6a BROUWER
DE EEMLANDEU
Boitenlandseh
Overzicht
Buitenland
Belangrijkste
Weerbericht
Licht op
JOH. DE HEER
Dinsdag 15 November 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arntiemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 118
DE ORGANISATIE VAN
DEN VREDE
KRUISKAMP 10 - AMERSFOORT
00K BELGIË KAN NIET
BETALEN
4 uur 39 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
ERNSTIGE SCHEEPSBRAND
SN ENGELAND
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS
ptr 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand I 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden 13.-. Afzonderli|ke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
1 elke regel meer f0.25 Llefdadighclds-advertentiën voorde
belft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05
Frankrijks veiligheids- en
ontwapeningsplan.
De inhoud van het Fransche veiligheids-
cn ontwapeningsplan, dat zoowel een uni
verseel als regionaal karakter draagt cn
waarvan thans een uittreksel openhaar is
gemaakt, beantwoordt volkomen aan het
geen dienaangaande reeds tevoren Verluid
de. Frankrijk wil 'n stelsel van georganiseer
de veiligheid combineeren met een systeem
van .inkrimping der bewapening, waarbij
hot tevens rekening houdt met de bizon
derc- omstandigheden van eiken slaat af
zonderlijk. Hetgeen lloovcr aan de hand
deed, tracht de Fransche regeering onge
veer, te benaderen door dc verdedigingswa
penen tc versterken en de wapens, die een
offensief karakter dragen, tc beperken.
Parijs heelt ook in zekere mate rekening
gehouden met den Duitschcn pariteitseisch.
Alen herinnert zich, dat Frankrijk verzet
heeft aangetcekend tcgon de omstandighe
den waaronder bedoelde eisch indertijd
naar voren is gebracht; het erkende even
min de juridische bewijsvoering, waarop de
Duitschc eisch was gebaseerd en heeft ter
stond laten uitkomen, dat elke oplossing
dezer aangelegenheid, die do herbewapc
ning Aan Duitschland meebracht, onaan
vaardbaar was. Desniettemin is dc Fran
sche regeering van gevoelen, dat de kwes
tie der rechtsgelijkheid zeer goed thuis
hoort op de ontwapeningsconferentie,
het-belang van den algemeenen vrede wil
ij de pariteit echter slechts geleidelijk ver
werkelijken, hetgeen schijnt te bctcckenen,
dat Frankrijk er niet al te veel voor voelt
reeds nu tot liet peil \an Duitschland te
ontwapenen. Onvermeld mag evenmin blij
ven, dat volgens het Fransche plan de voor
dei.grensverdediging bestemde legerkrach-
tcn.op het Europecsche continent voortaan
in alle landen een gelijkvormig karakter
zullen dragen, n.l. dat van een nationaal
leger met korten dienstplicht cn beperkt ef
fectief. Dergelijke legers mogen dus in of
fensief opzicht niet veel tc bctcekc-
nen hebben. Bovendien zullen alle mo
gendheden, die het ontwapeningsver-
drag tcekencn, ter beschikking van
den volkenbond een bepaald aantal
eenheden stellen, die een langer dienst
tijd hebben en uitgerust zijn met oor
logstuig, dat den nationalcn legers
verboden is, opdat gezamenlijk kan
worden opgetreden tegen een slaat, die
geen genoegen wil nemen met een scheids
rechterlijke uitspraak.
Uit den aard der zaak valt nog niet tc
beschikken over een groot aantal berichten,
die reppen van den indruk, welken het ont
wapeningsplan der regecring-Herriot heeft
gemaakt. Toch kan reeds uit sommige be
richten worden afgeleid, dat velen \an oor
deel zijn, dat liet plan niet veel op een ont
wapeningsplan gelijkt, docli nicer op een
voorstel tot reorganisatie der bewapenin
gen. Men voorziet dan ook, dat de z.g. neu
trale landen, vooral de Scandinavische sta-
tengte kennen zullen geven, dat zij met liet
Fransche plan niet kunnen instemmen.
Bovendien kritiseert men reeds nu in uitge
breide internationale kringen te Gehèvc het
onvbldoendc en ingewikkelde karakter van
de voorstellen, waarmee Frankrijk voorden
dag- is gekomen.
Ofschoon dc Duitschers mecnen, dat er
over het Fransche plan kan worden go-
praat, zijn zij levens van opvatting, dat lier
plan, wat de grootc lijnen betreft, neerkomt
op pen bestendiging van den toestand, door
het [verdrag van Versailles in het leven go-
roepen. De Franschen schijnen er h.i. naar
te streven, dat aan Duitsclilamls ontwapc-
ning wordt vastgehouden, terwijl Frankrijk,
door middel van talrijke uitzonderingen,
die met plan bevat, grootcndeels zijn'mili
taire macht op de been kan houden.
De Engelschon zijn tot dusver ook nog
niei geestdriftig gestemd, daar zij o.m. wei
nig poelen a oor het Middellandsche zee
verdrag, dat in liet Fransche plan is opge
nomen cn liet beginsel behelst van weder-
keerigen bijstand, terwijl zij evenmin kun
nen wegloopen met dc voorgestelde vor
ming eencr internationale civiele lucht
vaart unie.
Epn overeenkomstige gereserveerde hou
ding nemen de Russen cn Italianen aan.
Men ziet dus, dat nog geen opgetogen ont
haal aan de Fransche voorstellen tc beurt
is gevallen, doch dc billijkheid gebiedt vast
te stellen, dat, vergeleken bij Frankrijks
vroegere houding op ontwapeningsgebicd,
zekere vorderingen zijn bereikt, die niet
heejemaal onbelangrijk rnogen worden ge
noemd.
Hu is niet waarschijnlijk, dat het Fran
sche plan in zijn tegenwoordigen vorm zal
woi'öen aanvaard, maar het toekomstige
overleg te Geneve kan misschien met wat
goeden wil leiden tot bevredigende uitkom
sten. Tc optimistisch mag men niet zijn,
doch evenmin mag men reeds nu alle hoop
opgeven, temeer daar dc Duitschers, on
danks alles wat zij op het Fransche plan
inzake de organisatie van den vrede heb
ben aan te merken, niet kunnen loochenen,
dat de Parijsche voorstellen inderdaad
een geschikte .,Erörterungsgrundlage"
-grondslag voor besprekingen derhalve -
vbrmen.
DuitschzEngelsch overleg
De Daily Mail bericht, dat het onderhoud,
hetwelk Simon, de Engelsche minister van
buitenlandsche zaken, met den nieuwen
Duitschcn ambassadeur Von Hocsch, heeft
gohad, betrekking had op het Engelsche
voorstel inzake een neiuwe Europecsche
vredesovereenkomst. Door een dergelijke
overeenkomst zou de twijfel worden wegge
nomen, die nog tusschen de Europecsche
volken en in het bijzonder naar aanleiding
van de Duitsche Oostgrens bestaat.
De Times schrijft, dat, wanneer Simon
naar Genèvc gaat, hij niet slechts den vol
len steun zal hebben van het gchcele ka
binet, doch ook van de grootc meerderheid
van regeeringsaanhangers.
FRANSCHE AMBASSADEUR TE MADRID
TERUGGEROEPEN.
De radicaal -socialistische Républiquc
vernoemt van welingelichte zijde, dat liet
thans vaststaat, dat de Fransche ambassa
deur te Madrid, Herbette, teruggeroepen
zal worden. Hij zal worden opgevolgd dooi
den tegenwoordigen Franschen ambassa
deur te Washington, Claudcl. Ter gelegen
heid van Hcrrïpt's reis naar Spanje was
aan Herbette in verschillende Fransche
bladen verweten, dat luj deze reis zeer ge
brekkig had voorbereid.
GÖMBÖS IN HONGARIJE TERUG
GEKEERD.
Boedapest, 11 Nov. (V.D.i I)o llon-
gaarschc minister-president Gombós is he
denochtend van zijn reis naar Italië in
Boedapest teruggekeerd. Bij zijn aankomst
verklaarde hij aan de journalisten o.a.:
„Ik ben met liet resultaat van mijn reis
zeer tevreden en geloof een werkelijk re
sultaat bereikt te hebben."
Gómbös .verklaarde, dat ook iii Italië de
economische crisis ernstig is. Ieder werkt
daar echter mot vertrouwen.
ZEVCN CHINEEZEN TERECHT
GESTELD.
Volgens een officieel bericht ml Sjaiig
hai is de politic er in geslaagd een gehei
me communistische conferentie te over
allen en 00 vooraanstaande Chinecsche
communisten te arrestèeren. Zeven eomrnu
nisten, allen leden van het centraal comi
té der communistische partij, o.w. twee
rouwen, werden door den krijgsraad ter
dood veroordeeld en Zondagochtend geëxe
cuteerd.
ONRUST IN DE GEVANGENIS TE
HANNOVER.
II a ii n o v c i\ 13 November (V.D.). Na dc
excessen der communistische politieke ge
vangenen is de laatste dagen de rust bin
nen de gevangenismuren niet verstoord. De
zes gevangenen hebben hun vocdselstaking
nog niet opgegeven. De directie heeft tot
nog loc afgezien van kunstmatige voeding
WERKLOOZENRELLETJES IN POLEN.
Te Stargard in Pommerellen kwam het
tot bloedige botsingen tusschcn werkloozen
en politic, waarbij 1G personen werden ge
wond. Er werden 16 werkloozen gearres
teerd.
BOMAANSLAG OP UITGEVERSGEBOUW.
Dc sociaal-democratische Dresdncr Volks-
zéilung meldt, dat in het gebouw van het
blad een helsche machine is gevonden. Aan
gezien in het gebouw ook liet partij-secreta
riaat van dc S.D.P. is gevestigd, wordt ver
moed, dat een politieke aanslag in het voor
nemen heeft gelegen. Er is geen schade aan
gericht.
WERKLOOZEN OVERVALLEN EEN
KOLENTREIN.
Twee hunner gedood.
Warschau, li Nov(II.X.) Bij Pctri-
kau werd een kolentrein door werkloozen
aangevallen, die voor hun winterprovisie
wilden zorgen. Dc begeleidende politie gaf
na drie sommaties vuur, zoodat twee ko-
lendieven neergeschoten werden. Dc ove
rigen namen daarop dc vlucht.
ENGE'.AND BEPERKT DEN VLEESCH-
IN,rOER.
Do onderhandelingen van den Engclschen
minister van landbouw met de vertegen
woordigers der landen, die ham en spek in
Engeland invoeren, zijn geëindigd. Het doel
van deze onderhandelingen was den invoer
van harn en spek met ten minste 20 pCt.
te verminderen. De verdere onderhandelin
gen zullen langs diplomatickcn weg wor
den gevoerd. Bij deze onderhandelingen
zijn betrokken Nederland, Amerika, Rus
land, Polen, dc Baltische staten cn Scan
dinavië.
PLANTEN DEKKEN TEGEN STRENGE
VORST.
Dc nachten worden koud cn aan alles
n-irkcn we dat de winter niet rasse schreden
nadert. We nemen dus onze voorzorgsmaat
regelen opdat wc van plotselinge strenge
vorst geen schade ondervinden. Planten
■welke wel eenige, maar geen strenge vorst
doorslaan moeten nu worden gedekt. Nog
prijkt het forsche pampasgras met de mooie
zilverwitte pluimen, maar nu wordt het tijd
om deze af te snijden, het loof samen te
binden, en de planten aan de voet te dekken
met een laag van circa 20 c.M. droge turf
molm. Van dc op reuzenrabarber gelijkende
Cunnera scabra en G. manicata snijden v/e
de bladeren af. Dc groeikoppen der planten
worden afgedekt met droge turfmolm waar
over nog een laag van 50 c.m. droog blad
wordt aangebracht. Om wegwaaien van het
blad te voorkomen omgeven v/e de aldus
gedekte planten met laag vlcchtdraad. Ook
de op Lelie gelijkende Alstroemeria auran-
tiaca moet flink worden gedekt met droge
turfmolm of droog blad. De gewoonlijk aan
de waterkant geplante Crinum Powelli is
ook niet winterhard en verlangt een soort
gelijke bedekking. Kniphofia of vuurpijl dek
ken we, evenals Gynerium aan de voet met
een laag drooge turfmolm. Japansche ane
mone A. japonica, Anchusa Itahca, Califor-
nische boompapaver is Rommeya Coulter»
en Bocconia cordata moet men voor alle
zékerheid ook eenige bedekking geven waar
voor wc liefst droge turfmolm gebruiken
Ook oader de bolgewassen zijn cr verschil
lende welke moeten worden gedekt. De on
langs geplante Hyacinthen verlangen een
behoorlijke bedekking, evenals Hollandsche
iris of Iris hollandica. Gladiolus nanus, G. ra-
raosus, Ixia en Montbretia.
Ook hiervoor gebruiken we bij voorkeur
droge turfmolm. Onder de houtgewassen
zijn er ook verschillende welke we eenige
beschutting tegen strenge koude moeten
geven. Zoo dekken we niet winterhard ro-
zensoorten aan de voet met droge turfmolm,
althans voorzoover het struikrozen zijn;
stamrozen kan men met de kroon op den
grond buigen en deze vervolgens met een
laag aarde of turfmolm bedekken. Eigenlijk
is het al voldoende wanneer men bij stam-
tozen de veredelingsplaats goed inpakt met
droog mos of stroo.
In 't algemeen nioet men voor bedekking
geen broeierc' materiaal gpGruiken; hierdoor
ontstaat ontijdige groei waj. in het voorjaar,
na het verwijderen van het winterdek zeer
nadcelig voor de planten kan zijn.
Wenscht ge 't beste voor Uw tuin
Bloemen en ook planten, beide?
Kiest 't betrouwbaar adres
KWEEKERIJ DE „H0RSE WEIDE"
Br u&6 cl, li November (V.D.). België
heeft een nota gezonden aan clc regeering
tc Washington, waarin het zich aansluit
bij de demarches van Frankrijk en Enge
land ten aanzien van dc verlenging van
het uitstel der schuldenbetalingcn.
HINDENBURG KAN BRAUN NIET
TER WILLE ZIJN.
In verband met de rijks-
maaireoelen in Pruisen.
Zooals bekend, had dc Pruisische minis
terpresident dr. Braun in een- schrijven
aan Von Hindenburg geprotesteerd tegen
het ontslaan van talrijke hoogc Pruisische
bestuursambtenaren.
Naar het Acht Uhr Abendblalt meldt,
heeft dc rijkspresident thans geantwoord,
dat luj lot zijn leedwezen in %»zen niet kan
ingrijpen, daar volgens de uitspraak van
het staatsgerechlshof de rijkscommissaris
het recht heeft, in het belang van dc ver
eenvoudiging van het Pruisische staatsbe
heer cn van bezuiniging op dat beheer,
maatregelen als de onderhavige tc nemen.
VAKVEREENIGINGEN ONDER TOEZICHT
VAN DEN STAAT.
Dc vak"creeniginge» in Polen «uilen vol
gens een verordening van den staatspresi
dent onder toezicht van den staal worden
gesteld. De verordening bepaalt, dat dc vak-
vcrcenigingen liaar hoeken en bescheiden
ter inzage van dc politic moeten stellen.
ZES DOODF.N BIJ EEN AUTOBUS-
ONGEVAL.
Parijs, 12 November (HX). Bij een auto
busongeluk in de buurt van Oran zijn zes
personen gedood cn 22 gewond.
HONDERDEN SLACHTOFFERS
VAN DEN TYPHOON
Groofe verwoestingen in
Japan aangericht
Tokio, 15 Nov. (V.D.) Het aantal slacht
offers van den typhoon, die in verschil
lende deelen van Japan grooto verwoes
tingen licelt -aangericht, wordt op ruim
1000 geschat. Men vermoedt, dat ongeveer
30.000 huizon zijn vernield. Nauwkeurige
gegevens heeft men hieromtrent nog niet,
aangezien dc meeste verbindingen tus-
schen Tokio en do kust zijn verbroken.
Het ten O. van Shuzuoka liggende dorp
Ivasliiwabara is geheel vernield door een
brand, die tijdens den typhoon ontstond
en zich met razendo snelheid uitbreidde.
Ook te Numazu werden vele huizen door
brand vernield, terwijl Tokio gedeeltelijk in
liet donker werd gehuld. Velo spoorweg
verbindingen, o.a. Tusschcn Tokio en Osa
ka, zijn verbroken.
HET PROCES OVER DE VAN GOGHS
TE BERLIJN.
De heer Scherjon als getuige.
Men meldde Vrijdagavond uit Berlijn aan
de N. R. Ct.:
In het. procos-Wackcr werd dc voormid
dag nog in beslag genomen door het voort
gezette verhoor van den broeder van Wac-
ker, Lconhard Wackcr.
Na do pauze werd de heer Scherjon ver
hoord, ditmaal niet als deskundige, maal
ais getuige. De heer Scherjon doet een om
standig verhaal van de wijze, waarop hij
met Wackcr in kennis kwam. Bij den heel
de Wilt had hij twee van Goghs uit do ver
zameling Wacker gezien, dc grootc Zaaier
cn de Populieren. Dc heer Scherjon had
onmiddellijk do overtuiging gekregen (ge
lijk hij later ook in dc N. R. Ct. heeft gemo
tiveerd), dat de Zaaier een vervalsching
was cn dat de Populieren echt was. Hij
kreeg daarop bezoek van den hoer Wacker,
die de beide schilderijen bij zich had. 1-Iij
kocht do Populieren voor een prijs, waarin
het feit dat Wacker voor een bedrieger werd
gehouden en het schilderij dus moeilijk ver
koopbaar zou zijn, was verrokend. De heer
Scherjon bezocht te zamen met Wacker
het museum tc Utrecht, constateerde bij die
gelegenheid dat Wacker ecu uitnemende
kijk op schilderijen had cn verwonderde er
zich zeer over, dat zulk een man te goeder
trouw een grove vervalsching als dc Zaaier
voor echt had kunnen houden. Hij dron,
er bij hem op aan, de waarheid te zeggen,
waarop hij van Wacker voor de eerste maal
het bekende verhaal over den onbekenden
Rus tc hooien had gekregen. Bij deze gele
genheid zegt dc lieer Scherjon, die beproeft
Duitsch te spreken, hardnekkig „opnieuw"
(von neuem), terwijl hij bedoelt te zeggen
„voor dc eerste maal". Daar dc president
maar steeds in zijn eigen taal „opnieuw" tc
hooren krijgt, kan hij niet vermoeden dat
daarmede „voor-het eerst" gemeend is. Ook
voor den tolk, die mogelijk zeer goed zoowel
Nederlandsen als Duitsch kent, maar niet
dc tusschcntaal. blijft dit misverstand ver
borgen.
Dergelijke misverstanden komen geduren
de het verhoor nog enkele malen meer voor
en brengen nog al eens oponthoud, maar
zulks verhindert niet, dat de heer Scher
jon een uitstekenden indruk maakt. Hij
kan op alle vragen met grooto openhartig
heid cn onbevangenheid antwoorden en aan
het slot van het verhoor wordt er dan ook
niet het minste bezwaar tegen gemaakt hem
tc beëedigen. Dc- heer Scherjon vertelde, hoe
Wacker hem een tweede stuk toonde, dat
hij Scherjon eveneens voor echt hield,
maar op dat oogenblik bij gebrek aan con
tanten niet kon koopen en verder hoe hij te
Berlijn de vrijwel volledige collectie van de
van Goghs in het Kronprinzenpalais to zien
kreeg en welk een vernietigende indruk dit
zoodje op hem maakte. Slechts twee stuk
ken maakten een uitzondering. Ilij heeft
den officier van justitie gevraagd, of cr
ccnig bezwaar togen was deze twee stukken
aan te koopen. Dc officier bevestigde, dat hij
den heer Scherjon heeft verklaard, dat
daartegen niet liet minste bezwaar be
stond. Hangend het proces bleven dc schil
derijen ter beschikking van de rechtbank.
Dc heer Scherjon heeft deze stukken ge
kocht ter verrijking van zijn particuliere
verzameling en om voorloopig steeds in de
gelegenheid te zijn aan de hand van deze
stukken zijn meening te kunnen demon-
strceren, alsmede vanwege de mogelijkheid
dat het eventueel een speculatieve beleg
ging zou kunnen blijken.
BUITENLAND.
Het Fransche ontwapeningsplan.
(Derde Blad, pag. 1)< j
Taifoen in Japan eischt 15 dooden.
(Derde Blad, pag. 1). 1
(Forste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
De brand op de P.C. Hooft.
(Tweede Blad, pag. 1).
De lieer J. Messing thans definitief be
noemd tot bijzonder hoogleeraar in dc He-
gcliaanschc philosophic to Leiden.
(Tweede Blad, pag. 3).
Dc rechtzaak tegen den Amsterdamschen
notaris.
(Tweede Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te De Bilt.
Hoogste barometerstand 776.G Ic Boeda
pest.
Laagste barometerstand: 746.7 to Vardo.
Verwachting:
Zwakke wind uit X. tot O. richtingen,
nevelig tot licht bewolkt, weinig of geen
neerslag, temperatuur om liet vriespunt
dos nachts, overdag weinig verandering in
temperatuur.
In liet gehoele Oostzeegebicd !bleef dc
barometer snel dalen, zoodat van het
grootc hoogc drukgebied alleen een kern
hoven 775 m.M. in Hongarije overbleef. Bij
IJsland vormde zich echter Cin nieuwe
kern van 775 m.M. cn daar dc barometers
aan dc Noorsche kust beginnen te stijgen
en die in Frankrijk blijven dalen, kunnen
O. winden zich nog blijven handhaven. Op
het vastelacl beersebt bijna overal wind
stilte of zwakke wind met ochtendnevel
en fraai weer overdag. Op de Britschn
eilanden is dc lucht betrokken en viel in
liet Z. lichte regen. In Noord-Scandinavic
waait het nog krachtig in 't N.VV. Do
vorst hlojf daar beperkt tot dc Z. hoog
vlakte. In ons land en Duitschland kwam
nog slechts lichte vorst voor. In de boven
lucht in Duitschland hielde dc hoogc teni-
pcraturen tot hoven 3 K.M, aan.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
VELOURS CHIFFON
Moderne tinten f 3.90 per meter.
Velvet vanaf f 1.4S per meter.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
FRANCO LEVERING HUIS.
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
IN DUITSCHLAND.
Verliezen der sociaal-demo
craten en nazi's.
B e r 1 ij n, l i. Nov. (II.N.) Gisteren heb
ben gemeenteraadsverkiezingen plaats ge
had in Saksen cn liet Saargebied en ver
kiezingen voor do „Bürgerschaft" in de
rije stad Lübeck. De uitslag dezer verkie
zingen is over het algemeen in overeen-
temming niet den uitslag der verkiezin
gen voor den rijksdag. Een achteruitgang
viel waar to nemen in het aantal stem
men, op do sociaal-democraten en de na-
tionaal-socialisten uitgebracht, terwijl de
Duitsch-nationalen en de communisten
winsten hadden te boeken.
Londen, li Nov. (V.D.). Het Engelsche
s.e. Erriséon Star, groot G000 ton, dat op
een werf te Hebburn is opgelegd, is Zondag
door brand totaal verwoest. De eerste offi
cier van liet schip is bij den brand om het
leven gekomen. Tiet vuur, dat met grooto
snelheid om zich heen greep, kon pas
Maandagochtend vroeg worden gebluscht,
nadat de brandweer gedurende 24 uur den
brand met twee drijvende stoomspuiten
had bestreden.
De oorzaak van den brand, die in het
voorschip is uitgebroken, is nog onbekend.
Dc schade is zeer groot.