Het Internationale Pooljaar
DE „MOLDANGER"
VERSLEEPT
BETERE VERBINDING MET
BELGIE EN PARIJS
Een wetsontwerp te wachten
Onze Postvliegers
onderweg
Berichten uit het Hollandsche Poolstation in 'Anfc
magsalik (OosU Groenland).
Di. T. van LoUuizcn schrijft ons:
Ijl mijn bericht van 2$ October j.I. heb ik
medegedeeld, dat brieven, door de Holland
schb expeditieleden aan Mikkelsen medege
.'even met do SÖkong mee naar West
EjHenland zijn gegaan en pas half Decem
ber] verwacht kunnen worden. Het schip i?
blijkbaar eerder thuis gekomen, zoodat ver
leden week hier in Holland zijn aangeko
Uien de brieven voor de families en voor do
menschappelijkc inrichtingen.
Al is door do latere bripven, waarvan ik
hot belangrijkste reeds heb medegedeeld
ihet laatste 5 November j.I.) do lezer op
do hoogte van do toestanden daar in Ang-
magssulik, zoo is er uit do nu ontvangen
brieven (die dus 0 September vandaar ver
zonden zijn) nog kh een en ander to ver
melden, dat wel van belang is en in mijn
vojji go berichten nog niet is vermeld. Ik
ontleen hot ditmaal aan do brieven van
jdS J. van Zuylon (Z), leider der expoditio
aan dr. van Dijk in do Bilt; van J. A. dc
Bruine (B), den radioman, van II. P. Th.
van l.ohuizen (L.), den meteoroloog van do
expeditie on van K. L. van Schouwen
burg (S.) aan hunne families.
j IK.), liet is nu al zoo ongeveer een maand
geleden, dat we met ons work hior zijn be
gonnen. De absolute instrumenten zijn nu
opgesteld en or zijn reeds een paar abso
lute bepalingen gedaan. Van de variatie-
instrumenten is een set opgesteld,* zooda
nig. dat bruikbare diagrammen verkregen
worden. Ons plan is nu to registroeren en
onder dc hand een aantal absolute bepalin
gen to doen en liet absolute paviljoen ver
der af te werken en daarna do andere sets
in het variatiepaviljoon op te stellen (zoo
als bekend werkt alles volledig sinds 27
Sept. j.I., L.).
■j)o grootc hoeveelheid 4-adcrigc loodkabel
IwDl't ons al meer dan eens uitstekende
diénsten bewezen. liet is n.l. gebleken dal
dir andere kabel, die wc hebben meegeno
men voor dc verbinding mot het variatie
l>a\iljocn, een ijzeren mantel heeft. We
ljbbcn nu voor bot laatste stuk loodkabel
gibruikt. Met den locaalvariometer hebben
wc onderzocht, of het ijzer van den kabc»
bBlangrljko storingen gaf, door het laatste
s|1jk op te rollen en weer uit te leggen. Er
was toen geen enkel effect te vinden. W*>
lilbbcn toen 5 maal een zwaar stuk ijzer
lftigs het laatste stuk van don kabel heen
on weer gedragen cn weer geen afwijkingen
^■onstuteerd, ofschoon de hoeveelheid
ïjz-T nu aanmerkolijk grootcr was en gc
nnddeld dichterbij kwam. Dc ijzeren man-
tol zal dus verder geen kwaad doen. We
wflllen nu een kabel tusscheri het absolute
I oia het varlatiepaviljoon leggen, om zoo pre-
i|es de waarden der elementen te kennen
op het oogenblik van de bepaling. Want de
variaties geschieden hier zoo snel, dat in
tjipolatie op do diagrammen vrij onzeker
kim, zijn.
■Van 31 Augustus licbben wij een dia
gram. Wo hebben er niet3 bijzonders aan
gezien, maar in combinatie met diagram
men van andere stations kan het misschiet,
belangrijk blijken. (Dit liccft betrekking op
den dag van dc zoneclips, v. L.). Voor ons
een reden le meer om de reeks niet tc snel
af te breken en eon aantal absolute bopa-
lingcn te verrichten.
Over de klok hebben wc geen reden tot
klagen gehad. Het minuut-contact heeft
niet veel moeite gegeven en werkt op liet
xfcgenblik heel behoorlijk zonder den gang
van dc klok te hindoron.
(B). We hebben een buitengewoon drukke
'Augustusmaand gehad cn geprobeerd om
alles klaar te hebben voor de zoneclips (31
'Aug.). Om dc antcnnepalon to vertuien beu
ik van het schip (do Gertrud Rask) 100
Imeter staaldraad gekocht en deze uit elkaar
gedraaid, wat vrij veel tijd kostte.
Uit de verhalen over de winterstormen
Avas ons n.l. gebleken, dat vertuien met
touw roekeloqs zou zijn, terwijl het in den
winter practisch onmogelijk zou zijn om ccp
eenmaal omgevallen paal weer op te zet
i ten.
Ie. vanwege het weer,
NB 2c. omdat de bodem dan niet 1 a lVa M
hard bevroren sneeuw bedekt is,
H 3e. omdat het boren van gaten in do gra
Bicten rotsen op grootc schaal onmogelijk
is gebleken, daar do boor na een 10-ta'
gaten reeds belangrijk bot was geworden
Met mijn -zender heb ik reeds twee maai
verbinding met Julianahaab gehad en ook
piet de „Stauning", bet schip van dr. Knud
Rasmussen.
Vandaag (4 Sept.) heb ik Pastor Róssing
in hot kerkje hooren preeken. Hij had een
kourige zwarte toga aan met een raads
heerkraag. Toen ik voor -het eerst in do
kerk kwam, maakte het op mij een eigen-
aardigen indruk in een hoek van do kerk
ecu opgetuigd 17o eeuw oorlogsschip to
zien hangenmodel van het schip waar-
ruedo Hans Egcde, dc eerste missionaris
fiaar Groenland is gekomen). De psalmen
zijn in het West-Grocnlandsch geschreven,
j daar het te duur was ze in het Oost-Groen-
landsch te laten drukken,
r De draden van het elcctrische licht loo-
jpen over het huis van den Koloniebestyrer,
"Waar ze steunen op een horizontalen draad,
die we tusschen dc beide schoorsteenen
hebben gespannen. Toen wo vroegen wat
■non van de storm-vastlieid van onze licht-
■eiding dacht, zei men dat men wol dacht,
at de draad aan den schoorsteen zou blij
en zitten. Of deze laatsto echter op het
•uis zou blijven was oen andere kwestie
n den vorigen winter was een antenne-
nast aan den schoorsteen bevestigd ge
veest, maar toen een flinke storm opstak,
'wamen antenno en schoorsteen samen
"ar beneden.
Over dezo winterstormen, die in 10 minu
ten orkaankracht kunnen krijgen, kunnen
wo ons nog geen goede voorstelling maken.
Het moet dan ook onmogelijk zijn van hot
z.g. Kasteel (do woning van mevrouw en
dr. Tinbergen, den bioloog) naar onze wo
ning te komen. Al onze ramen dio op het
Westen en Noordon uit zien, kunnen dan
ook goblindoord worden, daar X>ij zulke
stormen stcenen van vuist-grootte door de
lucht kunnen vliegen.
We krijgen bijna eiken dag van hot radio
station een „krant", met het voornaamste
nieuws, dat er in dc wereld voorvalt. Zoo
als Stelling Berg (de radioman) op mijn
verzoek van zijn collega in Scoresbysund te
weten kwam, zullen dc Franschen, die daar
met 14 man zitten, pas half of eind Septem
ber gereed zijn om met hun radiowerk to
beginnen.
Dr. T. van Lohuizon meldt ons:
Hedenmorgen ontvingen wij een tele
gram uit Angmagssalik d.d. 3 December,
waaruit het belangrijkste liicr wordt me
degedeeld;
In do maand November waren de fom-
pcratuurgrenzen daar 4°. C. als hoogste
en 15° C. als laagste temporatuur. Als
laagsto barometerstand is in dio maand
waargenomen 726,3 mm kwik. Bij do stor-
mon in die maand zijn windstooten gecon
stateerd overeenkomende mot een wind
snelheid van 30 meter per sec., d. i. dus
orkaankracht. De magnetische paviljoens,
de thermometerhut, do antenno cn do
lichtleiding hebben het in die stormen goed
uitgohouden. De Dolco, waarmede de accu's
geladen worden, dio o.a. voor bet clectriscb
licht worden gebruikt, gaf moeilijkheden,
waardoor de expeditie zich een week lang'
mot kaarslicht moest bchelpon. Wel is or
een reserve motor, maar deze voldoet maar
matig. Nu heeft do Deleo een grondige re
paratie ondergaan en is thans weer in ge
bruik. Over do metingen der kosmische
stralen wordt advies gevraagd aan Prof.
Clay.
Dc radiozender van dc expeditie is nu
in samenwerking gekomen met dien van
dc Franscho expeditie in Scoresbysund (het
officieelo radiostation in Scoresbysund is
blijkens een mededeeling van Mikkelson
9 September 1.1. afgebrand en functioneert
dus niet). Binnenkort beginnen dc Hol
landsche zender in Angmagssalik en de
Franscho zonder in Scoresbysund proeven
over sterkte-metingen. Het poolijs is nu
voor de kust.
Koor het zoover was, nog een
begin van brand
Amsterdam, G Dcc. Het in verre staat
van voltooiing zijnde motorschip „Moldan
ger", dat in den vroegen morgen op zulk
een vlotte wijze met dok en al van de Ne-
derlandsclic Scheepsbouw-Maatschappij naar
do Amsterdamscho Droogdok-Maatschappij
is gesleept, bevindt zich weer in zijn ele
ment.
Tc drie uur werd een aanvang gemaakt
met do voorbereidselen voor het doen zak
ken van het dok en twoe uur later klotste
liet IJwater weer lustig tegen de scheeps
huid.
Met tweo stovigo slecpbooten, de „Pieter
Goedkoop" en dc „Henriëtte Goedkoop" is
het gevaarto teruggesleept naar dc Nedcr-
landsclie Scheepsbouw-Maatschappij, waar
de verdere afwerking, die zoo langen tijd
vertraging heeft ondervonden door den
brand, die liet scliip in Juli gedeeltelijk
verwoestte, zal geschieden.
Om kwart voor zes lag het schip gemeerd.
Verschillende hulpwerktuigen staan reeds
aan boord en Vrijdag a.s. zal worden be
gonnen met het plaatsen van de motoren.
Omstreeks half Februari zal dan, voor dc
„Moldanger" wordt toegevoegd aan de vloot
van de Noorschc reedcrij „Wcstfall Lars-
sen", de proeftocht worden gehouden.
Hedenmiddag omstreeks drie uur is voor
dat het schip versleept werd, aan boord
van de „Moldanger" een begin van brand
ontstaan, dat echter onmiddellijk met be
hulp van gonje-zakken door het personeel
kon worden gedoofd. Het brandjo was ver
oorzaakt in ruim II, door een glooiendo
klinknagel, welke in een hoeveelheid mas
tiek was gevallen.
De brandweer was o.m. met de „Jason"
spoedig aanwezig, maar behoefdo geen hulp
meer te verleenen, zoodat het uitgerukte
materiaal onverrichtcrzake terug kon kee-
ren.
DS. B. DIJKSTRA t
Op 58-jarigen leeftijd is te Steenwijker-
wold overleden ds. B. Dijkstra, predikant
bij de Nod. Hcrv. Gem. aldaar.
De overledene, die in 1902 candidaat wer«*
voor het Prov. Kerkbestuur van Utrecht,
werd 21 Juni 1903 te Holysloot in zijn eerste
gemeente bevestigd. Vandaar vertrok hij in
1910 naar Longerhouw, om in 1921 naar
Harich te vertrekken. 21 Dec. 1930 verbond
de ontslapene zicli aan zijn laatste gemeen
te. Ds. Dijkstra behoorde tot de confessio-
neele richting.
Voor verschillende plaatsen versnel--
ling van twee tot drie uren.
Kort oponthoud te Roosendaal.
Zooals bekend rijden sinds 1 Juni 1924
op eon enkoio uitzondering na, de treinen
ParijsAmsterdam te Roosendaal door en
vindt het douane-onderzoek gedurende den
rit tusschen Essclien on Rotterdam plaats.
Het douano-oponthoud te Roosendaal kwam
daardoor to vervallen, waardoor oen be
langrijke versnelling voor liet hoofdverkecr
verkregen werd.
Reeds van do invoering van do nieuwe
rogoling af wordt aldus liet tijdschrift
„Spoor- cn Tramwegen" door de reizi-
gors, komende van Frankrijk cn Bolgió mot
bestomming richting Breda, er ernstig over
geklaagd, dat zij door liet niet-stoppen van
do Parijsehe treinen te Roosendaal gonood-
zaakt zijn to Esschen over te stappen in do
achter dezo verbinden liggende treinen naar
Roosendaal. Bovendien zijn do aansluitin
gen te Roosendaal niet fraai.
In verband met binnenland6Cho belangen
kunnen do in aanmerking komonde verbin
dingen van Roosendaal naar do richting
Breda niet zooveel later worden gelegd, dat
de gowenschte aansluitingen van do van
Esschon achtor do Parijseho treinen naar
Roosendaal loopondc treinen tot stand wor
den gebracht.
Door aan do Parijseho treinen een kort
oponthoud te Roosendaal te geven, zou ook
oon belangrijke verbetering tot stand kun
nen w^rdon gebracht in do aansluitingen
naar do richting Broda.
Do Algemeeno Wet van 26 Aug. 1822 Art.
190 laat niet toe oen oogenblik tc Roosen
daal te stoppen, om daarna van dit station
af het douunc-ondcrzoek gedurende den rit
te doen plaats vinden.
Onlangs word ter zake een besproking ge
houden tusschen liet Departement van Fi
nanciën en de Ned. Spoorwegen.
Als gevolg van dozo besproking ligt liet
in liot voornomen van den minister van
Financiën binnenkort een wotsontwerp tot
nadero wijziging van art. 190 van voornoem-
do wet aanhangig te maken, waardoor het
reclit vpn lijfsvisitatio ten aanzien van de
zich in bovengenoemde treinen bovindendc
personen, ook na liet stilhouden van dio
treinen to Roosendaal zal worden geregeld.
Daaraan wordt de uitdrukkelijke voor-
waardo verbonden, dat gedurende hot korte
oponthoud to Roosendaal in dio treinen
geen reizigors mogen instappen cn geon ba
gage of goederen mogen worden ingeladen.
Indien dit wctsontwprp door do Stalcn-
Gencraal wordt aangenomen, zal het moge
lijk worden belangrijke verbeteringen in
het verkeer van Frankrijk oil üelgio naar
het Zuidon, Midden, Oosten en Noordon van
het land tot stand to brengen.
De reisduur Parijs—Amsterdam verandert
niet, omdat de daarvoor in aanmerking ko
mende treinen zullen gaan doorrijden te
Esschen om in plaats daarvan te Roosen
daal te stoppen.
De onderstaande dienstregelingen zijn
reeds ontworpen. Achter den aankomsttijd
op de stations is vcrmold hoeveel vroeger
men aldaar aankomt ton opzichto van de
dionstrcgcling van 22 Mei 1932.
Trein D 24. Parijs V. 9.15; Brussel Zuid V.
12.51; Antwerpen Oost V. 13.39; Roosendaal
A. 14.34.
Trein 310. Roosendaal V 14.54; 's-Herto-
genbosch A. 16.01 (1 uur en 53 min.);
Utrecht A 17.03 (1 uur cn 54 min.).
Eindhoven wordt bereikt ton 16.33 (1 uur
on 53 min.); Arnhem ten 17.09 (2 uur en 12
min.); Zutphen ten 17.42 (2 uur en 17 min.);
Hengelo ton 18.44 (2 uur en 31 min.); Zwolle
ton 18228 (2 uur en 19 rüin.); Groningen ton
19.57 (2 uur en 27 min.) en Leeuwarden ten
20.31 (2 uur en 9 min.).
Trein P 199 (Pullmantrcin, Ètoilc du
Nord). Parijs V. 11225; Brussel Zuid V. 14.50;
Antwerpen Oost V. 15.38; Roosendaal A.
16.34.
Trein 314. Roosendaal V. 16.50; 's-Herto-
genbosch A. 17.56 (1 uur en 37 min.); Utrocht
A. 18.57 (2 uur cn 17 min.).
Eindhoven wordt bereikt ton 18.26 (1 uur
en 54 min.); Arnhem ten 19.21 (2 uur en 13
min.); Zutphen ten 19.59 (2 uur en 6 min.]
Hengelo ton 21.15 (1 uur cn 32 min.); Zwolle
ton 20.47 (3 uur en 3 min.), terwijl zelfs Gro
ningen cn Leeuwarden nog denzelfden dag
zullen worden beroikt resp. ten 22.24 cn
22.40.
Bij aanneming van het wetsontworp wor
den dus do verbindingen van Parijs zeer
goed.
Ook in omgokeerdo richting zullen dc ver
bindingen belangrijk worden verbeterd.
De op do Europeescho Dienstregelingscon
ferentie te Brussel tot stand gekomen wij
zigingen van do treinen D 7 cn D 9 Am
sterdamParijs maken het thans mogelijk
dc verbindingen van het Noorden, Oosten,
Midden en Zuiden van hot land met Brussel
cn Parijs belangrijk te versnellen.
Trein D 7, welke ten 12.27 van Roosen
daal zal vertrekken (Antwerpen Oost A
12.43; Brussel Zuid A 13.30 en Parijs A
17.10) neemt aldaar de aansluiting over van
den vervroegden en versnelden trein 305.
Deze trein zal in plaats van ten 12.43 reeds
ten 12.18 to Roosendaal aankomen. Te
's-Hertogenbosch blijft do aansluiting van
trein 204 op trein 305 behouden, zoodat ook
Groningen, Friesland en Drent1'van 15
Mei 1933 af met de eerste dagverDindipe
naar Parijs kunnen reizen. De vertrektijd
van Groningen wordt 7.13, van Leeuwarden
7.04, van Assen 7.39, Parijs A 17.10, d.w.z
iu tien uren van Groningon naar Parijs.
De vertrektijd van Zwollo wordt 8.50 (was
6.12), en van Hengelo 8.30 (was 7.22), van
Zutphen 9.35 (was 8.04), van Arnhem 10.10
(was 8.35), van Utrocht 10.16 (was 8.51), van
's-Hcrtogcnbosch 11.15 (was 9.41), van Eind
hoven 10.10 (was 9.02), van Tilburg 11.37
(was 10.02) en van Breda 11.58 (was 10.28).
Trein D 9, wclko ten 18.49 van Roosen
daal zal vertrekken (Antwerpen Oost A.
19.05; Brussel Zuid A. 19.52; Parijs A. 23.40)
neomt aldaar de aansluiting over van den
vorsnoldon trein 294. Dezo trein zal inplaate
van ten 19.01, ten 18.11 to Roosendaal aan
komen.
Do vertroktijd van Groningen wordt 1S.10
(was 9.46), van Leeuwarden 13.03 (was 9.54),
van Assen 13.36 (was 10.31), van Zwollo 14.53
(was 12.52), van Zutphen 15.46 (was 13.57),
van Hengoio 14.33 (was 12.49), van Arnhem
16.22 (was 14.58), van 's-Hertogenbosch 17.32
(was 16.29), van Utrecht 16.45 (was 14.21),
van Tilburg 17.55 (was 16.54) en van Breda
19.20 (was 17.17).
Uit het bovenstaande blijkt, dat voor ver
schillende plaatsen een versnolling van twee
tot drio uren is verkregen.
Do slechto verbindingen van het Noorden,
Midden cn Oosten van het land naar en van
Parijs (Brussel) zullen dus, ingaande 15 Mei
1933, tot het verleden bohooren.
A
Ocho«
Havik
1—12
Amsterdam
1—12
Marseille
3—12
Komo
4—12
AUieno
Mcrsainatruh
5—12
Cairo
Gaza
6—12
Rutbawells
Basrdad
Boesliir
Djask
7—12
Karachi
Joel poer
6—12
Jiiansl
Calcutta
4—12
BapRoon
3—12
Bantrkok
Koh-Lak
Mcdan
2—12
Batavia
212
Bandoer^
1
t»
Vertrek van het eerstvolgende
post-
vliegtuig van Amsterdam 8
December.
55-JARIGE DAME AANGERAND.
Zonderlinge daad van een 15-
jarigen jongen.
's-Gravonhage, 7 December. Op den
stillen Kweekorijwcg 6pceldo zich gistor-
middag oen ietwat vroemd geval af. Er
wandolde daar eenzaam een ongeveer 55-
jarigo dame, die, naar haar zeggon, onvor-
wachts een harden klap op haar linker
schouder voelde en daarna oen aantal stom
pen in het gelaat kreeg, waardoor zij bloe
dend werd verwond. Bovondien had, zoo
zoido de dame, dc aanvaller govraagd: „ga
je moe" cn vervolgens toen dc damo om
hulp had geroepen en eenigo kreten luid ge
slaakt, het op oen loopon gozot.
Personen, dio in de omgeving liepen, kwa
men op het hulpgeroop af en waarschuw
den politio cn G.G.D. Do aanvaller was in
middels achterhaald.
Do lezing, dio de vordachto van dit geval
gaf, is evenwel gansch anders, dan het vor-
haal van do dame. Dezo, oen 15-jurlgo loer
lingjplantsoenarbeider, zcidc, met zijn krui
wagen, waarop con rick lag, do damo to
hebben willen voorbijrijden, en toen ovor
een stuk hout kwam to vallen. Dc riek zou
toen dc dame in liet gelaat hebben getrof
fen, waardoor een bloedende verwonding
ontstond en dc jongeman zou, omdat do
damo zoo te keer ging, hot op een loopon
hebben gezot.
Nader wordt evenwel gemeld, dat de 15
jarige. plant6oenarbeider gistoravond bij ceil
verhoor op het politiebureau bekend hcoftj
dat bij dezo dame had aangevallen cn ge
stompt, zonder dat hij zich van eenige aan
leiding daartoe bewust wns. Vermoedelijk
is dc jongen wat ovorspannen. Bij liet ver
hoor was zijn vader tegenwoordig, die o.nu
vortcldc, dat do jongen, don laatsten tijd
nogal stug was. In gezelschap van zijn va
der is hij huiswaarts gezonden.
AUTOBUSDIENST OVER DEN
AFSLUITDIJK.
Ook concessie door Friesland.
Gedeputeerde Staten van Friesland heb
ben ook aan do Algomocno Transportonder
neming vergunning verleend voor een auto-
busdienst Alkmaar—Leeuwarden over den
Afsluitdijk.
BEZUINIGING BIJ HET RIJKBTOEZICHT
DER SPOORWEGEN.
Opheffing van het kantoor
Haarlem.
Het rijkstoezicht bij do Nederlandscho
Spoorwegen zal naar wij vornemen, belang
rijk worden ingekrompen daar het kantoor
te Haarlem, onder leiding van hoofdinge
nieur van Ooyen eerlang zal -verdwijnen.
Deze ophoffing is o.a. dos te belangrijker,
daar genoemd kantoor ook do voorbereiden
de workzaamheden waren opgedragen tor-
zake van do ringbaan om Amsterdam.
liet grootste gcdoolte van het personeel,
w.o. een ingenieur, hoofdopzichters, opzich
ters cn tookenaars is por 1 Februari 1933
ontslag aangezegd.
Slechts hoofding. van Ooyen, een hoofd
opzichter en enkele hulpen zullen gehand
haafd blijven om enkele aangelegenheden
af te wikkolen.
Deze heele tak van dienst zal door dc
Ned. Spoorwegen zelf worden "overgenomen.
(Msb.)
DE WAALBRUGWERKEN TE NIJMEGEN.
Een betonblok van 40.000 M3.
Sinds Maandagmorgen werken twee gvoo-
te betonmolens, welke per 2-1 uur ruim 2000
M3 in den betonput kunnon werpen dag en
nacht door. Er wordt gearbeid met ploegen
van 40 man, welke elkaar om dc 8 uur af
lossen. Iu het geheel moet hier een gowa
pend betonblok van 40.000 M3 gegoten wor
den, dat vier motor hoog wordt. Bijna het
geheele werk gaat automatisch. Bij het
werk is een klein haventje aangelegd, waar
de schepen met do grondstoffen: cement
zand en grind worden aangovoerd. Op groo-
te hoogte staan twee betonmolens dag en
nacht to draaien .Het landhoofd wordt hier
gebouwd op de breedo koppen van 420 gc-
wapendbetonpalen, waarover nog weer oen
stalonnetwork van stangen is gevlochten.
Men hoopt met het work voor het bruggen
hoofd waarin op 2% M. hoogte oen broodc
doorgang komt voor het toekomstige ver
keer, nog voor Kerstmis klaar te zijn. Daar
na zal onmiddellijk bogonncn worden met
den bovenbouw, Olsb.).
Dr. A. C. KRUYT.
De Locomotief (en mèt do Locomotief tal
van andero blad i) van 16 November j.I»
bevat eon breedvoerig relaas over het af
scheid van dr. Albert C. Kruyt en eehtgo-
nooto van hun arboidstorrcin in Posso op
Cclobos, waar zij zóó voel en zóó lang ge
werkt hebben. Het blad teekent hot afscheid
als zeer mooi on diep ontroerend. Dr. cn
movr. Kruyt—Moulijn zijn den 16on No
vember por Kota Nopan uit Indiö naar No-
derland vertrokkon. Nadat zij jarenjang op
Posso gewerkt hadden voor do eerste be
keerling zich meldde, laten zij er thans oen
zendingsveld mot ongeveer 30,000 Christe
nen achtor. voor een belangrijk deel reeds
in zelfstandige gemeenten georganiseerd en
onder wie thans 8, woldra 9 zendelingen
werken en tal van inlandscho leeraars. Van
hot lovenswork van dit zendingsochtpaar
geldt, wat het kamponghoofd van Pendolo
bij het vertrek getuigde: „Lator zal hot in
de goschlodenis van Midden-Celebes tot in
lc-ngte van dagen luiden: hot was het Hol
landsche echtpaar KruytMoulijn, dat tol
onze voorouders kwam on hen uit. angst
en onwetondhoid leidde tot het licht."
Dr. Kruyt hoopt in Nederland zijn boek
over de West-Toradju's, dat voor land- en
volkenkunde van den archipel, gezien do
kennis cn ervaring van dr. Kruyt, buiten
gewoon belangrijk zal zijn, te kunnen vol
tooien en in het licht tc geven.
RESTAURATIE KONINKLIJK PALEIS
AMSTERDAM.
Ingediend is een wetsontwerp lot ver
hooging van het ccrsto hoofdstuk dor rijks-
bogrooting voor het dienstjaar 1931 (Huis
der Koningin). Daarbij wordt hot aandeel
in dc kosten van den rijksgobauwondienst,
voor zooveel betreft do onder leiding von
dien dienst nader to vorrichten work
zaamheden aan het Koninklijk Palcis op
don Dam ie Amsterdam verhoogd met
ƒ0500 en mitsdien gebracht op ƒ81.500.
Bij do voortzetting dor buitenrestaura-
tic van den gevel naar de zijde van den
N.Z. Voorburgwal bleek, dat vooral liet bo
vengedeelte in zeer slachten staat verkeer
de. Voornamelijk als gevolg van hoestvor*
ming aan de ankers, waarmodo het na*
tuuratoen is bevestigd, bicken grootc stuk
ken natuursteen to zijn gescheurd cn ver
schoven. Dezolfde invloed had scheuren
veroorzaakt in de drio zware bronzen beel
den. Een cn ander eischtc, ter voorkoming
van ongevallen, direct ingrijpen. Hierdoor
moest in 1931 6500 moer worden ver
werkt, dan voor dat dienstjaar was toe
gestaan, en zal wellicht ook in 1932 eenigo
overschrijding voorkomen.
DE CENTRALE GROENTENMARKT
TE ROTTERDAM.
Voorstal nog niet rijp voor
openbare behandeling.
R o 11 er 3 a m, '6 Dec. Lenigen tijd gele
den hebben wij melding gemaakt van een
voorstel van het collogo van B. en VV. aan
den gemeentoraad om torug te komen op
oen indertijd genomen besluit, waarbij do
stichting van een marktterrein voorzien
was op het grondgebied van Ovcrschie. In
dc plaats daarvan stelden B. en W. nu voor
een centrale groentenmarkt te stichten oj)
een terrein van liet Bosch- cn Parkplan,
aan de Rotte, achter do begraafplaats
Crooswijk, welk terrein oorspronkelijk aan
gewezen was voor liet inrichten van sport
en speelvelden. Dit voorstel heeft reeds op
dc agenda van do vorige raadszitting ge
staan.
Op verzoek van het college is behande
ling toen aangehouden. Ook op do agenda,
van dezo raadszitting komt hot voorstel
niot voor cn naar gemeld wordt, zjjn B. en
W, thans tot do conclusio gokomen, dat het
voorstel nog niet rijp voor openbare behan
deling is. Do botrokken dienston mooton
nog con on ander, dat er mee samenhangt,
onderzookon. Hoo lang dit duren zal valt
niet te zeggen, maar men veronderstelt,
dat in het begin van het volgend jaar hot
voorstel weer op do agenda zal voorkomen.
LIBERAAL INITIATIEF-VOORSTEL
WINKELSLUITINGSWET.
's-Gravenhagc, 6 Dccembor. Naar aan
leiding van in de pers verschonen borieh-
ten deelt de liberale Twecdo Kamer-fractie
ons mede, dat zij niet voornemens is, het
door haar ingodiende wetsvoorstel tot wij
ziging van de winkelsluitingswet iu
trekken.
