J. A. SCHOTERMAN Zn,
ST. EMIL1
BIJKANTOOR
Amersfosrtsch Dagblad
SOESTERWEG 107
CRITICUS BEDREIGD
DE ONDERWIJZERS EN HET
RAPPORT-WELTER
Protestmotie aangenomen
LEEFTIJD RECHTERLIJKE
AMBTENAREN
WIJNHANDEL
GEVESTIGD 1878 UTR.STRAAT l
TEL. 145
1928 per flesch fl.45. per anker f58.l\
R.K. ARBEIDERSPARTIJ
UIT DE STAATSCOURANT
COLLECTIE JACOBEAN FAUTEUILS, KOMT U EENS
ZIEN, HET IS DE MOEITE WAARD!
A. H. VAN NIEUWKERK N.V. TEL. 543 AMERSFOORT
UW ADRES VOOR COMPLETE MEUBILEERING!
HUMORHOEKJE
Geeft daar uw Keitje
of Advertentie op
Zonder prlj s verhooging
ABONNEMENTSPRIJS
17i/2 CENT PER WEEK
EENIGSTDAGBLAD
Meest actueel blad ter plaatse
Door den heer Pierre Mols, in
verband met een slechte
recensie
De heer Pierre Mols heeft in het week
blad „Dc Groene Amsterdammer" van mr.
Hcnrik Scholte een slechte critiek gekregen
over zijn voorstelling van „Jongedames in
Uniform".
Wij lozen in de „Groene":
Zeer geachte heeren,
Bij dezen moeten wij u tot onzen spijt
mededeelen, dat wij uwen verslaggever
Henriji Scholte voortaan niet meer zullen
toelaten bij onze voorstellingen hiér ter
stedo of elders. De reden hiervan is het
waarlijk vlegelachtige geschrijf over onze
voorstelling van „Jongedames in Uniform".
liet blijkt dat deze „heer" dermate over
tuigd is van eigen super-super-„superiori-
leit" dat het hem niet mogelijk is iets van
andere, hardwerkende en serieuze, mede-
menschen te kunnen apprcciccr.cn.
Zin voor zin van zijn dwaas gebabbel
zouden wij kunnen weerleggen met over
tuigende motieven cn argumenten, doch wij
hebben wel wat anders te doen. Trouwens
bij zooveel eigenwijsheid, als uw veis. ig-
gever aan den dag legt, zou liet toch maar
te vergeefs zijn.
Zélfs de goedige Corn. Vcth is daarin
m'c( geslaagd. Wat jammer voor uwen heer
Hcnrik is. Hij zou van dezen gocdigen heer
Veth héél wat kunnen lecren.
Wij geven uwen verslaggever den raad
zich aan te melden bij een of anderen aan
nemer in afbraak. Daar zou hij volkomen
op zijn plaats zijn.
Iu alle geval betwijfelen wij sterk, of hij
iemand "ter wereld ook uw weekblad niet,
een dienst bewijst met zijn boosaardige
ei gén wijze pedante opstelletjes over toonecd-
oorstellingen.
Mocht dit kereltje ondanks onze waar
schuwing toch don overmoed toonen, zich
bij onze voorstellingen aan de cassa aan te
melden, zoo waclit hem een niet al te
zachtzinnige en zaclithondige ontvangst.
Hoogachtend,
„De Vcreenigde Schouwspelers"
Directie: PIERRE J. MOLS.
Henrik Scholte handelt het geval af met
deze meesterlijke regels:
„Het doet me genoegen, dat dc geachte
schrijver mij eindelijk eens een interessante
première in het uitzicht stelt."
Het Volk voegt hieraan toe:
Het is niet voor het eerst, dat de lieer
Pierre J. Mols dergelijke grapjes uithaalt.
Toen een onzer tooneelreccnsenten eens
minder enthousiast, was over de uitbeelding
die deze acteur van den boer uit Vondels
„Leeuwendalers" gaf. ontvingen wij even
eens een dergelijk kattebelletje en werden
wij zelfs met justilieele vervolging „be
dreigd".
Jhr. L. DE GEER VAN JUTPHAAS. f
Te den Haag is in den ouderdom van 70
jaren overleden jhr. L. dc Geer van Jut-
phaas, oud-burg ^meester van Lckkcrkerk.
VROUW IN BRAND GERAAKT.
Tc Arnhem is de vrouw van den arbei
der Jansen bij 't aansteken van een petro
leumstel in brand geraakt en toen zij weg
vluchtte van de trap gestort. In zorgwek-
kenden toestand is zij in 't Diaconessenhuis
opgenomen. Een begin van brand in cio
.woning kon gemakkelijk worden gebluscht.
Een vergadering, van den Bond
van Ned. Onderwijzers
te Amsterdam
Amsterdam, 18 Sept. Do Bond van
Nederlandsche Onderwijzers hield heden 111
Artis een algemeene vergadering ter be
spreking van de plannen der commissie
Welter, cn de actie, welke tegen deze pl in
nen dienen te worden gevoerd.
Openingsrede.
De voorzitter, do heer J. P. W. v. d.
Slays opende het congres. De verschij
ning van het rapport Wel ter, aldus spr.,
bevat een dreiging voor onderwijzers en
onderwijs, die al wat wij op dat gebied
meemaakten verre overtreft. „L'art' de
grouper les chiffres" heeft de regeering te
genover de onderwijzers steeds zeer goed
verstaan.
De commissie Weiter bevat geen onder
wijsdeskundige, hoewel het belang van het
onderwijs dit eischte. Maar... het ging
hier slechts om bezuiniging. Uitvoerig ging
spr. het rapport Wel ter en de strekking
hiervan in het algemeen na. In dit rapport
wordt geen rekening gehouden mei het
opgepotte kapitaal, dat zich onder het Nc-
derlandsche volk bevindt. Spr. geeft hier
van eenigo voorbeelden.
Er is een onvolledig en eenzijdig beeld
van den toestand gegeven in het rapport,
met de vooropgezette bedoeling dc uitkee-
ring aan de werkloozen te verlagen, loon
en salarissen te drukken en het ouderwijs
te beknotten. Wij zullen als onderwijzers
organisatie met volle kracht aan het verzet
tegen het rapport Weiter deelnemen.
Hiermede verklaarde spr. het congres
voor geopend.
Nadat nog eenigo organisatorische aan
gelegenheden waren afgehandeld, was het
woord aan den heer Theo Tysöen,
hoofdbestuurder, die het doel van het con
gres nader toelichtte. Speciaal besprak de
heer Tyasen het hoofdstuk onderwijsbezui-
nigjng in het rapport Welter. Het merk
waardigste is wel het slot van dit hoofd
stuk: „bemoeiing" op onderwijs zal in rui
men kring wrevel wekken."
Spr. herinnerde aan vroegere bezuinigin
gen, o.a. door de commissie Rutgers, toen
in '26 een som van 7 millioen werd... over
gehouden op de bcgrooting.
Het indexcijfer, zoo vervolgt spr„ mag
nooit voeren naar salarisverlaging, daar
het indexcijfer zeer veranderlijk i6. Waar
blijft de zoo noodzakelijke levensblijheid
van den onderwijzer bij een zoo hoogen fi-
nancieèlén nood. De salarissen zijn zeer
laag cn vooral voor de jongeren zou een
verlaging fnuikend zijn.
Ook met de wachtgelders is het treurig
gesteld, het 6alaris wordt tot 65 terug
gebracht en de wachttijd telt niet mee in
de dienstjaren.
Dreigend is ook het gevaar, dat 8000 on
derwijzeressen worden aangesteld met min
der bevoegdheid cn een veel lagere sala
riecring. Dit zou een volkomen declasseo-
ring van den onderwijzersstand zijn. Dit
wordt een poging om het bezoldigingsbe
sluit te ontduiken.
Uitvoerig schetste spr. de verslechtering
van het onderwijs en het vakonderwijs
wanneer het plan Welter ten uitvoer zou
worden gebracht.
Plet rapport Wel ter is een verbluffend
staaltje van wat een staatscommissie aan
stommiteiten bijeen kan brengen, (applaus).
De bourgeoisie wil echter geen denkende
arbeiders, maar arbeidende slaven, die liet
vermogen missen te strijden voor een bete
re maatschappij (luid applaus).
Fel kantte spr. zich tegen het avondon
derwijs: do dagschool moet goed zijn en do
if-ugd moet 's avonds vrij zijn. Wij protes
teeren tegen het plan Welter, omdat het
onderwijs zoo goed mogelijk moet zijn (ap
plaus).
Daarom, zoo eindigde spr. „Op tegen Wei
ter, vóór dc jeugd van ons land (daverend
applaus, gevolgd door het zingen van de
Internationale).
Motie.
Na eenige discussie werd de volgende
motie voorgesteld door het H.B. aangeno
men:
1. De Bond van Nederlandsche Onder
wijzers, in buitengewone algemeene verga
dering bijeen op 18 September 1932 te Am
sterdam, gezien de voorstellen ten opzichte
van het onderwijs in het rapport der com
missie Welter; van oordeel dat, vocral in
De winnaar van den loop door Zeist, de looper J. Meyer van de Volewijokers
aan de finish.
ernstigo tijdsomstandigheden als de huidi
ge, versterking der volkskracht door een
hetero verzorging vpn de jeugd eerste eisch
is;
protesteert tegen de in dit rapport voor
gestelde stelselmatige afbraak van het 'Ne
derlandsche Onderwijs in het algemeen, en
van het onderwijs der grootc massa nog
zeer in het bijzonder, vraagt van de Volks
vertegenwoordiging, dat zij het onderwijs
zal verdedigen tegen evcntucele Regecrings-
plannen in den geest van het rapport-Wel
ter, en wekt allo voorstanders van goed
onderwijs op tot strijd tegen de vernieling,
en vóór verbetering van het Nederlandsche
Schoolwezen.
II. De B. v. N. O., in buitèngewone Algc-
ineone vergadering bijeen op 18 September
1932 te Amsterdam, kennende de verschrik
kelijke omstandigheden, waaronder ten ge
volge der heerschende werkloosheid een
groot gedeelte der schoolgaande jeugd op
groeit, doet een ernstig beroep op Regee
ring, Volks vertegenwoordiging en Gemeen
tebesturen om:
lo. niet over te gaan tot verlaging van
de steun aan de werkloozen; en de reeds
toegepaste verslechtering in de steunver
lening ongedaan te maken.
al die maatregelen te treffen welke
kunnen dienen om te zorgen dat in de drei
gende zware wintermaanden alle kinderen
voldoende gekleed en gevoed ter school
komen.
Hierop werd de bijeenkomst gosloten.
Een wetsontwerp tot vaststelling van
een leeftijdsgrens bij het bereb
ken waarvan ontslag wordt
verleend
Geen verschil voor hooge en
lage colleges
Ingediend is een wetsontwerp tot vast
stelling van een leeftijdsgrens, bij het be
reiken waarvan aan verschillende bij de
rechtspraak betrokken ambtenaren, ont
slag wordt verleend.
In de memorie van toelichting wordt o.m.
gezegd, dat meer dan eens de wensch is
geuit, dat dc wetgever gebruik zal maken
van de sedert 1922 in do grondwet opge
nomen bevoegdheid om zoodanige leeftijds
grens vast te stellen.
De strekking van hét onderhavige wets
ontwerp nu is een leeftijdsgrens tc stel
len cn wel op 70 jaar. De minister geeft de
voorkeur aan de grens van 70 jaar boven
die van 65 omdat bet hier gegeven im
mers de onafhankelijkheid van dc betrok
ken functionarissen geldt het stellen van
een algonieenen regel zonder de mogelijk
heid van uitzonderingen voor bepaalde per
sonen
Wijziging van do wet op de rechterlijke
organisatie in ander opzicht is mede in
oferweging, doch de minister geeft er de
voorkeur aan de kwestie van de leeftijds
grens bij een afzonderlijk wetsontwerp te
behandelen ook omdat bij dit ontwerp de
bcroepswet is te wijzigen, ten einde de
zelfde leeftijdsgrens to doen gelden voor de
voor het leven aangestelde ambtenaren bij
den Ccntralen Raad van Beroep cn do Ra
den van Beroep.
De minister heeft nog overwogen of er
aanleiding is een verschillende leeftijds
grens te stellen voor lagere en hoogere col
leges, doch ten eerste bestaat daartoe geen
voldoende motief en ten tweede zou daar
aan het nadoel zijn verbonden, dat er een
sterke aandrang zou kunnen komen van
leden van lagere colleges om te worden ge
plaatst in een hooger college. Een goede be-
zotting der lolleges wordt daardoor niet
gediend.
Bijzonderlijk is nog nagegaan of voor
den Hoogen Raad de grens hooger zou zijn
te stellen, doch ook daarvoor is geen vol
doende grond.
De leeftijdsgrens geldt ook voor kanton-
rechters-plaatsvervangers en voor plaats
vervangers bij den Centralen Raad van Be
roep.
De mogelijkheid om verschillende artike-
lon op verschillende tijdstippen in wer
king te doen treden acht de minister nuttig
met het oog op de voorgenomen inkrim
ping van het aantal gerechten, waartoe de
noodige voorstellen bij afzonderlijke wets
ontwerpen zullen worden gedaan.
De leeftijdsgrens voor de rechterlijke
macht kan dan ingaan tegelijk met de in
krimping van het aantal gerechten, waar
door personeel vrij komt.
HET VERSCHE BROODJE
BIJ HET ONTBIJT.
De Hooge Raad heeft behandeld een cas
satieberoep van J. F. S., directeur van Ho
tel Suisse te Amsterdam, die in de hotel
keuken 's ochtends vroeg brood had doen
bakken en dit vóór 10 uur had afgeleverd
aan de hotelgasten.
Het O. M. bij het kantongerecht te Am
sterdam achtte dit in strijd met de arbeids
wet, doch de kantonrechter gaf ontslag van
rechtsvervolging, omdat z.i. men hier niet
te doen had met een broodbakkerij-onder-
ncming. In hooger beroep heeft de recht
bank dit vonnis bekrachtigd, waarop de of
ficier van justitie cassatie aanteekende.
Mr. N. J. Herzberg, uit Amsterdam, heeft
voor den Hoogen Raad het beroep bestre
den. Hij zette uiteen, dat deze zaak van
principieele beteekenis is en daarom door
de organisatie, waartoe de heer S. behoort,
is opgezet. Nog nimmer is het mogen ge
lukken in deze kwestie een uitspraak te
verkrijgen door ons hoogste rechtscollege.
Pl. betoogde voorts, dat de arbeidswet on
der „arbeid" verstaat arbeid in onderne
mingen cn dat met „onderneming" in art.
De laatste man van dc Zutfensche ploeg, die Zondag de estafette won,
geloopcn op het sportfeest van den Arbeiderssportbond.
35, 6e lid is bedoeld „bakkerij-onderne
ming". Elders wordt immers gezegd, dat
bepaalde artikelen ook van toepassing zijn
op andere dan bakkerij- ondernemingen.
Ware pleiters standpunt niet juist, dan zou
deze bepaling zonder beteekenis zijn. Pl.
concludeerde tot verwerping van het be
roep.
De advocaat-generaal, mr. Wijnveldt, zal
op 3 October conclusie nemen.
Zondag hield de R.K. Arbeiderspartij in
Nederland haar eerste congres te 's-Graven-
ge in „Sans-Souci", onder leiding van den
heer P. Verbruggen. Vertegenwoordigd wa
ren de afdeelingen D enHaag, Amsterdam,
Arnhem, Schiedam, Vlaardingen, Zaandam
en Wateringen.
Nadat de congres-voorzitter de talrijke
aanwezigen, waaronder vele dames, had be
groet, zette hij de redenen uiteen, die er
toe hebben geleid tot de oprichting van een
R.K. Arbederisparlij in Nederland te gera
ken, welke partij op politiek terrein wil
werkzaam zijn en blijven in den 'geest van
de encycliek Rerum Novarum van Leo XIII,
Van het Motu Profrio van Pius X en van
de Encycliek Qiiadragcsimo Anno van Pius
XI.
Deze geest leeft niet meer aldus spr.
in de R.K. Staatspartij. De R. K. Arbeiders
partij wil geen al-hervorster wezen en haar
programma dient scherp te worden gesteld.
Voor haar blijft ook het privaat-bezit een
heilig en onaantastbaar recht; wat wel zal
worden aangetast is een aan de natuurlijke
bron veroverd privaat-bezit.
Spr. erkende dat regeeren in dezen tijd
geen sinecure is, doch zooals spr. uiteen
zette legt de finantieele politiek aan de hui
dige reegering een zwaren druk op de ar
beiders.
De R.K. Arbeiderspartij wil geen maat
schappelijke bruut voor do andere standen
zijn, geen dwarszitstor, doch zij zal trach
ten langs den weg van orde en discipline
haar doel te bereiken.
Hierna werd door don secretaris van het
voorloopig partijbestuur verslag uitgebracht
en werden vervolgens de algemeene be
schouwingen omtrent do organisatie van de
nieuwe partij gehouden.
Op verzoek met 1 October eervol uitdij
militairen dienst ontslagen de kolonel J.
Tinbergen, commandant van het koi
luchtdoelartillerie;
benoemd met 1 October tot command!
van het korps luchtdoelartillerio do luil
nant-kolonel J. do Iongh van dat korps el
tot majoor bij dat korps de kapitein A l|
Maas van dat korps;
benoemd bij de staf van het wapen da]
artillerie tot majoor-magazijnmeester m
kapitein-magazijnmeester N. Versteeg vd
dien staf;
met 1 Januari wegens het bereiken va]
der. pensioengerechtigden leeftijd eerv-:
ontslagen de cartograaf bij de afdeelii
hydrografie vun het departement van
fensie C. Craandijk;
benoemd tot reserve-majoor bij zijn tc-l
genwoordig regiment de reserve-kapiteis
T. J. H. Steur vau het 7e regiment veld]
artillerie.
Onderscheiding.
Bij Kon. besluit is toegekend de aan 01 -a
Orde van Oranje-Nassau verbonden
medaille, in zilver, aan: A. Nienhuis, werk-
meester bij de N.V. Amsterdamsche Chini*xj
nefabriek te Amsterdam. - I
Hooge Raad van Arbeid*
een h
moge:
wereb
wil v<
is, is
jet-pe
lande
naast
land,
smok
,vlucl
sluip
ondei
Unie
nege
linge
De
stam
?;°ff
die
hei
hcbl
is g
zelfs
slee!
W
'geni
een
ncn
o vei
hce
svot
ViO'
diri
We
het
kle
sdj
gei
\1<
va
ui'
Bij Kon. besluit is aan den heer mr. A.
C. Josephus Jitta te 's-Gravenhage op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als secre
taris van den Hoogen Raad van Arbeid met
ingang van den datum, waarop hij hel
ambt van buitengewoon hoogleeraar aan
de Technische Hoogeschool te Delft zal
aanvaarden.
Midd. KoL Landbouwschool.
Bij beschikking van den minister van
economische zaken en arbeid zijn voor het
tijdvak van 1 September 1932 tot 1 Soptem*!
ber 1933 wederom benoemd lot lecraar aanW
do Middelbare Koloniale Landbouw school
te Deventer: A. de Braconier, A. F. Corne-B
lissen, W. J. van der Dusscn, D. J. Duyn«l
houwer, A. dc Koning, W. Polman Tuin, P
W. F. van Vliet cn dr. C. E. van der Zijl, I
allen aldaar; A. J. van Deventer to Baarn I
en G. van der Veen te 's-Gravenhage.
WIJ ETALEEREN THANS EEN BIJZONDERE
K. BEEKSTRAAT 6 BEEKENST.LAAN 10
VICE-ADMIRAAL B.D. MAC LEOD.
Viering van zijn 95e verfaardag.
's-Gravenhage, 19 Sept. Onder tal van
blijken van belangstelling heeft gisteren de
vice-admiraal b.d. N. Mac Leod zijn 95en
verjaardag gevierd. In verband met ziekte
van den admiraal was van de zijde der fa
milie zooveel mogelijk verzocht, geen bezoe
ken te komen afleggen. Onder hen, die van
dit verzoek geen kennis droegen, en die
den jarige toch even persoonlijk kwamen
gelukwenschen, waren de commandant van
de marine uit den Helder en de secretaris
van Onze Vloot, kolonel Boele.
Voorts heeft dc admiraal tal van schrif
telijke en telegrafische gelukwenschen ont
vangen, henevens een schat van bloem
stukken, o.a. van Müller en Co., van welke
firma hij vroeger commissaris was, van
Onze Vloot cn van het Kon, Instituut van
Ingenieurs.
Wat gen massa mannen danken hurt
succes toch aan hun vrouwen.
Ja, maar ik geloof dat er toch nog rn^ei*
hun vrouwen aan hun succes te danken
hebben* ^Sydney Bulletin)*
