De crisis in het verkeerswezen
'n Verkeersministerie
noodig
KOMT U EENS KIJKEN
Ondergeteekende, abonné op
Dagblad, wenscht te ontvangen:
het Amersfoortsch
exempl. PREMIEPLAAT 1932
„AAN DEN SINGELKANT"
Naam:
Straat en Huisnummer:
VRIJZ. DEM. BOND
Rede van Mr. Mar chant
Rede van den heer Reilsma voor het
Kon. Instituut van Ingenieurs,
afd. verkeer en verkeers*
techniek
Eenheid, waar thans ver
splintering is
Iii een vergadering van de afdecling voor
Verkeer en Verkeerstechniek van het Kon.
Instituut van Ingenieurs te 's-Gravenhagc
heeft de heer S. A. Reitsma, hoofdredacteur
van Spoor- en Tramwegen heden (Maan
dag) in hotel De Twee Steden een rede gc-
houden over: De crisis in het Nedcrlandsch
verkeerswezen. Deze belangwekkende ver
gadering, welke gepresideerd werd door ir.
JIupkes, hoofdingenieur bij de Ned. Spoor
wegen, was buitengewoon druk bezocht.
De minister van Waterstaat was vertegen
woordigd door mr. Silvergieter Hoogstad;
de minister van finantiën door mr. Van
Doorninck, thesaurier-generaal van dat de
partement; do minister van defensie door
den vice-admiraal jhr. Schorer; de minis
ter van buitenlandsche zaken door jhr.
Hooft; de minister van koloniën door den
hoofdingenieur Van der Meulen; van de
Staatscommissie-Welter waren aanwezig
de leden Wel ter, Zaalberg en Damme; ook
van de Staatscommissie-Patijn waren ver
schillende leden tegenwoordig. Verder
merkten wij op vele leden van de Eerste
t ii Tweede Kamer; bestuurders van den
Bond van Bedrijfs-autohoudcrs; bestuurs
leden van do Kon. Ned. Ver voor Lucht
vaart; leden van het comité voor Econo
misch Verkeer; bestuursleden van Scheep
vaart-organisaties en ten slotte leden van
den Personeelraad der Spoorwagen en van
onderscheidene personeelbonden.
Na een korte inleiding stelde dc spreker
de vraag:
Bestaat er bij het verkeer een chaos?
Ieder, die oog heeft voor het donkere punt
op de begroot ing, voor den nood in de bin
nenscheepvaart, voor de milliarden, welke
in de wetren gestoken moeten worden om
voor -snel en zwaar vervoer ongeschikte
wegen te bouwen, voor de „moderne sla
vernij" van het besturend personeel van
ai'Ho's, voor den massamoord op het asfalU
voor het overtreden van schier alle wé'tte-
lijko vcrkecrsbcpalingen, voor het absolute
gebrek aan controle op de bandeloosheid
langs den \vcg cn voor de kapitaalverspil
ling bij het geheelc verkeer, zal dit beamen.
Spreker ging dan in het kort elk der ver-
voerssoorten na om te zien, welken druk
zij ieder voor zich op de openbare kassen
leggen en hoe deze hoogst ongewenschte
toestand historisch gegroeid is.
In de eerste plaats behandelde hij de
spoorwegen. Dc Staat der Nederlanden
werd in 1920 garant voor dc op de exploi
tatie geleden verliezen, waartegenover
stond, dat hij ook in evcntueele winsten
hoven een zeker bedrag zou gaan deelen.
Als gevolg hiervan moest de Staat in 1921
met 32.932.927, in 1922 met 30.502.002,
in 1923 met 22.9S6.G56 cn in 1931 nogmaals
met 2.592.777 bijspringen. In 1932 weder
om met minstens 17.000.000; in volgende
jaren zal dit nog wel meer worden; althans
indien de „leiding", welke de -Regeering
meent te moeten geven, nog langer uitblijft.
Hoe staat het met de vaarwegen? Spre
ker meent, dat niet met zekerheid is na to
gaan of de scheepvaart geen lasten op do
gemeenschap legt; dat dit vermoedelijk wel
liet geval zal zijn; dat desniettegenstaande
bij dc scheepvaart een noodtoestand
hoorscht, welke aan oneconomische con
currentie van het vrachtautobedrijf en
natuurlijk, evenals zulks bij de spoorwegen
en intercommunale tramwegen het geval
is, ook aan de malaise moet worden toe
geschreven eindelijk, dat er stemmen
bij de scheepvaart opgaan, die voor een
concessieregeling pleiten. Op dit laatste
wordt nog teruggekomen bij het wegver
keer.
Inzake het autoverkeer, dat natuurlijk
evengoed als de andere vervoeren zijn eigen
kosten moet dragen, betoogde dc heer
Reitsma, dat het eigenlijke automobiclwe-
zen in den vorm van de wegenbelasting
slechts 12.000.000 bijdraagt in do kosten
te bestrijden uit het Wegenfonds, welke
voor 1932 op 2SlA millioen, voor 1933 op
rond 21.000.000 geraamd werden. Daaren
tegen dragen de wielrijders, die zich vol
gens ir. Mussert (Vrij baan voor de toe
komst) tot de autorijders verhouden als
kat tot hond, jaar 7.000.000 bij, „omdat
liet de kat wel wat waard moet zijn de fox-
terrier opgeborgen te weten". Wanneer
w c in het 25-jaren plan van minister Reij-
mer lezen, dat in dat tijdvak voor voltooi
ing van afgescheiden rijwielpaden
35.300.000 noodig zijn, terwijl in 25 jaren
gestort wordt ongeveer 25 x 7.000.000 of
175.000.000, dan is het duidelijk, dat de
kat van ir. Mussert wel bij een heel dure
verzekeringsmaatschappij is terecht ueko-
mcn. In verhand met het feit, dat het rij
wiel niets aan den weg beschadigt en aan
dien weg geen hoogc cischen stelt, verdient
liet aanbeveling om aan de rijwielbclafting
weder haar oorspronkelijke bestemming le
geven, waardoor het tekort op de vijksbe-
grooting van 22.000.000 tot 15.000.000 zou
worden teruggebracht (dan wel do belas-
ting te verminderen). Verder zou de Rijks
bijdrage uit het Wegenfonds moeten ver
dwijnen. terwijl de 500.000, welke op de
waterstaatsbegrooting nog buitón het We
genfonds voor subsidies aan wegenverbe.ee-
ring staan uitgetrokken, naar het fonds
moeten worden overgebracht. Natuurlijk
zal dan blijken, dat de inkomsten ver on
der de uitgaven blijven. Dit euvel is op
twee wijzen te verhelpen: lc. door de uit
gaven in te krimpen tot een peil evenredig
aan het welvaartspeil en verband houden
dc met de aan te toonen economische nut
tigheid van het werk cn 2e. door de inkom
sten op te voeren door een verhoogde we
genbelasting. Wat dit laatste betreft beeft
de commissie-Weiter het voorstel aan de
hand gedaan de bedrijfsauto zwaarder te
belasten en wel middels een capaciteitsbe
lasting tot een bedrag van 6 7 millioen
gulden, waarbij als grond werd opgegeven
dat de bedrijfsauto ook voor het bestaande
wegennet, waarvan een commercieel ge
bruik wordt gemaakt, zou moeten betalen.
De commissie-Welter voerde nog een zeer
ongelukkig geformuleerden grond aan, n.l.
dat door invoering de concurrentievoor
waarden meer gelijk zouden worden ge
maakt. In dc Millioencnnota werd het dank
beeld afgewezen, omdat, daar de extra-
bcnzinebelasting in dit opzicht voor de
spoorwegen geen verlossende daad was ge
bleken, van do verhoogde autobelasting
geen resultaat was te verwachten.
De volkomen rechtvaardiging van een
belangrijke verhooging van dc belasting
voor de zware bedrijfsauto's is gelegen in
de vernielende werking van die auto's cp
de wegen en in de hoogo eischen, welke
zij daaraan stellen; in de eerste plaats ech
ter in de noodzakelijkheid om de auto's zelf
de inkomsten van het fonds op peil te doen
houden. Concurrentieoverwegingen behoe
ven geen enkel woord mede te spreken. De
Commissie-Weiter hoeft door haar minder-
gelukkige motiveering aan het verkeers
wezen geen goeden dienst bewezen, omdat
daardoor in breedc kringen de overtuiging
is gewekt of bij haar voorstellen, bemoei
lijking der concurrentie voorop stond.
Een feit is dat de auto slechts 12.000.000
bijdraagt in de alleen voor het wegennet
jaarlijks benoodigde 80.000.000, volgens
den tegenwoordigen opzet van de wegen-
verbetering. Bovendien, dat bij het verschil
van 68.000.000 het spoorwegtckort ad
20.000.000 in het niet verzinkt.
Is het nu noodzakelijk de belasting tot
het peil op te voeren, dat do auto het ge
heelc bedrag van 80.000.000 opbrengt?
Feitelijk zou dit wel het geval moeten zijn,
wil men kunnen spreken van een self-sup
porting autovervoerwezen. Maar dit zou
misschien den dood beteekenen voor het
bedrijfsauto vervoer, hetgeen wil zeggen,
dat men zich zou ontdoen van dc groote
natuurlijke voordeelen, welke het vervoer
middel biedt, als: het ontsluiten van af
gezonderde streken (lioëwcl de bedrijfsauto
daar als openbaar vervoermiddel niet
rijdt, omdat dc eigenaar er te weinig ver
dienen kan), de verkcersvoorziening op het
platte land, het steeds ter beschikking staan
voor hem, die een spocd-vervoer noodig
hoéft, het huis-tot-liuis vervoer e.d. Dat wil
natuurlijk -niemand. Maar wat een vervoors
econoom wèl wil, dat is: dat het tempo
der wegverbetering in overeenstemming
wordt gebracht met ons welvaartspeil en
met de bedragen, welke het Wegenfonds
daarvoor beschikbaar kan stellen, nadat de
belasting voor bedrijfsauto's op een behoor
lijk peil is gebracht.
Keer en we thans terug tot het uitgangs
punt van de Commissic-Weltcr, n.l., dat
het vvenschelijk is eenheid te brengen in
het verkeersstelsel, dat nu versplinterd is,
dan zien wc, dat de commissie om daar
toe te komen, de reorganisatie van het De
partement van Waterstaat voorstelt, ge
paard met de omwerking van de begrooting
van dat Departement en met de instelling
bij de wet van een Rijksverkeersfonds.
Overtuigend voor wie dit nog niet wist,
blijkt uit het Rapport, dat de behandeling
der verkeerszaken bij dc tegenwoordige or
ganisatie van Waterstaat niet is, zooals de
ze behoort le zijn. Hoe dc zaak wel gere
geld moet worden, wordt door dc Commis
sie bij gemis aan gegevens niet aangegeven.
Veel beter dan de poging om het ministe
rie van Waterstaat te hervormen, lijkt spre
ker echter de instelling van een Verkeers
ministerie, zooals wij dit in de meeste lan
den kennen en dat nu ook in Indië inge
voerd zal worden.
Een ministerie van Verkeerswezen zou
o.a. een afdeeling voor dc spoor- en tram
wegen moeten bevatten, evenzoo één voor
de scheepvaart (waaronder Rijn- en bin
nenscheepvaart), één voor het railloos weg
verkeer, één voor het lichtverkeer, alsmede
een economische afdeeling, welker hoofd
voorzitter kon zijn van een Vervoerraad,
waarin behalve de hoofden der afdeelingen
ook particulieren, vertegenwoordigers van
verschillende verkeerssoorten, zitting zou
den hebben en aan welken Raad ook de
concessieverleening zou kunnen worden
opgedragen. Daarnaast zou een Rijksver-
keersfohds goede diensten kunnen doen,
omdat het mede de finantieelc eenheid zou
helpen bevorderen.
's-G r a v e n h a g e, 21 Nov. Na de rede
van den heer Reitsma werd gelegenheid
gegeven tot debat, waarvoor 12 sprekers
waren ingeschreven.
De heer H. W. O. dc Bruin (secretaris
van de ver. „Het Wegencongres") wil gaar
ne instemmen met de wenschelijkheid, dat
verdere uitgroei van de verkeerschaos
moet worden stopgezet. Hij bestrijdt echter
de opvatting, dat do belasting der auto's
de wegenbelasting moet worden opge
voerd tot zoodanige hoogte, dat zonder de
rijwielbelasting en zonder de rijksbijdrage
de kosten van onderhoud, verbetering en
aanleg vnn een economisch wegennet daar
uit kunnen worden gekweten. Hij betwist
de juistheid van de door den heer Reitsma
genoemde bedragen van S0.000.000 en
12.000.000.
De wegenbelasting groeit volgens matige
schatting jaarlijks met één millioen gul
den, zoodat na 25 jaren die opbrengst vei
lig op 35 millioen mag worden gesteld.
Gemiddeld js.de opbrengst per jaar gedu
rende die kwarteeuw dan ook niet 12 doch
24 millioen, n.l. het gemiddelde tus6chcn 12
en 36 millioen. Daartegenover staat een
z.i. te hooge schatting van de jaarlijks be
noodigde millioencn voor de wegen, die
aannemenlijk minder dan 80 millioen be
dragen.
Daarenboven zou men een extra bcnzine
belasting a 18 millioen per jaar wen-
6chen, in welk geval de verhouding nog
meer verandert
Een onvergeeflijke fout zou 6pr. het ach
ten, indien de wegenverbetering in lang
zamer tempo zou worden uitgevoerd
hier toch acht 6pr. groote urgentie en
6poed aanwezig.
De heer Reitsma antwoordde, dat z.i. de
80 millioen voor de wegenverbetering
nog laag zijn geraamd.
Overigens meent spr., dat, waar we het
20 eeuwen zonder dure bruggen en -wegen
hebben gedaan, daarmee thans niet zoo
veel haast behoeft te worden gemaakt.
(Interrupties: Jui6t daarom is spoed
thans gevvenscht; de behoefte is thans dui
delijk gebleken).
Baron van Harinxma thoe Slooten (K.N
A.C.) waarschuwde ertegen, dat het auto
moblisme in een keurslijf van wettelijke
concessies e.d. zou worden geperst,
Ir. A. A. Mussert (hoofdingenieur Prov.
Waterstaat, schrijver van de brochure „Vrij
baan voor de toekomst") zcide geen nieuwe
verkecrscrisis te zien. Een goede eeuw ge
leden kon men in twee dagen varen van
Rotterdam naar Keulen. Deze verbinding
werd zóó snel geacht, dat op grond daar
van de aanleg van spoorwegen nutteloos
werd geacht. Later kwamen de spoorwegen
toch, cn daarna de rijwielen, de auto's en
de vliegtuigen. Steeds is dit met moeilijk
heden gepaard gegaan. Thans duurt... de
verkeerscrisis voort Hoe do heer Reit6ma
aan 2 milliard komt voor de wegen verbe
tering in 25 jaren is 6pr. niet duidelijk; het
bedrag is minstens 50 te hoog genoemd.
Spr. acht de zaak in wezen eenvoudig.
Het spoorwegbedrijf is altijd een zorgen
kindje geweest.
Wat wil men: wegen voor de auto's of
geen wegen? Alleen in bet laatste geval
zal men de spoorwegen in hun bestaan
kunnen houden. Naar zijn meening moet
men het spoorwegbedrijf geleidelijk i n
krimpen tot de werkelijk rendabelo lij
ncn.
Wie haast heeft, gaat -tegenwoordig niet
meer met den trein. Wanneer spr. van
Utrecht naar Breda en voor dc koffie terug
moet, dan gaat hij per auto. Men probeere
het maar eens met den trein te doen. (Ge
lach).
Bij de geheele politiek moet worden ge
rekend op snelle toeneming van het auto
verkeer en op inkrimpihg van de spoorwe
gen.
Do heer Reitsma antwoordt, dat ook al
wordt het bedrag van twee milliard aldus
verminderd, het nog een zeer aanmerke
lijke som blijft. Intusschen, wanneer men
de autowegen geheel veilig wil maken,
dan worden de kosten nog veel hooger. Di
verse autobusdiensten rijden alleen maar
op de éenigermate drukke uren; dc trein
tnoet op alle tijdstippen rijden. Dat er spe
ciale autowegen moeten komen, wil spr
niet betwisten, doch het tempo moet in
overeenstemming met do financieele moge
lijkheden geschieden.
De heer Kuiper (dir. Roti. Tramwegmij.)
wijst erop, dat zijn maatschappij te maken
heeft zoowel met tram- als met autovervoer
en met vervoer te w.atpr. Dc H.T.M. betaalt
voor 80 autobussen 40 mille wegenbelas
ting, de plaatselijke tram te Rotterdam 25
mille, voor de autobussen. Tegenover de
opbrengst van invoerrechten aan auto's
staat een belangrijk kapitaal aan leveran
ties door tramwegmaatschappijen binnens
lands, hetgeen aan dc werkverruiming ten
goede komt.
De tramweg-goederendiensten zijn goed
voor het transport van allerlei, dat het
autovervoer niet wil of kan verwerken.
Indien voor iederen passagier door de
autobusdiensten evenveel ruimte zou moe
ten worden gereserveerd als door de tram
wegen dan was er morgen geen enkele
autobus meer. Tegenover den eisch van
twee man besturing bij groote tramweg
snelheden, staat, dat voor de autobussen,
ondanks groote snelheden en gevaren, één
bestuurder per autobus voldoende wordt
geacht.
De Nederlandsche tramwegen verkeeren
in een noodtoestand, waarin spoedig moet
worden ingegrepen.
De heer Biemond (gemeente Amsterdam)
constateert, dat het verkerswezen vooral
voor de groote handels- en havencentra
van belang is. Dc stelling van den heer
Reitsma, dat van de spoorwegen geëischt
zal moeten blijven, dat zij zichzelf bedrui
pen, terwijl ook voor tramwegen de sclf-
6upportingeisch zal diien te gelden, onder
schrijft epr. niet. Trouwens, men kan kwa
lijk spreken van „blijven", waar reeds
sinds lang de spoorwegen met groote te
korten werken. En dan zijn nog niet eens
de honderden millioenen van het tekort in
het spoorwegpensioenfonds cn de afschrij
vingen gerekend.
De spoorwegen hebben in vele landen
den aanleg van waterwegen of het trans
port langs natuurlijke waterwegen tegen
gehouden.
Een goede welvaartspolitiek eischt, dat
het verkeer zoo economisch mogelijk ge
schiedt; de eisch van selfsupporting kan
dan niet altijd worden gehandhaafd.
Na korte beantwoording door den heer
Reitsma, sloot de voorzitter de vergade
ring, met een woord van dank aan spreker
en debaters.
WAPENSMOKKELARIJ.
V e n 1 o, 21 Nov. Een zekere W. H., uit
Sittard, is Zondagavond in de nabijheid van
Dusseldorf gearresteerd. Hij trachtte in zijn
auto 88 revolvers en 500 patronen, die hij
uit Limburg had meegenomen, in Duitsch-
land binnen te smokkelen.
BR. MS. HEEMSKERK.
Hr. Ms. Heemskerk, onder bevel van den
kapitein ter zee D. Vreede, is 19 dezer te
Oran aangekoinep - -
Onze premleplaat 1932 van den kunstenaar W. J. van Dam „AAN
DEN SINGELKANT" Is ta bezichtigen aan ons bureau en bij de
Kunsthandels v. d. Goot, Langestraat en v. d. Vaart, Arnhemsche-
weg an bij Boekhandel „Patrla", Utrechtscheweg
ZIEN IS KOOPEN.
De plaat in rol, afgehaald aan ons bureau f 2.5C
BON
Algemeene vergadering te Haarlem
Do algemeene vergadering van den Vrij
zinnig-Dcmocratischcn Bond, is Zaterdag
begonnen te Haarlem. Mr. W. II. M. Wer
ker heeft haar als voorzitter geopend met
een rede, waarin hij dc taak der vertegen
woordigers der partijen in deze tijden, nu het
aspect van de wereld zich van dag tot dag
wijzigt, en die wereld zich bevindt in een
crisis als sinds geslachten niet werd be
leefd zwaar noemde.
Misschien kan men een lichtpunt in den
economischen toestand zien in de democra
tische overwinning bij de presidentsverkie
zing in de Ver. Staten. Het is gevaarlijk uit
de verhoudingen in dat land gevolgtrek
kingen te maken voor West-Europa; maar
indien de nieuw-gekozen president zijn be
lofte nakomt, zal zijn regeerbeleid toch eer
der gericht zijn op de belangen van do klei
ne burgere en de arbeiders, dun op die der
kapitaalbezitters. En dan zou dc hoop van
velen in Europa een kans krijgen, dat de
Ver. Staten een eersten stap zouden doen
in de richting van verlaging der tariefrau-
ren.
Een ander lichtpunt is misschien het feit,
dat de aanwas der nazi's in Duitschland
schijnt opgehouden te hebben, cn dat bij do
laatste verkiezingen voor don Rijksdag op
den onrustbarenden vloed een ebbe ls ge
volgd. Vooral uit psychologisch oogpunt
mag de beteekenis hiervan ook voor ons
land niet worden onderschat.
En eindelijk: zijn er niet teekenen, die
erop wijzen, dat men in onze Tweede Ka
mer in sterke mate hoopt op do mogelijk
heid van een constitutioneel-parlementair
kabinet na de a.s. verkiezingen? Stemmen
in die richting kwamen toch waarlijk niet
alleen van de zijde der democratische groe
pen ter linkerzijde.
Misschien zijn er ook wel enkele feiten to
noemen, die erop wijzen, dat de crisisde
pressie haar diepste „laag" voorbij is.
Maar juist onder deze omstandigheden is
de nieuwe samonstelling van de Tweede
Kamer, dio door de verkiezingen in 1933
moet plaats vinden, van het grootste ge
wicht.
's-Avonds hield mr. II. P. Marchant, lid
van het hoofdbestuur, een rede, waaraan hel
volgende is ontleend
De toestand is er sedert verleden jaar niet
beter op geworden. Ons partijprogramma is
opgesteld voor normale omstandigheden,
terwijl de tijden nu in menig opzicht ernsti
ger zijn dan in de oorlogsjaren, toen wij van
buitengewone tijdsomstandigheden spraken,
Uit ons geheele programma en uit onze be
ginselverklaring spreekt het streven om de
kracht van het volk in zijn geheel op te voe
ren door een rechtvaardiger verdeling van
het maatschappelijk inkomen, aldus bestrij
den wij op onze wijze het kapitalisme. Ook
over hen, die in deze tijden niet in staat zijn
om te werken, dient een deel van de voort
brenging te worden verdeeld. Het is volko
men onjuist met het rapport-Welter de
werkloozen te beschouwen als bepaalde in
dividuen, die, zonder te werken, teren op
het maatschappelijk vermogen. Het is do
vraag hoe lang de maatschappij dezen toe
stand zal kunnen verduren.
Tot dc voorgestelde en reeds do51 gevoerde
bezuinigingen komende, zegt mr. Marchant,
dat de Vrijz. Dem. Bond vooral ijvert voor
militaire bezuinigingen. Het openbaar on
derwijs wordt door de commissie-Welter
ernstig aangetast en het beginsel der gelijk
stelling wordt geschonden als het openbaar
onderwijs in een dwangbuis wordt gezet en
het bijzonder onderwijs alle vrijheid wordi
gegeven om zich te ontwikkelen.
Uitvierig besprak mr. Marchant den strijd,
dien de Vrijz. Dem. voeren cn hij uees er op,
dat er in dezen tijd een groeiend aanta:
menschen zijn, die worden bekoord door de
verlokking van de dictatuur, zooals b.v. de
communisten; maar er zijn ook fascisten,
mannen van den corporatieven staat.
Ik wil hiérbij niet denken aldus spr.
aan de schamele beweging van het „bruine
huis" in de Parkstraat te den Haag, waar
mee reeds sommige leden van ecnig aan
zien zich hebben geblameerd."
Het regeeringssysteera is niet beslissend
voor de te volgen politiek.
Het gevaar dreigt bij een stelsel als dat
van Mussolini, dat geregeerd wordt tegen
den volkswil. Wij willen dit juist verhinde
ren, door den volkswil voortdurend te ver
zekeren in het regeeringssysteem zelf. Van
veel belang is de vraag of aan hét herstel
van de parlemcntairo praktijk zullen mede
werken de sociaal-democraten.
Spr. kwam tot de conclusie, dat van de
sociaal-democraten geenerlei vertrouwde
medewerking is te verwachten aan het red
den van de parlementaire democratie, in
dien zij op den ingeslagen weg niet beslui
ten tot een radicaal rechtsomkeert.
De sociaal-democraten meenen, dat zoo
dra cr sprake is van democratie, zij vooraan
behooren te gaan. „Zij zien ons als een
sloepje van het roodo fregat. Wij moeten
ons deze waardeering getroosten cn onzen
gang gaan. Voor ons zoo besloot spr.
is de handhaving van de parlementaire
democratie slechts mogelijk in één richting,
bij een regeerbeleid, dat wordt gedekt door
ons beginsel. Bij ons allen leve, zonder on
derscheid, do vaste overtuiging, dat niemand
onzer iets anders beoogt, dat het heil van de
anderen, verzekerd, dat zóó alleen wij onze
bestemming kunnen volgen."
H a a r 1 e m, 20 November. De alg. verga
dering van den Vrijzinnig Democratischcn
Bond werd Zondagmorgen in het Geca. Con
certgebouw tc Haarlem voortgezet.
Bij de hoofdbestuurs-verkiezing werden
gekozen de heeren J. C. Penning te Arnhem
cn ir. J. W. Sprengcr te Ginneken.
Tot voorzitster van het Centraal Bestuur
van do Vrijz. Dem. Vrouwenclub werd ge
kozen mevr. W. A. L. RasVrijman uit Den
Haag.
Vervolgens werden do besprekingen over
de economische crisis-aangelegenheid door
do hoeren J. B. Westerdijk, lid der Tweede
Kamer, Jan Schelthuis en mr. P. J. Oud,
voorzitter van de Crisis-Commissie van den
Vrijz. Dem. Bond, gehouden.
Aangenomen werd een motie van het
Hoofdbestuur, waarin het vertrouwen werd
uitgesproken, dat de V.D.-fracties in de nei-
de kamers alles in het werk zullpn stollen
om tc bevorderen, dat de rijkshogrooting
op een zoodanige wijze sluitend wordt ge
maakt, dat in de eerste plaats de militaire
uitgaven aanzienlijk worden verminderd en
dat voorts de lasten naar draagkracht over
het geheele volk worden verdeeld en na dee
len voor de sociale en cultureele volksbe
langen zooveel mogelijk worden voorkomen.
Do vergadering droeg de kamerfracties op
bij de regeering aan te dringen op werk
verruiming door groote productieve werken
en voorts doorvoering van de 48-urige werk
week bij die bedrijven, waar deze nog niet
verplichtend is.
Na breedvoerige besprekingen nam de
vergadering een motie aan, ingediend door
de afdeeling Enschedé, waarin zij haar af
keuring uitsprak over het feit, dat van
overheidswege vaak benoemingen plaats
hebben van personen in een goed gesala
rieerde functie, terwijl deze reeds een goed
betaald ambt vervullen of een flink pen
sioen genieten.
Een voorstel van Den Haag, luidende:
De V.D.B. bevordere, dat het ten aanzien
van goederen in dc doode hand bestaande
belasting privilege zoo spoedig mogelijk
verdwijnt", werd gunstig gepraeadviseerd
door het Hoofdbestuur aangenomen.
Het beleid der beide kamerfracties werd
goedgekeurd.
Naar aanleiding van een voorstel Am
sterdam, deelde de voorzitter mede, dat ten
einde betere toestanden op omroepgebied
to verkrijgen, de samenwerking tusschen de
omroeporganisaties zal worden bevorderd.
ONRUST ONDER TEWERKGESTELDEN.
Een opzichter mishandeld: 130
werkloozen met schorsing be
dreigd.
Te Apeldoorn zijn ca. 350 werkloozen te
werkgesteld aan het graven van een vijver
in het gemeentelijk grondbezit. „Berg en
Bosch". Reeds herhaaldelijk zijn daarbij
strubbelingen voorgekomen; zoo brak eeni-
gen tijd geleden hier een staking uit. Thans
hebben de aldaar tewerkgestelden zich met
een adres tot B. en W. gewend en hier
in tal vnn grieven naar voren gebracht,
waarvan de voornaamste is, dat de werk
week van 50 tot 45^ uur teruggebracht is.
Een evenredige vermindering van het loon
ging hiermede gepaard.
Donderdagmiddag maakte een opzichter
de arbeiders er op opmerkzaam, dat zij hun
dagtaak tc vroeg beëndigden. Hij werd door
een aantal hunner mishandeld, totdat hij
dcor opzichters cn eenige goedwillige te
werkgestelden in bescherming werd geno
men.
Van een en ander werd mededeeling ge
daan aan den Rijksinspecteur en Zaterdag
werd bericht ontvangen, dat 150 tewerkge
stelden voor den tijd van drie weken ge
schorst zullen worden, tenzij de aanstichters
bekend gemaakt worden. De leiding van het
comité van tewerkgestelden heeft er thans
op aangedrongen, dat de betrokken perso
nen zichzelf aanmelden, teneinde te voorko
men, dat 150 personen worden gedup^
lup^sd.
