Dt ÊÊMLANDEQ
MANNBORG ORGELS
Woensdag23 November 1932
Uitgave: VALKH0FF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 125
KONING GEORGE OPENT
HET PARLEMENT
BOLIVIA BEREIDT EEN
OFFENSIEF VOOR
Bloedige gevechten in
Honduras
Twaalf dooden bij een
autobusongeluk
Dr. SCHACHT STEUNT
HITLER
4 uur 29 min.
L. J. LUYCX ZOON
FRANKRIJKS SCHULDEN
AAN AMERIKA
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per
week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/j«
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
DDI IC npo AnVFRTENTIEN van 1-4 rc9c,s f 105 met inbc9r,P van ceQ bewijsnummer'
nutL.nu.iMMi fQ25> Liefdadjghcids.advcrtentieil voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES", bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen i 1.—» Bewijsnummer extra f 0.05
De moeilijkheden in het Verre
Oosten. Dc strijd om het rap-
port-Lytton.
Zooals men zicli herinnert is lc Genève
"Maandag liet zoovcclste bedrijf van liet
Uost-Aziatisclie drama begonnen. Voor den
Volkenbondsraad liecft dc Japunschc gede
legeerde een uitvoerige uiteenzetting gege
ven, die .een aanhoudende kritiek was op
het rapport dei* cömmissic-Lytton, die naar
Oost-Azic is gezonden om ter plaatse een
onderzoek in te stellen. In dit verslag wordt
nog al een optimistisch, van vertrouwen ge
tuigend standpunt ingenomen met betrek
king tot dc verdere ontwikkeling van Chi
na. Volgens Matsocoka is dit vertrouwen
geenszins op zijn plaats en zijn dc chaoti
sche toiSstaudcn in China een voortdurend
gevaar voor- den vrede in de wereld. Voor
al heeft dc Japansclie afgevaardigde zijn
bezwaren geuit tegen den Chinccschcn
boycot van Japansclie waren; hij wees cr
hierbij op, dat ook Amerika en Japan vroe
ger van een dergelijkcn boycot hebben te
lijden gehad en trachtte in den loop zijner
i ede aan te toonen. datjict den Chineezen
erom lc doen was Japan systematisch uit
Mandsjoerije weg te dringen. Men zal zeg
gen: waarom heeft Japan de gehcele zaak
den niet aan den Volkenbond voorgelegd?
Hierop gaf Matsocoka liet gevaarlijke ant
woord, dat de Japansclie nationale gevoe
lens een buitenlandschc interventie rnet
betrekking lot het Mandsjocrijsclic vraag
stuk niet.zouden hebben geduld. Niet de
houding van Japan, aldus Matsocoka, is
een gevaar voor den wereldvrede, maar de
staal van zaken in China. Japan wil vol
gens hem den vrede handhaven: „Wij wil
len geen oorlog met welk volk ook. Wij
wcnscken geen nieuw gebied; wij zijn geen
aanvallers".
De Chineeschc gedelegeerde tapte, zoöals
lc begrijpen was, uit een geheel ander vaat
je en outkendc, dat het een kwestie van
zelfverdediging was, toen Japan Mpek-
den bezette en geheel Mandsjoerije onder
zijn invloed bracht; tevens wees Welling
ton Koo erop, dat dc eenwording'van China
Ulkens opnieuw werd verhinderd door dc
_.lapansche veroveringspolitiek op het Azia
tische continent. Manneer Japan zicli over
den Chinccschcn boycot beklaagt, dan mag
men volgpns hem niet vergeten, dat de boy
cot een vreedzaam wapen is om een in
dringer te verdrijven. Wellington Koo ont
kende, dat het Chincesclie nationalisme te-
yen dc vreemdelingen is gericht: duizenden
buitenlanders leven in- China in volkomen
vrede. De boycot is z.i. het uitvloeisel van
het feit, dat bij den aanval op Sjanghai
2iO0O Chineezen zijn gedood of gewond en
meer dan anderhalf milliard clollar schade
is aangericht.
Men ziet dus: de partijen staan fel tegen
over elkaar en ook huilen dc zitting van
den Volkenbondsraad om wordt dc strijd
voortgezet. Terwijl Japan den Volkenbond
een uitvoerig memorandum beeft voorge
legd, waarin zijn optreden in Mandsjoerije
wordt voorgesteld als zelfverdediging, daar
de Chineeschc regeering den buitenlanders
niet langer veiligheid kan waarborgen,
heeft de gezant, dr. Yen, China's Genecf-
sche gedelegeerde, aan vertegenwoordi
gers der internationale pers verklaard,
dat China vastbesloten is liet verzet
tegen de Japansclie accupatie van Mand
sjoerije tc verscherpen cu desnoods lie
ver zijn toevlucht zal nemen tot het
kwaad van liet militarisme dan zich verder
ie schikken naar dc wenschen der indrin
gers. Z.i, voert Japan een militaire poli
tiek, die met de verplichtingen van 't Vol
kenbondspact en .andere verdragen niet in
overeenstemming kan worden geacht.
Lord Lvttón, die door dc Japanners fel
is aangevallen, heeft zich genoodzaakt ge
zien in dezen woordentwist in tc grijpen,
lu een radiorede heeft hij er den nadruk
op gelegd, dat de autonome regeering in
Mandsjoerije niet als rechtmatig kan wor
den erkend en dat dc erkenning van Mand-
sjoekwo door Japan daaraan niets veran
derde.
Inmiddels is het merkwaardig de Yos-
sische Zeitung vestigt er eveneens de aan
dacht op dat. terwijl de Engelsche open
bare meening dc rechtvaardige oplossing
van liet Mandsjocrijsclic conflict beschouwt
als een prestigekwestie van den Volken
hond, de rechts: zich orientèerende Engel
sche bladen zich aan dc zijde van Japan
scharen. Zij rnccncn, dat dc juridische en
moreele positie van Japan veel sterker is
dan die der pacifistische critici; hieraan
voegt do Daily Telegraph toe. dat Engeland
liever don Volkenbond den rug zou toekce-
ren dan zich zou laten verwikkelen in vij
andelijkheden, die tegen Japan zijn gericht.
Deze ommekeer, die bij de Engelsche peis
vastgesteld kan worden, toont overduide
lijk aan, welke activiteit de Japansclie di
plomatie den laatsten tijd aan den dag heeft
gelogd. Men neemt in sommige kringen
dan ook aan, dat de Japanners een tege
moetkoming ten aanzien van dc belangrij
ke kwestie der ontwapening ter v.cv. afhan
kelijk hebben gesteld van een hij legging
van 't Mandsjoerijsche geschil in hun geest.
Het is dan ook niet uitgesloten, dat even
eens deze Geneefsche bijeenkomst weer zal
eindigen met theoretische beschouwingen
en de oplossing van het Oost-Aziatische ge
schil voor den zoovcelstcn keer zal worden
opgeschort.
De ontwapeningsen econo:
mische wereldconferentie
I. ouden, 22 Nov. (V.D.) Met het gebrui
kelijke ceremonieel heeft koning George in
gezelschap van koningin Mary 'lieden in
het hoogciiiuis het Britschö parlement ge
opend voor dc nieuwe zitting.
Op straat vertoonde zich het Iradiiio
neele beeld. Nadat ook de prins van M a-
les was gearriveerd, las de koning de
troonrede voor. Hij herinnerde o.a. aan de
overeenkomst, die was bereikt duor dc con
ferentie van Lausanne met het gevolg,
dat dc Volkenbond de economischo wereld
conferentie had bijeengeroepen, die zoo
spoedig mogelijk in het volgende jaar tc
Londen zal worden gehouden, liet io mijn
vurige hoop, dat de conferentie in staat
zal zijn overeenstemming te bereiken in
zake dc maatregelen, die noodig zijn om
tot een oplossing fè kunnen komen van
de huidige economische en financiecle
moeilijkheden van do wereld.
De conferentie tot vermindering en be
perking der bewapening, die thans te Ge
lieve bijeen is, belichaamt do hoop en de
poging der monschheid om de grootst mo
gelijke algcmeenc ontwapening, die kan
worden bereikt, lc verwezenlijken. Mijn re-
gccring zal voortgaan met haar samenwer
king met alle andere leden der conferentie
voor een internationale overeenkomst, die
do basis zal zijn voor een duurzamen vrede.
Mijn rcgecring is voornemens maatregelen
voor tc stellen betreffende dc werkloos
heidsverzekering'en voor degenen, clic niet
in staat zijn werk le krijgen. De landbouw
zal in staat worried gesteld dc plaats, waar
op hij recht heeft in.liet economisch leven
van de n'atic' in lc nemen.
Londen, 21 November (V.D.) Dinsdag
middag is het débat over dc Troonrede in
hot Lagerhuis 'geopend.
Bird (conservatief) diende een adres van
antwoord in. Hij merkte op, dat dc Engel-
sche regecriiigsvcrklaring nopens dc ont-
vvapeningskweslic als een stap voorwaarts
zal moeten worden beschouwd.
In dc door do Labour Partij ingediende
motie wordt verklaard, dat de Dritschc re
geering haar beloften inzake een herstel
der economische,saneering van Engeland
niet nakomt.
Dc leider der oppositie Lansbury eischto
de definitieve vaststelling van den datum
der economische wereldconferentie. IIc!
heeft in het geheel geen zin de conferentie
bijeen te roepen, indien de Britsclic regee
ring haar douanepolitiek niet wijzigt. Lans
bury beklaagde zich voorts over de Engel
sche politiek tegenover Ierland.
Macdonald verklaarde, dat hij toegeeft,
dat aan de economische wereldconferentie
inderdaad ecnig emoeilijkhedcn in den weg
staan. De Engelsche regeering doet echter
haar best, de conferentie zoo spoedig moge
lijk tc doen plaats hebben. Betreffende dc
ontwapeningskwestic wilde hij aan de ver
klaringen van Simon in liet Huis en tc
Geneve niets toevoegen. Dc regeering heeft
Siinon te Gcncve doen weten, dat zij ccw
volledig vertrouwen in hem stelde.
In enge samenwerking met alle regee
vingscolleges en niet niet officieele corpo
raties wordt getracht eer. definitieve oplos
sing van de werkloosheidskwestic to vin
den. Hoofdzaak is daarbij het weder stirnu-
ieeren van den landbouw. Al het lanc, dal
maar even bruikbaar is, moet worden be
bouwd, om een veel grooter deel van lier
Engelsche volk tc kunnen bezighouden.
Sir Herhert Samuel (Liberaal) sprak ver
volgens afkeurend over dc tarievenpolitiek
cn de regelingen van Ottawa. De tolmuren
moeten zoo spoedig mogelijk worden afgc
broken. De economische wereldconferentie
moet in ieder geval maatregelen treffen te
gen iedere verhooging van tarieven.
In het Hoogerliuis heelt Lord Reading
verklaard, dat do wereldconferentie geen
succes zal kunnen hebben, wanneer dani
ook niet de belangrijke kwesties, zooals her
stelbetalingen, oorlogsscbulden, tarieven
enz. zullen worden behandeld.
TROTZKI TE PARIJS.
P a r ij s. 22 Nov. (V.D.) Hedenmorgen
vroeg is Trotzki met zijn vrouw en dc an
dcre zich in zijn gezelschap bevindende
personen te Parijs aangekomen, vanwaar
hij na een kort oponthoud zijn reis naar
Duinkerken heeft voortgezet. Van Duinker
ken zal hij per schip verder reizen naar
Kopenhagen.
Te Parijs was veel politie aanwezig om
hem te beschermen tegen de nieuwsgierige
menigte en dc talrijke fotografen. Deze
maatregelen waren tevens getroffen omdat
dc politic dreigbrieven had ontvangen, dat
gewelddaden zouden worden gepleegd in
dien Trotzki zich te Parijs zou ophouden.
La Paz. 21 Nov. (V.D.), Dc regcering
van Bolivia heeft haar gehcele militaire
macht gemobiliseerd en duizenden reser
visten van alle lichtingen der afgeloopcn
tien jaar onder dc wapens geroepen, ten
einde te trachten door een groot offensief
een einde tc maken aan den strijd tegen
Paraguay, die nu al verscheidene maan
den duurt.
Asuncion, 21 Nov. (Y.i,).). In Paraguay
verwacht men in dc komende dagen ccn
bcslissendcn slag, waardoor ccn einde zal
Komen aan den onofficicclen oorlog, die te
gen Bolivia wordt gevoerd.
Bulletins meldden Zondag, dat. Bolivia
een grootc troepenmacht aan de grens con
centreert.
Mexico City, 21 November <\.D.i. Dc
regceringstroepen van Honduras hebben tic
onder leiding van den verslagen liberalen
candidaat voor liet presidentschap, dr.
lluete, staande opstandelingen verschillen
de nederlagen toegebracht. Zij versloegen
hen hij Tocön aan de goit v.m Honduras
cn in tic bergen van Guayas. De regeerings-
Iroepcn hebben voorts dc stad Progrcso be
zet na ccn verbitterd gevecht met dc op
standelingen.
Bagdad, 22 Nov. (V.D.;. Tengevolge
van het omslaan van een autobus van den
'Syrischen overlanddienst werden twaalf in
zittenden gedood.
Onder de slachtoffers bevond zich een
twaalfjarig meisje, dat op weg was naar
Bagdad, om daar in liet huwelijk tc treden.
POLITIE CONTRA COMMUNISTISCHE
WERKLOOZEN.
C 1 e v c 1 a li tl, 22 Nov. (V.D.). Bereden po
litie voerde eenige charges u(t tegen com
munistische xverkloozen te Cleveland in
Obio, die toegang verlangden tot het stad
huis, teneinde den burgemeester hun
cisclien te overhandigen voor vrije voeding,
vrije brandstof en vrij gas.
Verscheidene personen liepen bij dc char
ges lichte verwondingen op.
TROTZKI OP WEG NAAR KOPENHAGEN.
P a r ij s, 22 Nov. (H.N.) Tritzki is le Pa
rijs aangekomen, vanwaar hij zich naar
Antwerpen zal begeven, om zich daar in te
schepen naar Kopenhagen, waar hij een le
zing zal houden. Hij weigerde tegenover de
journalisten over Rusland te spreken.
NAZI SCHIET TWEE SOC.-DEM. DOOD.
Dortmund, 22 Nov. (II.N.) Tijdens een
woordenwisseling heeft een nationaal-Socia-
list twee sociaal-democraten doodgeschoten.
Dc dader is in hechtenis genomen.
NIEUWE SPANNING TUSSCHEN ITALIË
EN ZUID-SLAVIË.
Woelingen op een eiland.
Rome, 21 November (V.D.) De Ilaliaan-
sclic pers volgt aan de hand van berichten
uit M'ecncn cn Belgrado met aandacht de
ontwikkeling van den politieken toestand
in Zuid-Slavie. Een reclUstreeksch bericht
uit Zara maakt pas nu melding van liet
feit, dat eenige dagen geleden op liet Dal-
RUSSISCH-ROEMEENSCHE
BESPREKINGEN MISLUKT.
Bood a p e s t, 22 Nov. V. U.) De Donau-
pest verneemt uit Boekarest, dat dc onder
handelingen tusschen Roemenie en sovjet-
Rusland over het non-agressiepact defini
tief zouden zijn mislukt. De minister van
buitenlandschc zaken Titulescu zal waar
schijnlijk reeds morgen in het parlefncnt
nadere bizonderheden mededcelen.
Er is maar één man, die rijkskanselier
kan worden
Een parlementair kabinet?
Bremen, 21 November (V.D.) De thans
te Berlijn vertoevende hoofdredacteur van
de Nordwestdeutsche Zeitung, M'ilhclni
Georg, heeft zijn blad een interview geseind
met den vroegeren directeur van de Rijks
bank, Dr. Schacht.
Op de vraag of Schacht geen Rijkskanselier
wilde zijn, antwoordde deze: Er is thans
slechts één man, die Rijkskanselier kav
worden en dat is Adolf Hitler.
Zal Hitler op de voorwaarden ingaan,
welke men hem liecft opgelegd bij liet ver
strekken van de opdracht? was dc tweede
vraag. Het antwoord luidde: Men mag een
man die een grootc taak heeft en daarmede
grootc verantwoordelijkheid op zich neemt
deze taak niet bemoeilijken door voorwaar
den met betrekking lot do toe tc passen
methodes.
„Bij gelegenheid", aldus vervolgde
Schacht, „verzoek ik U het volgende tc pu
bliceeren: Hitler heeft den 13cn Augustus
niet gezegd: Ik wil de gehcele macht, maar:
Ik wil de geheelc verantwoordelijkheid. In
dien Hitier thans geen Rijkskanselier wordt,
dan zal hij het over vier maanden worden
Ilij kan wachten".
Nopen valutakwesties verklaarde Dr.
Schacht: Zoo lang het betalingsverkeer met
liet buitenland van hooger hand wordt ge
regeld, behoeft men niets te vreeztpi.Het
zal cr dus op aun komen liet deviezenver
keer niet eerder weer vrij tc maken dan
een in evenwicht gebrachte betalingsbalans
do Mark op haar pariteit kan, handhaven
ook in het in tern at ionaio betalingsverkeer.
Vóór het antwoord van Hitier
In de late middaguren had het den schijn,
dat dc leiding der N.S.D.A.P. geneigd is
zich positief in tc stellen op de opdracht
van den Rijkspresident aan Aclolf llillci'
verstrekt én de door den Rijkspresident ge
wenschtc gedachtenw isseling met dc par
tijen aan te vangen. Alvorens evenwel defi
nitief besloten zal worden de opdracht te
aanvaarden, zullen nog breedvoerige bc
raadslagingen moeten plaats hebben, waar
bij ook contact zal worden gezocht met an
dere vooraanstaande persoonlijkheden uit
het openbare leven.
Van welingelichte zijde wordt er op ge
wezen, dat deze voorwaarden hij de eerste
besprekingen van den Rijkspresident met
de partijleiders reeds in zekere inate zijn
toegelicht. Dit geldt met betrekking tot liet
Centrum ook voor de kwestie van het dua
lisme RijkPruisen.
Naar verluidt, gaat liet antwoord van
staatssecretaris Dr. Meissner aan Hitler uit
van de gedachte, dat een presidbntieéle rc-
geéring niet door den leider van een poli
tieke partij kan worden gevormd. Derhalve
komt slechts een regeering op parlemen
tairen grondslag in aanmerking, waarbij
voor liet ontworpen program ten minste
een tolerecrende meerderheid zal gevonden
moeten worden.
Hitier zal pas Woensdag beslissen*
De beslissing van Hitler of hij dc op
dracht van den Rijkspresident inzake de
vorming van ccn kabinet op parlementai
ren grondslag zul aannemen, is Dinsdag
avond niet meer gevallen cn zal pas M'oens-
dag in den loop van Öen ochtend worden
genomen. Aangenomen wordt, dat-liet ant
woord van Hitler M'oensdagochtcnd den
Rijkspresident zal worden overhandigd.
In'de avonduren zijn in nationaal-socia-
listiscbc kringen .opnieuw bezwaren gerezen
tegen tie aanvaarding van de opdracht, aan
gezien een indirect contact met andere par
tijen toch niet het resultaat heeft gehad,
dat rnen meende tc mogen verwachten.
Niettemin is thans nog niet aan te geven
hoe het definitieve antwoord van Hitler zal
luiden^
HAAR KIND OP DE RAILS GELEGD.
Om in 't bezit der levensver
zekeringsom te komen.
Berlijn, 21 Nov. II.NVj. Eenige dagen
geleden werd een zes-jarig meisje bewus
teloos gevonden op de rails van een Bor-
lijnschoii locaalspoorweg, kort voordat een
trein zou passeeren. Het kind werd naar
een ziekenhuis gebracht, waar het aan de
gevolgen van een ernstige schedelbreuk
zwaar ziek ligt. Het onderzoek van de po
litie heeft thans aan het licht gebracht, dat
hier misdaad in hef spel is, welke misdaad
door dc moeder van het kind, een 2ó-jarigc
gehuwde vrouw, is begaan. De vrouw heelt
na een urenlang verhoor ccn bekentenis af
gelegd. Klaarblijkelijk wilde zij zich door
den dood van het meisje in liet bezit stel
len van liet bedrag der levensverzekering,
die voor iOOO Mk. gesloten was. Ook de
man van de vrouw is in hechtenis geno
men, daar hij van medeplichtigheid ver
dacht wordt
BUITENLAND,
Europa's schulden aan Amerika.
(Lcrsto Blad, pag. 1.)"
Zittiw
BINNENLAND
der Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1).
Auto op onbewaakten overweg bij Echt
dcor den trein gegrepen. Twee dooden.
(Twééde Blad, pag. 2)<
Broedermoord te Voorst.
(Tweede Blad, pag. 2)t
De crematie van Dr. G. II. Ilinlzcn.
(Tweede Blad, pag. 1)'<
Mr. Vollmar cn Lotisico.
(Tweede Blad, pag. 2)'«
STADSNIEUWS.
De provincie en de P. U. E. M.
(Eerste Blad, pag. 3)'.
De gemeenterekening 1931.
(Eerste Blad, pag. 3Ï*
Medegedeeld doorliet K. X. M. I. le Do
Bilt:'
Hoogste Barometerstand: 766.2
te La Coruna.
Laagste Barometerstand: 721.8
to Thorshavn.
Verwachting: Meest matige lot krachti
ge Z.M. tot M". wind, zw aar bewolkt met
regenbuien cn tijdelijke opklaringen, iets
kouder.
De 'diepe depressie in het X.W. heeft zicli
O. en Z.O.-w aarts uitgebreid. Op IJsland
stijgt de barometer bij stormachtige N.
winden, sneeuw en lichte tot matige vorst.
Bijna liet geheelc waarnemingsgebied is
nog onder invloed van deze depressie,
waarvan do kern hij do Faroer ligt. Het
stormt over de Britsclic eilanden uit 't W*
In de Oostzee in *t Z.M'.- en Zuid. In Scan
dinavië valt in het N. op vele plaatsen
sneeuw. Op liet vaste lancl valt veel re
gen, alleen in Oostenrijk is nog kalm weer
met mist. Vorst komt verder alleen in
Noord-Scandinavié voor. In dc omgeving
der Noordzeo werd liet veel zachter. De
vooruitzichten blijven ongunstig. Korte op
klaringen zullen wordeir afgewisseld door
regenbuien en wanneer de afkoeling ver
der doordringt kunnen ook hagelbuien oi
sneeuw voorkomen.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
bont-
HANOSCHOENEN:
Nappa gevoerd f 2,75 met
rand f 3,25 en hooger.
Nieuwe modellen in suède en
chevreau.
Het toonaangevende fabrikaat.
Complete collectie.
FIRMA R. VAN DEN BURG,
Arnh.straat. Gevestigd sedert 1887.
Parijs, 21 Nov. (II.X.). Volgens berich
ten uit New York zal het onderhoud, dat
president Iloover morgen met Roosevelt
zal hebben, beslissend zijn voor het vraag
stuk der oorlogsschulden cn voor de vast
stelling van den datum voor dc economi
sche wereldconferentie. Naar verluidt, moet
men in politieke kringen te Washington
weinig voelen voor een gelijke behandeling
van Frankrijk en Engeland in het vraag
stuk der oorlogsschtilden. Men is overtuigd
dat Frankrijk gemakkelijk den op 15 De
cember vervallenden termijn kan betalen.
Daarentegen geeft men toe, dat de rente
voet voor Engeland een zekere hardheid is.
De Agonce Econ. et Fin. zegt tc weten, dat
Iloover het geheelc vraagstuk der oorlogs
scbulden door vaststelling van een defini
tief totaal bedrag wil oplossen.