DE EEMLANDER
Nog geen accoord te Genève
Lacht op
JOH. DE HEER
Donderdag 8 December 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 138
ENGELAND WAARSCHUWT
DE SOVJET
Geen roode propaganda
geduld
GANDHI KOMT OP
VOOR DE PARIA'S
4 uur 18 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 0.75. per
weck (mei gr.tli ver zeker log tegen ongelukken! I 0.17'/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afconderlijke nummera f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
PRIJS DER ADVERTENTIEN van l-4«gels t 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25 Llefdadighclds-advertentiën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05
Het conflict tusscben Japan en
China. Belangrijke rede van
Benesj.
In de buitengewone zitting der Volkcn-
londsasscniblóe, speciaal bijeengeroepen
er behandeling van bot ernstige geschil
Yn Oost-Azié, zijn belangrijke redevoeringen
itgceprokeu. Aan één' daarvan wensclien
[vij wat meer aandacht to wijden, n.l. aan
e uiteenzettingen, die.Benesj tc beste gaf.
De Tsjecho-Slowaakscbe staatsman be-
on met erop tc wijzen, dat de Volkcn-
ondsvergadering voor den eersten keer
ich voor de noodzaak ziet geplaatst om
p grond van artikel 15 van het handvest
mandclend op te treden en wel in een geval
f'van werkelijk ontzaglijke bcteekenis, dat
Ben gcheelcn wereldvrede bedreigt.
BENESJ
i Benesj verklaarde, dat liij liQt lappórt-
Lytton, het verslag der Volkenbomlstöm-
missie, die een onderzoek ter plaatse beeft
[ïgestcld, zonder epnig voorbehoud ondcr-
hrcef. JDe heide voornaamste vragen,
aarop het rapport een ondubbelzinnig,
Idclijk antwoord geeft, ufpi^dezc: of ja-
fan in Mandsjoérije "uit-'lïébdtreh't-'heeft
ihandcld en of de staat Mandsjockwo
ontaan door de bevolking in liet leven
geroepen. Het negatieve antwoord op tic
(erste vraag noopt tot de conclusie, dat
liet gebied van een Yolkenbondslid is ge
schonden en in strijd met het pact is ge
handeld. Men dient echter eveneens de
Chineeschc provocatie, waarop Japan zich
beroept, nauwkeurig te onderzoeken, al
kan zij den. omvang van de methodes der
Japanners, die zich zelf recht trachtten te
verschaffen, lieelcmaul niet rechtvaardi
gen. Het zou de absolute plicht van Japan
zijn geweest zijn bezwaren aan dep Vol-
kenbóndsraad voor te leggen. Wanneer
njen cr zich op beroept, dat dit onmogelijk
was, omdat dc nationale gevoelens der Ja
panners een buitenhindsche interventie
niet zouden hebben 'geduld, dan bcteckcnt
dit een openlijke negeering van de bcgin-
eélen, die aaii het Yjplkenboiidspact ten
':»ond6lag liggen. Elke 6faat zou dan
HHeeds, wanneer er een conflict rijst,- tot
dergelijke argumenten 1 en gcvoelsoverwc-
iögen.zyn toevlucht kunnen nemen, waar
door het pact tot een paskwil zou worden.
Benesj kon dan ook niet nalaten vast tc
Stellen, dat blijkens het rapport dor' com-
missie-Lyttonop liet gebied van een staat,
die lid is van den Volkenbond, een onaf
hankelijke staat in 'F leven kon worden ge
roepen, aangezien daar de strijdkrachten
van een anderen slaa't, die! eveneens lid is
van den Volkenbond, stonden. Dit betcc-
kbnt niet alleen een anomalie in dé betrek
kingen tusscben twee ledcn-staten van
den Volkenbond, maar druischt evenzeer
in tegen de voorschriften van liet. pact. Be
nesj sprak in dit verband dan ook van een
buitengewoon 'ernstig 'precedent, dat tot
noodlottige conflicten cn onafzienbare ca-
tistrophen kan leiden. Vooral diende men
zji. zich voor den geest tc roepen, waar dat
op uit zou loopen, wanneer een dergelijk
jgpval zich mocht voordoen op het Euro-
esche vasteland.
Met zeer veel nadruk keerde Benesj zich
Tvolgens tegen dc methoden der Japan-
nfcrs, die door de erkenning van Mand-
sjoekwo, ondanks alle waarschuwingen,
dje wereld, voor een voldongen.feit w.ilden
laaatsen. Van een goedkeuring van dit feit
kan geen sprake zijn: bet is de plicht van
de Volkcnbondsvergadering beiden par-
|fjjen haar vriendschappelijke bemiddeling
ti te bieden en haar, indien het eonigs-
Jns mogelijk is, ervan te weerhouden een
icstand in 't leven te roepen, waarin As-
mbléc en Baad rechter, zouden moeten
torden.
OTMisscliien, aldus Benesj, zullen wij niet
3n staat zijn ccn onmiddellijke en defini
tieve regeling van het conflict te bereiken,
j ^Paa'' er mag geen twijfel bestaan omtrent
dp denkbeelden en de werkelijke beslissing
dpr Volkenbondsvêrgadering. Met den Vol
kenbond kan worden gepraat over deze of
fïpnc practische oplossing, maar nooit mag
er gesjacherd worden op het gebied der
beginselen. Wanneer dit wol zou gpscme-
djbn, zou dat de ondergang van den Vol
kenbond bettekenen. Tenslotte verklaarde
Benesj duidelijk en helder, erover, ingelicht
ié willen worden, inhoc.ver men in een
oogenblik, dat beslissend is voor 't loven
van een volk, staat kan maken op den
Volkenbond en oj» het willen en streven
van ben, die geroepen zijn alsdan een de
cisie to nemen.
Benesj sprak ongetwijfeld namens vele
kleine staten, die beseffen, dat hen te eeni-
gcr tijd hetzelfde lot als China kan treffen,
wanneer de Volkenbond in dit buitenge
woon ernstige geval in haar dadclooshcid
volhardt en zich bepaalt: tot papieren pro
testen, die do Japanners in bun vuistje
zouden doen lachen, doch een onrecht te
genover :China op laakbare wijze zouden
bestendigen.
Londen dreigt met verbreking der
handelsbetrekkingen
Loh den, 7 Dec. (V.D.) Eden, de onder
staatssecretaris' van Buitenlandsche Zaken
heeft in het Lagerhuis medegedeeld, dat
de legeering van haar gezant te Moskou
heeft vernomen, dat dc Derde Internatio
nale de Engclschc communisten heeft aan
gezet tot cellcnbouw in het leger cn in an
dere organisaties. De regcering had zich
ook bezig gehouden met ccn artikel in dc
Izwestia, waarin wordt beweerd, dat dc En-
gclsche regeering haar agenten liceft opge
dragen, door middel van echte en valschc
documenten den samenhang te bewijzen
tusscben Sovjetregecring cn Internationale.
Op 28 November heeft Simon den Russi-
schen gezant Maisky er op gewezen, dat
door deze voorvallen vele moeilijkheden
zouden kunnen rijzen, speciaal rn'öt het Oog
op dc onderhandelingen inzake 'een han
delsverdrag tussciien Rusland en Engeland.
Wanneer de Russische regcering wenscht,
dat de besprekingen plaats hebben in den
gebruikelijkën vriend schappel ijken sfeer
dan moet zij haar excuses aanbieden voor
bet artikel in de Izwestia en voorzorgen
nemén, dat dergelijke publicaties in het
vervolg achterwege blijven. Den Russisclien
gezant was uiteengezet, dat een dergelijke
politiek dc grenzen tusscben handelspoli
tieke en propagnndakwcstics zou vervagen,
zoodat het ónmogelijk zou worden, dc on
derhandelingen betreffende den handel met
succes voort te zot'ton.
Simon heeft daaraan toegevoegd, dat dc
Russische regeering haar vroegere beloften
niet heeft gehouden.. Hij heeft met nadruk
verklaard, dat de politiek van dc Engel-
sclïc regeering er op is gericht, dc handcls-
bctrekkinigen tc bevorderen op een vasten
grondslag. Dc Engclschc regcering ver
wacht, dat dc Russische, regcering zich dui
delijk' in haar antwoord zal uiten over de
politiek, die zij in het vervolg tegenover
Engeland denkt te volgen.
De Engclschc'gezant te Moskou heeft rlit
standpunt aan de Sovjetregecring uiteenge
zet.
Eden verklaarde tenslotte, dat bet mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken thans
het mondeling antwoord van den Rus-
sischen gezant heeft ontvangen, en dat dit
antwoord thans wordt bestudeerd.
MIJNGASONTPLOFFING.
Negen dooden, 75 arbeiders
bedolven.
Kc W'Y ork„ 7 D.ec. (V.D.) In den inijn
„Madrid", ge-legen bij de stad Albuquerque
in Nieuw-Mexico zijn door een mijngas
ontploffing negen mijn werkers gedood cn
75 bedolven.
HET BEGROOTINGSTEKORT IN
AMERIKA.
NeAv-York, 7 Dec. (II.N.) Dc minister
van de schatkist deelde vandaag in het
congres mede, dat hét tekort op .de begroo
ting voor 1933 op S i.1» milliard wordt ge
raamd.
MANDSJOELI BEZET DOOR DE
JAPANNERS.
Tokio, 7 Dcc. (V.D.) Van Japanschc
zijde wordt medegedeeld, dat dc voorhoede
van het verbonden Japarisch-Mandsjoerij
sebe leger, dat Maandagochtend Hailar pas
seerde, gisteravond het Mandsjocrijschc
grensstation Mandsjocli heeft bezet.
GEZAGVOERDER VAN DE
EUROPA OVERLEDEN.
IJ r c m e n, 7 D e c. (V.D.) De gezagvoerder
van dc Europa van do Nord Deutsche
Lloyd, Johnson, die tijdens den overtocht
naar New York aan een acute blindedarm
ontsteking moest worden geopereerd, is na
aankomst Ie New York in een ziekenhuis
aldaar overleden.
Pariteitskwestie opnieuw
aan de orde
De Fransche concessies' kun*
nen Duitschland niet
II\i**r bevredigen
Geneve, G Dec. (V.D.) Van bevoegde
zijde wordt over de twee belangrijke zit
tingen der vijf mogendheden -dc volgende
samenvatting gegeven:
Bij dén aanvang der onderhandelingen
werd aan dc mogendheden het Amcri
kaansch-Fransclic plan voorgelegd. Dc
Duitschc minister van buitenlandsche za
ken merkte daarna uitdrukkelijk op, dat
hij zich slechts tot onderhandelen bereid
had verklaard op dc basis van de uitingen
van Macdonald -en van de bij het bureau
ingekomen voorstellen. Thans echter werd
hem toch een door dc andere mogendheden
uitgewerkt schriftelijk plan voorgelegd,
waardoor lip zich in een \olkomcn ver
anderde positie bevond. Macdonald bestreed
dat een bepaalde pverccnkorast tusscben de
andere mogendheden was gemaakt en ver
klaarde, dat tot nog toe het plan ook aan
hém. niet was voorgelegd. Toen men Von
Ncurath vroeg naar zijn iïicening, over het
Amcrikaanscli-Franscho plan, zcidc hij, dat
hij daarin een bclangrijko verschuiving van
alle problemen zag, die voor hem onaan
vaardbaar was. Ilij legde daarop van zijn
kant den mogendheden een plan voor, vol
gens hetwelk do huidige besprekingen zou
den worden afgslotcn mot het aannemen
van een geformuleerde verklaring, terwijl
besloten zou worden tot de benoeming van
oen commissie van toonaangevende gevol
machtigde deskundigen van de vijf mogend
heden, die uiterlijk einder Januari de algc-
mcene richtlijnen voor de definitieve rege
ling van de gelijkgerechtigdheidskwestie cn
dc uit dc erkenning van dé Duitsche gélijlc-
gcreclHigheid voortvloeiende materiecle ge
volgen moet uitwerken. Deze richtlijnen
moeten dan dc erkenning van de gelijkge
rechtigdheid en de vervanging van deel V
\an het verdrag van VcfcSaiJJög; door de
toekomstige ontwapcningso\ ereenkomst vast
leggen. Op do basis van deze richtlijnen
moeten dan dc vijf mogendheden aan het
einde van Januari opnieuw bijeenkomen,
om ccn definitief besluit tc nemen over de
erkenning van de formcelc cn matcricelc
gelijkgerechtigdheid, waardoor Duitsch-
lands terugkeer naar de ontwapeningscon
ferentie een feit zou zijn.
Dit Duitsche voorstel werd door Macdo
nald als al tc ver gaand niet in behande
ling gebracht, daar hij vreesde, dat het
op zeer grootcn weerstand van Frauschc
zijde zou stuiten.
In de middagzitting, waarin de bespre
king inzake het Amcrikaansehc plan werd
hervat, heeft Ilcrriot namens dc Fransche
regcering de volgende verklaring afgelegd
nopens dc kwestie der rechtsgelijkheid:
„Frankrijk erkent, dat één der doelstel
lingen van de ontwapeningsconferentie is
Duitschland en dc overige bij dc vredes
verdragen ontwapende mogendheden dc
rechtsgelijkheid te verleencn binnen het
kader van een regiem, dat voor alle mo
gendheden, derhalve ook voor Frankrijk,
dc veiligheid inhoudt".
Deze verklaring werd den Duilschen mi
nister van buitenlandsche zaken voorge
legd als de grondslag voor den terugkeer
van Duitschland ter ontwapeningsconferen
tie cn door dc overige mogendlicdon als ccn
buitengewone tegemoetkoming jegens
Duitschland uitgelegd.
Men' betoogde, dat deze verklaring den
dirccton terugkeer van Duitschland ter ont
wapeningsconferentie mogelijk zou moeten
maken. Op een desbetreffende vraag wees
de rijksminister de verklaring van Hcrriot
als onvoldoende van dc hand, doch hij be
hield zich voor ccn definitief standpunt in
te nemen.
Dc onderhandelingen der volgende dagen
jllcn thans plaats hebben op de basis, zoo
weel van bet Amerikaanschc als van het
Duitsche voorstel.
Hcrriot opperde in de zitting van lieden
zekere bedenkingen tegen liet Amerikaan
schc plan cn eischtc, dat eerst liet groote
Fransche veiligheids- en ontwapeningsplan
mot alle daarin vervatte veiligheidsgaran
ties zou worden behandeld. Norman Davis
daarentegen ciscbte de directe behandeling
van zijn eigen plan.
Dc Duitschc minister van buitenlandsche
zaken verklaard© vervolgens, dat hij geen
belang heeft bij het Amcrikaansche plan,
doch bereid is de onderhandelingen betref
fende dit plan aan tc liooren.
Do vertegenwoordigers van Engeland cn
Italië namen geen definitief standpunt no
pens hei Amcrikaansche plan in. Het viel
evenwel op, dat do Italiaansche vertegen
woordiger zeer geresoneerd was.
Dc verklaring van Hcrriot inzake dc
rechtsgelijkheid wordt in de vooraanstaan
de Duitschc kringen wel is waar als ccn
zkcrc vooruitgang beschouwd, doch geens
zins voldoende geacht om ccn terugkeer
van Duitschland ter ontwapeningsconfe
rentie mogelijk te maken. Men wijst er op,
dat deze verklaring buitengewoon vaag is
en slechts in algcmconc lijnen ia gehouden,
zooclat daardoor op geen enkele wijze dui-
lelijk blijkt welke houding Frankrijk in .de
toekomst met betrekking tot dc kwestie
der bewapening zal annemen.
Dc Duischo minister van buitenlandsche
zaken, Frcihcrr von Ncurath, is, naar thans
verluidt, voornemens a.s. Zaterdag naar
Berlijn terug to koeren.
Macdonald stuurt aan op
overeenstemming.
Genève, 7 December. (V.D.) Van toon
aangevende Fransche en Engelschc zijde
wordt vernomen, dat Hcrriot dc door hem
bij de heden gehouden vijfmogcndliedcn-
bcspreking afgelegde verklaring mede
heeft uitgesproken namens de andere drie
mogendheden (Engeland, Italië cn do Ver-
ccnigdo Staten), welke de verklaring had
den goedgekeurd. Er wordt op gewezen,
dat dc Duitschc minister zich liceft voor
behouden zijn standpunt te bepalen in de
Woensdagochtend tc houden zitting.
De grooto mogendheden hebben nog niet
hun standpunt kenbaar gemaakt nopens
liet nieuwe Duitsche voorstel, dat behalve
de formcelc procedure ook voorziet in do
benoeming van een commissie van vijf ter
behandeling van de kwestie der rcchisgo
lijkheid, terwijl rekening wordt gehouden
niet. de practische bcteekenis der erken
uilig van rechtsgelijkheid op* het gebied der
bewapening.
Macdonald, die Vrijdag tc Genève zal to
nigkeeren, stelt zich voor de geheele vol
geilde weck le Genève te blijven om daar
overeenstemming inzake de kwestie der
rechtsgelijkheid tot stand tc brengen.
Het Amerikaansche voorsteL
G c n v c, G Dcc. (V.D.) Van vooraan
staande Amerikaansche zijde wordt naar
aanleiding van dc onderhandelingen over
het Fransch-Amerikaansche plan verklaard,
dat Amerika dit plan slechts beschouwt als
een basis voor onderhandelingen, doch
niet. als een definitief eindvoorstel. Door
dit plan hoopt de Amcrikaansche delegatie
de-practische voortzetting der ontwape
ningsconferentie mogelijk le maken cn dc
regeling der gclijkgercchtigdhcidskwcslie
te bevorderen. Dc Amcrikaansche regee-
ring is bereid allo voorstellen voor de op
lossing van dezo kwestie tc onderzoeken.
G enèvè, 7 Dcc. (V.D.) Jn hotel Beau Ri-
vage zijn hedenmorgen de besprekingen
voortgezet tusscben do vijf mogendheden,
zonder dc Fransche cn Engclschc minister
presidenten, die gisteravond naar Parijs
zijn voltrokken.
In bespreking kwam het gedeelte van
het Amerikaansche voorstel, dat zich be
zig houdt met de tot nog toe bereikte re
sultaten van do ontwapeningsconferentie.
Von Ncurath was bij deze besprekingen
niet aanwezig, aangezien Duitschland reeds
gisteren had verklaard geen belang to heb
ben bij het Amerikaansche plan. Hoewel de
vijfmogendhedenbespreking offiéieel voort
duurt, zullen de komende onderhandelin
gen waarschijnlijk worden gevoerd in den
vorm van particuliere besprekingen.
Parijs, 7 Dcc. (V.D.) Ilcrriot en Macdo
nald zijn hedenmorgen te Parijs aangeko
men.
Ilcrriot verklaarde tegenover dc aanwe
zige journalisten: „Ik heb in Genève een
buitengewoon hartelijke atmosfeer gevon
den, die ik grootcndecls toeschrijf aan de
medewerking van Paul Boncour. Do za
ken hebben zich zoo gunstig afgewikkeld
als in dc gegeven omstandigheden mogelijk
was."
Terwijl Ilcrriot zich terstond naar de
Quai d' Orsay begaf, waar óm 10 uur ka-
binctszitting was, vertrok Macdonald naai
de Britscho ambassade, waar vanavond dc
Britschc kanselier van de schatkist Neville
Chamberlain aankomt.
P o o n a, 7 De c. (V.D.) Gandhi heeft gis
teren een proclamatie gepubliceerd, waar
in hij geheel Indic oproept om den dag na
IS December tc wijden aap de actie voor
de opheffing der onaanraakbaarheid, opdat
cr een einde zou komen aan dc onderdruk
king der paria's.
In tegenstelling met zijn vorig besluit om
1c wachten wat het resultaat zou zijn van
een te houden stemming, heeft Gandhi
thans besloten om con maand in hongersta
king te gaan, ten einde le bewerkstelligen,
dat do tempel van Malabar voor de paria's
zal worden opengesteld.
ELF DOODEN BIJ EEN SMOKKELAARS
DRAMA.
Belgrado, 7 Dcc. (V.D.) Dc bladen ma
ken melding van een smokkelaarsdrama,
waarbij elf personen om het leven zijn ge
komen. Negen smokkelaars, die- door de
douane werden vervolgd, dwongen een
veerman en zijn zoon, lien over dc Neretwa-
Narenla tc zetten. Doordat de boot overbo
last was, liep hij vol met liet gevolg, dat
alle inzittenden verdronken
BUITENLAND.
Incidenten in den rijksdag.
(Dcrdo Blad, pag. 1)V«
Engeland waarschuwt do Sovjet.
(Eerste Blad, pag. 1)'
BINNENLAND.
Zitting van dc Tweedo Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1)7\
Wijzigingsontwerp crisispachtwet inge
diend.
(Tweede Blad, pag. 2)<
UIT DEN OMTREK,
Gemeenteraad van Barnevcld.
(Derde Blad, pag. 2)7 v-
SPORT.
De voetbalwedstrijd EngelandOostenrijk
geëindigd met ccn i3; overwinning voor do
Engelschcn.
(Dorde Blad, pag. 3).
(Medegedeeld door liet K.N.M.Ï. te de Bilt).
Hoogste Barometerstand 775.1 te Thors-
havn.
Laagsto Barometerstand 717.8- to La>
Coruna.
V erwachti n'gJ Zwakke tot matige
N.O. tot O.-wind, nevelig tot half bewolkt,
weinig of geen. neerslag, .temperatuur om
het vriespunt.
Het gebied van hoogc druk, dat zich gis
teren van Schotland over Scandinavië uit
strekte is uitgebreid cn afgerond door
drukstijgingen op IJsland cn over Duitsch
land cn aan den N.-kant afgenomen, ter
wijl de depressie in het Z.W. vrijwel on
veranderd bleef. In verband met dezen toe
stand is een zwakko of matige N.O. tot O.
wind in onze streken *to verwachten met
weinig of geen neerslag.
In liet Noorden op Groenland en, op Jan
'Mayen en aan het N. van dc Noorschc kust
is dc temperatuur gestegen. Hier en daar
11 cn 15° C., doch in liet Z. van Scandi
navië neemt dc vorst eerst toe.
Over Oost-Frankrijk is dc ochtendtempe-
ratuur lager dan gisteren en enkelo gra
den onder nul. In het Z. van Engeland en
over hct 'N.-dcel der Fransche kust waaien
ccn krachtige Oostelijke wind.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Prijsverlaging
Nappa handschoenen
alleen bruin, gevoerd f 1.95
m. bontrand f 2.45
gev. suede f 2.45.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
WIJ LEVEREN ALLE MERKEN.
TUNNEL VAN DEN OOSTER
SPOORWEG OPGEBLAZEN.
Londen, 7 D e e. (V.D.) Dc Daily Ex
press verneemt uit Charbin, dat de tunnel
van den Cliineesclion Oosterspoorweg in
liet Sjingangebergtc gisteren is opgeblazen.
Er zou zich op dat oogenblik een Japan
schc troepenafdceling in dc tunnel hebben
bevonden, die niet is teruggekeerd. Een be
vestiging van dit laatste bericht kon niet
worden verkregen.
DE STRIJD TUSSCHEN BOLIVIA EN
PARAGUAY.
Genève, G Dec. (V. I).) Hedenmorgen
hield dc Volkenbondsraad een korte zit
ting, waarin het conflict tusscben Bolivia
cn Paraguay over "het Gran Chaco-gebiod
aan de orde kwam. Teneinde het conflict
definitief bij te leggen, besloot de Raad
een neutrale commissie van militaire des
kundigen naar den Gran Cliaco te zenden,
teneinde controle uit tc oefenen bij het sla
ken der vijandelijkheden.
