Woensdag 19 October 1932 AMERSFOORTSCH DAGBLAD
31e Jaargang No. 95
HUGENBERG OVER CON-
TÏNGENTEERING
MANIOE BIJ DEN KONING
BERBE BLAD
DE VAKBONDEN EN DE
RIJKSREGEERING
SLUITINGSREDE PCLITIS
HET CENTRUM CONTRA
VON PAPEN
GANDHI ZIEK?
Zooicts doet men ineens zonder
iemand iels le vragen
L b e c k, 17 O c i. (V7. D.) In hot kader
der verkiezingspropaganda voerde dr. Hu-
genberg te dezer stede hedenavond het
woord, waarbij hij o.é. uiteenzette, dat dc
regeering Von Papen voor de belangrijkste
landbouwproducten haar toevlucht had ge
nomen tot de z.g. contingcntecring, waarop,
direct een groote strijd was ontstaan. Bui-
tenlandsche belanghebbenden trekken vol
gens een vast plan hun in Duitschland ge
plaatste" bestellingen in, ten einde dc Duit-
sche exportindustrio te intimideeren en
mobiel te maken tegen dc Duitschc regcc-
ring en haar plannen. liet staat spreker
echter duidelijk voor oogen, hoe juist ban
del en industrie 6poedig de invoering van
een beperkt en elastisch gehandhaafd con
tingenten-systeem niet als deelneming
aan een of ander systeem der autarkie, het
geen wij afwijzen, maar als een overgangs
toestand naar herstel van een gezonde bin-
nenlandschc markt en een nationaal econo-
mischo bewegingsvrijheid van Duitsch
land even zeer zullen wcnsclicn als in
dertijd de maatregelen van Bismarck tot
het systeem der beschermende rechten. Wel
is waar waren dc vormen, waarin het con-
tingenteeringssy6tecm werd iugevoerd, niet
zeer gelukkig. Zoo iets doet men in eens
zonder iemand iets te vragen. Verder moet
het afzonderlijke vreemde land, niet de af
zonderlijke importeur, een zeker quotum
van den nog toegestanen invoer krijgen en
wel een quotum, dat wordt afgemeten naai
de mate waarin het Duitschc handelsver
keer met het betreffende land actief is. Het
contingent moet tegenover het vreemde
land een tegenprestatie zijn voor het opne
men van Duitsche industrieproducten. Dat
de huidige regeering deze beide punten in
den beginne anders behandeld heeft, kan
slechts in zeker opzicht den leidenden
mannen verweten worden. Zij hebben over
werkers die jarenlang deze nieuwe methodes
niet in de practijk kan invoeren met mede
kers die jarenlang deze nieuwe methodes
bestreden hebben toen de invoering daar
van vergeleken bij thans slechts kinderspel
zou zijn geweest.
Hot contingcntccringssysteom is in laatste
instantie eenvoudiger dan liet systeem der
deviezcnrcgcling.
Boekarest, 18 Oct. (V.D.) Manioc is
hedenmiddag door den koning ontvangen.
Na afloop verklaarde hij, dat hij het aan
bod van den koning, dc regeering te vor
men en over te nemen, niet had afgesla
gen, maar dat hij zich eerst met zijn partij
genootcn moest verstaan. Deze beraadsla
gingen duren nog voort. Ondanks zijn voor
zichtige formulecring gelooft men, dat Ma
nioc de regeering zal overnemen, onder
voorwaarde dat hij althans de formcele
verzekering verkrijgt, dat hij minstens twee
jaar aan het bewind kan blijven en dc vrije
hand heeft voor den wederopbouw van
Roemenië.
Over de toekomstplannen van Titoelescoc
is nog niets naders bekend. Hij zou allcer.
te vinden zijn voor het bezetten van den
post van minister van buitenlandsche za
ken, nis hij zekerheid heeft, dat de geheele
regeering onvoorwaardelijk zijn politickcn
koers zal volgen. Het is niet uitgesloten,
dat hij weer op zijn post te Londen te
rugkeert.
Het valt nog niet te zeggen, welke bui
tenlandsche politiek de nieuw te vormen
regeering zal voeren. Maar het staat wel
vast, dat Manioc zich verzet tegen een con-
tróle van do crediteuren, die voorwaarde
zou zijn voor de verdere technische mede
werking van den Volkenbond aan den we
deropbouw van Roemenië.
VISSCHERSTRAGEDIE OP DE OOSTZEE.
Stettin. 18 Oct. (V.D.) De kapitein van
bet rêgeeringsvaartuig „Walthcr Kócrthe"
bemerkte Dinsdag in de bocht van Swinc-
muende op ongeveer 3 mijl van Koserho een
onderstboven drijvende boot, waaraan zich
een uitgeputte man had vastgeklemd. Na
dat dc drenkeling aan boord was geholpen,
werd het lijk van een jongeman ontdekt,
dat aan het vaartuigje was vastgebonden.
Dc geredde visscher vertelde, dat hij met
zijn zoon in dit bootje was uitgevaren. Door
den plotseling opkomenden storm was het
omgeslagen en de beide inzittenden hadden
zich aan het omgekeerde vaartuig vastge
houden. Toen dc zoon teekencn van uitput
ting gaf, heeft de vader hem met een touw
vastgebonden. Na eenige uren was dc jon
geman echter toch bezweken, waarna de
vader nog vele uren bad rondgedobberd, al
vorens er redding kwam opdagen.
WINDHOOS IN DITHMARSCHEN
Wesselburg, 18 Oct. (V.D.) Heden
morgen is een windhoos over Reisbucttel in
Ditlimarschen getrokken, die belangrijke
schade heeft aangericht. Het dak van een
enorme schuur werd 500 tot 600 meter weg
geslingerd cn vernielde daarbij de masten
van het hoogspanningsnet. De schuur woei
volkomen in elkaar. Bij het instorten van
een huisje werden een vrouw en een kind
gewond. Ook elders zijn personen gewond.
In totaal zijn door den windhoos acht hui
zen vernield, vele andere beschadigd, j
Onsociale geest van het
N economisch program
Scherpe resolutie
er lijn, IS Oct. (V.D.) Het Algcmecne
Pu tsche Vakverbond en dc Algemeone Be
diendenbon;! (A.D.G.B en A.F.A.) hadden
liun leden hedenmorgen opgeroepen voor
ppii openbare betooging in de zittingzaal
yan den voorloopigen cconomischen rijks
raad. De goed bezochte vergadering werd
geopend door den voorzitter van het Vak
verbond Lcipart, die in de eerste plaats de
aanwezige gaston begroette, o.a. Ministe-
naldirektor Sitzlcr van het rijksministerie
van arbeid, die als vertegenwoordiger van
«len rijksminister van arbeid aanwezig
In zijn rede zeidc Leipart, dat de e<r-
-ie plicht vin elke regeering was, de tot
opbouw bereid zijnde krachten samen te
(binden en dc wrijvingsvlakkcn te vermin-
li'Ton. Inplaats hiervan dreef de rijksregce-
jring liet eene deel van het Duitsche volk
ipgen het andere op. Scherp keerde Leipart
i'ch tegen de pogingen om het voor to stel
len. alsof de vakbeweging van nationaal
bevoel was ontbloot cn haar volks-vijandig
Ie noemen, omdat zij niet onvoorwaardelijk
Ichter de rijksregecring kon staan. Het
Jvas een onrechtvaardige verdachtmaking,
Kat de vakbonden zich zouden verzetten
legen de weder inschakeling der wcrkloo-
Icn in het bedrijfsleven. Vijfenveertig pro-
Icnt van de leden van het vakverbond wa
len geheel werkloos cn slechts oen d^rdo
lan het ledental was slechts ten volle aan
Len arbeid. Hieruit blijkt toch wel. boe
kroot het belang der vakbeweging zelf is
lij de weder tewerkstelling der'werkloozcn.
J)e schuld aan het huidige verzet tegen het
Ironomisch program der rijksregcering
Kragen niet de vakbonden, doch het pro
gram zelf. De besluiten der vakbonden zijn
Irij van partij-politieke overwegingen. De
lakbonden zouden elke regeering steunen,
■ie de rechten der arbeiders onaangetast
laat.
I Daarna sprak Fritz Tarnow, lid van
|ot Vorbondsbcstuur, dio er op wees dat
Duitschc industricele productie gedaald
|as van 84 milliard in 1928 tot 32 milliard
dit jaar. De vooruitzichten op ont-
llooiïng der arbeidersklasse zijn zeer ge-
|ing.
J Duitschland beschikt over zooveel pro
ductiemiddelen, dat daaraan voorloopig
leen behoefte is, zoodat alles er op gezet
foet worden de consumptie uit to brei-
Ilet werkverschaffingsprogram der
lakbonden had een bedrag van twee mil
jard Mark noodig voor directe werkver-
fbaffing. Het regeeringsprogram venleelt
parentegen 2.2 milliard aan belastingbons
Jnder de ondernemers. De vakbeweging is
lel zoo optimistisch ten aanzien van het
lloof in het succes van dit plan als de
Jiksregeering. Niettemin is zij bereid een
fel van het economisch program een kans
i geven om zijn bruikbaarheid te bewij-
In. Hartstochtelijk protesteert zij echter
|gen de pogingen der rijksregeering om
sociale rechten der arbeiders af te
leken.
|De vergadering nam tenslotte de volgen-
i resolutie aan:
|-,Het economisch program der rijksregec-
gaat mank aan innerlijke tcgenstel-
|>gen. Deze tegenstellingen zijn in over-
Instemming met zijn onsocialen geest. De
lebten en levensnooden der arbeiders en
■dienden worden geofferd aan de wen-
jhen van landbouw en groot-industrie,
fdat het inkomen der werknemers» reeds
op een ondragelijk peil is verlaagd,
wordt opnieuw druk geoefend op loonen
en salarissen. Terwijl industrie cn land
bouw belastingverlaging krijgen, wordt de
levensstandaard der arbeiders door dc
richting van de handelspolitiek cn verhoo
ging van belastingen opnieuw belast. Ter
wijl de rechten der werkgevers worden
uitgebreid, wordt het contractrccht onder
mijnd cn worden de grondslagen van het
collectieve arbeidsrecht vernietigd.
Dr regcering maakt gebruik van haar
machtspositie om de bewegingsvrijheid der
vakbonden te verlammen. De vakbonden
eisehen derhalve van de rijksregecring op
heffing van de verordeningen van 5 Sep
tember en 3 October.
Door de krasse onrechtvaardigheid der
regeëringsmaatregelén, hecrscht bij het
volk diepe verbittering en verontwaardi
ging. Deze politiek leidt tot steeds nieuwe
onrust en vernietigt de voorwaarden voor
herstel van het bedrijfsleven. De vakbonden
zijn zich er van bewust dat de strijd voor
de rechten der arbeiders het geheele Duit
sche bedrijfsleven dient. Voorts eisehen de
vakbonden liet verlaten van de huidige
economische vormen cn het invoeren van
eon reorganisatie van het bedrijfsleven om
te komen tot planmatige bedrijfsleiding."
Gelijkheid in bewapening voor alle
staten
Geneve, 17 Oct. (H. N.) De vergade
ring van den volkenbond is vanmorgen ge
sloten. De voorzitter, Politis, gaf in zijn
sluitingsrede een overzicht van hetgeen tij
dens de vergadering, die 4 weken heeft ge
duurd, is verricht Belangrijke politieke
vraagstukken zijn niet tot oplossing ge
bracht. daar de omstandigheden daartoe
geen aaniciding gaven. Voorts wees hij op
de beginselen, welke de ontwapeningsconfe
rentie moeten leiden. Noodig is. dat een in
cijfers uitgedrukte vermindering van de be
wapening tot stand komt. Met de vermin
dering van de bewapening moet een organi
satie van den vrede gepaard gaan. Voorts
moet gelijkheid in de bewapening voor alle
staten tot stand gebracht worden. Ten slot
te bedankte hij sir Eric Drummond cn de
3 ondersecretarissen van den volkenbond,
die hun ambt neerleggen, voor hetgeen zij
voor den volkenbond hebben gedaan.
De Deen Rosking, die tot het komend
voorjaar benoemd is tot voorloopig Volken
bondscommissaris in de vrije stad Danzig.
VERMINDERING VAN DE WERKLOOS-
HEID IN DUITSCHLAND.
Berlijn, 18 Oct. (V.D De statistiek van
den Algemeenen Bond van Vakvcreenigin-
gen constateert evenals de officieele opga
ven een vermindering van de werkloosheid
in Duitschland. De bond geeft op voor ein
de September 1.404.788 tegen einde Augus
tus 1.436.313,een vermindering van 31.525
dus. Het aantal gedeeltelijk werkloozen
verminderde van 725.336 tot 701.527,
De nieuwe Mfcndsjoerijsche stMt heelt thans zijn eersten gezant naar hot buiten-
knd gezonden, met name naarJapan, het eenige rijk tot dusverre dat zijn
eigen creatie in het Noorden van China erkent. De jonge gezant Pao Kuan Cheng
«1 zijn jonge vrouw houden beiden de Mandsjoerljsche vlag in de hand, blijkbaar
ten te eken van hun waardigheid.
Hoe Hoover in sommige steden op zijn verkiezingsvoldtocht wordt ontvanyon. Een
reuzen portret van Hoover hangt als transparant boven de straten in Des Moines,
gelegen in den staat Iowa.
Joost en Briining aan 't woord
Munster, 17 Oct. (V. D.) Hedenavond
heeft de Duitschc Centrumpartij te dezer
stede een verkiezingsdemonstralie gehou
den. De tweede voorzitter der partij. Joos,
hield een redevoering, waarin hij de hou
ding der partij t. o. v. het kabinet von
Rapen uiteenzette, zeggende dat het Cen
trum geen enkele verantwoordelijkheid op
zich kon nemen voor de door dc huidige re
gcering gevolgde politiek. Een regcering die
werkelijk regecren wil. heeft wel iets an
ders te doen dan de volksvertegenwoordi
ging onbekwaam tot werken tc maken door
systematische parlemcntsontbindingen, ten
einde zoo dc vrije hand te krijgen voor haar
experimenten. Den staat moet liet recht
ontzegd worden het totale geestelijke en ro-
ligieus zedelijke leven van.het volk tc cen-
tralisccren voor zijn doeleinden, de staat
heeft geen absoluut recht op een school- en
opvoedingsmonopolic cn dc opvatting der
huidige regcering over opvoeding en school
moet verbazing wekken.
Vervolgens werd nog het woord gevoerd
door dr. Brüning, die zijn beleid als rijks
kanselier verdedigde en verder uiteenzette
dat hij het niet wenschelijk achtte dat men
in een tijd, waarin het nog om het bestaan
van millioenen ging. zich bezig zou houden
met een grondwetshervorming, pok is liet
niet mogelijk een volk een staatsvorm met
geweld op te dringen.
Hitier begroet zijn S.A. en S.S. znonscheo
in Coburg, die tien jaar geleden met hem
don opmarsch organiseerden naar deze in
Noord-Beieren gelegen stad, cUc thans Hitier
tot eereburger heeft gepromoveerd.
VERBOD VAN DEMONSTRATIE IN
WE ENEN.
Weencn, 17 Oct. (V. D.) Dc minister
voor dc veiligheid heeft in verband met, dc
bloedige gebeurtenissen van Zondag j.l. te
Wecncn en met het oog op de vroegere bot
singen de directie der bondspolitie tc Wec-
nen opdracht gegeven in Wecncn alle
demonstraties, optochten en vergaderingen
in dc open lucht, die uitgaan van dc bij ge
noemde gebeurtenissen betrokken partijen,
d.w.z. de sociaal-democraten, de communis
ten en de nationaal-socialisten benevens
demonstraties van vereenigingen. die tot
deze partijen behooren, te verbieden.
OPENING DER ECONOMISCHE
WERELDCONFERENTIE OP 3 JAN. A.S.
Amerika verwacht uitstel der
Ontwapeningsconferentie.
Washington, 18 Oct. (V..) in sommige
kringen te Washington verwacht men, dat
de Economische Wereldconferentie te Lon
den op 3 Januari a.s. zal beginnen en dat
daarom het tweede deel der Ontwapenings
conferentie te Genöve, welks aanvang even-
eons op dien datum is bepaald, zal worden
uitgesteld.
Voorts verluidt, dat er bopaalde aan wijn
zingen zijn, dat ce'nigo Europeesehc staten
verlenging zullen vragen van het Hoover-
moratorium voor dc door ben le betalen
termijnen, die op 15 December vervallen.
Men zal verlenging wenschen tot na afloop
van dc Economische Wereldconferentie. In
dc Vcreenigde Staten verwacht men dan
ook, dat ondanks hot vroegere Amerikaan-
schc voorbehoud, op deze conferentie do
kwestie der oorlogsschulden zoowel als die
der douano-laricveri toch ter sprake zal
komen.
Londen, 18 Oct. (V.D.). De „Daily He
rald" verneemt uit don intiemen vrienden
kring van den Mahatma, dat Gandhi kort
na liet beëindigen van zijn hongerstaking
door een beroerte zou zijn getroffen. Zijn
ziekte zou de reden zijn, waarom de In
dische regeering, naar men zich zal her
inneren. toen plotseling alle bezoek nan
Gandhi heeft \erboden en elke verbinding
met den buitenwereld beeft verbroken. Men
heeft de uitgebreide voorzorgsmaatregelen
getroffen om te vermijden, dat berichten
over Gandhi's gezondheidstoestand dc In
dische bevolking bereiken.
Londen, IS Oct. (V.D.) Het bericht, dat
Gandhi een aanval van beroerte zou heb
ben gehad en dat zijn toestand zorgelijk
zou zijn, wordt volgens berichten van amb
tenaren van de Yeravda-gevangenis in Poe
na, waar Gandhi zich bevindt, gcdcmeii*
teerd. Zij verklaarden, dat Gandhi zich in
een goede gezondheid verheugt.
DE SOCIALE U2TXEERINGEN IN
DUITSCHLAND.
Berlijn, 18 Oct. (V.D.). De belangrijkste
punten van de verordening van den rijks
minister van Arbeid tot aanvulling van
sociale uitkeringen, die Woensdag zullen
worden gepubliceerd, zijn de volgende:
1. Dc uitkeeringen der werkloosheidsver
zekering worden verhoogd met gemiddeld
twee Mark.
2. In de ziekte- en pcrsoneelsvcrzekering
worden toeslagen, die door de verordening
van li Juni waren verboden, weer toegela
ten.
3. In de ongevallenverzekering wordt de
toeslag van 7'/= die eveneens was ver
boden door de'verordening van 14 Juni,
voor toekomstige verzekeringen weer toe
gelaten.
Verder worden eenige technische bijzon
derheden geregeld.
OOK STORM AAN DE DUITSCHE KUST,
Hamburg, 18 Oct. (V.D.). In den nacht
van Maandag op Dinsdag is aan do Duit
schc Noordzeekust een hevige wind opge
stoken, die spoedig in een storm overgfng.
Vele kleine schepen waren gedwongen, een
noodhaven binnen te loopen.
De Italiaan Auriti, die plaatsvervangend
secretaris-generaal van den Volkenbond zal
worden» 1
