DE EEMLANDEQ JOH. DE HEER Dinsdag 27 September 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 76 NIEUWE MANNEN IN ZWEDEN HET BUREAU VERDAAGT ZIJN ZITTING SIR JOHN S1M0N NAAR LONDEN TERUGGEKEERD GANDHI STAAKT ZIJN HONGERSTAKING HERRI0T TE GENEVE Licht op 7 uur 20 min. L. J. LUYCX ZOON Piano's, Orgels, Radio AMERSFOORTSCH DAGBLAD taOHHEMENTSPRIJS pe> 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per week (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.171/» Binnenland franco per post per 3 maanden f Afzonderlijke nummers f 0.0S. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 519 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijstiummet elke regel meer f0 25 Liefdadigheids-ad vertentlün voorde helft van den prijs. Kleine Advertentlén „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I.Bewijsnummer extra f 0j05 Overeenstemming bereikt ln Indië. Aan Gandhi's vasten een einde gekomen. J Zooals men zich herinnert, speelde bij de Ifiderhandelingen tusschen Engeland en [ndió over dc „ontvoogding" van laatstge noemd lijk het vraagstuk van het aan de [aria's te verstrekken kiesrecht een verre lan onbelangrijke rol. Het moeilijke van het leval was, dat dc Indiërs zelf niet bij mach te waren hiervoor een bevredigende oplos- |ing voor te stellen, daar de mceningen tus- Ichen de leiders der Hindoes en die der„de- Iresscd classes" nog al uiteenliepen. 1 Op de ronde-tafel-confercntie is er meer- jualcn van Engelsche zijde op aangedron gen. dat de Indiërs al hun best zouden Boen onderling een regeling tc treffen; daar |en beslissing echter uitbleef, zag de Engel- |c!ie regeoring zich genoodzaakt te vcrkla- ?n, (lat niet langer kon worden gedraald In dat zij zelf een regeling aan de hand zou Boen. De omstandigheden dwongen Londen löodoende tot een kiesrechtdictaat, een uit- Jpraak, waaraan nochtans de bepaling werd Joojevoegd. dat de Engelsche regeering te ■Hen tijde bereid was haar beslissing tc la in vervallen, wanneer dc verschillende ■roepen in Indie zelf tot een accoord kon ten kornen over de vertegenwoordiging der |eidruktc 'klassen. Het speciale kiesrecht, aan de paria's werd toegekend, kon ech- lr niet dc goedkeuring der Hindoes weg- Iragen en vooral de leider der Britsch- Jdisclie vrijheidsbeweging, Gandhi, die nog ■teeds in het huis van bewaring vertoefde, Toch daar ccn groot mate van vrijheid ge- joot, had tegen de kiesrechtregeling, die )or Londen aan de hand werd gedaan, tal Jan morccle en religieuse bezwaren, waar- lij ook nog meer of minder politieke be denkingen. kwamen. De gehoele zaak draagt jen uiterst ingewikkeld karakter en werd Jog gecompliceerder, doordat bij de onder- ■ruktc klassen zich twee zeer van elkaar ■fwijkende stroomingen deden gelden. Een en ander was voor Ganclhi, die toch I niet over een buitengewone mate van fcsiok weerstandsvermogen beschikt, aan- lidmg om zoowel dc Engelsche regeering ■!s het Indische volk ervan te verwittigen, |at hij van 20 September af zoolang zou '.sten, totdat overeenstemming zou zijii be- feikt. Hij zou er desnoods niet voor terug deinzen zijn leven op te offeren ter berel- |ing van. zijn doel. Deze. aankondiging, die let karakter droeg van een ultimatum, zoo- iel aan de Engelsche regeoring als het In- Jischc volk, waarop feitelijk een beroep lerrt gedaan een blijk tc geven van grooter Jnsgczindheid, werd door Gandhi in daden Ingezet. Uit alles bleek, dat Gandhi's me- (erleelingr meer was dan een loos dreige- mnt: hij onthield er zich van ock maar |-nig voedsel tot zich te nemen en verzwak- i met den dag. De geneeshcercn, die den Jahatma behandelden, begonnen den toe- tand dan ook donker in tc zien, daar Gan g's leven werkelijk door zijn ontberingen i gevaar werd gebracht. lOndertusschen weet men, dat aan Gan- llii's vasten tenslotte een einde is gekomen, jadat niet alleen de Indische groepen ld onderling eens zijn geworden, maar ook e regcering te Londen telegrafisch had la- Jn weten, dat zij zich kon vereenigen met ld accoord tusschen de Hindoes en dc „de pressed classes". De Engelsche regeering lat nu de bepalingen vervallen, dei vervat laren in haar kiesrechtplan en die o.a. be- lekking hadden op de bescherming der z.g. Jmaanraakbaron". Men ziet inmiddels, dat landhi door zijn vasten waarin wij, met lie waardeering voor het heroïeke gebaar pn don mahatma, het chantage-element liet over het hoofd kunnen zien zijn doei Lett bereikt, en feitelijk een tweeledig suc- hec-ft geboekt, daar hij voorkomen ?eft, dat dc Engelsche politiek in de toc- pmst de onderdrukte klassen als een aJ- pclieiden minderheid tegen de Hindoes Jan uitspelen, terwijl het hem voorts is ge- pt liet lot der onderdrukte klassen te ver leren op een wijze, die kort geleden nie- laiid in Indic mogelijk zou hebben ge- fht Van het grootste belang is wel, dat pndhi de Hindoes heeft genoopt toe te gc- Fn. waardoor met standenverschil in aan- l^rkelijke mate is opgeheven; de nationale j'iv.ording van Indië is zoodoende weer |n flink stuk gevorderd. fc economische blokkade tegen mandsjoerije. [banking, 26 Sept. (V. D.) Dc Chinee |he minister van financiën. Soen verklaar tegenover eenige journalisten, dat de Pnornische blokkade van China tegen landsjoerije niet slechts de republiek lar'dajockuo, doch ook Japan groote scha f zou doen. De Chineesehe resreering heeft Ihtcr van tc voren yoldoende gewaar Ihuwd De afkondiging van de blokkade I oo? slechts een eerste 6tap naar de zelf- rJcdiging der Chineesclie nationale bè |D?en. China zal ernaar streven Mande >r'te en Japan economisch t.a isoleeren P zoo noodig verdere maatregelen tegen landsjoerije nemen. Naar de meening van f'Oister Soen is sedert de bezetting door TPan een einde gekomen aan alle activi I11 van buitenlandsch kapitaal in Mands- ■erila Groote werken zullen worden uitge voerd ter bestrijding van de werkloosheid Stockholm, 26 Sept. (V. D.) De regee- ringswisseling in Zweden is Zaterdagmid dag op de gebruikelijke wijze verloöpen. Nadat de aftredende regeering-IIamrin af scheid van den koning had genomen, stelde te twee uur de nieuwe minister-president Hansson de leden van zijn kabinet aan den koning voor. De nieuwe ministers legden den eed af. waarna de eerste kroonraad ge houden werd. In de regëeringsvcrklaring wijst minister president Hansson erop, dat hij in de eerste plaats getracht heeft een stevige parlemen taire meerderheid voor de nieuwe regee ring tot Stand te brengen. Toen dit niet ge lukt was, heeft liij een zuiver sociaal-demo cratische regeering gevormd. Deze treedt in functie in de hoop van de zijde der andere partijen begrip en steun te zullen krijgen. Het werkprogram der regeering komt over een met het program der sociaal-democra tische partij. Ten aanzien van de douane- politiek verklaarde Hansson, dat de moei lijkheden op economisch gebied slechts overwonnen konden worden door de grens- muren tusschen de volken tc sloopen. De regeering is er zich echter van bewust, dat in dit verband rekening moet worden ge houden met de verhouding tusschen in- en uitvoer van Zweden. Op het gebied der binncnlandsche poli tick zal de werkloosheid bestreden worden door groote door den staat uit te voeren werken. Maatregelen tegen de crisis in den landbouw zullen worden genomen. In af wachting eencr reorganisatie van het leger zal de regeering dc legeruitgaven zooveel mogelijk verminderen. Over de buitenland- scho politiek zegt het slot der rcgcerings- verlclaring: „De Zweedschc minister van buitenland- sche zaken zal in de eerste plaats aanstu ren op actieve medewerking aan de beper king der militaire en economische bewape ning. De regeering ziet in de verzekering der internationale overeenkomsten een di recte verdediging van dc nationale belan gen van Zwcdën." De meeste leden der nieuwe regeering be knoren tot den gematigden rechtervleugel der sociaal democratische partij. Dc radica lere vleugel wordt vertegenwoordigd door den minister van eeredienst Engberg, hoofdredacteur van het dagblad Sozial de- mokraten en den minister van defensie Fcn- nerström. In het algemeen wordt de nieuwe regee ring en worden in het hijzonder minister president Hansson en de minister van bui- tcnlandsche zaken Sandler niet onwelwil lend beoordeeld door de burgerlijke pers. Luchivaartkwesties nog niet behandeld Genève, 28 Sept. (V.D.) Het bureau der Ontwapeningsconferentie heeft Maandag middag onder voorzitterschap van Hender son een geheime zitting gehouden. De re sultaten dezer zitting, waaraan werd deel genomen door Paul Boncour en Simon, werden in de in aansluiting aan deze ver gadering gehouden openbare bijeenkomst door Henderson bekend gemaakt. Het bureau heeft besloten in de week aanvangende tien October a.s. tc beslissen over de bijeenroeping van de Hoofdcom missie, waarin alle 64 ter conferentie aan wezige mogendheden zijn vertegenwoor digd. Henderson verklaarde te hopen dat voor 10 October de rapporten der afzonder lijke commissies en het rapport betreffende de hervatting van de werkzaamheden der Hoofdcommissie zullen zijn ontvangen. Voorts werd besloten Simon te belasten met de samenstellingvan hét rapport in zake de onderhandelingen der groote marl tieme mogendheden inzake de inlasschine van dc vlootverdragen van Londen en Washington in het toekomstige ontwape ningsverdrag. De op de agenda van het bu reau voorkomende punten betreffende het verbod van luchtaanvallen op de burger bevolking en luchtbombardementen zullen op de volgende bijeenkomst van het bureau worden besproken. Henderson deelde vervolgens in het kori mede dat hij een onderhoud heeft gehad met dén Duitschen minister van Buitcn- landsche Zaken Hij hoopt in de eerstvol gende dagen opnieuw besprekingen met von Neurath te kunnen voeren. De kwes ties betreffende dc luchtwapens moesten voorioopig opnieuw worden uitgesteld tot latere behandeling. Paul Boncour eischte dat de Fransche voorstellen inzake inter nationalisatie der civiele luchtvaart teza men met de overige vraagstukken betref fende dè luchtvaart in behandeling worden genomen. Het bureau verdaagde zijn zitting ver- MEER WERKZAAMHEDEN IN HET NAJAAR. De Kamerplanten, die we buiten hebben gehad, komen nu langzamerhand weer bin nen. Varentjes, Palmen en andere teerdere soorten komen het eerst aan de beurt. De potten die in den grond zijn ingegraven gv. weest, worden goed schoon gemaakt en ook boven op van mos gezuiverd. Dc aarde wordi goed aangedrukt en dc takjes die het noodig Hebben aan een stokje gebonden. Dit laatste Gebeurt o.a. met de tuchsias. Men zet ze niet direct in een warm vertrek, maar eerst koel, b.v. in schuur oi bijkeuken, maar dan natuurlijk vóór een raam. Vooral de eerste dagen goed gieten, want daar zijn ze nog aan gewend. Zoo langzamerhand wordt er, als het kouder begint te worden, wat minder gegoten. Bol- en knolgewassen die volgroeid zijn, zoo als de Begonia's b.v. krijgen nu wat minder water in onze Serves. Ze sterven dan lang zamerhand af en kan dc knol weer worden opgeborgen tot het volgend jaar. Over het oppotten van tulpen H^acinthcn en derge lijke vertel ik spoedig meer, maar dit komt nu nog niet aan dc beurt. Planten die nu knop gemaakt hebben, als Azalea's en Camelia's worden nu wat minder gegoten. Planten die buiten uitgeolant zijn geweest, worden nu in dc pot gezet en dan weer eenige dagen ingegraven en na een week pas binnen gehaald. Ze zijn dan weer aan het wortelen, wat ze anders binnen niet zoo spoedig zouden doen. Zijn er nachtvorsten te wachten, dan beschermt men deze planten wat door er dennentakjes over tc zetten, maar dan alléén gedurend den nacht. De planten, die buiten ziek zijn geworden, zooals b.v. wel eens met Vclplantcn gebeurt doet men beter nu weg, daar ze toch niét goed den winter doorkomen. Zoolang het nog niet te koud wordt moeten de. kamers waarin dc kamerplanten nu weer zijn 'ge plaatst eiken dag goed gelucht worden. Licht en lucht zijn voorname [actoren voor dc gezondheid, óók bij planten. Planten die weinig warmte noodig hebben, worden den geheclen winter in een koel ver trek gehouden cn dan ook weinig gegoten. Hier hooren o.a. vele Cactussen toe. Grootcre kuipplantcn, als Oranjeboompjes, Laurieren, Dracaena's en dergelijke kap men gerust nog eenigen tijd buiten laten. Men houdt echlcr het weer in de gaten. Zoodra het omslaat zet men ze in gang of koude, vorslvrije Serre, om te overwinteren. Onze Ccranium's, Fuchsia's en anderen worden op tijd in den kelder gebracht, maar hier kusnen we nog wel een veertien dagen mee wachten, evenals met het binnen brengen der Azalea's en Hortensia's. Het in den kel der brengen van Hortensia s ziet men hoe langer hoe minder. Werkelijk lukt het vaak ze buiten over te houden. Men zet er dan wat dennentakken omheen om de vorst tc breken en wat turfmolm over den grond. Een volgend maal vertel ik U meer over het overwinteren van planten. J. O. W. F. RENS. volgens voorioopig tot 10 October met de motiveéring dat Henderson dezer dagen eenige belangrijke besprekingen zal heb ben en Woensdag naar Londen moet terug kecren om deel te nomen aan dc bijeen komst van dc Executieve der Labour Par tij. Treden de liberale ministers af? Londen, 26 September (V.D.) De mi nister van buitenlandsche zaken Sir John Simon is hedenavond per trein uit Genève vertrokken. Morgenochtend zal iiij per ge woon vliegtuig van Parijs naar Londen vliegen. Baldwin, die gisteren uit Aix les Bains terugkeerde, heeft heden met Macdonald een langdurig onderhoud gehad, terwijl hij voorts verschillende andere ministers heeft gesproken. De bladen verwachten, dat de liberale ministers zullen aftreden, evenals Lord Snowdcn. Dc premier is verzekerd van de blijvende medewerking van Sir John Si mon, Runciman en de meeste andere libe rale nationale ministers. liet verluidt, dat wanneer de liberale ministers aftreden, zij niet in dc oppositie zullen gaan, doch zul len samenwerken met do nationale regee ring in alle aangelegenheden welke niet do wetgeving van Ottawa betreffen. contingenteeringsmaatregelen der du1tsche regeering. Do afkondiging van dc agrarische nood verordening als 2e deel van dc economische noodverordening wordt nog deze week verwacht. Ten einde de in-werkingtreding der invoercontingenten te bespoedigen, heeft de rijksregeering zich reeds telegra fisch met dc vreemde regeeringen in ver binding gesteld. Het gaat hierbij in. hoofd zaak om Italië, Frankrijk, België en Ne derland. Men verwacht, dat dc contingcn- tceringsmaatregelen reeds over 14 dagen in werking kunnen treden. De Engelsche regeering moei de overeenkomst onvoor\vaarde> lijk aanvaarden Simla, 2G Sept. (V.D.) In liet Indische parlement is medegedeeld, dat de Britsche regcering haar goedkeuring heeft gehecht aan de overeenkomst tuschen ITindoe's en Paria's inzake de vertegenwoordiging in de Indische gemeenschappen. Men verwacht, dat hierdoor de aanlei ding tot Gandhi's besluit, om in honger staking te gaan, is vervallen en dat Gandhi weer voedsel tot zich zal nemen. Bombay, 26 September. (V.D.) Nadat medegedeeld was dat dc Britsche regec ring toestemt in de overeenkomst tusschen de Hindoes cn dc Paria's heeft Gandhi Maandagmiddag om 1 uur (Greenwich Zo mertijd) zijn hongerstaking beëindigd. Dc hongerstaking van den Mahatma heeft zes dagen ën vijf uren geduurd. Toen hem liet telegram werd overhan digd, waarin de Britsche regeering mede deelde het verdrag tusschen de Hindoo's en dc Paria's goed te keuren, bevonden zich behalve mevr. Gandhi en zijn zoon ceni ge aanhangers, o.m. dc dichter Sir Rabind- ranath Tagore aan zijn veldbed. Gandl.i luisterde zwijgend toe, toen de verklaring werd voorgelezen. Hierna sprak Iii.i gedu rende drie kwartier geen woord. Toen glim lachte hij cn fluisterde nauwelijks hoor baar: „Mijn gelofte is vervuld, Satyragraha (het lijdelijk verzet) heeft overwonnen." Gandhi verzocht alle aanwezigen te bid den en heilige liederen te zingen, p.m. eeni ge op muziek gezette gedichten van Tago re. Tot Dinsdagmorgen zal Gandhi slechts citroensap, havergort cn geitenmelk ge bruiken. Zijn vrouw heeft hem een glas ci troensap gegeven, dat Gandhi slechts lang zaam gebruikte. Het schijnt meer dan tijd ln zijn geweest dat Gandhi zijn hongersta king beëindigde. Hij was reeds tien pond afgevallen. De vijf doctoren die hém Maan dagmorgen hebben onderzocht verklaarden dat levensgevaar bestond. Al zijn yetreserves zijn opgeteerd en hij leeft nog slechts van de substantie zijner spieren. Hij zal slechts zeer langzaam aan .weer gevoed mogen worden. Nauwlettend heid is in dit opzicht geboden. De mededeeling dat de overeenkomst door dc Britsche regeering is goedgekeurd werd in de Indische Wetgevende Commis sie cn den staatsraad met grootcn bijval cn enthousiasme begroet. Kort onderhoud met Sir John Simon Genève, 26 September (V.D.) Minister president Herriot is Maandag eerst tegen negen uur 's avonds per auto in gezelschap van zijn kabinetschef te Genève aangeko men. Ilerriot's aankomst is in Fransche kringen met ongeduld tegemoet gezien, aangezien Sir John Sinion om 9 uur 40 met den nachttrein moest vertrekken. Direct na aankomst van Herriot arriveerde Simon bij de Fransche delegatie. Het onderhoud kon slechts 20 minuten duren. IJlings verliet Sir John het hotel. Herriot, die Simon ondanks den stroo menden regen naar zijn auto begeleidde, verklaarde aan de hem omringende pers vertegenwoordigers, dat hij nog geen plan nen heeft voor zijn verblijf te Genève, hij weet ook nog niet of hij na dc verschillen de groote redevoeringen, welke hij den laat- sten tijd heeft uitgesproken, ook nog ccn redevoering zal houden tijdens de algemee- ne debatten der plenaire bijeenkomst. „hongermarsch" van schotten naar londen. Londen, 26 Sept. (V. D.) 350 Schotsche werkloozcn zijn Maandag uit Glasgow ver trokken voor een hongcrmarsch naar Lon den, waar zij den 27en October willen aan komen. Zij hebben het voornemen in het parlement een request aan te bieden, waar in o. m. dc intrekking van de kortingen op de werkloozcn- en sociale verzekeringen wordt geëischt. Duizenden wcrkloozen be geleidden de demonstranten, die met zware rugzakken waren uitgerust, totde grens van de stad. chineesche zijdebewerkers staken. Sjanghai, 26 Sept. (V. D.) Zaterdag zijn zesduizend Chineesche arbeiders uit de zijde-industrie te Tsjapei in staking ge gaan. Zij eischcn loonsverhooging en in voering van den achturondag. Dc regeering doet pogingen omjn het conflict te bemid delen. buitenland. Gandhi heft zijn hongerstaking op. (Eerste Blad, pag. 1). Het Zweedsche Kabinet ontvouwt zijn plannen. (Eerste Blad, pag. 1). binnenland. Te Laren is ccn Duitsche autobus tesen de tram gebotst. Een doode cn vele gewon den. (Tweede Blad, pag. 1). Een conflict Tourniairc-Saalborn. (Tweede Blad, pag. 1). omtrek. Conferentie van Vrijzinnig-Godsdienstige liberalon te Soesterberg. (Eerste Blad, pag. 2). stadsnieuws. B. en W. hebben den raad de plannen voor het badhuis in het Soestcrkwarlier voorgelegd. (Eerste Blad, pag. 3). Opvoering van „Süss dc Jood" in Dassi's Schouwburgloge. (Eerste Blad, pag. 3). Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. lust. tc De Bilt. Hoogste Barometerstand 769.8 tc Black- sod. Laagste Barometerstand 749.4 te Vardö. Verwachting: Zwakke tot matige wind uit W. later N. richtingen, meest half bewolkt, weinig of geen regen, kans op nachtvorst, weinig verandering in tempe ratuur overdag. De N. koele luchtstroom heeft op het vaste land bijna overal ccn flinke afkoe ling gebracht en vooral in W. Frankrijk zware regen. Biaritz 25 m.M. Bij IJsland verscheen een nieuwe depressie, die de koude stroom zal onderbreken zoodat in verbapd mot de uitbreiding van dc hoogc drukking naar het Oosten voorioopig op klaring met weinig of geen neerslag is tc wachten. Op de Britsche eilanden waait liet nog krachtig uit het N In Scandinavië nam de neerslag af maar daalde de tempe ratuur plaatselijk tot onder het vriespunt. In W. Zwitserland viel vrij voel regen, in Oostenrijk en Polen houdt het zachte weer nog aan. LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 IN UNI WOLLEN STOFFEN brengen wij groote verscheiden heid. Ook zwart en marine. Varkensmarkt 5 Tel. 1309 Wij leveren alle merken. nieuwe goudvondst in noord-zweden. Stockholm, 26 Sept. (V. D.) Volgens berichten in de bladen zijn in Noord-Zwe den opnieuw groote hoeveelheden goud ge vonden. Volgens het rapport van een Zweedschcn mijningenieur zijn de nieuwe ertslagcn bij Lockne reeds aan liet aardop- pervlak goudhoudend. Op een diepte van twee meter is het goudgehalte grooter dan in de Boliden. Behalve goud en koper is ook lood gevonden. tsit3ixar door opstandelingen bezet? C h a r b i n, 26 Sept. (V.D.) Volgens hier verspreide geruchten zouden in den nacht van Vrijdag op Zaterdag opstandige troe pen Tsitsikar, een der belangrijkste strate gische punten in Mandsjoerijc, hebben be zet. Het Japansche opperbevel deelt mede, deze geruchten niet te kunnen bevestigen. Volgens verdere onbevestigde berichten zou het geheele Japansche garnizoen door de opstandelingen zijn verslagen, waarbij zich in de straten der stad vreeslijke ge vechten afspeelden.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1