BLUE BAND
30 ets. per l!z pondspakje
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
en
Gevolgen van een Operatie
Dinsdag 11 October 1932
31e Jaargang No. 88
TWEEDE BLAD
HET GEËINDIGDE SCHEEPVAART
CONFLICT
HET WEER IN SEPTEMBER IN
EUROPA EN NEDERLAND
Ir. Dr. J. W. IJZERMAN
Versch gekarnd met
25 allerfijnste Room
boter onder Rijkscontrole
koi
De gestie van den rijks:
bemiddelaar
Rotterdam, 10 Oct. De Contactcom-
issie van Organisaties van werknemers
koopvaardij bericht ons:
Op de vragen van liet Kamerlid, den
tr Drop, betreffende de bemoeiingen van
Rijksbemiddclaar met partijen, betrok-
bij de onlangs plaats gehad hebbende
iking in het scheepvaartbedrijf, veroor-
)ft de minister \an Economische Zaken
Arbeid zich voor beantwoording te ver-
jzen naar hetgeen in het verslag der
rkzaamheden van de Rijksbemiddelaars
orkomt in de eerstdaags verschijnende
ptember-aflevering van liet „Maand-
inft van het Centraal Bureau voor de
itistiek".
)it noodzaakt ons, op een paar onjuist-
den, voorkomende in dit verslag, te wij-
Er staat: „Dd Rijksbemiddelaar, die
h reeds tevoren van het verloop der za-
n op de hoogte had gehouden, heeft zoo
partijen nog met elkaar onderhandel-
een afwachtende houding aangeno-
n, wijl naar belanghebbenden hem ver
eerden, de kans op overeenstemming
it uitgesloten was". Hiertegenover zij
gemerkt, dat vóór de staking slechts
ïrnaal een bespreking tusschen partijen
eft plaats gehad, namelijk op 10 Juli,
welken datum de onderhandelingen ein
{den en niet eerder weder zijn opgevat,
nadat de 6taking op 30 Augustus een
t was. Tot dien datum is er geen enkel
itact tusschen den Rijksbemiddelaar en
de je commissie, noch met de bij ons aan
sloten organisaties geweest, zoodat de
dcdeeling, dat „kans op overeenstem-
n? niet uitgesloten was", van ons niet
lomstig is. Daarmee is tevens aangege-
i, dat ook de opmerking in het verslag
oodra vaststond, dat die overcenstem-
ng niet zou worden bereikt, heeft hij
dijen opgeroepen", eveneens onjuist is.
Tiers, zeifs nadat op Vrijdag 26 Augus-
door ons een ultimatum aan de reeders
s verzonden, is de Rijksbemiddelaar tot
uitbreken der staking werkeloos ge-
>E MALVERSATIES IN DEN HELDER.
Geen nieuwe instructie.
lok in ons blad is gemeld, dat de recht
ik te Alkmaar hot verzoek van den ver-
iger, mr. J. A. E. Buiskool, om een nieu
instructie in de zaak tegen den admini-
ateur van den vroegeren Bond van Kor-
aals van de Koninklijke Marine, tevens
ex-wethouder van de gemeente Den Helder,
D. C. A. de Z. heeft ingewilligd. Aangezien
met dit nieuwe onderzoek gcruimen tijd zou
heengaan, besloot de rechtbank op verzoek
van den verdediger, den verdachte uit
preventieve hechtenis te ontslaan.
Dit bericht behoeft eenige verbetering,
zegt de N.R.Ct.
Men meldt ons uit goede bron, dat de
rechter-commissaris in deze zaak de recht
bank heeft voorgesteld den verdachte uit
de voorloopige hechtenis te ontslaan, om
dat er thans geen termen meer aanwezig
waren om deze hechtenis langer te doen
voortduren. Het is onjuist, dat de recht
bank een nieuwe instructie heeft gelast,
wat ook niet mogelijk zou zijn, omdat het
vooronderzoek nog niet is gesloten. Wel
heeft de verdediger zich tot den rechter
commissaris gewend met het verzoek een
aantal getuigen A décharge tc willen hoo-
ren, waardoor het onderzoek aanzienlijk zal
worden verlengd. De rechter-commissaris
heeft dit verzoek toegestaan, waarmee de
rechtbank in dezen stand van het geding
niets te maken heeft.
ONDERHOUD EN BEHEER VAN WEGEN.
Amendementen bij de Tweede
Kamer ingediend.
Op het wetsontwerp tot vaststelling van
een regeling betreffende het door het Rijk
bij anderen in beheer of onderhoud over
brengen en betreffende het bij het Rijk in
beheer of onderhoud nemen van wegen of
gedeelten van wegen, heeft de commissie
van rapporteurs eenige amendementen in
gediend, waarbij in de algemeenc regels,
welke het ontwerp stelt, de samenhang met
het Rijkswcgcnplan wordt opgenomen.
OPIUM.
Chinees gearresteerd.
Een commies van dc rijksbelastingen,
geassisteerd door de politie te Maastricht,
heeft aan het station tc Maastricht aange
houden den Chinees II. T. K., die in het be
zit was van 11 kg. opium.
DE NIEUWE LEGERCOMMANDANT
IN INDIË.
's G r a v e n h a g e, 10 Febr. Naar wij ver
nemen zal de nieuwbenoemde commandant
van het leger in Ned.-Indié, luitenant-gene
raal J. C. Koster, a.s. Zaterdag met den
trein van 11.06 ITollandsche Spoor naar
Genua vertrekken en zich daar inschepen
aan boord van de „Christiaan Huygens"
voor de reis naar Ned.-Indie.
VERDRONKEN.
Schiedam, 10 Oct. Hedenmorgen te 10
uur geraakte de 10-jarige H. Koppenhagen
spelenderwijze in de Korte Haven te Schie
dam en verdronk.
DE GEHEIME ZENDER TE ALMELO.
Almelo, 10 Oct. De kantonrechter
alhier deed hedenmorgen uitspraak inzake
den geheimen zender.
De verdachte C. D. werd wegens overtre
ding van het radioreglemcnt en clandesti-
ne-uitzending van radio, veroordeeld tot een
boete van 50 subs. 25 dagen hechtenis
rapt verbeurdverklaring \an de zendinstal-
latie
De gemiddelde temperatuur
hooger dan de normale
Onze weorkundige medewerker schrijft
ons:
Over geheel Europa, met uitzondering van
Noorwegen, was de gemiddelde tempera
tuur in September hooger dan de normale
Van Noord naar Zuid en van West naar
Oost namen de afwijkingen toe. In ons land
was de gemiddelde temperatuur der maand
ongeveer één graad boven de normale. In
Zuid-Europa was dc afwijking ruim drie
graden, in Z.O. Europa zelfs 4 graden. In
Hongarije kwamen nog ongeveer 7 a 8 z.g
tropische dagen voor. In Wesi-Europa wa
ren hcetc dagen zeldzaam, of kwamen in
het geheel niet voor en in ons land steeg
de temperatuur geen enkele maal boven
25 gr. C. Hier te lande waren de warmste
dagen 15, 16 en 17 September.
Gedurende de eerste week van September
werd het weer in W. en Midden-Europa
beheerscht door een gebied van hoogen
druk, dat de verbinding vormde tusschen
het luchtdruk-maximum over de Azoren en
dat over Zuid-Rusland. Daar tegelijk over do
Noordelijke helft van oiis werelddeel een
reeks van diepe depressies voorbij trok,
heerschte over liet Noordelijke gedeelte en
het midden van Europa onvast, regenach
tig weer. In dien tijd viel, ook hier te lan
de, zeer veel regen. Naar het Zuiden toe
werd het weer warmer en droger.
Van S14 September drongen de depres
sies eerst in Zuidelijke richting verder door.
om zich later weer terug tc trekken, zoodat
de verbinding tusschen dc beide bovenge
noemde luchtdruk-maxima verbroken werd
en ook in Midden-Europa op tal van plaat
sen veel regen met onweer voorkwam.
Vanaf den 14 de» ontwikkelde zich op
nieuw een gebied van hoogen druk over
Midden-Europa en bracht daar mooi, warrn
en droog weer (ook in ons land"), maar reeds
den lSden trad een algemeenc drukvcrla
ging in, die voornamelijk, tengevolge van
over-verwarmdng, over het vasteland van
beteekenis was.
Terzelfder tijd steeg dc luchtdruk over
den Noordelijken Atlantisch en Oceaan cd
voerde hij een luchtdrukverval, dat van
West naar Oost gericht was, een Noorde
lijke luchtstroom veel koude lucht aan over
W.- en Midden-Europa, zoodat den 22sten
de temperatuur aanzienlijk gedaald was. In
Midden-Europa kwamen op tal van plaat
sen op het platteland naohtvorst voor, hier
te lande alleen in den nacht van den 22sten,
d« eerste nachtvorst in dit najaar.
Op denzelfden dag brak zich een warme,
vochtige, sub-tropische luchtstrooming van
het Zuiden naar Midden-Europa baan.
waaruit, in verband met den nog niet ge
heel geweken polairen luchtstroom, zware
regenbuien begonnen tc vallen. Tot tegen
het einde der maand bleef het weer regen
achtig, maar heel tegen het einde ontwik
kelde zich opnieuw hooge druk boven Zuid-
West en Midden-Europa en werd het weer
opnieuw warmer.
Daar in het algemeen dc geheele maand
de luchtdrukking laag was over dc Noor
delijk, hoog hoven dc Zuidelijke helft van
Europa, viel de meeste regen in de Noor
delijkc landen, waar bijna overal de regen
som hot twee- tot viervoudige van dc nor
male bedroeg, terwijl in dc Zuidelijke lan
den de re.gensom slechts 30—50 procent van
de normale beliep. Ilier tc lande viel over
hot algemeen veel meer regen dan nor
maal, terwijl echter het aantal regendagen
niet boven het normale uitkwam, liet te
veel aan neerslag wercl dan ook geleverd
door enkele regendagen, waarop zware
buien vielen.
Om dezelfde reden was in de Noordelijke
landen de bewolking te zwaar, het aantal
zonneschijn-uren te klein, in de Zuidelijke
landen daarentegen omgekeerd. 1-Iier te
lande hadden wij minder zonneschijn clan
normaal.
(Nadruk verboden).
INGRIJPEN IN Z.G. STEMPEL VAC ANTIES
Ministerieele circulaire.
'-Gr a v c n h a g c, 10 Oct. Waarschijn
lijk in verband met de communistische on
geregeldheden hij dc opening der zitting der
Staten-Generaal heeft dc minister van Bin-
ncnlandsche Zaken, naar dc Telegraaf ver
neemt, den gemeentebesturen verzocht ten
spoedigste aan hem ter goedkeuring in te
zenden een gewijzigde steunregeling.
Bij deze wijziging zal rekening moeten
worden gehouden met een nieuwe aanvul
ling van het besluit van den minister van
Binn. Zaken van 15 Januari 1932 afd. W en
S. no. 800, luidende:
„De regeling tot bepaling van tijd(en) en
plaats van stempeling wordt vastgesteld
door burgemeester en wethouders. Zij is aan
dc goedkeuring van den minister van Bin-
nenlandsche Zaken onderworpen, terwijl af
wijking van de goedgekeurde regeling an
ders dan in gevallen van dringende nood
zaak, b.v. bij ziekte of overlijden van blocd-
of aanverwanten zonder toestemming van
den voornoemden minister niet geoorloofd
is
Herhaling van vacanties aan sicuntrck-
kenden voor demonstraties elders kan hier
door in dc toekomst niet zonder toestemming
geschieden van den minister van Binnen-
landscho Zaken.
DE KONINGIN ALS KUNSTENARES.
Naar wij vernemen vertrok II. M. dc Ko
ningin heden met den trein van 10.24 uur
uit Arnhem naar Zeeland, ten einde aldaar
eenige schetsen tc maken.
De Koningin keerde terug met den trein,
welke 20.47 uur te Arnhem aankomt.
WORDT DE INVOER VAN KOLEN
GECONTINGENTEERD?
Naar wij in aansluiting op het aan Voor
uit ontleende bericht nog vernemen, is op
de Donderdagmiddag gehouden besprekin
gen over de eventuecle contingenteering van
den invoer van steenkolen gebleken, dat alle
vertegenwoordigers van de mijnstreek sterk
voor contingenteering waren. Sprekers uit
de meest verschillende andere bedrijven
overal elders in den lande/dus dc over-
groote meerderheid, waren er tegen.
Amersfoort. - Donderdag 13 Octo
ber, Veilinggebouw Langcstraat 109. Ver
koop van vijf inboedels. 9 uur v.m.
Donderdag 27 October, Teut 44, Verkoop
van een inboedel. 11 uur v.m.
Hoogland. Dinsdag 18 October. „On-
stede." Verkoop van have, vee cn inboedel,
10 uur v.m
Stouten b 'i r g. Woensdag 19 Octo
ber, hofstede „Faaschmaanclag", verkoop
van have, vee en inhoedek 10 uur v.m.
In den ouderdom van 81 jaar is te den
Haag overleden ir. dr. J. W. IJzerman, oud-
hoofdingenieur der Staatsspoorwegen in
Nederlandsch-lndié, oud-lid der Tweede
Kamer, oud-lid van den gemeenteraad van
Amsterdam.
Met dr. IJzerman is een Nederlander
heen gegaan, aan wien liet land in tal van
opzichten veel verschuldigd is. Zijn voor
naamste werk als hoofdingenieur is ge
weest de aanleg van dc Staatsspoor op Su
matra's Westkust, waardoor de Ombilin-
kolen in het wereldverkeer konden worden
gebracht en waaraan een wetenschappelijke
verkenningstocht was verhonden, dien hij
in zijn werk „Dwars door Sumatra van Pa-
dang naar Siak" heeft beschreven.
Als archaeoloog o.a. ten opzichte van
den Boroboedocr op Java heeft hij even
eens groote verdiensten gehad. 1-Iij is voor
zitter geweest van het Kon. Aardrijkskun
dig Genootschap, cn is dc groote mentor ge
weest van nog tal van andere corporaties
o.a hot Koloniaal Instituut. De Amster-
damsche Universiteit en de Technische
Uoogeschool te Bandoeng hebben hem be
noemd tot doctor honoris causa. Voorts is
dc heer IJzerman directeur geweest van dc
Petroleum-Maatij. „Moeara Enim" cn later
commissaris der „Koninklijke".
DE MOORD OP DEN AGENT BAAS.
's Gravenhage, 10 Oct. Mr. J. F. B.
Rutgers, die zich mode gesteld heeft als
verdediger in de zaak van Van B., die in
verband met den moordaanslag op agent
Baaö is gearresteerd, heeft Zaterdag hooger
beroep aangeteekend tegen do beschikking
van de rechtbank, waarbij de gevangenhou
ding van Van B. was gelast.
Dr. C. MEULEMAN. f
Heerlen, 10 Oct. Hedenochtend is vrij
plotseling overleden Dr. C. Meuleman, di
recteur van de Willielmina-school, R.-K.
Kweekschool voor vroedvrouwen te Heerlen.
Dr. Meuleman werd 13 Maart 1S71 te
Zwolle geboren en promoveerde 22 Maart
1902 aan de stedelijke universiteit tc Am
sterdam tot doctor in dc geneeskunde.
Na eerst tc Leiden als assistent van prof.
Van de Hoeven werkzaam te zijn geweest
en daar een uitgebreide praktijk te hebben
waargenomen, werd Dr. Meuleman naar
Heerlen geroepen, waar op 2 Januari 1912
de. Vroedvrouwenschool werd opgericht
ichi
Ljn iets is gezonder voor de ziel dan bewon
en.
dn
^Oorspronkelijke roman door Jan Walch.
Se' - Dat heb ik niet gezegd, kwam zijn
P'" ikke, koppige stem.
- 0, herademde zij. Dat dacht ik ook wel.
ictt laar nu kwem dc pleegzuster tusschen-
le.
U hebt toch gezegd dat u meneer Col
liever niet ontvangen wou.
Hen wachtten in spanning zijn ant-
in
ied
)rfj
Nu ja, dat is zoo.
jici u? zei de zuster, met een zoetaardi-
triomf in haar al te gesmijdig buigende
Ik zei: vanmiddag komt meneer Col-
Dat vindt u zeker wel een prettige af-
'ng. En toen zei meneer: neen. Nu, cn,
dat de dokter mij gezegd heeft, dat me-
rzich niet te veel mag vermoeien, zei ik:
u hem dan liever niet ontvangen? En
i zei meneer: Neen, liever niet. En
Wacht eens zuster, ik begrijp meneer
I goed. Maar we moeten uit zijn ant-
Td niet opmaken, dat het bezoek te ver
eelt* ï'fnd zou zijn. U wilde alleen maar zeg-
nietwaar hij wendde zich tot den
ient „dat u het bezo?k niet préttig
dt?
- Juist, zei dc heer mr. dr. Henri
'iaan.
Uit uw gezicht zou ik opmaken, ging
de dokter voort, dat u op het oogenblik
denkt: wat zijn die menschen allemaal moei
lijk van hegrijpen. Wat 'n stommelingen zijn
het. Is dat zoo?
Ja, antwoordde Henri. En. zijn gezicht
vertoonde een zekere opluchting van einde
lijk eens begrepen te zijn.
Maar Henri, begon mevrouw, bestraf
fend, maar meer verbaasd, hoe kan je zoo
onbeleefd zijn tegen den dokter?!
Maar de dokter vroeg het mij toch?
Nu ja, maar je hoefde dat zóó toch niet
tc zeggen. Je had het toch behooren legen
te spreken!
Toen gebeurde er iets, dat allen zeer
verschrikte. De patient legde het hoofd
achterover op het kussen, werd bleek, sloot
de oogen. Een kramp trok een paar maal
door zijn gezicht, als deed hij wanhopige
pogingen om iets tc begrijpen, dat hem
ontsnapte. Dc dokter gaf een wenk, de
zuster snelde naar de waschtafel, bevoch
tigde een handdoek, legde dien op het hoofd
van den lijder. Langzaam opende die de
oogen; er trok nog iets moeilijks door zijn
gezicht, maar tenslotte bracht hij het tot
een soort van angstigen glimlach.
Nee, nee, 't gaat al over, stelde hij de
bezorgde gezichten gerust, „maar ja, jelui
moet ook niet zoo gek praten.
Wc zullen 't niet meer doen, zei de
dokter haastig; hij scheen de tusschenkomst
van mevrouw te willen voorkomen. „Kom,
mevrouw, onze patient heeft nu rust noo-
dig". En met eenig gezag wenkte hij haar
de kamer uit. De zuster bleef dralend nog
iets verschikken.
Gaat u eens even mee, zei hij. Hij ging,
voor naar de wachtkamer, 6loot zorgvuldig
de deur achter zich.
Mevrouw, zei hij ernstig, maar toch
met een nuance van voldoening over zijn
juist inzicht, „ik durf nu wel zeggen, dat
mijn hypothese juist wa6.
Bij de operatie moet iets, iets van
de hersenen zijn geraakt. Maak u niet on
gerust; het kómt terecht. Langzaam. Maar
voorloopig mist hij één elementje
Mevrouw Van Iloghen Lugt dorst niet tc
vragen. Angstig bleef ze naar den dokter
opzien.
Hij mist, ging die langzaam voort, „den
zin voor de leugen".
TWEEDE HOOFDSTUK.
Het is wèl lieel erg.
Hij mist... den zin voor de leugen,
herhaalde mevrouw Van Iloghen Lugt, be
dachtzamer nog dan de dokter het had ge
zegd; want het was zoo'n ongewone diag
nose. Maar... dat is niet erg...
Lieve mevrouwtje, antwoordde dc dok
ter hij mocht zich zoo uitdrukken; een
dokter mag vaderlijk doen lieve me
vrouwtje, het is welheel onpractisch.
Ik bedoel: om altijd de waarheid te spre
ken. O, het is ideaal; maar... ja, in de
weinig ideale wereld waarin we leven
Er werd alweer geklopt. Binnen, zei de
dokter met professioneel geduld.
Een leerling-zuster verscheen.
Wat is er?
Dokter, er is weer iemand die meneer
Van Hoghen Lugt wil bezoeken; maar zus
ter Annie zei, dat ik 't eerst aan u moest
vragen. Dit is zijn kaartje.
Hm. Misschien kent u hem, mevrouw?
Hij reikte haar een kaartje over, waarop
ze half overluid las: Kees Bender.
Is dat dc bekende schilder? vroeg de
dokter.
Zij knikte. Een oude vriend van mijn
man.
Het zal wel beter zijn, hem nu niet
dadelijk toe te laten. Uw man krijgt van
middag ook al bezoek, 'n Beetje voorzich
tig aanMaar we zouden hem even hier
kunnen laten komen.
Dat zou ik wel heel prettig vinden; als
u hem den toestand dan zelf even zoudt
willen uitleggen. Het is 'n beetje 'n rare
man, nu ja, wat 6chcrp en sarcastisch 6oms,
maar hij houdt wel van Hcnri
Verzoek meneer hier te komen.
Kees Bender maakte zijn intree. Ilij was
een groote kerel, die de deuropening vulde.
Een buitentype, met smaak gekleed, maar
geenszins naar de heerschende stadsmode.
Hij droeg een havannakleurig overhemd
met een keurig slap boordje in dezelfde
kleur, een das, die daarbij paste, geen vest,
een broek en jas in donkerder bruine tint.
Wat is hij bruin, was, ondanks haar pre
occupatie, Clara's eerste gedachte en daar
bij dacht ze niet 't minst aan de donkere
zon-doorstoofde kleur van zijn gezicht.
Kees trad onmiddellijk op haar toe, zon
der notitie van den medicus te nemen,
greep met zijn groote knuist haar hanifjc
en schudde dat hartelijk, terwijl hij met
meewarige belangstelling haar in de oogen
keek. Het was een manier van optreden,
die zij wel de enkele malen, dat ze Kees
had ontmoet, van hem gewoon was, maar
die haar, aan meer hoofscho en 6pitsvin-
gerige begroetingen gewend, altijd toch wat
schuw maakte. Maar ze voelde er nu toch
wel zeer de hartelijkheid in.
Operatie goed afgeloopen, hè? zei hij
op warmen toon. En... blijft het nu goed
gaan?
Clara had een vaag gebaar van voorstel
len.
De dokter, zei ze schuchter.
Kees. even in zijn belangstelling geremd,
deed den dokter met een beleefden knik
af. Vulde die matige attentie aan door zijn
vragen nu min of meer tot beiden te rich
ten.
Heeft hij er geen nadeelige gevolgen
van?
Clara keek naar den grond. Er wés een
gevolg, maar dat wa6 zoo'n gek gevolg, en
ze was er zelf nog niet voldoende aan ge
wend om het cenigszins onbevangen te noe
men. De dokter kwam haar te hulp.
Er is geen reden tot eenige ongerust
heid, zei die. Maar er is een kleine tijdelijk;
stoornis opgetreden zijn toon maakte ze
nog kleiner en tijdelijker „namelijk: één
functie van den geest is tijdelijk buiten
werking gesteld. Hij kan enkel maar de
waarheid spreken.
Hè?! riep Kees Bender, verrast en he
vig geamuseerd. „Enkel maar de waar
heidEn dat zoo'n society-mensch!
Enfin, als dat 't alleen is 't is lastig, ha-
haha! Maar och, 't is tijdelijk, zei u.
Het is te verwachten dat de betreffen
de hersencellen, bij 't oor, bij 't rechteroor,
waar de leugenfunctie schijnt gelocaliseerd
te zijn, dat die weer aangroeien zullen....
't Is te hopen, zei Kees. „En duurt zoo
iets lang?"
Dat is moeilijk te zeggen. Ik heb es
eens 'n geval gehad van iemand, die na
zoo'n operatie bij het linkeroor z'n na
mengeheugen kwijt was. Hij kende de men
schen en de straten en dc dingen, maar de
namen van dat alles wat hij kwijt. Moest
hij opnieuw leeren.
Wordt yervoIgC
