DE EEMLANDEU
Maandag 28 November 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 129
EEN KABINET-VON
SCHLEICHER?
MACD0NALD VOL GOEDEN
MOED
DE VERKIEZINGEN
IN BELGIE
WERKL00ZEN0PMARSCH
NAAR WASHINGTON
FRANSCH-RUSSISCH NIET-
AANVALSVERDRAG
POLEN EN DANZIG WORDEN
HET EENS
4 uur 23 min.
L. J. LUYCX ZOON
PIANO'S VLEUGELS
Fa. R. VAN DEN BURG
AMERSFOORTSCH
i
ABONNEMENTSPRIJS per 3 «aanden voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per
- week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f G.17J/a.
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Liefdadigheids-advertcnticn voor dc
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05
België's burgers naar de
stembus. Een flinke voor
uitgang der socialisten en
katholieken.
Ofschoon pas morgen over den officicclon
■uitslag van de verkiezingen, die op 26 No
vember in België hebben plaats geba l, valt
te beschikken, kan men reeds nu uit de
partieele resultaten opmaken, hoe onge
veer het nieuwe Belgische parlement zal
zijn samengesteld.
In de eerste plaats trekt het de aan
'dacht, dat de socialisten (de werklieden
partij) vorderingen hebben gemaakt, die
werkelijk naam mogen hebben. Blijkbaar
hebben vele kiezers, die tot dusver hun
heil van de liberalen verwachtten, dezen
thans den rug toegekeerd. Ook de katholie
ken kunnen over den uitslag van hun elec-
toralen veldtocht tevreden zijn: hun zetel
winst hebben zij vermoedelijk vooral te
danken aan het feit, dat Vlaamsche natio
nalisten zich thans bij hen hebben aanj
sloten. De communisten konden eveneens
winst boeken: zij kregen er een paar zetels
bij.
Het kind van de rekening zijn in de
eerste plaats de liberalen geworden, terwijl
de Vlaamsche nationalisten (de frortters)
zich evenmin hebben kunnen handhaven,
al zijn hun verliezen niet opzienbaren 1.
'Aan den anderen kant heeft niet zoo'n
geduchte verschuiving in dc partijverhou
dingen plaats gevonden, dat de regeerings-
vorming er door wordt vergemakkelijkt.
Zooals men weet, beschikten dc katholie
ken tot dusver in het parlement over 76
zetels, terwijl de socialisten door 70 man
in de Kamer waren vertegenwoordigd.
Daar dc socialisten ditmaal niet veel meer
dan de katholieken hebben gewonnen, is
het verschil in de sterkte der beide par
tijen vrijwel gelijk gebleven. Onder deze
omstandigheden mag men aannemen, dat
de socialisten ook ditmaal geen neiging
aan den dag zullen leggen om een coalitie
met de katholieken aan te gaan, zoodat
laatstgenoemden evenals liet geval was
bij dc regeering, die het uitvloeisel was van
de verkiezingen, welke op 26 Mei 1029 wer-
den gehouden'^- vermoedelijk ditmaal op
nieuw een beroep zullen doen op de libo-
lalcn, die verzwakt in het parlement tcrug-
keeren. In elk geval zal een Belgische re
geering, die gevormd mocht werden op den
grondslag van de samenwerking tusschcn
liberalen en katholieken, weer minder
sterk zijn dan de vorige regeeringen, daal
de oppositie tegen de conservatieve coali
tie numeriek krachtiger is geworden.
Het is dus geenszins uitgesloten, dat
weer het aanzijn wordt gegeven aan een
kabinet-Jaspar of een regcering-Renkin,
doch volkomen zekerheid bestaat hierom
trent nog geenszins. Herhaald kan slechts
worden, dat geen der partijen zoo'n sprong
vooruit heeft gedaan, dat zij de volstrekte
meerderheid heeft behaald, zoodat, wan
neer men inderdaad van een rood-zwarte
coalitie, die een geweldig sterk blok zou
vormen, dat door geen parlementaire uit
spraak zou kunnen worden weggevaagd,
afziet, de liberalen, hoe verzwakt zij ook
zijn, niettemin een belangrijke rol kunnen
spelen, daar zij op dc wip blijven zitten.
Practisch zal de toestand in Belgic dan
óók wel blijven, zooals hij tot dusver was.
B e r l ij n27 Nov. (H.N.) Ook vandaag zijn
besprekingen gehouden voor een oplossing
van de crisis, die echter geen officieel ka
rakter hadden. Rijksweerministcr von
Schleicher heeft ook contact gezocht met den
socialistischen leider Breitsclicit, doch of
het tot een officieele bespreking zal komen,
hangt at van het overleg dat Dr. Brcitscheicl
met zijn partij vrienden zal plagen. Op het
oogenblik wordt een kabinet-von Schleicher
weer het meest waarschijnlijk geacht.
pantsertrein gederailleerd.
11 dooden.
Peking, 27 Nov. (V.D.) Volgens een be
licht uit Moekden is bij Kirin een Japanschc
pahtsertrein gederailleerd. Elf soldaten
werden gedood en vele anderen gewond. De
ontsporing zou veroorzaakt zijn door boos
opzet.
opzienbarende arrestatie
van een arts.
Hamburg, 26 November. (V.D.) Het
Hamburgger Tageblatt deelt mede, dat dr.
Enoch is gearresteerd, daar hij ervan
wordt verdacht minderwaardige sera te
hebben geproduceerd, die hij met een
>als>ch contrólemerk in den handel heeft
gebracht. Volgens het blad heeft hij zijn
bedrijf ook voortgezet, nadat hem bekend
was geworden, dat door de inspuiting met
de sera do ernstigste ziekteverschijnselen
zich hadden voorgedaan. Bovendien zou hij
paardevleesch hebben goedgekeurd voor de
menschelijke consumptie, hoewel de dieren
met de sera waren behandeld. Na aanvan
kelijk uitvluchten te hebben gezocht, heeft
dr. Enoch later bekend. Dc justitie deelt
officieel mede, dat Enoch heden is gear
resteerd.
„De Amerikaansche hoop op
betaling is ijdeV'
Schuldenkwestie beletsel voor
wereldherstel
Engeland heeft Amerika, aldus Macdo-
nald in een rede, noch om annuleering,
noch om vermindering der schulden, doch
uitsluitend om uitstel van betaling ver
zocht om intusschen gelegenheid te heb
ben het gcheele vraagstuk der schulden te
bespreken. Engeland is van meening, dat
een dergelijk uitstel van. het standpunt van
eiken staat, met inbegrip van Amerika,
good business" zou zijn. Engeland huldigt
dit standpunt niet in verband niet den ter
mijn, die op 15 December vervalt, doch in
verband met den algemecncn toestand. De
regeeringen, die den toestand werkelijk be-
rijpen, moeten bijeenkomen om het vraag
stuk der schulden te bespreken en tot een
bevredigende regeling te komen, die de
wereld het vertrouwen moet teruggeven.
De wereld moet van den druk kenden last
der oorlbgsschuldcn bevrijd worden, daar
deze de volken ten gronde richten en reeds
millioenen mannen tot den bedelstaf heb
ben gebracht.
Het is de politiek der Engelsche regee
ring do wereld van dezen druk te bevrij
den. Macdonald kan geen oogenblik gcloo-
vcn, dat geen oplossing gevonden kan wor
den, die uitstel van de op 15 December a.s.
vervallende betalingen mogelijk maken.
Do Times, die merkwaardigerwijze nog
geen hoofdartikel aan de zaak heeft ge
wijd, schrijft in het handelsgèdeelte, dat de
bewering, dat Engeland geen dollars heeft,
niet juist is. Financial News meent, dat
Engeland - op 15 December betalen zal. Do
volgende punten staan reeds vast:
1. Aangezien de continentale scbuld-
eischcrs zonder herstelbetaling niet willen
betalen en aangezien de herstelbetalingen
dood, begraven en vervloekt zijn, is do
Amerikaansche hoop op betaling met uit
zondering van Engeland, ijdel.
I. Men is het er over eens, dat Engeland
niet meer volgens de bepalingen van de
overecnkomst-Baldwin kan betalen.
3. De meerderheid der leiders is uit doel
matigheidsoverwegingen tegen uitstel van
betaling. Alen dient zich daarbij af te vra
gen, welke waarde een uitstel van zes
maanden voor Engeland heeft en of En
geland zich kan veroorloven, zijn conimcr-
cieele schuldenaars een voorbeeld van be-
talingsuitstel te geven.
•j. De stabiliteit van de effectenmarkt is
bedricgclijk.
5. Do strijd om de schuldcnkwestio lioudt
het herstel van de wereld minstens een
half jaar, misschien ook langer, op.
Ilct antwoord van Stimson op de Fran-
sche nota over de schulden vindt geen in
stemming in do Parijsche pers.
De Matin schrijft, dat liet ccnig juiste
in de lange Amerikaansche verklaring is,
dat er in wordt geconstateerd, dat de re
geering zonder het congres niets kan doen.
Maar wanneer het Amerikaansche congres
souverein is, dan geldt dit evenzeer voor
het Engelsche en voor het Fransche parle
ment. liet blijft dus aan deze beide parle
menten om het slotwoord in deze zaak te
spreken.
het proces-bullerjahn.
Leipzig, 26 Nov. (V.D.) Bij do hervat
ting van het proces wegens landverraad te
gen Bullerjahn heeft het openbaar ministe
rie na een requisitoir van verscheidene
uren, 12 jaar tuchthuisstraf en verlies van
üe burgerlijke rechten voor den tijd van
10 jaar geëischt met handhaving van liet
vroegcro vonnis. Het reeds geboete deel
van de straf moet in mindering worden
gebracht, liet openbaar ministerie was lot
de overtuiging gekomen, dat Bullerjahn
landverraad had gepleegd.
hooischelf met slapende
menschen afgebrand.
Praag, 25 November. (H.N.) Aan de
grens van Praag is. naar pas thans hekend
wordt, Zondagnacht een groote hooischelf
afgebrand. In de asch zijn thans beenderen
van menschen gevonden. Personen uit de
omgeving hebben verklaard, dat in den
nacht van den brand 10 a 12 personen in
dc hooischelf liehhcn geslapen.
Incidentenvooral in
Eupen en Malmedy
Brussel, 27 Nv. (V.D.) Dc verkiezings
dag is ditmaal niet zonder incidenten ver-
loopen. Voor zoover tot nu toe is te over
zien, is liet. Zondagochtend, vooral in het
vroegere Duitscho gebied Eupen en Mal
medy tot vechtpartijen gekomen. Te Eupen
kwamen Duitscho socialisten in conflict met
aanhangers der Katholieke Unie. De socia
listen waren, naar het schijnt, uit omlig
gende gemeenten overgekomen. Het is tus-
sclién beide groepen tot een hevige vecht
partij gekomen, welke meer dan een uur
duurde en slechts beëindigd kon worden
door tusschenkomst van gendarmerie uit
Verviers. Bij de botsingen zijn zes personen
gewond. Ook in het plaatsje Kettcnis moest
de rijkswacht ingrijpen bij een vechtpartij
tusschcn socialisten en katholieken.
Te Antwerpen werden bij een kloppartij
tusschen katholieken en socialisten elf per
sonen gewond, van wie vier orstig. De vech
tenden hebben van vuurwapenen gebruik
gemaakt, waarbij ook op dc politie werd
geschoten.
Te Bergen en in het kolcngebied van de
Borinage hebben hier cn daar kloppartijen
plaats gehad tusschcn socialisten en aan
hangers der liberale vakvercenigingen. Ver
scheidene personen werden gewond. Ook te
Verviers zijn bij ongeregeldheden verschei
dene personen gewond. Tc Moeskron (West-
Vlaandercn)is de gevel van het tehuis rlcr
Christelijke vakvoreenigingen beschadigd.
De politie stond hier machteloos tgenover
de belhamels.
Ilocwel de stembureau x al om een uur
vanmiddag gesloten werden, zijn nog geen
uitslagen hekend.
Verlies en winst van zetels
bij de Belgische verkiezin
gen.
Brussel, 27 Nov. (V.D.) Dc liberale
partij zïI waarschijnlijk vijf lot zes zetels
verliezen; daartegenover wint do Katho
lieke partij minstens vijf zetels, n.l. twee
in West-Vlaanderen, twee in vdc provincie
Antwerpen en een in dc provincie Luik. De
socialisten winnen een zetel in de provin
cie Henegouwen, een in' Mechelen cn een
in Luik. Te Namen zouden de socialisten
een zetel verliezen, welke aan de liberalen
ten goede zou komen. De Vlaamsch-natio-
nalc partij verliest twee zetels in Wcst-
Vlaandcren cn twee in Antwerpen, in to
taal dus vier zetels. Dc liberalen verliezen
waarschijnlijk een zetel ten voordccle van
de lvathoiieken in de provincie Limburg.
Hier zullen de Katholieken dus zes zetels
hebben. In dezo zelfde provincie behouden
de Vlaamsch-nationalen hun zetel.
Chicago, 2 6 Nov. (V. D.) Na conige
lichte botsingen met dc politic zijn gisteren
500 werkloozen uit Chicago vertrokken voor
een liongermarsch naar Washington. De
deelnemers liopcn tijdig voor dc opening
van het congres op 5 Dcc. a.s. in Washing
ton te arriveeren. Ilun voornaamste cisch
is een uitkeering van 50 dollars om zich het
noodige aan te schaffen voor den komenden
winter.
ONGEVAL OP EEEN ZWEEFSPOORWEG.
Twee dooden.
Freiburg, 27 Nov. (H.N.) Op den
zweefspoorwog bij Freiburg im Brcsgau is
een wagon van een hoogte van 12 Meter ge
vallen. De drie inzittenden trachtten zich te
redden door uit den wagon te springen, doch
twee hunner verongelukten, terwijl de derde
zwpar gewond werd.
DUITSCH STOOMSCHIP VERGAAN.
Stockholm, 25 Nov. (V. D.) Op het
eiland Oland zijn, behalve een reddingboot,
twee lijken van matrozen aangespoeld, die
hoogstwaarschijnlijk behoord hebben tot do
bemanning van het ITaiiiburgschc s.s. Her-
Iha Grube, dat vijf koppen aan boord had
en met een lading hout op weg was van
Gamleby (Zweden) naar Stettin. Men ver
moedt, dat liet stoomschip tijdens het
noodweer der laatste dagen is onderge
gaan. De matrozen waren voorzien van
reddingsgordels. Het is waarschijnlijk, dat
ook de andere drie opvarenden verdronken
zijn.
POOLSCHE OORLOGSINVALIEDEN
IN HONGERSTAKING.
W arschau, 26 No v. (V. D.) In dc loka
len van het Poolsclie verhond van oorlogs-
invaliedcn te Warschau, dat ongeveer dui
zend leden telt, verzamelden zich gisteren
44 invalieden, die door arbeidsongevallen
hun verminking hadden opgeloopen. Zij be
sloten als protest tegen de „hongeruitkee-
ring" van 50 a 60 zloty per maand en als
protest tegen de werkloosheid in hongersta
king te gaan.
brandstichting en zelfmoord.
L c i p z i g, 25 Nov. (V. D.) Hedenmorgen
werd de brandweer te Leipzig gealarmeerd
voor een brand in de Fclscnkellcrstrassc.
Met grooto moeite kon de brandweer de
brandende woning binnendringen, waar zij
het volgende schouwspel zag: alle meube
len waren onderstboven gekeerd. Alle la
den waren opengetrokken en gevuld met
hout cn kolen, terwijl bovendien klaarblij
kelijk alles met petroleum was overgoten.
In het midden van do kamer lag het lijk
van den eigenaar, die als zenuwpatiënt
bekend stond cn, zooals bleek, het huis
in brand had gestoken, nadat hij zich met
een ijzerdraad aan het plafond had opge
hangen. Door de hitte was de draad ge
smolten en vond men het lijk van den on
gelukkige gedeeltelijk verbrand in het mid
den van de kamer
Dinsdag vindt te Parijs de
onderteekening plaats
Nadat de Fransche ministerraad zijn
goedkeuring heeft gehecht aan liet arbitra
ge- cn niet-aanvalsverdrag met do unie
van sovjetrepublieken, zal in de Fransche
hoofdstad Dinsdag do onderteekening
plaats vinden. In verband met liet non-
ogrcs.sicpact, dat Rusland met een reeks
Europecsche staten heeft gesloten, wordt
er aan herinnerd, dat de sovjetregeering
in 1030 Polen en Frankrijk liet weten, dat
zij bereid was ook met hen verdragen te
sluiten. Aanvankelijk echter hadden die
onderhandelingen geen resultaat, zoodat
Rusland zich toen bezig hield met het af
sluiten der besprekingen met Finland, Est
land en Letland. Nadat deze staten de ver
dragen hadden bekrachtigd, onderlceken-
de tenslotte ook Polen in Juni van dit
jaar het verdrag, maar stelde de ratificatie
uit om Roemenië do vrije hand tc laten in
zijn onderhandelingen met Moskou. Daar
echter geen kans bestaat op overeenstem
ming tusschen Boekarest en Moskou, heeft
dc Fransche rogeering van de sovjetregee
ring een speciale verklaring gevraagd,
waarin de verzekering wordt gegeven, dat
Rusland ter oplossing van zijn geschillen
met Roemenië, geen geweld zal gebruiken.
Do sovjet-regeering heeft nu, naar dc
Tcfiaps meldt, een verklaring afgelegd,
waarin zij haar vreedzame gezindheid je
gens Roemenië bevestigt. Onder deze voor
waarde ondertcekent nu ook Frankrijk het
non-agressiepact met Rusland, terwijl Po
len zijn verdrag zal ratificeeren.
Danzig, 26 November. (V.D.) In Dan
zig is men voornemens voor het geval', dat
Polen inderdaad overgaat tot invoering
van liet zloty-tarief hij dc spoorwegen, zoo
dat voortaan slechts Poolsch geld in ont
vangst wordt genomen, tot krachtige pro
test-maatregelen over te gaan. Dc tram-
maatschappijen, automobiclonderncmingen
cn andere verkeersondernemingen overwe
gen om op verschillende trajecten, waar
tl.ans ook een spoorwegverbinding is,
diensten te openen, zoodat dc spoorwegen
geboycot kunnen worden.
Voorts heeft de regeering van Danzig
eon protest-nota overhandigd aan den
Poolschen diplomaticken vertegenwoordi
ger tegen het in beslag nemen van goede
ren aan dc Poolschc grens, welke beslag
leggingen in strijd met de douanc-overeen-
kemst zouden zijn.
Een nader bericht uit Genèvo behelst,
dat dank zij mede de tusschenkomst van
den Volkenbondscommissaris Polen en
Danzig het Zaterdag eens zijn geworden.
Een cn ander bcteckent, dat Warschau
niet zal overgaan tot de gedwongen, in
voering van de zloty in het spoorweggebied
van Danzig.
DE AANSLAGEN TE KONINGSBERGEN.
K on i n gsb e r g e n, 25 Nov. (V. D.) Vrij
dagochtend is in verband met de op 1
Augustus te Koningsbergen gepleegde aan
slagen de zes-persoons Mercedes-aulomo-
biel van den gouwleider der N.S.D.A.P. in
Oost-Pruisen, Kocli, voorloopig in beslag
genomen. De chauffeur werd gearresteerd.
Het is mogelijk, dat nog meer arrestaties
zullen worden verricht.
Van nationaal-socialistische zijde wordt
medegedeeld, dat Koch er oificiecl nog
niet van in kennis is gesteld, dat zijn wa
gen in beslag is genomen. Overigens be
hoort de wagen niet hem toe, maar den
gouw Oost-Pruisen der N.S.D.A.P. Koch
heeft zijn advocaat dr. Sanden opgedragen
zich direct per vliegtuig naar Berlijn te be
geven, teneinde bij den minister van jus-
litie persoonlijk tegen de inbeslagneming
te protcsteeren.
buitenland.
Macdonald vol goeden goed.
(Eersto Blad, pag. 1.)
Polen en Danzig worden het eens.
(Eerste Blad, pag. 1.); 11
binnenland. 1
De nieuwe indeeling van rechtsgebieden,
(Derde Blad, pag. 1),
stadsnieuws.
Finanticelo gegevens betreffende het na-
tuurbad bij Birkhovcn.
(Eersto Blad, pag. 3J
Opvoering van „Ora et Labora" "doou
„Kunst na Arbeid".
(Eerste Blad, pag. 3j
sportnieuws.
1
Voetbal: H.V.C. met 4—2 door rA.W,
geslagen.
(Tweede Blad, pag. 2).
Amsvorde verliest van Utrecht met 20,
(Tweede Blad, pag. 2).
Woerden wordt door de Amersfoortschë
Boys met 71 verpletterd.
(Tweede Blad, pag. 2).
P.V.C. zendt Quick met een i2-ncderlaag
huistoe.
(Tweede Blad, pag. 2).
Korfbal? Amersfoort verliest in "AMh
sterdam met 3—0 van Sparta.
(Tweede Blad, pag. 2)'.
Hockey: Alleen het dames-elftal 'deit
A. M. H. C. behaalt een overwinning.
(Tweede Blad, pag. 2T«
Medegedeeld door het Kon. Ned. MeG
Inst. te Dc Bilt.
Hoogsto Barometerstand 775.7 te Scillv,
Laagste Barometerstand 731.4 tc IsafjorcL
Verwachting: Matige tot zwakke,
later weer toencmcndo W. tot Z. wind, half
tot zwaar bewolkt, aanvankelijk nog wei
nig of geen regen, aanvankelijk kouder,
later waarschijnlijk weinig verandering in
temperatuur.
De Zaterdag genoemde uitgebreide dei
pressie heeft zich naar het O. verplaatste
Zij ligt thans met twee kernen over Scau-
dinavic. Ten onzent steeg de barometer :jï
den loop van den nacht buitengewoon
sterk. In het Z.W. vertoont zich een inten-
sief hoogc drukgebied. Bij IJsland ligt
reeds weer een uitgebreid en zeer diep mi
nimum dat in Schotland dc barometer
weer doet dalen. Tengevolge van de zeer
sterke luchtdruktoenamc in liet W. nau*
dc Gradient sterk toe. In onzo omgeving
cn op dc Noordzee waait het krachtig uit
N.W. In de Oostzee worden flinke Z. W,
winden aangetroffen. Bij den aanvoer van
dc koude lucht uit het N.W. is dc tempera
tuur over liet gcheele vaste land gedaald,
in Duitschland en Frankrijk zelfs vrij
veel. Dc regenval was vrij uitgebreid doch
slechts plaatselijk zwaar.
Er wordt krimpende wind met aanvan
kelijk weinig of geen regen verwacht. Do
nacht zal kouder zijn, later mag dezelfde
temperatuur als heden verivaclit worden,
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
HANDSCHOENEN:
Nappa gevoerd f 2,75 met bont-
rand f 3,25 en booger.
Nieuwe modellen in suède en
chevreau.
Arnh.straat.
Importeurs van Bechstein,
Blüthner Grotian Steinweg.
PRODUCTIEVE GEHEIME BRANDERIJ.
Keulen, 25 Nov. (H. N.) In de buurt
van Keulen is een geheime branderij ont
dekt, die bijna zes jaar in bedrijf is ge
weest. In het geheel moeten ongeveer
200,000 Liter alcohol afgeleverd zijn.
