J. J. MOLENAAR.
UITGEBREIDE COLLECTIE HOEDEN
FIRMA DUIM BURGER
DE EEMLANDED
Amlrsfgdrt
IN EENVOUDIGE EN BETERGENRE VANAF F1.65
JOH. DE HEER
STATIONSPLEIN 5 - TELEF: 1210.
DAMESMODEZAAK
Zaterdag 17 September 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 68
DE BEROERING IN CHILI
TAAL NOCH TEEKEN VAN
DE AMERICAN NURSE
UIT MODI
VON PAPEN'S HOUDING
GEKRITISEERD
7 uur 46 min.
L, J. LUYCX ZOON
Vervaardigen van LAMPEKAPPEN
Groote keuze SCHEMERBOEKEN
Piano's, Orgels, Radio
H! Open tweezitter fl 1500.-
|f Gesloten 4-pers. fl 1600.-
ARNHEMSCHE WEG 26
ONNEMENTSPRIJS P* 3 maandcn voor Amersfo°rt \2.lO. per maand 0.75. per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/».
Binnenland franco per post per 3 maandcn J.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DAGBLAD
PUS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 mei inbegrip van een bewijstiummtf
- elke regel meer f0.25. Llefdadighclds-advertentlën voor dt
helft van den prijs. - Kleine Advertentlên „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regela
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.—. Bewijsnummer extra I 0.05
Duitschland laat zich niet te
Genève vertegenwoordigen.
Het wil eerst de kwestie van
den pariteitseisch zien opge
lost.
Berlijn heeft een uiterst belangrijke be
slissing getroffen; von Ncurath, de rijks
minister van buitenlandsche zaken, heeft
aan Henderson, die de ontwapcningscon
ferentie presideert, laten weten, dat zijn
land pan de verdere werkzaamheden niet
zal deelnemen, voordat de Duitschc eisch
inzake rechtsgelijkheid is ingewilligd
Reedsl nu voorziet de Duitsche regeering
sffgBond van de resolutie, die op 23 Juli
te Genove is aanvaard en waaraan Duitsch
land pijn goedkeuring niet heeft kunnen
hechten, dat de definitieve ontwapenings-
conve|itie, die te eeniger tijd mocht wor-
icn gesloten, aanmerkelijk ten achter zal
alijvcn bij de ontwapeningsclausules, dit
in 't verdrag van Versailles zijn opgeno
men. Duitschland kan niet langer gedoo-
?en, dat tc zijnen opzichte, een uitzonde
ringssystcem van kracht blijft; het kan
slechts genoegen nemen met een regeling,
licHoor alle staten zonder onderscheid
dezelfde rechten en plichten op liet
jp.bied der bewapening meebrengt. Wel
ïecft Duitschland getracht door een nota-
vissellng met Frankrijk een oplossing na-
icrbij'te brengen, doch de inhoud van de
intwoordnota, die Parijs dc Duitsche re-
reerjpg deed toekomen, was van dien aard,
lat op een vergelijk niet viel te rekenen.
^^Bdu6 geen kans op een schikking be
stond, meende de Duitschc regecring, dat
;r niets anders opzat dan Henderson er-
.an le verwittigen, dat de Duitschcrs op
!1 September, wanneer het bureau der
mtHpeningsconferentie bijeenkomt, niet
lamwezig zullen zijn.
Het is onloochenbaar, dat er te Genève
hans een uiterst lastige toestand in het
even is geroepen, daar een der grootste
itatcn zich aan den ontwapeningsarbcid
ïecft onttrokken en daardoor de kansen,
n te Genève tot resultaten zal ko-
aanmerkclijk heeft verkleind. Hier
nog bij, dat het niet uitgesloten is,
tlio Mussolini heeft zich reeds in
geest uitgelaten de onlwapc-
>nferentie eveneens zal verlaten, nu
hlaud er niet vertegenwoordigd zai
"eitclijk heeft zij het niet officieel
llicht slechts tijdelijk Duitschland
len Volkenbond den rug toegekeerd. Wan-
aeer Italië in het voetspoor van Duitscn-.
ana«jinocht treden, zou de ontwapening^-
:onferentie practisch 6inc die zijn ver
laagd cn aan den Volkenbond con ge-
'oelige slag zijn toegebracht; het is du
■raag, of hij dezen slag ooit te boven zou
tuqnen komen, vooral wanneer mettertijd
lc tijdelijke afwezigheid van Duitschland
n Italië zou uitloopen op het bedanken
oor het lidmaatschap van het Geneofsche
nstituut. Inderdaad zijn het thans moeilij-
w.fcen voor den Volkenbond on dc po-
ïtie van deze instelling kan er nog onaan
genamer op worden, wanneer Japan even
eens uit den Volkenbond zou treden. Ook
net deze eventualiteit dient men rekening
e houden, daar de behandeling van het
apansch-Chinecsche geschil, dat jyist de
aatstc dagen een scherper karakter-is
aan aannemen door de erkenning \un
•landejoekwo, cr zeer wel toe kan leiden,
lat ook Japan niets meer met Genève wil
tebbijn lc maken; trouwens Japan heef'
ecd6 meermalen gedreigd den Volken-
tond j te verlaten, wanneer deze het stand-
'unt van Japan inzake het conflict in het
^erre Oosten niet als het juiste wilde aan
aarden. Men ziet dus: het bestaan van
en Volkenbond staat op het spel.
Nu wordt wèl gezegd, dat Duitschland
l|9Hoo hard van stapel had mogen loo-
'en en eigenlijk toch maar weer opnieuw
'aar Genève had moeten gaan om althans
le z*jn bij de behandeling van
angelcgcnheden, die niet direct verband
loudèn met den Duit6chen eisch inzake
®c^geiijkheid, maar dit is feitelijk een
nredclijk verlangen. Niet Duitschland
peelt iets goed te maken, maar de over-
unHarsetaten, die het- verdrag van Ver-
ai l es op eenzijdige wijze hebben toege-
'Mt en hun beloften niet zijn nagekomen
m ue gedwongen Duitsche ontwapening
ot voorbeeld hunner eigen ontwapening
e nemen.
Duitschland heeft al jaren lang aango-
^et S^and doen van een toe-
egging der geallieerden; het is thans tijd.
■M dezen over de hrug komen en ernsiig
eKening houden met den Duitschen pari-
euseisch. Wanneer dit laatste geschiedt.
niets aan den terugkeer der Duitschers
i n t\eg staan. Bovendien krijgt men
n jndruk, dat het niet in de bedoeling
n Jii !erS definitief met Genève
en' daarvoor is de toon van de nota
■M-Henderson te bezadigd. Bovendien be
MÊk'] eln zln' die zeer welsprekend is:
ivert,, aC^e rc«eei'inS er nog altijd van
Uigd, dat een radicale verwerkelijking
UHjgemeenc ontwapening in het belang
verzekering van den vrede drin
gend noodzakelijk is. Zij zal de werkzaam
heden der conferentie met belangstelling
volgen en haar verdere houding vaststel
len tijdens den verderen loop der conferen
tie."
Zooals men ziet, behelst deze passage een
uitnoodiging aan het adres der mogendhe
den om de voorwaarden te 6cheppcn voor
het opnieuw deelnemen van Duitschland
aan den ontwapeningsarbcid.
Merino voor den krijgsraad
Santiago, 16 Sept. (V.D.) De leider der
Chileenscho contra-revolutie, de comman
dant van het vliegcorps Merino, die zich
isteren met dc hem steunende officieren
aan de regeering heeft overgegeven, zal
voor een krijgsraad terecht staan. De geruch
ten Over een nieuwen opstand ten gunste
van den afgezettcn president.!- Davila wor
den door de regcering tegengesproken.
Rome, 16 Sept. (V.D.) Van het vliegtuig
American Nurse, dat in het begin van de
weck uit Ncw-York startte voor een on
onderbroken vlucht naar Rome is nog steeds
geen nieuws ontvangen. Men maakt zich
ten zeerste ongerust over het lot van dc
vliegers en de Italiaansche regcering heeft
thans opdracht gegeven, dat het geheele
berggebied van de Apenijnen zorgvuldig zal
worden afgezocht, aangezien de mogelijk
heid nog bestaat, dat de vliegers het land
hebben bereikt cn zijn gedaald of veronge
lukt op een geïsoleerde plek in het ge
bergte.
DOODGEWAANDE TERUGGEKEERD.
Stockholm, 16 Sept. (II, N.) Dezer
dagen keerde in dc gemeente Nordingraa in
liet Noorden van Zweden de zoon van een
hoogbejaard echtpaar terug, die jaren ge
leden naar Amerika was vertrokken. Bij het
uitbreken van den oorlog nam hij in het
Amerikaanschc leger diëtist. Ilij werd naar
liet front in Europa gezonden. Door een ver-
issing werd gemeld, dat hij bij de gevech-
ton om Verdun gevallen was, doch in wer
kelijkheid werd hij slechts aan het been ge
wond. Zijn ouders hebben echter al die
jaren in de meening verkicrd, dat hun zoon
niet meer tot de levenden behoorde, zoodat
hun vreugde bij het wederzien buitenge
woon groot was.
RUSLAND EN DE ONTWAPENING.
Genève, 16 Sept. (V. D.) De Russische
volkscommissaris van buitenlandsche zaken
Litwmof heeft den secretaris-generaal van
den Volkenbond medegedeeld, dat hij per
soonlijk de vergadering van het bureau der
ontwapeningsconferentie zal bijwonen. Voor-
loopig zal dc sovjet-unie echter geen gedele
geerde naar de zitting der technische com
missie zenden.
HEVIGE AARDBEVING IN NIEUW-
ZEELAND.
Wellington, 16 Sept. (V.D.) Dc dis
tricten Wairoa en Gisborne op het noorde
lijke eiland van Nieuw-Zceland zijn geteis
terd door een hevige aardbeving. Van tal
van plaatsen wordt groote materieele scha
de gemeld. Mcnschenlevens zijn tot nog toe
niet te betreuren.
Vooral de stad Gisborne had van dc
aardbeving te lijden. De toren van het post
kantoor stortte in en een groote kerk werd
bijna geheel vernield.
DIPLOMATIEKE MUTATIES IN
DUITSCHLAND?
B c r 1 ij n, 15 September. (V.D.) Naar de
D.A.Z. meldt, zal ambassadeur von Schu
bert, die zoo juist van een bezoek aan Ber-
ijn te Rome is teruggekeerd, daar nog
slechts korten tijd verblijven. Von Hassel,
thans Duitsch gezant tc Belgrado, zou zijn
opvolger worden.
Naar voorts in diplomatieke kringen ver
luidt, zou de vacante ambassadeursplaats
te Londen, welke tijdelijk gereserveerd
bleef voor von Neurath, binnenkort door
een anderen functionaris worden bezet. In
erband hiermede worden de namen ge
noemd van staatssecretaris Bulow, minis-
torialdircktor Koester, chef van één der af-
deelingen van het departement van buiten
landsche zaken cn sinds kort ook van von
Hoesch, den huidigen ambassadeur te Pa-
ijs, die in aanmerking zou komen voor
een evcntueele overplaatsing naar Londen.
ONDER DE EIKENBLADEREN.
Weer thuis in m'n gezegend Amersfoort,
vond ik verschillende objecten met vraag om
inlichtingen: een rups van den nachtpauwoog,
die, zich het lange wachten op voedsel moe,
had ingepopt tot een friekvormig coconnctje,
een slakrups, een vergroeid eereprijsje en een
blad van een eik waar aan den onder- of ach
terkant van die „fij'ne zijden knoopjes waren
gesponnen, ofontstaan." Ja. daar hebben
ze werkelijk veel van, die prachtig gevormde
galletjes van.de wesp Neuroterus numismalis,
een van die erg kleine wonderdiertjes, waar
van twee generaties leven, een van louter wijf
jes, welke straks uit de „knoopjes" geboren
zullen worden én een van mannetjes en
vrouwtjes, die eitjes hebben gelegd na paring
waaruit de galkno'opjes zijn ontstaan. Hoe
vreemd is dit, hoe wonderbaarlijk. De „dier-
kens" zooals Leeuwenhoek reeds zei, komen
straks in hun knoopgalletjes ter aarde te val
len en clan groeien die galletjes nog wat door.
Volgend voorjaar sluipen de wespjes uit en
formeeren een ander soort gallen, die half
boven, half onder het eikeblad uitsteken en
daar komen dan de dierkens uit, die knoopjes
fabriceeren. Geslachtswisseling noemt men
dat en het komt bij heel wat galwespcn voor,
die bijna alle op eiken leven.
Wie er eens wat van zien wil moet nu hel
eikenloof maar eens zoo draaien, dat hij de
onderzijde der bladeren kan bekijken. Hij zal
dan natuurlijk al heel gauw de knikkertjes
vinden, die we inklappcrtjes noemen, sommi
ge met roode wangetjes of ook wel mst mooi
getcekendc banden. De laatste zijn wat minder
kogelvormig en een bijzondere soort. Maar hij
vindt er ook van die erge kleintjes van nog
geen halve centimeter middellijn. Dit jaar vee!
slappe lapjes met omgebogen kanten, net
schoteltjes en ook nog platte lensjes, die maar
heel even met een erg fijn steeltje vastzitten.
Bakjes cn lensjes zijn beide familie van de
knoopjes, allemaal leden van het geslacht
Neuroterus.
Gc zult ze, als gc zoekt, zeker wel vinden
en misschien ook nog wel andere. Probeert
het maar eens!
A. JOMAN.
Besprekingen van hel
centrum
Berlijn, 15 Sept. (V.D.) Het bestuur der
Duitsche centrumspartij is Donderdag in
het gebouw van den rijksdag in vergadering
bijeengekomen. Aan de zitting werd even
eens deelgenomen door de leden van dc
centrumsfractie van den zoo juist ontbon
den rijksdag terwijl partijvoorzitter dr. Kaas
ondanks zijn geschokte gezondheid, het ope
ningswoord sprak, waarin hij o.m. zeide, dat
op het oogenblik, dat de rijksdag „dreigde"
een tot werken in staat zijnde meerderheid
te vormen, het kabinet-Von Papen hem als
vijand beschouwde.
De waarnemend voorzitter der partij, dr.
Joos, verklaarde, dat het bij de besprekin
gen tusschen centrum, Beiersche volkspartij
en nationaal-socialistcn er om ging de mo
gelijkheden te vormen voor een regeering,
welke op een partijmeerderheid berust, het
vertrouwen van het volk bezit en de vol
komen handhaving van de grondwet kon
garandeeren. De gedachte een eenzijdig par
tijkabinet te vormen, heeft niet voorgezeten.
Integendeel. We hebben naar een oplossing
gezocht, welke een krachtige staatsleiding
mogelijk zou maken.
Ons doel zou te bereiken zijn geweest bij
goeden wil van allen Ons doel zou ook be
reikt zijn, indien dc regeering er zich voor
zou hebben geïnteresseerd Zij deed evenwel
het tegendeel. Terwijl de heer rijkskanselier
zijn eigen tot mislukking gedoemde poging,
de nationaal-socialisten te bewegen tot zijn
kabinet toe te treden, voortzette, trachtte hij
't centrum tegen dc nationaal-socialisten en
de nationaal-socialisten tegen het centrum
op te zetten.
Voor de verkiezingen was de heer von
Papen de laatste jaren 6teeds voorstander
van een toenadering tusschen nationaal-
socialisten en centrum. Een accoord tusschen
rijkspresident en rijksdag had tot stand
kunnen komen, indien de rijksregeering zich
er niet tegen had verzet.
Nopens 't economische program der re
geering hebben wij onzen gegronden twijfel.
Werkverschaffing is zeer zeker geen reac
tie, doch het is zeer zeker reactionnair, in
dien men subsidieert, zonder feitelijk werk
te verschaffen, dat men belooft.
BUITENLAND.
Von Papens houding door 't centrum ge
gispt.
(Eerste Blad, pag. 1).
Dc beroering in Chili.
(Eerste Blad, pag. 1).
Duitschland niet naar Genève.
(Vierde Blad, pag. 1).
Dc Franschc converteeringsvoorstellen
naar de financieele commissie verwezen en
aangenomen.
(Vierde Blad pag. 1).
BINNENLAND.
Scherpe critiek van prof. Veraart op het
rapport-Weltcr en de leiding der R.K.
Staatspartij.
(Tweede Blad, pag. 2).
Te Beverwijk is een auto op een groep
kinderen ingereden. Een doode en twee
zwaar gewonden.
(Tweede Blad, pag. 2).
De mooie nazomer.
(Derde Blad, pag. 2).
Overleg tusschen minister en werkgevers
organisaties inzake het vraagstuk der 40-
urigc werkweek.
(Tweede Blad, pag. 1).
Dc begrafenis van Dr. Julius Röntgen.
(Derde Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Collecte van het Crisis-Comité op 5 Octo
ber. (Eerste Blad, pag. 2).
Jhr. van Lcnnep vertelt over Californië.
(Eerste Blad, pag. 2).
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
George O'Claren „Het zondenregister van
New-York's burgemeester."
Jan R. Th. Campert„Walcheren, een
eiland van stemmingen."
Etha Fles ,Op Capri."
De Dokter aan het Woord „Hartkwalen
een teeken des tijds."
Verhaal van de Week„Het spook op
Broadway."
Pit een Reisdagboek „Langs Sumatra's
Westkust."
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt:
Hoogste barometerstand 771.6 te Boeda
pest.
Laagste barometerstand 753.6 tc Haparan-
da.
Verwachting: Zwakke tot matige wind uit
Westelijke richtingen, toenemende bewol
king, luter kans op regen of onweer waar
schijnlijk iets koeler overdag.
ITct gebied van hoogen luchtdruk heeft
zich O.-waarts cn Z.O.-waarts terug getrok
ken. Do depressie die gisteren over Scan
dinavië lag heeft zich naar het N.O. ver
plaatst. Bij IJsland verscheep gisteravond
een nieuw daalgebied dat in den loop van
den nacht naar de Faröcr trok cn een be
dreiging voor ons mooie weer vormt. Het is
waarschijnlijk dat ten Noorden van ons do
barometer flink zal blijven dalen zoodat een
Westenwind koeler en vochtiger lucht zal
aanvoeren, toenemende bewolking met kans
op regen cn onweer kan hiervan het gevolg
zijn. Over bijna het geheele gebied hcerscht
nog rustig weer met lichte morgennevel be
halve in Scandinavië viel nergens regen van
beteekenis.
Zondag hebben dienst de doktoren Plomp,
Batenburg en Kamerling.
Zondag en de geheele week 's nachts heeft
dienst de apotheek van de firma Ittmann.
STOPZETTING VAN EEN MIJNBEDRIJF.
Bo churn, 15 Sept. (H.N.). ITet bedrijf op
do mijn „Unser Fritz" te Wanne-Eickel,
waar vroeger 4.000 mijnwerkers arbeid von
den, is thans geheel stopgezet. Hoewel er
nog belangrijke kolenvoorradcn in de mijn
zijn, wordt de exploitatie daarvan niet
meer rendcerend geacht.
LAHGESTRAAT 49.51 TELEFOON 190
ZEER GOEDKOOP
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Inruilen van instrumenten tegen zeer
hooge prijzen.
DE VOORDEELIGE WRS VOOR
MEUBELEN EN VLOEREN
