Beursoverzicht
Nieuws
Lacht op
7 uur 49 min.
DE EE! fLANDEI2
PRkIS OER ADVERTENTIEH vao ,—*re9c,s '-OS mc' ««begrip von eeo Dewustiummcf
Vrijdag 16 September 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 67
Bel t em lan d
MANDSJOERIJE ERKEND
DOOR JAPAN
MERKWAARDIGE OVERVAL
NIEUW KABINET IN CHILI
BRUTALE OVERVAL IN
CHARLOTTENBURG
REEDS VELE LIJKEN
GEBORGEN
Afgrijselijke aanblik
PARAGUAY MELDT EEN
OVERWINNING
ZOEKT GANDHI DEN
HONGERDOOD?
L. J. LUYCX ZOON
Moderne BONTKRAGEN
Atelier voer BONTWERK
VOOR HAARDEN
ALLE MERKEN
Fa. R. vandeniURG
Arnh.straat
PIANO'S in huur verkrijgbaar
iBOHHEtlEUTSPHIJS
pc. 3 maaoden vooi Amersfoort 2.10. per maond 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken! I 0.17'/t»
Afn n e nl r d franco oer post per 3 maanden f Afzonderlijke nummers f 0.05.
i>OSTREK!-MING 47910 TELEFOON INTERC 519
1 elke regel meer f 0-25 Llefdadlghclds-advertcntiën voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES bt) vooruitbetaling 15 reoeli
50 cent elke reyel meex 10 cent» driemaal plaatsco f I.Bewijsnummer ertrs f 0.05
Japans erkenning van Mand
sjoekwo. Ernstige botsin
gen te verwachten
Men weet, dal het Japansche keizerrijk
Ie nieuwe republiek, aan welker hoofi
tèident Poe Yi staat, heeft erkend; ver-
herinnert men zich, dat Mandsjoekwo
Tokio heeft verzocht de Mandsjoe-
iche belartgcn bij den Volkenbond te
lillen Jfehartigen.
Het- behoeft geen betoog, dat deze be
lichten den Chineezen verre van aange-
aam in de ooren klinken, omdat de er-
enning nogmaals onderstreept, dat Mand-
lerijeïzicïi volkomen en voorgoed van
et uitgebreide Chinecsche rijk heeft afge-
|cheiden.
Is dit vrijwillig geschied? Niemand ge
looft dii behalve de Japanners, die de zelf-
tandigheidsverklaring van Mandsjoerije
'ooi-steflon als een uitvloeisel van het vcr-
,ngen van de meerderheid der bevolking.
I^^^Reiijkhcid echter is de stichting der
ieuwfflrepublick, wier regeerders omringd
ijn eri.geïnstrueerd worden door een heir-
eger-»n intelligente Japansche raadge
•ere, het werk van Tokio, dat Mandsjoe-
ije practisch heeft ingepalmd om de bc-
voners- van Japan, dat aan een geduchte
Dverbejolking lijdt, gunstiger levenskan
kunnen bieden. Op den keper bc-
gjfflfficl, heeft Japan Mandsjoerije ver
werd''en daarvan een wingewest gemaakt.
Het fcprcckt vanzelf, dat de Japanncre
achteraf behoefte gevoelen hun gedragin
gen OTrechtvaardigen. Vandaar dat zij er
zich niet toe bepalen de buitenwereld dui
dehjk Ie ken, dat de onafhankelijkheid,
die Mpndsjoerije zoogenaamd heeft ver
worven, beantwoordt aan de verlangens
van het Mandsjoerijsche volk, maar te
vens ljun optreden motiveeren met de be-
dat hun tusschenkomst onvermij-
tvas, daar reeds jaren lang in China
}che toestanden heerschen, omdat er
chtig centraal gezag ontbreekt, het-
ngc-volge heeft, dat de Chinecsche
jng nimmer bij machte is geweest
Mandsjoerije voldoende te laten
gelden. Het gevolg hiervan was naar de
jiBMtpers plegen uiteen te zetten dal
^^^^iiiditismc overal in Mandsjoerije het
9 rïoöMjopstak cn de Japansche belangen
SI ^sIISbL r moeriT,il^C11 'n h'et' godrang raak
ten.;Qjn de pil, die de andere mogendheden
moeten slikken, een weinig te vergulden.
fjjj^rade Japansche regeering zich gehaast
tG dat open-deur-politiek in
Mandsjoerije volkomen zal worden gehand
haafd Dit is vooral gericht aan het adres
dergmerikancn, die met leede oogen hpb-
bènggezicn, dat de Japanners beslag heb-
13 benffieIe?d op Mandsjoerije en daar hun
*nv®d '10c langer hoe meer uitbreiden en
versterken.
Inmiddels behoeft het stellig niet te vcr-
M wonderen, dat China, hetwelk het kind der
r rekönhig is geworden, zich niet zonder
protest bij den nieuwen toestand wenscht
neer,te leggen en zich, gewend heeft tot een
groot aantal belanghebbende mogendhe-
!l denlwicn nog eens onder het oog is ge
bracht, dat Japan, door Mandsjoekwo of
ficieel te erkennen, de territoriale en admi
nistratieve soevereine rechten van China
heeft geschonden. In verband met den
I ernst van dit feit dringt de Chinecsche re-
gecrmig aan op een internationale actie. Of
dit ^verzoek zal worden ingewilligd, valt
voorloopig te betwijfelen en ook kan men.
Ij: gezien de slappe houding, die de Volken-
bona ten aanzien van het ernstige conflict
J in. het Verre Oosten tot dusver heeft aan-
j genomen, nauwelijks verwachten, dat
China op wcrkelijken steun van Genèvc
1! kentekenen.
-j Dal onder deze omstandigheden de kans
,i op botsingen tusschen Japanners en Chi
neezen aanmerkelijk grooter is geworden,
behoeft geen betoog en vooral leggen de
4 ^Pfpners ongerustheid aan den dag, daar
de Chineezen den achttienden September
E' Ksb rouwcla? hebben verklaard in ver
band met het feit, dat dc Japanners zich
van ^Mandsjoerije hebben meester gemaakt,
een mandeling, die, in 't Japansch vertaald,
luidt: erkenning van de „onafhankelijke"
4 republiek Mandsjoekwo. Vooral vreest
mcri botsingen te. Nanking cn Sjanghai,
weshalve de Japansche minister van bui-
tenliindsche zaken, graaf Oesjida, de Chi-
nëescbe regcering op het hart heeft ge
drukt ervoor te zorgen, dat geen Japanner
MS»! maar Gen 'iaar wordt gekrenkt. Nu
schijnen de Chinecsche autoriteiten, ten-
eindje de kans op incidenten te verkleinen,
wel-i6-waar betoogingen cn vergaderingen
I Y^roote schaal, die tegen Japan zijn ge
richt. te hebben verboden, maar het is de
vraag, of zij voldoende vat hebben op de
massa s. Het moet dan ook niet uitgeslo-
worden geacht, dat Japan het zekere
voor het onzekere kiest cn door middel
van: oorlogsschepen soldaten naar Sjang-
raË.en anc'cre havens zendt, om zoodoen
de aan gebeurlijkheden het hoofd te kun
nen bieden. I-Ict is echter ook mogelijk,
?lll»JUiSt G°" f?ei'?ehjk optreden de gemoe-
eren der Chineezen prikkelt en betreu
renswaardige buitensporigheden uitlokt.
JU- het kwade tongen, die beweren, dat
JUist dergelijke incidenten den Japanners
welkom zouden zijn, omdat zij op grond
aar, an verder Chinccsch gebied met een
•cmjü van recht zouden kunnen bezetten?
Londen, li Sept. (i-I.N.) lij China zul
len volgens een bericht uit Sjanghai Zon
dag in alle steden protcstvergaderingen te
gen de erkenning van Mandsjoerije door
Japan gehouden worden.
T s j a n g t s j o e;i g, 15 Sept. (V.D.) Gene
raal Moeto heeft heden den Mandsjoerij-
schen president Poe Yi de officieele ver
klaring van dc erkenning der Mandsjoerij
sche republiek door het Japansche keizer
rijk overhandigd, waarna het Japansch-
Mandsjoerijsche protocol weid ondertee
kend.
Tokio, 15 Sept. (V.D.) liet Japansche
ministerie van buitenlandsche zaken heeft
een telegram van de Mandsjoerijsche regee
ring ontvangen, waarin tot de Japansche
regeering het verzoek wordt gericht de
Mandsjoerijsche belangen bij den Volken
bond te willen behartigen.
Belgrado, 14 Sept. (V.D.) In de Han
dels- cn Nijvcrheidsbank in Subotica is een
merkwaardige overval gepleegd. Een bui
tenlander, die 19000 dinars op de bank had
staan en het geld niet terug kon krijgen,
verscheen met twee revolvers bewapend
voor het loket. De doodelijk verschrikte
kassier betaalde hem het geld uit, terwijl
de overige bedienden de vlucht namen.
Eenige oogcnblikken later kwam de man
terug en overhandigde den kassier 1000
dinars, die hij in zijn zenuwachtigheid te
veel had uitbetaald. Ondanks zijn eerlijk
heid werd de „bandiet" toch gearresteerd,
aangezien de bank voor een failliet staat
en een accoord aan de inleggers heeft aan
geboden van 50
De opstand onder leiding van
Merino mislukt
Santiago de Chili, 15 Sept. (V.D.l
Dc nieuwe president van Chili, generaal
Blanche, die dc aristocraat onder dc solda
ten wordt genoemd, heeft een nieuw kabi
net gevormd. Donderdag heeft hij met Dr.
Davila een vrij langdurig onderhoud ge
had.
De regeeringsstrijdkrachtcn hebben de
rontra-revolutionnaire beweging van den
commandant van het vliegerscorps, Mari
no, onderdrukt. Woensdag was Merino ten
gevolge van een verschil van mccning met
generaal Blanche met 70 militaire vliegtui
gen verdwenen. Spoedig bleek dat hij te
Ovalle was en vandaar uit een luchtaanval
op dc hoofdstad voorbereidde. De regcering
liet direct alle vliegterreinen bezetten en
de zich in de nabijheid bevindende benzi
netanks vernietigen ten einde het Merino
onmogelijk te maken brandstof te laten
bijvullen. Ten slotte werden alle vliegtui
gen veroverd. Drie vliegers werden ge
dood. In Chili hccrscht thans vrij alcemcen
rust.
Het leger cn de vloot staan achter de re
gcering.
EET VLIEGEND HUISCEZIN.
Londen, 15 Sept. (V.D.) De reederij van
het NEngclsche visschers vaar tuig Lord Tal
bot heeft den Amerikaanschen viicgcr Hut
chinson, die zich thans met zijn vliegende
familie te Angmagssalik op Groenland be
vindt, aangeboden hem en zijn reisgenoo-
tcn met de Lord Talbot naar Schotland of
Ierland te brengen. Daar er gedurende dc
eerste maanden geen schip meer zal aan
komen, is het aanbod van dc Engelsche
reederij de eenige mogelijkheid voor Hut
chinson voor het volgende jaar van Groen
land af te komen.
GGRAF ZEPPELIN HEDEN IN
PERNAMBUCO.
Hamburg, 15 Sept. (H.N De Graf Zep
pelin bevond zich vannacht om 2 uur on
geveer 150 zeemijlen van het eiland St.
Pauls Rock verwijderd en zal dus in den
loop van den middag Pernambuco berei
ken. Na een kort oponthoud zal het lucht
schip de reis voortzetten tot Rio de Ja
neiro.
GOERING DIENT EEN AANKLACHT
IN TEGEN VON PAPEN.
Münche n, 15 Sept. (II.NVolgens den
Völkischen Beobachter heeft Goering, de
voorzitter van den rijksdag, den advocaat
Franck II opdracht gegeven een aanklacht
in te dienen tegen den rijkskanselier, om
dat deze in zijn schrijven Goering van
schending van de grondwet beticht, daar
hij den rijkskanselier in de laatste zitting
van den rijksdag het woprd niet,heeft ver
leend-
Voor zekerheid behoeft men allerminst naar
de beurs te gaan dat is zoo vanzelfsprekend
als de uitslag van het bekende rekensomme
tje 2 X 2 is 4. Wie zijn toekomst op dc
beursnotecringen heeft opgebouwd kan met
den filosoof Stirncr in zijn eenige werk „Der
Einzige und sein Eigcntum" zeggen: „Ik heb
mijn zaak op niets gebouwd". O.schoon de fi
losoof er een diepere waarheid mee poogde
aan te duiden, die op de beurs ten ecnen male
zoek is.
Na de eigenlijk door niets gerechtvaardigde
hausse der vorige weken is de baissé weer
plotseling opgetreden, het juichen verstomde
en hier en daar steeg weer diep gezucht op.
De schoone dagen zijn weer voorbij, meende
men, maar toch na den terugslag in het begin
van de weck was onze beurs Woensdag toch
weer e£n heel stuk opgeknapt cn kwam men
tot de overtuiging, dat de markt in haar bais
se-beweging wal te hard van stapel is geloo-
pcn. Zeker, het dient erkend, dat te New-York
de eerste dagen der week een allesbehalve
optimistische stemming heerschte, die zelfs
Woensdag nog niet geheel en al herstelde,
ofschoon er zich wat meer handel ontwikkel
de en enkele londsen weer enkele procenten
konden monteeren. Doch onafhankelijk van dc
nog niet geheel opgewekte stemming in New-
York kwam de markt ten onzent algemeen in
herstel, maar toch viel het op te merken, dat
het publiek zich nog tamelijk afzijdig hield
en niet bijzonder als kooper optrad. De betere
stemming hield hoofdzakelijk verband met het
feit, dat de beroepshandel steun verleende.
Ja, de beroepshandel moet» altijd de klap
pen opvangen en een beetje den schijn hoog
houden. Volgens sommigen is er hetgeen er
op het oogenblik gebeurt, teveel oogverblin
dende schijn, teveel opgeschroefd optimisme,
dat geen enk-elen grond heeft en niet door
een zoo hoognoodige opleving in de indus
trie ondersteund wordt. Zeky hier en daar
meent men ook in industrieels kringen verbe
teringen te bespeuren, maar overwegend zijn
nog de klachten, dat het nergens beter gaat,
dat er zelfs geen najaarsopleving is opge
treden.
En deze sombere gedachten doen dadelijk
weer opgeld als de beurs een pessimistische
bui heeft. Doch evenmin als men met zeker
heid kan zeggen, dat de beurshausse der
laatste dagen gevolgd zal worden door een
verbetering op industrieel gebied, evenmin
kan men het omgekeerde met zekerheid be
weren, We moeten volmondig bekennen, dat
wij op dit punt een volkomen agnosticus zijn,
dat we niet anders kunnen zeggen, dan: we
weten het niet.
Berlijn, 15 September (V.D.). Heden
morgen is in Cliarlottenburg een brutale
overval gepleegd op een geldtransport van
dc Berlijnsche autobusonderneming.
Een aantal beambten van deze onderne
ming had opdracht een groote hoeveelheid
in rollen verpakt zilvergeld bij de Berlijn
sche stadsbank te deponeeren en te wis
selen voor papiergeld Juist toen de beamb
ten het gebouw van de stadsbank wilden
betreden, renden van den overkant der
straat een aantal jongelui op hen toe en
begonnen in het wildeweg te schieten.
In de algemeene verwarring, die hierop
ontstond, slaagden zij er in een kist met
33.000 II.M. aan zilvergeld in een donker-
blauwen auto te werpen, waarmede zij ver
dwenen.
De auto was genummerd I.A. 16393 en
was, zooals reeds kon worden vastgesteld,
juist gisteren van den rechtmatigen eige
naar gestolen.
Bij de schietpartij werden twee beamb
ten van de stadsbank gewond.
Berlijn, 15 Sept. (V.D.). De inspecteur
van de Berlijnsche stadsbank. Otto Meyer,
die bij den hedenmorgen gepleegden roof
overval op het geldtransport van de Ber
lijnsche autobusonderneming door een ko
gel in het hoofd werd gewond, is in don
loop van den ochtend overleden.
Verder deelt de politie mede, dat de 33.000
gestolen mark geen zilvereeld doch papie
ren geld betreft.
MOORDAANSLAG OP EEN ARBEIDER.
Potsdam, 14 Sept. (V. D.) Gisteravond
werd nabij Postdam de arbeider Walter
Meissner aan den kant van den weg gevon-
ien met een schot in de borst. Hij werd
naar het stedelijk ziekenhuis overgebracht,
waar hij in den loop van den nacht is over
leden. Meissner was vroeger communist en
later lid van dc nationaal-soi ialistische par
tij. Men koestert verdenking tegen twee ar
beiders uit Borninv
De bergingswerkzaamheden
bij Algiers
Parijs, 15 Sept. (V. D.) Omtrent liet
spoorwegongeluk bij Tlemcen zijn tot Don
derdagmiddag slechts weinig nadere be
richten ontvangen. De bergingswerkzaam
heden zijn nog in vollen gang.
Tegen den middag heeft men bij het
Fransche departement van Oorlog verno
men, dat tot nu toe 55 dooden cn 283 ge
wonden geborgen zijn. Daarentegen wordt
van andere zijde volgehouden, dat er 120
personen om het leven zijn gekomen. Een
groot aantal lijken zou nog niet geborgen
zijn.
De machinist van den trein, die tot de
overlevenden behoort, vertelde dat hij in
een scherpe bocht plotseling bemerkt heeft,
hoe de locomotief ter zijde is overgeheld en
in den afgrond is gestort. Zonder een
oogenblik te aarzelen is de machinist zelf
van de locomotief gesprongen, zoodat hij
slechts geringe schaafwonden heeft opgc-
loopen.
Tusschen Tlemcen cn dc plaats van de
ramp rijden sinds Donderdagmorgen onop
houdelijk hulptreinen, die de gewonden
naar het dorp brengen, waar hun de eerste,
hulp wordt verleend. De plaats van de ramp
zelve biedt, volgens inededeelingen van oog
getuigen, een afgrijselijken aanblik. Afge
rukte ledematen, keukengerei en geweren
liggen in bonte mengeling door elkander.
Uit de versplinterde wagens klinkt onafge
broken het hulpgeroep der slachtoffers, die
tusschen de ijzerdeelen beklemd liggen.
Parijs, 16 Sept. (V.D.) Het staat thans
wel vast, dat het aantal slachtoffers van
het spoorwegongeluk bij Tlemcen in Algiers
minder groot is dan men aanvankelijk had
aangenomen. Gisteravond laat had men 49
lijken cn 221 gewonden geborgen.
Misschien zullen zich nog enkele slacht
offers onder de resten van de vernielde wa
gons bevinden, doch groot kan dat aantal
niet meer zijn. Van de gewonden zouden
slechts 3 in levensgevaar verkeeren.
BUITENLAND.
Een nieuw kabinet in Chili.
iRersto Blad, pag. 1).
Paraguay boekt een overwinning.
(Eerste Blad, pag. 1).
Herriot wil de kwestie van vertrouwen
stellen.
(Derde Blad, pag. 1).
Het spoorwegongeluk bij Algiers.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Mandsjoerije officieel door Japan erkend.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Dc Rotterdamscho valsche munters voor
do rechtbank.
(Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Waar was het meisje (Kantongerecht).
(Eerste Blad, pag. 3).
De herdenking van het vierde lustrum
van de handelsschool.
(Eerste Blad, pag. 3).
Welkom aan luitenant Pahud.
(Eerste Blad, pag. 3).
Buenos Aires, 15 Sept. (V. D.) Vol
gens een officieele mededeeling van het mi
nisterie van Oorlog van Paraguay hebben
Paraguayaansche troepen een sterke afdee-
ling Bolivianen overwonnen. De Para-
guayanen hebben veertien machinegeweren
en een groot aantal geweren buit gemaakt.
Volgens officieuse berichten uit Paraguay
hebben de Boliviaansche troepen in den
strijd om het fort Bouqueron verloren: 1
luiicnant-kolonel, een majoor, twee kapi
teins, een luitenant en meer dan 500 onder
officieren en minderen.
Bombay, 15 Sept. (V.DJ. In leidende
Hindoekringen vreest men, dat Gandhi in
derdaad zijn voornemen, om zich van voed
sel te onthouden, tot de dood erop volgt,
ten uitvoer zal brengen.
De Hindoe-leider Pandit Malavya heeft
een Hindoeconferentie bijeen geroepen, die
Zaterdag bijeen komt orn den toestand te
bespreken.
MET GESTOLEN AUTO VERONGELUKT
EN GEDOOD.
Bremen, 14 Sept. (V. D.) Gisteravond
maakten twee meisjes kennis met twee jon
gelui. Na samen uit te zijn geweest, ont
vreemdden de vier jongelui een auto en ver
dwenen in de richting van Brinkum. In een
bocht in den straatweg BrinkumMacken-
stedt reed de auto in volle vaart tegen een
boom, waardoor de twee passagiers van de
achterbank uit den wagen werden geslin
gerd. Een 17-jarig meisje was terstond dood,
terwijl een 23-jarige jongeman uit Bremen
zwaar gewond naar een ziekenhuis werd
overgebracht, waar hij inmiddels aan zijn
verwondingen is overleden. Het tweede
meisje werd licht gewond cn meldde zich
bij de politie. De andere jongeman, die de
auto had bestuurd en ongedeerd was ge
bleven, was gevlucht vóór de politie arri
veerde.
UITWISSELING VAN GEVANGENEN.
W arschau, 15 Sept. (H.N.). Vandaag
worden tusschen Polen en Rusland gevan
genen uitgewisseld. Rusland levert 41 Pool
sche onderdanen uit, terwijl een even groot
aantal communistische gevaqgenen door
Polen wordt uitgeleverd..
Medegedeeld door het K.N.M.I. te de Bilt:
Hoogste barometerstand 775.0 te Breslau.
Laagste barometerstand 744.8 te Ingö.
Verwachting: Zwakke tot matige N.O. tot
Z.O. wind, licht tot half bewolkt, waar
schijnlijk droog weer cn weinig verande
ring in temperatuur.
Het gebied van hoogen luchtdruk heeft
zich in het O. nog versterkt. Ten W. van
dc Britsche eilanden daalde dc barometer
een weinig, doch ver weg op den oceaan
vertoonde zich een nieuw gebied van hoo
gen dru. Over dc Golf van Biscay e cn
Spanjè ligt een drukgcbicd. De depressie
in het hooge Noorden heeft zich verder
Oostwaarts verplaatst. Behalve in Zwe
den, Noorwegen en Duitschland, waar dit
lage drukgebied nog storm cn regen brengt
is het in het geheelc waarnemingsgebiecl
rustig droog weer met zwakke wind en
lichte ochtendnevel. Het laat zich aanzien
dat het fraaie herfstweor het a.s. weekeinde
nog zal aanhouden.
LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
ZjuvGjSXTJti- QOJfai~28ö
ZIE ON ZEN TOONKAIVÏER
TERUG VAN EEN WETENSCHAPPELIJKE
EXPEDITIE DOOR TRIPOLIS.
Rome, 14 Sept. (V.D.) De bekende Afri-
ka-onderzoeker prof. Leo Frobcnius is met
een groote hoeveelheid materiaal op weten
schappelijk gebied van zijn expeditie door
het binnenland van Tripolis teruggekeerd.
Hij heeft belangrijke vondsten gedaan en
veel materiaal verzameld over de rots- cn
steenteekeningen uit verschillende perioden.
Prof. Frobcnius is gisteren te Rome aan
gekomen cn zal een bespreking hebben
met het Italiaansche Ministerie van Kolo
niën over het gebruik van zijn vondsten.
In Fezzan heeft prof. Frobcnius bovendien
groote oppervlakten zeer goed bruikbaar
weideland ontdekt.
Een afdceling der expeditie onder leiding
van dr. Jensen bevindt zich nog in de om
geving van Gat en zal pas over eenigen tijd
**a_ar Eurojta terygkccren.