PRUISEN TEGEN HET RIJK
DuitscMand wenscht gelijke rechten
Zaterdag 12 Navember 1932 AMERSFOORTSCH DAGBLAD
31e Jaargang No. 116
Engelsch pleidooi voor toeken
ning daarvan
FRANKRIJK VRAAGT
UITSTEL
NAAR DE OPLEVING
Sir John Simon doet in Lagen
huis een oplossing aan
de hand
Zijn verklaringen met bijval ontvangen
Londen, 10 November (V. D.) In het
Lagerhuis is hedenavond gedebatteerd over
de internationale) politiek. De -minister van
buitenlandsche zaken, sir John Simon, heeft
een belangrijke verklaring afgelegd inzake
de ontwapening, waarin hij in het bizonder
refereerde aan den Duitschcn cisch nopens
rechtsgelijkheid.
Hij zclde, dat bij de behandeling van den
Duitschcn cisch inzake rechtsgelijkheid in
bewapening het noodzakelijk is op het
standpunt te blijven staan, dat dc belang
rijkste bedoeling der ontwapening is den
duurzamen vrede te verzekeren. 'De bojicr
kingen, welke vervat zijn in deel vijf van hei
verdrag van Versailles, zijn opgelegd ter
verzekering van don vrede in Europa. liet
is ongetwijfeld waar, dat deze beperkingen
ten doel hebben vooruit te loopen op ccn
algemeene ftewapeningsvorm inden rig. De re
gecring van het vereenigd Koninkrijk is van
meening dat te dezen opzichte haar geen
verwijt kan worden gemaakt, aangezien En
geland in de algcloopcn jaren buitengewone
verminderingen heelt tot stand gebracht
Maar nu onderhandeld wordt door de nuties
ter wereld om to komen tot een verminde
ring en beperking der bewapening, liècff
Duitsehland den cisch gesteld dat dc metho
des van beperking, welke Duitsehland zijn
opgelegd, niet langer verschillend mogen
zijn van die, welke op andere naties \an
toepassing zullen zijn. De regecring van het
vereenigd Koninkrijk is in alle opzichten
bereid geweest on heeft er naar gestreefd
het met andere legecringcn eens te worden
over de tot stand komi'ng van ccn ontwnpe
ningsconvcntie, welke aan dezen cisch zou
tegemoet komen. Ecnigc' aarzeling, 'welke
ergens mocht opkomen, zou niet het gevolg
Vi.in van het verlangen Duitsehland perma
ent een inferie.urcn status op te leggen. Zij
ou het gevolg zijn van een angst voor wat
petroft het gebruik, dat van de nieuwe situa
(tic zou worden gemaakt en de vrees dat c|e
ust in Europa zou worden bedreigd.. De
angst zou. misplaatst kunnen zijn, doch de
Sngelsche regcering acht het zeer noodza
iTvclijk, dat. het niettemin de hoogste wijsheid
I zou zijn te trachten deze weg te nemen. De
regecring van het Vereenigd Koninkrijk
stelt derhalve voor, dat naast een. tegemoet
komen aan den Duitschcn eisch inzake ge
lijkheid van status alle Europeesche staten
plechtig zullen bevestigen, dat zij onder geen
enkele omstandigheid bij huidige of toe
komstige onderlinge geschillen een beroep
op geweid zullen doen. De wereld heeft hei
recht op een zoodanige verzekering. Dc er
kenning door anderen, dat Duitschand hel
Specht heeft op gelijke wijze als andere naties
tc worden behandeld, brengt met zich, dat
Duitsehland do overeenkomstige verplichting
ten opzichte van anderen op zich neemt. „In
de onderstelling, dat een zoodanige verzeke
ring zal worden gegeven, is de Britschc re
geering van mcening, dat aan den Duitschcn
eisch inzake rechtsgelijkheid op dc volgende
manier wordt tegemoet gekomen.
Ton eerste: beperkingen in Duitschland.s
bewapening "zullen in dezelfde ontwapenings
conventie moeten worden opgenomon als
waarin de beperkingen dor bewapeningen
'der anderen zullen worden vastgelegd, d.w.z.
artikelen in deel vijf van het verdrag van
Versailles, welke thans dc Duitsche wapenen
en gewapende macht beperken, zullen wor
den afgeschaft on dc Duitscho beperkingen
zullen op dczellde wijze worden opgelegd en
vastgelegd in hot zelfde document als do
bewapeningsbeperkingen van alle andere
Janden.
Ten tweede: Dc nieuw vast te stellen bc
perkingen zullen, voor wat Duitsehland bc
•treft, voor-een zekeren tijd golden on onder
worpen worden aan de zelfde methodes van
herziening als die van alle andore landen:
^3 Ten derde: Duitsehland heeft verklaard,
'dat. het niet dc bedoeling heeft tc herbcwa
ponen en dat het er slechts naar streeft, dat
in principe erkend wordt, dal wapensoorten
welke anderen landen worden toegestaan,
niet aan Duitsehland mogen worden verbo
den.
Indien de gelijkheid van status mocht wor
don toegestaan, dan moet dit principe wor
don erkend. De regeering van het Voicenigd
Koninkrijk heeft hierbij haar bereidheid to
samenwerking met andere .'oden der ont
wapeningsconferentie te kennen gegeven, ten
einde 't in een nieuwe conventie tc zien be
lichaamd.
Door welke middelen en op welke wijze
dit principe kan worden' toegepast, moet in
een uitgcbrcido bespreking te Genève wor-
den nagegaan, waarbij het van belang is, dat
Duitsehland aan deze besprekingen zal deel
nemen.
Intusschcn wenscht de Britsche regcering
den nadruk te leggen op twee punten: ton
eerste: dc bedoeling der ontwapeningscon
ferentie is cön maximum positieve ontwape
ning- lot stand tc brengen, dat algemeen kan
worden goedgekeurd niet om in naam
van gelijkheid te machtigen tot vei meerde
ring der gewapende machten ten tweede
liet principe van gelijkheid kan niet direct
in practijk worden gebracht.
Het vertrouwen in de verdere toepassing
van het principe zal toenemen als gezien
wordt, dat de wereldvrede haat heeft ge
vonden bij dezen eersten stap. De regcering
van liet Vereenigd Koninkrijk is van mee
ning, dat wat noodig is, is een practiscii
program van opeenvolgende stadia, gerecht
vaardige! door het verleden.
Het parlement keurt de ontwa-
peningspolitiek der rogeering
goed.
Londen, 1,0 November' (V. D.) De ver
klaring van sir John Simon is door ver
schillende sprekers van de oppositie ci.
regeeringspartijen met bijval ontvangen.
Sir Austen Chamberlain verklaarde o.a.,
dat, de rode -van Simon een geheel nieuw
moment bracht in de ontwikkeling cn dat
er vele mogelijkheden ten goede in lagen
opgesloten. Engeland is bereid het verdrag
met Duitsehland tc herzien. Wanneet
Duitsehland den vrede bewaart, zal het door
niemand aangevallen worden.
In het verdere verloop der debatten zette
afgevaardigde Guest uitvoerig dc bezwarër
uiteen tegen de plannen tot vermindering
of afschaffing lan de militaire luchtvaart
en dc intprnatipnalisccrmg van de civiele
luchtvaart.
Lansbury, die uit naam der oppositi
sprak, meende, dat hij dc voorstellen van
c|en minister van buitenlandsche zaken
vooral met betrekking tot het nieuwe vredes
pact niet au sérieux kon nemen, aangezien
dit punt m verband met het Kcllogpact en
het Volkcnsbondsstatuut overbodig is.
Baldwin gaf Lansbury getijk, dat het oor
logsgevaar door de ontwapening aücon niet
uit den weg geruimd kon worden. Uitvoerig
schetste spreker de verschrikkingen van den
luchtoorlog, doch merkte ten slotte op, dat
dc Engelschc regcering haar plicht zou ver
zaken, wanneer zij zich niet te v eer stelde
tegen andere volkeren.
Aan het einde der debatten nam het La
gerbiuis met 402 tegen 44 stemmen hot besluit
aan, waarin de ontwapeningspoliti^k der re
gcering wordt goedgekeurd.
Von Hoesch bij sir John Simon.
Besprekingen over het terog
keeren van Duitsehland ter ont
wapeningsconferentie,
Londen, 10 November (V. D.) Dc Mi
nister van buitcnlandsche zaken, sir John
Simon, zal Vrijdag den Duitschen ambassa
deur te Londen, von Hoesch, bij zich ont
vangen. Naar verluidt, zal bij deze gelegen
heid van gedachten worden gewisseld over
een eventueel terugkeeren van Duitsehland
op de ontwapeningsconferentie. Naar setni
officieel verluidt, zou in Genève het voorstel
gedaan worden, dat de ontwaperiingsovereen-
komsten een looptijd van 5, 7 of tien jaren
zullen hebben. De Engelschc regeering heeft
in Genève eon nauw contact onderhouden
niet den Amerikaanschen vertegenwoordiger
Men hoopt, dat de gcdachtenwisseling met
dc Italiaansche en Franschc regecring een
terugkeeren van Duitsehland op de ontwa
peningsconferentie mogelijk zal maken.
Sir John Simon heeft in het Lagerhuis
medegedeeld, dat hij einde der weck naar
Genève zal gaan, ten einde de ontwapenings
conferentie spoedig dc door dc Engelschc
regeering ontworpen methode mede te dec
Icn.
Dc sanctiemaatrcgelcn In ver
band met den chcmischcn oorlog.
Genève. 10 November (V. D.) I-Iet bu
reau der ontwapeningsconferentie heeft zich
heden bezig gehouden met het probleem der
sanctiemaatregeJen tegen staten, die in ge
val van corlog het verbod van den chemi-
sc.hen en bacteriologische» oorlog overtreden
cn met het probleem van het toelaten van
directe afweermaatregclcn tegen chemische
en gas aanvallen.
Dc vertegenwoordiger van Frankrijk wee»
er op, dat in geval van een inbreuk op het
verbod gemeenschappelijke represailles moe
ten worden genomen. De Engelscho vertegen
woordiger weigerde zich tc binden aan
sanctiemaatregelen en legde den nadruk op
dc ftiorccle afwijzing der openbare mcening
van elke poging tot gasoorlog, terwijl de
Japansche vertegenwoordiger de scherpste
sanctIomaatregèjen verdedigde.
Dc president der ontwapeningsconferentie
Henderson verklaarde, dat het recht tot che
mische afweermaatregclen onverbiddelijk
zou leiden tot een opheffing van het verbod
van den chemischcn en gasoorlog.
De rapporteur Pilotti weer op dc nood
zakelijkheid van economische en militaire
maatregelen tegen den aanvaller.
De oudste spoorweg van Europa. Dit voorwereldlijke materiaal, dat al
bijna 80 jaar oud is, kan men zien bij het dorpje Misko in Hongarije.
DE STORMVLOED OP CUBA
Er wordt melding gemaakt van het
verlies van 1S00 menschenlevens
N e w Y ork, 11 November (V.D.) De
stormvloedcatastrofe op Cuba heeft, naar
thans blijkt, veel ernstiger gevolgen gehad
dan men lot nu toe heeft aangenomen. Het
aantal dooden varieert in de verschillende
berichten, terwijl enkele berichten van 50
dooden spreken, wordt van anderzijde
melding gemaakt van het verlies van 1800
menschenlevens.
Dc visschcrsplaats Camaguey is door een
8 M. hoogon springvloed volkomen ver
woest. Duizenden vluchtelingen zijn tc San
ta Cruz en de omliggende plaatsen aange
komen. Alle ziekenhuizen zijn tjokvol. Le
vensmiddelen en medici zijn per vliegtuig
overgebracht. De schade, welke aan do te
velde staande gewassen is aangericht, is
ook niet bij benadering te schatten.
De marinesleepboot „Sriieta", die in nood
verkeirdè, is thaDs buiïcn gevaar. Twee
torpedojagers hebben hulp verleend.
Een H.N.-telegrain meldt nog het vol
gende:
Naar uit Havanna officieel bekend wordt
gemaakt, zou het aantal slachtoffers van
den stormvloed meer don 1000 bedragen.
Reeds 500 slachtoffers zijn begraven. De
nieuw gekozen burgemeester van Santa
Cruz del Sur, Antonio Martinez, heeft zich
uit vertwijfeling doodgeschoten, daar zijn
gehecle gezin tengevolge van don spring
vloed om het leven gekomen is. Veischrik-
kelijke tooneelen hebben, plaats en de ver
woesting biedt een onbcscbrijfélijkcn aan
blik. In de booraen en op de puinhoopen
van de hooger gelegen huizen hangen nog
tal van lijken.
Parij o, 11 November (V.D.) De m ver
band met de Kransche schuldbetalingen aan
Amerika aangekondigde stap der Franschc
rogeering te Washington is Vrijdag in den
loop van den dag gedaan. In dit verband
wordt medegedeeld, dat dc Franschc re
geering een voorloopig betalingsuit6lel van
de op 15 December vervallende termijn ver
zoekt en tegelijkertijd heeft verzocht on-
derhandelingen aan tc vangen voor een
nieuwe regeling van het vraagstuk der
schuldbetalingen-
Stockholm, 10 Nov. (H. N.) Volgens
een opgaaf van den Zweedschcn reeders-
bond is het aantal opgelegde schepen in
November met 23 schepen van in totaal
33.000 brutoton verminderd tot 103 schepen
met een totalen inhoud van 158.300 ton.
EIFFELTOREN EN ZELFMOORDENAARS.
Vroeger men weet het oefende de
Eiffeltoren te Parijs een mysterieuze aan
trekkingskracht op personen, die zich van
het leven wildon berooven. Gemiddeld zes
keer per jaar gebeurde het dat een wan
hopige zich van den hoogen toren naar be
neden wierp.
Thans heeft de hoofd wachter met trots
medegedeeld dat, dank zij zijn actieven be
wakingsdienst, sedert Juli 1931, toen een
Russische prinses zich op die wijze van het
leven benam, niemand meer een poging
daartoe het ft durven ondernemen.
(Handelsblad).
De start van do Berlijnscho zesdaagsche. Boven: klaar voor den start;
onder links: Harold Lloyd, de bekende filmster, lost het startschot; rechts:
het „Publikum" is ontovreden over het een of ander, en nit dit door
een fluitconcert.
SCHERPE VERKLARING
VAN DR. BRECHT
De actie van t kabinet-Von
Papen in strijd met de
grondwet genoemd
Berlijn, 10 Nov. (V.D.) De rijksraad,
ilic zijn plenaire bijeenkomsten sinds einde
Juli heeft uitgesteld, totdat er klaarheid zou
zijn gebracht inzake dc vertegenwoordiging
van Pruisen in den rijksraad, is Donderdag
weer bijeengekomen.
Voordat men overging tot de behandeling
der op de agenda geplaatste punten, legde
dr. Brecht namens de Pruisische staats-
regeëring een verklaring af:
„Sedert meer dan drie maanden heeft de
rijksraad niet kunnen bijeenkomen, omdat
dc rijksregeering door een actie, wélke niet
in overeenstemming is met de rijksgrond
wet, dc Pruisische staatsregecring heeft
verhinderd haar rechten cn plichten in den
rijksraad waar tc nemen. De Pruisische
staatsregecring heeft toegestemd in oen op
schorting van dc eerste plenaire zitting van
don .rijksraad tot meer dan twee weken na
de beslissing van het staatsgcrechtshof. He
iaas is het in deze lange periode, ondanks
dc grooto tegemoetkoming der Pruisische
staatsregeering, tot heden toe nog niet mo
gelijk geweest een bevredigende oplossing
te verkrijgen. Op wcnsch \an persoonlijk
heden uit het midden van den rijksraad
stelt dc Pruisische staatsregeering zich te
vreden met het coristateeren van het vol
gende:
Het staatsgercchtshof heeft het verwijt
der plichtsverzaking tegen het land Pruisen
in zijn gehoelen omvang ongemotiveerd ver
klaard. Het staatsgercchtshof heeft dc toe
passing van art. 4S, eerste lid, ontoelaatbaar
verklaard. Er is dus geen rijksexecutie
tegen Pruisen. Het staatsgerechtshof heeft
voorts vastgesteld, dat dc op grond van
art, 48, tweede lid, benoemde rijkscommis
sarissen nimmer landsrcgeering kunnen
worden en ook nimmer in de plaats van de
landsrcgeering zullen kunnen treden. In
dien rijkscommissarissen bevoegdheden over
nemen, dan kunnen zij zulks slechts doen
op een wijze, waarbij zij de landsrcgeering
tijdelijk bevoegdheden ontnemen en deze
tijdelijk overdragen aan het rijk. Dc rijks
regeering brengt deze principiecle gezichts
punten van-de beslissing van het staatsge
rechtshof niet in practijk De rijkscommis
sarissen noemen zich verder commissoriale
„landsrcgeering", dus dc plaatsvervangers
van dc landsregecring. Zij verzenden hun
brieven, beschikkingen cn verordeningen
met de dienstbenaming „Pruisische mi
nisters" cn „Pruisisch staatsministcrie". Ook
maken zij het de Pruisische staatsregeering
onmogelijk weer in functie te treden.
Deze toestand beroert de basis van de gel
dende grondwet in zulk ccn mate, in het
bizonder de rechtspositie der landen, dat de
Pruisische staatsregeering het als haar
plicht beschouwt den rijksraad hiervan in
kennis te stellen. De rijksregeering heeft
haar maatregelen ook getracht te rechtvaar
digen ajs een -vooruit loopen op de rijksher
vorming.
Do behandeling, welke thans dc Pruisi
sche landsregecring ten deel valt, is een
slechte voorbereiding voor een autoritaire
hervorming. Ook dient art. 48, tweede lid, er
niet voor de rijkshervorming ten uitvoer te
leggen. Op z'n minst had de rijksregeering
derhalve tegelijkertijd het ontwerp van een
wet inzake de rijkshervorming moeten voor
leggen aan den rijksraad, zooals bij de
grondwet is bepaald, ten einde langs dezen
weg op rogelmatige wijze tot een besluit te
kunnen komen. De rijksregeering heeft
evenwel drie maanden nutteloos laten voor
bijgaan, zonder dat te doen. Op deze wijze
wordt een gunstige afhandeling van het
groote werk niet bevorderd, doch in tegen
deel ernstig in gevaar gebracht. De Prui
sische staatsregecring heeft niet alleen de
rechten der tegenwoordige, doch ook dei*
toekomstige Pruisische staatsregeering te
waarborgen. Als lid van den rijksraad richt
zij nogmaals van deze plaats af don drin
genden eisch tot de rijksregeering de onge
motiveerde bizonderc maatregelen in Prui
sen in te trekken, op z'n minst de beslis
sing van het staatsgerechtshof op loyale
wijze ten uitvoer te leggen cn dc staats-
autoriteit, die niet alleen belichaamd is in
de rijksregeering, doch ook in de lands-
regeeringen, zelf op voorbeeldige wijze tc
respecteeren.
Rijksminister von Gayl aan
het woord.
Vervolgens legde de rijksminister ven
binnenlandsche zaken, von Gayl, de verkla
ring af, dat de geheele aangelcgonhoid vol
gens de meening der rijksregeering niet in
don rijksraad thuis behoort, na het vonnis,
doch, dat zij, naar in het arrest wordt vast
gesteld, een zaak is, welke door de betrok
kenen moet worden geregeld, dus tusschen
het Pruisische staatsministeric en den rijks
commissaris voor Pruisen. Dc rijkskanselier,
aldus von Gayl, heelt als rijkscommissaris,
in tegenwoordigheid van den rijkpresideul
reeds ter gelegenheid van een bespreking
met premier Braun dc loyale tenuitvoer
legging van het arrest toegezegd. Onderhan
delingen betreffende de bizonderheden,
welke nog worden gevoerd, zullen, naar ge
hoopt wordt, een bevredigend resultaat op
leveren.
Hierna wees dc vertegenwoordiger van
Beieren, gezant dr. v. Preger erop, dat de
Beiersche staatsregeering op het standpunt
staat, dat alle overige uitspraken van het
staatsgerechtshof, zoo ook het vonnis van
2ö October, voltrokken moeten worden in
den geest, waarin zij zijn uitgesproken.
Beieren wil zich tot deze principiecle op
merking beperken en voor het overige aan
de onmiddellijk betrokkenen de regeling der
bizonderheden in den zin van een loyale,
overeenkomst overlaten. Voorts zal er wel
gelegenheid zijn in een hizondore zitting van
de vcreenigdc commissies van den rijksraad
a.s. Zaterdag uitvoerig te dezer zake een
standpunt in te nomen.
DE VROUW VAN STALIN OVERLEDEN.
Moskou, 10 Nov. (V.D.) Nycdda Alli-
lueva, de vrouw van Stalin, is overleden.
Zij was pas negentien jaar.
PRUISEN TEGEN DE RIJKSREGEERING.
Berlijn, 11 Nov. (V. D.) De rijkskanse
lier heeft hedenmorgen den Pruisische»
minister-president dr. Braun ontvatigen
voor de aangekondigde bespreking over
den inhoud van Braun's briof aan den
rijkspresident Von Hindenburg. Vanmid
dag om zes uur zal Von Papen de minis
ter-presidenten der landen ontvangen, ter
wijl hij in den loop van den middag eerst
nog de Fransche leden van de vierde sub
commissie der Duitsch-Fransche economi
sche commissie zal verwelkomen. De Fran*
6chen zijn vanmorgen te Berlijn aangeko
men.
VON PAPEN SPREEKT MET BRAUN,
Berlijn, 11 Nov. (V. D.) Vanmiddag had
de rijkskanselier het aangekondigde onder
houd met den Prui6i6chcn minister-presi
dent Otto Braun, waarin de pogingen wer
den voortgezet om tot overeenstemming te
komen over de interpretatie van de uit
spraak van het staatsgerechtshof te Leip
zig.
Het onderhoud duurde langer dan eeri
uur; over het verloop der bespreking wordt
niets officieels medegeeld. Men verneemt
slechts, dat de besprekingen de volgend©
week worden voortgezet.
