbeid
mede, dat interventie van dc rcgccring in
het huidige stadium nutteloos zou zijn.
Dc meeningsverschillen tussehen de bei
de partijen lijken op het ooeenblik onover
brugbaar; het is te hopen, dat de bemidde
lingsonderhandelingen spoedig zullen kun
nen worden hervat. De regeering beschikt
echter niet over de volmacht, waardoor zij
een staking zou kunnen voorkomen.
Londen, 27 Aug. (V. D.) In het in
dustriegebied van Lancashire zijn heden
middag 200.000 textielarbeiders in staking
gegaan. Tot nu toe is alles rustig*
Londen, 27 Aug. (V.D.) Hedenmorgen
om 11 uur 30 precies hebben 200.000 wevers
I en weefsters in Lancashire het werk neer
gelegd. Honderdduizenden weefgetouwen
staan stil. Slechts op drie plaatsen is de
stakings-aankondiging weer ingetrokken.
De volle omvang van de staking zal eerst
in het begin van de volgende week blijken.
Dat men geen spoedig einde van de staking
moet verwachten, blijkt uit de uitlating van
den arbeidenslcider Naismith. „De waar
schijnlijkheid, dat men binnen korten tijd
tot overeenstemming zal kunnen geraken
tussehen fabrikanten en wevers, is niet
eens een kans van een op een millioen."
De staking, die waarschijnlijk ontslagen
op groote schaal in de aangesloten indus
trieën ten gevolge zal hebben, beteckcnt
voor de katoen-industrie van Lancashire
een wekelijksoh verlies van anderhalf mil
lioen pond sterling aan opdrachten en
loonen'.
Een leidend industrieel verklaarde, dat
de staking op een oogenblik begon, waarop
de Engelsche katoenindustrie die bet minst
kon verdragen.
Het is waarschijnlijk, dat Lancashire ja
ren noodig zal hebben, om dezen klap te
boven tc komen.
De ambtenaren gooien het
bijltje er bij neer
Warschau, 27 Aug. (V. D.) Aange-
zien het gemeentebestuur niet in staat is
geweest zich het noodige geld voor de uit
betaling van de salarissen te verzekeren,
zijn in den loop van Vrijdag ongeveer 8000
gemeenteambtenaren in staking gegaan.
Met uitzondering van de kasafdeeling
waren alle bureaux gesloten.
Het stakingscomité heeft besloten niet
eerder aan den arbeid te gaan, alvorens de
salarissen van Juli en Augustus zijn uitbe
taald. Als antwoord daarop heeft het ge
meentebestuur gedreigd, dat ieder, die in
den loop van Zaterdag den arbeid niet her
vat, zal worden ontslagen.
Terwijl na verpanding van de laatste nog
vrij gebleven objecten de stadskas nog over
ongeveer 800000 zloty beschikt, zijn ter vol
doening van alle vorderingen der stakers
millioen zloty noodig.
Clara Zetkin uit Moskou te
Berlijn aangekomen
B e r 1 ij n, 27 Aug. (V.D. Ecnigo commu
nistische rijksdaglcdcn hebben, naar do
comniunistische rijksdagfractie mededeelt,
heden een onderhoud gehad met Clara
Zetkin, die sedert eenige dagen tc Berlijn
vertoeft, ten einde als vertegenwoordigster
van de communistische partij als oudste lid
van den rijksdag het presidium op zich tc
nemen.
Op de vraag, waarom zij ondanks haar
gezondheidstoestand dc vermoeiende reis
naar Berlijn had ondernomen, heeft zij ge
antwoord dat zij het thans meer dan ooit
noodig acht. alle persoonlijke bezwaren cn
lasten van den ouderdom achter te stellen
om haar rcvolutionnairen plicht te vervul
len. Zij zal, ondanks dc nationaal-socialis-
tische dreigementen, iedere politiebescher
ming tijdens de uitoefening van haar func
tie als presidente van den rijksdag ten stel
ligste weigeren.
Clara Zetkin is 25 Augustus met den
sneltrein uit Moskou te Tilsit aangekomen.
Zij bevond zich in den slaapwagen cn werd
begeleid door haar zoon, den medicus-Ma
xim Zetkin, die in Moskou is gedomicili
eerd.
Volgens een mededeeling van den slaap-
wagenconducteur moest mevrouw Zetkin
bij het overstappen worden gedragen. Zij en
tiaar zoon zijn even later naar Berlijn door
gereisd.
Do communisten zullen eventu
cel liun stem op een soc.-dem.
uitbrengen.
Berlijn, 27 Aug. (V.D.) In overleg met
dc communistische rijksdagfractic heeft do
executieve van de communistische partij
een besluit genomen omtrent dc houding,
welke de fractie zal aannemen, teneinde dc
nationaal-socialisten uit tc schakelen bij dc
verkiezing van een rijksdagpresident.
Bij de eerste verkiezing zullen de com
munisten voor hun eigen candidaat stem
men. Moëht dan dc rfat.-soc,. candidaat door
dc houding van het centrum niet zijn ge
kozen, dan willen de communisten bij de
tweede verkiezing hun stem uiitbrengen op
den sociaal democratischcn candidaat, ten
einde le verhinderen, dat etfc nazi voorzit
ter van den rijksdag wordt.
In het besluit wordt er verder nog op
gewezen, dat (Ie communistische partij, in
weerwil van dezen maatregel, geenszins
voornemens is in haar strijd tegen dc lei
ders der soc.-democratic tc verslappen.
Hoover is optimistisch
New-York, 26 Aug. (H.N.) In de rede,
waarmede president Hoover heden dc cri-
sisconferentie, waaraan ruim 200 Ameri-
kaansche bankiers en industrieelen deelne
men, opende, zeide hij o.a., dat volgens zijn
meening de Ver Staten thans de ernstige
crisis, die de geschiedenis heeft gekend,
achter den rug hebben. Er zijn duidelijke
aanwijzingen, dat de toestand begint te ver
beteren Het vertrouwen neemt toe, niet
alleen in de Vereenigde Staten, doch ook
in dc overige wereld. De verbetering in de
Europeesohe landen is te danken aan de
conferentie van Lausanne, waar het vraag
stuk der schadevergoeding definitief ge
regeld is. Ondanks alles moet echter nog
een krachtige strijd gevoerd worden, zoo
wel op het gebied van den landbouw als
van dc industrie, om aan de crisis defini
tief een einde te maken.
DOOR MEDEREIZIGERS UIT DEN TREIN
GEWORPEN.
S chweri n. 27 Aug. (H.N.) Gister
avond werd bij Bad Keincn een 22-jarige
kellner door drie medereizigers, met wie
hij een politieke woordenwisseling had ge
kregen, uit den rijdenden trein geworpen
Met ernstige verwondingen en een hersen
schudding is hij naar een ziekenhuis over
gebracht. De vermoedelijke daders zijn ge
arresteerd.
B e r 1 ij n 2 7 Aug. (V. D.) Behalve rijks
kanselier von Papen zullen ook de rijks
weerminister von Schleicher en de minis
ter van binncnlandsche zaken von Gayl in
gezelschap van staatssecretaris dr. Meissner
Maandagavond naar Neudeck reizen, aan
gezien niet alleen het economisch program
zal worden besproken, doch tevens de gc-
heele binnenlandsch-politicke toestand en
dc in verband met de bijeenkomst van den
rijksdag tc treffen maatregelen.
De meest uiteenloopende
geruchten doen de ronde
Volgens 'n bericht van V.D. schreef de Ber
liner Boersenzcitung Zaterdag:
Naar wij vernemen, hebben dc onderhan
delingen, die in den laatsten tijd tussehen
het centrum en de nat. soc. zijn gevoerd,
over de mogelijkheid van een gemeenschap
pelijke regeering, thans tot tastbare resul
taten geleid. In een kabinet, aan welks
hoofd ITitlcr als rijkkanselier zou staan, wil
het centiem genoegen nemen met posten
van minister van financiën en minister
van arbeid. Naar verluidt, zou dan in een
dergelijk kabinet Brüning als minister van
arbeid optreden. De o\erigc posten zouden
dus door nat. soc. of door hen voorgestelde
personen worden ingenomen.
B e r 1 ij "n, 27 Augustus. (N.H.) Naar
verluidt, zullen Maandag a.s. voorloopigc be
sprekingen tussehen het centrum en de nat.
soc. plaats hebben.
Indien deze besprekingen eenig resultaat
opleveren ,zou de rijksdagfractie van het
centrum vooncmens zijn, na de eerste of
tweede zitting van den rijksdag een verda
ging van den rijksdag voor twee weken, dus
niet voor een week, zooals oorspronkelijk de
bedoeling was, voor te stellen, teneinde op
deze wijze tijd te winnen voor het voeren
der onderhandelingen over een coalitie tus
sehen nationaal-socialisten en centrum.
Men meldde Zaterdagavond om 10 uur uit
Berlijn aan dc N.R.Crt.:
cVan doorgaans betrouwbare zijde wordt
ons zoocven medegedeeld, dat dc onüehan-
delingen tussehen de nationaal-socialisten
cn het centrum thans zoover gevorderd zijn,
dat reeds over de mogelijkheid van het vor
men van een kabinct-Schlcicher—Brüning—
Strasscr wordt gedacht. In dat kabinet zou
Brüning de portefeuille van buitcnlandschc
zaken op zich nemen.
Het is intusschen weinig waarschijnlijk,
dat president Hindenburg, gezien dc onder
vinding, welke hij onlangs met dè nationaal-
socialisten heeft opgedaan, voor deze oplos
sing te vinden zou zijn. Volgens onzen zegs
man'is eerder te verwachten dat de rijkspre
sident zijn goedkeuring aan dc ontbinding
van den rijksdag zal hechten, voor het geval
het kabinet-von Papen aldaar geen meerder
heid vindt.
Stuurt hij aan op kwijtschelding
der oorlogsschulden?
New-York, 2S Aug. (V. D.) De van het
Hearst-concern deel uitmakende New-York
American publiceert met betrekking tot
het bezoek van den gouverneur van de
Bank van Engeland aan Amerika mede
deelingen, die in werkelijkheid dienen te
worden beschouwd uit den gezichtshoek
van de aanstaande presidentsverkiezing
Zoo weet liet blad mede te declen, dat Mon
lague Norman Engeland onder den vul
schcn naam van prof. Clarence. Skinner in
het geheim verlaten heeft. Een afgezant
van Morgan zou van Quccnstown af met
!iem zijn meegereisd. Montague Norman
*egt het blad verder houdt zich op in
een kleine stad in den staat Maine, van
waaruit hij geheime besprekingen voert
met de leden van het Amcrikaansche kaj)i
net cn mot vooraanstaande financiers, riet
blad meent vorder, dut, hoewel tegen het
jozock van Norman aan Amerika op zich
'.elf geen bezwaren geopperd kunnen wor
den, het toch verdacht mag heeten, dat hij
oo geheimzinnig doet. Het herinnert er
daarbij aan, dat het Hoover-moratorium
na het Iaat6te bezoek van Norman aan
Amerika afgekondigd werd. Volgens hel
blad streeft Norman er naar een vcrlen
ring van het moratorium te verkrijgen
•venals kwijtschelding van de oorlogsschul
len. liet buitenland, zoo gaat de New York
American voort, heeft belang bij het aan
blijven van de repuhlikcinsche regeering,
daar een uit dc democratische partij ge
vormde regcering zoowel het schrappen
van de oorlogsschulden als dc verlenging
van het moratorium van de hand zal wij
'.en. Het is daarom niet uitgesloten, dat
voor den veldtocht van de presidentsver
kiezing buitcnlandsch geld in het gedinu
is, aangezien Morgan herhaaldelijk gast is
n het Witte Huis.
In regeeringskringen weigert men over
het bezoek van den gouverneur van dn
3ank van Engeland inlichtingen te vol
strekken.
RADIOREDE VAN VON PAPEN.
B c r 1 ij n. 2 7 Aug. (H. N.) De rede, welke
rijkskanselier Von Papen morgen te Mün
ster zal houden, wordt door de Duitsche
zenders om 12 uui- Duitsche tijd uitgezon
den. Te voren wordt de Goethe herdenkings
plechtigheid uitgezonden, die op den Romer
berg bij Frapkfort wordt gehouden en waar
bij de rijksminister van binncnlandsche
zaken Von Gayl een rede zal houden.
GROOT HOTEL VOOR BUITENLANDERS.
Voorgenomen bouw te Moskou.
Moskou, 27 Aug. (V. D.) Officieel
wordt medegedeeld, dat binnenkort tc Mos
kou begonnen zal worden met den bouw
van een groot hotel voor buitenlanders, dat
twaalf verdiepingen hoog zal zijn en 800
kamers zal tellen. Het hotel zal een directe
verbinding krijgen met den zich thans in
aanbouw bevindenden ondergrondschen
spoorweg. Het wordt gebouwd in het cen
trum van Moskou en men hoopt het reeds
volgend jaar gereed te hebben.
BLADEN DER NAZI'S VERBODEN.
Kassei, 27 Aug. (V. D.) De oppcr-prc-
sident van de provincie HessenNassau
heeft naar aanleiding van de verordening
van den rijkspresident van U Juni 1.1. het
verschijnen van het Nasgauer Volksblatt en
van het Frankfurter Volksblatt tot 1 Sept.
a.s. verboden.
Het verbod is een gevolg van het feit, dat
beide bladen, door verschillende artikelen
te publiceeren met betrekking tot de in
Beuthen gewezen doodvonnissen tegen vijf
nationaal-socialisten, de rijksregeering. de
Pruisische staatsregeering en dc rechtbank
te Beuthen hebben beschuldigd van rechts
verkrachting.
Ook werden in bedoelde artikelen verwij
ten gericht aan het adres van den rijks-
president
BUITENLAND.
Dc strijd om dc maóht in Duitsehland.
(Eerste Blad pag. 1).
Textielstaking In Lancashire
(Eerste Blad pag. 1).
BINNENLAND.
Ingebruikneming Ncd. Hcrv. Kerk In do
Wieringermeer.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Brand in een meubelfabriek to Dor-
drcoht.
(Tweede Blad, pag. 2).
SPORTNIEUWS
Om den Zilveren Voetbal.
(Tweede Blad, pag. 2).
Sopla wint den Zilveren Motor.
(Tweede Blad, pag. 3)
Bondsvergadering van den K. N. V. B.
(Tweede Blad, pag. 3).
Wereldkampioenschappen to Rome.
(Tweede Blad, pag. 2).
Loop door Vianen.
(Tweede Blad, pag. 3).
Hoogste barometerstand 765,5 Kinn.
Laagste barometerstand 747,6 Reykjavik.
Verwachting: Zwakke tot matige Ooste
lijke tot Zuidelijke wind, half tot zwaar
bewolkt of betrokken, kans op regen of on
weer. Waarschijnlijk weinig verandering in
teomperatuur.
Het gebied van hoogc luchtdruk dat Za
terdag m het Z.W. lag, heeft zich vrij snel
N.O.-waarts verplaatst daarbij in omvang
afnemende. Het ligt thans met een 705 kern
boven het Zuiden van Scandinavië Do
IJslandsohe depressio heeft zich in den
loop van Zondag nog een weinig verdiept.
Ze vertoont een ondicpo socundaire ten
Mesten van dc Britsche Eilanden. Waar-
scheinlijk zal deze secundaire depressio
voor het weer ten onzent van beteekenis
worden.
ITocwel de barometerdaling dit nog niet
duidelijk aangeven, mag men bij dc N.O.-
beweging, die o.a. blijkt uit d^ verplaat
sing van het hooge druk-gebied, toch wel
aannemen, dat deze secundaire zich ook
Oostwaarts of N.O.-waarts bewegen zal.
Dit bcteokent dan voor onze omgeving
toenemende bewolking met kans op rogen
of onweer.
Over het algemeen heerscht in het gc-
hccle waarnemingsgebied nog rustig weer.
De bewolking is wat toegenomen. De tem
peratuur is gemiddeld nog boven haar nor
male waarde.
Het toonaangevende fabrikaat.
Complete collectie.
FIRMA R. VAN DEN BURG,
Arnh.straat. Gevestigd sedort 1887.
BE BIJZONDERE RECHTBANKEN.
Zware straffen.
Berlijn, 27 Aug. (V.D.) De bijzondere
rechtbank te Berlijn heeft heden de arbei
ders Pueschel en I.xopper wegens rebellie
veroordeeld tot 10 jaar tuchthuisstraf elk.
Twee anderen werden veroordeeld tot één
jaar tuchthuis.
Twaalf Jaar tuchthuisstraf tegen
Nat.-Suc. gccischL
Flensburg, 27 Aug. (V.D.) Bij de be
handeling van de zaak tegen den Nat.-Soc.
Kurdzel voor de speciale rechtbank te
Flensburg, werd tegen den verdachte 12
jaar tuchthuisstraf geëisoht. Hij wordt er
van verdacht op 8 Mei den communist Wie-
se doodgeschoten te hebben. Maandag zal
waarsohijnlijk uitspraak worden gedaan.
VERBOD VAN BLADEN If
DUITSCHLAND.
Berlijn, 2 7 Aug. (V. D.) Het orgaan
van het ijzeren front, het weekblad Alarm,
is met alle kopbladen op grond van de ver
ordening van den rijkspresident van 14 Juni
j.l., betrekking hebbend op maatregelen te
gen politieke uitspattingen, tot 30 Septem
ber as. verboden. Aanleiding tot. dit verbod
gaf het nummer van 25 Augustus 1.1., waar
in in verband met het in Ohlau gewezen
vonnis o.a. geschreven is. dat de republi-
keinsche bevolking het vrije wild is van de
klasse-justitia.
