G. VAN DUIN
„AMERSFOORT"
PRINCESS ROOM
IEPENZIEKTE EN HMR BESTRIJDING
Fa. M. RN. OOSTERVEE
SCHAAKVEREEN9G9NG
VERTROUWEN wordt alleen
verworven door
Rust, kalmte en
zelfbeheerschsng
TENTOONSTELLING TE
AMSTERDAM
BIJKANTOOR
Amersfoortsdi Dagblad
SOESTERWEG 107
Langestraat 42 Tel. 7
WIJ ETALEEREN THANS EEN BIJZONDERE
COLLECTIE JACOBEAN FAUTEUILS, KOMT U EENS
ZIEN, HET IS DE MOEITE WAARD!
A. H. VAN NIEUWKERK N.V. TEL. 543 AMERSFOORT
UW ADRES VOOR COMPLETE MEUBILEERING!
HUMORHOEKJE
BH
SCHAAKT DONDER
DAGSAVONDS IN DE
Secretariaat: Vondellaan 29.
DEGELIJKHEID
BETROUWBAARHEID
BILLIJKE PRIJZEN
PRIMA KWALITEIT
Indien U dus een Bril noodig hebt, wendt
U dan tot ons. Van de eenvoudigste tot de
nieuwste modellen voorradig.
Bescherm Uw oogen door prima kwaliteit
glazen.
Juwelier Opticiën.
UTRECHTSCHESTRAAT 22. Tel. SSS.
keéren weer terug na het gebruik van
Mijnhardt's Zenuwtablctten.
Glazen Buisje 75 ct.
Bij Apoth. en Drogisten.
sterk ió afgenomen. Ook de bijdragen aan
gemeenten in de jaarlijksche kosten van
'curingsdicristen zijn sterk verlaagd. We
gens noodzakelijke bezuiniging is deze
post teruggebracht van 835.000 tot
-485.000; een gevolg van deze verminde
ring inct 350.000 is, dat een aantal keu
ringsdiensten zal moeten worden opgehe
ven; het personeel zal moeten worden in
gekrompen.
De subsidiën tot bestrijding van mis
bruik van sterken drank zijn met 20 pet.
verminderd. Het secretariaat van den Ge
zondheidsdienst. wordt opgeheven. Plannen
ten aanzien van reorganisatie van het
Centraal Laboratorium en het Rijks Sero-
logisch Instituut zijn in onderzoek. De ma
terieele uitgaven voor iaalstgenoemd in
stituut zijn teruggebracht van ruim
85.000 tot ruim -40.000; die van het Cen
traal Laboratorium van bijna 179.000 tot
ruim 116.000. De uitgaven van de encc-
phalitis-coramissic konden aanzienlijk
worden verminderd en van 12.000 op
2500 worden gebracht.
Zooals bekend wordt de Rijkskweek
school voor Vroedvrouwen te Amsterdam
opgeheven. Het personeel zal, voor zoover
het niet wordt overgeplaatst naar de school
te Roterdam, op wachtgeld worden ge
steld. Voor de overplaatsing wordt voor de
school te Rotterdam een bedrag van
10.000 uitgetrokken; vqoi* wachtgelden
zal naar raming noodig zijn ongeveer
21.000. Niettemin blijft nog een besparing
van ongeveer 123.000.
Het subsidie aan de Kweekschool voor
Vroedvrouwen te Heerlen is met 5000
verminderd.
De post bijdragen in de kosten van den
aanleg van drinkwaterleidingen is ver
minderd van 114.300 lot 50.500, waarbij
is uitgegaan van de gedachte, dit in ver
band met do conversie der 6% Staatslee-
ning 1922 in 5%-leeningen 1932 de rente-
bijdrage voor „Noord-West-Brabant" even
eens met 1% wordt verminderd, doch dat
de rentebijdrage voor „Tholen" onveran
derd blijft gchandhaaft op 1 Vs%.
RADIO-TELEFONIE MET SLEEPBOOTEN
TE AMSTERDAM?
Ook de politie neemt proeven.
WAT ETEN WIJ MORGEN]
Voor de middagtafel
Nierbroodjes.
Bereiding:
1 kalfsnier (desverkiezende de°helft\;
het gewicht van de nier aan kalfsvlees^
V: lepel gehakte peterselie, 1 klein ultj»
peper, zout, 2 eierdooiers, ruiin Vs d.L. bo^
Ion, 1 2 d.L. melk, 30 45 Gr. bote
6 10 dunne sneetjes brood zonder kor6-;
Week de kalfsnier eenige uren in kot
water. Zet ze daarna met versch water o;
breng ze aan de kook, giet er het water j
en laat ze met versch water en wat zot
ca. Va uur koken. Hak de nier fijn (desver
kiezende met het vleesch). Roer er de gt
hakte ui, de peterselie, eierdooiers, bouü
Ion, melk, boter, peper en zout door. Mail
dit mengsel flink warm. Snijd dunne ene*i
jes brood, verwijder de korstjes en mai<
dc stukjes gelijk van vorm. Bak ze met ws
boter in de koekepan lichtbruin en knaj
pend. Leg er een dik laagje van het warm
mengsel op, en dien ze direct op, op ee*
verwarmden schotel.
Voor de MiddagtafeL
Tonijn uit blik (Thon a l'huife) met har
de eieren.
Juliennesoep.
Varkensbiefstuk.
Artisjokken.
Ananas delight.
Bereiding:
1 blikje ananas, 1 groote citroen, lVi d.I
water, 15 gr. gelatine, 1 ons suiker, 2 eiwit
ten, wat slagroom.
Rasp en pers de citroen. Breng het 6a;
met dc geraspte schil, de suiker, het wi
ter en de geweekte gelatine aan de kooi
Laat het een minuut of 20 zachtjes doork';
ken.
Laat het mengsel zoover bekoelen tot hi
nog niet geheel stijf is geworden en ver
meng het dan met het stijfgeklopte eiwit
Snij de ananas in kleine 6tukjes, en bt
dek den bodem van dc vlaschaal met 4
anans en het sap, daarop het citroenmeru
sel en ten slotte de stijfgeslagen room.
MAANDAG.
De iep heeft groote waarde zoowel
voor het landschapsschoon als
voor de industrie
Inleiding van den heer van Dissel
Amsterdam, 23 Sept. Het Comité
ter bestudeering en bestrijding van de
Iepcnzickte heeft in een der afdeelingen
van het Koloniaal Instituut een merkwaar
dige en interessante tentoonstelling geor
ganiseerd op het gebied der iepenziekta,
welke tentoonstelling een overzicht wil ge
ven van het wetenschappelijk onderzoe
kingswerk omtrent deze zeer belangrijke
ziekte en over de directe bestrijdingsmethc-
de, waarvan de maatregelen zijn vastgelegd
in een Koninklijk besluit. Tevens wil fzij
duidelijk maken van hoe groote waarde de
iep voor het landschapsschoon cn dc indu
strie is.
De expositie is hedenmiddag na een in
leidende rede van den voorzitter van het
Comité en directeur van het Staatsbosich-
beheer. den heer E. D. van Dissel, in tegen
woordigheid van vele autoriteiten geopend
door den Commissaris der Koningin in
Noord-Holland, Jhr. Mr. Dr. A Röcll.
De heer Van Dissel deed in zijn inleiding
uitkomen dat in 1919 de iepenziekte in ons
land het eerst werd waargenomen; de hoop,
dat ze uit zichzelf wel weer zou verdwijnen
of sterk verminderen is tot dusverre helaas
niet in vervulling gegaan cn daarop mag
ook niet worden gerekend. Economisch is
de iep van bijzondere waarde door de uit
nemende eigenschappen van het hout en
zijn snellen groei; tengevolge van crcn en
ander heeft hij in ons land oen grocte uit
breiding verkregen. De ziekte wordt ver
oorzaakt door een zwam, de Graphnim Ui-
mi, die op haar beurt, naar aan do Land
bouwhoogeschool te Wageningen is ont
dekt, wordt overgebracht door in de schors
van in iepen levende kevers, z.g. iepen-
spintkevers. De ziekte is zeer besmettelijk
en tast juist de gezonde, sterkst groeiende
toornen het meest aan. De Hollanctefche iep
is er uiterst gevoelig voor; de verclBre aan
plant moet dan ook worden ontraden. Het
Comité doet alles wat mogelijk is ter be
strijding van deze zoo gew*cesdc ziekte,
doch het heeft daarom geldelijl:en steun
noodig. De Ministers van Binnc nlandsche
Zaken en Landbouw en van Waterstaat
zegden resp. 1500.en lOOCi.subsidie
per jaar toe; vele gemeenten, wrscheidepe
polderbesturen en enkele provirnacn steun
den; het bedrag van 7500.—»- per jaar,
waarop men meende te moge® Tekenen, is
echter aanzienlijk gedaald. Verschillende
gemeenten en polderbesturen trokken hun
ne bijdragen in en mocht cïnt zoo voort
gaan, dan zal het werk, dat nu reeds is
ingekrompen, daaronder aaiuienlijk lijden,
zooal niet moeten worden gestaakt. In het
buitenland bestaat groote belangstelling
voor het Ncderlandschc initiatief ter be
strijding van dc iepenziektfl-.
Spreker zeidc tenslotte to bopc-en. dat de
tentoonstelling er toe moero bijdragen, dat
de lichamen, die belang bij het behoud van
den iep hebben, het financieel mogelijk zul
len maken dat het werk krachtig cn doel
bewust wordt voortgezet.
De tentoonstelling.
Bij den rondgang, ondcrr deskundige ge
leide, over deze expositie, viel het spoedig
op dat vooral twee afdeelingen baanbrekend
werk hebben verricht wat betreft het on
derzoek naar cn de bestrijding van de
iepcnzickte. Het zijn de afiieeling mycologie
en irnmuniteitsonderzoek van het Phytopa-
tbologisch Laboratorium .„Willie Ccmmclin
Schol ten", waar gearbeid wordt door Prof.
Johanna Westcrdijk en de dames dr. C. J.
Buisman en .1. Went, alsmede de afdceling
entomologisch onderzoek van het Instituut
voor Entomologie te Wagoningc-n onder lei
ding van Prof. Roepke.
In de inzending van eerstgenoemde afdee-
ling zijn allereerst tentoongesteld vele cul
tures van den veroorzaker van de iepen-
ziekte, de zwam Graphiu-m ulmi Schwarz
en hout-preparaten van die inwendige ver
schijnselen van de ziekte, (bruine strepen
in het hout) waaruit bKjkt, dat de zwam
de vaten verstopt. Een beold van de ziekte
wordt gegeven door plateax en talrijke foto's
van zieke iepen in Amstcirdam.
Het onderzoek naar de gevoeligheid van
iepensoorten en variëteiten, dat eveneens
aan deze instelling gebeind, wordt gedemon
streerd door een verzameling van bebla-
derde takken van alle ?r;pensoorten, waar
onder een aantal Aziatiyiche iepen als im
muun mogen worden genoemd. Gewezen
Geeft da.ar uw Keitje
of Advertentie op
Zonder jtrljsvcrhooging
ABONNEMENTSPRIJS
17 CE? "TT PER WEEK
EENIGST DAGBLAD
Meest actueel blad ter plaatse
wordt op zaailingen van Europeeschë iepen,
dlie individueel ongevoelig zijn gebleken en
dlie vermeerderd worden, waardoor er' kans
ns dat wij op den duur een ongevoeligen
„Hollandschen" iep voor wegbeplanting
zullen krijgen.
Het materiaal is afkomstig uit de Stads-
kweekerij te Den Haag, waar hot comité
samenwerkt met den heer Doorenbos en
uit de Stadskweekerij te Amsterdam.
Er zijn teekeningen van verschillende
soorten iepen, gemaakt door Dr. J. Y. van
Vliet.
De inzending van de tweede genoemde
afdeeling betreft levende exemplaren cn
afbeeldingen van de groote en kleine iepen-
spintkever (Scolytus scolytus F en Scolytus
multistriatus Mrsh.,), de preparaten van
de iepcnscbors, waarin de kevers broeden,
toonen aan hoe de kevers en larven hierin
leven, in gangen waarin de zwam haar
sporen vormt. Op jonge takken ziet men de
vraatplekken van de uitvliegende kevers,
die de zwam direct in de jonge houtvaten
van andere exemplaren overbrengen.
Behalve dc levende kevers, zijn er ook
nog levende sluipwespen, vijanden van de
kevers, die in sommige jaren talrijk worden
gevonden en zoodoende van invloed kunnen
zijn op de keverplaag. De inzending illu
streert zeer duidelijk den invloed van de
iepenspintkevers op dc verbreiding van de
ziekte.
Dc teekeningen en aquarellen zijn van B.
van Londen.
Er zijn voorts belangrijke inzendingen
van het Staatsboschbcheer, onder welk
lichaam, samen met den Plantenziektekun-
digen Dienst, de directe strijd Ic-gen de uit
breiding van de ziekte ressorteert; van de
«fdeeling voor Boschexpeditie der Land-
bouwhoogeschool te Wageningen, welke
fraaie specimen van geprepareerd iepenhout
laat zien; van den Stedelijkcn Beplantings-
dienst van Amsterdam, dio o.m. krachtda
dig steunde door inzending van stammen
van zieke iepen; terwijl verder tal van voor
werpen. waaruit het gebruik van het iepen
hout blijkt, zijn tentoongesteld, als bestel
wagens op fiets, auto-deur, kruiwagens,
klompen enz.
De keurige aankleeding van de expositie
ruimte met planten is verzorgd door den
Stadsplantsocnendienst van Amsterdam;
ook heeft de firma A. Topsvoort uit Aals
meer ter opfleuring een keurcollectie dah
lia's ingezonden.
DE NORMEN VOOR WERKLOOZEN-
ONDERSTEUNING.
Een motie van een bestu-
renvergaderlng van S.D.A.P.
en bestnnrdersbond.
Naar de Voorwaarts bericht, hebben de
Rotlerdamsche- Bestuurdersbond cn de fe
deratie Rotterdam der S.D.A.P. Donderdag
avond een gecombineerde bestuursvergade
ring gehouden, waarop de kwestie van de
wijziging van de steunnormen in de vier
grootste steden is besproken.
De vergadering was voorafgegaan door
besprekingen, die het bestuur van den
R.B.B. te Amsterdam had gehad met het
hoofdbestuur van het N.V.V. en met de be
sturen der drie andere groote bestuurders-
bonden.
De vergadering stond onder leiding van
den heer A. B. de Zeeuw.
De heer R. J. Dijk heeft een uiteenzetting
gegeven van datgene, wat door bestuurders-
bond, partij, raadsfractie en arbeiderspers
in de laatste weken wederom gedaan is ter
bestrijding van de plannen tot verlaging
der werkloozen-uitkeeringen. De heer Dijk
gaf ook een overzicht van de landelijk
reeds gedane stappen, en deelde mede, dat
de algcqncene raad uit S.DA.P. en N.V.V.
over enkele dagen een nader plan van actie
zal publiceeren.
Aan het slot der vergadering is met al-
gemccne stemmen een motie aangenomen
van den volgenden inhoud:
De gecombineerde vergadering van de
federatie Rotterdam der S.D.A.P. enz.;
vaststellende, dat de nood der werkloo-
zen reeds te hoog gestegen is en talloozen
reeds sterk gedupeerd zijn door de maatre
gelen, die te Rotterdam de laatste maan
den genomen zijn,
spreekt zich met allen ernst uit tegen
iederen maatregel, die op een verlaging van
de werkloozen-uitkeering neerkomt,
verwacht van het gemeentebestuur van
Rotterdam, dat het in zijn advies aan de
regeering eveneens iedere verdere verslech
tering van de positie der werkloozen van
de hand zal wijzen,
roept de Rotterdamsche arbeiders op, zich
aan te sluiten bij bet verzet der moderne
arbeidersbeweging tegen de bestaande
plannen en zich voor te bereiden tot een
massale deelname aan de groote landelijke
protest-demonstratie, die door S.D.A.P. cn
N.V.V. gehouden zal worden.
MARINE VLIEGTUIG OVER DEN KOP.
Het marinevliegtuig Z 20 is vannacht bij
het nachtvliegen tijdens dc landing op het
vliegveld de Kooy te Den Helder over den
kop geslagen. De materieele schade is aan
zienlijk. Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor.
DE BOTERPRIJS.
De crisis-zuivelcentrale deelt mede, dat
de prijs van het botermerk en vervoerver-
gunning voor boter voor de week van 25
September tot en met 1 October 65 cent per
K.G. bedraagt,
JONGEN GEDOOD.
Bij het oppompen van een autoband.
Vrijdagochtend was de jeugdige S. v. d.
Wal uit Drogeham in een garage te Ber
tram bezig een autoband op te pompen toen
plotseling de velg brak. en de stukken
tegen zijn hoofd sprongen. Desmiddags is
de jongen overleden.
DE BEGROOTING VAN RINNEN-
LANDSCHE ZAKEN
Grooie bezuiniging op de af:
deeling Volksgezondheid
Voor 1932 werd toegestaan voor den go-
wonen dienst 32.790.711.en voor den
kapitaaldicnst 160.500.
Voor 1933 wordt geraamd 30.804.483
voor den gewonen dienst en 100.360 voo:
den kapitaaldicnst, zoodat minder wordt
aangevraagd reap. 1.986,228 eh 60.1-iu
dit laatste .wegels mindere verstrekking
van kapitaal aan de Landsdrukkerij).
Meer wordt gevraagd voor: afd. II Bin
nenlandsch Bestuur 56.793; afd. VI Werk
verschaffing en steunverleening 61.909
minder wordt geraamd voor afd. I Depat
tement 11.894; afd. III Bevolking
340.860; afd. IV Krankzinnigen wezen
63.822; afd. V Armwezen 56.279; afd.
VII Ned. Staatscourant enz. 74.613; afd
IX Werkloosheidsverzekering en Arbeids
bemiddeling 140.975; afd. X Volksgezond
heid 1.404.237; afd. XI Pensiocnuitgaven
enz. 7000, cn afd. XII Overige uitgaven
5.250. De verhoogingen betreffen in hoofd
zaak de volgende posten:
Onderstand aan provincies die buiten
staat zijn in alle of sommige kosten harer
huishouding behoorlijk te voorzien
200.000 idem aan dergelijke gemeenten
178.000. bijdrage aan dc N.V. Vuilafvoer-
mij 60.000 cn aan gemeenten 7 Woning
wet) cn bijdragen voor huisvesting van
keet- en krotbewoners 143.55U
Uit de begrooting blijkt, dat groote be
zuinigingen zijn toegepast op de afdeeling
Volksgezondheid van de bcgrooting van
Binnenlandschc Zaken. Geraamd wordt
13.795.438, d. i. 1.404.237 minder dan dit
jaar.
De inspecties voor de wering en bestrij
ding van epidemische en besmettelijke
ziekten cn voor de bevordering van de
kinderhygiene cn de bestrijding der tuber
culose en de geslachtsziekten zullen wor
den samengevoegd. Door deze fusie kan
worden volstaan met één hoofdinspecteur.
Het aantal inspecteurs wordt tot zes te
ruggebracht. Op de materieele uitgaven
wordt daardoor gezamenlijk een besparing
verkregen van ruim 10.000. De uitgaven
voor dc bestrijding der kinderverlamming
waarvoor op de begrooting voor 1931 voor
de eerste maal een bedrag van 30.000
werd aangevraagd, kunnen wegens sterke
daling van het aantal gevallen worden
verminderd tot 3500, een bezuiniging du6
van 26.500. Voorts zal door beperking
van het aantal ontsmettingen in enkele
groote gemeenten cn verdere bezuinigin
gen een bedrag van 88.000 kunnen wor
den bespaard. Door wijziging van de over
eenkomst betreffende de quarantaine-in
richting te Amsterdam zal 15.000 worden
bespaard. De materieele uitgaven voor de
malariabestrijding ad 11.000 komen te
vervallen. In totaal wordt dus op de wering
van besmettelijke ziekten bezuinigd
140.500.
Het subsidie voor kinderuitzending is
wegens noodzakelijke bezuiniging met
65.000 verminderd en tot 200.000 terug
gebracht.
Het subsidie tot bestrijding van ge
slachtsziekten onder zeelieden i6 eveneens
met 10.000 verminderd en dus op 50.000
gebracht.
Sterk gedaald is de post bijdragen en
overige uitgaven wegens keuring van voor
invoer bestemd vleesch, nl. van 325.000
op 100.000. Dit houdt verband met de con-
tingentecring, waardoor de vleeschinvoer
Amsterdam, 23 Sept. Naar wij verne
men zullen dc lie éren W. N. van do Poll
cn C. Gordijn Jr., resp. havenmeester te
Amsterdam en commandant van de hoofd
stedelijke brandweer, Maandagmorgen met
de N.V. Radio-Holland de technische moge
lijkheden bespreken inzake het in het le
ven roepen van een radio-telefoondienst,
welke het, evenals thans te Rotterdam bij
wijze van proefneming geschiedt, mogelijk
al maken, zich vanuit de 6tad in verbin
ling te stellen met in de haven en in het
Noordzcekanaal varende booten, voorna
melijk behoorende tot reederijen, welke zich
bezighouden met den sleepdienst. Do be
langstelling van den commandant der
brandweer voor deze aangelegenheid be
treft natuurlijk het eigen bedrijf. Uiteraard
al bij deze besprekingen het kosten vraag
stuk een belangrijke rol spelen.
In dit verband vernemen wij voorts dat
lc Amstordamsche politie reeds 6inds eeni-
-ren tijd dergelijke proefnemingen verricht
voor telefonische contact met de politie-
bootcn. Vanuit het hoofdbureau, waar zich
en proefzender bevindt van een ander
systeem dan dat door Radio-Holland wordt
toegepast, is reeds enkele malen op zeer
bevredigende wijze contact verkregen met
de groote politieboot, o.m. is dit geschied
toen deze boot zich op de Zuiderzee, of,
zooals thans de naam luidt, op het IJssel-
meer bevond.
ECONOMISCHE SAMENWERKING MET
NED.-INDIË.
Onderzoek van het Twentscho
textielvraagstuk.
Naar wij vernemen is uit de onlangs in
gestelde commissie van advies nopens be
vordering der economische samenwerking
tusschen Nederland en Ned.-Indié een sub
commissie gevormd met het speciale doel te
rapporteeren over het Twentsche textiel
vraagstuk in verband met de afzetmogelijk
heden in Nederl.-Indiê.
Voor de Koffietafel.
Hamsoufflé.
Bereiding (6 pers.):
350 gr, ham, 150 gr. brood, 2 eieren.
Hak de ham zeer fijn en vermeng ze
het in warm water geweekte brood, di
van tevoren zeer goed moet worden uitg
knepen. Voeg-er daarna de eierdooiers b
benevens wat peper en ten slotte de stij
geslagen eiwitten. Smeer een warmen pu
dingvorm in met boter en paneermeel. Kool
het hammeng6el hierin een uur au bai
Marie.
Dien do soufflé warm op met tomatei
saus
Voor de middagtafel.
Gestoofde lever met rijst,
Bietensla.
Deepsche yla.
Weder geregeld voorhanden de
bekende kwaliteit
SPECULAAS
l/2 K.G. f 1.10.
HET HUURKOOPCONTRACT.
Naar wij vernemen i6 het rapport inzak)
het huurkoopcontract onlangs door de coe
missie van den minister van Justitie uit
gebracht. Binnenkort zal dit rapport ge
publiceerd worden.
K. BEEKSTRAAT 6 BEEKENST.LAAN II
DE VOETBAL-SCHEIDSRECHTER IN HET ZIEKENHUIS.
Verpleegster tot Directrice: Kan rijn tempeiatuur
onmogelijk opnemen. Telkens als Ik de koortstnermo-
meter in zijn mond leg. denkt ülj, dat het een (luitje ls
en begint hl] te blazen". (Humorist)
