DÊ EEMLANDEU Piano's in huur verkrijgbaar VON PAPEN OVER DUÏTSCHLAND'S EISCH Fa. R. VAN DEN BURG Woensdag 9 November 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. «s» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 113 BOLIVIAANSCH VLIEGTUIG VERONGELUKT BLOEDWRAAK OP STRAAT GEEN GEN ADEEN GEEN GIFT Democratie en autocratie 4 uur 49 min. L. J. LUYCX ZOON Arnh. straat NAAR EEN KABINETSCRISIS IN JAPAN? tli(s AMERSFOORTSGH 1 ABONNEMENTSPRIJS p" 3 "üenden voor Amersfoort 2.10, per maand J 0.75, per week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.I71/,. V' Blonealand franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05 FOSTREKEN'IN'G 57910 TELEFOON 1NTERC. 513 DDI IP ncD inUFRTFHTIFM van 1-4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer rniJO ucn Huvcnmniicim (Q25 Ll<.fdadlQhclds.edvcrtcIltiea voorde helft van den prijs. Kleine Advertenticn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05 De verkiezingsveldtocht in de Vereenigde Staten. Roose velt verslaat zijn republi- keinschen tegenstander. De politieke weerkundigen in Amerika Voorspelden de laatste dagen, dat de ver kiezingsstrijd in Amerika ditmaal zou uit- loopen op een nederlaag van Hoover, den tes<?nwoordigcn staatspresident, die bijna zonder wcèrgu zou zijn. De profeten heb- ben. gelijk gekregen: Roosevelt, de demo cratische candidaat, voor bet hoogste ambt in Be Vereenigde Staten, heeft zijn repu- blikcinschen tegenstander verre achter zich gelaten. Dc kiezers, die vroeger zich voor Hoover hebben uitgesproken, hebben licrn i liane grootcndccls in den steek gelaten Dit^ moet voor Hoover een groole teleur stelling zijn, maar het kan niet worden ge loochend, dat hij zcli' ook in zekeren zin liccfl bijgedragen tot den voor hem zoo sinadclijkcn afloop der verkiezingscam pagne. Men mag niet vergeten, dat er vier jaar geleden, toen Hoover eveneens met een de mocratisch candidaat om het president- schip worstelde, een al te grooie mate van bluf school in zijn bewering, clat dc pros perity, waarin Amerika zich toen nog mocht verheugen, feitelijk louter on alleen was (o dunken aan liet ijveren der rcpubli- keirischc partij. Zelfs toen dc economische crisis ook haar 'donkere vleugels hoven 'de Vereenigde Sta- tenlbegon uit te slaan en dc welvaart hoe langer hoe meer begon lo tanen, stelde Iloöver het voor, dat de economische bloei spoedig terug zou kecren. In deri aanvang beeft het Amerikaansche volk geloof ge slagen aan de zonnige voorspellingen van Hoover, maar toen liet publiek merkte, dat Hoóver tegen beter weten in den econo nisëhen toestand der Vereenigde Stalen te gunstig bleef voorstellen, heeft het zich vati den republikeinsclien president hoe langer hoe meer afgewend. Het is zelfs nog niet eens vele maanden .geleden, dat do thans verslagen president verklaarde, dat dc [economische nood voorbij was. „The tide has turned", luidde Hoover's uit spraak, die hij meer dan eens herhaalde. De iaanhangers vap Roosevelt hebben niet nagelaten erop te wijzen, dat telkens wan neer Hoover zich zoo'n optimistische uit lating veroorloofde, de crisis een nog erns tiger karakter ging aannemen. Het behoeft niet nadrukkelijk te worden betoogd, dat bij dezen verkiezingsv cldtocht dc positie van Roosevelt dc gemakkelijk ste en meest benijdenswaardige was. liet gaat Amerika, waar men vroeger aannam, dat.» de welvaart in du Vereenigde Staten iets eeuwigs en duurzaams was, de laatste jaren niet meer voor den wind; dc werk loosheid beeft ontzaglijke afmetingen aan genomen. Natuurlijk kan Hoover voor dezo crisis niet verantwoordelijk worden ge steld; hoogstens kan het hem kwalijk wor den genomen, dat hij den ernst der situ atie niet heeft kunnen of willen inzien. Met publiek, dat over hel algemeen niet een al te fijn onderscheidingsvermogen heeft, en den ongunst der tijden steeds wijf, aan de genen, die in de periode der depressie liet bewind in handen hebben, stolde Hoover verantwoordelijk voor 'i onheil, dat zelfs zich verstoutte over Amerika te komen, nadat het Europa reeds voél-'eerder had gegeescld. Roosevelt zag er bovendien van af 'met een tastbaar program, vol schoonc beloften, voor den dag te komen; alleen met betrekking tot dc prohibitie nam hij een meer afwijzende houding aan dan Hoo ver. Kortom: hij riskeerde liet'niet toezeg gingen te doen, waarvan hij niet bij voor baat wist, dat hij ze in de toekomst zou kunnen vervullen en bepaalde zich n hoofdzaak tot kritiek op Hoover's beleid, zoodat een Amerikaanseh blad, dat wij in dc-N. Z Z. vonden geciteerd, het misschien hij het rechte eind liad, toen het reeds en kele weken geleden schreef, dat niet Roose velt zou worden gekozen, maar dat Iloovcr zoii worden verslagen. In elk geval is thans na den burgeroorlog pas voor den derden keer een democraat tevoren wa ren het. Cleveland en Wilson geroepen lier, Witte Huis te betreden. Het. genoemde Zwitscrschc blad wijst er inmiddels tevens terecht op. dal de poji- tiekc vooroordeelcn, die vroeger den repu blikeinen ten goede kwamen, aanmerkelijk zijn verzwakt. Vroeger werd dc rcpubli- kcin&chc partij beschouwd als de partij der „nette der betere" lieden: liet behoorde tot den goeden toon haar eandidaten te stemmen, die onder alle omstandigheden konden rekenen op den steun van de grooie leiders en groepen van het econo mische leven in do Oostelijke industrie staten. Ditmaal trad zelfs in deze kringen /oo'n sterke beweging ten gunste van den democratische»! candidaat aan den dag, flat ook dc „kleine man" niet langer kon geloovcn, dal een democratische heer schappij het begin van 't. einde zou zijn. een revolutionair experiment, dat zou moe ten uitloopen op een chaos. Niet weinig zal tot deze gewijzigde houding hebben bijge dragen dc omstandigheid, dat liet in kri tieke tijden als thans dubbel weiischclijk is te Washington dc beschikking te hebben over een regecring, die wat kan uitvoeren. De voorwaarde daarvoor is echter een in nige samenwerking tusschen den staats president en zijn kabinet aan den ecnen en het congres aan den anderen kant. Gis teren nu hebben eveneens verkiezingen plaats gehad voor 'i Huis van Afgevaar digden en voor den Senaat, die voor een derde gedeelte moest worden „vernieuwd". Ook deze parlementsverkiezingen hebben den democraten mooie successen bezorgd, zoodat allo. voorwaarden zijn geschapen voor een prettig en vruchtdragend samen werken tusscMvn de hoogste bondsautori- tciten en het bondsparlemcnt. Overigens zitten natuurlijk aan dc presi dentswisseling in Amerika nóg allerlei vraa'gstukken vast, waarop wellicht latei nog eens de aandacht kan, worden ge vestigd. Asuncion '(Paraguay), S November (V.D.) Ilct Paraguuyaansclic hoofdkwartier deelt mede, dat in den Gran Chaco een dri> molorig' Boliviaansch militair vliegtuig is neergestort. Drie'generaals en tien andere officieren zijn bij liet ongeluk om bet leven gekomen. Zestien personen hij een vuur: gevecht aedoocl Buenos A i r e s, 8 November (V.D.) In dc hoofdstad van Argentinië liccl't zich op straat oen onzettend tooncel afgespeeld. Niet minder dan 16 personen zijn gedood. De leden van twee families, die elkaar bestrijden, openden midden in do stacl een rcvolvcrvuur. Binnen tien minuten waren allen of stervende of reeds dood, met uit zondering van een meisje van 10 jaar. dat kans had gezien te-ontkomen. Dertig kleino kinderen blijven onverzorgd achter. S.A. EN S.S. IN HET SAARGEBIED VERBODEN. Wegens aanval op de regeerings- commissie. S a a r b r u c k e i», S November (V.D.) Dc N.S.D.A.P. heeft dezer dagen in liet Saar- gebied een pamflet verspreid dat scherpe aanvallen op dc Regccringscommissie in hield. Dc Rcgenungscomrqissic gebruik ma kend van de verordening, waarbij in licl Saargebïed militaire en op militaire leest geschoeide organisaties worden verboden, ïiceft Dinsdag dc S.A. en S.S. der N.S.D.A.P. verboden. Een huiszoeking in de bureaux der N.S.D.A.P.. welke 1 uren duurde, heeft vol gens mededeeling van dc politic geen re sultaat opgWverd. DE HEVIGE STORM IN DE CARAIBISCHE ZEE. Verschillende schepen in nood. New York, November (V.D.) Naar uil Panama wordt gemeld, woedt dc lievige stórm onverminderd voort boven dc Carai- bischo Zee Dc Engelschc stoomboot. „Plic- mius" is zoc-k. liet Amerikaansche stoom schip „San Simeon" heeft wederom S.O.S.- scinen gegov en. Twoj andere Amerikaan sche schepen staan dc „San Simeon" Ier zijde. Dc ..Studington", een transportschip van liet Amerikaansche leger en dc stoom boot ..lïobrc Jensen" meldden ernstige averij. Aangezien van een groot aantal schepen dc dagelijkschc berichten ontbra-, ken, heerscht cr wegens dc buitengewone lievigheid van den storm grooie bezorgd heid. NEDERLANDSCHE OPIUMSMOKKELAAR GEARRESTEERD. Aken, S Nov. (V.D.) De politic is eenige dagen geleden een bende op bel spoor ge komen. die zich bezighield met het smok kelen van opium. Op Duitsch grondgebied werd een Nederlander aangehouden, die 300 gram opium aan den man trachtte te bren gen. liet onderzo k in deze zaak wordt voortgezet en men verwacht arrestaties op Ncderlandsch grondgebied. GRONAU NOG NIET GESTART. Berlijn, S November (V.D.) De wereld- vlieger von Gronau heeft draadloos uit Ge nua medegedeeld, dat hij in verhand met dc slechte weersomstandigheden zijn vlucht over de Alpen heeft uitgesteld. RESTAURATIE VAN HET DOGEPALEIS TE MANTUA. Rome. S Nov. V.D.) Een rijke Vmcj i- kaon - Ivress heeft uit b.wvondering voor liet moderne Italic, ter gelegenheid van den lOen verjaardag van het fascisme, ten tweeden male een bedrag van 200.000 lire ter beschikking van den duce gesteld, om het dogepal cis te Mantua geheel le restau recr.'ii. De rijkskanselier o\ et het verband tusschen den binnenen builen landschen toestand l la de recle, die dc Duilsclie rijkskanse lier hield ter gelegenheid van het diner. lTem aangeboden door flo buituiilnndschc pers vereniging te Berlijn, verklaarde Von Papen verder: lk licb u deze korte mededeeüng over onze binnciilandsclic politiek gedaan, om dat. ik dc belangstelling begrijp m respee teer, welke do openbare ïnconing der gc- hcelo wereld voor onzen biiinenlandsclicn toestand liccl't. Even weinig als het de laak van liet, buitenland kan. zijn aan welken staat ook voor ta schrijven op welke wijze hij zijn binnenlandsche zaken regelt, even noodzakelijk is de vvcderzijdscho waardec- ing. Geen volk verkeert: meer in gevaar misverstaan le worden dan het Duitsclic. Men m o e t, ons misverstaan, want ouzo geschiedenis is een andere dan die van u. Onze politieke ontwikkeling had niet plaats binnen do gesloten ruimtJ van een eiland of achter zekere grenzen, doch is lief re sultaat van onze centrale ligging in Europa met voortdurenden invloed van al onze na buren en onder den geweldigen druk van culturcclc, politieke en economische krach ten uit alle windrichtingen. Duitscliland vormt liet slagveltl tusschen het. rationalis me van het. Westen cn het irrationalisme van liet Oosten. De politieke strijd is bij ons tegelijkertijd een strijd der wereldbe schouwing. Daarom kan thans in Duitsch land meer dan ooit slechts één politiek scheppend, zijn. de politiek, die op hel ge loot gegrondvest is. Hieruit spruit voor een groot gedeelte ook voort de liel buitenland dikwijls zoo bevreemdende scherpte, van onze politieke tegenstellingen. In dezen toestand voortdurend het vreemde in ons op le nemen, te verwerken cn in onze eigen cultuur in to lasschen en daarbij do grooto tegenstellingen in onze eigen kringen tc verzoenen, is liet tegelijkertijd do taak van ons land op geestelijk, economisch cn po liliek gebied in it de rest van de wereld in verkeer tc blijven. Naar builen staan wij tegenover het dringend probleem van onze cultureelo en politieke zelfsiundiglieid Vooral op politiek gebied is onze toestand als centraal land van Europa vol gevaren Een aantal problemen is ontstaan, zooals volken mol een verzekerde posit «e niet ken nen. Onz; biiihenlandsche ontwikkeling staat'hierdoor voortdurend onder don druk van bet buitenland. Onze huidige politieke toestand is slechts le begrijpen wanneer men liet. verband ziet tusschen de binncn- cii buitenlandsclie politiek. Hoe kan een regeering liet noodige presligj van haar burgers hebben, wanneer zij niet in staat is dezen burgers het primitiefste levens recht, dc veiligheid naar buiten, tc waar borgen? Het groot aantal interventies van de overwinnende mogendheden, welke rlc Duitsclio re'gceringen steeds hebben moeten doorstaan, is voor -sen groot deel schuld aan dc algemeenc radicalisccring en clc verscherping van den biunenlandscheji po litieleen locstand. Uit dit historisch ver band tusschen de binnen- en buitenland sclie politiek spruit do noodzakelijkheid voort voor liet Duitsclio volk een vorm voor zijn staatsleiding to vinden, welke in over eenstemming is met de eischcn van zijn positie in Midden-Europa cn met dc bijzon dere moeilijk lieden van den huldigen toe stand. De eerste voorwaard© hiervoor is liet horstel van do volledige souvercinitcit van don staat cn het vestigen van con met alle macht beklcerle regecring. Kon dergelijke autoritaire staatsleiding is niet in strijd niet hel. beginsel der democratie. Democra tie en 'autocratie zijn geen tegenstellingen, doch vullen elkander noodzakelijkerwijze aan. Dc oogen der wereld" zijn heden op de Vereenigde Staten van Noord-Amerika ge richt, waar. een groot volk de leiding van dm staat, voor de eerstvolgende vier jaren ui banden van één man legt. Is bet dan ondemocratisch, vraag ik. een aan liet land verantwoordelijk staatshoofd te kie zen? Is liet minder democratisch de ano nieme machtci^ der partijbureaucralièen, dij zich tusschen de regecring en het volk geschoven hebben, uit te schakelen? In on zen Du itschen Rijkspresident heeft dc meer derheid van het Duitsclio volk zich als een daad van rechlslreeksche democratie vei - ccnigd. Hiermede is de rustige pool gescha pen, vanwaar uit ons politieke leven moet worden beheerd. Gij zult mèt ons van meening zijn, dal het vormen van een sterk bestuur in liet binnenland niet alleen een vitaal belang voor Duitscliland, doch het grooto vraag stuk van Europa is. Onze positie in het cen trum van ons werelddeel brengt tocli mede, Rijkskanselier von Papen. dat elke verstoring van onze economische cn politieke verhoudingen van invloed moet zijn op de overige staten van Europa en op de meeste staten der wereld, cn daar om moet ik hier nogmaals met nadruk vaststellen: cr zal geen rust cn vrede in Europa'zijn vóór men voor het Duitsclic volk.de noodzakelijke voorwaarden gescha pen heeft om liet een vreedzame en veilige ontwikkeling te waarborgen. Gij keilt onze eisclicn: Duitscliland kan niet. thans li jaar na liet einde van den oorlog, nog steeds als de overwonnene worden be schouwd. Wij eischcn gelijke rechten, zoo- üls die voor alle anderen gelden, niet als genade of als een gift, doch als onzen onaf- wijsbaren eisch. ik constateer hier niets nieuws, wanneer ik verklaar: Hel verdrag van Versailles liccft geen werkelijkcn vrede gebracht. Ilct is oorspronkelijk slechts als een voorloopig verdrag bcscliouwtl cn liet bevat een ïevisicrclausulo. UeLmQet hot doel niet alleen van dc Duitsclic, maar van dc Europêbsche politiek zijn, de bepalingen die onder dwang Zijn opgelegd, te'vervan gen door regelingen, die met den vrijen wil van alle belanghebbenden in overeenstem ming zijn. Onze weg zal de weg van vreed zame verzoening zijn. Nimmer zul het economische'leven in Europa lol rust komen, nimmer zullen de noodzakelijke grondslagen voor zijn ont wikkeling wórden verkregen, wanneer niet een eensgezinde en vredelievende volkenge- niccnschap werkelijkheid wordt, welke ik als liet doel van dc Duitsclic politiek be schouw. En nooit zal dit einddoel bereikt worden, wanneer niet de grooto beginselen van de rechtsgelijkheid cn hetzelfde stcm- mingsrcchl der volken op elk gebied erkend cn doorgevoerd worden. U kent den strijd, dien wij thans om onze rechtsgelijkheid in dc ontwapeningskwestie le strijden hebben. Ik behoef U ons standpunt niet uiteen tc zetten. Onze eisch tot algomecne ontwape ning is de onwrikbare basis voor onze hou ding. Op deze basis zullen wij alle plannen beoordcclc», die ons worden voorgelegd. Onze vraag aan U luidt: Verzekert een werkelijke ontwapening op een wijze, die voor' allen gelijk is met als resultaat, dat voor allen dezelfde veiligheid gewaarborgd wordt, liet Franschc plan neemt aan, dat alle staten van liet vasteland van Europa gelijksoortige legers hebben. Dit is van Duitsch standpunt gezien nog de vraag. Wij hebben op bet. oo'genblik een leger, dat ons bij dictaat opgedwongen is cn wij be klagen ons erover, dat onze soldaten niet gelijkwaardig zijn aan die van andere lan den, omdat zij niet oj» dezelfde wijze bewa pend mogen zijn. De Franschc regecring schijnt ervan uit tc gaan, dat de bewape ning der legers van do verschillende landen werkelijk gelijk zal worden. Dit standpunt beschouw ik als een 'grooto vooruitgang. Niet kan worden bestreden* dat wanneer het gelukt, allen legers het karakter van zuivere defensieve middelen tc geven, wij een beslissende stap in do richting van de moreel e on twapening en den vrede op de wereld gezet zullen hebben. Slechts op deze wijze kan de veiligheid voor alle landen bc- reikt worden. Dc Duitsclio regeering, die den vrede wonscht, maakt haar politiek on dcrgeschikt aan de werkelijk algemeenc ontwapening. Zij zal elke maatregel toe juichen welke de defensieve kracht in te genstelling tot dc agressieve kracht ver sterkt ii de aanspraken van Duitscliland op rechtsgelijkheid en gelijke veiligheid verwezenlijkt. Wij zullen echter niet aan een ontwaponihgsconventie meewerken, zoolang wij niet weten of deze voor ons in haar gchcelcn omvang dezelfde rechten geeft." PERZISCH TURKSCH VRIENDSCHAPS VERDRAG GETEEKEND. I s t a n b o e 1. 7 Nov. (V.D.) Ter gelegen heid van liet bezoek van den Perzischen minister van buitenlandsclie zaken aan Istanboel is een Perzisch-Turksch vriend schapsverdrag gesloten voor den duur van vijf jaar. 'T.£ BUITENLAND. Dc presidentsverkiezingen in Amerika. Roosevelt waarschijnlijk, gekozen. (Derde Blad, pag. 1). Een rede van Von Papen over Duitscli- lands eisch tot gelijkgerechtigdheid. (Eersto Blad, pag. 1)> BINNENLAND. Dc Tweede Kamer heeft een aanvang ge-* maakt met dc algemeenc beschouwingen over dc Staatsbegrooting. (Tweede Blad, pag. 1 De ontsnapte inbreker aangehouden id Arnhem, op weg naar Duitscliland. (Tweede Blad, pag. 2J. k Do betooging vail S.D.A.P. cn N.V'.V, iu Den Ilaug. [(Tweede Blad, pag. 3)* 1 Medegedeeld door liet Jxon, Ncd. [Met. In- stiluut le Dc Bilt. Hoogste barometerstand ,77-iS !c Hclsing- fors. Laagste barometerstand: 746.7 to Isafjord. Verwachting: Matige tot zwakke Z. lot W« later waarschijnlijk vcrandërlijko wind, ge deeltelijk bewolkt, weinig of geen regen, weinig verandering in temperatuur. De kleino dcpressickcrn, 'die gislcicn en hedennacht in ons land regen bracht, lieeft zicli naar dc Noordzee verplaatst cn schijnt thans zijn weg verder N.-wnarts to vervolgen. Over Scandinavië en Finland bleef de hoog 2 druksland houden, liocwci de barometer, daar nu meestal zwak da lende is. De dejjressio die gister over IJs land was gelegen, vulde op, doch schijnt ver in het W .weer gevolgd to worden door een nimwen. Oyer dc golf van Biscayc ligt een zwak minimum, dat. een weinig in be- teekenis toeneemt. Behalve aan dc Noord kust van Scandinavië, waar liet krachtig uil, het Z. lot Z.W. waait, is het over het gehccle gebied rustig weer. Do vorst in Midden-Scanciinavié is iets afgenomeu. Iu NAV. Frankrijk is do temperatuur echter flink gedaald (in Parijs vroor liet heden morgen 3 gr.). In N.-Frankrijk cn WosV- Duitscliland is liet mistig. Do drukverdgc- ling en haar veranderingen wijzen oj> ccnigo wearsverbetering, een weerstocstaiid met zwakke wind, afnemende bewolking en weinig of geen regen is waarschijnlijk, LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 IMITATIE BREITSCHWANZ Zwart, Bruin en Grijs Schitterende kwaliteit. 5.50 per meter zoo juist ontvangen. 1Moeilijkheden bij de begrooting Tokio, 7 Nov. «V. D.) In politieke krin gen te Tokio vreest men, dat de tegenstel ling tusschen dc militaire autoriteiten cn het ministerie van financiën bij liet. vast stellen der nieuwe Japansche begrooting, tot een kabinetscrisis zal kunnen leiden. Do ontwerp-begrooting toont een tekort van 7S0 iiiillioeii yen, hoewel liet ministerie van financiën ingrijpende bezuinigingen heeft toegepast. L)c Japansche minister van fi nanciën Takahashi cischt in strijd niet d<r eischcn van den minister van oorlog Araki. dat hel tekort zal worden gedekt door het uitgeven van schatkistbiljetten. Aangezien clc invloed van het leger zeer groot is, ver wacht men lief aftreden van Takahashi. waarbij do overige leden van liet kabinet zich waarschijnlijk zullen aansluiten.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1