AMERSFOORTSCH DAGBLAD
vy
J. J. MOLENAAR.
LPOSITIE DER NIEUWE FIRMA DUIM BURGER
IVS O D E. L L EL N n arnhemscheweg 62
JOH. DE HEER
STATIONSPLEIN 5 - TELEF: 1210.
ÜBONNEMENrSPRIJS naanden voor Amersfoort 2.IC. per maand 0.75, per
week (met gratia verzekcriag tegen ongelokkeni I 0.I71/»»
de eemlandeu
Zaterdag 1 October 1932
Uitgave: VALKHQFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 80
HET EINDE VAN DEN
ZOMERTIJD
Piano's, Orgels, Radio
L. J. LUYCX ZOON
e**
„DE FRANSCHE VREES
IS OVERDREVEN"
Licht op
7 uur 10 min.
ij|! Open tweezitter fl 1500.
i|| Gesloten 4-pers. fl 1600.
AI A Ef I I ikl Bllji DASVIESSVIODEZA AK
Binnenland franco per pott per 3 maan f Afzonderlijke nammers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELPFOON 1NTERC 511
PRIJS DER ADVERTENTIEN - 1—4 regels t 1.05 mei inbegrip van ern Dewijsuummet
- elke regel meer f 0.25 Liefdadlghelds-advertentiëa voor d«
belft van der prijs. - Kleine Advertentite „KEITJES' bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaaJ plaatsen f I.— Bewijsnummer extra f 0.05
Hindenburg wordt morgen 85
Jaar. „Redder des vador-
lands".
Paul von BenccRendorff und von Hinden
burg hoopt morgén don vijf en tachtigsten
leeftijd te bereiken. Ondan!ks dezen hoógen
ouderdom schrikt hij nog «teeds niet terug
voor den arbeid, de moeiten en beslomme
ringen, die onafscheidelijk verbonden z>ijn
aan het hoogste ambt, dat hij in de Duit-
sclve republiek met eerc én waardigheid
bekleedt: het rijkspresidentschap.
Terwijl niet weinigen van zijn leeftijd
reeds een vegeteerend bestaan leiden, legt
Von Hindenburg r.og een vitaliteit aan den
dag, welke velen, die tientallen jaren jon
ger zijn, hem kunnen benijden.
Buitengewoon is de populariteit van den
generaal-veldmaanschalk en liet is onge
twijfeld de gaafheid van zijn figuur, waar
uit in eersten aanleg do \veergalooze ver
eering voortvloeit, die bijvoortduring zijn
deel is, al is de verguizing hem ook niet
bespaard door bepaalde volksgedceïtên, die
er niet in konden slagen den rijkspr.esident
voor hun wagen te spannen, orn eigen po
litieke doeleinden" na te jagen. In dit ver
band denken wij niet in de laatste plaats
aan de nationaal-socialisten, die hem eens
als een afgod ten troon hebban verheven,
maar die zich niet ontzagen hem grof te
beschimpen, toen Hindenburg niet in hun
vaarwater wilde zeilen en ru6tig zijn eigen
weg ging.
Toen Hindenburg in 192b voor den eer
sten. keer •candidaat werd gesteld voor hot
presidentschap, hebben de republikeinsche
partijen deze- eandidatuur ten hevigste be
streden, daar .de reactionaire elementen in
Duitschland Hindenburg slechts beschouw
den als een object voor hun propaganda,
waarmee zij goede zaken probeerden te
doen, maar toen weldra bleek, dat dc pre
sident. boven de partijen stond, zich op den
grondslag der.republiek plaatste en liet be
lang van het gehcele- Duitschc volk op liet
oog had, wapen vele republikeinen, die in
1$25 hun stern tegen Hindenburg hadden
uitgebracht, de eersten, die hem welver
diende cn eerbiedige hulde brachten.
Merkwaardig, is liet ook, dat van- de vele
veldhcereiiy die Duitschland heeft gehad en
nog bezit Duitschhuid is nu eenriiakl
oen soldaten land feitelijk Hindenburg,
die geleidelijk een bijna legendarische fi
guur is géwordén, de eenigc is, dia waar
lijk populair is gebleven- dat is toe te schrij
ven aan 't feit, dat het in een zeer grootc
mate aan. hem te danken is geweest, dat
Oost-Pruisen weeh 'w'erd bevrijd, dat ver
hoed werd, dat dit land met zijn bewoners
het slachtoffer werd van een Russische in
vasie en zoodoende tegelijkertijd werd voor
komen, dat het Oosten van Duitschland het
tooncel werd van verwoestingen en gruwe
len, die nu eenmaal de ontzettende bege
leidende verschijnselen zijn van een moder
nen oorlog.
Hinde nbürg's grooten militairen tijd
vormden de beide eerste oorlogsjaren in
liet'Oosten, maar wellicht den prachtigsten
arbeid heeft hij verricht, toen Duitschland
ineenstortte en hij trouw op zijn post bleef.
Aan zijh ongelooflijk groot plichtsgevoel is
het te danken, dat hij een chaos voorkwaih
en erin wist' te slagen de Duitsche leger
corpsen, die uit honderd-duizenden mannen
1 bestonden, zonder dat zich wanorde van de
gelederen meester maakte, naar het hartje
van Duitschland terug te voeren. Dit is oen
meesterlijke arbeid geweest cn te loven valt
m het eveneens in Hindenburg, dat hij, of-
lechoon hij de oud-Pruisische, inonarchisti-
[jjschë opvattingen huldigde die hij in we
zen nimmer ontrouw is geworden.niette-
in een. tróuw dienaar van dc Pepubliek
werd, zóoÜat hij pas einde Juni 1919 den
friilitairen dienst verliet.
Zes jaren later was voor Hindenburg,
[lie in het etijlc Hannover woonde, een
ieuwc taak weggelegd. Hij v/os. geen eer-
jchtige, die het presidentschap ambieer-
1, maar de toen acht cn zeventig-jarige
?t zich alle,cn door zijn plichtsgevoel lei-
;n, toen hij gëhoór gaf .aan liet verzoek
ncr aanhangers om een candidatiiur
or 't presidentschap te aanvaarden. Dc,t
republikeinsche partijen zich met man
macht tegen zijn verkiezing verzetten,
loeft inmiddels niet te verbazen, daar
werden geleid door de vrees, dat de ge-
aal-veldmaarschalk als hoofd van den
tschen 6taat op bedenkelijke wijze zou
nen worden beïnvloed door reactionai-
monarchietische staatslieden,
sn jaar of vijf geleden reeds heeft de
Ztg. erop gewezen, dat het misschien
Tindenburg'6 grootste verdienste moet
?n beschouwd, dat zijn plichtsgevoel
'derheid van oordeel hem ertoe brach-
de eerste plaats zijn licht op to stc-
j den?:elfden man, die zijn 60ciaal-
i atischen voorganger, Ebert een
M hetzelfde gave karakter als Hin-
als voornaamste adviseur ter
d! De partijen, die Hindenburg
hfidden gesteld. hebben meer
dan eens laten merken hoezeer zij teleurge
steld waren, dat Hindenburg Kbert's staats
secretaris in zijn positie handhaafde. On
getwijfeld .waren dc partijen van links het
lang niet altijd cen6 met hetgeen Hinden
burg als rijkspresident heeft gedaan, maar
de wijze, waarop hij zijn ambt heeft ver
vuld, heeft toch in aanmerkelijke mate bij
gedragen tot de beveiliging en versteviging
der republiek.
De oude Pruisische officier, die Hinden
burg steeds is gebleven, heeft zijn monar
chistische opvattingen nimmer prijsgege
ven. maar zelfs dc meesten zijner politieke
tegenstanders twijfelen niet aan de eerlijk
heid en den ernst van den eed, dien Min
denburg als rijkspresident der republiek
heeft gezworen. Vpie-^conscquentics van
deze ccdsafleggydf'zullen Hindenburg per
soonlijk niet aangenaam zijn geweest,
maai deze onaangenaamheden beschouw
de Hindenburg als ietsonvermijdelijks, dat
nu eenmaal aan het presidentschap eener
republiek vastzat. Merkwaardig, is inder
tijd geweest zijn eerste ontmoeting met de
republikeinóch zich orientcerende Reichs-
banuer Schvvarz-Rot-Gold. Oud. cn nieuw
Duitschlan l reikten .elkaar de hand, toen
op den Frankfurter .Opernplatz de rijks-
nresident begroet werd met de kreten: ,,Een
tricwerf ..Hocji'; voor onze Duitschc repu
bliek, dc grondwet van Weimar en de rijks
kleuren zwart-rood-goud!" Spontaan ant
woordde toen Hindenburg: „Ik leid uit
dezen groet af, dat wij alien op dezelfde
wijze ons vaderland trouw zullen zijn
Dit antwoord had kunnen worden ver
wacht, daar Hindenburg het patriottisme
6toeds als één der grootste burgerdeugden
heeft beschouwd en. telkens weer opnieuw
de noodzaak heeft -bepleit der Duitsche
eensgezindheid, waarbij elk standen ver
schil en al te ver doorgedreven individua
lisme dienden weg te vallen.
FRANSCHE MANOEUVRES TEN EINDE.
Parijs, 30 Sept. (H.N.). Dc grootc ma
noeuvres in de buurt van Chalóns-sur-Mar-
nc zijn gisteren geëindigd. De chef van den
generulen staf, generaal Wcygand.vcrecnig--
dc gisteren alle officieren van den genera--
lcn staf. aan eep lunch en betuigde zijn te
vredenheid over het verloop der4manocii;..
vres, die ópnïéiTw dc voordeelén van de zfio-
toriscering b'cwezen hebben.
DE STRIJD OM BESSARABIE.
P a j- jj s, 30 Sept. (H.N.). Omtrent het on
derhoud. dat lierriot gisteren met I.itwinof
had, melden de bladen, dat Herriot heeft ge
tracht Litwinof te bewegen oin bij het slui
ten van oen non-agressiepact met Roemenië
ook l.ct BeSsarabisclic vraagstuk te regelen
in dien zin, dat Rusland de afscheiding van
Bessarabia zal erkennen.
ARCHAEOLOGISCHE VONDSTEN BIJ
COSENZA (CALABRIË).
Rome, 30 Sep t. Bij het graven voor do
fundamenten voor een nieuw ziekenhuis in
Coscnza is men. op cenige meters onder
ien beganen grnd, op overblijfselen gosluit
van bouwwerken van merkwaardige struc
tuur. Onder deskundige leiding is daarna
verder gegraven, waarbij een zeer oud kerk
hof met graftomben, mausolea cn crypten
uit rle IVdo on, Hide eeuw voor Chr. voor
den dag gekomen zijn. Met de grootste voor
zichtigheid .wordt verder gezocht, naar wat
hier waarschijnlijk nog aan archaeologischc
verrassingen verborgen ligt.
MOORDENAAR TER DOOD
VEROORDEELD.
Plaueh, 30 Sept. (V. D.) De rechtbank
te Plauen in Vogtland veroordeelde heden
den 19-jarigcn knecht Ehrhard Morgnor, die
in Maart j.l. zijn patroon, -den landbouwer
Wolf en diens vrouw met con bijl doodsloeg,
wegens dubbele moord tweemaal ter dood,
terwijl hij wegens brandstichting werd ver
oordeeld tot twee jaar tuchthuisstraf. Na
den moord had Morgner een bij de boerderij
behoorende schuur in brand gestoken, in de
hoop de sporen van zijn misdaad te doen
verdwijnen.
Wij maken er onze lezers nog
even op attent, dat de wintertijd
morgen (Zondag) aanvangt. De
overgang geschiedt hedennacht.
Men denkc cr dus aan heden
avond zijn uurwerken een uur
achteruit te zettenI
MYCOLOGEN EN MYCOPHAGEN.
Als dc herfst is gearriveerd zijn cr dc pad
denstoelen weer en gaan de ecjite liefhebbers
van deze najaarsverschijningen er op uit om
er van te genieten. Die liefhebbers onderschei
den naar hun genietingen, zijn tweeërlei. In de
eerste plaats zijn. het de mycologen, grootc
en kleine, die h4"n aandacht schonken aan
alle vormen en kleuren, welke ze onder dc
oogen krijgen. Zij intercssecrcn zich voor alle
soorten,trachten de. onbekende te dcterroinec-
ren, de oude herinneringen te verfrisschen, de
oude sensaties, door vorm en kleur gewekt,
opnieuw te beleven. Zij (tenminsie dc jonge
re) vieren morgen hun fees» in het „Volksgc-
bouw" aan de Snouclcaertla."i, waar zeker een
mooie collectie :s bijeengebracht, waarvan ik
het zeer jammer vind, ze niet te kunnen be
zoeken, aangezien ik voorloopig rust moet
blijven houden. Ik wensch ze veel suCccsl
Maar er is ook nog een andere categorie
paddensloelenlicfhebbers cn dat zijn dc jny-
j cophagen, menschen die de'zWammen enkel
als genotmiddel beschouwen a's ze toebereid
op lalcl slaan. Die komen er hoe langer hoe
meer, schijnt het. tenminste wat Cantharellen
treft. Die kon ik verleden week maar zeer
weinig vinden: Ik had een mevrouw een
maaltje beloofd engelukkig nog een mooi
plekje ontdekt Zondag, maar toen ik ze Maan
dag wou gaan halen, waren ze weg Men is
zelfs zoo brutaal uit particuliere plantsoe
nen weg te haleaj Beschcfdènheit isl einc
Zieru.s.w. Op 'i oogcnbllk zijn cr veel
Boletus edulis, bet Eekhoorntjesbrood. Ook
die zijn alleruitstékcn.dste speiscpilzen".
vooral voor soep buitengewoon gewild. U kunt
die gerust gaan plükken: voor vergiftigng s
geen gevaar. Zelfs dc blauwklcurende Heksen-
boleet wordt tegenwoordig veel gegeten. Is
niet vergiftig. En voor wie twijfelen mocht:
Vermeerstraat 67 is het adres van den consul
der mvcologische vcrecniging, die u gaarne
voorlicht.
A. JOMAN.
Vsrlieniir.arkt 5
Tel. 1309
Alleen betere merken.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
VELOUR CHIFFON
fijne tinten f 3.90, f 4.50, f 5.90
per Meter
IMIT. PERSIANER en
BREIT5CMWANZ.
MET WEINIG
DOET MEN VEEL
Het oordeel van de Times
L o n d e n30 Sept. (V.D.) In een hoofd
artikel over den Duitschen eisch van mili
taire gelijkgerechtigdheid cischt dc Times,
dat de nieuwe nationale regeering Engeland
het bewijs zal geven van haar vergrooto
eenheid door in de huidige kabinetszitting
tc besluiten tot een duidelijke politiek, waar
in eenerzjjds aan de Duitschc eischen, vuur-
zoovcr deze gerechtvaardigd zijn, tegemoet
zal worden gi-komcn, terwijl anderszijds
echter de grondslag van dc beperking der
bewapeningen wordt veilig gesteld en een
middenweg zal worden aangegeven lussehen
de afwijkende Franschc cn Duitschc op\nt
tingen. Er is geen enkel bewijs, dat Duitsch
land direct dc militaire bepalingen van het
verdrag van Versailles heeft geschonden
Het Duitschc leger bezit inderdaad niet de
moderne wapenen, die een leger tot aan
vallen in staat stellen. De Franschc vrees
is overdreven. Duitschland heeft ook niet
het ideaal van den Volkenbond geschonden,
waarbij liet leger slechts tot een voor ver
dediging geschikte militie wordt beperkt.
De publieke opinie in Engeland aclit het
tijdstip gekomen, waarop moet worden toe
gegeven, dat het. onmogelijk is Duitschland
eeuwig in een toestand van minderwaardig
heid te houden. Men zal Duitschland con
cessies moeten doen, zoodat het te Genéve
weer zonder een zeker minderwaardigheids
gevoel kan verschijnen.
Uit het verdrag van Versailles, uit reso
luties van deu Volkenbond on uit brieven
van Clemcnceau aan dc Duitschc delegatie
tc Versailles leidt de Times af, dat terstond
beslist,zal moeten worden hoe cn in welke
mate men dc Duitschc eischen kan bevre
digen zonder de ontwapening afbreuk tc
doen. De Franschc publieke opinie cn de
regeering te Parijs moeten zich ervan b.e-
wust zijn, dat Engeland geen garanties kan
geven, die verder gaan dan de overeenkom
eten van Locarno. Engeland acht niet tal
van andei-e leden van den Volkenbond dc
vorming van een internationale luchtvloot
gevaarlijk cn iet wensch.elijk De Engclschc
vöqrsfellen moeten dc Fransclie regeering
cn tegelijkertijd ook de.publieke opinie ovcr-
liiitren. dai concessies aan Duitschland 011
hapdhavinipvan het principe van beperking
délf bewapefringen de cenige middelen Jtijn
om oen nieuwen bewapeningswedstrijd tc
voorkomen. Thans is voor Engeland liet
oogonblik gekomen, om de-zo politiek in de
practijk te brcngcïi.
HET ONGELUK MET DE RUSSISCHE
DUIKBOOT.
Berlijn. 30 Sept. (II.X.). Volgens een be
richt van een Amcrikaansch nieuwsagent
schap is dc Russische duikboot, die in de
Finschc golf in aanvaring kwam met een
Decnsch stoomschip, niet gezonken, doch
zwaar beschadigd naar een Russische haven
gesleept. Van andere zijde is geen bevesti
ging van dit bericht ontvangen.
ELF EN EEN HALF MILLZOEN WERK-
LOOZEN IN AMERIKA.
New York, 30 Sept. (II.N.). Volgens ccn
medcdëcling van liet Amerikaansche vak-
vereenigingsbond is voor het eerst sedert
1929 een lichte verbetertng in den toestand
merkbaar, wat de georganiseerde arbeiders
betreft. De algemeene werkloosheid daaren
tegen neemt nog steeds toe. Het totale aan
tal werkloozen wordt thans, op 1134 millioen
geraamd.
BUITENLAND.
De hervorming van 't Engclsche kabinet,
(Vijfde Blad, pag. 1).
Noodweer in dc Riviera.
(Vijfdo Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Dc huldiging van generaal Snijders aan
den feestmaaltijd in het Hotel Do Wit to
Brug. (Derde Blad, pag. 2).
Adres aan de regecring inzake dc onder-
wijsvcrsplintcring.
(Vierde Blad, pag. 1).
Dc manoeuvre om Liraburg in 1914.
(Tweede Blad, pag. 1).
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
Dr. II. Westerman „20.000.000 inwoners
in één stad."
H. G. Gannegictër.„Wijnmaand."
Dr. C. Lcndorp „Ts verhoogde bloeddruk
bedenkelijk.'
Verhaal van dc Weck: „Ogiuk, dc Es
kimo."
David Sarnoff„De tocknjek in 1952."
Herman Poort ..Letterkundige Kroniek."
Zondag hebbou dienst de doktoren Honig,
Morren en Lnbsen.
Zendag en dc gobeele week 's nachts heeft
dienst de apotheek van do lirma Cramer.
Opgenomen door liet Kon. Ned. Met. InsL
tc Dc Bilt.
Hoogste Barometerstand 705,8 te Mun
ch cn.
Laagste Ruronjetersland 7i(j.l te Surna en
Hernoaand.
Verwachting: MuUs?, tijdelijk
toenemende Z. W. tot N. W. wind, meest
zwaar bewolkt ipot opklaringen, waar
schijnlijk .regenbuien en ic.fis koeler.
De hooge druk in het 0\ trók verderaf
doch in hét Z. O. herstelde dc drukking
zich. Vooral over Scandinavië.daalde dc ba
rometer. zoodut zich thans een voor van
lage druk van Lapland o\cr de Noordzee
tot <le golf van Biscayc uitstrekt. In het W.
ligt op den Oceaan een ferm maximum,
dat echter aan zijn N. zijde bij IJsland
door een nieuwe depressie wordt aange
tast. Tengevolge, van den aanvoer van kou
de lucht uit het N. i* vooral over dc Bril-
schc eilanden de temperatuur gedaald. Ook
in Z.-Duitschland daalde dc ochtendtempe-
raLuur daar echter tengevolge van de
sterke nachtelijke uitstraling. -Over de
Noorschc kust cn het O. van Groot-Bril-
tannie waait het hard uit liét N. Uit onze
omgeving, Z. Scandinavië en Finland wer
den hedenmorgen krachtige 2.W. winden
gemeld. Bij dc stijging van den barometer
in liet W. en een doorgaande lichte daling
over ons land kan een ruiming van den
wind rnct afkoeling cn regen hier Worden
verwacht
kaï
hT.i lS72
